% Ramayana: Uttarakanda % Last updated: Wed Oct 21 2020 % Encoding: ASCII % 7001001a prAptarAjyasya rAmasya rAkSasAnAM vadhe kRte 7001001c Ajagmur RSayaH sarve rAghavaM pratinanditum 7001002a kauziko 'tha yavakrIto raibhyaz cyavana eva ca 7001002c kaNvo medhAtitheH putraH pUrvasyAM dizi ye zritAH 7001003a svastyAtreyaz ca bhagavAn namuciH pramucus tathA 7001003c Ajagmus te sahAgastyA ye zritA dakSiNAM dizam 7001004a pRSadguH kavaSo dhaumyo raudreyaz ca mahAn RSiH 7001004c te 'py AjagmuH saziSyA vai ye zritAH pazcimAM dizam 7001005a vasiSThaH kazyapo 'thAtrir vizvAmitro 'tha gautamaH 7001005c jamadagnir bharadvAjas te 'pi saptamaharSayaH 7001006a saMprApyaite mahAtmAno rAghavasya nivezanam 7001006c viSThitAH pratihArArthaM hutAzanasamaprabhAH 7001007a pratihAras tatas tUrNam agastyavacanAd atha 7001007c samIpaM rAghavasyAzu praviveza mahAtmanaH 7001008a sa rAmaM dRzya sahasA pUrNacandrasamadyutim 7001008c agastyaM kathayAm Asa saMprAptam RSibhiH saha 7001009a zrutvA prAptAn munIMs tAMs tu bAlasUryasamaprabhAn 7001009c tadovAca nRpo dvAHsthaM pravezaya yathAsukham 7001010a dRSTvA prAptAn munIMs tAMs tu pratyutthAya kRtAJjaliH 7001010c rAmo 'bhivAdya prayata AsanAny Adideza ha 7001011a teSu kAJcanacitreSu svAstIrNeSu sukheSu ca 7001011c yathArham upaviSTAs te AsaneSv RSipuMgavAH 7001012a rAmeNa kuzalaM pRSTAH saziSyAH sapurogamAH 7001012c maharSayo vedavido rAmaM vacanam abruvan 7001013a kuzalaM no mahAbAho sarvatra raghunandana 7001013c tvAM tu diSTyA kuzalinaM pazyAmo hatazAtravam 7001014a na hi bhAraH sa te rAma rAvaNo rAkSasezvaraH 7001014c sadhanus tvaM hi lokAMs trIn vijayethA na saMzayaH 7001015a diSTyA tvayA hato rAma rAvaNaH putrapautravAn 7001015c diSTyA vijayinaM tvAdya pazyAmaH saha bhAryayA 7001016a diSTyA prahasto vikaTo virUpAkSo mahodaraH 7001016c akampanaz ca durdharSo nihatAs te nizAcarAH 7001017a yasya pramANAd vipulaM pramANaM neha vidyate 7001017c diSTyA te samare rAma kumbhakarNo nipAtitaH 7001018a diSTyA tvaM rAkSasendreNa dvandvayuddham upAgataH 7001018c devatAnAm avadhyena vijayaM prAptavAn asi 7001019a saMkhye tasya na kiM cit tu rAvaNasya parAbhavaH 7001019c dvandvayuddham anuprApto diSTyA te rAvaNir hataH 7001020a diSTyA tasya mahAbAho kAlasyevAbhidhAvataH 7001020c muktaH suraripor vIra prAptaz ca vijayas tvayA 7001021a vismayas tv eSa naH saumya saMzrutyendrajitaM hatam 7001021c avadhyaH sarvabhUtAnAM mahAmAyAdharo yudhi 7001022a dattvA puNyAm imAM vIra saumyAm abhayadakSiNAm 7001022c diSTyA vardhasi kAkutstha jayenAmitrakarzana 7001023a zrutvA tu vacanaM teSAm RSINAM bhAvitAtmanAm 7001023c vismayaM paramaM gatvA rAmaH prAJjalir abravIt 7001024a bhavantaH kumbhakarNaM ca rAvaNaM ca nizAcaram 7001024c atikramya mahAvIryau kiM prazaMsatha rAvaNim 7001025a mahodaraM prahastaM ca virUpAkSaM ca rAkSasaM 7001025c atikramya mahAvIryAn kiM prazaMsatha rAvaNim 7001026a kIdRzo vai prabhAvo 'sya kiM balaM kaH parAkramaH 7001026c kena vA kAraNenaiSa rAvaNAd atiricyate 7001027a zakyaM yadi mayA zrotuM na khalv AjJApayAmi vaH 7001027c yadi guhyaM na ced vaktuM zrotum icchAmi kathyatAm 7001027e kathaM zakro jitas tena kathaM labdhavaraz ca saH 7002001a tasya tad vacanaM zrutvA rAghavasya mahAtmanaH 7002001c kumbhayonir mahAtejA vAkyam etad uvAca ha 7002002a zRNu rAjan yathAvRttaM yasya tejobalaM mahat 7002002c jaghAna ca ripUn yuddhe yathAvadhyaz ca zatrubhiH 7002003a ahaM te rAvaNasyedaM kulaM janma ca rAghava 7002003c varapradAnaM ca tathA tasmai dattaM bravImi te 7002004a purA kRtayuge rAma prajApatisutaH prabhuH 7002004c pulastyo nAma brahmarSiH sAkSAd iva pitAmahaH 7002005a nAnukIrtyA guNAs tasya dharmataH zIlatas tathA 7002005c prajApateH putra iti vaktuM zakyaM hi nAmataH 7002006a sa tu dharmaprasaGgena meroH pArzve mahAgireH 7002006c tRNabindvAzramaM gatvA nyavasan munipuMgavaH 7002007a tapas tepe sa dharmAtmA svAdhyAyaniyatendriyaH 7002007c gatvAzramapadaM tasya vighnaM kurvanti kanyakAH 7002008a devapannagakanyAz ca rAjarSitanayAz ca yAH 7002008c krIDantyo 'psarasaz caiva taM dezam upapedire 7002009a sarvartuSUpabhogyatvAd ramyatvAt kAnanasya ca 7002009c nityazas tAs tu taM dezaM gatvA krIDanti kanyakAH 7002010a atha ruSTo mahAtejA vyAjahAra mahAmuniH 7002010c yA me darzanam Agacchet sA garbhaM dhArayiSyati 7002011a tAs tu sarvAH pratigatAH zrutvA vAkyaM mahAtmanaH 7002011c brahmazApabhayAd bhItAs taM dezaM nopacakramuH 7002012a tRNabindos tu rAjarSes tanayA na zRNoti tat 7002012c gatvAzramapadaM tasya vicacAra sunirbhayA 7002013a tasminn eva tu kAle sa prAjApatyo mahAn RSiH 7002013c svAdhyAyam akarot tatra tapasA dyotitaprabhaH 7002014a sA tu vedadhvaniM zrutvA dRSTvA caiva tapodhanam 7002014c abhavat pANDudehA sA suvyaJjitazarIrajA 7002015a dRSTvA paramasaMvignA sA tu tadrUpam AtmanaH 7002015c idaM me kiM nv iti jJAtvA pitur gatvAgrataH sthitA 7002016a tAM tu dRSTvA tathA bhUtAM tRNabindur athAbravIt 7002016c kiM tvam etat tv asadRzaM dhArayasy Atmano vapuH 7002017a sA tu kRtvAJjaliM dInA kanyovAca tapodhanam 7002017c na jAne kAraNaM tAta yena me rUpam IdRzam 7002018a kiM tu pUrvaM gatAsmy ekA maharSer bhAvitAtmanaH 7002018c pulastyasyAzramaM divyam anveSTuM svasakhIjanam 7002019a na ca pazyAmy ahaM tatra kAM cid apy AgatAM sakhIm 7002019c rUpasya tu viparyAsaM dRSTvA cAham ihAgatA 7002020a tRNabindus tu rAjarSis tapasA dyotitaprabhaH 7002020c dhyAnaM viveza tac cApi apazyad RSikarmajam 7002021a sa tu vijJAya taM zApaM maharSer bhAvitAtmanaH 7002021c gRhItvA tanayAM gatvA pulastyam idam abravIt 7002022a bhagavaMs tanayAM me tvaM guNaiH svair eva bhUSitAm 7002022c bhikSAM pratigRhANemAM maharSe svayam udyatAm 7002023a tapazcaraNayuktasya zrAmyamANendriyasya te 7002023c zuzrUSAtatparA nityaM bhaviSyati na saMzayaH 7002024a taM bruvANaM tu tadvAkyaM rAjarSiM dhArmikaM tadA 7002024c jighRkSur abravIt kanyAM bADham ity eva sa dvijaH 7002025a dattvA tu sa gato rAjA svam AzramapadaM tadA 7002025c sApi tatrAvasat kanyA toSayantI patiM guNaiH 7002025e prItaH sa tu mahAtejA vAkyam etad uvAca ha 7002026a parituSTo 'smi bhadraM te guNAnAM saMpadA bhRzam 7002026c tasmAt te viramAmy adya putram AtmasamaM guNaiH 7002026e ubhayor vaMzakartAraM paulastya iti vizrutam 7002027a yasmAt tu vizruto vedas tvayehAbhyasyato mama 7002027c tasmAt sa vizravA nAma bhaviSyati na saMzayaH 7002028a evam uktA tu sA kanyA prahRSTenAntarAtmanA 7002028c acireNaiva kAlena sUtA vizravasaM sutam 7002029a sa tu lokatraye khyAtaH zaucadharmasamanvitaH 7002029c piteva tapasA yukto vizravA munipuMgavaH 7003001a atha putraH pulastyasya vizravA munipuMgavaH 7003001c acireNaiva kAlena piteva tapasi sthitaH 7003002a satyavAJ zIlavAn dakSaH svAdhyAyanirataH zuciH 7003002c sarvabhogeSv asaMsakto nityaM dharmaparAyaNaH 7003003a jJAtvA tasya tu tadvRttaM bharadvAjo mahAn RSiH 7003003c dadau vizravase bhAryAM svAM sutAM devavarNinIm 7003004a pratigRhya tu dharmeNa bharadvAjasutAM tadA 7003004c mudA paramayA yukto vizravA munipuMgavaH 7003005a sa tasyAM vIryasaMpannam apatyaM paramAdbhutam 7003005c janayAm Asa dharmAtmA sarvair brahmaguNair yutam 7003006a tasmiJ jAte tu saMhRSTaH sa babhUva pitAmahaH 7003006c nAma cAsyAkarot prItaH sArdhaM devarSibhis tadA 7003007a yasmAd vizravaso 'patyaM sAdRzyAd vizravA iva 7003007c tasmAd vaizravaNo nAma bhaviSyaty eSa vizrutaH 7003008a sa tu vaizravaNas tatra tapovanagatas tadA 7003008c avardhata mahAtejA hutAhutir ivAnalaH 7003009a tasyAzramapadasthasya buddhir jajJe mahAtmanaH 7003009c cariSye niyato dharmaM dharmo hi paramA gatiH 7003010a sa tu varSasahasrANi tapas taptvA mahAvane 7003010c pUrNe varSasahasre tu taM taM vidhim avartata 7003011a jalAzI mArutAhAro nirAhAras tathaiva ca 7003011c evaM varSasahasrANi jagmus tAny eva varSavat 7003012a atha prIto mahAtejAH sendraiH suragaNaiH saha 7003012c gatvA tasyAzramapadaM brahmedaM vAkyam abravIt 7003013a parituSTo 'smi te vatsa karmaNAnena suvrata 7003013c varaM vRNISva bhadraM te varArhas tvaM hi me mataH 7003014a athAbravId vaizravaNaH pitAmaham upasthitam 7003014c bhagava&l lokapAlatvam iccheyaM vittarakSaNam 7003015a tato 'bravId vaizravaNaM parituSTena cetasA 7003015c brahmA suragaNaiH sArdhaM bADham ity eva hRSTavat 7003016a ahaM hi lokapAlAnAM caturthaM sraSTum udyataH 7003016c yamendravaruNAnAM hi padaM yat tava cepsitam 7003017a tatkRtaM gaccha dharmajJa dhanezatvam avApnuhi 7003017c yamendravaruNAnAM hi caturtho 'dya bhaviSyasi 7003018a etac ca puSpakaM nAma vimAnaM sUryasaMnibham 7003018c pratigRhNISva yAnArthaM tridazaiH samatAM vraja 7003019a svasti te 'stu gamiSyAmaH sarva eva yathAgatam 7003019c kRtakRtyA vayaM tAta dattvA tava mahAvaram 7003020a gateSu brahmapUrveSu deveSv atha nabhastalam 7003020c dhanezaH pitaraM prAha vinayAt praNato vacaH 7003021a bhagava&l labdhavAn asmi varaM kamalayonitaH 7003021c nivAsaM na tu me devo vidadhe sa prajApatiH 7003022a tat pazya bhagavan kaM cid dezaM vAsAya naH prabho 7003022c na ca pIDA bhaved yatra prANino yasya kasya cit 7003023a evam uktas tu putreNa vizravA munipuMgavaH 7003023c vacanaM prAha dharmajJa zrUyatAm iti dharmavit 7003024a laGkA nAma purI ramyA nirmitA vizvakarmaNA 7003024c rAkSasAnAM nivAsArthaM yathendrasyAmarAvatI 7003025a ramaNIyA purI sA hi rukmavaidUryatoraNA 7003025c rAkSasaiH sA parityaktA purA viSNubhayArditaiH 7003025e zUnyA rakSogaNaiH sarvai rasAtalatalaM gataiH 7003026a sa tvaM tatra nivAsAya rocayasva matiM svakAm 7003026c nirdoSas tatra te vAso na ca bAdhAsti kasya cit 7003027a etac chrutvA tu dharmAtmA dharmiSThaM vacanaM pituH 7003027c nivezayAm Asa tadA laGkAM parvatamUrdhani 7003028a nairRtAnAM sahasrais tu hRSTaiH pramuditaiH sadA 7003028c acireNaikakAlena saMpUrNA tasya zAsanAt 7003029a atha tatrAvasat prIto dharmAtmA nairRtAdhipaH 7003029c samudraparidhAnAyAM laGkAyAM vizravAtmajaH 7003030a kAle kAle vinItAtmA puSpakeNa dhanezvaraH 7003030c abhyagacchat susaMhRSTaH pitaraM mAtaraM ca saH 7003031a sa devagandharvagaNair abhiSTutas; tathaiva siddhaiH saha cAraNair api 7003031c gabhastibhiH sUrya ivaujasA vRtaH; pituH samIpaM prayayau zriyA vRtaH 7004001a zrutvAgastyeritaM vAkyaM rAmo vismayam AgataH 7004001c pUrvam AsIt tu laGkAyAM rakSasAm iti saMbhavaH 7004002a tataH ziraH kampayitvA tretAgnisamavigraham 7004002c agastyaM taM muhur dRSTvA smayamAno 'bhyabhASata 7004003a bhagavan pUrvam apy eSA laGkAsIt pizitAzinAm 7004003c itIdaM bhavataH zrutvA vismayo janito mama 7004004a pulastyavaMzAd udbhUtA rAkSasA iti naH zrutam 7004004c idAnIm anyataz cApi saMbhavaH kIrtitas tvayA 7004005a rAvaNAt kumbhakarNAc ca prahastAd vikaTAd api 7004005c rAvaNasya ca putrebhyaH kiM nu te balavattarAH 7004006a ka eSAM pUrvako brahman kiMnAmA kiMtapobalaH 7004006c aparAdhaM ca kaM prApya viSNunA drAvitAH purA 7004007a etad vistarataH sarvaM kathayasva mamAnagha 7004007c kautUhalaM kRtaM mahyaM nuda bhAnur yathA tamaH 7004008a rAghavasya tu tac chrutvA saMskArAlaMkRtaM vacaH 7004008c ISadvismayamAnas tam agastyaH prAha rAghavam 7004009a prajApatiH purA sRSTvA apaH salilasaMbhavaH 7004009c tAsAM gopAyane sattvAn asRjat padmasaMbhavaH 7004010a te sattvAH sattvakartAraM vinItavad upasthitAH 7004010c kiM kurma iti bhASantaH kSutpipAsAbhayArditAH 7004011a prajApatis tu tAny Aha sattvAni prahasann iva 7004011c AbhASya vAcA yatnena rakSadhvam iti mAnadaH 7004012a rakSAma iti tatrAnyair yakSAmeti tathAparaiH 7004012c bhuGkSitAbhuGkSitair uktas tatas tAn Aha bhUtakRt 7004013a rakSAma iti yair uktaM rAkSasAs te bhavantu vaH 7004013c yakSAma iti yair uktaM te vai yakSA bhavantu vaH 7004014a tatra hetiH prahetiz ca bhrAtarau rAkSasarSabhau 7004014c madhukaiTabhasaMkAzau babhUvatur ariMdamau 7004015a prahetir dhArmikas tatra na dArAn so 'bhikAGkSati 7004015c hetir dArakriyArthaM tu yatnaM param athAkarot 7004016a sa kAlabhaginIM kanyAM bhayAM nAma bhayAvahAm 7004016c udAvahad ameyAtmA svayam eva mahAmatiH 7004017a sa tasyAM janayAm Asa hetI rAkSasapuMgavaH 7004017c putraM putravatAM zreSTho vidyutkeza iti zrutam 7004018a vidyutkezo hetiputraH pradIptAgnisamaprabhaH 7004018c vyavardhata mahAtejAs toyamadhya ivAmbujam 7004019a sa yadA yauvanaM bhadram anuprApto nizAcaraH 7004019c tato dArakriyAM tasya kartuM vyavasitaH pitA 7004020a saMdhyAduhitaraM so 'tha saMdhyAtulyAM prabhAvataH 7004020c varayAm Asa putrArthaM hetI rAkSasapuMgavaH 7004021a avazyam eva dAtavyA parasmai seti saMdhyayA 7004021c cintayitvA sutA dattA vidyutkezAya rAghava 7004022a saMdhyAyAs tanayAM labdhvA vidyutkezo nizAcaraH 7004022c ramate sa tayA sArdhaM paulomyA maghavAn iva 7004023a kena cit tv atha kAlena rAma sAlakaTaMkaTA 7004023c vidyutkezAd garbham Apa ghanarAjir ivArNavAt 7004024a tataH sA rAkSasI garbhaM ghanagarbhasamaprabham 7004024c prasUtA mandaraM gatvA gaGgA garbham ivAgnijam 7004025a tam utsRjya tu sA garbhaM vidyutkezAd ratArthinI 7004025c reme sA patinA sArdhaM vismRtya sutam Atmajam 7004026a tayotsRSTaH sa tu zizuH zaradarkasamadyutiH 7004026c pANim Asye samAdhAya ruroda ghanarAD iva 7004027a athopariSTAd gacchan vai vRSabhastho haraH prabhuH 7004027c apazyad umayA sArdhaM rudantaM rAkSasAtmajam 7004028a kAruNyabhAvAt pArvatyA bhavas tripurahA tataH 7004028c taM rAkSasAtmajaM cakre mAtur eva vayaHsamam 7004029a amaraM caiva taM kRtvA mahAdevo 'kSayo 'vyayaH 7004029c puram AkAzagaM prAdAt pArvatyAH priyakAmyayA 7004030a umayApi varo datto rAkSasInAM nRpAtmaja 7004030c sadyopalabdhir garbhasya prasUtiH sadya eva ca 7004030e sadya eva vayaHprAptir mAtur eva vayaH samam 7004031a tataH sukezo varadAnagarvitaH; zriyaM prabhoH prApya harasya pArzvataH 7004031c cacAra sarvatra mahAmatiH khagaH; khagaM puraM prApya puraMdaro yathA 7005001a sukezaM dhArmikaM dRSTvA varalabdhaM ca rAkSasam 7005001c grAmaNIr nAma gandharvo vizvAvasusamaprabhaH 7005002a tasya devavatI nAma dvitIyA zrIr ivAtmajA 7005002c tAM sukezAya dharmeNa dadau dakSaH zriyaM yathA 7005003a varadAnakRtaizvaryaM sA taM prApya patiM priyam 7005003c AsId devavatI tuSTA dhanaM prApyeva nirdhanaH 7005004a sa tayA saha saMyukto rarAja rajanIcaraH 7005004c aJjanAd abhiniSkrAntaH kareNveva mahAgajaH 7005005a devavatyAM sukezas tu janayAm Asa rAghava 7005005c trIMs trinetrasamAn putrAn rAkSasAn rAkSasAdhipaH 7005005e mAlyavantaM sumAliM ca mAliM ca balinAM varam 7005006a trayo lokA ivAvyagrAH sthitAs traya ivAgnayaH 7005006c trayo mantrA ivAtyugrAs trayo ghorA ivAmayAH 7005007a trayaH sukezasya sutAs tretAgnisamavarcasaH 7005007c vivRddhim agamaMs tatra vyAdhayopekSitA iva 7005008a varaprAptiM pitus te tu jJAtvaizvaryaM tato mahat 7005008c tapas taptuM gatA meruM bhrAtaraH kRtanizcayAH 7005009a pragRhya niyamAn ghorAn rAkSasA nRpasattama 7005009c vicerus te tapo ghoraM sarvabhUtabhayAvaham 7005010a satyArjavadamopetais tapobhir bhuvi duSkaraiH 7005010c saMtApayantas trI&l lokAn sadevAsuramAnuSAn 7005011a tato vibhuz caturvaktro vimAnavaram AsthitaH 7005011c sukezaputrAn Amantrya varado 'smIty abhASata 7005012a brahmANaM varadaM jJAtvA sendrair devagaNair vRtam 7005012c UcuH prAJjalayaH sarve vepamAnA iva drumAH 7005013a tapasArAdhito deva yadi no dizase varam 7005013c ajeyAH zatruhantAras tathaiva cirajIvinaH 7005013e prabhaviSNavo bhavAmeti parasparam anuvratAH 7005014a evaM bhaviSyatIty uktvA sukezatanayAn prabhuH 7005014c prayayau brahmalokAya brahmA brAhmaNavatsalaH 7005015a varaM labdhvA tataH sarve rAma rAtriMcarAs tadA 7005015c surAsurAn prabAdhante varadAnAt sunirbhayAH 7005016a tair vadhyamAnAs tridazAH sarSisaMghAH sacAraNAH 7005016c trAtAraM nAdhigacchanti nirayasthA yathA narAH 7005017a atha te vizvakarmANaM zilpinAM varam avyayam 7005017c UcuH sametya saMhRSTA rAkSasA raghusattama 7005018a gRhakartA bhavAn eva devAnAM hRdayepsitam 7005018c asmAkam api tAvat tvaM gRhaM kuru mahAmate 7005019a himavantaM samAzritya meruM mandaram eva vA 7005019c mahezvaragRhaprakhyaM gRhaM naH kriyatAM mahat 7005020a vizvakarmA tatas teSAM rAkSasAnAM mahAbhujaH 7005020c nivAsaM kathayAm Asa zakrasyevAmarAvatIm 7005021a dakSiNasyodadhes tIre trikUTo nAma parvataH 7005021c zikhare tasya zailasya madhyame 'mbudasaMnibhe 7005021e zakunair api duSprApe TaGkacchinnacaturdizi 7005022a triMzadyojanavistIrNA svarNaprAkAratoraNA 7005022c mayA laGketi nagarI zakrAjJaptena nirmitA 7005023a tasyAM vasata durdharSAH puryAM rAkSasasattamAH 7005023c amarAvatIM samAsAdya sendrA iva divaukasaH 7005024a laGkAdurgaM samAsAdya rAkSasair bahubhir vRtAH 7005024c bhaviSyatha durAdharSAH zatrUNAM zatrusUdanAH 7005025a vizvakarmavacaH zrutvA tatas te rAma rAkSasAH 7005025c sahasrAnucarA gatvA laGkAM tAm avasan purIm 7005026a dRDhaprAkAraparikhAM haimair gRhazatair vRtAm 7005026c laGkAm avApya te hRSTA viharanti nizAcarAH 7005027a narmadA nAma gandharvI nAnAdharmasamedhitA 7005027c tasyAH kanyAtrayaM hy AsId dhIzrIkIrtisamadyuti 7005028a jyeSThakrameNa sA teSAM rAkSasAnAm arAkSasI 7005028c kanyAs tAH pradadau hRSTA pUrNacandranibhAnanAH 7005029a trayANAM rAkSasendrANAM tisro gandharvakanyakAH 7005029c mAtrA dattA mahAbhAgA nakSatre bhagadaivate 7005030a kRtadArAs tu te rAma sukezatanayAH prabho 7005030c bhAryAbhiH saha cikrIDur apsarobhir ivAmarAH 7005031a tatra mAlyavato bhAryA sundarI nAma sundarI 7005031c sa tasyAM janayAm Asa yad apatyaM nibodha tat 7005032a vajramuSTir virUpAkSo durmukhaz caiva rAkSasaH 7005032c suptaghno yajJakopaz ca mattonmattau tathaiva ca 7005032e analA cAbhavat kanyA sundaryAM rAma sundarI 7005033a sumAlino 'pi bhAryAsIt pUrNacandranibhAnanA 7005033c nAmnA ketumatI nAma prANebhyo 'pi garIyasI 7005034a sumAlI janayAm Asa yad apatyaM nizAcaraH 7005034c ketumatyAM mahArAja tan nibodhAnupUrvazaH 7005035a prahasto 'kampanaiz caiva vikaTaH kAlakArmukaH 7005035c dhUmrAkzaz cAtha daNDaz ca supArzvaz ca mahAbalaH 7005036a saMhrAdiH praghasaz caiva bhAsakarNaz ca rAkSasaH 7005036c rAkA puSpotkaTA caiva kaikasI ca zucismitA 7005036e kumbhInasI ca ity ete sumAleH prasavAH smRtAH 7005037a mAles tu vasudA nAma gandharvI rUpazAlinI 7005037c bhAryAsIt padmapatrAkSI svakSI yakSIvaropamA 7005038a sumAler anujas tasyAM janayAm Asa yat prabho 7005038c apatyaM kathyamAnaM tan mayA tvaM zRNu rAghava 7005039a analaz cAnilaz caiva haraH saMpAtir eva ca 7005039c ete vibhISaNAmAtyA mAleyAs te nizAcarAH 7005040a tatas tu te rAkSasapuMgavAs trayo; nizAcaraiH putrazataiz ca saMvRtAH 7005040c surAn sahendrAn RSinAgadAnavAn; babAdhire te balavIryadarpitAH 7005041a jagad bhramanto 'nilavad durAsadA; raNe ca mRtyupratimAH samAhitAH 7005041c varapradAnAd abhigarvitA bhRzaM; kratukriyANAM prazamaMkarAH sadA 7006001a tair vadhyamAnA devAz ca RSayaz ca tapodhanAH 7006001c bhayArtAH zaraNaM jagmur devadevaM mahezvaram 7006002a te sametya tu kAmAriM tripurAriM trilocanam 7006002c UcuH prAJjalayo devA bhayagadgadabhASiNaH 7006003a sukezaputrair bhagavan pitAmahavaroddhataiH 7006003c prajAdhyakSa prajAH sarvA bAdhyante ripubAdhana 7006004a zaraNyAny azaraNyAni AzramANi kRtAni naH 7006004c svargAc ca cyAvitaH zakraH svarge krIDanti zakravat 7006005a ahaM viSNur ahaM rudro brahmAhaM devarAD aham 7006005c ahaM yamo 'haM varuNaz candro 'haM ravir apy aham 7006006a iti te rAkSasA deva varadAnena darpitAH 7006006c bAdhante samaroddharSA ye ca teSAM puraHsarAH 7006007a tan no devabhayArtAnAm abhayaM dAtum arhasi 7006007c azivaM vapur AsthAya jahi daivatakaNTakAn 7006008a ity uktas tu suraiH sarvaiH kapardI nIlalohitaH 7006008c sukezaM prati sApekSa Aha devagaNAn prabhuH 7006009a nAhaM tAn nihaniSyAmi avadhyA mama te 'surAH 7006009c kiM tu mantraM pradAsyAmi yo vai tAn nihaniSyati 7006010a evam eva samudyogaM puraskRtya surarSabhAH 7006010c gacchantu zaraNaM viSNuM haniSyati sa tAn prabhuH 7006011a tatas te jayazabdena pratinandya mahezvaram 7006011c viSNoH samIpam Ajagmur nizAcarabhayArditAH 7006012a zaGkhacakradharaM devaM praNamya bahumAnya ca 7006012c UcuH saMbhrAntavad vAkyaM sukezatanayArditAH 7006013a sukezatanayair deva tribhis tretAgnisaMnibhaiH 7006013c Akramya varadAnena sthAnAny apahRtAni naH 7006014a laGkA nAma purI durgA trikUTazikhare sthitA 7006014c tatra sthitAH prabAdhante sarvAn naH kSaNadAcarAH 7006015a sa tvam asmatpriyArthaM tu jahi tAn madhusUdana 7006015c cakrakRttAsyakamalAn nivedaya yamAya vai 7006016a bhayeSv abhayado 'smAkaM nAnyo 'sti bhavatA samaH 7006016c nuda tvaM no bhayaM deva nIhAram iva bhAskaraH 7006017a ity evaM daivatair ukto devadevo janArdanaH 7006017c abhayaM bhayado 'rINAM dattvA devAn uvAca ha 7006018a sukezaM rAkSasaM jAne IzAnavaradarpitam 7006018c tAMz cAsya tanayAJ jAne yeSAM jyeSThaH sa mAlyavAn 7006019a tAn ahaM samatikrAntamaryAdAn rAkSasAdhamAn 7006019c sUdayiSyAmi saMgrAme surA bhavata vijvarAH 7006020a ity uktAs te surAH sarve viSNunA prabhaviSNunA 7006020c yathA vAsaM yayur hRSTAH prazamanto janArdanam 7006021a vibudhAnAM samudyogaM mAlyavAn sa nizAcaraH 7006021c zrutvA tau bhrAtarau vIrAv idaM vacanam abravIt 7006022a amarA RSayaz caiva saMhatya kila zaMkaram 7006022c asmadvadhaM parIpsanta idam Ucus trilocanam 7006023a sukezatanayA deva varadAnabaloddhatAH 7006023c bAdhante 'smAn samudyuktA ghorarUpAH pade pade 7006024a rAkSasair abhibhUtAH sma na zaktAH sma umApate 7006024c sveSu vezmasu saMsthAtuM bhayAt teSAM durAtmanAm 7006025a tad asmAkaM hitArthe tvaM jahi tAMs tAMs trilocana 7006025c rAkSasAn huMkRtenaiva daha pradahatAM vara 7006026a ity evaM tridazair ukto nizamyAndhakasUdanaH 7006026c ziraH karaM ca dhunvAna idaM vacanam abravIt 7006027a avadhyA mama te devAH sukezatanayA raNe 7006027c mantraM tu vaH pradAsyAmi yo vai tAn nihaniSyati 7006028a yaH sa cakragadApANiH pItavAsA janArdanaH 7006028c haniSyati sa tAn yuddhe zaraNaM taM prapadyatha 7006029a harAn nAvApya te kAmaM kAmArim abhivAdya ca 7006029c nArAyaNAlayaM prAptAs tasmai sarvaM nyavedayan 7006030a tato nArAyaNenoktA devA indrapurogamAH 7006030c surArIn sUdayiSyAmi surA bhavata vijvarAH 7006031a devAnAM bhayabhItAnAM hariNA rAkSasarSabhau 7006031c pratijJAto vadho 'smAkaM tac cintayatha yat kSamam 7006032a hiraNyakazipor mRtyur anyeSAM ca suradviSAm 7006032c duHkhaM nArAyaNaM jetuM yo no hantum abhIpsati 7006033a tataH sumAlI mAlI ca zrutvA mAlyavato vacaH 7006033c Ucatur bhrAtaraM jyeSThaM bhagAMzAv iva vAsavam 7006034a svadhItaM dattam iSTaM ca aizvaryaM paripAlitam 7006034c Ayur nirAmayaM prAptaM svadharmaH sthApitaz ca naH 7006035a devasAgaram akSobhyaM zastraughaiH pravigAhya ca 7006035c jitA devA raNe nityaM na no mRtyukRtaM bhayam 7006036a nArAyaNaz ca rudraz ca zakraz cApi yamas tathA 7006036c asmAkaM pramukhe sthAtuM sarva eva hi bibhyati 7006037a viSNor doSaz ca nAsty atra kAraNaM rAkSasezvara 7006037c devAnAm eva doSeNa viSNoH pracalitaM manaH 7006038a tasmAd adya samudyuktAH sarvasainyasamAvRtAH 7006038c devAn eva jighAMsAmo yebhyo doSaH samutthitaH 7006039a iti mAlI sumAlI ca mAlyavAn agrajaH prabhuH 7006039c udyogaM ghoSayitvAtha rAkSasAH sarva eva te 7006039e yuddhAya niryayuH kruddhA jambhavRtrabalA iva 7006040a syandanair vAraNendraiz ca hayaiz ca girisaMnibhaiH 7006040c kharair gobhir athoSTraiz ca ziMzumArair bhujaMgamaiH 7006041a makaraiH kacchapair mInair vihaMgair garuDopamaiH 7006041c siMhair vyAghrair varAhaiz ca sRmaraiz camarair api 7006042a tyaktvA laGkAM tataH sarve rAkSasA balagarvitAH 7006042c prayAtA devalokAya yoddhuM daivatazatravaH 7006043a laGkAviparyayaM dRSTvA yAni laGkAlayAny atha 7006043c bhUtAni bhayadarzIni vimanaskAni sarvazaH 7006044a bhaumAs tathAntarikSAz ca kAlAjJaptA bhayAvahAH 7006044c utpAtA rAkSasendrANAm abhAvAyotthitA drutam 7006045a asthIni meghA varSanti uSNaM zoNitam eva ca 7006045c velAM samudro 'py utkrAntaz calante cAcalottamAH 7006046a aTTahAsAn vimuJcanto ghananAdasamasvanAn 7006046c bhUtAH paripatanti sma nRtyamAnAH sahasrazaH 7006047a gRdhracakraM mahac cApi jvalanodgAribhir mukhaiH 7006047c rAkSasAnAm upari vai bhramate kAlacakravat 7006048a tAn acintya mahotpAtAn rAkSasA balagarvitAH 7006048c yanty eva na nivartante mRtyupAzAvapAzitAH 7006049a mAlyavAMz ca sumAlI ca mAlI ca rajanIcarAH 7006049c Asan puraHsarAs teSAM kratUnAm iva pAvakAH 7006050a mAlyavantaM tu te sarve mAlyavantam ivAcalam 7006050c nizAcarA Azrayante dhAtAram iva dehinaH 7006051a tad balaM rAkSasendrANAM mahAbhraghananAditam 7006051c jayepsayA devalokaM yayau mAlI vaze sthitam 7006052a rAkSasAnAM samudyogaM taM tu nArAyaNaH prabhuH 7006052c devadUtAd upazrutya dadhre yuddhe tato manaH 7006053a sa devasiddharSimahoragaiz ca; gandharvamukhyApsarasopagItaH 7006053c samAsasAdAmarazatrusainyaM; cakrAsisIrapravarAdidhArI 7006054a suparNapakSAnilanunnapakSaM; bhramatpatAkaM pravikIrNazastram 7006054c cacAla tad rAkSasarAjasainyaM; calopalo nIla ivAcalendraH 7006055a tataH zitaiH zoNitamAMsarUSitair; yugAntavaizvAnaratulyavigrahaiH 7006055c nizAcarAH saMparivArya mAdhavaM; varAyudhair nirbibhiduH sahasrazaH 7007001a nArAyaNagiriM te tu garjanto rAkSasAmbudAH 7007001c avarSann iSuvarSeNa varSeNAdrim ivAmbudAH 7007002a zyAmAvadAtas tair viSNur nIlair naktaMcarottamaiH 7007002c vRto 'JjanagirIvAsId varSamANaiH payodharaiH 7007003a zalabhA iva kedAraM mazakA iva parvatam 7007003c yathAmRtaghaTaM jIvA makarA iva cArNavam 7007004a tathA rakSodhanur muktA vajrAnilamanojavAH 7007004c hariM vizanti sma zarA lokAstam iva paryaye 7007005a syandanaiH syandanagatA gajaiz ca gajadhUr gatAH 7007005c azvArohAH sadazvaiz ca pAdAtAz cAmbare carAH 7007006a rAkSasendrA girinibhAH zarazaktyRSTitomaraiH 7007006c nirucchvAsaM hariM cakruH prANAyAma iva dvijam 7007007a nizAcarais tudyamAno mInair iva mahAtimiH 7007007c zArGgam Ayamya gAtrANi rAkSasAnAM mahAhave 7007008a zaraiH pUrNAyatotsRSTair vajravaktrair manojavaiH 7007008c ciccheda tilazo viSNuH zatazo 'tha sahasrazaH 7007009a vidrAvya zaravarSaM taM varSaM vAyur ivotthitam 7007009c pAJcajanyaM mahAzaGkhaM pradadhmau puruSottamaH 7007010a so 'mbujo hariNA dhmAtaH sarvaprANena zaGkharAT 7007010c rarAsa bhImanihrAdo yugAnte jalado yathA 7007011a zaGkharAjaravaH so 'tha trAsayAm Asa rAkSasAn 7007011c mRgarAja ivAraNye samadAn iva kuJjarAn 7007012a na zekur azvAH saMsthAtuM vimadAH kuJjarAbhavan 7007012c syandanebhyaz cyutA yodhAH zaGkharAvitadurbalAH 7007013a zArGgacApavinirmuktA vajratulyAnanAH zarAH 7007013c vidArya tAni rakSAMsi supuGkhA vivizuH kSitim 7007014a bhidyamAnAH zaraiz cAnye nArAyaNadhanuzcyutaiH 7007014c nipetU rAkSasA bhImAH zailA vajrahatA iva 7007015a vraNair vraNakarArINAm adhokSajazarodbhavaiH 7007015c asRk kSaranti dhArAbhiH svarNadhArAm ivAcalAH 7007016a zaGkharAjaravaz cApi zArGgacAparavas tathA 7007016c rAkSasAnAM ravAMz cApi grasate vaiSNavo ravaH 7007017a sUryAd iva karA ghorA UrmayaH sAgarAd iva 7007017c parvatAd iva nAgendrA vAryoghA iva cAmbudAt 7007018a tathA bANA vinirmuktAH zArGgAn narAyaNeritAH 7007018c nirdhAvantISavas tUrNaM zatazo 'tha sahasrazaH 7007019a zarabheNa yathA siMhAH siMhena dviradA yathA 7007019c dviradena yathA vyAghrA vyAghreNa dvIpino yathA 7007020a dvIpinA ca yathA zvAnaH zunA mArjArakA yathA 7007020c mArjAreNa yathA sarpAH sarpeNa ca yathAkhavaH 7007021a tathA te rAkSasA yuddhe viSNunA prabhaviSNunA 7007021c dravanti drAvitAz caiva zAyitAz ca mahItale 7007022a rAkSasAnAM sahasrANi nihatya madhusUdanaH 7007022c vArijaM nAdayAm Asa toyadaM surarAD iva 7007023a nArAyaNazaragrastaM zaGkhanAdasuvihvalam 7007023c yayau laGkAm abhimukhaM prabhagnaM rAkSasaM balam 7007024a prabhagne rAkSasabale nArAyaNazarAhate 7007024c sumAlI zaravarSeNa AvavAra raNe harim 7007025a utkSipya hemAbharaNaM karaM karam iva dvipaH 7007025c rarAsa rAkSaso harSAt sataDit toyado yathA 7007026a sumAler nardatas tasya ziro jvalitakuNDalam 7007026c ciccheda yantur azvAz ca bhrAntAs tasya tu rakSasaH 7007027a tair azvair bhrAmyate bhrAntaiH sumAlI rAkSasezvaraH 7007027c indriyAzvair yathA bhrAntair dhRtihIno yathA naraH 7007028a mAlI cAbhyadravad yuddhe pragRhya sazaraM dhanuH 7007028c mAler dhanuzcyutA bANAH kArtasvaravibhUSitAH 7007028e vivizur harim AsAdya krauJcaM patrarathA iva 7007029a ardyamAnaH zaraiH so 'tha mAlimuktaiH sahasrazaH 7007029c cukSubhe na raNe viSNur jitendriya ivAdhibhiH 7007030a atha maurvI svanaM kRtvA bhagavAn bhUtabhAvanaH 7007030c mAlinaM prati bANaughAn sasarjAsigadAdharaH 7007031a te mAlideham AsAdya vajravidyutprabhAH zarAH 7007031c pibanti rudhiraM tasya nAgA iva purAmRtam 7007032a mAlinaM vimukhaM kRtvA mAlimauliM harir balAt 7007032c rathaM ca sadhvajaM cApaM vAjinaz ca nyapAtayat 7007033a virathas tu gadAM gRhya mAlI naktaMcarottamaH 7007033c Apupluve gadApANir giryagrAd iva keSarI 7007034a sa tayA garuDaM saMkhye IzAnam iva cAntakaH 7007034c lalATadeze 'bhyahanad vajreNendro yathAcalam 7007035a gadayAbhihatas tena mAlinA garuDo bhRzam 7007035c raNAt parAGmukhaM devaM kRtavAn vedanAturaH 7007036a parAGmukhe kRte deve mAlinA garuDena vai 7007036c udatiSThan mahAnAdo rakSasAm abhinardatAm 7007037a rakSasAM nadatAM nAdaM zrutvA harihayAnujaH 7007037c parAGmukho 'py utsasarja cakraM mAlijighAMsayA 7007038a tat sUryamaNDalAbhAsaM svabhAsA bhAsayan nabhaH 7007038c kAlacakranibhaM cakraM mAleH zIrSam apAtayat 7007039a tacchiro rAkSasendrasya cakrotkRttaM vibhISaNam 7007039c papAta rudhirodgAri purA rAhuziro yathA 7007040a tataH suraiH susaMhRSTaiH sarvaprANasamIritaH 7007040c siMhanAdaravo muktaH sAdhu deveti vAdibhiH 7007041a mAlinaM nihataM dRSTvA sumAlI malyavAn api 7007041c sabalau zokasaMtaptau laGkAM prati vidhAvitau 7007042a garuDas tu samAzvastaH saMnivRtya mahAmanAH 7007042c rAkSasAn drAvayAm Asa pakSavAtena kopitaH 7007043a nArAyaNo 'pISuvarAzanIbhir; vidArayAm Asa dhanuHpramuktaiH 7007043c naktaMcarAn muktavidhUtakezAn; yathAzanIbhiH sataDinmahendraH 7007044a bhinnAtapatraM patamAnazastraM; zarair apadhvastavizIrNadeham 7007044c viniHsRtAntraM bhayalolanetraM; balaM tad unmattanibhaM babhUva 7007045a siMhArditAnAm iva kuJjarANAM; nizAcarANAM saha kuJjarANAm 7007045c ravAz ca vegAz ca samaM babhUvuH; purANasiMhena vimarditAnAm 7007046a saMchAdyamAnA haribANajAlaiH; svabANajAlAni samutsRjantaH 7007046c dhAvanti naktaMcarakAlameghA; vAyupraNunnA iva kAlameghAH 7007047a cakraprahArair vinikRttazIrSAH; saMcUrNitAGgAz ca gadAprahAraiH 7007047c asiprahArair bahudhA vibhaktAH; patanti zailA iva rAkSasendrAH 7007048a cakrakRttAsyakamalA gadAsaMcUrNitorasaH 7007048c lAGgalaglapitagrIvA musalair bhinnamastakAH 7007049a ke cic caivAsinA chinnAs tathAnye zaratADitAH 7007049c nipetur ambarAt tUrNaM rAkSasAH sAgarAmbhasi 7007050a tadAmbaraM vigalitahArakuNDalair; nizAcarair nIlabalAhakopamaiH 7007050c nipAtyamAnair dadRze nirantaraM; nipAtyamAnair iva nIlaparvataiH 7008001a hanyamAne bale tasmin padmanAbhena pRSThataH 7008001c mAlyavAn saMnivRtto 'tha velAtiga ivArNavaH 7008002a saMraktanayanaH kopAc calan maulir nizAcaraH 7008002c padmanAbham idaM prAha vacanaM paruSaM tadA 7008003a nArAyaNa na jAnISe kSatradharmaM sanAtanam 7008003c ayuddhamanaso bhagnAn yo 'smAn haMsi yathetaraH 7008004a parAGmukhavadhaM pApaM yaH karoti surezvara 7008004c sa hantA na gataH svargaM labhate puNyakarmaNAm 7008005a yuddhazraddhAtha vA te 'sti zaGkhacakragadAdhara 7008005c ahaM sthito 'smi pazyAmi balaM darzaya yat tava 7008006a uvAca rAkSasendraM taM devarAjAnujo balI 7008006c yuSmatto bhayabhItAnAM devAnAM vai mayAbhayam 7008006e rAkSasotsAdanaM dattaM tad etad anupAlyate 7008007a prANair api priyaM kAryaM devAnAM hi sadA mayA 7008007c so 'haM vo nihaniSyAmi rasAtalagatAn api 7008008a devam evaM bruvANaM tu raktAmburuhalocanam 7008008c zaktyA bibheda saMkruddho rAkSasendro rarAsa ca 7008009a mAlyavad bhujanirmuktA zaktir ghaNTAkRtasvanA 7008009c harer urasi babhrAja meghastheva zatahradA 7008010a tatas tAm eva cotkRSya zaktiM zaktidharapriyaH 7008010c mAlyavantaM samuddizya cikSepAmburuhekSaNaH 7008011a skandotsRSTeva sA zaktir govindakaraniHsRtA 7008011c kAGkSantI rAkSasaM prAyAn maholkevAJjanAcalam 7008012a sA tasyorasi vistIrNe hArabhAsAvabhAsite 7008012c apatad rAkSasendrasya girikUTa ivAzaniH 7008013a tayA bhinnatanutrANAH prAvizad vipulaM tamaH 7008013c mAlyavAn punar Azvastas tasthau girir ivAcalaH 7008014a tataH kArSNAyasaM zUlaM kaNTakair bahubhiz citam 7008014c pragRhyAbhyahanad devaM stanayor antare dRDham 7008015a tathaiva raNaraktas tu muSTinA vAsavAnujam 7008015c tADayitvA dhanurmAtram apakrAnto nizAcaraH 7008016a tato 'mbare mahAJ zabdaH sAdhu sAdhv iti cotthitaH 7008016c Ahatya rAkSaso viSNuM garuDaM cApy atADayat 7008017a vainateyas tataH kruddhaH pakSavAtena rAkSasaM 7008017c vyapohad balavAn vAyuH zuSkaparNacayaM yathA 7008018a dvijendrapakSavAtena drAvitaM dRzya pUrvajam 7008018c sumAlI svabalaiH sArdhaM laGkAm abhimukho yayau 7008019a pakSavAtabaloddhUto mAlyavAn api rAkSasaH 7008019c svabalena samAgamya yayau laGkAM hriyA vRtaH 7008020a evaM te rAkSasA rAma hariNA kamalekSaNa 7008020c bahuzaH saMyuge bhagnA hatapravaranAyakAH 7008021a azaknuvantas te viSNuM pratiyoddhuM bhayArditAH 7008021c tyaktvA laGkAM gatA vastuM pAtAlaM sahapatnayaH 7008022a sumAlinaM samAsAdya rAkSasaM raghunandana 7008022c sthitAH prakhyAtavIryAs te vaMze sAlakaTaGkaTe 7008023a ye tvayA nihatAs te vai paulastyA nAma rAkSasAH 7008023c sumAlI mAlyavAn mAlI ye ca teSAM puraHsarAH 7008023e sarva ete mahAbhAga rAvaNAd balavattarAH 7008024a na cAnyo rakSasAM hantA sureSv api puraMjaya 7008024c Rte nArAyaNaM devaM zaGkhacakragadAdharam 7008025a bhavAn nArAyaNo devaz caturbAhuH sanAtanaH 7008025c rAkSasAn hantum utpanno ajeyaH prabhur avyayaH 7009001a kasya cit tv atha kAlasya sumAlI nAma rAkSasaH 7009001c rasAtalAn martyalokaM sarvaM vai vicacAra ha 7009002a nIlajImUtasaMkAzas taptakAJcanakuNDalaH 7009002c kanyAM duhitaraM gRhya vinA padmam iva zriyam 7009002e athApazyat sa gacchantaM puSpakeNa dhanezvaram 7009003a taM dRSTvAmarasaMkAzaM gacchantaM pAvakopamam 7009003c athAbravIt sutAM rakSaH kaikasIM nAma nAmataH 7009004a putri pradAnakAlo 'yaM yauvanaM te 'tivartate 7009004c tvatkRte ca vayaM sarve yantritA dharmabuddhayaH 7009005a tvaM hi sarvaguNopetA zrIH sapadmeva putrike 7009005c pratyAkhyAnAc ca bhItais tvaM na varaiH pratigRhyase 7009006a kanyApitRtvaM duHkhaM hi sarveSAM mAnakAGkSiNAm 7009006c na jJAyate ca kaH kanyAM varayed iti putrike 7009007a mAtuH kulaM pitRkulaM yatra caiva pradIyate 7009007c kulatrayaM sadA kanyA saMzaye sthApya tiSThati 7009008a sA tvaM munivarazreSThaM prajApatikulodbhavam 7009008c gaccha vizravasaM putri paulastyaM varaya svayam 7009009a IdRzAs te bhaviSyanti putrAH putri na saMzayaH 7009009c tejasA bhAskarasamA yAdRzo 'yaM dhanezvaraH 7009010a etasminn antare rAma pulastyatanayo dvijaH 7009010c agnihotram upAtiSThac caturtha iva pAvakaH 7009011a sA tu tAM dAruNAM velAm acintya pitRgauravAt 7009011c upasRtyAgratas tasya caraNAdhomukhI sthitA 7009012a sa tu tAM vIkSya suzroNIM pUrNacandranibhAnanAm 7009012c abravIt paramodAro dIpyamAna ivaujasA 7009013a bhadre kasyAsi duhitA kuto vA tvam ihAgatA 7009013c kiM kAryaM kasya vA hetos tattvato brUhi zobhane 7009014a evam uktA tu sA kanyA kRtAJjalir athAbravIt 7009014c AtmaprabhAvena mune jJAtum arhasi me matam 7009015a kiM tu viddhi hi mAM brahmaJ zAsanAt pitur AgatAm 7009015c kaikasI nAma nAmnAhaM zeSaM tvaM jJAtum arhasi 7009016a sa tu gatvA munir dhyAnaM vAkyam etad uvAca ha 7009016c vijJAtaM te mayA bhadre kAraNaM yan manogatam 7009017a dAruNAyAM tu velAyAM yasmAt tvaM mAm upasthitA 7009017c zRNu tasmAt sutAn bhadre yAdRzAJ janayiSyasi 7009018a dAruNAn dAruNAkArAn dAruNAbhijanapriyAn 7009018c prasaviSyasi suzroNi rAkSasAn krUrakarmaNaH 7009019a sA tu tad vacanaM zrutvA praNipatyAbravId vacaH 7009019c bhagavan nedRzAH putrAs tvatto 'rhA brahmayonitaH 7009020a athAbravIn munis tatra pazcimo yas tavAtmajaH 7009020c mama vaMzAnurUpaz ca dharmAtmA ca bhaviSyati 7009021a evam uktA tu sA kanyA rAma kAlena kena cit 7009021c janayAm Asa bIbhatsaM rakSorUpaM sudAruNam 7009022a dazazIrSaM mahAdaMSTraM nIlAJjanacayopamam 7009022c tAmrauSThaM viMzatibhujaM mahAsyaM dIptamUrdhajam 7009023a jAtamAtre tatas tasmin sajvAlakavalAH zivAH 7009023c kravyAdAz cApasavyAni maNDalAni pracakrire 7009024a vavarSa rudhiraM devo meghAz ca kharanisvanAH 7009024c prababhau na ca khe sUryo maholkAz cApatan bhuvi 7009025a atha nAmAkarot tasya pitAmahasamaH pitA 7009025c dazazIrSaH prasUto 'yaM dazagrIvo bhaviSyati 7009026a tasya tv anantaraM jAtaH kumbhakarNo mahAbalaH 7009026c pramANAd yasya vipulaM pramANaM neha vidyate 7009027a tataH zUrpaNakhA nAma saMjajJe vikRtAnanA 7009027c vibhISaNaz ca dharmAtmA kaikasyAH pazcimaH sutaH 7009028a te tu tatra mahAraNye vavRdhuH sumahaujasaH 7009028c teSAM krUro dazagrIvo lokodvegakaro 'bhavat 7009029a kumbhakarNaH pramattas tu maharSIn dharmasaMzritAn 7009029c trailokyaM trAsayan duSTo bhakSayan vicacAra ha 7009030a vibhISaNas tu dharmAtmA nityaM dharmapathe sthitaH 7009030c svAdhyAyaniyatAhAra uvAsa niyatendriyaH 7009031a atha vittezvaro devas tatra kAlena kena cit 7009031c Agacchat pitaraM draSTuM puSpakeNa mahaujasaM 7009032a taM dRSTvA kaikasI tatra jvalantam iva tejasA 7009032c AsthAya rAkSasIM buddhiM dazagrIvam uvAca ha 7009033a putra vaizravaNaM pazya bhrAtaraM tejasA vRtam 7009033c bhrAtRbhAve same cApi pazyAtmAnaM tvam IdRzam 7009034a dazagrIva tathA yatnaM kuruSvAmitavikrama 7009034c yathA bhavasi me putra zIghraM vaizvaraNopamaH 7009035a mAtus tad vacanaM zrutvA dazagrIvaH pratApavAn 7009035c amarSam atulaM lebhe pratijJAM cAkarot tadA 7009036a satyaM te pratijAnAmi tulyo bhrAtrAdhiko 'pi vA 7009036c bhaviSyAmy acirAn mAtaH saMtApaM tyaja hRdgatam 7009037a tataH krodhena tenaiva dazagrIvaH sahAnujaH 7009037c prApsyAmi tapasA kAmam iti kRtvAdhyavasya ca 7009037e Agacchad AtmasiddhyarthaM gokarNasyAzramaM zubham 7010001a athAbravId dvijaM rAmaH kathaM te bhrAtaro vane 7010001c kIdRzaM tu tadA brahmaMs tapaz cerur mahAvratAH 7010002a agastyas tv abravIt tatra rAmaM prayata mAnasaM 7010002c tAMs tAn dharmavidhIMs tatra bhrAtaras te samAvizan 7010003a kumbhakarNas tadA yatto nityaM dharmaparAyaNaH 7010003c tatApa graiSmike kAle paJcasv agniSv avasthitaH 7010004a varSe meghodakaklinno vIrAsanam asevata 7010004c nityaM ca zaizire kAle jalamadhyapratizrayaH 7010005a evaM varSasahasrANi daza tasyAticakramuH 7010005c dharme prayatamAnasya satpathe niSThitasya ca 7010006a vibhISaNas tu dharmAtmA nityaM dharmaparaH zuciH 7010006c paJcavarSasahasrANi pAdenaikena tasthivAn 7010007a samApte niyame tasya nanRtuz cApsarogaNAH 7010007c papAta puSpavarSaM ca kSubhitAz cApi devatAH 7010008a paJcavarSasahasrANi sUryaM caivAnvavartata 7010008c tasthau cordhvazirobAhuH svAdhyAyadhRtamAnasaH 7010009a evaM vibhISaNasyApi gatAni niyatAtmanaH 7010009c dazavarSasahasrANi svargasthasyeva nandane 7010010a dazavarSasahasraM tu nirAhAro dazAnanaH 7010010c pUrNe varSasahasre tu ziraz cAgnau juhAva saH 7010011a evaM varSasahasrANi nava tasyAticakramuH 7010011c zirAMsi nava cApy asya praviSTAni hutAzanam 7010012a atha varSasahasre tu dazame dazamaM ziraH 7010012c chettukAmaH sa dharmAtmA prAptaz cAtra pitAmahaH 7010013a pitAmahas tu suprItaH sArdhaM devair upasthitaH 7010013c vatsa vatsa dazagrIva prIto 'smIty abhyabhASata 7010014a zIghraM varaya dharmajJa varo yas te 'bhikAGkSitaH 7010014c kiM te kAmaM karomy adya na vRthA te parizramaH 7010015a tato 'bravId dazagrIvaH prahRSTenAntarAtmanA 7010015c praNamya zirasA devaM harSagadgadayA girA 7010016a bhagavan prANinAM nityaM nAnyatra maraNAd bhayam 7010016c nAsti mRtyusamaH zatrur amaratvam ato vRNe 7010017a suparNanAgayakSANAM daityadAnavarakSasAm 7010017c avadhyaH syAM prajAdhyakSa devatAnAM ca zAzvatam 7010018a na hi cintA mamAnyeSu prANiSv amarapUjita 7010018c tRNabhUtA hi me sarve prANino mAnuSAdayaH 7010019a evam uktas tu dharmAtmA dazagrIveNa rakSasA 7010019c uvAca vacanaM rAma saha devaiH pitAmahaH 7010020a bhaviSyaty evam evaitat tava rAkSasapuMgava 7010020c zRNu cApi vaco bhUyaH prItasyeha zubhaM mama 7010021a hutAni yAni zIrSANi pUrvam agnau tvayAnagha 7010021c punas tAni bhaviSyanti tathaiva tava rAkSasa 7010022a evaM pitAmahoktasya dazagrIvasya rakSasaH 7010022c agnau hutAni zIrSANi yAni tAny utthitAni vai 7010023a evam uktvA tu taM rAma dazagrIvaM prajApatiH 7010023c vibhISaNam athovAca vAkyaM lokapitAmahaH 7010024a vibhISaNa tvayA vatsa dharmasaMhitabuddhinA 7010024c parituSTo 'smi dharmajJa varaM varaya suvrata 7010025a vibhISaNas tu dharmAtmA vacanaM prAha sAJjaliH 7010025c vRtaH sarvaguNair nityaM candramA iva razmibhiH 7010026a bhagavan kRtakRtyo 'haM yan me lokaguruH svayam 7010026c prIto yadi tvaM dAtavyaM varaM me zRNu suvrata 7010027a yA yA me jAyate buddhir yeSu yeSv AzrameSv iha 7010027c sA sA bhavatu dharmiSThA taM taM dharmaM ca pAlaye 7010028a eSa me paramodAra varaH paramako mataH 7010028c na hi dharmAbhiraktAnAM loke kiM cana durlabham 7010029a atha prajApatiH prIto vibhISaNam uvAca ha 7010029c dharmiSThas tvaM yathA vatsa tathA caitad bhaviSyati 7010030a yasmAd rAkSasayonau te jAtasyAmitrakarSaNa 7010030c nAdharme jAyate buddhir amaratvaM dadAmi te 7010031a kumbhakarNAya tu varaM prayacchantam ariMdama 7010031c prajApatiM surAH sarve vAkyaM prAJjalayo 'bruvan 7010032a na tAvat kumbhakarNAya pradAtavyo varas tvayA 7010032c jAnISe hi yathA lokAMs trAsayaty eSa durmatiH 7010033a nandane 'psarasaH sapta mahendrAnucarA daza 7010033c anena bhakSitA brahmann RSayo mAnuSAs tathA 7010034a varavyAjena moho 'smai dIyatAm amitaprabha 7010034c lokAnAM svasti caiva syAd bhaved asya ca saMnatiH 7010035a evam uktaH surair brahmAcintayat padmasaMbhavaH 7010035c cintitA copatasthe 'sya pArzvaM devI sarasvatI 7010036a prAJjaliH sA tu parzvasthA prAha vAkyaM sarasvatI 7010036c iyam asmy AgatA deva kiM kAryaM karavANy aham 7010037a prajApatis tu tAM prAptAM prAha vAkyaM sarasvatIm 7010037c vANi tvaM rAkSasendrasya bhava yA devatepsitA 7010038a tathety uktvA praviSTA sA prajApatir athAbravIt 7010038c kumbhakarNa mahAbAho varaM varaya yo mataH 7010039a kumbhakarNas tu tad vAkyaM zrutvA vacanam abravIt 7010039c svaptuM varSANy anekAni devadeva mamepsitam 7010040a evam astv iti taM coktvA saha devaiH pitAmahaH 7010040c devI sarasvatI caiva muktvA taM prayayau divam 7010041a kumbhakarNas tu duSTAtmA cintayAm Asa duHkhitaH 7010041c kIdRzaM kiM nv idaM vAkyaM mamAdya vadanAc cyutam 7010042a evaM labdhavarAH sarve bhrAtaro dIptatejasaH 7010042c zleSmAtakavanaM gatvA tatra te nyavasan sukham 7011001a sumAlI varalabdhAMs tu jJAtvA tAn vai nizAcarAn 7011001c udatiSThad bhayaM tyaktvA sAnugaH sa rasAtalAt 7011002a mArIcaz ca prahastaz ca virUpAkSo mahodaraH 7011002c udatiSThan susaMrabdhAH sacivAs tasya rakSasaH 7011003a sumAlI caiva taiH sarvair vRto rAkSasapuMgavaiH 7011003c abhigamya dazagrIvaM pariSvajyedam abravIt 7011004a diSTyA te putra saMprAptaz cintito 'yaM manorathaH 7011004c yas tvaM tribhuvaNazreSThAl labdhavAn varam IdRzam 7011005a yatkRte ca vayaM laGkAM tyaktvA yAtA rasAtalam 7011005c tad gataM no mahAbAho mahad viSNukRtaM bhayam 7011006a asakRt tena bhagnA hi parityajya svam Alayam 7011006c vidrutAH sahitAH sarve praviSTAH sma rasAtalam 7011007a asmadIyA ca laGkeyaM nagarI rAkSasoSitA 7011007c nivezitA tava bhrAtrA dhanAdhyakSeNa dhImatA 7011008a yadi nAmAtra zakyaM syAt sAmnA dAnena vAnagha 7011008c tarasA vA mahAbAho pratyAnetuM kRtaM bhavet 7011009a tvaM ca laGkezvaras tAta bhaviSyasi na saMzayaH 7011009c sarveSAM naH prabhuz caiva bhaviSyasi mahAbala 7011010a athAbravId dazagrIvo mAtAmaham upasthitam 7011010c vittezo gurur asmAkaM nArhasy evaM prabhASitum 7011011a uktavantaM tathA vAkyaM dazagrIvaM nizAcaraH 7011011c prahastaH prazritaM vAkyam idam Aha sakAraNam 7011012a dazagrIva mahAbAho nArhas tvaM vaktum IdRzam 7011012c saubhrAtraM nAsti zUrANAM zRNu cedaM vaco mama 7011013a aditiz ca ditiz caiva bhaginyau sahite kila 7011013c bhArye paramarUpiNyau kazyapasya prajApateH 7011014a aditir janayAm Asa devAMs tribhuvaNezvarAn 7011014c ditis tv ajanayad daityAn kazyapasyAtmasaMbhavAn 7011015a daityAnAM kila dharmajJa pureyaM savanArNavA 7011015c saparvatA mahI vIra te 'bhavan prabhaviSNavaH 7011016a nihatya tAMs tu samare viSNunA prabhaviSNunA 7011016c devAnAM vazam AnItaM trailokyam idam avyayam 7011017a naitad eko bhavAn eva kariSyati viparyayam 7011017c surair AcaritaM pUrvaM kuruSvaitad vaco mama 7011018a evam ukto dazagrIvaH prahastena durAtmanA 7011018c cintayitvA muhUrtaM vai bADham ity eva so 'bravIt 7011019a sa tu tenaiva harSeNa tasminn ahani vIryavAn 7011019c vanaM gato dazagrIvaH saha taiH kSaNadAcaraiH 7011020a trikUTasthaH sa tu tadA dazagrIvo nizAcaraH 7011020c preSayAm Asa dautyena prahastaM vAkyakovidam 7011021a prahasta zIghraM gatvA tvaM brUhi nairRtapuMgavam 7011021c vacanAn mama vittezaM sAmapUrvam idaM vacaH 7011022a iyaM laGkA purI rAjan rAkSasAnAM mahAtmanAm 7011022c tvayA nivezitA saumya naitad yuktaM tavAnagha 7011023a tad bhavAn yadi sAmnaitAM dadyAd atulavikrama 7011023c kRtA bhaven mama prItir dharmaz caivAnupAlitaH 7011024a ity uktaH sa tadA gatvA prahasto vAkyakovidaH 7011024c dazagrIvavacaH sarvaM vittezAya nyavedayat 7011025a prahastAd api saMzrutya devo vaizravaNo vacaH 7011025c pratyuvAca prahastaM taM vAkyaM vAkyavizAradaH 7011026a brUhi gaccha dazagrIvaM purI rAjyaM ca yan mama 7011026c tavApy etan mahAbAho bhuGkSvaitad dhatakaNTakam 7011027a sarvaM kartAsmi bhadraM te rAkSaseza vaco 'cirAt 7011027c kiM tu tAvat pratIkSasva pitur yAvan nivedaye 7011028a evam uktvA dhanAdhyakSo jagAma pitur antikam 7011028c abhivAdya guruM prAha rAvaNasya yadIpsitam 7011029a eSa tAta dazagrIvo dUtaM preSitavAn mama 7011029c dIyatAM nagarI laGkA pUrvaM rakSogaNoSitA 7011029e mayAtra yad anuSTheyaM tan mamAcakSva suvrata 7011030a brahmarSis tv evam ukto 'sau vizravA munipuMgavaH 7011030c uvAca dhanadaM vAkyaM zRNu putra vaco mama 7011031a dazagrIvo mahAbAhur uktavAn mama saMnidhau 7011031c mayA nirbhartsitaz cAsId bahudhoktaH sudurmatiH 7011032a sa krodhena mayA cokto dhvaMsasveti punaH punaH 7011032c zreyo'bhiyuktaM dharmyaM ca zRNu putra vaco mama 7011033a varapradAnasaMmUDho mAnyAmAnyaM sudurmatiH 7011033c na vetti mama zApAc ca prakRtiM dAruNAM gataH 7011034a tasmAd gaccha mahAbAho kailAsaM dharaNIdharam 7011034c nivezaya nivAsArthaM tyaja laGkAM sahAnugaH 7011035a tatra mandAkinI ramyA nadInAM pravarA nadI 7011035c kAJcanaiH sUryasaMkAzaiH paGkajaiH saMvRtodakA 7011036a na hi kSamaM tvayA tena vairaM dhanada rakSasA 7011036c jAnISe hi yathAnena labdhaH paramako varaH 7011037a evam ukto gRhItvA tu tad vacaH pitRgauravAt 7011037c sadArapauraH sAmAtyaH savAhanadhano gataH 7011038a prahastas tu dazagrIvaM gatvA sarvaM nyavedayat 7011038c zUnyA sA nagarI laGkA triMzadyojanam AyatA 7011038e pravizya tAM sahAsmAbhiH svadharmaM tatra pAlaya 7011039a evam uktaH prahastena rAvaNo rAkSasas tadA 7011039c viveza nagarIM laGkAM sabhrAtA sabalAnugaH 7011040a sa cAbhiSiktaH kSaNadAcarais tadA; nivezayAm Asa purIM dazAnanaH 7011040c nikAmapUrNA ca babhUva sA purI; nizAcarair nIlabalAhakopamaiH 7011041a dhanezvaras tv atha pitRvAkyagauravAn; nyavezayac chazivimale girau purIm 7011041c svalaMkRtair bhavanavarair vibhUSitAM; puraMdarasyeva tadAmarAvatIm 7012001a rAkSasendro 'bhiSiktas tu bhrAtRbhyAM sahitas tadA 7012001c tataH pradAnaM rAkSasyA bhaginyAH samacintayat 7012002a dadau tAM kAlakeyAya dAnavendrAya rAkSasIm 7012002c svasAM zUrpaNakhAM nAma vidyujjihvAya nAmataH 7012003a atha dattvA svasAraM sa mRgayAM paryaTan nRpaH 7012003c tatrApazyat tato rAma mayaM nAma diteH sutam 7012004a kanyAsahAyaM taM dRSTvA dazagrIvo nizAcaraH 7012004c apRcchat ko bhavAn eko nirmanuSya mRge vane 7012005a mayas tv athAbravId rAma pRcchantaM taM nizAcaram 7012005c zrUyatAM sarvam AkhyAsye yathAvRttam idaM mama 7012006a hemA nAmApsarAs tAta zrutapUrvA yadi tvayA 7012006c daivatair mama sA dattA paulomIva zatakratoH 7012007a tasyAM saktamanAs tAta paJcavarSazatAny aham 7012007c sA ca daivatakAryeNa gatA varSaM caturdazam 7012008a tasyAH kRte ca hemAyAH sarvaM hemapuraM mayA 7012008c vajravaidUryacitraM ca mAyayA nirmitaM tadA 7012009a tatrAham aratiM vindaMs tayA hInaH suduHkhitaH 7012009c tasmAt purAd duhitaraM gRhItvA vanam AgataH 7012010a iyaM mamAtmajA rAjaMs tasyAH kukSau vivardhitA 7012010c bhartAram anayA sArdham asyAH prApto 'smi mArgitum 7012011a kanyApitRtvaM duHkhaM hi narANAM mAnakAGkSiNAm 7012011c kanyA hi dve kule nityaM saMzaye sthApya tiSThati 7012012a dvau sutau tu mama tv asyAM bhAryAyAM saMbabhUvatuH 7012012c mAyAvI prathamas tAta dundubhis tadanantaram 7012013a etat te sarvam AkhyAtaM yAthAtathyena pRcchataH 7012013c tvAm idAnIM kathaM tAta jAnIyAM ko bhavAn iti 7012014a evam ukto rAkSasendro vinItam idam abravIt 7012014c ahaM paulastyatanayo dazagrIvaz ca nAmataH 7012015a brahmarSes taM sutaM jJAtvA mayo harSam upAgataH 7012015c dAtuM duhitaraM tasya rocayAm Asa tatra vai 7012016a prahasan prAha daityendro rAkSasendram idaM vacaH 7012016c iyaM mamAtmajA rAjan hemayApsarasA dhRtA 7012016e kanyA mandodarI nAma patnyarthaM pratigRhyatAm 7012017a bADham ity eva taM rAma dazagrIvo 'bhyabhASata 7012017c prajvAlya tatra caivAgnim akarot pANisaMgraham 7012018a na hi tasya mayo rAma zApAbhijJas tapodhanAt 7012018c viditvA tena sA dattA tasya paitAmahaM kulam 7012019a amoghAM tasya zaktiM ca pradadau paramAdbhutAm 7012019c pareNa tapasA labdhAM jaghnivA&l lakSmaNaM yayA 7012020a evaM sa kRtadAro vai laGkAyAm IzvaraH prabhuH 7012020c gatvA tu nagaraM bhArye bhrAtRbhyAM samudAvahat 7012021a vairocanasya dauhitrIM vajrajvAleti nAmataH 7012021c tAM bhAryAM kumbhakarNasya rAvaNaH samudAvahat 7012022a gandharvarAjasya sutAM zailUSasya mahAtmanaH 7012022c saramAM nAma dharmajJo lebhe bhAryAM vibhISaNaH 7012023a tIre tu sarasaH sA vai saMjajJe mAnasasya ca 7012023c mAnasaM ca saras tAta vavRdhe jaladAgame 7012024a mAtrA tu tasyAH kanyAyAH snehenAkranditaM vacaH 7012024c saro mA vardhatety uktaM tataH sA saramAbhavat 7012025a evaM te kRtadArA vai remire tatra rAkSasAH 7012025c svAM svAM bhAryAm upAdAya gandharvA iva nandane 7012026a tato mandodarI putraM meghanAdam asUyata 7012026c sa eSa indrajin nAma yuSmAbhir abhidhIyate 7012027a jAtamAtreNa hi purA tena rAkSasasUnunA 7012027c rudatA sumahAn mukto nAdo jaladharopamaH 7012028a jaDIkRtAyAM laGkAyAM tena nAdena tasya vai 7012028c pitA tasyAkaron nAma meghanAda iti svayam 7012029a so 'vardhata tadA rAma rAvaNAntaHpure zubhe 7012029c rakSyamANo varastrIbhiz channaH kASThair ivAnalaH 7013001a atha lokezvarotsRSTA tatra kAlena kena cit 7013001c nidrA samabhavat tIvrA kumbhakarNasya rUpiNI 7013002a tato bhrAtaram AsInaM kumbhakarNo 'bravId vacaH 7013002c nidrA mAM bAdhate rAjan kArayasva mamAlayam 7013003a viniyuktAs tato rAjJA zilpino vizvakarmavat 7013003c akurvan kumbhakarNasya kailAsasamam Alayam 7013004a vistIrNaM yojanaM zubhraM tato dviguNam Ayatam 7013004c darzanIyaM nirAbAdhaM kumbhakarNasya cakrire 7013005a sphATikaiH kAJcanaiz citraiH stambhaiH sarvatra zobhitam 7013005c vaidUryakRtazobhaM ca kiGkiNIjAlakaM tathA 7013006a dantatoraNavinyastaM vajrasphaTikavedikam 7013006c sarvartusukhadaM nityaM meroH puNyAM guhAm iva 7013007a tatra nidrAM samAviSTaH kumbhakarNo nizAcaraH 7013007c bahUny abdasahasrANi zayAno nAvabudhyate 7013008a nidrAbhibhUte tu tadA kumbhakarNe dazAnanaH 7013008c devarSiyakSagandharvAn bAdhate sma sa nityazaH 7013009a udyAnAni vicitrANi nandanAdIni yAni ca 7013009c tAni gatvA susaMkruddho bhinatti sma dazAnanaH 7013010a nadIM gaja iva krIDan vRkSAn vAyur iva kSipan 7013010c nagAn vajra iva sRSTo vidhvaMsayati nityazaH 7013011a tathA vRttaM tu vijJAya dazagrIvaM dhanezvaraH 7013011c kulAnurUpaM dharmajJa vRttaM saMsmRtya cAtmanaH 7013012a saubhrAtradarzanArthaM tu dUtaM vaizvaraNas tadA 7013012c laGkAM saMpreSayAm Asa dazagrIvasya vai hitam 7013013a sa gatvA nagarIM laGkAm AsasAda vibhISaNam 7013013c mAnitas tena dharmeNa pRSTaz cAgamanaM prati 7013014a pRSTvA ca kuzalaM rAjJo jJAtIn api ca bAndhavAn 7013014c sabhAyAM darzayAm Asa tam AsInaM dazAnanam 7013015a sa dRSTvA tatra rAjAnaM dIpyamAnaM svatejasA 7013015c jayena cAbhisaMpUjya tUSNIm AsIn muhUrtakam 7013016a tasyopanIte paryaGke varAstaraNasaMvRte 7013016c upavizya dazagrIvaM dUto vAkyam athAbravIt 7013017a rAjan vadAmi te sarvaM bhrAtA tava yad abravIt 7013017c ubhayoH sadRzaM saumya vRttasya ca kulasya ca 7013018a sAdhu paryAptam etAvat kRtaz cAritrasaMgrahaH 7013018c sAdhu dharme vyavasthAnaM kriyatAM yadi zakyate 7013019a dRSTaM me nandanaM bhagnam RSayo nihatAH zrutAH 7013019c devAnAM tu samudyogas tvatto rAjaJ zrutaz ca me 7013020a nirAkRtaz ca bahuzas tvayAhaM rAkSasAdhipa 7013020c aparAddhA hi bAlyAc ca rakSaNIyAH svabAndhavAH 7013021a ahaM tu himavatpRSThaM gato dharmam upAsitum 7013021c raudraM vrataM samAsthAya niyato niyatendriyaH 7013022a tatra devo mayA dRSTaH saha devyomayA prabhuH 7013022c savyaM cakSur mayA caiva tatra devyAM nipAtitam 7013023a kA nv iyaM syAd iti zubhA na khalv anyena hetunA 7013023c rUpaM hy anupamaM kRtvA tatra krIDati pArvatI 7013024a tato devyAH prabhAvena dagdhaM savyaM mamekSaNam 7013024c reNudhvastam iva jyotiH piGgalatvam upAgatam 7013025a tato 'ham anyad vistIrNaM gatvA tasya gires taTam 7013025c pUrNaM varSazatAny aSTau samavApa mahAvratam 7013026a samApte niyame tasmiMs tatra devo mahezvaraH 7013026c prItaH prItena manasA prAha vAkyam idaM prabhuH 7013027a prIto 'smi tava dharmajJa tapasAnena suvrata 7013027c mayA caitad vrataM cIrNaM tvayA caiva dhanAdhipa 7013028a tRtIyaH puruSo nAsti yaz cared vratam IdRzam 7013028c vrataM suduzcaraM hy etan mayaivotpAditaM purA 7013029a tat sakhitvaM mayA sArdhaM rocayasva dhanezvara 7013029c tapasA nirjitatvAd dhi sakhA bhava mamAnagha 7013030a devyA dagdhaM prabhAvena yac ca sAvyaM tavekSaNam 7013030c ekAkSi piGgalety eva nAma sthAsyati zAzvatam 7013031a evaM tena sakhitvaM ca prApyAnujJAM ca zaMkarAt 7013031c Agamya ca zruto 'yaM me tava pApavinizcayaH 7013032a tadadharmiSThasaMyogAn nivarta kuladUSaNa 7013032c cintyate hi vadhopAyaH sarSisaMghaiH surais tava 7013033a evam ukto dazagrIvaH kruddhaH saMraktalocanaH 7013033c hastAn dantAMz a saMpIDya vAkyam etad uvAca ha 7013034a vijJAtaM te mayA dUta vAkyaM yat tvaM prabhASase 7013034c naiva tvam asi naivAsau bhrAtrA yenAsi preSitaH 7013035a hitaM na sa mamaitad dhi bravIti dhanarakSakaH 7013035c mahezvarasakhitvaM tu mUDha zrAvayase kila 7013036a na hantavyo gurur jyeSTho mamAyam iti manyate 7013036c tasya tv idAnIM zrutvA me vAkyam eSA kRtA matiH 7013037a trI&l lokAn api jeSyAmi bAhuvIryam upAzritaH 7013037c etan muhUrtam eSo 'haM tasyaikasya kRte ca vai 7013037e caturo lokapAlAMs tAn nayiSyAmi yamakSayam 7013038a evam uktvA tu laGkezo dUtaM khaDgena jaghnivAn 7013038c dadau bhakSayituM hy enaM rAkSasAnAM durAtmanAm 7013039a tataH kRtasvastyayano ratham Aruhya rAvaNaH 7013039c trailokyavijayAkAGkSI yayau tatra dhanezvaraH 7014001a tataH sa sacivaiH sArdhaM SaDbhir nityaM balotkaTaiH 7014001c mahodaraprahastAbhyAM mArIcazukasAraNaiH 7014002a dhUmrAkSeNa ca vIreNa nityaM samaragRdhnunA 7014002c vRtaH saMprayayau zrImAn krodhAl lokAn dahann iva 7014003a purANi sa nadIH zailAn vanAny upavanAni ca 7014003c atikramya muhUrtena kailAsaM girim Avizat 7014004a taM niviSTaM girau tasmin rAkSasendraM nizamya tu 7014004c rAjJo bhrAtAyam ity uktvA gatA yatra dhanezvaraH 7014005a gatvA tu sarvam Acakhyur bhrAtus tasya vinizcayam 7014005c anujJAtA yayuz caiva yuddhAya dhanadena te 7014006a tato balasya saMkSobhaH sAgarasyeva vardhataH 7014006c abhUn nairRtarAjasya giriM saMcAlayann iva 7014007a tato yuddhaM samabhavad yakSarAkSasasaMkulam 7014007c vyathitAz cAbhavaMs tatra sacivAs tasya rakSasaH 7014008a taM dRSTvA tAdRzaM sainyaM dazagrIvo nizAcaraH 7014008c harSAn nAdaM tataH kRtvA roSAt samabhivartata 7014009a ye tu te rAkSasendrasya sacivA ghoravikramaH 7014009c te sahasraM sahasrANAm ekaikaM samayodhayan 7014010a tato gadAbhiH parighair asibhiH zaktitomaraiH 7014010c vadhyamAno dazagrIvas tat sainyaM samagAhata 7014011a tair nirucchvAsavat tatra vadhyamAno dazAnanaH 7014011c varSamANair iva ghanair yakSendraiH saMnirudhyata 7014012a sa durAtmA samudyamya kAladaNDopamAM gadAm 7014012c praviveza tataH sainyaM nayan yakSAn yamakSayam 7014013a sa kakSam iva vistIrNaM zuSkendhanasamAkulam 7014013c vAtenAgnir ivAyatto 'dahat sainyaM sudAruNam 7014014a tais tu tasya mRdhe 'mAtyair mahodarazukAdibhiH 7014014c alpAvaziSTAs te yakSAH kRtA vAtair ivAmbudAH 7014015a ke cit tv AyudhabhagnAGgAH patitAH samarakSitau 7014015c oSThAn svadazanais tIkSNair daMzanto bhuvi pAtitAH 7014016a bhayAd anyonyam AliGgya bhraSTazastrA raNAjire 7014016c niSedus te tadA yakSAH kUlA jalahatA iva 7014017a hatAnAM svargasaMsthAnAM yudhyatAM pRthivItale 7014017c prekSatAm RSisaMghAnAM na babhUvAntaraM divi 7014018a etasminn antare rAma vistIrNabalavAhanaH 7014018c agamat sumahAn yakSo nAmnA saMyodhakaNTakaH 7014019a tena yakSeNa mArIco viSNuneva samAhataH 7014019c patitaH pRthivIM bheje kSINapuNya ivAmbarAt 7014020a prAptasaMjJo muhUrtena vizramya ca nizAcaraH 7014020c taM yakSaM yodhayAm Asa sa ca bhagnaH pradudruve 7014021a tataH kAJcanacitrAGgaM vaidUryarajatokSitam 7014021c maryAdAM dvArapAlAnAM toraNaM tat samAvizat 7014022a tato rAma dazagrIvaM pravizantaM nizAcaram 7014022c sUryabhAnur iti khyAto dvArapAlo nyavArayat 7014023a tatas toraNam utpATya tena yakSeNa tADitaH 7014023c rAkSaso yakSasRSTena toraNena samAhataH 7014023e na kSitiM prayayau rAma varAt salilayoninaH 7014024a sa tu tenaiva taM yakSaM toraNena samAhanat 7014024c nAdRzyata tadA yakSo bhasma tena kRtas tu saH 7014025a tataH pradudruvuH sarve yakSA dRSTvA parAkramam 7014025c tato nadIr guhAz caiva vivizur bhayapIDitAH 7015001a tatas tAn vidrutAn dRSTvA yakSAJ zatasahasrazaH 7015001c svayam eva dhanAdhyakSo nirjagAma raNaM prati 7015002a tatra mANicAro nAma yakSaH paramadurjayaH 7015002c vRto yakSasahasraiH sa caturbhiH samayodhayat 7015003a te gadAmusalaprAsazaktitomaramudgaraiH 7015003c abhighnanto raNe yakSA rAkSasAn abhidudruvuH 7015004a tataH prahastena tadA sahasraM nihataM raNe 7015004c mahodareNa gadayA sahasram aparaM hatam 7015005a kruddhena ca tadA rAma mArIcena durAtmanA 7015005c nimeSAntaramAtreNa dve sahasre nipAtite 7015006a dhUmrAkSeNa samAgamya mANibhadro mahAraNe 7015006c musalenorasi krodhAt tADito na ca kampitaH 7015007a tato gadAM samAvidhya mANibhadreNa rAkSasaH 7015007c dhUmrAkSas tADito mUrdhni vihvalo nipapAta ha 7015008a dhUmrAkSaM tADitaM dRSTvA patitaM zoNitokSitam 7015008c abhyadhAvat susaMkruddho mANibhadraM dazAnanaH 7015009a taM kruddham abhidhAvantaM yugAntAgnim ivotthitam 7015009c zaktibhis tADayAm Asa tisRbhir yakSapuMgavaH 7015010a tato rAkSasarAjena tADito gadayA raNe 7015010c tasya tena prahAreNa mukuTaH pArzvam AgataH 7015010e tadA prabhRti yakSo 'sau pArzvamaulir iti smRtaH 7015011a tasmiMs tu vimukhe yakSe mANibhadre mahAtmani 7015011c saMnAdaH sumahAn rAma tasmiJ zaile vyavardhata 7015012a tato dUrAt pradadRze dhanAdhyakSo gadAdharaH 7015012c zukraproSTaHpadAbhyAM ca zaGkhapadmasamAvRtaH 7015013a sa dRSTvA bhrAtaraM saMkhye zApAd vibhraSTagauravam 7015013c uvAca vacanaM dhImAn yuktaM paitAmahe kule 7015014a mayA tvaM vAryamANo 'pi nAvagacchasi durmate 7015014c pazcAd asya phalaM prApya jJAsyase nirayaM gataH 7015015a yo hi mohAd viSaM pItvA nAvagacchati mAnavaH 7015015c pariNAme sa vi mUDho jAnIte karmaNaH phalam 7015016a daivatAni hi nandanti dharmayuktena kena cit 7015016c yena tvam IdRzaM bhAvaM nItas tac ca na budhyase 7015017a yo hi mAtqH pitqn bhrAtqn AcaryAMz cAvamanyate 7015017c sa pazyati phalaM tasya pretarAjavazaM gataH 7015018a adhruve hi zarIre yo na karoti tapo 'rjanam 7015018c sa pazcAt tapyate mUDho mRto dRSTvAtmano gatim 7015019a kasya cin na hi durbudhez chandato jAyate matiH 7015019c yAdRzaM kurute karma tAdRzaM phalam aznute 7015020a buddhiM rUpaM balaM vittaM putrAn mAhAtmyam eva ca 7015020c prapnuvanti narAH sarvaM svakRtaiH pUrvakarmabhiH 7015021a evaM nirayagAmI tvaM yasya te matir IdRzI 7015021c na tvAM samabhibhASiSye durvRttasyaiSa nirNayaH 7015022a evam uktvA tatas tena tasyAmAtyAH samAhatAH 7015022c mArIcapramukhAH sarve vimukhA vipradudruvuH 7015023a tatas tena dazagrIvo yakSendreNa mahAtmanA 7015023c gadayAbhihato mUrdhni na ca sthAnAd vyakampata 7015024a tatas tau rAma nighnantAv anyonyaM paramAhave 7015024c na vihvalau na ca zrAntau babhUvatur amarSaNaiH 7015025a Agneyam astraM sa tato mumoca dhanado raNe 7015025c vAruNena dazagrIvas tad astraM pratyavArayat 7015026a tato mAyAM praviSTaH sa rAkSasIM rAkSasezvaraH 7015026c jaghAna mUrdhni dhanadaM vyAvidhya mahatIM gadAm 7015027a evaM sa tenAbhihato vihvalaH zoNitokSitaH 7015027c kRttamUla ivAzoko nipapAta dhanAdhipaH 7015028a tataH padmAdibhis tatra nidhibhiH sa dhanAdhipaH 7015028c nandanaM vanam AnIya dhanado zvAsitas tadA 7015029a tato nirjitya taM rAma dhanadaM rAkSasAdhipaH 7015029c puSpakaM tasya jagrAha vimAnaM jayalakSaNam 7015030a kAJcanastambhasaMvItaM vaidUryamaNitoraNam 7015030c muktAjAlapraticchannaM sarvakAmaphaladrumam 7015031a tat tu rAjA samAruhya kAmagaM vIryanirjitam 7015031c jitvA vaizravaNaM devaM kailAsAd avarohata 7016001a sa jitvA bhrAtaraM rAma dhanadaM rAkSasAdhipaH 7016001c mahAsenaprasUtiM tu yayau zaravaNaM tataH 7016002a athApazyad dazagrIvo raukmaM zaravaNaM tadA 7016002c gabhastijAlasaMvItaM dvitIyam iva bhAskaram 7016003a parvataM sa samAsAdya kiM cid ramyavanAntaram 7016003c apazyat puSpakaM tatra rAma viSTambhitaM divi 7016004a viSTabdhaM puSpakaM dRSTvA kAmagaM hy agamaM kRtam 7016004c rAkSasaz cintayAm Asa sacivais taiH samAvRtaH 7016005a kim idaM yannimittaM me na ca gacchati puSpakam 7016005c parvatasyoparisthasya kasya karma tv idaM bhavet 7016006a tato 'bravId dazagrIvaM mArIco buddhikovidaH 7016006c naitan niSkAraNaM rAjan puSpako 'yaM na gacchati 7016007a tataH pArzvam upAgamya bhavasyAnucaro balI 7016007c nandIzvara uvAcedaM rAkSasendram azaGkitaH 7016008a nivartasva dazagrIva zaile krIDati zaMkaraH 7016009a suparNanAgayakSANAM daityadAnavarakSasAm 7016009c prANinAm eva sarveSAm agamyaH parvataH kRtaH 7016010a sa roSAt tAmranayanaH puSpakAd avaruhya ca 7016010c ko 'yaM zaMkara ity uktvA zailamUlam upAgamat 7016011a nandIzvaram athApazyad avidUrasthitaM prabhum 7016011c dIptaM zUlam avaSTabhya dvitIyam iva zaMkaram 7016012a sa vAnaramukhaM dRSTvA tam avajJAya rAkSasaH 7016012c prahAsaM mumuce maurkhyAt satoya iva toyadaH 7016013a saMkruddho bhagavAn nandI zaMkarasyAparA tanuH 7016013c abravId rAkSasaM tatra dazagrIvam upasthitam 7016014a yasmAd vAnaramUrtiM mAM dRSTvA rAkSasadurmate 7016014c maurkhyAt tvam avajAnISe parihAsaM ca muJcasi 7016015a tasmAn madrUpasaMyuktA madvIryasamatejasaH 7016015c utpatsyante vadhArthaM hi kulasya tava vAnarAH 7016016a kiM tv idAnIM mayA zakyaM kartuM yat tvAM nizAcara 7016016c na hantavyo hatas tvaM hi pUrvam eva svakarmabhiH 7016017a acintayitvA sa tadA nandivAkyaM nizAcaraH 7016017c parvataM taM samAsAdya vAkyam etad uvAca ha 7016018a puSpakasya gatiz chinnA yatkRte mama gacchataH 7016018c tad etac chailam unmUlaM karomi tava gopate 7016019a kena prabhAvena bhavas tatra krIDati rAjavat 7016019c vijJAtavyaM na jAnISe bhayasthAnam upasthitam 7016020a evam uktvA tato rAjan bhujAn prakSipya parvate 7016020c tolayAm Asa taM zailaM samRgavyAlapAdapam 7016021a tato rAma mahAdevaH prahasan vIkSya tatkRtam 7016021c pAdAGguSThena taM zailaM pIDayAm Asa lIlayA 7016022a tatas te pIDitAs tasya zailasyAdho gatA bhujAH 7016022c vismitAz cAbhavaMs tatra sacivAs tasya rakSasaH 7016023a rakSasA tena roSAc ca bhujAnAM pIDanAt tathA 7016023c mukto virAvaH sumahAMs trailokyaM yena pUritam 7016024a mAnuSAH zabdavitrastA menire lokasaMkSayam 7016024c devatAz cApi saMkSubdhAz calitAH sveSu karmasu 7016025a tataH prIto mahAdevaH zailAgre viSThitas tadA 7016025c muktvA tasya bhujAn rAjan prAha vAkyaM dazAnanam 7016026a prIto 'smi tava vIryAc ca zauNDIryAc ca nizAcara 7016026c ravato vedanA muktaH svaraH paramadAruNaH 7016027a yasmAl lokatrayaM tv etad rAvitaM bhayam Agatam 7016027c tasmAt tvaM rAvaNo nAma nAmnA tena bhaviSyasi 7016028a devatA mAnuSA yakSA ye cAnye jagatItale 7016028c evaM tvAm abhidhAsyanti rAvaNaM lokarAvaNam 7016029a gaccha paulastya visrabdhaH pathA yena tvam icchasi 7016029c mayA tvam abhyanujJAto rAkSasAdhipa gamyatAm 7016030a sAkSAn mahezvareNaivaM kRtanAmA sa rAvaNaH 7016030c abhivAdya mahAdevaM vimAnaM tat samAruhat 7016031a tato mahItale rAma paricakrAma rAvaNaH 7016031c kSatriyAn sumahAvIryAn bAdhamAnas tatas tataH 7017001a atha rAjan mahAbAhur vicaran sa mahItalam 7017001c himavadvanam AsAdya paricakrAma rAvaNaH 7017002a tatrApazyata vai kanyAM kRSTAjinajaTAdharAm 7017002c ArSeNa vidhinA yuktAM tapantIM devatAm iva 7017003a sa dRSTvA rUpasaMpannAM kanyAM tAM sumahAvratAm 7017003c kAmamohaparItAtmA papraccha prahasann iva 7017004a kim idaM vartase bhadre viruddhaM yauvanasya te 7017004c na hi yuktA tavaitasya rUpasyeyaM pratikriyA 7017005a kasyAsi duhitA bhadre ko vA bhartA tavAnaghe 7017005c pRcchataH zaMsa me zIghraM ko vA hetus tapo'rjane 7017006a evam uktA tu sA kanyA tenAnAryeNa rakSasA 7017006c abravId vidhivat kRtvA tasyAtithyaM tapodhanA 7017007a kuzadhvajo nAma pitA brahmarSir mama dhArmikaH 7017007c bRhaspatisutaH zrImAn buddhyA tulyo bRhaspateH 7017008a tasyAhaM kurvato nityaM vedAbhyAsaM mahAtmanaH 7017008c saMbhUtA vAnmayI kanyA nAmnA vedavatI smRtA 7017009a tato devAH sagandharvA yakSarAkSasapannagAH 7017009c te cApi gatvA pitaraM varaNaM rocayanti me 7017010a na ca mAM sa pitA tebhyo dattavAn rAkSasezvara 7017010c kAraNaM tad vadiSyAmi nizAmaya mahAbhuja 7017011a pitus tu mama jAmAtA viSNuH kila surottamaH 7017011c abhipretas trilokezas tasmAn nAnyasya me pitA 7017012a dAtum icchati dharmAtmA tac chrutvA baladarpitaH 7017012c zambhur nAma tato rAjA daityAnAM kupito 'bhavat 7017012e tena rAtrau prasupto me pitA pApena hiMsitaH 7017013a tato me jananI dInA tac charIraM pitur mama 7017013c pariSvajya mahAbhAgA praviSTA dahanaM saha 7017014a tato manorathaM satyaM pitur nArAyaNaM prati 7017014c karomIti mamecchA ca hRdaye sAdhu viSThitA 7017015a ahaM pretagatasyApi kariSye kAGkSitaM pituH 7017015c iti pratijJAm Aruhya carAmi vipulaM tapaH 7017016a etat te sarvam AkhyAtaM mayA rAkSasapuMgava 7017016c AzritAM viddhi mAM dharmaM nArAyaNapatIcchayA 7017017a vijJAtas tvaM hi me rAjan gaccha paulastyanandana 7017017c jAnAmi tapasA sarvaM trailokye yad dhi vartate 7017018a so 'bravId rAvaNas tatra tAM kanyAM sumahAvratAm 7017018c avaruhya vimAnAgrAt kandarpazarapIDitaH 7017019a avaliptAsi suzroNi yasyAs te matir IdRzI 7017019c vRddhAnAM mRgazAvAkSi bhrAjate dharmasaMcayaH 7017020a tvaM sarvaguNasaMpannA nArhase kartum IdRzam 7017020c trailokyasundarI bhIru yauvane vArdhakaM vidhim 7017021a kaz ca tAvad asau yaM tvaM viSNur ity abhibhASase 7017021c vIryeNa tapasA caiva bhogena ca balena ca 7017021e na mayAsau samo bhadre yaM tvaM kAmayase 'Ggane 7017022a mA maivam iti sA kanyA tam uvAca nizAcaram 7017022c mUrdhajeSu ca tAM rakSaH karAgreNa parAmRzat 7017023a tato vedavatI kruddhA kezAn hastena sAcchinat 7017023c uvAcAgniM samAdhAya maraNAya kRtatvarA 7017024a dharSitAyAs tvayAnArya nedAnIM mama jIvitam 7017024c rakSas tasmAt pravekSyAmi pazyatas te hutAzanam 7017025a yasmAt tu dharSitA cAham apApA cApy anAthavat 7017025c tasmAt tava vadhArthaM vai samutpatsyAmy ahaM punaH 7017026a na hi zakyaH striyA pApa hantuM tvaM tu vizeSataH 7017026c zApe tvayi mayotsRSTe tapasaz ca vyayo bhavet 7017027a yadi tv asti mayA kiM cit kRtaM dattaM hutaM tathA 7017027c tena hy ayonijA sAdhvI bhaveyaM dharmiNaH sutA 7017028a evam uktvA praviSTA sA jvalantaM vai hutAzanam 7017028c papAta ca divo divyA puSpavRSTiH samantataH 7017029a pUrvaM krodhahataH zatrur yayAsau nihatas tvayA 7017029c samupAzritya zailAbhaM tava vIryam amAnuSam 7017030a evam eSA mahAbhAgA martyeSUtpadyate punaH 7017030c kSetre halamukhagraste vedyAm agnizikhopamA 7017031a eSA vedavatI nAma pUrvam AsIt kRte yuge 7017031c tretAyugam anuprApya vadhArthaM tasya rakSasaH 7017031e sItotpanneti sItaiSA mAnuSaiH punar ucyate 7018001a praviSTAyAM hutAzaM tu vedavatyAM sa rAvaNaH 7018001c puSpakaM tat samAruhya paricakrAma medinIm 7018002a tato maruttaM nRpatiM yajantaM saha daivataiH 7018002c uzIrabIjam AsAdya dadarza sa tu rAkSasaH 7018003a saMvarto nAma brahmarSir bhrAtA sAkSAd bRhaspateH 7018003c yAjayAm Asa dharmajJaH sarvair brahmagaNair vRtaH 7018004a dRSTvA devAs tu tad rakSo varadAnena durjayam 7018004c tAM tAM yoniM samApannAs tasya dharSaNabhIravaH 7018005a indro mayUraH saMvRtto dharmarAjas tu vAyasaH 7018005c kRkalAso dhanAdhyakSo haMso vai varuNo 'bhavat 7018006a taM ca rAjAnam AsAdya rAvaNo rAkSasAdhipaH 7018006c prAha yuddhaM prayacceti nirjito 'smIti vA vada 7018007a tato marutto nRpatiH ko bhavAn ity uvAca tam 7018007c avahAsaM tato muktvA rAkSaso vAkyam abravIt 7018008a akutUhalabhAvena prIto 'smi tava pArthiva 7018008c dhanadasyAnujaM yo mAM nAvagacchasi rAvaNam 7018009a triSu lokeSu kaH so 'sti yo na jAnAti me balam 7018009c bhrAtaraM yena nirjitya vimAnam idam AhRtam 7018010a tato marutto nRpatis taM rAkSasam athAbravIt 7018010c dhanyaH khalu bhavAn yena jyeSTho bhrAtA raNe jitaH 7018011a nAdharmasahitaM zlAghyaM na lokapratisaMhitam 7018011c karma daurAtmyakaM kRtvA zlAghase bhrAtRnirjayAt 7018012a kiM tvaM prAk kevalaM dharmaM caritvA labdhavAn varam 7018012c zrutapUrvaM hi na mayA yAdRzaM bhASase svayam 7018013a tataH zarAsanaM gRhya sAyakAMz ca sa pArthivaH 7018013c raNAya niryayau kruddhaH saMvarto mArgam AvRNot 7018014a so 'bravIt snehasaMyuktaM maruttaM taM mahAn RSiH 7018014c zrotavyaM yadi madvAkyaM saMprahAro na te kSamaH 7018015a mAhezvaram idaM satram asamAptaM kulaM dahet 7018015c dIkSitasya kuto yuddhaM krUratvaM dIkSite kutaH 7018016a saMzayaz ca raNe nityaM rAkSasaz caiSa durjayaH 7018016c sa nivRtto guror vAkyAn maruttaH pRthivIpatiH 7018016e visRjya sazaraM cApaM svastho makhamukho 'bhavat 7018017a tatas taM nirjitaM matvA ghoSayAm Asa vai zukaH 7018017c rAvaNo jitavAMz ceti harSAn nAdaM ca muktavAn 7018018a tAn bhakSayitvA tatrasthAn maharSIn yajJam AgatAn 7018018c vitRpto rudhirais teSAM punaH saMprayayau mahIm 7018019a rAvaNe tu gate devAH sendrAz caiva divaukasaH 7018019c tataH svAM yonim AsAdya tAni sattvAny athAbruvan 7018020a harSAt tadAbravId indro mayUraM nIlabarhiNam 7018020c prIto 'smi tava dharmajJa upakArAd vihaMgama 7018021a mama netrasahasraM yat tat te barhe bhaviSyati 7018021c varSamANe mayi mudaM prApsyase prItilakSaNam 7018022a nIlAH kila purA barhA mayUrANAM narAdhipa 7018022c surAdhipAd varaM prApya gatAH sarve vicitratAm 7018023a dharmarAjo 'bravId rAma prAgvaMze vAyasaM sthitam 7018023c pakSiMs tavAsmi suprItaH prItasya ca vacaH zRNu 7018024a yathAnye vividhai rogaiH pIDyante prANino mayA 7018024c te na te prabhaviSyanti mayi prIte na saMzayaH 7018025a mRtyutas te bhayaM nAsti varAn mama vihaMgama 7018025c yAvat tvAM na vadhiSyanti narAs tAvad bhaviSyasi 7018026a ye ca madviSayasthAs tu mAnavAH kSudhayArditAH 7018026c tvayi bhukte tu tRptAs te bhaviSyanti sabAndhavAH 7018027a varuNas tv abravId dhaMsaM gaGgAtoyavicAriNam 7018027c zrUyatAM prItisaMyuktaM vacaH patrarathezvara 7018028a varNo manoharaH saumyaz candramaNDalasaMnibhaH 7018028c bhaviSyati tavodagraH zuklaphenasamaprabhaH 7018029a maccharIraM samAsAdya kAnto nityaM bhaviSyasi 7018029c prApsyase cAtulAM prItim etan me prItilakSaNam 7018030a haMsAnAM hi purA rAma na varNaH sarvapANDuraH 7018030c pakSA nIlAgrasaMvItAH kroDAH zaSpAgranirmalAH 7018031a athAbravId vaizravaNaH kRkalAsaM girau sthitam 7018031c hairaNyaM saMprayacchAmi varNaM prItis tavApy aham 7018032a sadravyaM ca ziro nityaM bhaviSyati tavAkSayam 7018032c eSa kAJcanako varNo matprItyA te bhaviSyati 7018033a evaM dattvA varAMs tebhyas tasmin yajJotsave surAH 7018033c nivRtte saha rAjJA vai punaH svabhavanaM gatAH 7019001a atha jitvA maruttaM sa prayayau rAkSasAdhipaH 7019001c nagarANi narendrANAM yuddhakAGkSI dazAnanaH 7019002a sa samAsAdya rAjendrAn mahendravaruNopamAn 7019002c abravId rAkSasendras tu yuddhaM me dIyatAm iti 7019003a nirjitAH smeti vA brUta eSo hi mama nizcayaH 7019003c anyathA kurvatAm evaM mokSo vo nopapadyate 7019004a tatas tu bahavaH prAjJAH pArthivA dharmaNizcayAH 7019004c nirjitAH smety abhASanta jJAtvA varabalaM ripoH 7019005a duSyantaH suratho gAdhir gayo rAjA purUravAH 7019005c ete sarve 'bruvaMs tAta nirjitAH smeti pArthivAH 7019006a athAyodhyAM samAsAdya rAvaNo rAkSasAdhipaH 7019006c suguptAm anaraNyena zakreNevAmarAvatIm 7019007a prAha rAjAnam AsAdya yuddhaM me saMpradIyatAm 7019007c nirjito 'smIti vA brUhi mamaitad iha zAsanam 7019008a anaraNyaH susaMkruddho rAkSasendram athAbravIt 7019008c dIyate dvandvayuddhaM te rAkSasAdhipate mayA 7019009a atha pUrvaM zrutArthena sajjitaM sumahad dhi yat 7019009c niSkrAmat tan narendrasya balaM rakSovadhodyatam 7019010a nAgAnAM bahusAhasraM vAjinAm ayutaM tathA 7019010c mahIM saMchAdya niSkrAntaM sapadAtirathaM kSaNAt 7019011a tad rAvaNabalaM prApya balaM tasya mahIpateH 7019011c prANazyata tadA rAjan havyaM hutam ivAnale 7019012a so 'pazyata narendras tu nazyamAnaM mahad balam 7019012c mahArNavaM samAsAdya yathA paJcApagA jalam 7019013a tataH zakradhanuHprakhyaM dhanur visphArayan svayam 7019013c AsadAda narendrAs taM rAvaNaM krodhamUrchitaH 7019014a tato bANazatAny aSTau pAtayAm Asa mUrdhani 7019014c tasya rAkSasarAjasya ikSvAkukulanandanaH 7019015a tasya bANAH patantas te cakrire na kSataM kva cit 7019015c vAridhArA ivAbhrebhyaH patantyo nagamUrdhani 7019016a tato rAkSasarAjena kruddhena nRpatis tadA 7019016c talena bhihato mUrdhni sa rathAn nipapAta ha 7019017a sa rAjA patito bhUmau vihvalAGgaH pravepitaH 7019017c vajradagdha ivAraNye sAlo nipatito mahAn 7019018a taM prahasyAbravId rakSa ikSvAkuM pRthivIpatim 7019018c kim idAnIM tvayA prAptaM phalaM mAM prati yudhyatA 7019019a trailokye nAsti yo dvandvaM mama dadyAn narAdhipa 7019019c zaGke pramatto bhogeSu na zRNoSi balaM mama 7019020a tasyaivaM bruvato rAjA mandAsur vAkyam abravIt 7019020c kiM zakyam iha kartuM vai yat kAlo duratikramaH 7019021a na hy ahaM nirjito rakSas tvayA cAtmaprazaMsinA 7019021c kAleneha vipanno 'haM hetubhUtas tu me bhavAn 7019022a kiM tv idAnIM mayA zakyaM kartuM prANaparikSaye 7019022c ikSvAkuparibhAvitvAd vaco vakSyAmi rAkSasa 7019023a yadi dattaM yadi hutaM yadi me sukRtaM tapaH 7019023c yadi guptAH prajAH samyak tathA satyaM vaco 'stu me 7019024a utpatsyate kule hy asminn ikSvAkUNAM mahAtmanAm 7019024c rAjA paramatejasvI yas te prANAn hariSyati 7019025a tato jaladharodagras tADito devadundubhiH 7019025c tasminn udAhRte zApe puSpavRSTiz ca khAc cyutA 7019026a tataH sa rAjA rAjendra gataH sthAnaM triviSTapam 7019026c svargate ca nRpe rAma rAkSasaH sa nyavartata 7020001a tato vitrAsayan martyAn pRthivyAM rAkSasAdhipaH 7020001c AsasAda ghane tasmin nAradaM munisattamam 7020002a nAradas tu mahAtejA devarSir amitaprabhaH 7020002c abravIn meghapRSThastho rAvaNaM puSpake sthitam 7020003a rAkSasAdhipate saumya tiSTha vizravasaH suta 7020003c prIto 'smy abhijanopeta vikramair Urjitais tava 7020004a viSNunA daityaghAtaiz ca tArkSyasyoragadharSaNaiH 7020004c tvayA samaramardaiz ca bhRzaM hi paritoSitaH 7020005a kiM cid vakSyAmi tAvat te zrotavyaM zroSyase yadi 7020005c zrutvA cAnantaraM kAryaM tvayA rAkSasapuMgava 7020006a kim ayaM vadhyate lokas tvayAvadhyena daivataiH 7020006c hata eva hy ayaM loko yadA mRtyuvazaM gataH 7020007a pazya tAvan mahAbAho rAkSasezvaramAnuSam 7020007c lokam enaM vicitrArthaM yasya na jJAyate gatiH 7020008a kva cid vAditranRttAni sevyante muditair janaiH 7020008c rudyate cAparair Artair dhArAzrunayanAnanaiH 7020009a mAtA pitRsutasnehair bhAryA bandhumanoramaiH 7020009c mohenAyaM jano dhvastaH klezaM svaM nAvabudhyate 7020010a tat kim evaM pariklizya lokaM mohanirAkRtam 7020010c jita eva tvayA saumya martyaloko na saMzayaH 7020011a evam uktas tu laGkezo dIpyamAna ivaujasA 7020011c abravIn nAradaM tatra saMprahasyAbhivAdya ca 7020012a maharSe devagandharvavihAra samarapriya 7020012c ahaM khalUdyato gantuM vijayArthI rasAtalam 7020013a tato lokatrayaM jitvA sthApya nAgAn surAn vaze 7020013c samudram amRtArthaM vai mathiSyAmi rasAlayam 7020014a athAbravId dazagrIvaM nArado bhagavAn RSiH 7020014c kva khalv idAnIM mArgeNa tvayAnena gamiSyate 7020015a ayaM khalu sudurgamyaH pitRrAjJaH puraM prati 7020015c mArgo gacchati durdharSo yamasyAmitrakarzana 7020016a sa tu zAradameghAbhaM muktvA hAsaM dazAnanaH 7020016c uvAca kRtam ity eva vacanaM cedam abravIt 7020017a tasmAd eSa mahAbrahman vaivasvatavadhodyataH 7020017c gacchAmi dakSiNAm AzAM yatra sUryAtmajo nRpaH 7020018a mayA hi bhagavan krodhAt pratijJAtaM raNArthinA 7020018c avajeSyAmi caturo lokapAlAn iti prabho 7020019a tenaiSa prasthito 'haM vai pitRrAjapuraM prati 7020019c prANisaMklezakartAraM yojayiSyAmi mRtyunA 7020020a evam uktvA dazagrIvo muniM tam abhivAdya ca 7020020c prayayau dakSiNAm AzAM prahRSTaiH saha mantribhiH 7020021a nAradas tu mahAtejA muhUrtaM dhyAnam AsthitaH 7020021c cintayAm Asa viprendro vidhUma iva pAvakaH 7020022a yena lokAs trayaH sendrAH klizyante sacarAcarAH 7020022c kSINe cAyuSi dharme ca sa kAlo hiMsyate katham 7020023a yasya nityaM trayo lokA vidravanti bhayArditAH 7020023c taM kathaM rAkSasendro 'sau svayam evAbhigacchati 7020024a yo vidhAtA ca dhAtA ca sukRte duSkRte yathA 7020024c trailokyaM vijitaM yena taM kathaM nu vijeSyati 7020025a aparaM kiM nu kRtvaivaM vidhAnaM saMvidhAsyati 7020025c kautUhalasamutpanno yAsyAmi yamasAdanam 7021001a evaM saMcintya viprendro jagAma laghuvikramaH 7021001c AkhyAtuM tad yathAvRttaM yamasya sadanaM prati 7021002a apazyat sa yamaM tatra devam agnipuraskRtam 7021002c vidhAnam upatiSThantaM prANino yasya yAdRzam 7021003a sa tu dRSTvA yamaH prAptaM maharSiM tatra nAradam 7021003c abravIt sukham AsInam arghyam Avedya dharmataH 7021004a kaccit kSemaM nu devarSe kaccid dharmo na nazyati 7021004c kim AgamanakRtyaM te devagandharvasevita 7021005a abravIt tu tadA vAkyaM nArado bhagavAn RSiH 7021005c zrUyatAm abhidhAsyAmi vidhAnaM ca vidhIyatAm 7021006a eSa nAmnA dazagrIvaH pitRrAja nizAcaraH 7021006c upayAti vazaM netuM vikramais tvAM sudurjayam 7021007a etena kAraNenAhaM tvarito 'smy AgataH prabho 7021007c daNDapraharaNasyAdya tava kiM nu kariSyati 7021008a etasminn antare dUrAd aMzumantam ivoditam 7021008c dadRze divyam AyAntaM vimAnaM tasya rakSasaH 7021009a taM dezaM prabhayA tasya puSpakasya mahAbalaH 7021009c kRtvA vitimiraM sarvaM samIpaM samavartata 7021010a sa tv apazyan mahAbAhur dazagrIvas tatas tataH 7021010c prANinaH sukRtaM karma bhuJjAnAMz caiva duSkRtam 7021011a tatas tAn vadhyamAnAMs tu karmabhir duSkRtaiH svakaiH 7021011c rAvaNo mocayAm Asa vikrameNa balAd balI 7021012a preteSu mucyamAneSu rAkSasena balIyasA 7021012c pretagopAH susaMrabdhA rAkSasendram abhidravan 7021013a te prAsaiH parighaiH zUlair mudgaraiH zaktitomaraiH 7021013c puSpakaM samavarSanta zUrAH zatasahasrazaH 7021014a tasyAsanAni prAsAdAn vedikAstaraNAni ca 7021014c puSpakasya babhaJjus te zIghraM madhukarA iva 7021015a devaniSThAnabhUtaM tad vimAnaM puSpakaM mRdhe 7021015c bhajyamAnaM tathaivAsId akSayaM brahmatejasA 7021016a tatas te rAvaNAmAtyA yathAkAmaM yathAbalam 7021016c ayudhyanta mahAvIryAH sa ca rAjA dazAnanaH 7021017a te tu zoNitadigdhAGgAH sarvazastrasamAhatAH 7021017c amAtyA rAkSasendrasya cakrur AyodhanaM mahat 7021018a anyonyaM ca mahAbhAgA jaghnuH praharaNair yudhi 7021018c yamasya ca mahat sainyaM rAkSasasya ca mantriNaH 7021019a amAtyAMs tAMs tu saMtyajya rAkSasasya mahaujasaH 7021019c tam eva samadhAvanta zUlavarSair dazAnanam 7021020a tataH zoNitadigdhAGgaH prahArair jarjarIkRtaH 7021020c vimAne rAkSasazreSThaH phullAzoka ivAbabhau 7021021a sa zUlAni gadAH prAsAJ zaktitomarasAyakAn 7021021c musalAni zilAvRkSAn mumocAstrabalAd balI 7021022a tAMs tu sarvAn samAkSipya tad astram apahatya ca 7021022c jaghnus te rAkSasaM ghoram ekaM zatasahasrakaH 7021023a parivArya ca taM sarve zailaM meghotkarA iva 7021023c bhindipAlaiz ca zUlaiz ca nirucchvAsam akArayan 7021024a vimuktakavacaH kruddho siktaH zoNitavisravaiH 7021024c sa puSpakaM parityajya pRthivyAm avatiSThata 7021025a tataH sa kArmukI bANI pRthivyAM rAkSasAdhipaH 7021025c labdhasaMjJo muhUrtena kruddhas tasthau yathAntakaH 7021026a tataH pAzupataM divyam astraM saMdhAya kArmuke 7021026c tiSTha tiSTheti tAn uktvA tac cApaM vyapakarSata 7021027a jvAlAmAlI sa tu zaraH kravyAdAnugato raNe 7021027c mukto gulmAn drumAMz caiva bhasmakRtvA pradhAvati 7021028a te tasya tejasA dagdhAH sainyA vaivasvatasya tu 7021028c raNe tasmin nipatitA dAvadagdhA nagA iva 7021029a tataH sa sacivaiH sArdhaM rAkSaso bhImavikramaH 7021029c nanAda sumahAnAdaM kampayann iva medinIm 7022001a sa tu tasya mahAnAdaM zrutvA vaivasvato yamaH 7022001c zatruM vijayinaM mene svabalasya ca saMkSayam 7022002a sa tu yodhAn hatAn matvA krodhaparyAkulekSaNaH 7022002c abravIt tvaritaM sUtaM rathaH samupanIyatAm 7022003a tasya sUto rathaM divyam upasthApya mahAsvanam 7022003c sthitaH sa ca mahAtejA Aruroha mahAratham 7022004a pAzamudgarahastaz ca mRtyus tasyAgrato sthitaH 7022004c yena saMkSipyate sarvaM trailokyaM sacarAcaram 7022005a kAladaNDaz ca pArzvastho mUrtimAn syandane sthitaH 7022005c yamapraharaNaM divyaM prajvalann iva tejasA 7022006a tato lokAs trayas trastAH kampante ca divaukasaH 7022006c kAlaM kruddhaM tadA dRSTvA lokatrayabhayAvaham 7022007a dRSTvA tu te taM vikRtaM rathaM mRtyusamanvitam 7022007c sacivA rAkSasendrasya sarvalokabhayAvaham 7022008a laghusattvatayA sarve naSTasaMjJA bhayArditAH 7022008c nAtra yoddhuM samarthAH sma ity uktvA vipradudruvuH 7022009a sa tu taM tAdRzaM dRSTvA rathaM lokabhayAvaham 7022009c nAkSubhyata tadA rakSo vyathA caivAsya nAbhavat 7022010a sa tu rAvaNam AsAdya visRjaJ zaktitomarAn 7022010c yamo marmANi saMkruddho rAkSasasya nyakRntata 7022011a rAvaNas tu sthitaH svasthaH zaravarSaM mumoca ha 7022011c tasmin vaivasvatarathe toyavarSam ivAmbudaH 7022012a tato mahAzaktizataiH pAtyamAnair mahorasi 7022012c pratikartuM sa nAzaknod rAkSasaH zalyapIDitaH 7022013a nAnApraharaNair evaM yamenAmitrakarzinA 7022013c saptarAtraM kRte saMkhye na bhagno vijito 'pi vA 7022014a tato 'bhavat punar yuddhaM yamarAkSasayos tadA 7022014c vijayAkAGkSiNos tatra samareSv anivartinoH 7022015a tato devAH sagandharvAH siddhAz ca paramarSayaH 7022015c prajApatiM puraskRtya dadRzus tad raNAjiram 7022016a saMvarta iva lokAnAm abhavad yudhyatos tayoH 7022016c rAkSasAnAM ca mukhyasya pretAnAm Izvarasya ca 7022017a rAkSasendras tataH kruddhaz cApam Ayamya saMyuge 7022017c nirantaram ivAkAzaM kurvan bANAn mumoca ha 7022018a mRtyuM caturbhir vizikhaiH sUtaM saptabhir ardayat 7022018c yamaM zarasahasreNa zIghraM marmasv atADayat 7022019a tataH kruddhasya sahasA yamasyAbhiviniHsRtaH 7022019c jvAlAmAlo vinizvAso vadanAt krodhapAvakaH 7022020a tato 'pazyaMs tadAzcaryaM devadAnavarAkSasAH 7022020c krodhajaM pAvakaM dIptaM didhakSantaM ripor balam 7022021a mRtyus tu paramakruddho vaivasvatam athAbravIt 7022021c muJca mAM deva zIghraM tvaM nihanmi samare ripum 7022022a narakaH zambaro vRtraH zambhuH kArtasvaro balI 7022022c namucir virocanaz caiva tAv ubhau madhukaiTabhau 7022023a ete cAnye ca bahavo balavanto durAsadAH 7022023c vinipannA mayA dRSTAH kA cintAsmin nizAcare 7022024a muJca mAM sAdhu dharmajJa yAvad enaM nihanmy aham 7022024c na hi kaz cin mayA dRSTo muhUrtam api jIvati 7022025a balaM mama na khalv etan maryAdaiSA nisargataH 7022025c saMspRSTo hi mayA kaz cin na jIved iti nizcayaH 7022026a etat tu vacanaM zrutvA dharmarAjaH pratApavAn 7022026c abravIt tatra taM mRtyumayam enaM nihanmy aham 7022027a tataH saMraktanayanaH kruddho vaivasvataH prabhuH 7022027c kAladaNDam amoghaM taM tolayAm Asa pANinA 7022028a yasya pArzveSu nizchidrAH kAlapAzAH pratiSThitAH 7022028c pAvakasparzasaMkAzo mudgaro mUrtimAn sthitaH 7022029a darzanAd eva yaH prANAn prANinAm uparudhyati 7022029c kiM punas tADanAd vApi pIDanAd vApi dehinaH 7022030a sa jvAlAparivAras tu pibann iva nizAcaram 7022030c karaspRSTo balavatA daNDaH kruddhaH sudAruNaH 7022031a tato vidudruvuH sarve sattvAs tasmAd raNAjirAt 7022031c surAz ca kSubhitA dRSTvA kAladaNDodyataM yamam 7022032a tasmin prahartukAme tu daNDam udyamya rAvaNam 7022032c yamaM pitAmahaH sAkSAd darzayitvedam abravIt 7022033a vaivasvata mahAbAho na khalv atulavikrama 7022033c prahartavyaM tvayaitena daNDenAsmin nizAcare 7022034a varaH khalu mayA dattas tasya tridazapuMgava 7022034c tat tvayA nAnRtaM kAryaM yan mayA vyAhRtaM vacaH 7022035a amogho hy eSa sarvAsAM prajAnAM vinipAtane 7022035c kAladaNDo mayA sRSTaH pUrvaM mRtyupuraskRtaH 7022036a tan na khalv eSa te saumya pAtyo rAkSasamUrdhani 7022036c na hy asmin patite kaz cin muhUrtam api jIvati 7022037a yadi hy asmin nipatite na mriyetaiSa rAkSasaH 7022037c mriyeta vA dazagrIvas tathApy ubhayato 'nRtam 7022038a rAkSasendrAn niyacchAdya daNDam enaM vadhodyatam 7022038c satyaM mama kuruSvedaM lokAMs tvaM samavekSya ca 7022039a evam uktas tu dharmAtmA pratyuvAca yamas tadA 7022039c eSa vyAvartito daNDaH prabhaviSNur bhavAn hi naH 7022040a kiM tv idAnIM mayA zakyaM kartuM raNagatena hi 7022040c yan mayA yan na hantavyo rAkSaso varadarpitaH 7022041a eSa tasmAt praNazyAmi darzanAd asya rakSasaH 7022041c ity uktvA sarathaH sAzvas tatraivAntaradhIyata 7022042a dazagrIvas tu taM jitvA nAma vizrAvya cAtmanaH 7022042c puSpakeNa tu saMhRSTo niSkrAnto yamasAdanAt 7022043a tato vaivasvato devaiH saha brahmapurogamaiH 7022043c jagAma tridivaM hRSTo nAradaz ca mahAmuniH 7023001a sa tu jitvA dazagrIvo yamaM tridazapuMgavam 7023001c rAvaNas tu jayazlAghI svasahAyAn dadarza ha 7023002a jayena vardhayitvA ca mArIcapramukhAs tataH 7023002c puSpakaM bhejire sarve sAntvitA ravaNena ha 7023003a tato rasAtalaM hRSTaH praviSTaH payaso nidhim 7023003c daityoraga gaNAdhyuSTaM varuNena surakSitam 7023004a sa tu bhogavatIM gatvA purIM vAsukipAlitAm 7023004c sthApya nAgAn vaze kRtvA yayau maNimatIM purIm 7023005a nivAtakavacAs tatra daityA labdhavarA vasan 7023005c rAkSasas tAn samAsAdya yuddhena samupAhvayat 7023006a te tu sarve suvikrAntA daiteyA balazAlinaH 7023006c nAnApraharaNAs tatra prayuddhA yuddhadurmadAH 7023007a teSAM tu yudhyamAnAnAM sAgraH saMvatsaro gataH 7023007c na cAnyatarayos tatra vijayo vA kSayo 'pi vA 7023008a tataH pitAmahas tatra trailokyagatir avyayaH 7023008c AjagAma drutaM devo vimAnavaram AsthitaH 7023009a nivAtakavacAnAM tu nivArya raNakarma tat 7023009c vRddhaH pitAmaho vAkyam uvAca viditArthavat 7023010a na hy ayaM rAvaNo yuddhe zakyo jetuM surAsuraiH 7023010c na bhavantaH kSayaM netuM zakyAH sendraiH surAsuraiH 7023011a rAkSasasya sakhitvaM vai bhavadbhiH saha rocate 7023011c avibhaktA hi sarvArthAH suhRdAM nAtra saMzayaH 7023012a tato 'gnisAkSikaM sakhyaM kRtavAMs tatra rAvaNaH 7023012c nivAtakavacaiH sArdhaM prItimAn abhavat tadA 7023013a arcitas tair yathAnyAyaM saMvatsarasukhoSitaH 7023013c svapurAn nirvizeSaM ca pUjAM prApto dazAnanaH 7023014a sa tUpadhArya mAyAnAM zatam ekonam AtmavAn 7023014c salilendrapurAnveSI sa babhrAma rasAtalam 7023015a tato 'zmanagaraM nAma kAlakeyAbhirakSitam 7023015c taM vijitya muhUrtena jaghne daityAMz catuHzatam 7023016a tataH pANDurameghAbhaM kailAsam iva saMsthitam 7023016c varuNasyAlayaM divyam apazyad rAkSasAdhipaH 7023017a kSarantIM ca payo nityaM surabhiM gAm avasthitAm 7023017c yasyAH payoviniSyandAt kSIrodo nAma sAgaraH 7023018a yasmAc candraH prabhavati zItarazmiH prajAhitaH 7023018c yaM samAsAdya jIvanti phenapAH paramarSayaH 7023018e amRtaM yatra cotpannaM surA cApi surAzinAm 7023019a yAM bruvanti narA loke surabhiM nAma nAmataH 7023019c pradakSiNaM tu tAM kRtvA rAvaNaH paramAdbhutAm 7023019e praviveza mahAghoraM guptaM bahuvidhair balaiH 7023020a tato dhArAzatAkIrNaM zAradAbhranibhaM tadA 7023020c nityaprahRSTaM dadRze varuNasya gRhottamam 7023021a tato hatvA balAdhyakSAn samare taiz ca tADitaH 7023021c abravIt kva gato yo vo rAjA zIghraM nivedyatAm 7023022a yuddhArthI rAvaNaH prAptas tasya yuddhaM pradIyatAm 7023022c vada vA na bhayaM te 'sti nirjito 'smIti sAJjaliH 7023023a etasminn antare kruddhA varuNasya mahAtmanaH 7023023c putrAH pautrAz ca niSkrAman gauz ca puSkara eva ca 7023024a te tu vIryaguNopetA balaiH parivRtAH svakaiH 7023024c yuktvA rathAn kAmagamAn udyadbhAskaravarcasaH 7023025a tato yuddhaM samabhavad dAruNaM lomaharSaNam 7023025c salilendrasya putrANAM rAvaNasya ca rakSasaH 7023026a amAtyais tu mahAvIryair dazagrIvasya rakSasaH 7023026c vAruNaM tad balaM kRtsnaM kSaNena vinipAtitam 7023027a samIkSya svabalaM saMkhye varuNasyA sutAs tadA 7023027c arditAH zarajAlena nivRttA raNakarmaNaH 7023028a mahItalagatAs te tu rAvaNaM dRzya puSpake 7023028c AkAzam Azu vivizuH syandanaiH zIghragAmibhiH 7023029a mahad AsIt tatas teSAM tulyaM sthAnam avApya tat 7023029c AkAzayuddhaM tumulaM devadAnavayor iva 7023030a tatas te rAvaNaM yuddhe zaraiH pAvakasaMnibhaiH 7023030c vimukhIkRtya saMhRSTA vinedur vividhAn ravAn 7023031a tato mahodaraH kruddho rAjAnaM dRzya dharSitam 7023031c tyaktvA mRtyubhayaM vIro yuddhakAGkSI vyalokayat 7023032a tena teSAM hayA ye ca kAmagAH pavanopamAH 7023032c mahodareNa gadayA hatAs te prayayuH kSitim 7023033a teSAM varuNasUnUnAM hatvA yodhAn hayAMz ca tAn 7023033c mumocAzu mahAnAdaM virathAn prekSya tAn sthitAn 7023034a te tu teSAM rathAH sAzvAH saha sArathibhir varaiH 7023034c mahodareNa nihatAH patitAH pRthivItale 7023035a te tu tyaktvA rathAn putrA varuNasya mahAtmanaH 7023035c AkAze viSThitAH zUrAH svaprabhAvAn na vivyathuH 7023036a dhanUMSi kRtvA sajyAni vinirbhidya mahodaram 7023036c rAvaNaM samare kruddhAH sahitAH samabhidravan 7023037a tataH kruddho dazagrIvaH kAlAgnir iva viSThitaH 7023037c zaravarSaM mahAvegaM teSAM marmasv apAtayat 7023038a musalAni vicitrANi tato bhallazatAni ca 7023038c paTTasAMz caiva zaktIz ca zataghnIs tomarAMs tathA 7023038e pAtayAm Asa durdharSas teSAm upari viSThitaH 7023039a atha viddhAs tu te vIrA viniSpetuH padAtayaH 7023040a tato rakSo mahAnAdaM muktvA hanti sma vAruNAn 7023040c nAnApraharaNair ghorair dhArApAtair ivAmbudaH 7023041a tatas te vimukhAH sarve patitA dharaNItale 7023041c raNAt svapuruSaiH zIghraM gRhANy eva pravezitAH 7023042a tAn abravIt tato rakSo varuNAya nivedyatAm 7023042c rAvaNaM cAbravIn mantrI prabhAso nAma vAruNaH 7023043a gataH khalu mahAtejA brahmalokaM jalezvaraH 7023043c gAndharvaM varuNaH zrotuM yaM tvam Ahvayase yudhi 7023044a tat kiM tava vRthA vIra parizrAmya gate nRpe 7023044c ye tu saMnihitA vIrAH kumArAs te parAjitAH 7023045a rAkSasendras tu tac chrutvA nAma vizrAvya cAtmanaH 7023045c harSAn nAdaM vimuJcan vai niSkrAnto varuNAlayAt 7023046a Agatas tu pathA yena tenaiva vinivRtya saH 7023046c laGkAm abhimukho rakSo nabhastalagato yayau 7024001a nivartamAnaH saMhRSTo rAvaNaH sa durAtmavAn 7024001c jahre pathi narendrarSidevagandharvakanyakAH 7024002a darzanIyAM hi yAM rakSaH kanyAM strIM vAtha pazyati 7024002c hatvA bandhujanaM tasyA vimAne saMnyavezayat 7024003a tatra pannagayakSANAM mAnuSANAM ca rakSasAm 7024003c daityAnAM dAnavAnAM ca kanyA jagrAha rAvaNaH 7024004a dIrghakezyaH sucArvaGgyaH pUrNacandranibhAnanAH 7024004c zokAyattAs taruNyaz ca samastA stananamritAH 7024005a tulyam agnyarciSAM tatra zokAgnibhayasaMbhavam 7024005c pravepamAnA duHkhArtA mumucur bASpajaM jalam 7024006a tAsAM nizvasamAnAnAM nizvasaiH saMpradIpitam 7024006c agnihotram ivAbhAti saMniruddhAgnipuSpakam 7024007a kA cid dadhyau suduHkhArtA hanyAd api hi mAm ayam 7024007c smRtvA mAtqH pitqn bhrAtqn putrAn vai zvazurAn api 7024007e duHkhazokasamAviSTA vilepuH sahitAH striyaH 7024008a kathaM nu khalu me putraH kariSyati mayA vinA 7024008c kathaM mAtA kathaM bhrAtA nimagnAH zokasAgare 7024009a hA kathaM nu kariSyAmi bhartAraM daivataM vinA 7024009c mRtyo prasIda yAce tvAM naya mAM yamasAdanam 7024010a kiM nu me duSkRtaM karma kRtaM dehAntare purA 7024010c tato 'smi dharSitAnena patitA zokasAgare 7024011a na khalv idAnIM pazyAmi duHkhasyAntam ihAtmanaH 7024011c aho dhin mAnuSA&l lokAn nAsti khalv adhamaH paraH 7024012a yad durbalA balavatA bAndhavA rAvaNena me 7024012c uditenaiva sUryeNa tArakA iva nAzitAH 7024013a aho subalavad rakSo vadhopAyeSu rajyate 7024013c aho durvRttam AtmAnaM svayam eva na budhyate 7024014a sarvathA sadRzas tAvad vikramo 'sya durAtmanaH 7024014c idaM tv asadRzaM karma paradArAbhimarzanam 7024015a yasmAd eSa parakhyAsu strISu rajyati durmatiH 7024015c tasmAd dhi strIkRtenaiva vadhaM prApsyati rAvaNaH 7024016a zaptaH strIbhiH sa tu tadA hatatejAH suniSprabha 7024016c pativratAbhiH sAdhvIbhiH sthitAbhiH sAdhuvartmani 7024017a evaM vilapamAnAsu rAvaNo rAkSasAdhipaH 7024017c praviveza purIM laGkAM pUjyamAno nizAcaraiH 7024018a tato rAkSasarAjasya svasA paramaduHkhitA 7024018c pAdayoH patitA tasya vaktum evopacakrame 7024019a tataH svasAram utthApya rAvaNaH parisAntvayan 7024019c abravIt kim idaM bhadre vaktum arhasi me drutam 7024020a sA bASpapariruddhAkSI rAkSasI vAkyam abravIt 7024020c hatAsmi vidhavA rAjaMs tvayA balavatA kRtA 7024021a ete vIryAt tvayA rAjan daityA vinihatA raNe 7024021c kAlakeyA iti khyAtA mahAbalaparAkramAH 7024022a tatra me nihato bhartA garIyAJ jIvitAd api 7024022c sa tvayA dayitas tatra bhrAtrA zatrusamena vai 7024023a yA tvayAsmi hatA rAjan svayam eveha bandhunA 7024023c duHkhaM vaidhavyazabdaM ca dattaM bhokSyAmy ahaM tvayA 7024024a nanu nAma tvayA rakSyo jAmAtA samareSv api 7024024c taM nihatya raNe rAjan svayam eva na lajjase 7024025a evam uktas tayA rakSo bhaginyA krozamAnayA 7024025c abravIt sAntvayitvA tAM sAmapUrvam idaM vacaH 7024026a alaM vatse viSAdena na bhetavyaM ca sarvazaH 7024026c mAnadAnavizeSais tvAM toSayiSyAmi nityazaH 7024027a yuddhe pramatto vyAkSipto jayakAGkSI kSipaJ zarAn 7024027c nAvagacchAmi yuddheSu svAn parAn vApy ahaM zubhe 7024027e tenAsau nihataH saMkhye mayA bhartA tava svasaH 7024028a asmin kAle tu yat prAptaM tat kariSyAmi te hitam 7024028c bhrAtur aizvaryasaMsthasya kharasya bhava pArzvataH 7024029a caturdazAnAM bhrAtA te sahasrANAM bhaviSyati 7024029c prabhuH prayANe dAne ca rAkSasAnAM mahaujasAm 7024030a tatra mAtRSvasuH putro bhrAtA tava kharaH prabhuH 7024030c bhaviSyati sadA kurvan yad vakSyasi vacaH svayam 7024031a zIghraM gacchatv ayaM zUro daNDakAn parirakSitum 7024031c dUSaNo 'sya balAdhyakSo bhaviSyati mahAbalaH 7024032a sa hi zapto vanoddezaH kruddhenozanasA purA 7024032c rAkSasAnAm ayaM vAso bhaviSyati na saMzayaH 7024033a evam uktvA dazagrIvaH sainyaM tasyAdideza ha 7024033c caturdaza sahasrANi rakSasAM kAmarUpiNAm 7024034a sa taiH sarvaiH parivRto rAkSasair ghoradarzanaiH 7024034c kharaH saMprayayau zIghraM daNDakAn akutobhayaH 7024035a sa tatra kArayAm Asa rAjyaM nihatakaNTakam 7024035c sA ca zUrpaNakhA prItA nyavasad daNDakAvane 7025001a sa tu dattvA dazagrIvo vanaM ghoraM kharasya tat 7025001c bhaginIM ca samAzvAsya hRSTaH svasthataro 'bhavat 7025002a tato nikumbhilA nAma laGkAyAH kAnanaM mahat 7025002c mahAtmA rAkSasendras tat praviveza sahAnugaH 7025003a tatra yUpazatAkIrNaM saumyacaityopazobhitam 7025003c dadarza viSThitaM yajJaM saMpradIptam iva zriyA 7025004a tataH kRSNAjinadharaM kamaNDaluzikhAdhvajam 7025004c dadarza svasutaM tatra meghanAdam ariMdamam 7025005a rakSaHpatiH samAsAdya samAzliSya ca bAhubhiH 7025005c abravIt kim idaM vatsa vartate tad bravIhi me 7025006a uzanA tv abravIt tatra gurur yajJasamRddhaye 7025006c rAvaNaM rAkSasazreSThaM dvijazreSTho mahAtapAH 7025007a aham AkhyAmi te rAjaJ zrUyatAM sarvam eva ca 7025007c yajJAs te sapta putreNa prAptAH subahuvistarAH 7025008a agniSTomo 'zvamedhaz ca yajJo bahusuvarNakaH 7025008c rAjasUyas tathA yajJo gomedho vaiSNavas tathA 7025009a mAhezvare pravRtte tu yajJe pumbhiH sudurlabhe 7025009c varAMs te labdhavAn putraH sAkSAt pazupater iha 7025010a kAmagaM syandanaM divyam antarikSacaraM dhruvam 7025010c mAyAM ca tAmasIM nAma yayA saMpadyate tamaH 7025011a etayA kila saMgrAme mAyayA rAkSasezvara 7025011c prayuddhasya gatiH zakyA na hi jJAtuM surAsuraiH 7025012a akSayAv iSudhI bANaiz cApaM cApi sudurjayam 7025012c astraM ca balavat saumya zatruvidhvaMsanaM raNe 7025013a etAn sarvAn varA&l labdhvA putras te 'yaM dazAnana 7025013c adya yajJasamAptau ca tvatpratIkSaH sthito aham 7025014a tato 'bravId dazagrIvo na zobhanam idaM kRtam 7025014c pUjitAH zatravo yasmAd dravyair indrapurogamAH 7025015a ehIdAnIM kRtaM yad dhi tad akartuM na zakyate 7025015c Agaccha saumya gacchAmaH svam eva bhavanaM prati 7025016a tato gatvA dazagrIvaH saputraH savibhISaNaH 7025016c striyo 'vatArayAm Asa sarvAs tA bASpaviklavAH 7025017a lakSiNyo ratnabUtAz ca devadAnavarakSasAm 7025017c nAnAbhUSaNasaMpannA jvalantyaH svena tejasA 7025018a vibhISaNas tu tA nArIr dRSTvA zokasamAkulAH 7025018c tasya tAM ca matiM jJAtvA dharmAtmA vAkyam abravIt 7025019a IdRzais taiH samAcArair yazo'rthakulanAzanaiH 7025019c dharSaNaM prANinAM dattvA svamatena viceSTase 7025020a jJAtIn vai dharSayitvemAs tvayAnItA varAGganAH 7025020c tvAm atikramya madhunA rAjan kumbhInasI hRtA 7025021a rAvaNas tv abravId vAkyaM nAvagacchAmi kiM tv idam 7025021c ko vAyaM yas tvayAkhyAto madhur ity eva nAmataH 7025022a vibhISaNas tu saMkruddho bhrAtaraM vAkyam abravIt 7025022c zrUyatAm asya pApasya karmaNaH phalam Agatam 7025023a mAtAmahasya yo 'smAkaM jyeSTho bhrAtA sumAlinaH 7025023c mAlyavAn iti vikhyAto vRddhaprAjJo nizAcaraH 7025024a pitur jyeSTho jananyAz ca asmAkaM tv Aryako 'bhavat 7025024c tasya kumbhInasI nAma duhitur duhitAbhavat 7025025a mAtRSvasur athAsmAkaM sA kanyA cAnalodbhavA 7025025c bhavaty asmAkam eSA vai bhrAtqNAM dharmataH svasA 7025026a sA hRtA madhunA rAjan rAkSasena balIyasA 7025026c yajJapravRtte putre te mayi cAntarjaloSite 7025027a nihatya rAkSasazreSThAn amAtyAMs tava saMmatAn 7025027c dharSayitvA hRtA rAjan guptA hy antaHpure tava 7025028a zrutvA tv etan mahArAja kSAntam eva hato na saH 7025028c yasmAd avazyaM dAtavyA kanyA bhartre hi dAtRbhiH 7025028e asminn evAbhisaMprAptaM loke viditam astu te 7025029a tato 'bravId dazagrIvaH kruddhaH saMraktalocanaH 7025029c kalpyatAM me rathaH zIghraM zUrAH sajjIbhavantu ca 7025030a bhrAtA me kumbhakarNaz ca ye ca mukhyA nizAcarAH 7025030c vAhanAny adhirohantu nAnApraharaNAyudhAH 7025031a adya taM samare hatvA madhuM rAvaNanirbhayam 7025031c indralokaM gamiSyAmi yuddhakAGkSI suhRdvRtaH 7025032a tato vijitya tridivaM vaze sthApya puraMdaram 7025032c nirvRto vihariSyAmi trailokyaizvaryazobhitaH 7025033a akSauhiNIsahasrANi catvAry ugrANi rakSasAm 7025033c nAnApraharaNAny Azu niryayur yuddhakAGkSiNAm 7025034a indrajit tv agrataH sainyaM sainikAn parigRhya ca 7025034c rAvaNo madhyataH zUraH kumbhakarNaz ca pRSThataH 7025035a vibhISaNas tu dharmAtmA laGkAyAM dharmam Acarat 7025035c te tu sarve mahAbhAgA yayur madhupuraM prati 7025036a rathair nAgaiH kharair uSTrair hayair dIptair mahoragaiH 7025036c rAkSasAH prayayuH sarve kRtvAkAzaM nirantaram 7025037a daityAz ca zatazas tatra kRtavairAH suraiH saha 7025037c rAvaNaM prekSya gacchantam anvagacchanta pRSThataH 7025038a sa tu gatvA madhupuraM pravizya ca dazAnanaH 7025038c na dadarza madhuM tatra bhaginIM tatra dRSTavAn 7025039a sA prahvA prAJjalir bhUtvA zirasA pAdayor gatA 7025039c tasya rAkSasarAjasya trastA kumbhInasI svasA 7025040a tAM samutthApayAm Asa na bhetavyam iti bruvan 7025040c rAvaNo rAkSasazreSThaH kiM cApi karavANi te 7025041a sAbravId yadi me rAjan prasannas tvaM mahAbala 7025041c bhartAraM na mamehAdya hantum arhasi mAnada 7025042a satyavAg bhava rAjendra mAm avekSasva yAcatIm 7025042c tvayA hy uktaM mahAbAho na bhetavyam iti svayam 7025043a rAvaNas tv abravId dhRSTaH svasAraM tatra saMsthitAm 7025043c kva cAsau tava bhartA vai mama zIghraM nivedyatAm 7025044a saha tena gamiSyAmi suralokaM jayAya vai 7025044c tava kAruNyasauhArdAn nivRtto 'smi madhor vadhAt 7025045a ity uktA sA prasuptaM taM samutthApya nizAcaram 7025045c abravIt saMprahRSTeva rAkSasI suvipazcitam 7025046a eSa prApto dazagrIvo mama bhrAtA nizAcaraH 7025046c suralokajayAkAGkSI sAhAyye tvAM vRNoti ca 7025047a tad asya tvaM sahAyArthaM sabandhur gaccha rAkSasa 7025047c snigdhasya bhajamAnasya yuktam arthAya kalpitum 7025048a tasyAs tad vacanaM zrutvA tathety Aha madhur vacaH 7025048c dadarza rAkSasazreSThaM yathAnyAyam upetya saH 7025049a pUjayAm Asa dharmeNa rAvaNaM rAkSasAdhipam 7025049c prAptapUjo dazagrIvo madhuvezmani vIryavAn 7025049e tatra caikAM nizAm uSya gamanAyopacakrame 7025050a tataH kailAsam AsAdya zailaM vaizravaNAlayam 7025050c rAkSasendro mahendrAbhaH senAm upanivezayat 7026001a sa tu tatra dazagrIvaH saha sainyena vIryavAn 7026001c astaM prApte dinakare nivAsaM samarocayat 7026002a udite vimale candre tulyaparvatavarcasi 7026002c sa dadarza guNAMs tatra candrapAdopazobhitAn 7026003a karNikAravanair divyaiH kadambagahanais tathA 7026003c padminIbhiz ca phullAbhir mandAkinyA jalair api 7026004a ghaNTAnAm iva saMnAdaH zuzruve madhurasvanaH 7026004c apsarogaNasaMghanAM gAyatAM dhanadAlaye 7026005a puSpavarSANi muJcanto nagAH pavanatADitAH 7026005c zailaM taM vAsayantIva madhumAdhavagandhinaH 7026006a madhupuSparajaHpRktaM gandham AdAya puSkalam 7026006c pravavau vardhayan kAmaM rAvaNasya sukho 'nilaH 7026007a geyAt puSpasamRddhyA ca zaityAd vAyor guNair gireH 7026007c pravRttAyAM rajanyAM ca candrasyodayanena ca 7026008a rAvaNaH sumahAvIryaH kAmabANavazaM gataH 7026008c vinizvasya vinizvasya zazinaM samavaikSata 7026009a etasminn antare tatra divyapuSpavibhUSitA 7026009c sarvApsarovarA rambhA pUrNacandranibhAnanA 7026010a kRtair vizeSakair ArdraiH SaDartukusumotsavaiH 7026010c nIlaM satoyameghAbhaM vastraM samavaguNThitA 7026011a yasya vaktraM zazinibhaM bhruvau cApanibhe zubhe 7026011c UrU karikarAkArau karau pallavakomalau 7026011e sainyamadhyena gacchantI rAvaNenopalakSitA 7026012a tAM samutthAya rakSendraH kAmabANabalArditaH 7026012c kare gRhItvA gacchantIM smayamAno 'bhyabhASata 7026013a kva gacchasi varArohe kAM siddhiM bhajase svayam 7026013c kasyAbhyudayakAlo 'yaM yas tvAM samupabhokSyate 7026014a tavAnanarasasyAdya padmotpalasugandhinaH 7026014c sudhAmRtarasasyeva ko 'dya tRptiM gamiSyati 7026015a svarNakumbhanibhau pInau zubhau bhIru nirantarau 7026015c kasyorasthalasaMsparzaM dAsyatas te kucAv imau 7026016a suvarNacakrapratimaM svarNadAmacitaM pRthu 7026016c adhyArokSyati kas te 'dya svargaM jaghanarUpiNam 7026017a madviziSTaH pumAn ko 'nyaH zakro viSNur athAzvinau 7026017c mAm atItya hi yasya tvaM yAsi bhIru na zobhanam 7026018a vizrama tvaM pRthuzroNi zilAtalam idaM zubham 7026018c trailokye yaH prabhuz caiva tulyo mama na vidyate 7026019a tad eSa prAJjaliH prahvo yAcate tvAM dazAnanaH 7026019c yaH prabhuz cApi bhartA ca trailokyasya bhajasva mAm 7026020a evam uktAbravId rambhA vepamAnA kRtAJjaliH 7026020c prasIda nArhase vaktum IdRzaM tvaM hi me guruH 7026021a anyebhyo 'pi tvayA rakSyA prApnuyAM dharSaNaM yadi 7026021c dharmataz ca snuSA te 'haM tattvam etad bravImi te 7026022a abravIt tAM dazagrIvaz caraNAdhomukhIM sthitAm 7026022c sutasya yadi me bhAryA tatas tvaM me snuSA bhaveH 7026023a bADham ity eva sA rambhA prAha rAvaNam uttaram 7026023c dharmatas te sutasyAhaM bhAryA rAkSasapuMgava 7026024a putraH priyataraH prANair bhrAtur vaizravaNasya te 7026024c khyAto yas triSu lokeSu nalakUbara ity asau 7026025a dharmato yo bhaved vipraH kSatriyo vIryato bhavet 7026025c krodhAd yaz ca bhaved agniH kSAntyA ca vasudhAsamaH 7026026a tasyAsmi kRtasaMketA lokapAlasutasya vai 7026026c tam uddizya ca me sarvaM vibhUSaNam idaM kRtam 7026027a yasya tasya hi nAnyasya bhAvo mAM prati tiSThati 7026027c tena satyena mAM rAjan moktum arhasy ariMdama 7026028a sa hi tiSThati dharmAtmA sAmprataM matsamutsukaH 7026028c tan na vighnaM sutasyeha kartum arhasi muJca mAm 7026029a sadbhir AcaritaM mArgaM gaccha rAkSasapuMgava 7026029c mAnanIyo mayA hi tvaM lAlanIyA tathAsmi te 7026030a evaM bruvANAM rambhAM tAM dharmArthasahitaM vacaH 7026030c nirbhartsya rAkSaso mohAt pratigRhya balAd balI 7026030e kAmamohAbhisaMrabdho maithunAyopacakrame 7026031a sA vimuktA tato rambhA bhraSTamAlyavibhUSaNA 7026031c gajendrAkrIDamathitA nadIvAkulatAM gatA 7026032a sA vepamAnA lajjantI bhItA karakRtAJjaliH 7026032c nalakUbaram AsAdya pAdayor nipapAta ha 7026033a tadavasthAM ca tAM dRSTvA mahAtmA nalakUbaraH 7026033c abravIt kim idaM bhadre pAdayoH patitAsi me 7026034a sA tu nizvasamAnA ca vepamAnAtha sAJjaliH 7026034c tasmai sarvaM yathAtathyam AkhyAtum upacakrame 7026035a eSa deva dazagrIvaH prApto gantuM triviSTapam 7026035c tena sainyasahAyena nizeha pariNAmyate 7026036a AyAntI tena dRSTAsmi tvatsakAzam ariMdama 7026036c gRhItvA tena pRSTAsmi kasya tvam iti rakSasA 7026037a mayA tu sarvaM yat satyaM tad dhi tasmai niveditam 7026037c kAmamohAbhibhUtAtmA nAzrauSIt tad vaco mama 7026038a yAcyamAno mayA deva snuSA te 'ham iti prabho 7026038c tat sarvaM pRSThataH kRtvA balAt tenAsmi dharSitA 7026039a evaM tvam aparAdhaM me kSantum arhasi mAnada 7026039c na hi tulyaM balaM saumya striyAz ca puruSasya ca 7026040a evaM zrutvA tu saMkruddhas tadA vaizvaraNAtmajaH 7026040c dharSaNAM tAM parAM zrutvA dhyAnaM saMpraviveza ha 7026041a tasya tat karma vijJAya tadA vaizravaNAtmajaH 7026041c muhUrtAd roSatAmrAkSas toyaM jagrAha pANinA 7026042a gRhItvA salilaM divyam upaspRzya yathAvidhi 7026042c utsasarja tadA zApaM rAkSasendrAya dAruNam 7026043a akAmA tena yasmAt tvaM balAd bhadre pradharSitA 7026043c tasmAt sa yuvatIm anyAM nAkAmAm upayAsyati 7026044a yadA tv akAmAM kAmArto dharSayiSyati yoSitam 7026044c mUrdhA tu saptadhA tasya zakalIbhavitA tadA 7026045a tasminn udAhRte zApe jvalitAgnisamaprabhe 7026045c devadundubhayo neduH puSpavRSTiz ca khAc cyutA 7026046a prajApatimukhAz cApi sarve devAH praharSitAH 7026046c jJAtvA lokagatiM sarvAM tasya mRtyuM ca rakSasaH 7026047a zrutvA tu sa dazagrIvas taM zApaM romaharSaNam 7026047c nArISu maithunaM bhAvaM nAkAmAsv abhyarocayat 7027001a kailAsaM laGghayitvAtha dazagrIvaH sarAkSasaH 7027001c AsasAda mahAtejA indralokaM nizAcaraH 7027002a tasya rAkSasasainyasya samantAd upayAsyataH 7027002c devalokaM yayau zabdo bhidyamAnArNavopamaH 7027003a zrutvA tu rAvaNaM prAptam indraH saMcalitAsanaH 7027003c abravIt tatra tAn devAn sarvAn eva samAgatAn 7027004a AdityAn savasUn rudrAn vizvAn sAdhyAn marudgaNAn 7027004c sajjIbhavata yuddhArthaM rAvaNasya durAtmanaH 7027005a evam uktAs tu zakreNa devAH zakrasamA yudhi 7027005c saMnahyanta mahAsattvA yuddhazraddhAsamanvitAH 7027006a sa tu dInaH paritrasto mahendro rAvaNaM prati 7027006c viSNoH samIpam Agatya vAkyam etad uvAca ha 7027007a viSNo kathaM kariSyAmo mahAvIryaparAkrama 7027007c asau hi balavAn rakSo yuddhArtham abhivartate 7027008a varapradAnAd balavAn na khalv anyena hetunA 7027008c tac ca satyaM hi kartavyaM vAkyaM deva prajApateH 7027009a tad yathA namucir vRtro balir narakazambarau 7027009c tvan mataM samavaSTabhya yathA dagdhAs tathA kuru 7027010a na hy anyo deva devAnAm Apatsu sumahAbala 7027010c gatiH parAyaNaM vAsti tvAm Rte puruSottama 7027011a tvaM hi nArAyaNaH zrImAn padmanAbhaH sanAtanaH 7027011c tvayAhaM sthApitaz caiva devarAjye sanAtane 7027012a tad AkhyAhi yathAtattvaM devadeva mama svayam 7027012c asicakrasahAyas tvaM yudhyase saMyuge ripum 7027013a evam uktaH sa zakreNa devo nArAyaNaH prabhuH 7027013c abravIn na paritrAsaH kAryas te zrUyatAM ca me 7027014a na tAvad eSa durvRttaH zakyo daivatadAnavaiH 7027014c hantuM yudhi samAsAdya varadAnena durjayaH 7027015a sarvathA tu mahat karma kariSyati balotkaTaH 7027015c rakSaH putrasahAyo 'sau dRSTam etan nisargataH 7027016a bravISi yat tu mAM zakra saMyuge yotsyasIti ha 7027016c naivAhaM pratiyotsye taM rAvaNaM rAkSasAdhipam 7027017a anihatya ripuM viSNur na hi pratinivartate 7027017c durlabhaz caiSa kAmo 'dya varam AsAdya rAkSase 7027018a pratijAnAmi devendra tvatsamIpaM zatakrato 7027018c rAkSasasyAham evAsya bhavitA mRtyukAraNam 7027019a aham enaM vadhiSyAmi rAvaNaM sasutaM yudhi 7027019c devatAs toSayiSyAmi jJAtvA kAlam upasthitam 7027020a etasminn antare nAdaH zuzruve rajanIkSaye 7027020c tasya rAvaNasainyasya prayuddhasya samantataH 7027021a atha yuddhaM samabhavad devarAkSasayos tadA 7027021c ghoraM tumulanirhrAdaM nAnApraharaNAyudham 7027022a etasminn antare zUrA rAkSasA ghoradarzanAH 7027022c yuddhArtham abhyadhAvanta sacivA rAvaNAjJayA 7027023a mArIcaz ca prahastaz ca mahApArzvamahodarau 7027023c akampano nikumbhaz ca zukaH sAraNa eva ca 7027024a saMhrAdir dhUmaketuz ca mahAdaMSTro mahAmukhaH 7027024c jambumAlI mahAmAlI virUpAkSaz ca rAkSasaH 7027025a etaiH sarvair mahAvIryair vRto rAkSasapuMgavaH 7027025c rAvaNasyAryakaH sainyaM sumAlI praviveza ha 7027026a sa hi devagaNAn sarvAn nAnApraharaNaiH zitaiH 7027026c vidhvaMsayati saMkruddhaH saha taiH kSaNadAcaraiH 7027027a etasminn antare zUro vasUnAm aSTamo vasuH 7027027c sAvitra iti vikhyAtaH praviveza mahAraNam 7027028a tato yuddhaM samabhavat surANAM rAkSasaiH saha 7027028c kruddhAnAM rakSasAM kIrtiM samareSv anivartinAm 7027029a tatas te rAkSasAH zUrA devAMs tAn samare sthitAn 7027029c nAnApraharaNair ghorair jaghnuH zatasahasrazaH 7027030a surAs tu rAkSasAn ghorAn mahAvIryAn svatejasA 7027030c samare vividhaiH zastrair anayan yamasAdanam 7027031a etasminn antare zUraH sumAlI nAma rAkSasaH 7027031c nAnApraharaNaiH kruddho raNam evAbhyavartata 7027032a devAnAM tad balaM sarvaM nAnApraharaNaiH zitaiH 7027032c vidhvaMsayati saMkruddho vAyur jaladharAn iva 7027033a te mahAbANavarSaiz ca zUlaiH prAsaiz ca dAruNaiH 7027033c pIDyamAnAH surAH sarve na vyatiSThan samAhitAH 7027034a tato vidrAvyamANeSu tridazeSu sumAlinA 7027034c vasUnAm aSTamo devaH sAvitro vyavatiSThata 7027035a saMvRtaH svair anIkais tu praharantaM nizAcaram 7027035c vikrameNa mahAtejA vArayAm Asa saMyuge 7027036a sumattayos tayor AsId yuddhaM loke sudAruNam 7027036c sumAlino vasoz caiva samareSv anivartinoH 7027037a tatas tasya mahAbANair vasunA sumahAtmanA 7027037c mahAn sa pannagarathaH kSaNena vinipAtitaH 7027038a hatvA tu saMyuge tasya rathaM bANazataiH zitaiH 7027038c gadAM tasya vadhArthAya vasur jagrAha pANinA 7027039a tAM pradIptAM pragRhyAzu kAladaNDanibhAM zubhAm 7027039c tasya mUrdhani sAvitraH sumAler vinipAtayat 7027040a tasya mUrdhani solkAbhA patantI ca tadA babhau 7027040c sahasrAkSasamutsRSTA girAv iva mahAzaniH 7027041a tasya naivAsthi kAyo vA na mAMsaM dadRze tadA 7027041c gadayA bhasmasAdbhUto raNe tasmin nipAtitaH 7027042a taM dRSTvA nihataM saMkhye rAkSasAs te samantataH 7027042c dudruvuH sahitAH sarve krozamAnA mahAsvanam 7028001a sumAlinaM hataM dRSTvA vasunA bhasmasAtkRtam 7028001c vidrutaM cApi svaM sainyaM lakSayitvArditaM zaraiH 7028002a tataH sa balavAn kruddho rAvaNasya suto yudhi 7028002c nivartya rAkSasAn sarvAn meghanAdo vyatiSThata 7028003a sa rathenAgnivarNena kAmagena mahArathaH 7028003c abhidudrAva senAM tAM vanAny agnir iva jvalan 7028004a tataH pravizatas tasya vividhAyudhadhAriNaH 7028004c vidudruvur dizaH sarvA devAs tasya ca darzanAt 7028005a na tatrAvasthitaH kaz cid raNe tasya yuyutsataH 7028005c sarvAn Avidhya vitrastAn dRSTvA zakro 'bhyabhASata 7028006a na bhetavyaM na gantavyaM nivartadhvaM raNaM prati 7028006c eSa gacchati me putro yuddhArtham aparAjitaH 7028007a tataH zakrasuto devo jayanta iti vizrutaH 7028007c rathenAdbhutakalpena saMgrAmam abhivartata 7028008a tatas te tridazAH sarve parivArya zacIsutam 7028008c rAvaNasya sutaM yuddhe samAsAdya vyavasthitAH 7028009a teSAM yuddhaM mahad abhUt sadRzaM devarakSasAm 7028009c kRte mahendraputrasya rAkSasendrasutasya ca 7028010a tato mAtaliputre tu gomukhe rAkSasAtmajaH 7028010c sArathau pAtayAm Asa zarAn kAJcanabhUSaNAn 7028011a zacIsutas tv api tathA jayantas tasya sArathim 7028011c taM caiva rAvaNiM kruddhaH pratyavidhyad raNAjire 7028012a tataH kruddho mahAtejA rakSo visphAritekSaNaH 7028012c rAvaNiH zakraputraM taM zaravarSair avAkirat 7028013a tataH pragRhya zastrANi sAravanti mahAnti ca 7028013c zataghnIs tomarAn prAsAn gadAkhaDgaparazvadhAn 7028013e sumahAnty adrizRGgANi pAtayAm Asa rAvaNiH 7028014a tataH pravyathitA lokAH saMjajJe ca tamo mahat 7028014c tasya rAvaNaputrasya tadA zatrUn abhighnataH 7028015a tatas tad daivatabalaM samantAt taM zacIsutam 7028015c bahuprakAram asvasthaM tatra tatra sma dhAvati 7028016a nAbhyajAnaMs tadAnyonyaM zatrUn vA daivatAni vA 7028016c tatra tatra viparyastaM samantAt paridhAvitam 7028017a etasminn antare zUraH pulomA nAma vIryavAn 7028017c daiteyas tena saMgRhya zacIputro 'pavAhitaH 7028018a gRhItvA taM tu naptAraM praviSTaH sa mahodadhim 7028018c mAtAmaho 'ryakas tasya paulomI yena sA zacI 7028019a praNAzaM dRzya tu surA jayantasyAtidAruNam 7028019c vyathitAz cAprahRSTAz ca samantAd vipradudruvuH 7028020a rAvaNis tv atha saMhRSTo balaiH parivRtaH svakaiH 7028020c abhyadhAvata devAMs tAn mumoca ca mahAsvanam 7028021a dRSTvA praNAzaM putrasya rAvaNez cApi vikramam 7028021c mAtaliM prAha devendro rathaH samupanIyatAm 7028022a sa tu divyo mahAbhImaH sajja eva mahArathaH 7028022c upasthito mAtalinA vAhyamAno manojavaH 7028023a tato meghA rathe tasmiMs taDidvanto mahAsvanAH 7028023c agrato vAyucapalA gacchanto vyanadaMs tadA 7028024a nAnAvAdyAni vAdyanta stutayaz ca samAhitAH 7028024c nanRtuz cApsaraHsaMghAH prayAte vAsave raNam 7028025a rudrair vasubhir AdityaiH sAdhyaiz ca samarudgaNaiH 7028025c vRto nAnApraharaNair niryayau tridazAdhipaH 7028026a nirgacchatas tu zakrasya paruSaM pavano vavau 7028026c bhAskaro niSprabhaz cAsIn maholkAz ca prapedire 7028027a etasminn antare zUro dazagrIvaH pratApavAn 7028027c Aruroha rathaM divyaM nirmitaM vizvakarmaNA 7028028a pannagaiH sumahAkAyair veSTitaM lomaharSaNaiH 7028028c yeSAM nizvAsavAtena pradIptam iva saMyugam 7028029a daityair nizAcaraiH zUrai rathaH saMparivAritaH 7028029c samarAbhimukho divyo mahendram abhivartata 7028030a putraM taM vArayitvAsau svayam eva vyavasthitaH 7028030c so 'pi yuddhAd viniSkramya rAvaNiH samupAvizat 7028031a tato yuddhaM pravRttaM tu surANAM rAkSasaiH saha 7028031c zastrAbhivarSaNaM ghoraM meghAnAm iva saMyuge 7028032a kumbhakarNas tu duSTAtmA nAnApraharaNodyataH 7028032c nAjJAyata tadA yuddhe saha kenApy ayudhyata 7028033a dantair bhujAbhyAM padbhyAM ca zaktitomarasAyakaiH 7028033c yena kenaiva saMrabdhas tADayAm Asa vai surAn 7028034a tato rudrair mahAbhAgaiH sahAdityair nizAcaraH 7028034c prayuddhas taiz ca saMgrAme kRttaH zastrair nirantaram 7028035a tatas tad rAkSasaM sainyaM tridazaiH samarudgaNaiH 7028035c raNe vidrAvitaM sarvaM nAnApraharaNaiH zitaiH 7028036a ke cid vinihatAH zastrair veSTanti sma mahItale 7028036c vAhaneSv avasaktAz ca sthitA evApare raNe 7028037a rathAn nAgAn kharAn uSTrAn pannagAMs turagAMs tathA 7028037c ziMzumArAn varAhAMz ca pizAcavadanAMs tathA 7028038a tAn samAliGgya bAhubhyAM viSTabdhAH ke cid ucchritAH 7028038c devais tu zastrasaMviddhA mamrire ca nizAcarAH 7028039a citrakarma ivAbhAti sa teSAM raNasaMplavaH 7028039c nihatAnAM pramattAnAM rAkSasAnAM mahItale 7028040a zoNitodaka niSyandAkaGkagRdhrasamAkulA 7028040c pravRttA saMyugamukhe zastragrAhavatI nadI 7028041a etasminn antare kruddho dazagrIvaH pratApavAn 7028041c nirIkSya tad balaM sarvaM daivatair vinipAtitam 7028042a sa taM prativigAhyAzu pravRddhaM sainyasAgaram 7028042c tridazAn samare nighnaJ zakram evAbhyavartata 7028043a tataH zakro mahac cApaM visphArya sumahAsvanam 7028043c yasya visphAraghoSeNa svananti sma dizo daza 7028044a tad vikRSya mahac cApam indro rAvaNamUrdhani 7028044c nipAtayAm Asa zarAn pAvakAdityavarcasaH 7028045a tathaiva ca mahAbAhur dazagrIvo vyavasthitaH 7028045c zakraM kArmukavibhraSTaiH zaravarSair avAkirat 7028046a prayudhyator atha tayor bANavarSaiH samantataH 7028046c nAjJAyata tadA kiM cit sarvaM hi tamasA vRtam 7029001a tatas tamasi saMjAte rAkSasA daivataiH saha 7029001c ayudhyanta balonmattAH sUdayantaH parasparam 7029002a tatas tu devasainyena rAkSasAnAM mahad balam 7029002c dazAMzaM sthApitaM yuddhe zeSaM nItaM yamakSayam 7029003a tasmiMs tu tamasA naddhe sarve te devarAkSasAH 7029003c anyonyaM nAbhyajAnanta yudhyamAnAH parasparam 7029004a indraz ca rAvaNaz caiva rAvaNiz ca mahAbalaH 7029004c tasmiMs tamojAlavRte moham Iyur na te trayaH 7029005a sa tu dRSTvA balaM sarvaM nihataM rAvaNo raNe 7029005c krodham abhyAgamat tIvraM mahAnAdaM ca muktavAn 7029006a krodhAt sUtaM ca durdharSaH syandanastham uvAca ha 7029006c parasainyasya madhyena yAvadantaM nayasva mAm 7029007a adyaitAMs tridazAn sarvAn vikramaiH samare svayam 7029007c nAnAzastrair mahAsArair nAzayAmi nabhastalAt 7029008a aham indraM vadhiSyAmi varuNaM dhanadaM yamam 7029008c tridazAn vinihatyAzu svayaM sthAsyAmy athopari 7029009a viSAdo na ca kartavyaH zIghraM vAhaya me ratham 7029009c dviH khalu tvAM bravImy adya yAvadantaM nayasva mAm 7029010a ayaM sa nandanoddezo yatra vartAmahe vayam 7029010c naya mAm adya tatra tvam udayo yatra parvataH 7029011a tasya tad vacanaM zrutvA turagAn sa manojavAn 7029011c AdidezAtha zatrUNAM madhyenaiva ca sArathiH 7029012a tasya taM nizcayaM jJAtvA zakro devezvaras tadA 7029012c rathasthaH samarasthAMs tAn devAn vAkyam athAbravIt 7029013a surAH zRNuta madvAkyaM yat tAvan mama rocate 7029013c jIvann eva dazagrIvaH sAdhu rakSo nigRhyatAm 7029014a eSa hy atibalaH sainye rathena pavanaujasA 7029014c gamiSyati pravRddhormiH samudra iva parvaNi 7029015a na hy eSa hantuM zakyo 'dya varadAnAt sunirbhayaH 7029015c tad grahISyAmahe rakSo yattA bhavata saMyuge 7029016a yathA baliM nigRhyaitat trailokyaM bhujyate mayA 7029016c evam etasya pApasya nigraho mama rocate 7029017a tato 'nyaM dezam AsthAya zakraH saMtyajya rAvaNam 7029017c ayudhyata mahAtejA rAkSasAn nAzayan raNe 7029018a uttareNa dazagrIvaH pravivezAnivartitaH 7029018c dakSiNena tu pArzvena praviveza zatakratuH 7029019a tataH sa yojanazataM praviSTo rAkSasAdhipaH 7029019c devatAnAM balaM kRtsnaM zaravarSair avAkirat 7029020a tataH zakro nirIkSyAtha praviSTaM taM balaM svakam 7029020c nyavartayad asaMbhrAntaH samAvRtya dazAnanam 7029021a etasminn antare nAdo mukto dAnavarAkSasaiH 7029021c hA hatAH smeti taM dRSTvA grastaM zakreNa rAvaNam 7029022a tato rathaM samAruhya rAvaNiH krodhamUrchitaH 7029022c tat sainyam atisaMkruddhaH praviveza sudAruNam 7029023a sa tAM pravizya mAyAM tu dattAM gopatinA purA 7029023c adRzyaH sarvabhUtAnAM tat sainyaM samavAkirat 7029024a tataH sa devAn saMtyajya zakram evAbhyayAd drutam 7029024c mahendraz ca mahAtejA na dadarza sutaM ripoH 7029025a sa mAtaliM hayAMz caiva tADayitvA zarottamaiH 7029025c mahendraM bANavarSeNa zIghrahasto hy avAkirat 7029026a tataH zakro rathaM tyaktva visRjya ca sa mAtalim 7029026c airAvataM samAruhya mRgayAm Asa rAvaNim 7029027a sa tu mAyA balAd rakSaH saMgrAme nAbhyadRzyata 7029027c kiramANaH zaraughena mahendram amitaujasaM 7029028a sa taM yadA parizrAntam indraM mene 'tha rAvaNiH 7029028c tadainaM mAyayA baddhvA svasainyam abhito 'nayat 7029029a taM dRSTvAtha balAt tasmin mAyayApahRtaM raNe 7029029c mahendram amarAH sarve kiM nv etad iti cukruzuH 7029029e na hi dRzyati vidyAvAn mAyayA yena nIyate 7029030a etasminn antare cApi sarve suragaNAs tadA 7029030c abhyadravan susaMkruddhA rAvaNaM zastravRSTibhiH 7029031a rAvaNas tu samAsAdya vasvAdityamarudgaNAn 7029031c na zazAka raNe sthAtuM na yoddhuM zastrapIDitaH 7029032a taM tu dRSTvA parizrAntaM prahArair jarjaracchavim 7029032c rAvaNiH pitaraM yuddhe 'darzanastho 'bravId idam 7029033a Agaccha tAta gacchAvo nivRttaM raNakarma tat 7029033c jitaM te viditaM bho 'stu svastho bhava gatajvaraH 7029034a ayaM hi surasainyasya trailokyasya ca yaH prabhuH 7029034c sa gRhIto mayA zakro bhagnamAnAH surAH kRtAH 7029035a yatheSTaM bhuGkSva trailokyaM nigRhya ripum ojasA 7029035c vRthA te kiM zramaM kRtvA yuddhaM hi tava niSphalam 7029036a sa daivatabalAt tasmAn nivRtto raNakarmaNaH 7029036c tac chrutvA rAvaNer vAkyaM svasthacetA dazAnanaH 7029037a atha raNavigatajvaraH prabhur; vijayam avApya nizAcarAdhipaH 7029037c bhavanam abhi tato jagAma hRSTaH; svasutam avApya ca vAkyam abravIt 7029038a atibalasadRzaiH parAkramais tair; mama kulamAnavivardhanaM kRtam 7029038c yad amarasamavikrama tvayA; tridazapatis tridazAz ca nirjitAH 7029039a tvaritam upanayasva vAsavaM; nagaram ito vraja sainyasaMvRtaH 7029039c aham api tava gacchato drutaM; saha sacivair anuyAmi pRSThataH 7029040a atha sa balavRtaH savAhanas; tridazapatiM parigRhya rAvaNiH 7029040c svabhavanam upagamya rAkSaso; muditamanA visasarja rAkSasAn 7030001a jite mahendre 'tibale rAvaNasya sutena vai 7030001c prajApatiM puraskRtya gatA laGkAM surAs tadA 7030002a taM rAvaNaM samAsAdya putrabhrAtRbhir AvRtam 7030002c abravId gagane tiSThan sAntvapUrvaM prajApatiH 7030003a vatsa rAvaNa tuSTo 'smi tava putrasya saMyuge 7030003c aho 'sya vikramaudAryaM tava tulyo 'dhiko 'pi vA 7030004a jitaM hi bhavatA sarvaM trailokyaM svena tejasA 7030004c kRtA pratijJA saphalA prIto 'smi svasutena vai 7030005a ayaM ca putro 'tibalas tava rAvaNa rAvaNiH 7030005c indrajit tv iti vikhyAto jagaty eSa bhaviSyati 7030006a balavAJ zatrunirjetA bhaviSyaty eSa rAkSasaH 7030006c yam Azritya tvayA rAjan sthApitAs tridazA vaze 7030007a tan mucyatAM mahAbAho mahendraH pAkazAsanaH 7030007c kiM cAsya mokSaNArthAya prayacchanti divaukasaH 7030008a athAbravIn mahAtejA indrajit samitiMjayaH 7030008c amaratvam ahaM deva vRNomIhAsya mokSaNe 7030009a abravIt tu tadA devo rAvaNiM kamalodbhavaH 7030009c nAsti sarvAmaratvaM hi keSAM cit prANinAM bhuvi 7030010a athAbravIt sa tatrastham indrajit padmasaMbhavam 7030010c zrUyatAM yA bhavet siddhiH zatakratuvimokSaNe 7030011a mameSTaM nityazo deva havyaiH saMpUjya pAvakam 7030011c saMgrAmam avatartuM vai zatrunirjayakAGkSiNaH 7030012a tasmiMz ced asamApte tu japyahome vibhAvasoH 7030012c yudhyeyaM deva saMgrAme tadA me syAd vinAzanam 7030013a sarvo hi tapasA caiva vRNoty amaratAM pumAn 7030013c vikrameNa mayA tv etad amaratvaM pravartitam 7030014a evam astv iti taM prAha vAkyaM devaH prajApatiH 7030014c muktaz cendrajitA zakro gatAz ca tridivaM surAH 7030015a etasminn antare zakro dIno bhraSTAmbarasrajaH 7030015c rAma cintAparItAtmA dhyAnatatparatAM gataH 7030016a taM tu dRSTvA tathAbhUtaM prAha devaH prajApatiH 7030016c zatakrato kim utkaNThAM karoSi smara duSkRtam 7030017a amarendra mayA bahvyaH prajAH sRSTAH purA prabho 7030017c ekavarNAH samAbhASA ekarUpAz ca sarvazaH 7030018a tAsAM nAsti vizeSo hi darzane lakSaNe 'pi vA 7030018c tato 'ham ekAgramanAs tAH prajAH paryacintayam 7030019a so 'haM tAsAM vizeSArthaM striyam ekAM vinirmame 7030019c yad yat prajAnAM pratyaGgaM viziSTaM tat tad uddhRtam 7030020a tato mayA rUpaguNair ahalyA strI vinirmitA 7030020c ahalyety eva ca mayA tasyA nAma pravartitam 7030021a nirmitAyAM tu devendra tasyAM nAryAM surarSabha 7030021c bhaviSyatIti kasyaiSA mama cintA tato 'bhavat 7030022a tvaM tu zakra tadA nArIM jAnISe manasA prabho 7030022c sthAnAdhikatayA patnI mamaiSeti puraMdara 7030023a sA mayA nyAsabhUtA tu gautamasya mahAtmanaH 7030023c nyastA bahUni varSANi tena niryAtitA ca sA 7030024a tatas tasya parijJAya mayA sthairyaM mahAmuneH 7030024c jJAtvA tapasi siddhiM ca patnyarthaM sparzitA tadA 7030025a sa tayA saha dharmAtmA ramate sma mahAmuniH 7030025c Asan nirAzA devAs tu gautame dattayA tayA 7030026a tvaM kruddhas tv iha kAmAtmA gatvA tasyAzramaM muneH 7030026c dRSTavAMz ca tadA tAM strIM dIptAm agnizikhAm iva 7030027a sA tvayA dharSitA zakra kAmArtena samanyunA 7030027c dRSTas tvaM ca tadA tena Azrame paramarSiNA 7030028a tataH kruddhena tenAsi zaptaH paramatejasA 7030028c gato 'si yena devendra dazAbhAgaviparyayam 7030029a yasmAn me dharSitA patnI tvayA vAsava nirbhayam 7030029c tasmAt tvaM samare rAjaJ zatruhastaM gamiSyasi 7030030a ayaM tu bhAvo durbuddhe yas tvayeha pravartitaH 7030030c mAnuSeSv api sarveSu bhaviSyati na saMzayaH 7030031a tatrAdharmaH subalavAn samutthAsyati yo mahAn 7030031c tatrArdhaM tasya yaH kartA tvayy ardhaM nipatiSyati 7030032a na ca te sthAvaraM sthAnaM bhaviSyati puraMdara 7030032c etenAdharmayogena yas tvayeha pravartitaH 7030033a yaz ca yaz ca surendraH syAd dhruvaH sa na bhaviSyati 7030033c eSa zApo mayA mukta ity asau tvAM tadAbravIt 7030034a tAM tu bhAryAM vinirbhartsya so 'bravIt sumahAtapAH 7030034c durvinIte vinidhvaMsa mamAzramasamIpataH 7030035a rUpayauvanasaMpannA yasmAt tvam anavasthitA 7030035c tasmAd rUpavatI loke na tvam ekA bhaviSyasi 7030036a rUpaM ca tat prajAH sarvA gamiSyanti sudurlabham 7030036c yat tavedaM samAzritya vibhrame 'yam upasthitaH 7030037a tadA prabhRti bhUyiSThaM prajA rUpasamanvitAH 7030037c zApotsargAd dhi tasyedaM muneH sarvam upAgatam 7030038a tat smara tvaM mahAbAho duSkRtaM yat tvayA kRtam 7030038c yena tvaM grahaNaM zatror gato nAnyena vAsava 7030039a zIghraM yajasva yajJaM tvaM vaiSNavaM susamAhitaH 7030039c pAvitas tena yajJena yAsyasi tridivaM tataH 7030040a putraz ca tava devendra na vinaSTo mahAraNe 7030040c nItaH saMnihitaz caiva aryakeNa mahodadhau 7030041a etac chrutvA mahendras tu yajJam iSTvA ca vaiSNavam 7030041c punas tridivam AkrAmad anvazAsac ca devatAH 7030042a etad indrajito rAma balaM yat kIrtitaM mayA 7030042c nirjitas tena devendraH prANino 'nye ca kiM punaH 7031001a tato rAmo mahAtejA vismayAt punar eva hi 7031001c uvAca praNato vAkyam agastyam RSisattamam 7031002a bhagavan kiM tadA lokAH zUnyA Asan dvijottama 7031002c dharSaNAM yatra na prApto rAvaNo rAkSasezvaraH 7031003a utAho hInavIryAs te babhuvuH pRthivIkSitaH 7031003c bahiSkRtA varAstraiz ca bahavo nirjitA nRpAH 7031004a rAghavasya vacaH zrutvA agastyo bhagavAn RSiH 7031004c uvAca rAmaM prahasan pitAmaha ivezvaram 7031005a sa evaM bAdhamAnas tu pArthivAn pArthivarSabha 7031005c cacAra rAvaNo rAma pRthivyAM pRthivIpate 7031006a tato mAhiSmatIM nAma purIM svargapurIprabhAm 7031006c saMprApto yatra sAmnidhyaM paramaM vasuretasaH 7031007a tulya AsIn nRpas tasya pratApAd vasuretasaH 7031007c arjuno nAma yasyAgniH zarakuNDe zayaH sadA 7031008a tam eva divasaM so 'tha haihayAdhipatir balI 7031008c arjuno narmadAM rantuM gataH strIbhiH sahezvaraH 7031009a rAvaNo rAkSasendras tu tasyAmAtyAn apRcchata 7031009c kvArjuno vo nRpaH so 'dya zIghram AkhyAtum arhatha 7031010a rAvaNo 'ham anuprApto yuddhepsur nRvareNa tu 7031010c mamAgamanam avyagrair yuSmAbhiH saMnivedyatAm 7031011a ity evaM rAvaNenoktAs te 'mAtyAH suvipazcitaH 7031011c abruvan rAkSasapatim asAmnidhyaM mahIpateH 7031012a zrutvA vizravasaH putraH paurANAm arjunaM gatam 7031012c apasRtyAgato vindhyaM himavatsaMnibhaM girim 7031013a sa tam abhram ivAviSTam udbhrAntam iva medinIm 7031013c apazyad rAvaNo vindhyam Alikhantam ivAmbaram 7031014a sahasrazikharopetaM siMhAdhyuSitakandaram 7031014c prapAta patitaiH zItaiH sATTahAsam ivAmbubhiH 7031015a devadAnavagandharvaiH sApsarogaNakiMnaraiH 7031015c sAha strIbhiH krIDamAnaiH svargabhUtaM mahocchrayam 7031016a nadIbhiH syandamAnAbhir agatipratimaM jalam 7031016c sphuTIbhiz calajihvAbhir vamantam iva viSThitam 7031017a ulkAvantaM darIvantaM himavatsaMnibhaM girim 7031017c pazyamAnas tato vindhyaM rAvaNo narmadAM yayau 7031018a calopalajalAM puNyAM pazcimodadhigAminIm 7031018c mahiSaiH sRmaraiH siMhaiH zArdUlarkSagajottamaiH 7031018e uSNAbhitaptais tRSitaiH saMkSobhitajalAzayAm 7031019a cakravAkaiH sakAraNDaiH sahaMsajalakukkuTaiH 7031019c sArasaiz ca sadAmattaiH kokUjadbhiH samAvRtAm 7031020a phulladrumakRtottaMsAM cakravAkayugastanIm 7031020c vistIrNapulinazroNIM haMsAvalisumekhalAm 7031021a puSpareNvanuliptAGgIM jalaphenAmalAMzukAm 7031021c jalAvagAhasaMsparzAM phullotpalazubhekSaNAm 7031022a puSpakAd avaruhyAzu narmadAM saritAM varAm 7031022c iSTAm iva varAM nArIm avagAhya dazAnanaH 7031023a sa tasyAH puline ramye nAnAkusumazobhite 7031023c upopaviSTaH sacivaiH sArdhaM rAkSasapuMgavaH 7031023e narmadA darzajaM harSam AptavAn rAkSasezvaraH 7031024a tataH salIlaM prahasAn rAvaNo rAkSasAdhipaH 7031024c uvAca sacivAMs tatra mArIcazukasAraNAn 7031025a eSa razmisahasreNa jagat kRtveva kAJcanam 7031025c tIkSNatApakaraH sUryo nabhaso madhyam AsthitaH 7031025e mAm AsInaM viditveha candrAyAti divAkaraH 7031026a narmadA jalazItaz ca sugandhiH zramanAzanaH 7031026c madbhayAd anilo hy eSa vAty asau susamAhitaH 7031027a iyaM cApi saricchreSThA narmadA narma vardhinI 7031027c lInamInavihaMgormiH sabhayevAGganA sthitA 7031028a tad bhavantaH kSatAH zastrair nRpair indrasamair yudhi 7031028c candanasya raseneva rudhireNa samukSitAH 7031029a te yUyam avagAhadhvaM narmadAM zarmadAM nRNAm 7031029c mahApadmamukhA mattA gaGgAm iva mahAgajAH 7031030a asyAM snAtvA mahAnadyAM pApmAnaM vipramokSyatha 7031031a aham apy atra puline zaradindusamaprabhe 7031031c puSpopaharaM zanakaiH kariSyAmi umApateH 7031032a rAvaNenaivam uktAs tu mArIcazukasAraNAH 7031032c samahodaradhUmrAkSA narmadAm avagAhire 7031033a rAkSasendragajais tais tu kSobhyate narmadA nadI 7031033c vAmanAJjanapadmAdyair gaGgA iva mahAgajaiH 7031034a tatas te rAkSasAH snAtvA narmadAyA varAmbhasi 7031034c uttIrya puSpANy Ajahrur balyarthaM rAvaNasya tu 7031035a narmadA puline ramye zubhrAbhrasadRzaprabhe 7031035c rAkSasendrair muhUrtena kRtaH puSpamayo giriH 7031036a puSpeSUpahRteSv eva rAvaNo rAkSasezvaraH 7031036c avatIrNo nadIM snAtuM gaGgAm iva mahAgajaH 7031037a tatra snAtvA ca vidhivaj japtvA japyam anuttamam 7031037c narmadA salilAt tasmAd uttatAra sa rAvaNaH 7031038a rAvaNaM prAJjaliM yAntam anvayuH saptarAkSasAH 7031038c yatra yatra sa yAti sma rAvaNo rAkSasAdhipaH 7031038e jAmbUnadamayaM liGgaM tatra tatra sma nIyate 7031039a vAlukavedimadhye tu tal liGgaM sthApya rAvaNaH 7031039c arcayAm Asa gandhaiz ca puSpaiz cAmRtagandhibhiH 7031040a tataH satAm ArtiharaM haraM paraM; varapradaM candramayUkhabhUSaNam 7031040c samarcayitvA sa nizAcaro jagau; prasArya hastAn praNanarta cAyatAn 7032001a narmadA puline yatra rAkSasendraH sa rAvaNaH 7032001c puSpopahAraM kurute tasmAd dezAd adUrataH 7032002a arjuno jayatAM zreSTho mAhiSmatyAH patiH prabhuH 7032002c krIDite saha nArIbhir narmadAtoyam AzritaH 7032003a tAsAM madhyagato rAja rarAja sa tato 'rjunaH 7032003c kareNUnAM sahasrasya madhyastha iva kuJjaraH 7032004a jijJAsuH sa tu bAhUnAM sahasrasyottamaM balam 7032004c rurodha narmadA vegaM bAhubhiH sa tadArjunaH 7032005a kArtavIryabhujAsetuM taj jalaM prApya nirmalam 7032005c kUlApahAraM kurvANaM pratisrotaH pradhAvati 7032006a samInanakramakaraH sapuSpakuzasaMstaraH 7032006c sa narmadAmbhaso vegaH prAvRTkAla ivAbabhau 7032007a sa vegaH kArtavIryeNa saMpreSiTa ivAmbhasaH 7032007c puSpopahAraM tat sarvaM rAvaNasya jahAra ha 7032008a rAvaNo 'rdhasamAptaM tu utsRjya niyamaM tadA 7032008c narmadAM pazyate kAntAM pratikUlAM yathA priyAm 7032009a pazcimena tu taM dRSTvA sAgarodgArasaMnibham 7032009c vardhantam ambhaso vegaM pUrvAm AzAM pravizya tu 7032010a tato 'nudbhrAntazakunAM svAbhAvye parame sthitAm 7032010c nirvikArAGganAbhAsAM pazyate rAvaNo nadIm 7032011a savyetarakarAGgulyA sazabdaM ca dazAnanaH 7032011c vegaprabhavam anveSTuM so 'dizac chukasAraNau 7032012a tau tu rAvaNasaMdiSTau bhrAtarau zukasAraNau 7032012c vyomAntaracarau vIrau prasthitau pazcimonmukhau 7032013a ardhayojanamAtraM tu gatvA tau tu nizAcarau 7032013c pazyetAM puruSaM toye krIDantaM sahayoSitam 7032014a bRhatsAlapratIkazaM toyavyAkulamUrdhajam 7032014c madaraktAntanayanaM madanAkAravarcasaM 7032015a nadIM bAhusahasreNa rundhantam arimardanam 7032015c giriM pAdasahasreNa rundhantam iva medinIm 7032016a bAlAnAM varanArINAM sahasreNAbhisaMvRtam 7032016c samadAnAM kareNUnAM sahasreNeva kuJjaram 7032017a tam adbhutatamaM dRSTvA rAkSasau zukasAraNau 7032017c saMnivRttAv upAgamya rAvaNaM tam athocatuH 7032018a bRhatsAlapratIkAzaH ko 'py asau rAkSasezvara 7032018c narmadAM rodhavad ruddhvA krIDApayati yoSitaH 7032019a tena bAhusahasreNa saMniruddhajalA nadI 7032019c sAgarodgArasaMkAzAn udgArAn sRjate muhuH 7032020a ity evaM bhASamANau tau nizamya zukasAraNau 7032020c rAvaNo 'rjuna ity uktvA uttasthau yuddhalAlasaH 7032021a arjunAbhimukhe tasmin prasthite rAkSasezvare 7032021c sakRd eva kRto rAvaH saraktaH preSito ghanaiH 7032022a mahodaramahApArzvadhUmrAkSazukasAraNaiH 7032022c saMvRto rAkSasendras tu tatrAgAd yatra so 'rjunaH 7032023a nAtidIrgheNa kAlena sa tato rAkSaso balI 7032023c taM narmadA hradaM bhImam AjagAmAJjanaprabhaH 7032024a sa tatra strIparivRtaM vAzitAbhir iva dvipam 7032024c narendraM pazyate rAjA rAkSasAnAM tadArjunam 7032025a sa roSAd raktanayano rAkSasendro baloddhataH 7032025c ity evam arjunAmAtyAn Aha gambhIrayA girA 7032026a amAtyAH kSipram AkhyAta haihayasya nRpasya vai 7032026c yuddhArthaM samanuprApto rAvaNo nAma nAmataH 7032027a rAvaNasya vacaH zrutvA mantriNo 'thArjunasya te 7032027c uttasthuH sAyudhAs taM ca rAvaNaM vAkyam abruvan 7032028a yuddhasya kAlo vijJAtaH sAdhu bhoH sAdhu rAvaNa 7032028c yaH kSIbaM strIvRtaM caiva yoddhum icchasi no nRpam 7032028e vAzitAmadhyagaM mattaM zArdUla iva kuJjaram 7032029a kSamasvAdya dazagrIva uSyatAM rajanI tvayA 7032029c yuddhazraddhA tu yady asti zvas tAta samare 'rjunam 7032030a yadi vApi tvarA tubhyaM yuddhatRSNAsamAvRtA 7032030c nihatyAsmAMs tato yuddham arjunenopayAsyasi 7032031a tatas te rAvaNAmAtyair amAtyAH pArthivasya tu 7032031c sUditAz cApi te yuddhe bhakSitAz ca bubhukSitaiH 7032032a tato halahalAzabdo narmadA tira Ababhau 7032032c arjunasyAnuyAtrANAM rAvaNasya ca mantriNAm 7032033a iSubhis tomaraiH zUlair vajrakalpaiH sakarSaNaiH 7032033c sarAvaNAn ardayantaH samantAt samabhidrutAH 7032034a haihayAdhipayodhAnAM vega AsIt sudAruNaH 7032034c sanakramInamakarasamudrasyeva nisvanaH 7032035a rAvaNasya tu te 'mAtyAH prahastazukasAraNAH 7032035c kArtavIryabalaM kruddhA nirdahanty agnitejasaH 7032036a arjunAya tu tat karma rAvaNasya samantriNaH 7032036c krIDamAnAya kathitaM puruSair dvArarakSibhiH 7032037a uktvA na bhetavyam iti strIjanaM sa tato 'rjunaH 7032037c uttatAra jalAt tasmAd gaGgAtoyAd ivAJjanaH 7032038a krodhadUSitanetras tu sa tato 'rjuna pAvakaH 7032038c prajajvAla mahAghoro yugAnta iva pAvakaH 7032039a sa tUrNataram AdAya varahemAGgado gadAm 7032039c abhidravati rakSAMsi tamAMsIva divAkaraH 7032040a bAhuvikSepakaraNAM samudyamya mahAgadAm 7032040c gAruDaM vegam AsthAya ApapAtaiva so 'rjunaH 7032041a tasya margaM samAvRtya vindhyo 'rkasyeva parvataH 7032041c sthito vindhya ivAkampyaH prahasto musalAyudhaH 7032042a tato 'sya musalaM ghoraM lohabaddhaM madoddhataH 7032042c prahastaH preSayan kruddho rarAsa ca yathAmbudaH 7032043a tasyAgre musalasyAgnir azokApIDasaMnibhaH 7032043c prahastakaramuktasya babhUva pradahann iva 7032044a AdhAvamAnaM musalaM kArtavIryas tadArjunaH 7032044c nipuNaM vaJcayAm Asa sagado gajavikramaH 7032045a tatas tam abhidudrAva prahastaM haihayAdhipaH 7032045c bhrAmayANo gadAM gurvIM paJcabAhuzatocchrayAm 7032046a tenAhato 'tivegena prahasto gadayA tadA 7032046c nipapAta sthitaH zailo vajrivajrahato yathA 7032047a prahastaM patitaM dRSTvA mArIcazukasAraNAH 7032047c samahodaradhUmrAkSA apasRptA raNAjirAt 7032048a apakrAnteSv amAtyeSu prahaste ca nipAtite 7032048c rAvaNo 'bhyadravat tUrNam arjunaM nRpasattamam 7032049a sahasrabAhos tad yuddhaM viMzadbAhoz ca dAruNam 7032049c nRparAkSasayos tatra ArabdhaM lomaharSaNam 7032050a sAgarAv iva saMkSubdhau calamUlAv ivAcalau 7032050c tejoyuktAv ivAdityau pradahantAv ivAnalau 7032051a baloddhatau yathA nAgau vAzitArthe yathA vRSau 7032051c meghAv iva vinardantau siMhAv iva balotkaTau 7032052a rudrakAlAv iva kruddhau tau tathA rAkSasArjunau 7032052c parasparaM gadAbhyAM tau tADayAm Asatur bhRzam 7032053a vajraprahArAn acalA yathA ghorAn viSehire 7032053c gadAprahArAMs tadvat tau sahete nararAkSasau 7032054a yathAzaniravebhyas tu jAyate vai pratizrutiH 7032054c tathA tAbhyAM gadApAtair dizaH sarvAH pratizrutAH 7032055a arjunasya gadA sA tu pAtyamAnAhitorasi 7032055c kAJcanAbhaM nabhaz cakre vidyutsaudAmanI yathA 7032056a tathaiva rAvaNenApi pAtyamAnA muhur muhuH 7032056c arjunorasi nirbhAti gadolkeva mahAgirau 7032057a nArjunaH khedam Apnoti na rAkSasagaNezvaraH 7032057c samam AsIt tayor yuddhaM yathA pUrvaM balIndrayoH 7032058a zRGgair maharSabhau yadvad dantAgrair iva kuJjarau 7032058c parasparaM vinighnantau nararAkSasasattamau 7032059a tato 'rjunena kruddhena sarvaprANena sA gadA 7032059c stanayor antare muktA rAvaNasya mahAhave 7032060a varadAnakRtatrANe sA gadA rAvaNorasi 7032060c durbaleva yathA senA dvidhAbhUtApatat kSitau 7032061a sa tv arjunapramuktena gadApAtena rAvaNaH 7032061c apAsarpad dhanurmAtraM niSasAda ca niSTanan 7032062a sa vihvalaM tad AlakSya dazagrIvaM tato 'rjunaH 7032062c sahasA pratijagrAha garutmAn iva pannagam 7032063a sa taM bAhusahasreNa balAd gRhya dazAnanam 7032063c babandha balavAn rAjA baliM nArAyaNo yathA 7032064a badhyamAne dazagrIve siddhacAraNadevatAH 7032064c sAdhvIti vAdinaH puSpaiH kiranty arjunamUrdhani 7032065a vyAghro mRgam ivAdAya siMharAD iva dantinam 7032065c rarAsa haihayo rAjA harSAd ambudavan muhuH 7032066a prahastas tu samAzvasto dRSTvA baddhaM dazAnanam 7032066c saha tai rAkasaiH kruddha abhidudrAva pArthivam 7032067a naktaMcarANAM vegas tu teSAm ApatatAM babhau 7032067c uddhRta AtapApAye samudrANAm ivAdbhutaH 7032068a muJca muJceti bhASantas tiSTha tiSTheti cAsakRt 7032068c musalAni ca zUlAni utsasarjus tadArjune 7032069a aprAptAny eva tAny Azu asaMbhrAntas tadArjunaH 7032069c AyudhAny amarArINAM jagrAha ripusUdanaH 7032070a tatas tair eva rakSAMsi durdharaiH pravarAyudhaiH 7032070c bhittvA vidrAvayAm Asa vAyur ambudharAn iva 7032071a rAkSasAMs trAsayitvA tu kArtavIryArjunas tadA 7032071c rAvaNaM gRhya nagaraM praviveza suhRdvRtaH 7032072a sa kIryamANaH kusumAkSatotkarair; dvijaiH sapauraiH puruhUtasaMnibhaH 7032072c tadArjunaH saMpraviveza tAM purIM; baliM nigRhyaiva sahasralocanaH 7033001a rAvaNagrahaNaM tat tu vAyugrahaNasaMnibham 7033001c RSiH pulastyaH zuzrAva kathitaM divi daivataiH 7033002a tataH putrasutasnehAt kampyamAno mahAdhRtiH 7033002c mAhiSmatIpatiM draSTum AjagAma mahAn RSiH 7033003a sa vAyumArgam AsthAya vAyutulyagatir dvijaH 7033003c purIM mAhiSmatIM prApto manaHsaMtApavikramaH 7033004a so 'marAvatisaMkAzAM hRSTapuSTajanAvRtAm 7033004c praviveza purIM brahmA indrasyevAmarAvatIm 7033005a pAdacAram ivAdityaM niSpatantaM sudurdRzam 7033005c tatas te pratyabhijJAya arjunAya nyavedayan 7033006a pulastya iti taM zrutvA vacanaM haihayAdhipaH 7033006c zirasy aJjalim uddhRtya pratyudgacchad dvijottamam 7033007a purohito 'sya gRhyArghyaM madhuparkaM tathaiva ca 7033007c purastAt prayayau rAjJa indrasyeva bRhaspatiH 7033008a tatas tam RSim AyAntam udyantam iva bhAskaram 7033008c arjuno dRzya saMprAptaM vavandendra ivezvaram 7033009a sa tasya madhuparkaM ca pAdyam arghyaM ca dApayan 7033009c pulastyam Aha rAjendro harSagadgadayA girA 7033010a adyeyam amarAvatyA tulyA mAhiSmatI kRtA 7033010c adyAhaM tu dvijendrendra yasmAt pazyAmi durdRzam 7033011a adya me kuzalaM deva adya me kulam uddhRtam 7033011c yat te devagaNair vandyau vande 'haM caraNAv imau 7033012a idaM rAjyam ime putrA ime dArA ime vayam 7033012c brahman kiM kurma kiM kAryam AjJApayatu no bhavAn 7033013a taM dharme 'gniSu bhRtyeSu zivaM pRSTvAtha pArthivam 7033013c pulastyovAca rAjAnaM haihayAnAM tadArjunam 7033014a rAjendrAmalapadmAkSapUrNacandranibhAnana 7033014c atulaM te balaM yena dazagrIvas tvayA jitaH 7033015a bhayAd yasyAvatiSThetAM niSpandau sAgarAnilau 7033015c so 'yam adya tvayA baddhaH pautro me 'tIvadurjayaH 7033016a tat putraka yazaH sphItaM nAma vizrAvitaM tvayA 7033016c madvAkyAd yAcyamAno 'dya muJca vatsa dazAnanam 7033017a pulastyAjJAM sa gRhyAtha akiMcanavaco 'rjunaH 7033017c mumoca pArthivendrendro rAkSasendraM prahRSTavat 7033018a sa taM pramuktvA tridazArim arjunaH; prapUjya divyAbharaNasragambaraiH 7033018c ahiMsAkaM sakhyam upetya sAgnikaM; praNamya sa brahmasutaM gRhaM yayau 7033019a pulastyenApi saMgamya rAkSasendraH pratApavAn 7033019c pariSvaGgakRtAtithyo lajjamAno visarjitaH 7033020a pitAmahasutaz cApi pulastyo munisattamaH 7033020c mocayitvA dazagrIvaM brahmalokaM jagAma saH 7033021a evaM sa rAvaNaH prAptaH kArtavIryAt tu dharSaNAt 7033021c pulastyavacanAc cApi punar mokSam avAptavAn 7033022a evaM balibhyo balinaH santi rAghavanandana 7033022c nAvajJA parataH kAryA ya icchec chreya AtmanaH 7033023a tataH sa rAjA pizitAzanAnAM; sahasrabAhor upalabhya maitrIm 7033023c punar narANAM kadanaM cakAra; cacAra sarvAM pRthivIM ca darpAt 7034001a arjunena vimuktas tu rAvaNo rAkSasAdhipaH 7034001c cacAra pRthivIM sarvAm anirviNNas tathA kRtaH 7034002a rAkSasaM vA manuSyaM vA zRNute yaM balAdhikam 7034002c rAvaNas taM samAsAdya yuddhe hvayati darpitaH 7034003a tataH kadA cit kiSkindhAM nagarIM vAlipAlitAm 7034003c gatvAhvayati yuddhAya vAlinaM hemamAlinam 7034004a tatas taM vAnarAmAtyas tAras tArApitA prabhuH 7034004c uvAca rAvaNaM vAkyaM yuddhaprepsum upAgatam 7034005a rAkSasendra gato vAlI yas te pratibalo bhavet 7034005c nAnyaH pramukhataH sthAtuM tava zaktaH plavaMgamaH 7034006a caturbhyo 'pi samudrebhyaH saMdhyAm anvAsya rAvaNa 7034006c imaM muhUrtam AyAti vAlI tiSTha muhUrtakam 7034007a etAn asthicayAn pazya ya ete zaGkhapANDurAH 7034007c yuddhArthinAm ime rAjan vAnarAdhipatejasA 7034008a yad vAmRtarasaH pItas tvayA rAvaNarAkSasa 7034008c tathA vAlinam AsAdya tadantaM tava jIvitam 7034009a atha vA tvarase martuM gaccha dakSiNasAgaram 7034009c vAlinaM drakSyase tatra bhUmiSTham iva bhAskaram 7034010a sa tu tAraM vinirbhartsya rAvaNo rAkSasezvaraH 7034010c puSpakaM tat samAruhya prayayau dakSiNArNavam 7034011a tatra hemagiriprakhyaM taruNArkanibhAnanam 7034011c rAvaNo vAlinaM dRSTvA saMdhyopAsanatatparam 7034012a puSpakAd avaruhyAtha rAvaNo 'JjanasaMnibhaH 7034012c grahItuM vAlinaM tUrNaM niHzabdapadam Adravat 7034013a yadRcchayonmIlayatA vAlinApi sa rAvaNaH 7034013c pApAbhiprAyavAn dRSTaz cakAra na ca saMbhramam 7034014a zazam AlakSya siMho vA pannagaM garuDo yathA 7034014c na cintayati taM vAlI rAvaNaM pApanizcayam 7034015a jighRkSamANam adyainaM rAvaNaM pApabuddhinam 7034015c kakSAvalambinaM kRtvA gamiSyAmi mahArNavAn 7034016a drakSyanty ariM mamAGkasthaM sraMsitorukarAmbaram 7034016c lambamAnaM dazagrIvaM garuDasyeva pannagam 7034017a ity evaM matim AsthAya vAlI karNam upAzritaH 7034017c japan vai naigamAn mantrAMs tasthau parvatarAD iva 7034018a tAv anyonyaM jighRkSantau harirAkSasapArthivau 7034018c prayatnavantau tat karma Ihatur baladarpitau 7034019a hastagrAhyaM tu taM matvA pAdazabdena rAvaNam 7034019c parAGmukho 'pi jagrAha vAlI sarpam ivANDajaH 7034020a grahItukAmaM taM gRhya rakSasAm IzvaraM hariH 7034020c kham utpapAta vegena kRtvA kakSAvalambinam 7034021a sa taM pIDdayamAnas tu vitudantaM nakhair muhuH 7034021c jahAra rAvaNaM vAlI pavanas toyadaM yathA 7034022a atha te rAkSasAmAtyA hriyamANe dazAnane 7034022c mumokSayiSavo ghorA ravamANA hy abhidravan 7034023a anvIyamAnas tair vAlI bhrAjate 'mbaramadhyagaH 7034023c anvIyamAno meghaughair ambarastha ivAMzumAn 7034024a te 'zaknuvantaH saMprAptaM vAlinaM rAkSasottamAH 7034024c tasya bAhUruvegena parizrAntaH patanti ca 7034025a vAlimArgAd apAkrAman parvatendrA hi gacchataH 7034026a apakSigaNasaMpAto vAnarendro mahAjavaH 7034026c kramazaH sAgarAn sarvAn saMdhyAkAlam avandata 7034027a sabhAjyamAno bhUtais tu khecaraiH khecaro hariH 7034027c pazcimaM sAgaraM vAlI AjagAma sarAvaNaH 7034028a tatra saMdhyAm upAsitvA snAtvA japtvA ca vAnaraH 7034028c uttaraM sAgaraM prAyAd vahamAno dazAnanam 7034029a uttare sAgare saMdhyAm upAsitvA dazAnanam 7034029c vahamAno 'gamad vAlI pUrvam ambumahAnidhim 7034030a tatrApi saMdhyAm anvAsya vAsaviH sa harIzvaraH 7034030c kiSkindhAbhimukho gRhya rAvaNaM punar Agamat 7034031a caturSv api samudreSu saMdhyAm anvAsya vAnaraH 7034031c rAvaNodvahanazrAntaH kiSkindhopavane 'patat 7034032a rAvaNaM tu mumocAtha svakakSAt kapisattamaH 7034032c kutas tvam iti covAca prahasan rAvaNaM prati 7034033a vismayaM tu mahad gatvA zramalokanirIkSaNaH 7034033c rAkSasezo harIzaM tam idaM vacanam abravIt 7034034a vAnarendra mahendrAbha rAkSasendro 'smi rAvaNaH 7034034c yuddhepsur ahaM saMprAptaH sa cAdyAsAditas tvayA 7034035a aho balam aho vIryam aho gambhIratA ca te 7034035c yenAhaM pazuvad gRhya bhrAmitaz caturo 'rNavAn 7034036a evam azrAntavad vIra zIghram eva ca vAnara 7034036c mAM caivodvahamAnas tu ko 'nyo vIraH kramiSyati 7034037a trayANAm eva bhUtAnAM gatir eSA plavaMgama 7034037c mano'nilasuparNAnAM tava vA nAtra saMzayaH 7034038a so 'haM dRSTabalas tubhyam icchAmi haripuMgava 7034038c tvayA saha ciraM sakhyaM susnigdhaM pAvakAgrataH 7034039a dArAH putrAH puraM rASTraM bhogAcchAdanabhojanam 7034039c sarvam evAvibhaktaM nau bhaviSyati harIzvara 7034040a tataH prajvAlayitvAgniM tAv ubhau harirAkSasau 7034040c bhrAtRtvam upasaMpannau pariSvajya parasparam 7034041a anyonyaM lambitakarau tatas tau harirAkSasau 7034041c kiSkindhAM vizatur hRSTau siMhau giriguhAm iva 7034042a sa tatra mAsam uSitaH sugrIva iva rAvaNaH 7034042c amAtyair Agatair nIcas trailokyotsAdanArthibhiH 7034043a evam etat purAvRttaM vAlinA rAvaNaH prabho 7034043c dharSitaz ca kRtaz cApi bhrAtA pAvakasaMnidhau 7034044a balam apratimaM rAma vAlino 'bhavad uttamam 7034044c so 'pi tayA vinirdagdhaH zalabho vahninA yathA 7035001a apRcchata tato rAmo dakSiNAzAlayaM munim 7035001c prAJjalir vinayopeta idam Aha vaco 'rthavat 7035002a atulaM balam etAbhyAM vAlino rAvaNasya ca 7035002c na tv etau hanumadvIryaiH samAv iti matir mama 7035003a zauryaM dAkSyaM balaM dhairyaM prAjJatA nayasAdhanam 7035003c vikramaz ca prabhAvaz ca hanUmati kRtAlayAH 7035004a dRSTvodadhiM viSIdantIM tadaiSa kapivAhinIm 7035004c samAzvAsya kapIn bhUyo yojanAnAM zataM plutaH 7035005a dharSayitvA purIM laGkAM rAvaNAntaHpuraM tathA 7035005c dRSTvA saMbhASitA cApi sItA vizvAsitA tathA 7035006a senAgragA mantrisutAH kiMkarA rAvaNAtmajaH 7035006c ete hanumatA tatra ekena vinipAtitAH 7035007a bhUyo bandhAd vimuktena saMbhASitvA dazAnanam 7035007c laGkA bhasmIkRtA tena pAvakeneva medinI 7035008a na kAlasya na zakrasya na viSNor vittapasya ca 7035008c karmANi tAni zrUyante yAni yuddhe hanUmataH 7035009a etasya bAhuvIryeNa laGkA sItA ca lakSmaNaH 7035009c prApto mayA jayaz caiva rAjyaM mitrANi bAndhavAH 7035010a hanUmAn yadi me na syAd vAnarAdhipateH sakhA 7035010c pravRttam api ko vettuM jAnakyAH zaktimAn bhavet 7035011a kimarthaM vAlI caitena sugrIvapriyakAmyayA 7035011c tadA vaire samutpanne na dagdho vIrudho yathA 7035012a na hi veditavAn manye hanUmAn Atmano balam 7035012c yad dRSTavAJ jIviteSTaM klizyantaM vAnarAdhipam 7035013a etan me bhagavan sarvaM hanUmati mahAmune 7035013c vistareNa yathAtattvaM kathayAmarapUjita 7035014a rAghavasya vacaH zrutvA hetuyuktam RSis tataH 7035014c hanUmataH samakSaM tam idaM vacanam abravIt 7035015a satyam etad raghuzreSTha yad bravISi hanUmataH 7035015c na bale vidyate tulyo na gatau na matau paraH 7035016a amoghazApaiH zApas tu datto 'sya RSibhiH purA 7035016c na veditA balaM yena balI sann arimardanaH 7035017a bAlye 'py etena yat karma kRtaM rAma mahAbala 7035017c tan na varNayituM zakyam atibAlatayAsya te 7035018a yadi vAsti tv abhiprAyas tac chrotuM tava rAghava 7035018c samAdhAya matiM rAma nizAmaya vadAmy aham 7035019a sUryadattavarasvarNaH sumerur nAma parvataH 7035019c yatra rAjyaM prazAsty asya kesarI nAma vai pitA 7035020a tasya bhAryA babhUveSTA hy aJjaneti parizrutA 7035020c janayAm Asa tasyAM vai vAyur Atmajam uttamam 7035021a zAlizUkasamAbhAsaM prAsUtemaM tadAJjanA 7035021c phalAny AhartukAmA vai niSkrAntA gahane carA 7035022a eSa mAtur viyogAc ca kSudhayA ca bhRzArditaH 7035022c ruroda zizur atyarthaM zizuH zarabharAD iva 7035023a tatodyantaM vivasvantaM japApuSpotkaropamam 7035023c dadRze phalalobhAc ca utpapAta raviM prati 7035024a bAlArkAbhimukho bAlo bAlArka iva mUrtimAn 7035024c grahItukAmo bAlArkaM plavate 'mbaramadhyagaH 7035025a etasmin plavamAne tu zizubhAve hanUmati 7035025c devadAnavasiddhAnAM vismayaH sumahAn abhUt 7035026a nApy evaM vegavAn vAyur garuDo na manas tathA 7035026c yathAyaM vAyuputras tu kramate 'mbaram uttamam 7035027a yadi tAvac chizor asya IdRzau gativikramau 7035027c yauvanaM balam AsAdya kathaM vego bhaviSyati 7035028a tam anuplavate vAyuH plavantaM putram AtmanaH 7035028c sUryadAhabhayAd rakSaMs tuSAracayazItalaH 7035029a bahuyojanasAhasraM kramaty eSa tato 'mbaram 7035029c pitur balAc ca bAlyAc ca bhAskarAbhyAzam AgataH 7035030a zizur eSa tv adoSajJa iti matvA divAkaraH 7035030c kAryaM cAtra samAyattam ity evaM na dadAha saH 7035031a yam eva divasaM hy eSa grahItuM bhAskaraM plutaH 7035031c tam eva divasaM rAhur jighRkSati divAkaram 7035032a anena ca parAmRSTo rAma sUryarathopari 7035032c apakrAntas tatas trasto rAhuz candrArkamardanaH 7035033a sa indrabhavanaM gatvA saroSaH siMhikAsutaH 7035033c abravId bhrukuTIM kRtvA devaM devagaNair vRtam 7035034a bubhukSApanayaM dattvA candrArkau mama vAsava 7035034c kim idaM tat tvayA dattam anyasya balavRtrahan 7035035a adyAhaM parvakAle tu jighRkSuH sUryam AgataH 7035035c athAnyo rAhur AsAdya jagrAha sahasA ravim 7035036a sa rAhor vacanaM zrutvA vAsavaH saMbhramAnvitaH 7035036c utpapAtAsanaM hitvA udvahan kAJcanasrajam 7035037a tataH kailAsakUTAbhaM caturdantaM madasravam 7035037c zRGgArakAriNaM prAMzuM svarNaghaNTATTahAsinam 7035038a indraH karIndram Aruhya rAhuM kRtvA puraHsaram 7035038c prAyAd yatrAbhavat sUryaH sahAnena hanUmatA 7035039a athAtirabhasenAgAd rAhur utsRjya vAsavam 7035039c anena ca sa vai dRSTa AdhAvaJ zailakUTavat 7035040a tataH sUryaM samutsRjya rAhum evam avekSya ca 7035040c utpapAta punar vyoma grahItuM siMhikAsutam 7035041a utsRjyArkam imaM rAma AdhAvantaM plavaMgamam 7035041c dRSTvA rAhuH parAvRtya mukhazeSaH parAGmukhaH 7035042a indram AzaMsamAnas tu trAtAraM siMhikAsutaH 7035042c indra indreti saMtrAsAn muhur muhur abhASata 7035043a rAhor vikrozamAnasya prAg evAlakSitaH svaraH 7035043c zrutvendrovAca mA bhaiSIr ayam enaM nihanmy aham 7035044a airAvataM tato dRSTvA mahat tad idam ity api 7035044c phalaM taM hastirAjAnam abhidudrAva mArutiH 7035045a tadAsya dhAvato rUpam airAvatajighRkSayA 7035045c muhUrtam abhavad ghoram indrAgnyor iva bhAsvaram 7035046a evam AdhAvamAnaM tu nAtikruddhaH zacIpatiH 7035046c hastAntenAtimuktena kulizenAbhyatADayat 7035047a tato girau papAtaiSa indravajrAbhitADitaH 7035047c patamAnasya caitasya vAmo hanur abhajyata 7035048a tasmiMs tu patite bAle vajratADanavihvale 7035048c cukrodhendrAya pavanaH prajAnAm azivAya ca 7035049a viNmUtrAzayam AvRtya prajAsv antargataH prabhuH 7035049c rurodha sarvabhUtAni yathA varSANi vAsavaH 7035050a vAyuprakopAd bhUtAni nirucchvAsAni sarvataH 7035050c saMdhibhir bhajyamAnAni kASThabhUtAni jajJire 7035051a niHsvadhaM nirvaSaTkAraM niSkriyaM dharmavarjitam 7035051c vAyuprakopAt trailokyaM nirayastham ivAbabhau 7035052a tataH prajAH sagandharvAH sadevAsuramAnuSAH 7035052c prajApatiM samAdhAvann asukhArtAH sukhaiSiNaH 7035053a UcuH prAJjalayo devA darodaranibhodarAH 7035053c tvayA sma bhagavan sRSTAH prajAnAtha caturvidhAH 7035054a tvayA datto 'yam asmAkam AyuSaH pavanaH patiH 7035054c so 'smAn prANezvaro bhUtvA kasmAd eSo 'dya sattama 7035055a rurodha duHkhaM janayann antaHpura iva striyaH 7035055c tasmAt tvAM zaraNaM prAptA vAyunopahatA vibho 7035056a vAyusaMrodhajaM duHkham idaM no nuda zatruhan 7035057a etat prajAnAM zrutvA tu prajAnAthaH prajApatiH 7035057c kAraNAd iti tAn uktvA prajAH punar abhASata 7035058a yasmin vaH kAraNe vAyuz cukrodha ca rurodha ca 7035058c prajAH zRNudhvaM tat sarvaM zrotavyaM cAtmanaH kSamam 7035059a putras tasyAmarezena indreNAdya nipAtitaH 7035059c rAhor vacanam AjJAya rAjJA vaH kopito 'nilaH 7035060a azarIraH zarIreSu vAyuz carati pAlayan 7035060c zarIraM hi vinA vAyuM samatAM yAti reNubhiH 7035061a vAyuH prANAH sukhaM vAyur vAyuH sarvam idaM jagat 7035061c vAyunA saMparityaktaM na sukhaM vindate jagat 7035062a adyaiva ca parityaktaM vAyunA jagad AyuSA 7035062c adyaiveme nirucchvAsAH kASThakuDyopamAH sthitAH 7035063a tad yAmas tatra yatrAste mAruto rukprado hi vaH 7035063c mA vinAzaM gamiSyAma aprasAdyAditeH sutam 7035064a tataH prajAbhiH sahitaH prajApatiH; sadevagandharvabhujaMgaguhyakaH 7035064c jagAma tatrAsyati yatra mArutaH; sutaM surendrAbhihataM pragRhya saH 7035065a tato 'rkavaizvAnarakAJcanaprabhaM; sutaM tadotsaGgagataM sadAgateH 7035065c caturmukho vIkSya kRpAm athAkarot; sadevasiddharSibhujaMgarAkSasaH 7036001a tataH pitAmahaM dRSTvA vAyuH putravadhArditaH 7036001c zizukaM taM samAdAya uttasthau dhAtur agrataH 7036002a calatkuNDalamaulisraktapanIyavibhUSaNaH 7036002c pAdayor nyapatad vAyus tisro 'vasthAya vedhase 7036003a taM tu vedavidAdyas tu lambAbharaNazobhinA 7036003c vAyum utthApya hastena zizuM taM parimRSTavAn 7036004a spRSTamAtras tataH so 'tha salIlaM padmajanmanA 7036004c jalasiktaM yathA sasyaM punar jIvitam AptavAn 7036005a prANavantam imaM dRSTvA prANo gandhavaho mudA 7036005c cacAra sarvabhUteSu saMniruddhaM yathApurA 7036006a marudrogavinirmuktAH prajA vai muditAbhavan 7036006c zItavAtavinirmuktAH padminya iva sAmbujAH 7036007a tatas triyugmas trikakut tridhAmA tridazArcitaH 7036007c uvAca devatA brahmA mArutapriyakAmyayA 7036008a bho mahendrAgnivaruNadhanezvaramahezvarAH 7036008c jAnatAm api tat sarvaM hitaM vakSyAmi zrUyatAm 7036009a anena zizunA kAryaM kartavyaM vo bhaviSyati 7036009c dadatAsya varAn sarve mArutasyAsya tuSTidAn 7036010a tataH sahasranayanaH prItiraktaH zubhAnanaH 7036010c kuze zayamayIM mAlAM samutkSipyedam abravIt 7036011a matkarotsRSTavajreNa hanur asya yathA kSataH 7036011c nAmnaiSa kapizArdUlo bhavitA hanumAn iti 7036012a aham evAsya dAsyAmi paramaM varam uttamam 7036012c ataH prabhRti vajrasya mamAvadhyo bhaviSyati 7036013a mArtANDas tv abravIt tatra bhagavAMs timirApahaH 7036013c tejaso 'sya madIyasya dadAmi zatikAM kalAm 7036014a yadA tu zAstrANy adhyetuM zaktir asya bhaviSyati 7036014c tadAsya zAstraM dAsyAmi yena vAgmI bhaviSyati 7036015a varuNaz ca varaM prAdAn nAsya mRtyur bhaviSyati 7036015c varSAyutazatenApi matpAzAd udakAd api 7036016a yamo 'pi daNDAvadhyatvam arogatvaM ca nityazaH 7036016c dizate 'sya varaM tuSTa aviSAdaM ca saMyuge 7036017a gadeyaM mAmikA nainaM saMyugeSu vadhiSyati 7036017c ity evaM varadaH prAha tadA hy ekAkSipiGgalaH 7036018a matto madAyudhAnAM ca na vadhyo 'yaM bhaviSyati 7036018c ity evaM zaMkareNApi datto 'sya paramo varaH 7036019a sarveSAM brahmadaNDAnAm avadhyo 'yaM bhaviSyati 7036019c dIrghAyuz ca mahAtmA ca iti brahmAbravId vacaH 7036020a vizvakarmA tu dRSTvainaM bAlasUryopamaM zizum 7036020c zilpinAM pravaraH prAha varam asya mahAmatiH 7036021a vinirmitAni devAnAm AyudhAnIha yAni tu 7036021c teSAM saMgrAmakAle tu avadhyo 'yaM bhaviSyati 7036022a tataH surANAM tu varair dRSTvA hy enam alaMkRtam 7036022c caturmukhas tuSTamukho vAyum Aha jagadguruH 7036023a amitrANAM bhayakaro mitrANAm abhayaMkaraH 7036023c ajeyo bhavitA te 'tra putro mArutamArutiH 7036024a rAvaNotsAdanArthAni rAmaprItikarANi ca 7036024c romaharSakarANy eSa kartA karmANi saMyuge 7036025a evam uktvA tam Amantrya mArutaM te 'maraiH saha 7036025c yathAgataM yayuH sarve pitAmahapurogamAH 7036026a so 'pi gandhavahaH putraM pragRhya gRham Anayat 7036026c aJjanAyAstam AkhyAya varaM dattaM viniHsRtaH 7036027a prApya rAma varAn eSa varadAnabalAnvitaH 7036027c balenAtmani saMsthena so 'pUryata yathArNavaH 7036028a balenApUryamANo hi eSa vAnarapuMgavaH 7036028c AzrameSu maharSINAm aparAdhyati nirbhayaH 7036029a srugbhANDAn agnihotraM ca valkalAnAM ca saMcayAn 7036029c bhagnavicchinnavidhvastAn suzAntAnAM karoty ayam 7036030a sarveSAM brahmadaNDAnAm avadhyaM brahmaNA kRtam 7036030c jAnanta RSayas taM vai kSamante tasya nityazaH 7036031a yadA keSariNA tv eSa vAyunA sAJjanena ca 7036031c pratiSiddho 'pi maryAdAM laGghayaty eva vAnaraH 7036032a tato maharSayaH kruddhA bhRgvaGgirasavaMzajAH 7036032c zepur enaM raghuzreSTha nAtikruddhAtimanyavaH 7036033a bAdhase yat samAzritya balam asmAn plavaMgama 7036033c tad dIrghakAlaM vettAsi nAsmAkaM zApamohitaH 7036034a tatas tu hRtatejaujA maharSivacanaujasA 7036034c eSo zramANi nAtyeti mRdubhAvagataz caran 7036035a atha RkSarajA nAma vAlisugrIvayoH pitA 7036035c sarvavAnararAjAsIt tejasA iva bhAskaraH 7036036a sa tu rAjyaM ciraM kRtvA vAnarANAM harIzvaraH 7036036c tatas tvarkSarajA nAma kAladharmeNa saMgataH 7036037a tasminn astamite vAlI mantribhir mantrakovidaiH 7036037c pitrye pade kRto rAjA sugrIvo vAlinaH pade 7036038a sugrIveNa samaM tv asya advaidhaM chidravarjitam 7036038c ahAryaM sakhyam abhavad anilasya yathAgninA 7036039a eSa zApavazAd eva na vedabalam AtmanaH 7036039c vAlisugrIvayor vairaM yadA rAma samutthitam 7036040a na hy eSa rAma sugrIvo bhrAmyamANo 'pi vAlinA 7036040c vedayAno na ca hy eSa balam Atmani mArutiH 7036041a parAkramotsAhamatipratApaiH; sauzIlyamAdhuryanayAnayaiz ca 7036041c gAmbhIryacAturyasuvIryadhairyair; hanUmataH ko 'py adhiko 'sti loke 7036042a asau purA vyAkaraNaM grahISyan; sUryonmukhaH pRSThagamaH kapIndraH 7036042c udyadgirer astagiriM jagAma; granthaM mahad dhArayad aprameyaH 7036043a pravIvivikSor iva sAgarasya; lokAn didhakSor iva pAvakasya 7036043c lokakSayeSv eva yathAntakasya; hanUmataH sthAsyati kaH purastAt 7036044a eSo 'pi cAnye ca mahAkapIndrAH; sugrIvamaindadvividAH sanIlAH 7036044c satAratAreyanalAH sarambhAs; tvatkAraNAd rAma surair hi sRSTAH 7036045a tad etat kathitaM sarvaM yan mAM tvaM paripRcchasi 7036045c hanUmato bAlabhAve karmaitat kathitaM mayA 7036046a dRSTaH saMbhASitaz cAsi rAma gacchamahe vayam 7036046c evam uktvA gatAH sarve RSayas te yathAgatam 7037001a vimRzya ca tato rAmo vayasyam akutobhayam 7037001c pratardanaM kAzipatiM pariSvajyedam abravIt 7037002a darzitA bhavatA prItir darzitaM sauhRdaM param 7037002c udyogaz ca kRto rAjan bharatena tvayA saha 7037003a tad bhavAn adya kAzeyIM purIM vArANasIM vraja 7037003c ramaNIyAM tvayA guptAM suprAkArAM sutoraNAm 7037004a etAvad uktvA utthAya kAkutsthaH paramAsanAt 7037004c paryaSvajata dharmAtmA nirantaram urogatam 7037005a visRjya taM vayasyaM sa svAgatAn pRthivIpatIn 7037005c prahasan rAghavo vAkyam uvAca madhurAkSaram 7037006a bhavatAM prItir avyagrA tejasA parirakSitA 7037006c dharmaz ca niyato nityaM satyaM ca bhavatAM sadA 7037007a yuSmAkaM ca prabhAvena tejasA ca mahAtmanAm 7037007c hato durAtmA durbuddhI rAvaNo rAkSasAdhipaH 7037008a hetumAtram ahaM tatra bhavatAM tejasA hataH 7037008c rAvaNaH sagaNo yuddhe saputraH sahabAndhavaH 7037009a bhavantaz ca samAnItA bharatena mahAtmanA 7037009c zrutvA janakarAjasya kAnane tanayAM hRtAm 7037010a udyuktAnAM ca sarveSAM pArthivAnAM mahAtmanAm 7037010c kAlo hy atItaH sumahAn gamane rocatAM matiH 7037011a pratyUcus taM ca rAjAno harSeNa mahatAnvitAH 7037011c diSTyA tvaM vijayI rAma rAjyaM cApi pratiSThitam 7037012a diSTyA pratyAhRtA sItA diSTyA zatruH parAjitaH 7037012c eSa naH paramaH kAma eSA naH kIrtir uttamA 7037013a yat tvAM vijayinaM rAma pazyAmo hatazAtravam 7037013c upapannaM ca kAkutstha yat tvam asmAn prazaMsasi 7037014a prazaMsArhA hi jAnanti prazaMsAM vaktum IdRzIm 7037014c ApRcchAmo gamiSyAmo hRdistho naH sadA bhavAn 7037015a bhavec ca te mahArAja prItir asmAsu nityadA 7038001a te prayAtA mahAtmAnaH pArthivAH sarvato dizam 7038001c kampayanto mahIM vIrAH svapurANi prahRSTavat 7038002a akSauhiNIsahasrais te samavetAs tv anekazaH 7038002c hRSTAH pratigatAH sarve rAghavArthe samAgatAH 7038003a Ucuz caiva mahIpAlA baladarpasamanvitAH 7038003c na nAma rAvaNaM yuddhe pazyAmaH purataH sthitam 7038004a bharatena vayaM pazcAt samAnItA nirarthakam 7038004c hatA hi rAkSasAs tatra pArthivaiH syur na saMzayaH 7038005a rAmasya bAhuvIryeNa pAlitA lakSmaNasya ca 7038005c sukhaM pAre samudrasya yudhyema vigatajvarAH 7038006a etAz cAnyAz ca rAjAnaH kathAs tatra sahasrazaH 7038006c kathayantaH svarASTrANi vivizus te mahArathAH 7038007a yathApurANi te gatvA ratnAni vividhAni ca 7038007c rAmAya priyakAmArtham upahArAn nRpA daduH 7038008a azvAn ratnAni vastrANi hastinaz ca madotkaTAn 7038008c candanAni ca divyAni divyAny AbharaNAni ca 7038009a bharato lakSmaNaz caiva zatrughnaz ca mahArathaH 7038009c AdAya tAni ratnAni ayodhyAm agaman punaH 7038010a AgatAz ca purIM ramyAm ayodhyAM puruSarSabhAH 7038010c daduH sarvANi ratnAni rAghavAya mahAtmane 7038011a pratigRhya ca tat sarvaM prItiyuktaH sa rAghavaH 7038011c sarvANi tAni pradadau sugrIvAya mahAtmane 7038012a vibhISaNAya ca dadau ye cAnye RkSavAnarAH 7038012c hanUmatpramukhA vIrA rAkSasAz ca mahAbalAH 7038013a te sarve hRSTamanaso rAmadattAni tAny atha 7038013c zirobhir dhArayAm Asur bAhubhiz ca mahAbalAH 7038014a papuz caiva sugandhIni madhUni vividhAni ca 7038014c mAMsAni ca sumRSTAni phalAny AsvAdayanti ca 7038015a evaM teSAM nivasatAM mAsaH sAgro gatas tadA 7038015c muhUrtam iva tat sarvaM rAmabhaktyA samarthayan 7038016a reme rAmaH sa taiH sArdhaM vAnaraiH kAmarUpibhiH 7038016c rAjabhiz ca mahAvIryai rAkSasaiz ca mahAbalaiH 7038017a evaM teSAM yayau mAso dvitIyaH zaiziraH sukham 7038017c vAnarANAM prahRSTAnAM rAkSasAnAM ca sarvazaH 7039001a tathA sma teSAM vasatAm RkSavAnararakSasAm 7039001c rAghavas tu mahAtejAH sugrIvam idam abravIt 7039002a gamyatAM saumya kiSkindhAM durAdharSAM surAsuraiH 7039002c pAlayasva sahAmAtyai rAjyaM nihatakaNTakam 7039003a aGgadaM ca mahAbAho prItyA paramayAnvitaH 7039003c pazya tvaM hanumantaM ca nalaM ca sumahAbalam 7039004a suSeNaM zvazuraM zUraM tAraM ca balinAM varam 7039004c kumudaM caiva durdharSaM nIlaM ca sumahAbalam 7039005a vIraM zatabaliM caiva maindaM dvividam eva ca 7039005c gajaM gavAkSaM gavayaM zarabhaM ca mahAbalam 7039006a RkSarAjaM ca durdharSaM jAmbavantaM mahAbalam 7039006c pazya prItisamAyukto gandhamAdanam eva ca 7039007a ye cAnye sumahAtmAno madarthe tyaktajIvitAH 7039007c pazya tvaM prItisaMyukto mA caiSAM vipriyaM kRthAH 7039008a evam uktvA ca sugrIvaM prazasya ca punaH punaH 7039008c vibhISaNam athovAca rAmo madhurayA girA 7039009a laGkAM prazAdhi dharmeNa saMmato hy asi pArthiva 7039009c purasya rAkSasAnAM ca bhrAtur vaizvaraNasya ca 7039010a mA ca buddhim adharme tvaM kuryA rAjan kathaM cana 7039010c buddhimanto hi rAjAno dhruvam aznanti medinIm 7039011a ahaM ca nityazo rAjan sugrIvasahitas tvayA 7039011c smartavyaH parayA prItyA gaccha tvaM vigatajvaraH 7039012a rAmasya bhASitaM zrutvA RkSavAnararAkSasAH 7039012c sAdhu sAdhv iti kAkutsthaM prazazaMsuH punaH punaH 7039013a tava buddhir mahAbAho vIryam adbhutam eva ca 7039013c mAdhuryaM paramaM rAma svayambhor iva nityadA 7039014a teSAm evaM bruvANAnAM vAnarANAM ca rakSasAm 7039014c hanUmAn praNato bhUtvA rAghavaM vAkyam abravIt 7039015a sneho me paramo rAjaMs tvayi nityaM pratiSThitaH 7039015c bhaktiz ca niyatA vIra bhAvo nAnyatra gacchati 7039016a yAvad rAmakathAM vIra zroSye 'haM pRthivItale 7039016c tAvac charIre vatsyantu mama prANA na saMzayaH 7039017a evaM bruvANaM rAjendro hanUmantam athAsanAt 7039017c utthAya ca pariSvajya vAkyam etad uvAca ha 7039018a evam etat kapizreSTha bhavitA nAtra saMzayaH 7039018c lokA hi yAvat sthAsyanti tAvat sthAsyati me kathA 7039019a cariSyati kathA yAval lokAn eSA hi mAmikA 7039019c tAvac charIre vatsyanti prANAs tava na saMzayaH 7039020a tato 'sya hAraM candrAbhaM mucya kaNThAt sa rAghavaH 7039020c vaidUryataralaM snehAd Ababandhe hanUmati 7039021a tenorasi nibaddhena hAreNa sa mahAkapiH 7039021c rarAja hemazailendraz candreNAkrAntamastakaH 7039022a zrutvA tu rAghavasyaitad utthAyotthAya vAnarAH 7039022c praNamya zirasA pAdau prajagmus te mahAbalAH 7039023a sugrIvaz caiva rAmeNa pariSvakto mahAbhujaH 7039023c vibhISaNaz ca dharmAtmA nirantaram urogataH 7039024a sarve ca te bASpagalAH sAzrunetrA vicetasaH 7039024c saMmUDhA iva duHkhena tyajante rAghavaM tadA 7040001a visRjya ca mahAbAhur RkSavAnararAkSasAn 7040001c bhrAtRbhiH sahito rAmaH pramumoda sukhI sukham 7040002a athAparAhNasamaye bhrAtRbhiH saha rAghavaH 7040002c zuzrAva madhurAM vANIm antarikSAt prabhASitAm 7040003a saumya rAma nirIkSasva saumyena vadanena mAm 7040003c kailAsazikharAt prAptaM viddhi mAM puSkaraM prabho 7040004a tava zAsanam AjJAya gato 'smi dhanadaM prati 7040004c upasthAtuM narazreSTha sa ca mAM pratyabhASata 7040005a nirjitas tvaM narendreNa rAghaveNa mahAtmanA 7040005c nihatya yudhi durdharSaM rAvaNaM rAkSasAdhipam 7040006a mamApi paramA prItir hate tasmin durAtmani 7040006c rAvaNe sagaNe saumya saputrAmAtyabAndhave 7040007a sa tvaM rAmeNa laGkAyAM nirjitaH paramAtmanA 7040007c vaha saumya tam eva tvam aham AjJApayAmi te 7040008a eSa me paramaH kAmo yat tvaM rAghavanandanam 7040008c vaher lokasya saMyAnaM gacchasva vigatajvaraH 7040009a tacchAsanam ahaM jJAtvA dhanadasya mahAtmanaH 7040009c tvatsakAzaM punaH prAptaH sa evaM pratigRhNa mAm 7040010a bADham ity eva kAkutsthaH puSpakaM samapUjayat 7040010c lAjAkSataiz ca puSpaiz ca gandhaiz ca susugandhibhiH 7040011a gamyatAM ca yathAkAmam Agacches tvaM yadA smare 7040011c evam astv iti rAmeNa visRSTaH puSpakaH punaH 7040011e abhipretAM dizaM prAyAt puSpakaH puSpabhUSitaH 7040012a evam antarhite tasmin puSpake vividhAtmani 7040012c bharataH prAJjalir vAkyam uvAca raghunandanam 7040013a atyadbhutAni dRzyante tvayi rAjyaM prazAsati 7040013c amAnuSANAM sattvAnAM vyAhRtAni muhur muhuH 7040014a anAmayAc ca martyAnAM sAgro mAso gato hy ayam 7040014c jIrNAnAm api sattvAnAM mRtyur nAyAti rAghava 7040015a putrAn nAryaH prasUyante vapuSmantaz ca mAnavAH 7040015c harSaz cAbhyadhiko rAjaJ janasya puravAsinaH 7040016a kAle ca vAsavo varSaM pAtayaty amRtopamam 7040016c vAyavaz cApi vAyante sparzavantaH sukhapradAH 7040017a IdRzo naz ciraM rAjA bhavatv iti narezvara 7040017c kathayanti pure paurA janA janapadeSu ca 7040018a etA vAcaH sumadhurA bharatena samIritAH 7040018c zrutvA rAmo mudA yuktaH pramumoda sukhI sukham 7041001a sa visRjya tato rAmaH puSpakaM hemabhUSitam 7041001c praviveza mahAbAhur azokavanikAM tadA 7041002a candanAgarucUtaiz ca tuGgakAleyakair api 7041002c devadAruvanaiz cApi samantAd upazobhitAm 7041003a priyaGgubhiH kadambaiz ca tathA kurabakair api 7041003c jambUbhiH pATalIbhiz ca kovidAraiz ca saMvRtAm 7041004a sarvadA kusumai ramyaiH phalavadbhir manoramaiH 7041004c cArupallavapuSpADhyair mattabhramarasaMkulaiH 7041005a kokilair bhRGgarAjaiz ca nAnAvarNaiz ca pakSibhiH 7041005c zobhitAM zatazaz citraiz cUtavRkSAvataMsakaiH 7041006a zAtakumbhanibhAH ke cit ke cid agnizikhopamAH 7041006c nIlAJjananibhAz cAnye bhAnti tatra sma pAdapAH 7041007a dIrghikA vividhAkArAH pUrNAH paramavAriNA 7041007c mahArhamaNisopAnasphaTikAntarakuTTimAH 7041008a phullapadmotpalavanAz cakravAkopazobhitAH 7041008c prAkArair vividhAkAraiH zobhitAz ca zilAtalaiH 7041009a tatra tatra vanoddeze vaidUryamaNisaMnibhaiH 7041009c zAdvalaiH paramopetAH puSpitadrumasaMyutAH 7041010a nandanaM hi yathendrasya brAhmaM caitrarathaM yathA 7041010c tathArUpaM hi rAmasya kAnanaM tan nivezitam 7041011a bahvAsanagRhopetAM latAgRhasamAvRtAm 7041011c azokavanikAM sphItAM pravizya raghunandanaH 7041012a Asane tu zubhAkAre puSpastabakabhUSite 7041012c kuthAstaraNasaMvIte rAmaH saMniSasAda ha 7041013a sItAM saMgRhya bAhubhyAM madhumaireyam uttamam 7041013c pAyayAm Asa kAkutsthaH zacIm indro yathAmRtam 7041014a mAMsAni ca vicitrANi phalAni vividhAni ca 7041014c rAmasyAbhyavahArArthaM kiMkarAs tUrNam Aharan 7041015a upanRtyanti rAjAnaM nRtyagItavizAradAH 7041015c bAlAz ca rUpavatyaz ca striyaH pAnavazaM gatAH 7041016a evaM rAmo mudA yuktaH sItAM surucirAnanAm 7041016c ramayAm Asa vaidehIm ahany ahani devavat 7041017a tathA tu ramamANasya tasyaivaM ziziraH zubhaH 7041017c atyakrAman narendrasya rAghavasya mahAtmanaH 7041018a pUrvAhNe paurakRtyAni kRtvA dharmeNa dharmavit 7041018c zeSaM divasabhAgArdham antaHpuragato 'bhavat 7041019a sItA ca devakAryANi kRtvA paurvAhNikAni tu 7041019c zvazrUNAm avizeSeNa sarvAsAM prAJjaliH sthitA 7041020a tato rAmam upAgacchad vicitrabahubhUSaNA 7041020c triviSTape sahasrAkSam upaviSTaM yathA zacI 7041021a dRSTvA tu rAghavaH patnIM kalyANena samanvitAm 7041021c praharSam atulaM lebhe sAdhu sAdhv iti cAbravIt 7041022a apatyalAbho vaidehi mamAyaM samupasthitaH 7041022c kim icchasi hi tad brUhi kaH kAmaH kriyatAM tava 7041023a prahasantI tu vaidehI rAmaM vAkyam athAbravIt 7041023c tapovanAni puNyAni draSTum icchAmi rAghava 7041024a gaGgAtIre niviSTAni RSINAM puNyakarmaNAm 7041024c phalamUlAzinAM vIra pAdamUleSu vartitum 7041025a eSa me paramaH kAmo yan mUlaphalabhojiSu 7041025c apy ekarAtraM kAkutstha vaseyaM puNyazAliSu 7041026a tatheti ca pratijJAtaM rAmeNAkliSTakarmaNA 7041026c visrabdhA bhava vaidehi zvo gamiSyasy asaMzayam 7041027a evam uktvA tu kAkutstho maithilIM janakAtmajAm 7041027c madhyakakSAntaraM rAmo nirjagAma suhRdvRtaH 7042001a tatropaviSTaM rAjAnam upAsante vicakSaNAH 7042001c kathAnAM bahurUpANAM hAsyakArAH samantataH 7042002a vijayo madhumattaz ca kAzyapaH piGgalaH kuzaH 7042002c surAjiH kAliyo bhadro dantavakraH samAgadhaH 7042003a ete kathA bahuvidhA parihAsasamanvitAH 7042003c kathayanti sma saMhRSTA rAghavasya mahAtmanaH 7042004a tataH kathAyAM kasyAM cid rAghavaH samabhASata 7042004c kAH kathA nagare bhadra vartante viSayeSu ca 7042005a mAm AzritAni kAny AhuH paurajAnapadA janAH 7042005c kiM ca sItAM samAzritya bharataM kiM nu lakSmaNam 7042006a kiM nu zatrughnam Azritya kaikeyIM mAtaraM ca me 7042006c vaktavyatAM ca rAjAno nave rAjye vrajanti hi 7042007a evam ukte tu rAmeNa bhadraH prAJjalir abravIt 7042007c sthitAH kathAH zubhA rAjan vartante puravAsinAm 7042008a ayaM tu vijayaH saumya dazagrIvavadhAzritaH 7042008c bhUyiSThaM svapure pauraiH kathyate puruSarSabha 7042009a evam uktas tu bhadreNa rAghavo vAkyam abravIt 7042009c kathayasva yathAtathyaM sarvaM niravazeSataH 7042010a zubhAzubhAni vAkyAni yAny AhuH puravAsinaH 7042010c zrutvedAnIM zubhaM kuryAM na kuryAm azubhAni ca 7042011a kathayasva ca visrabdho nirbhayo vigatajvaraH 7042011c kathayante yathA paurA janA janapadeSu ca 7042012a rAghaveNaivam uktas tu bhadraH suruciraM vacaH 7042012c pratyuvAca mahAbAhuM prAJjaliH susamAhitaH 7042013a zRNu rAjan yathA paurAH kathayanti zubhAzubham 7042013c catvarApaNarathyAsu vaneSUpavaneSu ca 7042014a duSkaraM kRtavAn rAmaH samudre setubandhanam 7042014c akRtaM pUrvakaiH kaiz cid devair api sadAnavaiH 7042015a rAvaNaz ca durAdharSo hataH sabalavAhanaH 7042015c vAnarAz ca vazaM nItA RkSAz ca saha rAkSasaiH 7042016a hatvA ca rAvaNaM yuddhe sItAm AhRtya rAghavaH 7042016c amarSaM pRSThataH kRtvA svavezma punar Anayat 7042017a kIdRzaM hRdaye tasya sItAsaMbhogajaM sukham 7042017c aGkam Aropya hi purA rAvaNena balAd dhRtAm 7042018a laGkAm api punar nItAm azokavanikAM gatAm 7042018c rakSasAM vazam ApannAM kathaM rAmo na kutsate 7042019a asmAkam api dAreSu sahanIyaM bhaviSyati 7042019c yathA hi kurute rAjA prajA tam anuvartate 7042020a evaM bahuvidhA vAco vadanti puravAsinaH 7042020c nagareSu ca sarveSu rAjaJ janapadeSu ca 7042021a tasyaitad bhASitaM zrutvA rAghavaH paramArtavat 7042021c uvAca sarvAn suhRdaH katham etan nivedyatAm 7042022a sarve tu zirasA bhUmAv abhivAdya praNamya ca 7042022c pratyUcU rAghavaM dInam evam etan na saMzayaH 7042023a zrutvA tu vAkyaM kAkutsthaH sarveSAM samudIritam 7042023c visarjayAm Asa tadA sarvAMs tAJ zatrutApanaH 7043001a visRjya tu suhRdvargaM buddhyA nizcitya rAghavaH 7043001c samIpe dvAHstham AsInam idaM vacanam abravIt 7043002a zIghram Anaya saumitriM lakSmaNaM zubhalakSaNam 7043002c bharataM ca mahAbAhuM zatrughnaM cAparAjitam 7043003a rAmasya bhASitaM zrutvA dvAHstho mUrdhni kRtAJjaliH 7043003c lakSmaNasya gRhaM gatvA pravivezAnivAritaH 7043004a uvAca ca tadA vAkyaM vardhayitvA kRtAJjaliH 7043004c draSTum icchati rAjA tvAM gamyatAM tatra mA ciram 7043005a bADham ity eva saumitriH zrutvA rAghavazAsanam 7043005c prAdravad ratham Aruhya rAghavasya nivezanam 7043006a prayAntaM lakSmaNaM dRSTvA dvAHstho bharatam antikAt 7043006c uvAca prAJjalir vAkyaM rAjA tvAM draSTum icchati 7043007a bharatas tu vacaH zrutvA dvAHsthAd rAmasamIritam 7043007c utpapAtAsanAt tUrNaM padbhyAm eva tato 'gamat 7043008a dRSTvA prayAntaM bharataM tvaramANaH kRtAJjaliH 7043008c zatrughnabhavanaM gatvA tato vAkyaM jagAda ha 7043009a ehy Agaccha raghuzreSTha rAjA tvAM draSTum icchati 7043009c gato hi lakSmaNaH pUrvaM bharataz ca mahAyazAH 7043010a zrutvA tu vacanaM tasya zatrughno rAmazAsanam 7043010c zirasA vandya dharaNIM prayayau yatra rAghavaH 7043011a kumArAn AgatAJ zrutvA cintAvyAkulitendriyaH 7043011c avAkzirA dInamanA dvAHsthaM vacanam abravIt 7043012a pravezaya kumArAMs tvaM matsamIpaM tvarAnvitaH 7043012c eteSu jIvitaM mahyam ete prANA bahizcarAH 7043013a AjJaptAs tu narendreNa kumArAH zuklavAsasaH 7043013c prahvAH prAJjalayo bhUtvA vivizus te samAhitAH 7043014a te tu dRSTvA mukhaM tasya sagrahaM zazinaM yathA 7043014c saMdhyAgatam ivAdityaM prabhayA parivarjitam 7043015a bASpapUrNe ca nayane dRSTvA rAmasya dhImataH 7043015c hatazobhaM yathA padmaM mukhaM vIkSya ca tasya te 7043016a tato 'bhivAdya tvaritAH pAdau rAmasya mUrdhabhiH 7043016c tasthuH samAhitAH sarve rAmaz cAzrUNy avartayat 7043017a tAn pariSvajya bAhubhyAm utthApya ca mahAbhujaH 7043017c AsaneSv Adhvam ity uktvA tato vAkyaM jagAda ha 7043018a bhavanto mama sarvasvaM bhavanto mama jIvitam 7043018c bhavadbhiz ca kRtaM rAjyaM pAlayAmi narezvarAH 7043019a bhavantaH kRtazAstrArthA buddhau ca pariniSThitAH 7043019c saMbhUya ca madartho 'yam anveSTavyo narezvarAH 7044001a teSAM samupaviSTAnAM sarveSAM dInacetasAm 7044001c uvAca vAkyaM kAkutstho mukhena parizuSyatA 7044002a sarve zRNuta bhadraM vo mA kurudhvaM mano 'nyathA 7044002c paurANAM mama sItAyAM yAdRzI vartate kathA 7044003a paurApavAdaH sumahAMs tathA janapadasya ca 7044003c vartate mayi bIbhatsaH sa me marmANi kRntati 7044004a ahaM kila kule jAta ikSvAkUNAM mahAtmanAm 7044004c sItAM pApasamAcArAm AnayeyaM kathaM pure 7044005a jAnAsi hi yathA saumya daNDake vijane vane 7044005c rAvaNena hRtA sItA sa ca vidhvaMsito mayA 7044006a pratyakSaM tava saumitre devAnAM havyavAhanaH 7044006c apApAM maithilIm Aha vAyuz cAkAzagocaraH 7044007a candrAdityau ca zaMsete surANAM saMnidhau purA 7044007c RSINAM caiva sarveSAm apApAM janakAtmajAm 7044008a evaM zuddhasamAcArA devagandharvasaMnidhau 7044008c laGkAdvIpe mahendreNa mama haste nivezitA 7044009a antarAtmA ca me vetti sItAM zuddhAM yazasvinIm 7044009c tato gRhItvA vaidehIm ayodhyAm aham AgataH 7044010a ayaM tu me mahAn vAdaH zokaz ca hRdi vartate 7044010c paurApavAdaH sumahAMs tathA janapadasya ca 7044011a akIrtir yasya gIyeta loke bhUtasya kasya cit 7044011c pataty evAdhamA&l lokAn yAvac chabdaH sa kIrtyate 7044012a akIrtir nindyate daivaiH kIrtir deveSu pUjyate 7044012c kIrtyarthaM ca samArambhaH sarva eva mahAtmanAm 7044013a apy ahaM jIvitaM jahyAM yuSmAn vA puruSarSabhAH 7044013c apavAdabhayAd bhItaH kiM punar janakAtmajAm 7044014a tasmAd bhavantaH pazyantu patitaM zokasAgare 7044014c na hi pazyAmy ahaM bhUyaH kiM cid duHkham ato 'dhikam 7044015a zvas tvaM prabhAte saumitre sumantrAdhiSThitaM ratham 7044015c Aruhya sItAm Aropya viSayAnte samutsRja 7044016a gaGgAyAs tu pare pAre vAlmIkeH sumahAtmanaH 7044016c Azramo divyasaMkAzas tamasAtIram AzritaH 7044017a tatrainAM vijane kakSe visRjya raghunandana 7044017c zIghram Agaccha saumitre kuruSva vacanaM mama 7044018a na cAsmi prativaktavyaH sItAM prati kathaM cana 7044018c aprItiH paramA mahyaM bhavet tu prativArite 7044019a zApitAz ca mayA yUyaM bhujAbhyAM jIvitena ca 7044019c ye mAM vAkyAntare brUyur anunetuM kathaM cana 7044020a mAnayantu bhavanto mAM yadi macchAsane sthitAH 7044020c ito 'dya nIyatAM sItA kuruSva vacanaM mama 7044021a pUrvam ukto 'ham anayA gaGgAtIre mahAzramAn 7044021c pazyeyam iti tasyAz ca kAmaH saMvartyatAm ayam 7044022a evam uktvA tu kAkutstho bASpeNa pihitekSaNaH 7044022c praviveza sa dharmAtmA bhrAtRbhiH parivAritaH 7045001a tato rajanyAM vyuSTAyAM lakSmaNo dInacetanaH 7045001c sumantram abravId vAkyaM mukhena parizuSyatA 7045002a sArathe turagAJ zIghraM yojayasva rathottame 7045002c svAstIrNaM rAjabhavanAt sItAyAz cAsanaM zubham 7045003a sItA hi rAjabhavanAd AzramaM puNyakarmaNAm 7045003c mayA neyA maharSINAM zIghram AnIyatAM rathaH 7045004a sumantras tu tathety uktvA yuktaM paramavAjibhiH 7045004c rathaM suruciraprakhyaM svAstIrNaM sukhazayyayA 7045005a AdAyovAca saumitriM mitrANAM harSavardhanam 7045005c ratho 'yaM samanuprApto yat kAryaM kriyatAM prabho 7045006a evam uktaH sumantreNa rAjavezma sa lakSmaNaH 7045006c pravizya sItAm AsAdya vyAjahAra nararSabhaH 7045007a gaGgAtIre mayA devi munInAm Azrame zubhe 7045007c zIghraM gatvopaneyAsi zAsanAt pArthivasya naH 7045008a evam uktA tu vaidehI lakSmaNena mahAtmanA 7045008c praharSam atulaM lebhe gamanaM cAbhyarocayat 7045009a vAsAMsi ca mahArhANi ratnAni vividhAni ca 7045009c gRhItvA tAni vaidehI gamanAyopacakrame 7045010a imAni munipatnInAM dAsyAmy AbharaNAny aham 7045010c saumitris tu tathety uktvA ratham Aropya maithilIm 7045010e prayayau zIghraturago rAmasyAjJAm anusmaran 7045011a abravIc ca tadA sItA lakSmaNaM lakSmivardhanam 7045011c azubhAni bahUny adya pazyAmi raghunandana 7045012a nayanaM me sphuraty adya gAtrotkampaz ca jAyate 7045012c hRdayaM caiva saumitre asvastham iva lakSaye 7045013a autsukyaM paramaM cApi adhRtiz ca parA mama 7045013c zUnyAm iva ca pazyAmi pRthivIM pRthulocana 7045014a api svasti bhavet tasya bhrAtus te bhrAtRbhiH saha 7045014c zvazrUNAM caiva me vIra sarvAsAm avizeSataH 7045015a pure janapade caiva kuzalaM prANinAm api 7045015c ity aJjalikRtA sItA devatA abhyayAcata 7045016a lakSmaNo 'rthaM tu taM zrutvA zirasA vandya maithilIm 7045016c zivam ity abravId dhRSTo hRdayena vizuSyatA 7045017a tato vAsam upAgamya gomatItIra Azrame 7045017c prabhAte punar utthAya saumitriH sUtam abravIt 7045018a yojayasva rathaM zIghram adya bhAgIrathIjalam 7045018c zirasA dhArayiSyAmi tryambakaH parvate yathA 7045019a so 'zvAn vicArayitvAzu rathe yuktvA manojavAn 7045019c Arohasveti vaidehIM sUtaH prAJjalir abravIt 7045020a sA tu sUtasya vacanAd Aruroha rathottamam 7045020c sItA saumitriNA sArdhaM sumantreNa ca dhImatA 7045021a athArdhadivasaM gatvA bhAgIrathyA jalAzayam 7045021c nirIkSya lakSmaNo dInaH praruroda mahAsvanam 7045022a sItA tu paramAyattA dRSTvA lakSmaNam Aturam 7045022c uvAca vAkyaM dharmajJa kim idaM rudyate tvayA 7045023a jAhnavItIram AsAdya cirAbhilaSitaM mama 7045023c harSakAle kim arthaM mAM viSAdayasi lakSmaNa 7045024a nityaM tvaM rAmapAdeSu vartase puruSarSabha 7045024c kaccid vinAkRtas tena dvirAtre zokam AgataH 7045025a mamApi dayito rAmo jIvitenApi lakSmaNa 7045025c na cAham evaM zocAmi maivaM tvaM bAlizo bhava 7045026a tArayasva ca mAM gaGgAM darzayasva ca tApasAn 7045026c tato dhanAni vAsAMsi dAsyAmy AbharaNAni ca 7045027a tataH kRtvA maharSINAM yathArham abhivAdanam 7045027c tatra caikAM nizAm uSya yAsyAmas tAM purIM punaH 7045028a tasyAs tad vacanaM zrutvA pramRjya nayane zubhe 7045028c titIrSur lakSmaNo gaGgAM zubhAM nAvam upAharat 7046001a atha nAvaM suvistIrNAM naiSAdIM rAghavAnujaH 7046001c Aruroha samAyuktAM pUrvam Aropya maithilIm 7046002a sumantraM caiva sarathaM sthIyatAm iti lakSmaNaH 7046002c uvAca zokasaMtaptaH prayAhIti ca nAvikam 7046003a tatas tIram upAgamya bhAgIrathyAH sa lakSmaNaH 7046003c uvAca maithilIM vAkyaM prAJjalir bASpagadgadaH 7046004a hRdgataM me mahac chalyaM yad asmy AryeNa dhImatA 7046004c asmin nimitte vaidehi lokasya vacanIkRtaH 7046005a zreyo hi maraNaM me 'dya mRtyor vA yat paraM bhavet 7046005c na cAsminn IdRze kArye niyojyo lokanindite 7046006a prasIda na ca me roSaM kartum arhasi suvrate 7046006c ity aJjalikRto bhUmau nipapAta sa lakSmaNaH 7046007a rudantaM prAJjaliM dRSTvA kAGkSantaM mRtyum AtmanaH 7046007c maithilI bhRzasaMvignA lakSmaNaM vAkyam abravIt 7046008a kim idaM nAvagacchAmi brUhi tattvena lakSmaNa 7046008c pazyAmi tvAM ca na svastham api kSemaM mahIpateH 7046009a zApito 'si narendreNa yat tvaM saMtApam AtmanaH 7046009c tad brUyAH saMnidhau mahyam aham AjJApayAmi te 7046010a vaidehyA codyamAnas tu lakSmaNo dInacetanaH 7046010c avAGmukho bASpagalo vAkyam etad uvAca ha 7046011a zrutvA pariSado madhye apavAdaM sudAruNam 7046011c pure janapade caiva tvatkRte janakAtmaje 7046012a na tAni vacanIyAni mayA devi tavAgrataH 7046012c yAni rAjJA hRdi nyastAny amarSaH pRSThataH kRtaH 7046013a sA tvaM tyaktA nRpatinA nirdoSA mama saMnidhau 7046013c paurApavAdabhItena grAhyaM devi na te 'nyathA 7046014a AzramAnteSu ca mayA tyaktavyA tvaM bhaviSyasi 7046014c rAjJaH zAsanam AjJAya tavaivaM kila daurhRdam 7046015a tad etaj jAhnavItIre brahmarSINAM tapovanam 7046015c puNyaM ca ramaNIyaM ca mA viSAdaM kRthAH zubhe 7046016a rAjJo dazarathasyaiSa pitur me munipuMgavaH 7046016c sakhA paramako vipro vAlmIkiH sumahAyazAH 7046017a pAdacchAyAm upAgamya sukham asya mahAtmanaH 7046017c upavAsaparaikAgrA vasa tvaM janakAtmaje 7046018a pativratAtvam AsthAya rAmaM kRtvA sadA hRdi 7046018c zreyas te paramaM devi tathA kRtvA bhaviSyati 7047001a lakSmaNasya vacaH zrutvA dAruNaM janakAtmajA 7047001c paraM viSAdam Agamya vaidehI nipapAta ha 7047002a sA muhUrtam ivAsaMjJA bASpavyAkulitekSaNA 7047002c lakSmaNaM dInayA vAcA uvAca janakAtmajA 7047003a mAmikeyaM tanur nUnaM sRSTA duHkhAya lakSmaNa 7047003c dhAtrA yasyAs tathA me 'dya duHkhamUrtiH pradRzyate 7047004a kiM nu pApaM kRtaM pUrvaM ko vA dArair viyojitaH 7047004c yAhaM zuddhasamAcArA tyaktA nRpatinA satI 7047005a purAham Azrame vAsaM rAmapAdAnuvartinI 7047005c anurudhyApi saumitre duHkhe viparivartinI 7047006a sA kathaM hy Azrame saumya vatsyAmi vijanIkRtA 7047006c AkhyAsyAmi ca kasyAhaM duHkhaM duHkhaparAyaNA 7047007a kiM ca vakSyAmi muniSu kiM mayApakRtaM nRpe 7047007c kasmin vA kAraNe tyaktA rAghaveNa mahAtmanA 7047008a na khalv adyaiva saumitre jIvitaM jAhnavIjale 7047008c tyajeyaM rAjavaMzas tu bhartur me parihAsyate 7047009a yathAjJAM kuru saumitre tyaja mAM duHkhabhAginIm 7047009c nideze sthIyatAM rAjJaH zRNu cedaM vaco mama 7047010a zvazrUNAm avizeSeNa prAJjaliH pragraheNa ca 7047010c zirasA vandya caraNau kuzalaM brUhi pArthivam 7047011a yathA bhrAtRSu vartethAs tathA paureSu nityadA 7047011c paramo hy eSa dharmaH syAd eSA kIrtir anuttamA 7047012a yat tvaM paurajanaM rAjan dharmeNa samavApnuyAH 7047012c ahaM tu nAnuzocAmi svazarIraM nararSabha 7047012e yathApavAdaM paurANAM tathaiva raghunandana 7047013a evaM bruvantyAM sItAyAM lakSmaNo dInacetanaH 7047013c zirasA dharaNIM gatvA vyAhartuM na zazAka ha 7047014a pradakSiNaM ca kRtvA sa rudann eva mahAsvanam 7047014c Aruroha punar nAvaM nAvikaM cAbhyacodayat 7047015a sa gatvA cottaraM kUlaM zokabhArasamanvitaH 7047015c saMmUDha iva duHkhena ratham adhyAruhad drutam 7047016a muhur muhur apAvRtya dRSTvA sItAm anAthavat 7047016c veSTantIM paratIrasthAM lakSmaNaH prayayAv atha 7047017a dUrasthaM ratham Alokya lakSmaNaM ca muhur muhuH 7047017c nirIkSamANAm udvignAM sItAM zokaH samAvizat 7047018a sA duHkhabhArAvanatA tapasvinI; yazodharA nAtham apazyatI satI 7047018c ruroda sA barhiNanAdite vane; mahAsvanaM duHkhaparAyaNA satI 7048001a sItAM tu rudatIM dRSTvA ye tatra munidArakAH 7048001c prAdravan yatra bhagavAn Aste vAlmIkir agryadhIH 7048002a abhivAdya muneH pAdau muniputrA maharSaye 7048002c sarve nivedayAm Asus tasyAs tu ruditasvanam 7048003a adRSTapUrvA bhagavan kasyApy eSA mahAtmanaH 7048003c patnI zrIr iva saMmohAd virauti vikRtasvarA 7048004a bhagavan sAdhu pazyemAM devatAm iva khAc cyutAm 7048004c na hy enAM mAnuSIM vidmaH satkriyAsyAH prayujyatAm 7048005a teSAM tad vacanaM zrutvA buddhyA nizcitya dharmavit 7048005c tapasA labdhacakSuSmAn prAdravad yatra maithilI 7048006a taM tu dezam abhipretya kiM cit padbhyAM mahAmuniH 7048006c arghyam AdAya ruciraM jAhnavItIram AzritaH 7048006e dadarza rAghavasyeSTAM patnIM sItAm anAthavat 7048007a tAM sItAM zokabhArArtAM vAlmIkir munipuMgavaH 7048007c uvAca madhurAM vANIM hlAdayann iva tejasA 7048008a snuSA dazarathasya tvaM rAmasya mahiSI satI 7048008c janakasya sutA rAjJaH svAgataM te pativrate 7048009a AyAnty evAsi vijJAtA mayA dharmasamAdhinA 7048009c kAraNaM caiva sarvaM me hRdayenopalakSitam 7048010a apApAM vedmi sIte tvAM tapolabdhena cakSuSA 7048010c vizuddhabhAvA vaidehi sAmprataM mayi vartase 7048011a AzramasyAvidUre me tApasyas tapasi sthitAH 7048011c tAs tvAM vatse yathA vatsaM pAlayiSyanti nityazaH 7048012a idam arghyaM pratIccha tvaM visrabdhA vigatajvarA 7048012c yathA svagRham abhyetya viSAdaM caiva mA kRthAH 7048013a zrutvA tu bhASitaM sItA muneH paramam adbhutam 7048013c zirasA vandya caraNau tathety Aha kRtAJjaliH 7048014a taM prayAntaM muniM sItA prAJjaliH pRSThato 'nvagAt 7048014c anvayAd yatra tApasyo dharmanityAH samAhitAH 7048015a taM dRSTvA munim AyAntaM vaidehyAnugataM tadA 7048015c upAjagmur mudA yuktA vacanaM cedam abruvan 7048016a svAgataM te munizreSTha cirasyAgamanaM prabho 7048016c abhivAdayAmaH sarvAs tvAm ucyatAM kiM ca kurmahe 7048017a tAsAM tad vacanaM zrutvA vAlmIkir idam abravIt 7048017c sIteyaM samanuprAptA patnI rAmasya dhImataH 7048018a snuSA dazarathasyaiSA janakasya sutA satI 7048018c apApA patinA tyaktA paripAlyA mayA sadA 7048019a imAM bhavatyaH pazyantu snehena parameNa ha 7048019c gauravAn mama vAkyasya pUjyA vo 'stu vizeSataH 7048020a muhur muhuz ca vaidehIM parisAntvya mahAyazAH 7048020c svam AzramaM ziSyavRtaH punar AyAn mahAtapAH 7049001a dRSTvA tu maithilIM sItAm AzramaM saMpravezitAm 7049001c saMtApam akarod ghoraM lakSmaNo dInacetanaH 7049002a abravIc ca mahAtejAH sumantraM mantrasArathim 7049002c sItAsaMtApajaM duHkhaM pazya rAmasya dhImataH 7049003a ato duHkhataraM kiM nu rAghavasya bhaviSyati 7049003c patnIM zuddhasamAcArAM visRjya janakAtmajAm 7049004a vyaktaM daivAd ahaM manye rAghavasya vinAbhavam 7049004c vaidehyA sArathe sArdhaM daivaM hi duratikramam 7049005a yo hi devAn sagandharvAn asurAn saha rAkSasaiH 7049005c nihanyAd rAghavaH kruddhaH sa daivam anuvartate 7049006a purA mama pitur vAkyair daNDake vijane vane 7049006c uSito nava varSANi paJca caiva sudAruNe 7049007a tato duHkhataraM bhUyaH sItAyA vipravAsanam 7049007c paurANAM vacanaM zrutvA nRzaMsaM pratibhAti me 7049008a ko nu dharmAzrayaH sUta karmaNy asmin yazohare 7049008c maithilIM prati saMprAptaH paurair hInArthavAdibhiH 7049009a etA bahuvidhA vAcaH zrutvA lakSmaNabhASitAH 7049009c sumantraH prAJjalir bhUtvA vAkyam etad uvAca ha 7049010a na saMtApas tvayA kAryaH saumitre maithilIM prati 7049010c dRSTam etat purA vipraiH pitus te lakSmaNAgrataH 7049011a bhaviSyati dRDhaM rAmo duHkhaprAyo 'lpasaukhyavAn 7049011c tvAM caiva maithilIM caiva zatrughnabharatau tathA 7049011e saMtyajiSyati dharmAtmA kAlena mahatA mahAn 7049012a na tv idaM tvayi vaktavyaM saumitre bharate 'pi vA 7049012c rAjJA vo 'vyAhRtaM vAkyaM durvAsA yad uvAca ha 7049013a mahArAjasamIpe ca mama caiva nararSabha 7049013c RSiNA vyAhRtaM vAkyaM vasiSThasya ca saMnidhau 7049014a RSes tu vacanaM zrutvA mAm Aha puruSarSabhaH 7049014c sUta na kva cid evaM te vaktavyaM janasaMnidhau 7049015a tasyAhaM lokapAlasya vAkyaM tat susamAhitaH 7049015c naiva jAtv anRtaM kuryAm iti me saumya darzanam 7049016a sarvathA nAsty avaktavyaM mayA saumya tavAgrataH 7049016c yadi te zravaNe zraddhA zrUyatAM raghunandana 7049017a yady apy ahaM narendreNa rahasyaM zrAvitaH purA 7049017c tac cApy udAhariSyAmi daivaM hi duratikramam 7049018a tac chrutvA bhASitaM tasya gambhIrArthapadaM mahat 7049018c tathyaM brUhIti saumitriH sUtaM vAkyam athAbravIt 7050001a tathA saMcoditaH sUto lakSmaNena mahAtmanA 7050001c tad vAkyam RSiNA proktaM vyAhartum upacakrame 7050002a purA nAmnA hi durvAsA atreH putro mahAmuniH 7050002c vasiSThasyAzrame puNye sa vArSikyam uvAsa ha 7050003a tam AzramaM mahAtejAH pitA te sumahAyazAH 7050003c purodhasaM mahAtmAnaM didRkSur agamat svayam 7050004a sa dRSTvA sUryasaMkAzaM jvalantam iva tejasA 7050004c upaviSTaM vasiSThasya savye pArzve mahAmunim 7050004e tau munI tApasazreSThau vinItas tv abhyavAdayat 7050005a sa tAbhyAM pUjito rAjA svAgatenAsanena ca 7050005c pAdyena phalamUlaiz ca so 'py Aste munibhiH saha 7050006a teSAM tatropaviSTAnAM tAs tAH sumadhurAH kathAH 7050006c babhUvuH paramarSINAM madhyAdityagate 'hani 7050007a tataH kathAyAM kasyAM cit prAJjaliH pragraho nRpaH 7050007c uvAca taM mahAtmAnam atreH putraM tapodhanam 7050008a bhagavan kiMpramANena mama vaMzo bhaviSyati 7050008c kimAyuz ca hi me rAmaH putrAz cAnye kimAyuSaH 7050009a rAmasya ca sutA ye syus teSAm AyuH kiyad bhavet 7050009c kAmyayA bhagavan brUhi vaMzasyAsya gatiM mama 7050010a tac chrutvA vyAhRtaM vAkyaM rAjJo dazarathasya tu 7050010c durvAsAH sumahAtejA vyAhartum upacakrame 7050011a ayodhyAyAH patI rAmo dIrghakAlaM bhaviSyati 7050011c sukhinaz ca samRddhAz ca bhaviSyanty asya cAnujAH 7050012a kasmiMz cit karaNe tvAM ca maithilIM ca yazasvinIm 7050012c saMtyajiSyati dharmAtmA kAlena mahatA kila 7050013a dazavarSasahasraNi dazavarSazatAni ca 7050013c rAmo rAjyam upAsitvA brahmalokaM gamiSyati 7050014a samRddhair hayamedhaiz ca iSTvA parapuraMjayaH 7050014c rAjavaMzAMz ca kAkutstho bahUn saMsthApayiSyati 7050015a sa sarvam akhilaM rAjJo vaMzasyAsya gatAgatam 7050015c AkhyAya sumahAtejAs tUSNIm AsIn mahAdyutiH 7050016a tUSNIMbhUte munau tasmin rAjA dazarathas tadA 7050016c abhivAdya mahAtmAnau punar AyAt purottamam 7050017a etad vaco mayA tatra muninA vyAhRtaM purA 7050017c zrutaM hRdi ca nikSiptaM nAnyathA tad bhaviSyati 7050018a evaM gate na saMtApaM gantum arhasi rAghava 7050018c sItArthe rAghavArthe vA dRDho bhava narottama 7050019a tac chrutvA vyAhRtaM vAkyaM sUtasya paramAdbhutam 7050019c praharSam atulaM lebhe sAdhu sAdhv iti cAbravIt 7050020a tayoH saMvadator evaM sUtalakSmaNayoH pathi 7050020c astam arko gato vAsaM gomatyAM tAv athoSatuH 7051001a tatra tAM rajanIm uSya gomatyAM raghunandanaH 7051001c prabhAte punar utthAya lakSmaNaH prayayau tadA 7051002a tato 'rdhadivase prApte praviveza mahArathaH 7051002c ayodhyAM ratnasaMpUrNAM hRSTapuSTajanAvRtAm 7051003a saumitris tu paraM dainyaM jagAma sumahAmatiH 7051003c rAmapAdau samAsAdya vakSyAmi kim ahaM gataH 7051004a tasyaivaM cintayAnasya bhavanaM zazisaMnibham 7051004c rAmasya paramodAraM purastAt samadRzyata 7051005a rAjJas tu bhavanadvAri so 'vatIrya narottamaH 7051005c avAGmukho dInamanAH pravivezAnivAritaH 7051006a sa dRSTvA rAghavaM dInam AsInaM paramAsane 7051006c netrAbhyAm azrupUrNAbhyAM dadarzAgrajam agrataH 7051007a jagrAha caraNau tasya lakSmaNo dInacetanaH 7051007c uvAca dInayA vAcA prAJjaliH susamAhitaH 7051008a AryasyAjJAM puraskRtya visRjya janakAtmajAm 7051008c gaGgAtIre yathoddiSTe vAlmIker Azrame zubhe 7051008e punar asmy Agato vIra pAdamUlam upAsitum 7051009a mA zucaH puruSavyAghra kAlasya gatir IdRzI 7051009c tvadvidhA na hi zocanti sattvavanto manasvinaH 7051010a sarve kSayAntA nicayAH patanAntAH samucchrayAH 7051010c saMyogA viprayogAntA maraNAntaM ca jIvitam 7051011a zaktas tvam AtmanAtmAnaM vijetuM manasaiva hi 7051011c lokAn sarvAMz ca kAkutstha kiM punar duHkham IdRzam 7051012a nedRzeSu vimuhyanti tvadvidhAH puruSarSabhAH 7051012c yadarthaM maithilI tyaktA apavAdabhayAn nRpa 7051013a sa tvaM puruSazArdUla dhairyeNa susamAhitaH 7051013c tyajemAM durbalAM buddhiM saMtApaM mA kuruSva ha 7051014a evam uktas tu kAkutstho lakSmaNena mahAtmanA 7051014c uvAca parayA prItyA saumitriM mitravatsalam 7051015a evam etan narazreSTha yathA vadasi lakSmaNa 7051015c paritoSaz ca me vIra mama kAryAnuzAsane 7051016a nirvRtiz ca kRtA saumya saMtApaz ca nirAkRtaH 7051016c bhavadvAkyaiH sumadhurair anunIto 'smi lakSmaNa 7052001a tataH sumantras tv Agamya rAghavaM vAkyam abravIt 7052001c ete nivAritA rAjan dvAri tiSThanti tApasAH 7052002a bhArgavaM cyavanaM nAma puraskRtya maharSayaH 7052002c darzanaM te mahArAja codayanti kRtatvarAH 7052002e prIyamANA naravyAghra yamunAtIravAsinaH 7052003a tasya tad vacanaM zrutvA rAmaH provAca dharmavit 7052003c pravezyantAM mahAtmAno bhArgavapramukhA dvijAH 7052004a rAjJas tv AjJAM puraskRtya dvAHstho mUrdhni kRtAJjaliH 7052004c pravezayAm Asa tatas tApasAn saMmatAn bahUn 7052005a zataM samadhikaM tatra dIpyamAnaM svatejasA 7052005c praviSTaM rAjabhavanaM tApasAnAM mahAtmanAm 7052006a te dvijAH pUrNakalazaiH sarvatIrthAmbu satkRtam 7052006c gRhItvA phalamUlaM ca rAmasyAbhyAharan bahu 7052007a pratigRhya tu tat sarvaM rAmaH prItipuraskRtaH 7052007c tIrthodakAni sarvANi phalAni vividhAni ca 7052008a uvAca ca mahAbAhuH sarvAn eva mahAmunIn 7052008c imAny AsanamukhyAni yathArham upavizyatAm 7052009a rAmasya bhASitaM zrutvA sarva eva maharSayaH 7052009c bRsISu rucirAkhyAsu niSeduH kAJcanISu te 7052010a upaviSTAn RSIMs tatra dRSTvA parapuraMjayaH 7052010c prayataH prAJjalir bhUtvA rAghavo vAkyam abravIt 7052011a kim AgamanakAryaM vaH kiM karomi tapodhanAH 7052011c AjJApyo 'haM maharSINAM sarvakAmakaraH sukham 7052012a idaM rAjyaM ca sakalaM jIvitaM ca hRdi sthitam 7052012c sarvam etad dvijArthaM me satyam etad bravImi vaH 7052013a tasya tad vacanaM zrutvA sAdhuvAdo mahAn abhUt 7052013c RSINAm ugratapasAM yamunAtIravAsinAm 7052014a Ucuz ca te mahAtmAno harSeNa mahatAnvitAH 7052014c upapannaM narazreSTha tavaiva bhuvi nAnyataH 7052015a bahavaH pArthivA rAjann atikrAntA mahAbalAH 7052015c kAryagauravam azrutvA pratijJAM nAbhyarocayan 7052016a tvayA punar brAhmaNagauravAd iyaM; kRtA pratijJA hy anavekSya kAraNam 7052016c kuruSva kartA hy asi nAtra saMzayo; mahAbhayAt trAtum RSIMs tvam arhasi 7053001a bruvadbhir evam RSibhiH kAkutstho vAkyam abravIt 7053001c kiM kAryaM brUta bhavatAM bhayaM nAzayitAsmi vaH 7053002a tathA vadati kAkutsthe bhArgavo vAkyam abravIt 7053002c bhayaM naH zRNu yan mUlaM dezasya ca narezvara 7053003a pUrvaM kRtayuge rAma daiteyaH sumahAbalaH 7053003c lolAputro 'bhavaj jyeSTho madhur nAma mahAsuraH 7053004a brahmaNyaz ca zaraNyaz ca buddhyA ca pariniSThitaH 7053004c suraiz ca paramodAraiH prItis tasyAtulAbhavat 7053005a sa madhur vIryasaMpanno dharme ca susamAhitaH 7053005c bahumAnAc ca rudreNa dattas tasyAdbhuto varaH 7053006a zUlaM zUlAd viniSkRSya mahAvIryaM mahAprabham 7053006c dadau mahAtmA suprIto vAkyaM caitad uvAca ha 7053007a tvayAyam atulo dharmo matprasAdAt kRtaH zubhaH 7053007c prItyA paramayA yukto dadAmy Ayudham uttamam 7053008a yAvat suraiz ca vipraiz ca na virudhyer mahAsura 7053008c tAvac chUlaM tavedaM syAd anyathA nAzam ApnuyAt 7053009a yaz ca tvAm abhiyuJjIta yuddhAya vigatajvaraH 7053009c taM zUlaM bhasmasAt kRtvA punar eSyati te karam 7053010a evaM rudrAd varaM labdhvA bhUya eva mahAsuraH 7053010c praNipatya mahAdevaM vAkyam etad uvAca ha 7053011a bhagavan mama vaMzasya zUlam etad anuttamam 7053011c bhavet tu satataM deva surANAm Izvaro hy asi 7053012a taM bruvANaM madhuM devaH sarvabhUtapatiH zivaH 7053012c pratyuvAca mahAdevo naitad evaM bhaviSyati 7053013a mA bhUt te viphalA vANI matprasAdakRtA zubhA 7053013c bhavataH putram ekaM tu zUlam etad gamiSyati 7053014a yAvat karasthaH zUlo 'yaM bhaviSyati sutasya te 7053014c avadhyaH sarvabhUtAnAM zUlahasto bhaviSyati 7053015a evaM madhur varaM labdhvA devAt sumahad adbhutam 7053015c bhavanaM cAsurazreSThaH kArayAm Asa suprabham 7053016a tasya patnI mahAbhAgA priyA kumbhInasI hi yA 7053016c vizvAvasor apatyaM sA hy analAyAM mahAprabhA 7053017a tasyAH putro mahAvIryo lavaNo nAma dAruNaH 7053017c bAlyAt prabhRti duSTAtmA pApAny eva samAcarat 7053018a taM putraM durvinItaM tu dRSTvA duHkhasamanvitaH 7053018c madhuH sa zokam Apede na cainaM kiM cid abravIt 7053019a sa vihAya imaM lokaM praviSTo varuNAlayam 7053019c zUlaM nivezya lavaNe varaM tasmai nyavedayat 7053020a sa prabhAvena zUlasya daurAtmyenAtmanas tathA 7053020c saMtApayati lokAMs trIn vizeSeNa tu tApasAn 7053021a evaMprabhAvo lavaNaH zUlaM caiva tathAvidham 7053021c zrutvA pramANaM kAkutstha tvaM hi naH paramA gatiH 7053022a bahavaH pArthivA rAma bhayArtair RSibhiH purA 7053022c abhayaM yAcitA vIra trAtAraM na ca vidmahe 7053023a te vayaM rAvaNaM zrutvA hataM sabalavAhanam 7053023c trAtAraM vidmahe rAma nAnyaM bhuvi narAdhipam 7053023e tat paritrAtum icchAmo lavaNAd bhayapIDitAH 7054001a tathokte tAn RSIn rAmaH pratyuvAca kRtAJjaliH 7054001c kimAhAraH kimAcAro lavaNaH kva ca vartate 7054002a rAghavasya vacaH zrutvA RSayaH sarva eva te 7054002c tato nivedayAm Asur lavaNo vavRdhe yathA 7054003a AhAraH sarvasattvAni vizeSeNa ca tApasAH 7054003c AcAro raudratA nityaM vAso madhuvane sadA 7054004a hatvA dazasahasrANi siMhavyAghramRgadvipAn 7054004c mAnuSAMz caiva kurute nityam AhAram Ahnikam 7054005a tato 'parANi sattvAni khAdate sa mahAbalaH 7054005c saMhAre samanuprApte vyAditAsya ivAntakaH 7054006a tac chrutvA rAghavo vAkyam uvAca sa mahAmunIn 7054006c ghAtayiSyAmi tad rakSo vyapagacchatu vo bhayam 7054007a tathA teSAM pratijJAya munInAm ugratejasAm 7054007c sa bhrAtqn sahitAn sarvAn uvAca raghunandanaH 7054008a ko hantA lavaNaM vIrAH kasyAMzaH sa vidhIyatAm 7054008c bharatasya mahAbAhoH zatrughnasyAtha vA punaH 7054009a rAghaveNaivam uktas tu bharato vAkyam abravIt 7054009c aham enaM vadhiSyAmi mamAMzaH sa vidhIyatAm 7054010a bharatasya vacaH zrutvA zauryavIryasamanvitam 7054010c lakSmaNAvarajas tasthau hitvA sauvarNam Asanam 7054011a zatrughnas tv abravId vAkyaM praNipatya narAdhipam 7054011c kRtakarmA mahAbAhur madhyamo raghunandanaH 7054012a AryeNa hi purA zUnyA ayodhyA rakSitA purI 7054012c saMtApaM hRdaye kRtvA AryasyAgamanaM prati 7054013a duHkhAni ca bahUnIha anubhUtAni pArthiva 7054013c zayAno duHkhazayyAsu nandigrAme mahAtmanA 7054014a phalamUlAzano bhUtvA jaTAcIradharas tathA 7054014c anubhUyedRzaM duHkham eSa rAghavanandanaH 7054014e preSye mayi sthite rAjan na bhUyaH klezam ApnuyAt 7054015a tathA bruvati zatrughne rAghavaH punar abravIt 7054015c evaM bhavatu kAkutstha kriyatAM mama zAsanam 7054016a rAjye tvAm abhiSekSyAmi madhos tu nagare zubhe 7054016c nivezaya mahAbAho bharataM yady avekSase 7054017a zUras tvaM kRtavidyaz ca samarthaH saMnivezane 7054017c nagaraM madhunA juSTaM tathA janapadAJ zubhAn 7054018a yo hi vaMzaM samutpATya pArthivasya punaH kSaye 7054018c na vidhatte nRpaM tatra narakaM sa nigacchati 7054019a sa tvaM hatvA madhusutaM lavaNaM pApanizcayam 7054019c rAjyaM prazAdhi dharmeNa vAkyaM me yady avekSase 7054020a uttaraM ca na vaktavyaM zUra vAkyAntare mama 7054020c bAlena pUrvajasyAjJA kartavyA nAtra saMzayaH 7054021a abhiSekaM ca kAkutstha pratIcchasva mayodyatam 7054021c vasiSThapramukhair viprair vidhimantrapuraskRtam 7055001a evam uktas tu rAmeNa parAM vrIDAm upAgataH 7055001c zatrughno vIryasaMpanno mandaM mandam uvAca ha 7055002a avazyaM karaNIyaM ca zAsanaM puruSarSabha 7055002c tava caiva mahAbhAga zAsanaM duratikramam 7055002e ayaM kAmakaro rAjaMs tavAsmi puruSarSabha 7055003a evam ukte tu zUreNa zatrughnena mahAtmanA 7055003c uvAca rAmaH saMhRSTo lakSmaNaM bharataM tathA 7055004a saMbhArAn abhiSekasya AnayadhvaM samAhitAH 7055004c adyaiva puruSavyAghram abhiSekSyAmi durjayam 7055005a purodhasaM ca kAkutsthau naigamAn Rtvijas tathA 7055005c mantriNaz caiva me sarvAn AnayadhvaM mamAjJayA 7055006a rAjJaH zAsanam AjJAya tathAkurvan mahArathAH 7055006c abhiSekasamArambhaM puraskRtya purodhasaM 7055006e praviSTA rAjabhavanaM puraMdaragRhopamam 7055007a tato 'bhiSeko vavRdhe zatrughnasya mahAtmanaH 7055007c saMpraharSakaraH zrImAn rAghavasya purasya ca 7055008a tato 'bhiSiktaM zatrughnam aGkam Aropya rAghavaH 7055008c uvAca madhurAM vANIM tejas tasyAbhipUrayan 7055009a ayaM zaras tv amoghas te divyaH parapuraMjayaH 7055009c anena lavaNaM saumya hantAsi raghunandana 7055010a sRSTaH zaro 'yaM kAkutstha yadA zete mahArNave 7055010c svayambhUr ajito devo yaM nApazyan surAsurAH 7055011a adRzyaH sarvabhUtAnAM tenAyaM hi zarottamaH 7055011c sRSTaH krodhAbhibhUtena vinAzArthaM durAtmanoH 7055011e madhukaiTabhayor vIra vighAte vartamAnayoH 7055012a sraSTukAmena lokAMs trIMs tau cAnena hatau yudhi 7055012c anena zaramukhyena tato lokAMz cakAra saH 7055013a nAyaM mayA zaraH pUrvaM rAvaNasya vadhArthinA 7055013c muktaH zatrughna bhUtAnAM mahAMs trAso bhaved iti 7055014a yac ca tasya mahac chUlaM tryambakeNa mahAtmanA 7055014c dattaM zatruvinAzAya madhor Ayudham uttamam 7055015a tat saMnikSipya bhavane pUjyamAnaM punaH punaH 7055015c dizaH sarvAH samAlokya prApnoty AhAram AtmanaH 7055016a yadA tu yuddham AkAGkSan kaz cid enaM samAhvayet 7055016c tadA zUlaM gRhItvA tad bhasma rakSaH karoti tam 7055017a sa tvaM puruSazArdUla tam Ayudhavivarjitam 7055017c apraviSTapuraM pUrvaM dvAri tiSTha dhRtAyudhaH 7055018a apraviSTaM ca bhavanaM yuddhAya puruSarSabha 7055018c AhvayethA mahAbAho tato hantAsi rAkSasam 7055019a anyathA kriyamANe tu avadhyaH sa bhaviSyati 7055019c yadi tv evaM kRte vIra vinAzam upayAsyati 7055020a etat te sarvam AkhyAtaM zUlasya ca viparyayam 7055020c zrImataH zitikaNThasya kRtyaM hi duratikramam 7056001a evam uktvA tu kAkutsthaM prazasya ca punaH punaH 7056001c punar evAparaM vAkyam uvAca raghunandanaH 7056002a imAny azvasahasrANi catvAri puruSarSabha 7056002c rathAnAM ca sahasre dve gajAnAM zatam eva ca 7056003a antarApaNavIthyaz ca nAnApaNyopazobhitAH 7056003c anugacchantu zatrughna tathaiva naTanartakAH 7056004a hiraNyasya suvarNasya ayutaM puruSarSabha 7056004c gRhItvA gaccha zatrughna paryAptadhanavAhanaH 7056005a balaM ca subhRtaM vIra hRSTapuSTam anuttamam 7056005c saMbhASya saMpradAnena raJjayasva narottama 7056006a na hy arthAs tatra tiSThanti na dArA na ca bAndhavAH 7056006c suprIto bhRtyavargas tu yatra tiSThati rAghava 7056007a ato hRSTajanAkIrNAM prasthApya mahatIM camUm 7056007c eka eva dhanuSpAnis tad gaccha tvaM madhor vanam 7056008a yathA tvAM na prajAnAti gacchantaM yuddhakAGkSiNam 7056008c lavaNas tu madhoH putras tathA gaccher azaGkitaH 7056009a na tasya mRtyur anyo 'sti kaz cid dhi puruSarSabha 7056009c darzanaM yo 'bhigaccheta sa vadhyo lavaNena hi 7056010a sa grISme vyapayAte tu varSarAtra upasthite 7056010c hanyAs tvaM lavaNaM saumya sa hi kAlo 'sya durmateH 7056011a maharSIMs tu puraskRtya prayAntu tava sainikAH 7056011c yathA grISmAvazeSeNa tareyur jAhnavIjalam 7056012a tataH sthApya balaM sarvaM nadItIre samAhitaH 7056012c agrato dhanuSA sArdhaM gaccha tvaM laghuvikrama 7056013a evam uktas tu rAmeNa zatrughnas tAn mahAbalAn 7056013c senAmukhyAn samAnIya tato vAkyam uvAca ha 7056014a ete vo gaNitA vAsA yatra yatra nivatsyatha 7056014c sthAtavyaM cAvirodhena yathA bAdhA na kasya cit 7056015a tathA tAMs tu samAjJApya niryApya ca mahad balam 7056015c kausalyAM ca sumitrAM ca kaikeyIM cAbhyavAdayat 7056016a rAmaM pradakSiNaM kRtvA zirasAbhipraNamya ca 7056016c rAmeNa cAbhyanujJAtaH zatrughnaH zatrutApanaH 7056017a lakSmaNaM bharataM caiva praNipatya kRtAJjaliH 7056017c purodhasaM vasiSThaM ca zatrughnaH prayatAtmavAn 7056017e pradakSiNam atho kRtvA nirjagAma mahAbalaH 7057001a prasthApya tad balaM sarvaM mAsamAtroSitaH pathi 7057001c eka evAzu zatrughno jagAma tvaritas tadA 7057002a dvirAtram antare zUra uSya rAghavanandanaH 7057002c vAlmIker AzramaM puNyam agacchad vAsam uttamam 7057003a so 'bhivAdya mahAtmAnaM vAlmIkiM munisattamam 7057003c kRtAJjalir atho bhUtvA vAkyam etad uvAca ha 7057004a bhagavan vastum icchAmi guroH kRtyAd ihAgataH 7057004c zvaH prabhAte gamiSyAmi pratIcIM vAruNIM dizam 7057005a zatrughnasya vacaH zrutvA prahasya munipuMgavaH 7057005c pratyuvAca mahAtmAnaM svAgataM te mahAyazaH 7057006a svam Azramam idaM saumya rAghavANAM kulasya ha 7057006c AsanaM pAdyam arghyaM ca nirvizaGkaH pratIccha me 7057007a pratigRhya tataH pUjAM phalamUlaM ca bhojanam 7057007c bhakSayAm Asa kAkutsthas tRptiM ca paramAM gataH 7057008a sa tu bhuktvA mahAbAhur maharSiM tam uvAca ha 7057008c pUrvaM yajJavibhUtIyaM kasyAzramasamIpataH 7057009a tasya tadbhASitaM zrutvA vAlmIkir vAkyam abravIt 7057009c zatrughna zRNu yasyedaM babhUvAyatanaM purA 7057010a yuSmAkaM pUrvako rAjA sudAsasya mahAtmanaH 7057010c putro mitrasaho nAma vIryavAn atidhArmikaH 7057011a sa bAla eva saudAso mRgayAm upacakrame 7057011c caJcUryamANaM dadRze sa zUro rAkSasadvayam 7057012a zArdUlarUpiNau ghorau mRgAn bahusahasrazaH 7057012c bhakSayANAv asaMtuSTau paryAptiM ca na jagmatuH 7057013a sa tu tau rAkSasau dRSTvA nirmRgaM ca vanaM kRtam 7057013c krodhena mahatAviSTo jaghAnaikaM maheSuNA 7057014a vinipAtya tam ekaM tu saudAsaH puruSarSabhaH 7057014c vijvaro vigatAmarSo hataM rakSo 'bhyavaikSata 7057015a nirIkSamANaM taM dRSTvA sahAyas tasya rakSasaH 7057015c saMtApam akarod ghoraM saudAsaM cedam abravIt 7057016a yasmAd anaparAddhaM tvaM sahAyaM mama jaghnivAn 7057016c tasmAt tavApi pApiSTha pradAsyAmi pratikriyAm 7057017a evam uktvA tu taM rakSas tatraivAntaradhIyata 7057017c kAlaparyAyayogena rAjA mitrasaho 'bhavat 7057018a rAjApi yajate yajJaM tasyAzramasamIpataH 7057018c azvamedhaM mahAyajJaM taM vasiSTho 'bhyapAlayat 7057019a tatra yajJo mahAn AsId bahuvarSagaNAyutAn 7057019c samRddhaH parayA lakSmyA devayajJasamo 'bhavat 7057020a athAvasAne yajJasya pUrvavairam anusmaran 7057020c vasiSTharUpI rAjAnam iti hovAca rAkSasaH 7057021a adya yajJAvasAnAnte sAmiSaM bhojanaM mama 7057021c dIyatAm iti zIghraM vai nAtra kAryA vicAraNA 7057022a tac chrutvA vyAhRtaM vAkyaM rakSasA kAmarUpiNA 7057022c bhakSasaMskArakuzalam uvAca pRthivIpatiH 7057023a haviSyaM sAmiSaM svAdu yathA bhavati bhojanam 7057023c tathA kuruSva zIghraM vai parituSyed yathA guruH 7057024a zAsanAt pArthivendrasya sUdaH saMbhrAntamAnasaH 7057024c sa ca rakSaH punas tatra sUdaveSam athAkarot 7057025a sa mAnuSam atho mAMsaM pArthivAya nyavedayat 7057025c idaM svAdu haviSyaM ca sAmiSaM cAnnam AhRtam 7057026a sa bhojanaM vasiSThAya patnyA sArdham upAharat 7057026c madayantyA naravyAghra sAmiSaM rakSasA hRtam 7057027a jJAtvA tadAmiSaM vipro mAnuSaM bhojanAhRtam 7057027c krodhena mahatAviSTo vyAhartum upacakrame 7057028a yasmAt tvaM bhojanaM rAjan mamaitad dAtum icchasi 7057028c tasmAd bhojanam etat te bhaviSyati na saMzayaH 7057029a sa rAjA saha patnyA vai praNipatya muhur muhuH 7057029c punar vasiSThaM provAca yad uktaM brahmarUpiNA 7057030a tac chrutA pArthivendrasya rakSasA vikRtaM ca tat 7057030c punaH provAca rAjAnaM vasiSThaH puruSarSabham 7057031a mayA roSaparItena yad idaM vyAhRtaM vacaH 7057031c naitac chakyaM vRthA kartuM pradAsyAmi ca te varam 7057032a kAlo dvAdaza varSANi zApasyAsya bhaviSyati 7057032c matprasAdAc ca rAjendra atItaM na smariSyasi 7057033a evaM sa rAjA taM zApam upabhujyArimardanaH 7057033c pratilebhe punA rAjyaM prajAz caivAnvapAlayat 7057034a tasya kalmASapAdasya yajJasyAyatanaM zubham 7057034c Azramasya samIpe 'smin yasmin pRcchasi rAghava 7057035a tasya tAM pArthivendrasya kathAM zrutvA sudAruNAm 7057035c viveza parNazAlAyAM maharSim abhivAdya ca 7058001a yAm eva rAtriM zatrughnaH parNazAlAM samAvizat 7058001c tAm eva rAtriM sItApi prasUtA dArakadvayam 7058002a tato 'rdharAtrasamaye bAlakA munidArakAH 7058002c vAlmIkeH priyam AcakhyuH sItAyAH prasavaM zubham 7058002e tasya rakSAM mahAtejaH kuru bhUtavinAzinIm 7058003a teSAM tad vacanaM zrutvA munir harSam upAgamat 7058003c bhUtaghnIM cAkarot tAbhyAM rakSAM rakSovinAzinIm 7058004a kuzamuSTim upAdAya lavaM caiva tu sa dvijaH 7058004c vAlmIkiH pradadau tAbhyAM rakSAM bhUtavinAzinIm 7058005a yas tayoH pUrvajo jAtaH sa kuzair mantrasaMskRtaiH 7058005c nirmArjanIyas tu bhavet kuza ity asya nAmataH 7058006a yaz cAparo bhavet tAbhyAM lavena susamAhitaH 7058006c nirmArjanIyo vRddhAbhir lavaz ceti sa nAmataH 7058007a evaM kuzalavau nAmnA tAv ubhau yamajAtakau 7058007c matkRtAbhyAM ca nAmabhyAM khyAtiyuktau bhaviSyataH 7058008a te rakSAM jagRhus tAM ca munihastAt samAhitAH 7058008c akurvaMz ca tato rakSAM tayor vigatakalmaSAH 7058009a tathA tAM kriyamANAM tu rakSAM gotraM ca nAma ca 7058009c saMkIrtanaM ca rAmasya sItAyAH prasavau zubhau 7058010a ardhArAtre tu zatrughnaH zuzrAva sumahat priyam 7058010c parNazAlAM gato rAtrau diSTyA diSTyeti cAbravIt 7058011a tathA tasya prahRSTasya zatrughnasya mahAtmanaH 7058011c vyatItA vArSikI rAtriH zrAvaNI laghuvikramA 7058012a prabhAte tu mahAvIryaH kRtvA paurvAhNikaM kramam 7058012c muniM prAJjalir Amantrya prAyAt pazcAnmukhaH punaH 7058013a sa gatvA yamunAtIraM saptarAtroSitaH pathi 7058013c RSINAM puNyakIrtInAm Azrame vAsam abhyayAt 7058014a sa tatra munibhiH sArdhaM bhArgavapramukhair nRpaH 7058014c kathAbhir bahurUpAbhir vAsaM cakre mahAyazAH 7059001a atha rAtryAM pravRttAyAM zatrughno bhRgunandanam 7059001c papraccha cyavanaM vipraM lavaNasya balAbalam 7059002a zUlasya ca balaM brahman ke ca pUrvaM nipAtitAH 7059002c anena zUlamukhena dvandvayuddham upAgatAH 7059003a tasya tadbhASitaM zrutvA zatrughnasya mahAtmanaH 7059003c pratyuvAca mahAtejAz cyavano raghunandanam 7059004a asaMkhyeyAni karmANi yAny asya puruSarSabha 7059004c ikSvAkuvaMzaprabhave yad vRttaM tac chRNuSva me 7059005a ayodhyAyAM purA rAjA yuvanAzvasuto balI 7059005c mAndhAtA iti vikhyAtas triSu lokeSu vIryavAn 7059006a sa kRtvA pRthivIM kRtsnAM zAsane pRthivIpatiH 7059006c suralokam atho jetum udyogam akaron nRpaH 7059007a indrasya tu bhayaM tIvraM surANAM ca mahAtmanAm 7059007c mAndhAtari kRtodyoge devalokajigISayA 7059008a ardhAsanena zakrasya rAjyArdhena ca pArthivaH 7059008c vandyamAnaH suragaNaiH pratijJAm adhyarohata 7059009a tasya pApam abhiprAyaM viditvA pAkazAsanaH 7059009c sAntvapUrvam idaM vAkyam uvAca yuvanAzvajam 7059010a rAjA tvaM mAnuSe loke na tAvat puruSarSabha 7059010c akRtvA pRthivIM vazyAM devarAjyam ihecchasi 7059011a yadi vIra samagrA te medinI nikhilA vaze 7059011c devarAjyaM kuruSveha sabhRtyabalavAhanaH 7059012a indram evaM bruvANaM tu mAndhAtA vAkyam abravIt 7059012c kva me zakra pratihataM zAsanaM pRthivItale 7059013a tam uvAca sahasrAkSo lavaNo nAma rAkSasaH 7059013c madhuputro madhuvane nAjJAM te kurute 'nagha 7059014a tac chrutvA vipriyaM ghoraM sahasrAkSeNa bhASitam 7059014c vrIDito 'vAGmukho rAjA vyAhartuM na zazAka ha 7059015a Amantrya tu sahasrAkSaM hriyA kiM cid avAGmukhaH 7059015c punar evAgamac chrImAn imaM lokaM narezvaraH 7059016a sa kRtvA hRdaye 'marSaM sabhRtyabalavAhanaH 7059016c AjagAma madhoH putraM vaze kartum aninditaH 7059017a sa kAGkSamANo lavaNaM yuddhAya puruSarSabhaH 7059017c dUtaM saMpreSayAm Asa sakAzaM lavaNasya saH 7059018a sa gatvA vipriyANy Aha bahUni madhunaH sutam 7059018c vadantam evaM taM dUtaM bhakSayAm Asa rAkSasaH 7059019a cirAyamANe dUte tu rAjA krodhasamanvitaH 7059019c ardayAm Asa tad rakSaH zaravRSTyA samantataH 7059020a tataH prahasya lavaNaH zUlaM jagrAha pANinA 7059020c vadhAya sAnubandhasya mumocAyudham uttamam 7059021a tac chUlaM dIpyamAnaM tu sabhRtyabalavAhanam 7059021c bhasmIkRtya nRpaM bhUyo lavaNasyAgamat karam 7059022a evaM sa rAjA sumahAn hataH sabalavAhanaH 7059022c zUlasya ca balaM vIra aprameyam anuttamam 7059023a zvaH prabhAte tu lavaNaM vadhiSyasi na saMzayaH 7059023c agRhItAyudhaM kSipraM dhruvo hi vijayas tava 7060001a kathAM kathayatAM teSAM jayaM cAkAGkSatAM zubham 7060001c vyatItA rajanI zIghraM zatrughnasya mahAtmanaH 7060002a tataH prabhAte vimale tasmin kAle sa rAkSasaH 7060002c nirgatas tu purAd vIro bhakSAhArapracoditaH 7060003a etasminn antare zUraH zatrughno yamunAM nadIm 7060003c tIrtvA madhupuradvAri dhanuSpANir atiSThata 7060004a tato 'rdhadivase prApte krUrakarmA sa rAkSasaH 7060004c Agacchad bahusAhasraM prANinAm udvahan bharam 7060005a tato dadarza zatrughnaM sthitaM dvAri dhRtAyudham 7060005c tam uvAca tato rakSaH kim anena kariSyasi 7060006a IdRzAnAM sahasrANi sAyudhAnAM narAdhama 7060006c bhakSitAni mayA roSAt kAlam AkAGkSase nu kim 7060007a AhAraz cApy asaMpUrNo mamAyaM puruSAdhama 7060007c svayaM praviSTo nu mukhaM katham AsAdya durmate 7060008a tasyaivaM bhASamANasya hasataz ca muhur muhuH 7060008c zatrughno vIryasaMpanno roSAd azrUNy avartayat 7060009a tasya roSAbhibhUtasya zatrughnasya mahAtmanaH 7060009c tejomayA marIcyas tu sarvagAtrair viniSpatan 7060010a uvAca ca susaMkruddhaH zatrughnas taM nizAcaram 7060010c yoddhum icchAmi durbuddhe dvandvayuddhaM tvayA saha 7060011a putro dazarathasyAhaM bhrAtA rAmasya dhImataH 7060011c zatrughno nAma zatrughno vadhAkAGkSI tavAgataH 7060012a tasya me yuddhakAmasya dvandvayuddhaM pradIyatAm 7060012c zatrus tvaM sarvajIvAnAM na me jIvan gamiSyasi 7060013a tasmiMs tathA bruvANe tu rAkSasaH prahasann iva 7060013c pratyuvAca narazreSThaM diSTyA prApto 'si durmate 7060014a mama mAtRSvasur bhrAtA rAvaNo nAma rAkSasaH 7060014c hato rAmeNa durbuddhe strIhetoH puruSAdhama 7060015a tac ca sarvaM mayA kSAntaM rAvaNasya kulakSayam 7060015c avajJAM purataH kRtvA mayA yUyaM vizeSataH 7060016a na hatAz ca hi me sarve paribhUtAs tRNaM yathA 7060016c bhUtAz caiva bhaviSyAz ca yUyaM ca puruSAdhamAH 7060017a tasya te yuddhakAmasya yuddhaM dAsyAmi durmate 7060017c IpsitaM yAdRzaM tubhyaM sajjaye yAvad Ayudham 7060018a tam uvAcAtha zatrughnaH kva me jIvan gamiSyasi 7060018c durbalo 'py AgataH zatrur na moktavyaH kRtAtmanA 7060019a yo hi viklavayA buddhyA prasaraM zatrave dadau 7060019c sa hato mandabuddhitvAd yathA kApuruSas tathA 7061001a tac chrutvA bhASitaM tasya zatrughnasya mahAtmanaH 7061001c krodham AhArayat tIvraM tiSTha tiSTheti cAbravIt 7061002a pANau pANiM viniSpiSya dantAn kaTakaTAyya ca 7061002c lavaNo raghuzArdUlam AhvayAm Asa cAsakRt 7061003a taM bruvANaM tathA vAkyaM lavaNaM ghoravikramam 7061003c zatrughno deva zatrughna idaM vacanam abravIt 7061004a zatrughno na tadA jAto yadAnye nirjitAs tvayA 7061004c tad adya bANAbhihato vraja taM yamasAdanam 7061005a RSayo 'py adya pApAtman mayA tvAM nihataM raNe 7061005c pazyantu viprA vidvAMsas tridazA iva rAvaNam 7061006a tvayi madbANanirdagdhe patite 'dya nizAcara 7061006c puraM janapadaM cApi kSemam etad bhaviSyati 7061007a adya madbAhuniSkrAntaH zaro vajranibhAnanaH 7061007c pravekSyate te hRdayaM padmam aMzur ivArkajaH 7061008a evam ukto mahAvRkSaM lavaNaH krodhamUrchitaH 7061008c zatrughnorasi cikSepa taM zUraH zatadhAcchinat 7061009a tad dRSTvA viphalaM karma rAkSasaH punar eva tu 7061009c pAdapAn subahUn gRhya zatrughne vyasRjad balI 7061010a zatrughnaz cApi tejasvI vRkSAn Apatato bahUn 7061010c tribhiz caturbhir ekaikaM ciccheda nataparvabhiH 7061011a tato bANamayaM varSaM vyasRjad rAkSasor asi 7061011c zatrughno vIryasaMpanno vivyathe na ca rAkSasaH 7061012a tataH prahasya lavaNo vRkSam utpATya lIlayA 7061012c zirasy abhyahanac chUraM srastAGgaH sa mumoha vai 7061013a tasmin nipatite vIre hAhAkAro mahAn abhUt 7061013c RSINAM deva saMghAnAM gandharvApsarasAm api 7061014a tam avajJAya tu hataM zatrughnaM bhuvi pAtitam 7061014c rakSo labdhAntaram api na viveza svam Alayam 7061015a nApi zUlaM prajagrAha taM dRSTvA bhuvi pAtitam 7061015c tato hata iti jJAtvA tAn bhakSAn samudAvahat 7061016a muhUrtAl labdhasaMjJas tu punas tasthau dhRtAyudhaH 7061016c zatrughno rAkSasadvAri RSibhiH saMprapUjitaH 7061017a tato divyam amoghaM taM jagrAha zaram uttamam 7061017c jvalantaM tejasA ghoraM pUrayantaM dizo daza 7061018a vajrAnanaM vajravegaM merumandara gauravam 7061018c nataM parvasu sarveSu saMyugeSv aparAjitam 7061019a asRkcandanadigdhAGgaM cArupatraM patatriNam 7061019c dAnavendrAcalendrANAm asurANAM ca dAruNam 7061020a taM dIptam iva kAlAgniM yugAnte samupasthite 7061020c dRSTvA sarvANi bhUtAni paritrAsam upAgaman 7061021a sadevAsuragandharvaM samuniM sApsarogaNam 7061021c jagad dhi sarvam asvasthaM pitAmaham upasthitam 7061022a Ucuz ca devadevezaM varadaM prapitAmaham 7061022c kaccil lokakSayo deva prApto vA yugasaMkayaH 7061023a nedRzaM dRSTapUrvaM na zrutaM vA prapitAmaha 7061023c devAnAM bhayasaMmoho lokAnAM saMkSayaH prabho 7061024a teSAM tad vacanaM zrutvA brahmA lokapitAmanaH 7061024c bhayakAraNam AcaSTe devAnAm abhayaMkaraH 7061025a vadhAya lavaNasyAjau zaraH zatrughnadhAritaH 7061025c tejasA yasya sarve sma saMmUDhAH surasattamAH 7061026a eSo hi pUrvaM devasya lokakartuH sanAtanaH 7061026c zaras tejomayo vatsA yena vai bhayam Agatam 7061027a eSa vai kaiTabhasyArthe madhunaz ca mahAzaraH 7061027c sRSTo mahAtmanA tena vadhArthaM daityayos tayoH 7061028a evam etaM prajAnIdhvaM viSNos tejomayaM zaram 7061028c eSA caiva tanuH pUrvA viSNos tasya mahAtmanaH 7061029a ito gacchatA pazyadhvaM vadhyamAnaM mahAtmanA 7061029c rAmAnujena vIreNa lavaNaM rAkSasottamam 7061030a tasya te devadevasya nizamya madhurAM giram 7061030c Ajagmur yatra yudhyete zatrughnalavaNAv ubhau 7061031a taM zaraM divyasaMkAzaM zatrughnakaradhAritam 7061031c dadRzuH sarvabhUtAni yugAntAgnim ivotthitam 7061032a AkAzam AvRtaM dRSTvA devair hi raghunandanaH 7061032c siMhanAdaM muhuH kRtvA dadarza lavaNaM punaH 7061033a AhUtaz ca tatas tena zatrughnena mahAtmanA 7061033c lavaNaH krodhasaMyukto yuddhAya samupasthitaH 7061034a AkarNAt sa vikRSyAtha tad dhanur dhanvinAM varaH 7061034c sa mumoca mahAbANaM lavaNasya mahorasi 7061034e uras tasya vidAryAzu praviveza rasAtalam 7061035a gatvA rasAtalaM divyaM zaro vibudhapUjitaH 7061035c punar evAgamat tUrNam ikSvAkukulanandanam 7061036a zatrughnazaranirbhinno lavaNaH sa nizAcaraH 7061036c papAta sahasA bhUmau vajrAhata ivAcalaH 7061037a tac ca divyaM mahac chUlaM hate lavaNarAkSase 7061037c pazyatAM sarvabhUtAnAM rudrasya vazam anvagAt 7061038a ekeSupAtena bhayaM nihatya; lokatrayasyAsya raghupravIraH 7061038c vinirbabhAv udyatacApabANas; tamaH praNudyeva sahasrarazmiH 7062001a hate tu lavaNe devAH sendrAH sAgnipurogamAH 7062001c UcuH sumadhurAM vANIM zatrughnaM zatrutApanam 7062002a diSTyA te vijayo vatsa diSTyA lavaNarAkSasaH 7062002c hataH puruSazArdUla varaM varaya rAghava 7062003a varadAH sma mahAbAho sarva eva samAgatAH 7062003c vijayAkAGkSiNas tubhyam amoghaM darzanaM hi naH 7062004a devAnAM bhASitaM zrutvA zUro mUrdhni kRtAJjaliH 7062004c pratyuvAca mahAbAhuH zatrughnaH prayatAtmavAn 7062005a imAM madhupurIM ramyAM madhurAM deva nirmitAm 7062005c nivezaM prApnuyAM zIghram eSa me 'stu varo mataH 7062006a taM devAH prItamanaso bADham ity eva rAghavam 7062006c bhaviSyati purI ramyA zUrasenA na saMzayaH 7062007a te tathoktvA mahAtmAno divam Aruruhus tadA 7062007c zatrughno 'pi mahAtejAs tAM senAM samupAnayat 7062008a sA senA zIghram Agacchac chrutvA zatrughnazAsanam 7062008c nivezanaM ca zatrughnaH zAsanena samArabhat 7062009a sA purI divyasaMkAzA varSe dvAdazame zubhA 7062009c niviSTA zUrasenAnAM viSayaz cAkutobhayaH 7062010a kSetrANi sasyayuktAni kAle varSati vAsavaH 7062010c arogA vIrapuruSA zatrughnabhujapAlitA 7062011a ardhacandrapratIkAzA yamunAtIrazobhitA 7062011c zobhitA gRhamukhyaiz ca zobhitA catvarApaNaiH 7062012a yac ca tena mahac chUnyaM lavaNena kRtaM purA 7062012c zobhayAm Asa tad vIro nAnApaNyasamRddhibhiH 7062013a tAM samRddhAM samRddhArthaH zatrughno bharatAnujaH 7062013c nirIkSya paramaprItaH paraM harSam upAgamat 7062014a tasya buddhiH samutpannA nivezya madhurAM purIm 7062014c rAmapAdau nirIkSeyaM varSe dvAdazame zubhe 7063001a tato dvAdazame varSe zatrughno rAmapAlitAm 7063001c ayodhyAM cakame gantum alpabhRtyabalAnugaH 7063002a mantriNo balamukhyAMz ca nivartya ca purodhasaM 7063002c jagAma rathamukhyena hayayuktena bhAsvatA 7063003a sa gatvA gaNitAn vAsAn saptASTau raghunandanaH 7063003c ayodhyAm agamat tUrNaM rAghavotsukadarzanaH 7063004a sa pravizya purIM ramyAM zrImAn ikSvAkunandanaH 7063004c praviveza mahAbAhur yatra rAmo mahAdyutiH 7063005a so 'bhivAdya mahAtmAnaM jvalantam iva tejasA 7063005c uvAca prAJjalir bhUtvA rAmaM satyaparAkramam 7063006a yad AjJaptaM mahArAja sarvaM tat kRtavAn aham 7063006c hataH sa lavaNaH pApaH purI sA ca nivezitA 7063007a dvAdazaM ca gataM varSaM tvAM vinA raghunandana 7063007c notsaheyam ahaM vastuM tvayA virahito nRpa 7063008a sa me prasAdaM kAkutstha kuruSvAmitavikrama 7063008c mAtRhIno yathA vatsas tvAM vinA pravasAmy aham 7063009a evaM bruvANaM zatrughnaM pariSvajyedam abravIt 7063009c mA viSAdaM kRthA vIra naitat kSatriyaceSTitam 7063010a nAvasIdanti rAjAno vipravAseSu rAghava 7063010c prajAz ca paripAlyA hi kSatradharmeNa rAghava 7063011a kAle kAle ca mAM vIra ayodhyAm avalokitum 7063011c Agaccha tvaM narazreSTha gantAsi ca puraM tava 7063012a mamApi tvaM sudayitaH prANair api na saMzayaH 7063012c avazyaM karaNIyaM ca rAjyasya paripAlanam 7063013a tasmAt tvaM vasa kAkutstha paJcarAtraM mayA saha 7063013c UrdhvaM gantAsi madhurAM sabhRtyabalavAhanaH 7063014a rAmasyaitad vacaH zrutvA dharmayuktaM mano'nugam 7063014c zatrughno dInayA vAcA bADham ity eva cAbravIt 7063015a sa paJcarAtraM kAkutstho rAghavasya yathAjJayA 7063015c uSya tatra maheSvAso gamanAyopacakrame 7063016a Amantrya tu mahAtmAnaM rAmaM satyaparAkramam 7063016c bharataM lakSmaNaM caiva mahAratham upAruhat 7063017a dUraM tAbhyAm anugato lakSmaNena mahAtmanA 7063017c bharatena ca zatrughno jagAmAzu purIM tadA 7064001a prasthApya tu sa zatrughnaM bhrAtRbhyAM saha rAghavaH 7064001c pramumoda sukhI rAjyaM dharmeNa paripAlayan 7064002a tataH katipayAhaHsu vRddho jAnapado dvijaH 7064002c zavaM bAlam upAdAya rAjadvAram upAgamat 7064003a rudan bahuvidhA vAcaH snehAkSarasamanvitAH 7064003c asakRtputra putreti vAkyam etad uvAca ha 7064004a kiM nu me duSkRtaM karma pUrvaM dehAntare kRtam 7064004c yad ahaM putram ekaM tvAM pazyAmi nidhanaM gatam 7064005a aprAptayauvanaM bAlaM paJcavarSasamanvitam 7064005c akAle kAlam ApannaM duHkhAya mama putraka 7064006a alpair ahobhir nidhanaM gamiSyAmi na saMzayaH 7064006c ahaM ca jananI caiva tava zokena putraka 7064007a na smarAmy anRtaM hy uktaM na ca hiMsAM smarAmy aham 7064007c kena me duSkRtenAdya bAla eva mamAtmajaH 7064007e akRtvA pitRkAryANi nIto vaivasvatakSayam 7064008a nedRzaM dRSTapUrvaM me zrutaM vA ghoradarzanam 7064008c mRtyur aprAptakAlAnAM rAmasya viSaye yathA 7064009a rAmasya duSkRtaM kiM cin mahad asti na saMzayaH 7064009c tvaM rAjaJ jIvayasvainaM bAlaM mRtyuvazaM gatam 7064010a bhrAtRbhiH sahito rAjan dIrgham Ayur avApnuhi 7064010c uSitAH sma sukhaM rAjye tavAsmin sumahAbala 7064011a saMpraty anAtho viSaya ikSvAkUNAM mahAtmanAm 7064011c rAmaM nAtham ihAsAdya bAlAntakaraNaM nRpam 7064012a rAjadoSair vipadyante prajA hy avidhipAlitAH 7064012c asadvRtte tu nRpatAv akAle mriyate janaH 7064013a yadA pureSv ayuktAni janA janapadeSu ca 7064013c kurvate na ca rakSAsti tadAkAlakRtaM bhayam 7064014a suvyaktaM rAjadoSo 'yaM bhaviSyati na saMzayaH 7064014c pure janapade vApi tadA bAlavadho hy ayam 7064015a evaM bahuvidhair vAkyair nindayAno muhur muhuH 7064015c rAjAnaM duHkhasaMtaptaH sutaM tam upagUhati 7065001a tathA tu karuNaM tasya dvijasya paridevitam 7065001c zuzrAva rAghavaH sarvaM duHkhazokasamanvitam 7065002a sa duHkhena susaMtapto mantriNaH samupAhvayat 7065002c vasiSThaM vAmadevaM ca bhrAtqMz ca sahanaigamAn 7065003a tato dvijA vasiSThena sArdham aSTau pravezitAH 7065003c rAjAnaM devasaMkAzaM vardhasveti tato 'bruvan 7065004a mArkaNDeyo 'tha maudgalyo vAmadevaz ca kAzyapaH 7065004c kAtyAyano 'tha jAbAlir gautamo nAradas tathA 7065005a ete dvijarSabhAH sarve AsaneSUpavezitAH 7065005c mantriNo naigamAz caiva yathArham anukUlataH 7065006a tASAM samupaviSTAnAM sarveSAM dIptatejasAm 7065006c rAghavaH sarvam AcaSTe dvijo yasmAt praroditi 7065007a tasya tad vacanaM zrutvA rAjJo dInasya nAradaH 7065007c pratyuvAca zubhaM vAkyam RSINAM saMnidhau nRpam 7065008a zRNu rAjan yathAkAle prApto 'yaM bAlasaMkSayaH 7065008c zrutvA kartavyatAM vIra kuruSva raghunandana 7065009a purA kRtayuge rAma brAhmaNA vai tapasvinaH 7065009c abrAhmaNas tadA rAjan na tapasvI kathaM cana 7065010a tasmin yuge prajvalite brahmabhUte anAvRte 7065010c amRtyavas tadA sarve jajJire dIrghadarzinaH 7065011a tatas tretAyugaM nAma mAnavAnAM vapuSmatAm 7065011c kSatriyA yatra jAyante pUrveNa tapasAnvitAH 7065012a vIryeNa tapasA caiva te 'dhikAH pUrvajanmani 7065012c mAnavA ye mahAtmAnas tasmiMs tretAyuge yuge 7065013a brahmakSatraM tu tat sarvaM yat pUrvam aparaM ca yat 7065013c yugayor ubhayor AsIt samavIryasamanvitam 7065014a apazyantas tu te sarve vizeSam adhikaM tataH 7065014c sthApanaM cakrire tatra cAturvarNyasya sarvataH 7065015a adharmaH pAdam ekaM tu pAtayat pRthivItale 7065015c adharmeNa hi saMyuktAs tena mandAbhavan dvijAH 7065016a tataH prAduSkRtaM pUrvam AyuSaH pariniSThitam 7065016c zubhAny evAcara&l lokAH satyadharmaparAyaNAH 7065017a tretAyuge tv avartanta brAhmaNAH kSatriyaz ca ye 7065017c tapo 'tapyanta te sarve zuzrUSAm apare janAH 7065018a sa dharmaH paramas teSAM vaizyazUdram athAgamat 7065018c pUjAM ca sarvavarNAnAM zUdrAz cakrur vizeSataH 7065019a tataH pAdam adharmasya dvitIyam avatArayat 7065019c tato dvAparasaMkhyA sA yugasya samajAyata 7065020a tasmin dvAparasaMkhye tu vartamAne yugakSaye 7065020c adharmaz cAnRtaM caiva vavRdhe puruSarSabha 7065021a tasmin dvAparasaMkhyAte tapo vaizyAn samAvizat 7065021c na zUdro labhate dharmam ugraM taptaM nararSabha 7065022a hInavarNo narazreSTha tapyate sumahat tapaH 7065022c bhaviSyA zUdrayonyAM hi tapazcaryA kalau yuge 7065023a adharmaH paramo rAma dvApare zUdradhAritaH 7065023c sa vai viSayaparyante tava rAjan mahAtapAH 7065023e zUdras tapyati durbuddhis tena bAlavadho hy ayam 7065024a yo hy adharmam akAryaM vA viSaye pArthivasya hi 7065024c karoti rAjazArdUla pure vA durmatir naraH 7065024e kSipraM hi narakaM yAti sa ca rAjA na saMzayaH 7065025a sa tvaM puruSazArdUla mArgasva viSayaM svakam 7065025c duSkRtaM yatra pazyethAs tatra yatnaM samAcara 7065026a evaM te dharmavRddhiz ca nRNAM cAyurvivardhanam 7065026c bhaviSyati narazreSTha bAlasyAsya ca jIvitam 7066001a nAradasya tu tad vAkyaM zrutvAmRtamayaM yathA 7066001c praharSam atulaM lebhe lakSmaNaM cedam abravIt 7066002a gaccha saumya dvijazreSThaM samAzvAsaya lakSmaNa 7066002c bAlasya ca zarIraM tat tailadroNyAM nidhApaya 7066003a gandhaiz ca paramodArais tailaiz ca susugandhibhiH 7066003c yathA na kSIyate bAlas tathA saumya vidhIyatAm 7066004a yathA zarIre bAlasya guptasyAkliSTakarmaNaH 7066004c vipattiH paribhedo vA bhaven na ca tathA kuru 7066005a tathA saMdizya kAkutstho lakSmaNaM zubhalakSaNam 7066005c manasA puSpakaM dadhyAv Agaccheti mahAyazAH 7066006a iGgitaM sa tu vijJAya puSpako hemabhUSitaH 7066006c AjagAma muhUrtena samIpaM rAghavasya vai 7066007a so 'bravIt praNato bhUtvA ayam asmi narAdhipa 7066007c vazyas tava mahAbAho kiMkaraH samupasthitaH 7066008a bhASitaM ruciraM zrutvA puSpakasya narAdhipaH 7066008c abhivAdya maharSIs tAn vimAnaM so 'dhyarohata 7066009a dhanur gRhItvA tUNIM ca khaDgaM ca ruciraprabham 7066009c nikSipya nagare vIrau saumitribharatAv ubhau 7066010a prAyAt pratIcIM sa marUn vicinvaMz ca samantataH 7066010c uttarAm agamac chrImAn dizaM himavadAvRtam 7066011a apazyamAnas tatrApi svalpam apy atha duSkRtam 7066011c pUrvAm api dizaM sarvAm athApazyan narAdhipaH 7066012a dakSiNAM dizam AkrAmat tato rAjarSinandanaH 7066012c zaivalasyottare pArzve dadarza sumahat saraH 7066013a tasmin sarasi tapyantaM tApasaM sumahat tapaH 7066013c dadarza rAghavaH zrImA&l lambamAnam adhomukham 7066014a athainaM samupAgamya tapyantaM tapa uttamam 7066014c uvAca rAghavo vAkyaM dhanyas tvam asi suvrata 7066015a kasyAM yonyAM tapovRddha vartase dRDhavikrama 7066015c kautUhalAt tvAM pRcchAmi rAmo dAzarathir hy aham 7066016a manISitas te ko nv arthaH svargalAbho varAzrayaH 7066016c yam azritya tapas taptaM zrotum icchAmi tApasa 7066017a brAhmaNo vAsi bhadraM te kSatriyo vAsi durjayaH 7066017c vaizyo vA yadi vA zUdraH satyam etad bravIhi me 7067001a tasya tad vacanaM zrutvA rAmasyAkliSTakarmaNaH 7067001c avAkzirAs tathAbhUto vAkyam etad uvAca ha 7067002a zUdrayonyAM prasUto 'smi tapa ugraM samAsthitaH 7067002c devatvaM prArthaye rAma sazarIro mahAyazaH 7067003a na mithyAhaM vade rAjan devalokajigISayA 7067003c zUdraM mAM viddhi kAkutstha zambUkaM nAma nAmataH 7067004a bhASatas tasya zUdrasya khaDgaM suruciraprabham 7067004c niSkRSya kozAd vimalaM ziraz ciccheda rAghavaH 7067005a tasmin muhUrte bAlo 'sau jIvena samayujyata 7067006a tato 'gastyAzramapadaM rAmaH kamalalocanaH 7067006c sa gatvA vinayenaiva taM natvA mumude sukhI 7067007a so 'bhivAdya mahAtmAnaM jvalantam iva tejasA 7067007c AtithyaM paramaM prApya niSasAda narAdhipaH 7067008a tam uvAca mahAtejAH kumbhayonir mahAtapAH 7067008c svAgataM te narazreSTha diSTyA prApto 'si rAghava 7067009a tvaM me bahumato rAma guNair bahubhir uttamaiH 7067009c atithiH pUjanIyaz ca mama rAjan hRdi sthitaH 7067010a surA hi kathayanti tvAm AgataM zUdraghAtinam 7067010c brAhmaNasya tu dharmeNa tvayA jIvApitaH sutaH 7067011a uSyatAM ceha rajanIM sakAze mama rAghava 7067011c prabhAte puSpakeNa tvaM gantA svapuram eva hi 7067012a idaM cAbharaNaM saumya nirmitaM vizvakarmaNA 7067012c divyaM divyena vapuSA dIpyamAnaM svatejasA 7067012e pratigRhNISva kAkutstha matpriyaM kuru rAghava 7067013a dattasya hi punar dAnaM sumahat phalam ucyate 7067013c tasmAt pradAsye vidhivat tat pratIccha nararSabha 7067014a tad rAmaH pratijagrAha munes tasya mahAtmanaH 7067014c divyam AbharaNaM citraM pradIptam iva bhAskaram 7067015a pratigRhya tato rAmas tad AbharaNam uttamam 7067015c AgamaM tasya divyasya praSTum evopacakrame 7067016a atyadbhutam idaM brahman vapuSA yuktam uttamam 7067016c kathaM bhagavatA prAptaM kuto vA kena vAhRtam 7067017a kutUhalatayA brahman pRcchAmi tvAM mahAyazaH 7067017c AzcaryANAM bahUnAM hi nidhiH paramako bhavAn 7067018a evaM bruvati kAkutsthe munir vAkyam athAbravIt 7067018c zRNu rAma yathAvRttaM purA tretAyuge gate 7068001a purA tretAyuge hy AsId araNyaM bahuvistaram 7068001c samantAd yojanazataM nirmRgaM pakSivarjitam 7068002a tasmin nirmAnuSe 'raNye kurvANas tapa uttamam 7068002c aham AkramituM saumya tad araNyam upAgamam 7068003a tasya rUpam araNyasya nirdeSTuM na zazAka ha 7068003c phalamUlaiH sukhAsvAdair bahurUpaiz ca pAdapaiH 7068004a tasyAraNyasya madhye tu saro yojanam Ayatam 7068004c padmotpalasamAkIrNaM samatikrAntazaivalam 7068005a tad Azcaryam ivAtyarthaM sukhAsvAdam anuttamam 7068005c arajaskaM tathAkSobhyaM zrImatpakSigaNAyutam 7068006a tasmin saraHsamIpe tu mahad adbhutam Azramam 7068006c purANaM puNyam atyarthaM tapasvijanavarjitam 7068007a tatrAham avasaM rAtriM naidAghIM puruSarSabha 7068007c prabhAte kAlyam utthAya saras tad upacakrame 7068008a athApazyaM zavaM tatra supuSTam ajaraM kva cit 7068008c tiSThantaM parayA lakSmyA tasmiMs toyAzaye nRpa 7068009a tam arthaM cintayAno 'haM muhUrtaM tatra rAghava 7068009c viSThito 'smi sarastIre kiM nv idaM syAd iti prabho 7068010a athApazyaM muhUrtAt tu divyam adbhutadarzanam 7068010c vimAnaM paramodAraM haMsayuktaM manojavam 7068011a atyarthaM svargiNaM tatra vimAne raghunandana 7068011c upAste 'psarasAM vIra sahasraM divyabhUSaNam 7068011e gAnti geyAni ramyANi vAdayanti tathAparAH 7068012a pazyato me tadA rAma vimAnAd avaruhya ca 7068012c taM zavaM bhakSayAm Asa sa svargI raghunandana 7068013a tato bhuktvA yathAkAmaM mAMsaM bahu ca suSThu ca 7068013c avatIrya saraH svargI saMspraSTum upacakrame 7068014a upaspRzya yathAnyAyaM sa svargI puruSarSabha 7068014c AroDhum upacakrAma vimAnavaram uttamam 7068015a tam ahaM devasaMkAzam Arohantam udIkSya vai 7068015c athAham abruvaM vAkyaM tam eva puruSarSabha 7068016a ko bhavAn devasaMkAza AhAraz ca vigarhitaH 7068016c tvayAyaM bhujyate saumya kiM karthaM vaktum arhasi 7068017a Azcaryam IdRzo bhAvo bhAsvaro devasaMmataH 7068017c AhAro garhitaH saumya zrotum icchAmi tattvataH 7069001a bhuktvA tu bhASitaM vAkyaM mama rAma zubhAkSaram 7069001c prAJjaliH pratyuvAcedaM sa svargI raghunandana 7069002a zRNu brahman yathAvRttaM mamaitat sukhaduHkhayoH 7069002c duratikramaNIyaM hi yathA pRcchasi mAM dvija 7069003a purA vaidarbhako rAjA pitA mama mahAyazAH 7069003c sudeva iti vikhyAtas triSu lokeSu vIryavAn 7069004a tasya putradvayaM brahman dvAbhyAM strIbhyAm ajAyata 7069004c ahaM zveta iti khyAto yavIyAn suratho 'bhavat 7069005a tataH pitari svaryAte paurA mAm abhyaSecayan 7069005c tatrAhaM kRtavAn rAjyaM dharmeNa susamAhitaH 7069006a evaM varSasahasrANi samatItAni suvrata 7069006c rAjyaM kArayato brahman prajA dharmeNa rakSataH 7069007a so 'haM nimitte kasmiMz cid vijJAtAyur dvijottama 7069007c kAladharmaM hRdi nyasya tato vanam upAgamam 7069008a so 'haM vanam idaM durgaM mRgapakSivivarjitam 7069008c tapaz cartuM praviSTo 'smi samIpe sarasaH zubhe 7069009a bhrAtaraM surathaM rAjye abhiSicya narAdhipam 7069009c idaM saraH samAsAdya tapas taptaM mayA ciram 7069010a so 'haM varSasahasrANi tapas trINi mahAmune 7069010c taptvA suduSkaraM prApto brahmalokam anuttamam 7069011a tato mAM svargasaMsthaM vai kSutpipAse dvijottama 7069011c bAdhete paramodAra tato 'haM vyathitendriyaH 7069012a gatvA tribhuvaNazreSThaM pitAmaham uvAca ha 7069012c bhagavan brahmaloko 'yaM kSutpipAsAvivarjitaH 7069013a kasyeyaM karmaNaH prAptiH kSutpipAsAvazo 'smi yat 7069013c AhAraH kaz ca me deva tan me brUhi pitAmaha 7069014a pitAmahas tu mAm Aha tavAhAraH sudevaja 7069014c svAdUni svAni mAMsAni tAni bhakSaya nityazaH 7069015a svazarIraM tvayA puSTaM kurvatA tapa uttamam 7069015c anuptaM rohate zveta na kadA cin mahAmate 7069016a dattaM na te 'sti sUkSmo 'pi vane sattvaniSevite 7069016c tena svargagato vatsa bAdhyase kSutpipAsayA 7069017a sa tvaM supuSTam AhAraiH svazarIram anuttamam 7069017c bhakSayasvAmRtarasaM sA te tRptir bhaviSyati 7069018a yadA tu tad vanaM zveta agastyaH sumahAn RSiH 7069018c AkramiSyati durdharSas tadA kRcchAd vimokSyase 7069019a sa hi tArayituM saumya zaktaH suragaNAn api 7069019c kiM punas tvAM mahAbAho kSutpipAsAvazaM gatam 7069020a so 'haM bhagavataH zrutvA devadevasya nizcayam 7069020c AhAraM garhitaM kurmi svazarIraM dvijottama 7069021a bahUn varSagaNAn brahman bhujyamAnam idaM mayA 7069021c kSayaM nAbhyeti brahmarSe tRptiz cApi mamottamA 7069022a tasya me kRcchrabhUtasya kRcchrAd asmAd vimokSaya 7069022c anyeSAm agatir hy atra kumbhayonim Rte dvijam 7069023a idam AbharaNaM saumya tAraNArthaM dvijottama 7069023c pratigRhNISva brahmarSe prasAdaM kartum arhasi 7069024a tasyAhaM svargiNo vAkyaM zrutvA duHkhasamanvitam 7069024c tAraNAyopajagrAha tad AbharaNam uttamam 7069025a mayA pratigRhIte tu tasminn AbharaNe zubhe 7069025c mAnuSaH pUrvako deho rAjarSeH sa nanAza ha 7069026a pranaSTe tu zarIre 'sau rAjarSiH parayA mudA 7069026c tRptaH pramudito rAjA jagAma tridivaM punaH 7069027a tenedaM zakratulyena divyam AbharaNaM mama 7069027c tasmin nimitte kAkutstha dattam adbhutadarzanam 7070001a tad adbhutatamaM vAkyaM zrutvAgastyasya rAghavaH 7070001c gauravAd vismayAc caiva bhUyaH praSTuM pracakrame 7070002a bhagavaMs tad vanaM ghoraM tapas tapyati yatra saH 7070002c zveto vaidarbhako rAjA kathaM tad amRgadvijam 7070003a niHsattvaM ca vanaM jAtaM zUnyaM manujavarjitam 7070003c tapaz cartuM praviSTaH sa zrotum icchAmi tattvataH 7070004a rAmasya bhASitaM zrutvA kautUhalasamanvitam 7070004c vAkyaM paramatejasvI vaktum evopacakrame 7070005a purA kRtayuge rAma manur daNDadharaH prabhuH 7070005c tasya putro mahAn AsId ikSvAkuH kulavardhanaH 7070006a taM putraM pUrvake rAjye nikSipya bhuvi durjayam 7070006c pRthivyAM rAjavaMzAnAM bhava kartety uvAca ha 7070007a tatheti ca pratijJAtaM pituH putreNa rAghava 7070007c tataH paramasaMhRSTo manuH punar uvAca ha 7070008a prIto 'smi paramodArakartA cAsi na saMzayaH 7070008c daNDena ca prajA rakSa mA ca daNDam akAraNe 7070009a aparAdhiSu yo daNDaH pAtyate mAnaveSu vai 7070009c sa daNDo vidhivan muktaH svargaM nayati pArthivam 7070010a tasmAd daNDe mahAbAho yatnavAn bhava putraka 7070010c dharmo hi paramo loke kurvatas te bhaviSyati 7070011a iti taM bahu saMdizya manuH putraM samAdhinA 7070011c jagAma tridivaM hRSTo brahmalokam anuttamam 7070012a prayAte tridive tasminn ikSvAkur amitaprabhaH 7070012c janayiSye kathaM putrAn iti cintAparo 'bhavat 7070013a karmabhir bahurUpaiz ca tais tair manusutaH sutAn 7070013c janayAm Asa dharmAtmA zataM devasutopamAn 7070014a teSAm avarajas tAta sarveSAM raghunandana 7070014c mUDhaz cAkRtividyaz ca na zuzrUSati pUrvajAn 7070015a nAma tasya ca daNDeti pitA cakre 'lpatejasaH 7070015c avazyaM daNDapatanaM zarIre 'sya bhaviSyati 7070016a sa pazyamAnas taM doSaM ghoraM putrasya rAghava 7070016c vindhyazaivalayor madhye rAjyaM prAdAd ariMdama 7070017a sa daNDas tatra rAjAbhUd ramye parvatarodhasi 7070017c puraM cApratimaM rAma nyavezayad anuttamam 7070018a purasya cAkaron nAma madhumantam iti prabho 7070018c purohitaM cozanasaM varayAm Asa suvratam 7070019a evaM sa rAjA tad rAjyaM kArayat sapurohitaH 7070019c prahRSTamanujAkIrNaM devarAjyaM yathA divi 7071001a etad AkhyAya rAmAya maharSiH kumbhasaMbhavaH 7071001c asyAm evAparaM vAkyaM kathAyAm upacakrame 7071002a tataH sa daNDaH kAkutstha bahuvarSagaNAyutam 7071002c akarot tatra mandAtmA rAjyaM nihatakaNTakam 7071003a atha kAle tu kasmiMz cid rAjA bhArgavam Azramam 7071003c ramaNIyam upAkrAmac caitre mAsi manorame 7071004a tatra bhArgavakanyAM sa rUpeNApratimAM bhuvi 7071004c vicarantIM vanoddeze daNDo 'pazyad anuttamAm 7071005a sa dRSTvA tAM sudurmedhA anaGgazarapIDitaH 7071005c abhigamya susaMvignaH kanyAM vacanam abravIt 7071006a kutas tvam asi suzroNi kasya vAsi sutA zubhe 7071006c pIDito 'ham anaGgena pRcchAmi tvAM sumadhyame 7071007a tasya tv evaM bruvANasya mohonmattasya kAminaH 7071007c bhArgavI pratyuvAcedaM vacaH sAnunayaM nRpam 7071008a bhArgavasya sutAM viddhi devasyAkliSTakarmaNaH 7071008c arajAM nAma rAjendra jyeSThAm AzramavAsinIm 7071009a guruH pitA me rAjendra tvaM ca ziSyo mahAtmanaH 7071009c vyasanaM sumahat kruddhaH sa te dadyAn mahAtapAH 7071010a yadi vAtra mayA kAryaM dharmadRSTena satpathA 7071010c varayasva nRpa zreSTha pitaraM me mahAdyutim 7071011a anyathA tu phalaM tubhyaM bhaved ghorAbhisaMhitam 7071011c krodhena hi pitA me 'sau trailokyam api nirdahet 7071012a evaM bruvANAm arajAM daNDaH kAmazarArditaH 7071012c pratyuvAca madonmattaH zirasy AdhAya so 'Jjalim 7071013a prasAdaM kuru suzroNi na kAlaM kSeptum arhasi 7071013c tvatkRte hi mama prANA vidIryante zubhAnane 7071014a tvAM prApya hi vadho vApi pApaM vApi sudAruNam 7071014c bhaktaM bhajasva mAM bhIru bhajamAnaM suvihvalam 7071015a evam uktvA tu tAM kanyAM dorbhyAM gRhya balAd balI 7071015c visphurantIM yathAkAmaM maithunAyopacakrame 7071016a tam anarthaM mahAghoraM daNDaH kRtvA sudAruNam 7071016c nagaraM prayayau cAzu madhumantam anuttamam 7071017a arajApi rudantI sA AzramasyAvidUrataH 7071017c pratIkSate susaMtrastA pitaraM devasaMnibham 7072001a sa muhUrtAd upazrutya devarSir amitaprabhaH 7072001c svam AzramaM ziSya vRtaH kSudhArtaH saMnyavartata 7072002a so 'pazyad arajAM dInAM rajasA samabhiplutAm 7072002c jyotsnAm ivAruNagrastAM pratyUSe na virAjatIm 7072003a tasya roSaH samabhavat kSudhArtasya vizeSataH 7072003c nirdahann iva lokAMs trIJ ziSyAMz cedam uvAca ha 7072004a pazyadhvaM viparItasya daNDasyAviditAtmanaH 7072004c vipattiM ghorasaMkAzAM kruddhAm agnizikhAm iva 7072005a kSayo 'sya durmateH prAptaH sAnugasya durAtmanaH 7072005c yaH pradIptAM hutAzasya zikhAM vai spraSTum icchati 7072006a yasmAt sa kRtavAn pApam IdRzaM ghoradarzanam 7072006c tasmAt prApsyati durmedhAH phalaM pApasya karmaNaH 7072007a saptarAtreNa rAjAsau sabhRtyabalavAhanaH 7072007c pApakarmasamAcAro vadhaM prApsyati durmatiH 7072008a samantAd yojanazataM viSayaM cAsya durmateH 7072008c dhakSyate pAMsuvarSeNa mahatA pAkazAsanaH 7072009a sarvasattvAni yAnIha sthAvarANi carANi ca 7072009c mahatA pAMsuvarSeNa nAzaM yAsyanti sarvazaH 7072010a daNDasya viSayo yAvat tAvat sarvasamucchrayaH 7072010c pAMsubhuta ivAlakSyaH saptarAtrAd bhaviSyati 7072011a ity uktvA krodhasaMtapas tam AzramanivAsinam 7072011c janaM janapadAnteSu sthIyatAm iti cAbravIt 7072012a zrutvA tUzasano vAkyaM sa AzramAvasatho janaH 7072012c niSkrAnto viSayAt tasya sthAnaM cakre 'tha bAhyataH 7072013a sa tathoktvA munijanam arajAm idam abravIt 7072013c ihaiva vasa durmedhe Azrame susamAhitA 7072014a idaM yojanaparyantaM saraH suruciraprabham 7072014c araje vijvarA bhuGkSva kAlaz cAtra pratIkSyatAm 7072015a tvatsamIpe tu ye sattvA vAsam eSyanti tAM nizAm 7072015c avadhyAH pAMsuvarSeNa te bhaviSyanti nityadA 7072016a ity uktvA bhArgavo vAsam anyatra samupAkramat 7072016c saptAhAd bhasmasAdbhUtaM yathoktaM brahmavAdinA 7072017a tasyAsau daNDaviSayo vindhyazaivalasAnuSu 7072017c zapto brahmarSiNA tena purA vaidharmake kRte 7072018a tataH prabhRti kAkutstha daNDakAraNyam ucyate 7072018c tapasvinaH sthitA yatra janasthAnam atho 'bhavat 7072019a etat te sarvam AkhyAtaM yan mAM pRcchasi rAghava 7072019c saMdhyAm upAsituM vIra samayo hy ativartate 7072020a ete maharSayaH sarve pUrNakumbhAH samantataH 7072020c kRtodako naravyAghra AdityaM paryupAsate 7072021a sa tair RSibhir abhyastaH sahitair brahmasattamaiH 7072021c ravir astaM gato rAma gacchodakam upaspRza 7073001a RSer vacanam AjJAya rAmaH saMdhyAm upAsitum 7073001c upAkrAmat saraH puNyam apsarobhir niSevitam 7073002a tatrodakam upaspRzya saMdhyAm anvAsya pazcimAm 7073002c AzramaM prAvizad rAmaH kumbhayoner mahAtmanaH 7073003a asyAgastyo bahuguNaM phalamUlaM tathauSadhIH 7073003c zAkAni ca pavitrANi bhojanArtham akalpayat 7073004a sa bhuktavAn narazreSThas tad annam amRtopamam 7073004c prItaz ca parituSTaz ca tAM rAtriM samupAvasat 7073005a prabhAte kAlyam utthAya kRtvAhnikam ariMdamaH 7073005c RSiM samabhicakrAma gamanAya raghUttamaH 7073006a abhivAdyAbravId rAmo maharSiM kumbhasaMbhavam 7073006c ApRcche tvAM gamiSyAmi mAm anujJAtum arhasi 7073007a dhanyo 'smy anugRhIto 'smi darzanena mahAtmanaH 7073007c draSTuM caivAgamiSyAmi pAvanArtham ihAtmanaH 7073008a tathA vadati kAkutsthe vAkyam adbhutadarzanam 7073008c uvAca paramaprIto dharmanetras tapodhanaH 7073009a atyadbhutam idaM vAkyaM tava rAma zubhAkSaram 7073009c pAvanaH sarvalokAnAM tvam eva raghunandana 7073010a muhUrtam api rAma tvAM ye nu pazyanti ke cana 7073010c pAvitAH svargabhUtAs te pUjyante divi daivataiH 7073011a ye ca tvAM ghoracakSurbhir IkSante prANino bhuvi 7073011c hatAs te yamadaNDena sadyo nirayagAminaH 7073012a gaccha cAriSTam avyagraH panthAnam akutobhayam 7073012c prazAdhi rAjyaM dharmeNa gatir hi jagato bhavAn 7073013a evam uktas tu muninA prAJjaliH pragraho nRpaH 7073013c abhyavAdayata prAjJas tam RSiM puNyazIlinam 7073014a abhivAdya munizreSThaM tAMz ca sarvAMs tapodhanAn 7073014c adhyArohat tad avyagraH puSpakaM hemabhUSitam 7073015a taM prayAntaM munigaNA AzIrvAdaiH samantataH 7073015c apUjayan mahendrAbhaM sahasrAkSam ivAmarAH 7073016a svasthaH sa dadRze rAmaH puSpake hemabhUSite 7073016c zazI meghasamIpastho yathA jaladharAgame 7073017a tato 'rdhadivase prApte pUjyamAnas tatas tataH 7073017c ayodhyAM prApya kAkutstho vimAnAd avarohata 7073018a tato visRjya ruciraM puSpakaM kAmagAminam 7073018c kakSyAntaravinikSiptaM dvAHsthaM rAmo 'bravId vacaH 7073019a lakSmaNaM bharataM caiva gatvA tau laghuvikramau 7073019c mamAgamanam AkhyAya zabdApaya ca mA ciram 7074001a tac chrutvA bhASitaM tasya rAmasyAkliSTakarmaNaH 7074001c dvAHsthaH kumArAv AhUya rAghavAya nyavedayat 7074002a dRSTvA tu rAghavaH prAptau priyau bharatalakSmaNau 7074002c pariSvajya tato rAmo vAkyam etad uvAca ha 7074003a kRtaM mayA yathAtathyaM dvijakAryam anuttamam 7074003c dharmasetumato bhUyaH kartum icchAmi rAghavau 7074004a yuvAbhyAm AtmabhUtAbhyAM rAjasUyam anuttamam 7074004c sahito yaSTum icchAmi tatra dharmo hi zAzvataH 7074005a iSTvA tu rAjasUyena mitraH zatrunibarhaNaH 7074005c suhutena suyajJena varuNatvam upAgamat 7074006a somaz ca rAjasUyena iSTvA dharmeNa dharmavit 7074006c prAptaz ca sarvalokAnAM kIrtiM sthAnaM ca zAzvatam 7074007a asminn ahani yac chreyaz cintyatAM tan mayA saha 7074007c hitaM cAyati yuktaM ca prayatau vaktum arhatha 7074008a zrutvA tu rAghavasyaitad vAkyaM vAkyavizAradaH 7074008c bharataH prAJjalir bhUtvA vAkyam etad uvAca ha 7074009a tvayi dharmaH paraH sAdho tvayi sarvA vasuMdharA 7074009c pratiSThitA mahAbAho yazaz cAmitavikrama 7074010a mahIpAlAz ca sarve tvAM prajApatim ivAmarAH 7074010c nirIkSante mahAtmAno lokanAthaM yathA vayam 7074011a prajAz ca pitRvad rAjan pazyanti tvAM mahAbala 7074011c pRthivyAM gatibhUto 'si prANinAm api rAghava 7074012a sa tvam evaMvidhaM yajJam AhartAsi kathaM nRpa 7074012c pRthivyAM rAjavaMzAnAM vinAzo yatra dRzyate 7074013a pRthivyAM ye ca puruSA rAjan pauruSam AgatAH 7074013c sarveSAM bhavitA tatra kSayaH sarvAntakopamaH 7074014a sa tvaM puruSazArdUla guNair atulavikrama 7074014c pRthivIM nArhase hantuM vaze hi tava vartate 7074015a bharatasya tu tad vAkyaM zrutvAmRtamayaM yathA 7074015c praharSam atulaM lebhe rAmaH satyaparAkramaH 7074016a uvAca ca zubhAM vANIM kaikeyyA nandivardhanam 7074016c prIto 'smi parituSTo 'smi tavAdya vacanena hi 7074017a idaM vacanam aklIbaM tvayA dharmasamAhitam 7074017c vyAhRtaM puruSavyAghra pRthivyAH paripAlanam 7074018a eSa tasmAd abhiprAyAd rAjasUyAt kratUttamAt 7074018c nivartayAmi dharmajJa tava suvyAhRtena vai 7074019a prajAnAM pAlanaM dharmo rAjJAM yajJena saMmitaH 7074019c tasmAc chRNomi te vAkyaM sAdhUktaM susamAhitam 7075001a tathoktavati rAme tu bharate ca mahAtmani 7075001c lakSmaNo 'pi zubhaM vAkyam uvAca raghunandanam 7075002a azvamedho mahAyajJaH pAvanaH sarvapApmanAm 7075002c pAvanas tava durdharSo rocatAM kratupuMgavaH 7075003a zrUyate hi purAvRttaM vAsave sumahAtmani 7075003c brahmahatyAvRtaH zakro hayamedhena pAvitaH 7075004a purA kila mahAbAho devAsurasamAgame 7075004c vRtro nAma mahAn AsId daiteyo lokasaMmataH 7075005a vistIrNA yojanazatam ucchritas triguNaM tataH 7075005c anurAgeNa lokAMs trIn snehAt pazyati sarvataH 7075006a dharmajJaz ca kRtajJaz ca buddhyA ca pariniSThitaH 7075006c zazAsa pRthivIM sarvAM dharmeNa susamAhitaH 7075007a tasmin prazAsati tadA sarvakAmadughA mahI 7075007c rasavanti prasUtAni mUlAni ca phalAni ca 7075008a akRSTapacyA pRthivI susaMpannA mahAtmanaH 7075008c sa rAjyaM tAdRzaM bhuGkte sphItam adbhutadarzanam 7075009a tasya buddhiH samutpannA tapaH kuryAm anuttamam 7075009c tapo hi paramaM zreyas tapo hi paramaM sukham 7075010a sa nikSipya sutaM jyeSThaM paureSu paramezvaram 7075010c tapa ugram upAtiSThat tApayan sarvadevatAH 7075011a tapas tapyati vRtre tu vAsavaH paramArtavat 7075011c viSNuM samupasaMkramya vAkyam etad uvAca ha 7075012a tapasyatA mahAbAho lokA vRtreNa nirjitAH 7075012c balavAn sa hi dharmAtmA nainaM zakSyAmi bAdhitum 7075013a yady asau tapa AtiSThed bhUya eva surezvara 7075013c yAval lokA dhariSyanti tAvad asya vazAnugAH 7075014a tvaM cainaM paramodAram upekSasi mahAbala 7075014c kSaNaM hi na bhaved vRtraH kruddhe tvayi surezvara 7075015a yadA hi prItisaMyogaM tvayA viSNo samAgataH 7075015c tadA prabhRti lokAnAM nAthatvam upalabdhavAn 7075016a sa tvaM prasAdaM lokAnAM kuruSva sumahAyazaH 7075016c tvatkRtena hi sarvaM syAt prazAntam ajaraM jagat 7075017a ime hi sarve viSNo tvAM nirIkSante divaukasaH 7075017c vRtraghatena mahatA eSAM sAhyaM kuruSva ha 7075018a tvayA hi nityazaH sAhyaM kRtam eSAM mahAtmanAm 7075018c asahyam idam anyeSAm agatInAM gatir bhavAn 7076001a lakSmaNasya tu tad vAkyaM zrutvA zatrunibarhaNaH 7076001c vRtraghAtam azeSeNa kathayety Aha lakSmaNam 7076002a rAghaveNaivam uktas tu sumitrAnandavardhanaH 7076002c bhUya eva kathAM divyAM kathayAm Asa lakSmaNaH 7076003a sahasrAkSavacaH zrutvA sarveSAM ca divaukasAm 7076003c viSNur devAn uvAcedaM sarvAn indrapurogamAn 7076004a pUrvaM sauhRdabaddho 'smi vRtrasya sumahAtmanaH 7076004c tena yuSmat priyArthaM vai nAhaM hanmi mahAsuram 7076005a avazyaM karaNIyaM ca bhavatAM sukham uttamam 7076005c tasmAd upAyam AkhyAsye yena vRtraM haniSyatha 7076006a tridhA bhUtaM kariSye 'ham AtmAnaM surasattamAH 7076006c tena vRtraM sahasrAkSo haniSyati na saMzayaH 7076007a eko 'Mzo vAsavaM yAtu dvitIyo vajram eva tu 7076007c tRtIyo bhUtalaM zakras tato vRtraM haniSyati 7076008a tathA bruvati deveze devA vAkyam athAbruvan 7076008c evam etan na saMdeho yathA vadasi daityahan 7076009a bhadraM te 'stu gamiSyAmo vRtrAsuravadhaiSiNaH 7076009c bhajasva paramodAravAsavaM svena tejasA 7076010a tataH sarve mahAtmAnaH sahasrAkSapurogamAH 7076010c tad araNyam upAkrAman yatra vRtro mahAsuraH 7076011a te 'pazyaMs tejasA bhUtaM tapantam asurottamam 7076011c pibantam iva lokAMs trIn nirdahantam ivAmbaram 7076012a dRSTvaiva cAsurazreSThaM devAs trAsam upAgaman 7076012c katham enaM vadhiSyAmaH kathaM na syAt parAjayaH 7076013a teSAM cintayatAM tatra sahasrAkSaH puraMdaraH 7076013c vajraM pragRhya bAhubhyAM prahiNod vRtramUrdhani 7076014a kAlAgnineva ghoreNa dIpteneva mahArciSA 7076014c prataptaM vRtrazirasi jagat trAsam upAgamat 7076015a asaMbhAvyaM vadhaM tasya vRtrasya vibudhAdhipaH 7076015c cintayAno jagAmAzu lokasyAntaM mahAyazAH 7076016a tam indraM brahmahatyAzu gacchantam anugacchati 7076016c apatac cAsya gAtreSu tam indraM duHkham Avizat 7076017a hatArayaH pranaSTendrA devAH sAgnipurogamAH 7076017c viSNuM tribhuvaNazreSThaM muhur muhur apUjayan 7076018a tvaM gatiH paramA deva pUrvajo jagataH prabhuH 7076018c rathArthaM sarvabhUtAnAM viSNutvam upajagmivAn 7076019a hataz cAyaM tvayA vRtro brahmahatyA ca vAsavam 7076019c bAdhate surazArdUla mokSaM tasya vinirdiza 7076020a teSAM tad vacanaM zrutvA devAnAM viSNur abravIt 7076020c mAm eva yajatAM zakraH pAvayiSyAmi vajriNam 7076021a puNyena hayamedhena mAm iSTvA pAkazAsanaH 7076021c punar eSyati devAnAm indratvam akutobhayaH 7076022a evaM saMdizya devAnAM tAM vANIm amRtopamA 7076022c jagAma viSNur devezaH stUyamAnas triviSTapam 7077001a tathA vRtravadhaM sarvam akhilena sa lakSmaNaH 7077001c kathayitvA narazreSThaH kathAzeSam upAkramat 7077002a tato hate mahAvIrye vRtre devabhayaMkare 7077002c brahmahatyAvRtaH zakraH saMjJAM lebhe na vRtrahA 7077003a so 'ntam Azritya lokAnAM naSTasaMjJo vicetanaH 7077003c kAlaM tatrAvasat kaM cid veSTamAno yathoragaH 7077004a atha naSTe sahasrAkSe udvignam abhavaj jagat 7077004c bhUmiz ca dhvastasaMkAzA niHsnehA zuSkakAnanA 7077005a niHsrotasaz cAmbuvAhA hradAz ca saritas tathA 7077005c saMkSobhaz caiva sattvAnAm anAvRSTikRto 'bhavat 7077006a kSIyamANe tu loke 'smin saMbhrAntamanasaH surAH 7077006c yad uktaM viSNunA pUrvaM taM yajJaM samupAnayan 7077007a tataH sarve suragaNAH sopAdhyAyAH saharSibhiH 7077007c taM dezaM sahitA jagmur yatrendro bhayamohitaH 7077008a te tu dRSTvA sahasrAkSaM mohitaM brahmahatyayA 7077008c taM puraskRtya devezam azvamedhaM pracakrire 7077009a tato 'zvamedhaH sumahAn mahendrasya mahAtmanaH 7077009c vavRdhe brahmahatyAyAH pAvanArthaM narezvara 7077010a tato yajJasamAptau tu brahmahatyA mahAtmanaH 7077010c abhigamyAbravId vAkyaM kva me sthAnaM vidhAsyatha 7077011a te tAm Ucus tato devAs tuSTAH prItisamanvitAH 7077011c caturdhA vibhajAtmAnam Atmanaiva durAsade 7077012a devAnAM bhASitaM zrutvA brahmahatyA mahAtmanAm 7077012c saMnidhau sthAnam anyatra varayAm Asa durvasA 7077013a ekenAMzena vatsyAmi pUrNodAsu nadISu vai 7077013c dvitIyena tu vRkSeSu satyam etad bravImi vaH 7077014a yo 'yam aMzas tRtIyo me strISu yauvanazAliSu 7077014c trirAtraM darpaparNAsu vasiSye darpaghAtinI 7077015a hantAro brAhmaNAn ye tu prekSApUrvam adUSakAn 7077015c tAMz caturthena bhAgena saMzrayiSye surarSabhAH 7077016a pratyUcus tAM tato devA yathA vadasi durvase 7077016c tathA bhavatu tat sarvaM sAdhayasva yathepsitam 7077017a tataH prItyAnvitA devAH sahasrAkSaM vavandire 7077017c vijvaraH pUtapApmA ca vAsavaH samapadyata 7077018a prazAntaM ca jagat sarvaM sahasrAkSe pratiSThate 7077018c yajJaM cAdbhutasaMkAzaM tadA zakro 'bhyapUjayat 7077019a IdRzo hy azvamedhasya prabhAvo raghunandana 7077019c yajasva sumahAbhAga hayamedhena pArthiva 7078001a tac chrutvA lakSmaNenoktaM vAkyaM vAkyavizAradaH 7078001c pratyuvAca mahAtejAH prahasan rAghavo vacaH 7078002a evam etan narazreSTha yathA vadasi lakSmaNa 7078002c vRtraghAtam azeSeNa vAjimedhaphalaM ca yat 7078003a zrUyate hi purA saumya kardamasya prajApateH 7078003c putro bAhlIzvaraH zrImAn ilo nAma sudhArmikaH 7078004a sa rAjA pRthivIM sarvAM vaze kRtvA mahAyazAH 7078004c rAjyaM caiva naravyAghra putravat paryapAlayat 7078005a suraiz ca paramodArair daiteyaiz ca mahAsuraiH 7078005c nAgarAkSasagandharvair yakSaiz ca sumahAtmabhiH 7078006a pUjyate nityazaH saumya bhayArtai raghunandana 7078006c abibhyaMz ca trayo lokAH saroSasya mahAtmanaH 7078007a sa rAjA tAdRzo hy AsId dharme vIrye ca niSThitaH 7078007c buddhyA ca paramodAro bAhlIkAnAM mahAyazAH 7078008a sa pracakre mahAbAhur mRgayAM rucire vane 7078008c caitre manorame mAsi sabhRtyabalavAhanaH 7078009a prajaghne sa nRpo 'raNye mRgAJ zatasahasrazaH 7078009c hatvaiva tRptir nAbhUc ca rAjJas tasya mahAtmanaH 7078010a nAnAmRgANAm ayutaM vadhyamAnaM mahAtmanA 7078010c yatra jAto mahAsenas taM dezam upacakrame 7078011a tasmiMs tu devadevezaH zailarAjasutAM haraH 7078011c ramayAm Asa durdharSaiH sarvair anucaraiH saha 7078012a kRtvA strIbhUtam AtmAnam umezo gopatidhvajaH 7078012c devyAH priyacikIrSuH sa tasmin parvatanirjhare 7078013a ye ca tatra vanoddeze sattvAH puruSavAdinaH 7078013c yac ca kiM cana tat sarvaM nArIsaMjJaM babhUva ha 7078014a etasminn antare rAjA sa ilaH kardamAtmajaH 7078014c nighnan mRgasahasrANi taM dezam upacakrame 7078015a sa dRSTvA strIkRtaM sarvaM savyAlamRgapakSiNam 7078015c AtmAnaM sAnugaM caiva strIbhUtaM raghunandana 7078016a tasya duHkhaM mahat tv AsId dRSTvAtmAnaM tathA gatam 7078016c umApatez ca tat karma jJAtvA trAsam upAgamat 7078017a tato devaM mahAtmAnaM zitikaNThaM kapardinam 7078017c jagAma zaraNaM rAjA sabhRtyabalavAhanaH 7078018a tataH prahasya varadaH saha devyA mahAyazAH 7078018c prajApatisutaM vAkyam uvAca varadaH svayam 7078019a uttiSThottiSTha rAjarSe kArdameya mahAbala 7078019c puruSatvam Rte saumya varaM varaya suvrata 7078020a tataH sa rAjA zokArtAH pratyAkhyAto mahAtmanA 7078020c na sa jagrAha strIbhUto varam anyaM surottamAt 7078021a tataH zokena mahatA zailarAjasutAM nRpaH 7078021c praNipatya mahAdevIM sarveNaivAntarAtmanA 7078022a Ize varANAM varade lokAnAm asi bhAmini 7078022c amoghadarzane devi bhaje saumye namo 'stu te 7078023a hRdgataM tasya rAjarSer vijJAya harasaMnidhau 7078023c pratyuvAca zubhaM vAkyaM devI rudrasya saMmatA 7078024a ardhasya devo varado varArdhasya tathA hy aham 7078024c tasmAd ardhaM gRhANa tvaM strIpuMsor yAvad icchasi 7078025a tad adbhutatamaM zrutvA devyA varam anuttamam 7078025c saMprahRSTamanA bhUtvA rAjA vAkyam athAbravIt 7078026a yadi devi prasannA me rUpeNApratimA bhuvi 7078026c mAsaM strItvam upAsitvA mAsaM syAM puruSaH punaH 7078027a IpsitaM tasya vijJAya devI surucirAnanA 7078027c pratyuvAca zubhaM vAkyam evam etad bhaviSyati 7078028a rAjan puruSabhUtas tvaM strIbhAvaM na smariSyasi 7078028c strIbhUtaz cAparaM mAsaM na smariSyasi pauruSam 7078029a evaM sa rAjA puruSo mAsaM bhUtvAtha kArdamiH 7078029c trailokyasundarI nArI mAsam ekam ilAbhavat 7079001a tAM kathAm ilasaMbaddhAM rAmeNa samudIritAm 7079001c lakSmaNo bharataz caiva zrutvA paramavismitau 7079002a tau rAmaM prAJjalIbhUtvA tasya rAjJo mahAtmanaH 7079002c vistaraM tasya bhAvasya tadA papracchatuH punaH 7079003a kathaM sa rAjA strIbhUto vartayAm Asa durgatim 7079003c puruSo vA yadA bhUtaH kAM vRttiM vartayaty asau 7079004a tayos tad bhASitaM zrutvA kautUhalasamanvitam 7079004c kathayAm Asa kAkutSThas tasya rAjJo yathA gatam 7079005a tam eva prathamaM mAsaM strIbhUtvA lokasundarI 7079005c tAbhiH parivRtA strIbhir ye 'sya pUrvaM padAnugAH 7079006a tat kAnanaM vigAhyAzu vijahre lokasundarI 7079006c drumagulmalatAkIrNaM padbhyAM padmadalekSaNA 7079007a vAhanAni ca sarvANi saMtyaktvA vai samantataH 7079007c parvatAbhogavivare tasmin reme ilA tadA 7079008a atha tasmin vanoddeze parvatasyAvidUrataH 7079008c saraH suruciraprakhyaM nAnApakSigaNAyutam 7079009a dadarza sA ilA tasmin budhaM somasutaM tadA 7079009c jvalantaM svena vapuSA pUrNaM somam ivoditam 7079010a tapantaM ca tapas tIvram ambhomadhye durAsadam 7079010c yazak saraM kAmagamaM tAruNye paryavasthitam 7079011a sA taM jalAzayaM sarvaM kSobhayAm Asa vismitA 7079011c saha taiH pUra puruSaiH strIbhUtai raghunandana 7079012a budhas tu tAM nirIkSyaiva kAmabANAbhipIDitaH 7079012c nopalebhe tadAtmAnaM cacAla ca tadAmbhasi 7079013a ilAM nirIkSamANaH sa trailokyAbhyadhikAM zubhAm 7079013c cintAM samabhyatikrAmat kA nv iyaM devatAdhikA 7079014a na devISu na nAgISu nAsurISv apsaraHsu ca 7079014c dRSTapUrvA mayA kA cid rUpeNaitena zobhitA 7079015a sadRzIyaM mama bhaved yadi nAnyaparigrahA 7079015c iti buddhiM samAsthAya jalAt sthalam upAgamat 7079016a sa AzramaM samupAgamya catasraH pramadAs tataH 7079016c zabdApayata dharmAtmA tAz cainaM ca vavandire 7079017a sa tAH papraccha dharmAtma kasyaiSA lokasundarI 7079017c kimartham AgatA ceha satyam AkhyAta mAciram 7079018a zubhaM tu tasya tadvAkyaM madhuraM madhurAkSaram 7079018c zrutvA tu tAH striyaH sarvA Ucur madhurayA girA 7079019a asmAkam eSA suzroNI prabhutve vartate sadA 7079019c apatiH kAnanAnteSu sahAsmAbhir aTaty asau 7079020a tad vAkyam avyaktapadaM tAsAM strINAM nizamya tu 7079020c vidyAm AvartanIM puNyAm Avartayata sa dvijaH 7079021a so 'rthaM viditvA nikhilaM tasya rAjJo yathAgatam 7079021c sarvA eva striyas tAz ca babhASe munipuMgavaH 7079022a atra kiM puruSA bhadrA avasaJ zailarodhasi 7079022c vatsyathAsmin girau yUyam avakAzo vidhIyatAm 7079023a mUlaputraphalaiH sarvA vartayiSyatha nityadA 7079023c striyaH kimpuruSAn nAma bhartqn samupalapsyatha 7079024a tAH zrutvA somaputrasya vAcaM kiMpuruSIkRtAH 7079024c upAsAM cakrire zailaM bahvyas tA bahudhA tadA 7080001a zrutvA kiMpuruSotpattiM lakSmaNo bharatas tadA 7080001c Azcaryam iti cAbrUtAm ubhau rAmaM janezvaram 7080002a atha rAmaH kathAm etAM bhUya eva mahAyazAH 7080002c kathayAm Asa dharmAtmA prajApatisutasya vai 7080003a sarvAs tA vidrutA dRSTvA kiMnarIr RSisattamaH 7080003c uvAca rUpasaMpannAM tAM striyaM prahasann iva 7080004a somasyAhaM sudayitaH sutaH surucirAnane 7080004c bhajasva mAM varArohe bhaktyA snigdhena cakSuSA 7080005a tasya tad vacanaM zrutvA zUnye svajanavarjitA 7080005c ilA suruciraprakhyaM pratyuvAca mahAgraham 7080006a ahaM kAmakarI saumya tavAsmi vazavartinI 7080006c prazAdhi mAM somasuta yathecchasi tathA kuru 7080007a tasyAs tad adbhutaprakhyaM zrutvA harSasamanvitaH 7080007c sa vai kAmI saha tayA reme candramasaH sutaH 7080008a budhasya mAdhavo mAsas tAm ilAM rucirAnanAm 7080008c gato ramayato 'tyarthaM kSaNavat tasya kAminaH 7080009a atha mAse tu saMpUrNe pUrNendusadRzAnanaH 7080009c prajApatisutaH zrImAJ zayane pratyabudhyata 7080010a so 'pazyat somajaM tatra tapyantaM salilAzaye 7080010c UrdhvabAhuM nirAlambaM taM rAjA pratyabhASata 7080011a bhagavan parvataM durgaM praviSTo 'smi sahAnugaH 7080011c na ca pazyAmi tat sainyaM kva nu te mAmakA gatAH 7080012a tac chrutvA tasya rAjarSer naSTasaMjJasya bhASitam 7080012c pratyuvAca zubhaM vAkyaM sAntvayan parayA girA 7080013a azmavarSeNa mahatA bhRtyAs te vinipAtitAH 7080013c tvaM cAzramapade supto vAtavarSabhayArditaH 7080014a samAzvasihi bhadraM te nirbhayo vigatajvaraH 7080014c phalamUlAzano vIra vasa ceha yathAsukham 7080015a sa rAjA tena vAkyena pratyAzvasto mahAyazAH 7080015c pratyuvAca zubhaM vAkyaM dIno bhRtyajanakSayAt 7080016a tyakSyAmy ahaM svakaM rAjyaM nAhaM bhRtyair vinA kRtaH 7080016c vartayeyaM kSaNaM brahman samanujJAtum arhasi 7080017a suto dharmaparo brahmaJ jyeSTho mama mahAyazAH 7080017c zazabindur iti khyAtaH sa me rAjyaM prapatsyate 7080018a na hi zakSyAmy ahaM gatvA bhRtyadArAn sukhAnvitAn 7080018c prativaktuM mahAtejaH kiM cid apy azubhaM vacaH 7080019a tathA bruvati rAjendre budhaH paramam adbhutam 7080019c sAntvapUrvam athovAca vAsas ta iha rocatAm 7080020a na saMtApas tvayA kAryaH kArdameya mahAbala 7080020c saMvatsaroSitasyeha kArayiSyAmi te hitam 7080021a tasya tad vacanaM zrutvA budhasyAkliSTakarmaNaH 7080021c vAsAya vidadhe buddhiM yad uktaM brahmavAdinA 7080022a mAsaM sa strI tadA bhUtvA ramayaty anizaM zubhA 7080022c mAsaM puruSabhAvena dharmabuddhiM cakAra saH 7080023a tataH sa navame mAsi ilA somasutAtmajam 7080023c janayAm Asa suzroNI purUravasam Atmajam 7080024a jAtamAtraM tu suzroNI pitur haste nyavezayat 7080024c budhasya samavarNAbham ilAputraM mahAbalam 7080025a budho 'pi puruSIbhUtaM samAzvAsya narAdhipam 7080025c kathAbhI ramayAm Asa dharmayuktAbhir AtmavAn 7081001a tathoktavati rAme tu tasya janma tad adbhutam 7081001c uvAca lakSmaNo bhUyo bharataz ca mahAyazAH 7081002a sA priyA somaputrasya saMvatsaram athoSitA 7081002c akarot kiM narazreSTha tat tvaM zaMsitum arhasi 7081003a tayos tad vAkyamAdhuryaM nizamya paripRcchatoH 7081003c rAmaH punar uvAcemAM prajApatisute kathAm 7081004a puruSatvaM gate zUre budhaH paramabuddhimAn 7081004c saMvartaM paramodAram AjuhAva mahAyazAH 7081005a cyavanaM bhRguputraM ca muniM cAriSTaneminam 7081005c pramodanaM modakaraM tato durvAsasaM munim 7081006a etAn sarvAn samAnIya vAkyajJas tattvadarzinaH 7081006c uvAca sarvAn suhRdo dhairyeNa susamAhitaH 7081007a ayaM rAjA mahAbAhuH kardamasya ilaH sutaH 7081007c jAnItainaM yathA bhUtaM zreyo hy asya vidhIyatAm 7081008a teSAM saMvadatAm eva tam Azramam upAgamat 7081008c kardamaH sumahAtejA dvijaiH saha mahAtmabhiH 7081009a pulastyaz ca kratuz caiva vaSaTkAras tathaiva ca 7081009c oMkAraz ca mahAtejAs tam Azramam upAgaman 7081010a te sarve hRSTamanasaH parasparasamAgame 7081010c hitaiSiNo bAhli pateH pRthag vAkyam athAbruvan 7081011a kardamas tv abravId vAkyaM sutArthaM paramaM hitam 7081011c dvijAH zRNuta madvAkyaM yac chreyaH pArthivasya hi 7081012a nAnyaM pazyAmi bhaiSajyam antareNa vRSadhvajam 7081012c nAzvamedhAt paro yajJaH priyaz caiva mahAtmanaH 7081013a tasmAd yajAmahe sarve pArthivArthe durAsadam 7081013c kardamenaivam uktAs tu sarva eva dvijarSabhAH 7081013e rocayanti sma taM yajJaM rudrasyArAdhanaM prati 7081014a saMvartasya tu rAjarSiH ziSyaH parapuraMjayaH 7081014c marutta iti vikhyAtas taM yajJaM samupAharat 7081015a tato yajJo mahAn AsId budhAzramasamIpataH 7081015c rudraz ca paramaM toSam AjagAma mahAyazAH 7081016a atha yajJasamAptau tu prItaH paramayA mudA 7081016c umApatir dvijAn sarvAn uvAcedam ilAM prati 7081017a prIto 'smi hayamedhena bhaktyA ca dvijasattamAH 7081017c asya bAhlipatez caiva kiM karomi priyaM zubham 7081018a tathA vadati deveze dvijAs te susamAhitAH 7081018c prasAdayanti devezaM yathA syAt puruSas tv ilA 7081019a tataH prItamanA rudraH puruSatvaM dadau punaH 7081019c ilAyai sumahAtejA dattvA cAntaradhIyata 7081020a nivRtte hayamedhe tu gate cAdarzanaM hare 7081020c yathAgataM dvijAH sarve agacchan dIrghadarzinaH 7081021a rAjA tu bAhlim utsRjya madhyadeze hy anuttamam 7081021c nivezayAm Asa puraM pratiSThAnaM yazaskaram 7081022a zazabindus tu rAjAsId bAhlyAM parapuraMjayaH 7081022c pratiSThAna ilo rAjA prajApatisuto balI 7081023a sa kAle prAptavA&l lokam ilo brAhmam anuttamam 7081023c ailaH purUravA rAjA pratiSThAnam avAptavAn 7081024a IdRzo hy azvamedhasya prabhAvaH puruSarSabhau 7081024c strIbhUtaH pauruSaM lebhe yac cAnyad api durlabham 7082001a etad AkhyAya kAkutstho bhrAtRbhyAm amitaprabhaH 7082001c lakSmaNaM punar evAha dharmayuktam idaM vacaH 7082002a vasiSThaM vAmadevaM ca jAbAlim atha kazyapam 7082002c dvijAMz ca sarvapravarAn azvamedhapuraskRtAn 7082003a etAn sarvAn samAhUya mantrayitvA ca lakSmaNa 7082003c hayaM lakSmaNasaMpannaM vimokSyAmi samAdhinA 7082004a tad vAkyaM rAghaveNoktaM zrutvA tvaritavikramaH 7082004c dvijAn sarvAn samAhUya darzayAm Asa rAghavam 7082005a te dRSTvA devasaMkAzaM kRtapAdAbhivandanam 7082005c rAghavaM sudurAdharSam AzIrbhiH samapUjayan 7082006a prAJjalis tu tato bhUtvA rAghavo dvijasattamAn 7082006c uvAca dharmasaMyuktam azvamedhAzritaM vacaH 7082007a sa teSAM dvijamukhyAnAM vAkyam adbhutadarzanam 7082007c azvamedhAzritaM zrutvA bhRzaM prIto 'bhavat tadA 7082008a vijJAya tu mataM teSAM rAmo lakSmaNam abravIt 7082008c preSayasva mahAbAho sugrIvAya mahAtmane 7082009a zIghraM mahadbhir haribhir bahubhiz ca tadAzrayaiH 7082009c sArdham Agaccha bhadraM te anubhoktuM makhottamam 7082010a vibhISaNaz ca rakSobhiH kAmagair bahubhir vRtaH 7082010c azvamedhaM mahAbAhuH prApnotu laghuvikramaH 7082011a rAjAnaz ca naravyAghra ye me priyacikIrSavaH 7082011c sAnugAH kSipram AyAntu yajJabhUmim anuttamAm 7082012a dezAntaragatA ye ca dvijA dharmaparAyaNAH 7082012c nimantrayasva tAn sarvAn azvamedhAya lakSmaNa 7082013a RSayaz ca mahAbAho AhUyantAM tapodhanAH 7082013c dezAntaragatA ye ca sadArAz ca maharSayaH 7082014a yajJavATaz ca sumahAn gomatyA naimiSe vane 7082014c AjJApyatAM mahAbAho tad dhi puNyam anuttamam 7082015a zataM vAhasahasrANAM taNDulAnAM vapuSmatAm 7082015c ayutaM tilamudgasya prayAtv agre mahAbala 7082016a suvarNakoTyo bahulA hiraNyasya zatottarAH 7082016c agrato bharataH kRtvA gacchatv agre mahAmatiH 7082017a antarApaNavIthyaz ca sarvAMz ca naTanartakAn 7082017c naigamAn bAlavRddhAMz ca dvijAMz ca susamAhitAn 7082018a karmAntikAMz ca kuzalAJ zilpinaz ca supaNDitAn 7082018c mAtaraz caiva me sarvAH kumArAntaHpurANi ca 7082019a kAJcanIM mama patnIM ca dIkSArhAM yajJakarmaNi 7082019c agrato bharataH kRtvA gacchatv agre mahAmatiH 7083001a tat sarvam akhilenAzu prasthApya bharatAgrajaH 7083001c hayaM lakSmaNasaMpannaM kRSNasAraM mumoca ha 7083002a Rtvigbhir lakSmaNaM sArdham azve ca viniyujya saH 7083002c tato 'bhyagacchat kAkutsthaH saha sainyena naimiSam 7083003a yajJavATaM mahAbAhur dRSTvA paramam adbhutam 7083003c praharSam atulaM lebhe zrImAn iti ca so 'bravIt 7083004a naimiSe vasatas tasya sarva eva narAdhipAH 7083004c AjagmuH sarvarASTrebhyas tAn rAmaH pratyapUjayat 7083005a upakAryAn mahArhAMz ca pArthivAnAM mahAtmanAm 7083005c sAnugAnAM narazreSTho vyAdideza mahAdyutiH 7083006a annapAnAni vastrANi sAnugAnAM mahAtmanAm 7083006c bharataH saMdadAv Azu zatrughnasahitas tadA 7083007a vAnarAz ca mahAtmAnaH sugrIvasahitAs tadA 7083007c viprANAM praNatAH sarve cakrire pariveSaNam 7083008a vibhISaNaz ca rakSobhiH sragvibhir bahubhir vRtaH 7083008c RSINAm ugratapasAM kiMkaraH paryupasthitaH 7083009a evaM suvihito yajJo hayamedho 'bhyavartata 7083009c lakSmaNenAbhiguptA ca hayacaryA pravartitA 7083010a nAnyaH zabdo 'bhavat tatra hayamedhe mahAtmanaH 7083010c chandato dehi visrabdho yAvat tuSyanti yAcakAH 7083010e tAvad vAnararakSobhir dattam evAbhyadRzyata 7083011a na kaz cin malinas tatra dIno vApy atha vA kRzaH 7083011c tasmin yajJavare rAjJo hRSTapuSTajanAvRte 7083012a ye ca tatra mahAtmAno munayaz cirajIvinaH 7083012c nAsmaraMs tAdRzaM yajJaM dAnaughasamalaMkRtam 7083013a rajatAnAM suvarNAnAM ratnAnAm atha vAsasAm 7083013c anizaM dIyamAnAnAM nAntaH samupadRzyate 7083014a na zakrasya na somasya yamasya varuNasya vA 7083014c IdRzo dRSTapUrvo na evam Ucus tapodhanAH 7083015a sarvatra vAnarAs tasthuH sarvatraiva ca rAkSasAH 7083015c vAso dhanAni kAmibhyaH pUrNahastA dadur bhRzam 7083016a IdRzo rAjasiMhasya yajJaH sarvaguNAnvitaH 7083016c saMvatsaram atho sAgraM vartate na ca hIyate 7084001a vartamAne tathAbhUte yajJe paramake 'dbhute 7084001c saziSya AjagAmAzu vAlmIkir munipuMgavaH 7084002a sa dRSTvA divyasaMkAzaM yajJam adbhutadarzanam 7084002c ekAnte RSivATAnAM cakAra uTajAJ zubhAn 7084003a sa ziSyAv abravId dhRSTo yuvAM gatvA samAhitau 7084003c kRtsnaM rAmAyaNaM kAvyaM gAyatAM parayA mudA 7084004a RSivATeSu puNyeSu brAhmaNAvasatheSu ca 7084004c rathyAsu rAjamArgeSu pArthivAnAM gRheSu ca 7084005a rAmasya bhavanadvAri yatra karma ca vartate 7084005c RtvijAm agrataz caiva tatra geyaM vizeSataH 7084006a imAni ca phalAny atra svAdUni vividhAni ca 7084006c jAtAni parvatAgreSu AsvAdyAsvAdya gIyatAm 7084007a na yAsyathaH zramaM vatsau bhakSayitvA phalAni vai 7084007c mUlAni ca sumRSTAni nagarAt parihAsyatha 7084008a yadi zabdApayed rAmaH zravaNAya mahIpatiH 7084008c RSINAm upaviSTAnAM tato geyaM pravartatAm 7084009a divase viMzatiH sargA geyA vai parayA mudA 7084009c pramANair bahubhis tatra yathoddiSTaM mayA purA 7084010a lobhaz cApi na kartavyaH svalpo 'pi dhanakAGkSayA 7084010c kiM dhanenAzramasthAnAM phalamUlopabhoginAm 7084011a yadi pRcchet sa kAkutstho yuvAM kasyeti dArakau 7084011c vAlmIker atha ziSyau hi brUtAm evaM narAdhipam 7084012a imAs tantrIH sumadhurAH sthAnaM vA pUrvadarzitam 7084012c mUrchayitvA sumadhuraM gAyetAM vigatajvarau 7084013a AdiprabhRti geyaM syAn na cAvajJAya pArthivam 7084013c pitA hi sarvabhUtAnAM rAjA bhavati dharmataH 7084014a tad yuvAM hRSTamanasau zvaH prabhAte samAdhinA 7084014c gAyetAM madhuraM geyaM tantrIlayasamanvitam 7084015a iti saMdizya bahuzo muniH prAcetasas tadA 7084015c vAlmIkiH paramodAras tUSNIm AsIn mahAyazAH 7084016a tAm adbhutAM tau hRdaye kumArau; nivezya vANIm RSibhASitAM zubhAm 7084016c samutsukau tau sukham USatur nizAM; yathAzvinau bhArgavanItisaMskRtau 7085001a tau rajanyAM prabhAtAyAM snAtau hutahutAzanau 7085001c yathoktam RSiNA pUrvaM tatra tatrAbhyagAyatAm 7085002a tAM sa zuzrAva kAkutsthaH pUrvacaryAM tatas tataH 7085002c apUrvAM pAThya jAtiM ca geyena samalaMkRtAm 7085003a pramANair bahubhir baddhAM tantrIlayasamanvitAm 7085003c bAlAbhyAM rAghavaH zrutvA kautUhalaparo 'bhavat 7085004a atha karmAntare rAjA samAnIya mahAmunIn 7085004c pArthivAMz ca naravyAghraH paNDitAn naigamAMs tathA 7085005a paurANikAJ zabdavito ye ca vRddhA dvijAtayaH 7085005c etAn sarvAn samAnIya gAtArau samavezayat 7085006a hRSTA RSigaNAs tatra pArthivAz ca mahaujasaH 7085006c pibanta iva cakSurbhyAM rAjAnaM gAyakau ca tau 7085007a parasparam athocus te sarva eva samaM tataH 7085007c ubhau rAmasya sadRzau bimbAd bimbam ivoddhRtau 7085008a jaTilau yadi na syAtAM na valkaladharau yadi 7085008c vizeSaM nAdhigacchAmo gAyato rAghavasya ca 7085009a teSAM saMvadatAm evaM zrotqNAM harSavardhanam 7085009c geyaM pracakratus tatra tAv ubhau munidArakau 7085010a tataH pravRttaM madhuraM gAndharvam atimAnuSam 7085010c na ca tRptiM yayuH sarve zrotAro geyasampadA 7085011a pravRttam AditaH pUrvaM sargAn nAradadarzanAt 7085011c tataH prabhRti sargAMz ca yAvadviMzaty agAyatAm 7085012a tato 'parAhNasamaye rAghavaH samabhASata 7085012c zrutvA viMzatisargAMs tAn bharataM bhrAtRvatsalaH 7085013a aSTAdaza sahasrANi suvarNasya mahAtmanoH 7085013c dadasva zIghraM kAkutstha bAlayor mA vRthA zramaH 7085014a dIyamAnaM suvarNaM tan nAgRhNItAM kuzIlavau 7085014c Ucatuz ca mahAtmAnau kim aneneti vismitau 7085015a vanyena phalamUlena niratu svo vanaukasau 7085015c suvarNena hiraNyena kiM kariSyAvahe vane 7085016a tathA tayoH prabruvatoH kautUhalasamanvitAH 7085016c zrotAraz caiva rAmaz ca sarva eva suvismitAH 7085017a tasya caivAgamaM rAmaH kAvyasya zrotum utsukaH 7085017c papraccha tau mahAtejAs tAv ubhau munidArakau 7085018a kiMpramANam idaM kAvyaM kA pratiSThA mahAtmanaH 7085018c kartA kAvyasya mahataH ko vAsau munipuMgavaH 7085019a pRcchantaM rAghavaM vAkyam Ucatur munidArakau 7085019c vAlmIkir bhagavAn kartA saMprApto yajJasaMnidhim 7085019e yenedaM caritaM tubhyam azeSaM saMpradarzitam 7085020a AdiprabhRti rAjendra paJcasarga zatAni ca 7085020c pratiSThA jIvitaM yAvat tAvad rAjaJ zubhAzubham 7085021a yadi buddhiH kRtA rAjaJ zravaNAya mahAratha 7085021c karmAntare kSaNI hUtas tac chRNuSva sahAnujaH 7085022a bADham ity abravId rAmas tau cAnujJApya rAghavam 7085022c prahRSTau jagmatur vAsaM yatrAsau munipuMgavaH 7085023a rAmo 'pi munibhiH sArdhaM pArthivaiz ca mahAtmabhiH 7085023c zrutvA tad gItamAdhuryaM karmazAlAm upAgamat 7086001a rAmo bahUny ahAny eva tad gItaM paramAdbhutam 7086001c zuzrAva munibhiH sArdhaM rAjabhiH saha vAnaraiH 7086002a tasmin gIte tu vijJAya sItAputrau kuzIlavau 7086002c tasyAH pariSado madhye rAmo vacanam abravIt 7086003a madvaco brUta gacchadhvam iti bhagavato 'ntikam 7086004a yadi zuddhasamAcArA yadi vA vItakalmaSA 7086004c karotv ihAtmanaH zuddhim anumAnya mahAmunim 7086005a chandaM munes tu vijJAya sItAyAz ca manogatam 7086005c pratyayaM dAtukAmAyAs tataH zaMsata me laghu 7086006a zvaH prabhAte tu zapathaM maithilI janakAtmajA 7086006c karotu pariSanmadhye zodhanArthaM mameha ca 7086007a zrutvA tu rAghavasyaitad vacaH paramam adbhutam 7086007c dUtAH saMprayayur vATaM yatrAste munipuMgavaH 7086008a te praNamya mahAtmAnaM jvalantam amitaprabham 7086008c Ucus te rAmavAkyAni mRdUni madhurANi ca 7086009a teSAM tad bhASitaM zrutvA rAmasya ca manogatam 7086009c vijJAya sumahAtejA munir vAkyam athAbravIt 7086010a evaM bhavatu bhadraM vo yathA tuSyati rAghavaH 7086010c tathA kariSyate sItA daivataM hi patiH striyAH 7086011a tathoktA muninA sarve rAmadUtA mahaujasaH 7086011c pratyetya rAghavaM sarve munivAkyaM babhASire 7086012a tataH prahRSTaH kAkutsthaH zrutvA vAkyaM mahAtmanaH 7086012c RSIMs tatra sametAMz ca rAjJaz caivAbhyabhASata 7086013a bhagavantaH saziSyA vai sAnugAz ca narAdhipAH 7086013c pazyantu sItAzapathaM yaz caivAnyo 'bhikAGkSate 7086014a tasya tad vacanaM zrutvA rAghavasya mahAtmanaH 7086014c sarveSAm RSimukhyAnAM sAdhuvAdo mahAn abhUt 7086015a rAjAnaz ca mahAtmAnaH prazaMsanti sma rAghavam 7086015c upapannaM narazreSTha tvayy eva bhuvi nAnyataH 7086016a evaM vinizcayaM kRtvA zvobhUta iti rAghavaH 7086016c visarjayAm Asa tadA sarvAMs tAJ zatrusUdanaH 7087001a tasyAM rajanyAM vyuSTAyAM yajJavATagato nRpaH 7087001c RSIn sarvAn mahAtejAH zabdApayati rAghavaH 7087002a vasiSTho vAmadevaz ca jAbAlir atha kAzyapaH 7087002c vizvAmitro dIrghatapA durvAsAz ca mahAtapAH 7087003a agastyo 'tha tathAzaktir bhArgavaz caiva vAmanaH 7087003c mArkaNDeyaz ca dIrghAyur maudgalyaz ca mahAtapAH 7087004a bhArgavaz cyavanaz caiva zatAnandaz ca dharmavit 7087004c bharadvAjaz ca tejasvI agniputraz ca suprabhaH 7087005a ete cAnye ca munayo bahavaH saMzitavratAH 7087005c rAjAnaz ca naravyAghrAH sarva eva samAgatAH 7087006a rAkSasAz ca mahAvIryA vAnarAz ca mahAbalAH 7087006c samAjagmur mahAtmAnaH sarva eva kutUhalAt 7087007a kSatriyAz caiva vaizyAz ca zUdrAz caiva sahasrazaH 7087007c sItAzapathavIkSArthaM sarva eva samAgatAH 7087008a tathA samAgataM sarvam azvabhUtam ivAcalam 7087008c zrutvA munivaras tUrNaM sasItaH samupAgamat 7087009a tam RSiM pRSThataH sItA sAnvagacchad avAGmukhI 7087009c kRtAJjalir bASpagalA kRtvA rAmaM manogatam 7087010a tAM dRSTvA zrIm ivAyAntIM brahmANam anugAminIm 7087010c vAlmIkeH pRSThataH sItAM sAdhukAro mahAn abhUt 7087011a tato halahalAzabdaH sarveSAm evam Ababhau 7087011c duHkhajena vizAlena zokenAkulitAtmanAm 7087012a sAdhu sIteti ke cit tu sAdhu rAmeti cApare 7087012c ubhAv eva tu tatrAnye sAdhu sAdhv iti cAbruvan 7087013a tato madhyaM janaughAnAM pravizya munipuMgavaH 7087013c sItAsahAyo vAlmIkir iti hovAca rAghavam 7087014a iyaM dAzarathe sItA suvratA dharmacAriNI 7087014c apApA te parityaktA mamAzramasamIpataH 7087015a lokApavAdabhItasya tava rAma mahAvrata 7087015c pratyayaM dAsyate sItA tAm anujJAtum arhasi 7087016a imau ca jAnakIputrAv ubhau ca yamajAtakau 7087016c sutau tavaiva durdharSau satyam etad bravImi te 7087017a pracetaso 'haM dazamaH putro rAghavanandana 7087017c na smarAmy anRtaM vAkyaM tathemau tava putrakau 7087018a bahuvarSasahasrANi tapazcaryA mayA kRtA 7087018c tasyAH phalam upAznIyAm apApA maithilI yathA 7087019a ahaM paJcasu bhUteSu manaHSaSTheSu rAghava 7087019c vicintya sItAM zuddheti nyagRhNAM vananirjhare 7087020a iyaM zuddhasamAcArA apApA patidevatA 7087020c lokApavAdabhItasya dAsyati pratyayaM tava 7088001a vAlmIkinaivam uktas tu rAghavaH pratyabhASata 7088001c prAJjalir jagato madhye dRSTvA tAM devavarNinIm 7088002a evam etan mahAbhAga yathA vadasi dharmavit 7088002c pratyayo hi mama brahmaMs tava vAkyair akalmaSaiH 7088003a pratyayo hi purA datto vaidehyA surasaMnidhau 7088003c seyaM lokabhayAd brahmann apApety abhijAnatA 7088003e parityaktA mayA sItA tad bhavAn kSantum arhati 7088004a jAnAmi cemau putrau me yamajAtau kuzIlavau 7088004c zuddhAyAM jagato madhye maithilyAM prItir astu me 7088005a abhiprAyaM tu vijJAya rAmasya surasattamAH 7088005c pitAmahaM puraskRtya sarva eva samAgatAH 7088006a AdityA vasavo rudrA vizvedevA marudgaNAH 7088006c azvinAv RSigandharvA apsarANAM gaNAs tathA 7088006e sAdhyAz ca devAH sarve te sarve ca paramarSayaH 7088007a tato vAyuH zubhaH puNyo divyagandho manoramaH 7088007c taM janaughaM surazreSTho hlAdayAm Asa sarvataH 7088008a tad adbhutam ivAcintyaM nirIkSante samAhitAH 7088008c mAnavAH sarvarASTrebhyaH pUrvaM kRtayuge yathA 7088009a sarvAn samAgatAn dRSTvA sItA kASAyavAsinI 7088009c abravIt prAJjalir vAkyam adhodRSTir avAGmukhI 7088010a yathAhaM rAghavAd anyaM manasApi na cintaye 7088010c tathA me mAdhavI devI vivaraM dAtum arhati 7088011a tathA zapantyAM vaidehyAM prAdurAsIt tad adbhutam 7088011c bhUtalAd utthitaM divyaM siMhAsanam anuttamam 7088012a dhriyamANaM zirobhis tan nAgair amitavikramaiH 7088012c divyaM divyena vapuSA sarvaratnavibhUSitam 7088013a tasmiMs tu dharaNI devI bAhubhyAM gRhya maithilIm 7088013c svAgatenAbhinandyainAm Asane copaveSayat 7088014a tAm AsanagatAM dRSTvA pravizantIM rasAtalam 7088014c puSpavRSTir avicchinnA divyA sItAm avAkirat 7088015a sAdhukAraz ca sumahAn devAnAM sahasotthitaH 7088015c sAdhu sAdhv iti vai sIte yasyAs te zIlam IdRzam 7088016a evaM bahuvidhA vAco hy antarikSagatAH surAH 7088016c vyAjahrur hRSTamanaso dRSTvA sItApravezanam 7088017a yajJavATagatAz cApi munayaH sarva eva te 7088017c rAjAnaz ca naravyAghrA vismayAn noparemire 7088018a antarikSe ca bhUmau ca sarve sthAvarajaGgamAH 7088018c dAnavAz ca mahAkAyAH pAtAle pannagAdhipAH 7088019a ke cid vineduH saMhRSTAH ke cid dhyAnaparAyaNAH 7088019c ke cid rAmaM nirIkSante ke cit sItAm acetanAH 7088020a sItApravezanaM dRSTvA teSAm AsIt samAgamaH 7088020c taM muhUrtam ivAtyarthaM sarvaM saMmohitaM jagat 7089001a tadAvasAne yajJasya rAmaH paramadurmanAH 7089001c apazyamAno vaidehIM mene zUnyam idaM jagat 7089001e zokena paramAyatto na zAntiM manasAgamat 7089002a visRjya pArthivAn sarvAn RkSavAnararAkSasAn 7089002c janaughaM brahmamukhyAnAM vittapUrNaM vyasarjayat 7089003a tato visRjya tAn sarvAn rAmo rAjIvalocanaH 7089003c hRdi kRtvA tadA sItAm ayodhyAM praviveza saH 7089004a na sItAyAH parAM bhAryAM vavre sa raghunandanaH 7089004c yajJe yajJe ca patnyarthaM jAnakI kAJcanI bhavat 7089005a dazavarSasahasrANi vAjimedham upAkarot 7089005c vAjapeyAn dazaguNAMs tathA bahusuvarNakAn 7089006a agniSTomAtirAtrAbhyAM gosavaiz ca mahAdhanaiH 7089006c Ije kratubhir anyaiz ca sa zrImAn AptadakSiNaiH 7089007a evaM sa kAlaH sumahAn rAjyasthasya mahAtmanaH 7089007c dharme prayatamAnasya vyatIyAd rAghavasya tu 7089008a RkSavAnararakSAMsi sthitA rAmasya zAsane 7089008c anurajyanti rAjAno ahany ahani rAghavam 7089009a kAle varSati parjanyaH subhikSaM vimalA dizaH 7089009c hRSTapuSTajanAkIrNaM puraM janapadas tathA 7089010a nAkAle mriyate kaz cin na vyAdhiH prANinAM tadA 7089010c nAdharmaz cAbhavat kaz cid rAme rAjyaM prazAsati 7089011a atha dIrghasya kAlasya rAmamAtA yazasvinI 7089011c putrapautraiH parivRtA kAladharmam upAgamat 7089012a anviyAya sumitrApi kaikeyI ca yazasvinI 7089012c dharmaM kRtvA bahuvidhaM tridive paryavasthitA 7089013a sarvAH pratiSThitAH svarge rAjJA dazarathena ca 7089013c samAgatA mahAbhAgAH sahadharmaM ca lebhire 7089014a tAsAM rAmo mahAdAnaM kAle kAle prayacchati 7089014c mAtqNAm avizeSeNa brAhmaNeSu tapasviSu 7089015a pitryANi bahuratnAni yajJAn paramadustarAn 7089015c cakAra rAmo dharmAtmA pitqn devAn vivardhayan 7090001a kasya cit tv atha kAlasya yudhAjit kekayo nRpaH 7090001c svaguruM preSayAm Asa rAghavAya mahAtmane 7090002a gArgyam aGgirasaH putraM brahmarSim amitaprabham 7090002c daza cAzvasahasrANi prItidAnam anuttamam 7090003a kambalAni ca ratnAni citravastram athottamam 7090003c rAmAya pradadau rAjA bahUny AbharaNAni ca 7090004a zrutvA tu rAghavo gArgyaM maharSiM samupAgatam 7090004c mAtulasyAzvapatinaH priyaM dUtam upAgatam 7090005a pratyudgamya ca kAkutsthaH krozamAtraM sahAnugaH 7090005c gArgyaM saMpUjayAm Asa dhanaM tat pratigRhya ca 7090006a pRSTvA ca prItidaM sarvaM kuzalaM mAtulasya ca 7090006c upaviSTaM mahAbhAgaM rAmaH praSTuM pracakrame 7090007a kim Aha mAtulo vAkyaM yadarthaM bhagavAn iha 7090007c prApto vAkyavidAM zreSTha sAkSAd iva bRhaspatiH 7090008a rAmasya bhASitaM zrutvA brahmarSiH kAryavistaram 7090008c vaktum adbhutasaMkAzaM rAghavAyopacakrame 7090009a mAtulas te mahAbAho vAkyam Aha nararSabha 7090009c yudhAjit prItisaMyuktaM zrUyatAM yadi rocate 7090010a ayaM gandharvaviSayaH phalamUlopazobhitaH 7090010c sindhor ubhayataH pArzve dezaH paramazobhanaH 7090011a taM ca rakSanti gandharvAH sAyudhA yuddhakovidAH 7090011c zailUSasya sutA vIrAs tisraH koTyo mahAbalAH 7090012a tAn vinirjitya kAkutstha gandharvaviSayaM zubham 7090012c nivezaya mahAbAho dve pure susamAhitaH 7090013a anyasya na gatis tatra dezaz cAyaM suzobhanaH 7090013c rocatAM te mahAbAho nAhaM tvAm anRtaM vade 7090014a tac chrutvA rAghavaH prIto maharSer mAtulasya ca 7090014c uvAca bADham ity evaM bharataM cAnvavaikSata 7090015a so 'bravId rAghavaH prItaH prAJjalipragraho dvijam 7090015c imau kumArau taM dezaM brahmarSe vijayiSyataH 7090016a bharatasyAtmajau vIrau takSaH puSkala eva ca 7090016c mAtulena suguptau tau dharmeNa ca samAhitau 7090017a bharataM cAgrataH kRtvA kumArau sabalAnugau 7090017c nihatya gandharvasutAn dve pure vibhajiSyataH 7090018a nivezya te puravare AtmAjau saMnivezya ca 7090018c AgamiSyati me bhUyaH sakAzam atidhArmikaH 7090019a brahmarSim evam uktvA tu bharataM sabalAnugam 7090019c AjJApayAm Asa tadA kumArau cAbhyaSecayat 7090020a nakSatreNa ca saumyena puraskRtyAGgiraH sutam 7090020c bharataH saha sainyena kumArAbhyAM ca niryayau 7090021a sA senA zakrayukteva naragAn niryayAv atha 7090021c rAghavAnugatA dUraM durAdharSA surAsuraiH 7090022a mAMsAzIni ca sattvAni rakSAMsi sumahAnti ca 7090022c anujagmuz ca bharataM rudhirasya pipAsayA 7090023a bhUtagrAmAz ca bahavo mAMsabhakSAH sudAruNAH 7090023c gandharvaputramAMsAni bhoktukAmAH sahasrazaH 7090024a siMhavyAghrasRgAlAnAM khecarANAM ca pakSiNAm 7090024c bahUni vai sahasrANi senAyA yayur agrataH 7090025a adhyardhamAsam uSitA pathi senA nirAmayA 7090025c hRSTapuSTajanAkIrNA kekayaM samupAgamat 7091001a zrutvA senApatiM prAptaM bharataM kekayAdhipaH 7091001c yudhAjid gArgyasahitaM parAM prItim upAgamat 7091002a sa niryayau janaughena mahatA kekayAdhipaH 7091002c tvaramANo 'bhicakrAma gandharvAn devarUpiNaH 7091003a bharataz ca yudhAjic ca sametau laghuvikramau 7091003c gandharvanagaraM prAptau sabalau sapadAnugau 7091004a zrutvA tu bharataM prAptaM gandharvAs te samAgatAH 7091004c yoddhukAmA mahAvIryA vinadantaH samantataH 7091005a tataH samabhavad yuddhaM tumulaM lomaharSaNam 7091005c saptarAtraM mahAbhImaM na cAnyatarayor jayaH 7091006a tato rAmAnujaH kruddhaH kAlasyAstraM sudAruNam 7091006c saMvartaM nAma bharato gandharveSv abhyayojayat 7091007a te baddhAH kAlapAzena saMvartena vidAritAH 7091007c kSaNenAbhihatAs tisras tatra koTyo mahAtmanA 7091008a taM ghAtaM ghorasaMkAzaM na smaranti divaukasaH 7091008c nimeSAntaramAtreNa tAdRzAnAM mahAtmanAm 7091009a hateSu teSu vIreSu bharataH kaikayIsutaH 7091009c nivezayAm Asa tadA samRddhe dve purottame 7091009e takSaM takSazilAyAM tu puSkaraM puSkarAvatau 7091010a gandharvadezo ruciro gAndhAraviSayaz ca saH 7091010c varSaiH paJcabhir AkIrNo viSayair nAgarais tathA 7091011a dhanaratnaughasaMpUrNo kAnanair upazobhite 7091011c anyonyasaMgharSakRte spardhayA guNavistare 7091012a ubhe suruciraprakhye vyavahArair akalmaSaiH 7091012c udyAnayAnaughavRte suvibhaktAntarApaNe 7091013a ubhe puravare ramye vistarair upazobhite 7091013c gRhamukhyaiH surucirair vimAnaiH samavarNibhiH 7091014a zobhite zobhanIyaiz ca devAyatanavistaraiH 7091014c nivezya paJcabhir varSair bharato rAghavAnujaH 7091014e punar AyAn mahAbAhur ayodhyAM kaikayIsutaH 7091015a so 'bhivAdya mahAtmAnaM sAkSAd dharmam ivAparam 7091015c rAghavaM bharataH zrImAn brahmANam iva vAsavaH 7091016a zazaMsa ca yathAvRttaM gandharvavadham uttamam 7091016c nivezanaM ca dezasya zrutvA prIto 'sya rAghavaH 7092001a tac chrutvA harSam Apede rAghavo bhrAtRbhiH saha 7092001c vAkyaM cAdbhutasaMkAzaM bhrAtqn provAca rAghavaH 7092002a imau kumArau saumitre tava dharmavizAradau 7092002c aGgadaz candraketuz ca rAjyArhau dRDhadhanvinau 7092003a imau rAjye 'bhiSekSyAmi dezaH sAdhu vidhIyatAm 7092003c ramaNIyo hy asaMbAdho rametAM yatra dhanvinau 7092004a na rAjJAM yatra pIdA syAn nAzramANAM vinAzanam 7092004c sa dezo dRzyatAM saumya nAparAdhyAmahe yathA 7092005a tathoktavati rAme tu bharataH pratyuvAca ha 7092005c ayaM kArApatho dezaH suramaNyo nirAmayaH 7092006a nivezyatAM tatra puram aGgadasya mahAtmanaH 7092006c candraketoz ca ruciraM candrakAntaM nirAmayam 7092007a tad vAkyaM bharatenoktaM pratijagrAha rAghavaH 7092007c taM ca kRtvA vaze dezam aGgadasya nyavezayat 7092008a aGgadIyA purI ramyA aGgadasya nivezitA 7092008c ramaNIyA suguptA ca rAmeNAkliSTakarmaNA 7092009a candraketos tu mallasya mallabhUmyAM nivezitA 7092009c candrakAnteti vikhyAtA divyA svargapurI yathA 7092010a tato rAmaH parAM prItiM bharato lakSmaNas tathA 7092010c yayur yudhi durAdharSA abhiSekaM ca cakrire 7092011a abhiSicya kumArau dvau prasthApya sabalAnugau 7092011c aGgadaM pazcimAM bhUmiM candraketum udaGmukham 7092012a aGgadaM cApi saumitrir lakSmaNo 'nujagAma ha 7092012c candraketos tu bharataH pArSNigrAho babhUva ha 7092013a lakSmaNas tv aGgadIyAyAM saMvatsaram athoSitaH 7092013c putre sthite durAdharSe ayodhyAM punar Agamat 7092014a bharato 'pi tathaivoSya saMvatsaram athAdhikam 7092014c ayodhyAM punar Agamya rAmapAdAv upAgamat 7092015a ubhau saumitribharatau rAmapAdAv anuvratau 7092015c kAlaM gatam api snehAn na jajJAte 'tidhArmikau 7092016a evaM varSasahasrANi daza teSAM yayus tadA 7092016c dharme prayatamAnAnAM paurakAryeSu nityadA 7092017a vihRtya kAlaM paripUrNamAnasAH; zriyA vRtA dharmapathe pare sthitAH 7092017c trayaH samiddhA iva dIptatejasA; hutAgnayaH sAdhu mahAdhvare trayaH 7093001a kasya cit tv atha kAlasya rAme dharmapathe sthite 7093001c kAlas tApasarUpeNa rAjadvAram upAgamat 7093002a so 'bravIl lakSmaNaM vAkyaM dhRtimantaM yazasvinam 7093002c mAM nivedaya rAmAya saMprAptaM kAryagauravAt 7093003a dUto hy atibalasyAhaM maharSer amitaujasaH 7093003c rAmaM didRkSur AyAtaH kAryeNa hi mahAbala 7093004a tasya tad vacanaM zrutvA saumitris tvarayAnvitaH 7093004c nyavedayata rAmAya tApasasya vivakSitam 7093005a jayasva rAjan dharmeNa ubhau lokau mahAdyute 7093005c dUtas tvAM draSTum AyAtas tapasvI bhAskaraprabhaH 7093006a tad vAkyaM lakSmaNenoktaM zrutvA rAma uvAca ha 7093006c pravezyatAM munis tAta mahaujAs tasya vAkyadhRk 7093007a saumitris tu tathety uktvA prAvezayata taM munim 7093007c jvalantam iva tejobhiH pradahantam ivAMzubhiH 7093008a so 'bhigamya raghuzreSThaM dIpyamAnaM svatejasA 7093008c RSir madhurayA vAcA vardhasvety Aha rAghavam 7093009a tasmai rAmo mahAtejAH pUjAm arghyapurogamAm 7093009c dadau kuzalam avyagraM praSTuM caivopacakrame 7093010a pRSTaz ca kuzalaM tena rAmeNa vadatAM varaH 7093010c Asane kAJcane divye niSasAda mahAyazAH 7093011a tam uvAca tato rAmaH svAgataM te mahAmune 7093011c prApayasva ca vAkyAni yato dUtas tvam AgataH 7093012a codito rAjasiMhena munir vAkyam udIrayat 7093012c dvandvam etat pravaktavyaM na ca cakSur hataM vacaH 7093013a yaH zRNoti nirIkSed vA sa vadhyas tava rAghava 7093013c bhaved vai munimukhyasya vacanaM yady avekSase 7093014a tatheti ca pratijJAya rAmo lakSmaNam abravIt 7093014c dvAri tiSTha mahAbAho pratihAraM visarjaya 7093015a sa me vadhyaH khalu bhavet kathAM dvandvasamIritAm 7093015c RSer mama ca saumitre pazyed vA zRNuyAc ca yaH 7093016a tato nikSipya kAkutstho lakSmaNaM dvArasaMgrahe 7093016c tam uvAca muniM vAkyaM kathayasveti rAghavaH 7093017a yat te manISitaM vAkyaM yena vAsi samAhitaH 7093017c kathayasva vizaGkas tvaM mamApi hRdi vartate 7094001a zRNu rAma mahAbAho yadartham aham AhataH 7094001c pitAmahena devena preSito 'smi mahAbala 7094002a tavAhaM pUrvake bhAve putraH parapuraMjaya 7094002c mAyAsaMbhAvito vIra kAlaH sarvasamAharaH 7094003a pitAmahaz ca bhagavAn Aha lokapatiH prabhuH 7094003c samayas te mahAbAho svarlokAn parirakSitum 7094004a saMkSipya ca purA lokAn mAyayA svayam eva hi 7094004c mahArNave zayAno 'psu mAM tvaM pUrvam ajIjanaH 7094005a bhogavantaM tato nAgam anantam udake zayam 7094005c mAyayA janayitvA tvaM dvau ca sattvau mahAbalau 7094006a madhuM ca kaiTabhaM caiva yayor asthicayair vRtA 7094006c iyaM parvatasaMbAdhA medinI cAbhavan mahI 7094007a padme divyArkasaMkAze nAbhyAm utpAdya mAm api 7094007c prAjApatyaM tvayA karma sarvaM mayi nivezitam 7094008a so 'haM saMnyastabhAro hi tvAm upAse jagatpatim 7094008c rakSAM vidhatsva bhUteSu mama tejas karo bhavAn 7094009a tatas tvam api durdharSas tasmAd bhAvAt sanAtanAt 7094009c rakSArthaM sarvabhUtAnAM viSNutvam upajagmivAn 7094010a adityAM vIryavAn putro bhrAtqNAM harSavardhanaH 7094010c samutpanneSu kRtyeSu lokasAhyAya kalpase 7094011a sa tvaM vitrAsyamAnAsu prajAsu jagatAM vara 7094011c rAvaNasya vadhAkAGkSI mAnuSeSu mano 'dadhAH 7094012a dazavarSasahasrANi dazavarSazatAni ca 7094012c kRtvA vAsasya niyatiM svayam evAtmanaH purA 7094013a sa tvaM manomayaH putraH pUrNAyur mAnuSeSv iha 7094013c kAlo naravarazreSTha samIpam upavartitum 7094014a yadi bhUyo mahArAja prajA icchasy upAsitum 7094014c vasa vA vIra bhadraM te evam Aha pitAmahaH 7094015a atha vA vijigISA te suralokAya rAghava 7094015c sanAthA viSNunA devA bhavantu vigatajvarAH 7094016a zrutvA pitAmahenoktaM vAkyaM kAlasamIritam 7094016c rAghavaH prahasan vAkyaM sarvasaMhAram abravIt 7094017a zrutaM me devadevasya vAkyaM paramam adbhutam 7094017c prItir hi mahatI jAtA tavAgamanasaMbhavA 7094018a bhadraM te 'stu gamiSyAmi yata evAham AgataH 7094018c hRd gato hy asi saMprApto na me 'sty atra vicAraNA 7094019a mayA hi sarvakRtyeSu devAnAM vazavartinAm 7094019c sthAtavyaM sarvasaMhAre yathA hy Aha pitAmahaH 7095001a tathA tayoH kathayator durvAsA bhagavAn RSiH 7095001c rAmasya darzanAkAGkSI rAjadvAram upAgamat 7095002a so 'bhigamya ca saumitrim uvAca RSisattamaH 7095002c rAmaM darzaya me zIghraM purA me 'rtho 'tivartate 7095003a munes tu bhASitaM zrutvA lakSmaNaH paravIrahA 7095003c abhivAdya mahAtmAnaM vAkyam etad uvAca ha 7095004a kiM kAryaM brUhi bhagavan ko vArthaH kiM karomy aham 7095004c vyagro hi rAghavo brahman muhUrtaM vA pratIkSatAm 7095005a tac chrutvA RSizArdUlaH krodhena kaluSIkRtaH 7095005c uvAca lakSmaNaM vAkyaM nirdahann iva cakSuSA 7095006a asmin kSaNe mAM saumitre rAmAya prativedaya 7095006c viSayaM tvAM puraM caiva zapiSye rAghavaM tathA 7095007a bharataM caiva saumitre yuSmAkaM yA ca saMtatiH 7095007c na hi zakSyAmy ahaM bhUyo manyuM dhArayituM hRdi 7095008a tac chrutvA ghorasaMkAzaM vAkyaM tasya mahAtmanaH 7095008c cintayAm Asa manasA tasya vAkyasya nizcayam 7095009a ekasya maraNaM me 'stu mA bhUt sarvavinAzanam 7095009c iti buddhyA vinizcitya rAghavAya nyavedayat 7095010a lakSmaNasya vacaH zrutvA rAmaH kAlaM visRjya ca 7095010c niSpatya tvaritaM rAjA atreH putraM dadarza ha 7095011a so 'bhivAdya mahAtmAnaM jvalantam iva tejasA 7095011c kiM kAryam iti kAkutsthaH kRtAJjalir abhASata 7095012a tad vAkyaM rAghaveNoktaM zrutvA munivaraH prabhuH 7095012c pratyAha rAmaM durvAsAH zrUyatAM dharmavatsala 7095013a adya varSasahasrasya samAptir mama rAghava 7095013c so 'haM bhojanam icchAmi yathAsiddhaM tavAnagha 7095014a tac chrutvA vacanaM rAmo harSeNa mahatAnvitaH 7095014c bhojanaM munimukhyAya yathAsiddham upAharat 7095015a sa tu bhuktvA munizreSThas tad annam amRtopamam 7095015c sAdhu rAmeti saMbhASya svam Azramam upAgamat 7095016a tasmin gate mahAtejA rAghavaH prItamAnasaH 7095016c saMsmRtya kAlavAkyAni tato duHkham upeyivAn 7095017a duHkhena ca susaMtaptaH smRtvA tad ghoradarzanam 7095017c avAnmukho dInamanA vyAhartuM na zazAka ha 7095018a tato buddhyA vinizcitya kAlavAkyAni rAghavaH 7095018c naitad astIti coktvA sa tUSNIm AsIn mahAyazAH 7096001a avAGmukham atho dInaM dRSTvA somam ivAplutam 7096001c rAghavaM lakSmaNo vAkyaM hRSTo madhuram abravIt 7096002a na saMtApaM mahAbAho madarthaM kartum arhasi 7096002c pUrvanirmANabaddhA hi kAlasya gatir IdRzI 7096003a jahi mAM saumya visrabdhaH pratijJAM paripAlaya 7096003c hInapratijJAH kAkutstha prayAnti narakaM narAH 7096004a yadi prItir mahArAja yady anugrAhyatA mayi 7096004c jahi mAM nirvizaGkas tvaM dharmaM vardhaya rAghava 7096005a lakSmaNena tathoktas tu rAmaH pracalitendriyaH 7096005c mantriNaH samupAnIya tathaiva ca purodhasaM 7096006a abravIc ca yathAvRttaM teSAM madhye narAdhipaH 7096006c durvAso'bhigamaM caiva pratijJAM tApasasya ca 7096007a tac chrutvA mantriNaH sarve sopAdhyAyAH samAsata 7096007c vasiSThas tu mahAtejA vAkyam etad uvAca ha 7096008a dRSTam etan mahAbAho kSayaM te lomaharSaNam 7096008c lakSmaNena viyogaz ca tava rAma mahAyazaH 7096009a tyajainaM balavAn kAlo mA pratijJAM vRthA kRthAH 7096009c vinaSTAyAM pratijJAyAM dharmo hi vilayaM vrajet 7096010a tato dharme vinaSTe tu trailokye sacarAcaram 7096010c sadevarSigaNaM sarvaM vinazyeta na saMzayaH 7096011a sa tvaM puruSazArdUla trailokyasyAbhipAlanam 7096011c lakSmaNasya vadhenAdya jagat svasthaM kuruSva ha 7096012a teSAM tat samavetAnAM vAkyaM dharmArthasaMhitam 7096012c zrutvA pariSado madhye rAmo lakSmaNam abravIt 7096013a visarjaye tvAM saumitre mA bhUd dharmaviparyayaH 7096013c tyAgo vadho vA vihitaH sAdhUnAm ubhayaM samam 7096014a rAmeNa bhASite vAkye bASpavyAkulitekSaNaH 7096014c lakSmaNas tvaritaH prAyAt svagRhaM na viveza ha 7096015a sa gatvA sarayUtIram upaspRzya kRtAJjaliH 7096015c nigRhya sarvasrotAMsi niHzvAsaM na mumoca ha 7096016a anucchvasantaM yuktaM taM sazakrAH sApsarogaNAH 7096016c devAH sarSigaNAH sarve puSpair avakiraMs tadA 7096017a adRzyaM sarvam anujaiH sazarIraM mahAbalam 7096017c pragRhya lakSmaNaM zakro divaM saMpraviveza ha 7096018a tato viSNoz caturbhAgam AgataM surasattamAH 7096018c hRSTAH pramuditAH sarve 'pUjayan RSibhiH saha 7097001a visRjya lakSmaNaM rAmo duHkhazokasamanvitaH 7097001c purodhasaM mantriNaz ca naigamAMz cedam abravIt 7097002a adya rAjye 'bhiSekSyAmi bharataM dharmavatsalam 7097002c ayodhyAyAM patiM vIraM tato yAsyAmy ahaM vanam 7097003a pravezayata saMbhArAn mA bhUt kAlAtyayo yathA 7097003c adyaivAhaM gamiSyAmi lakSmaNena gatAM gatim 7097004a tac chrutvA rAghaveNoktaM sarvAH prakRtayo bhRzam 7097004c mUrdhabhiH praNatA bhUmau gatasattvA ivAbhavan 7097005a bharataz ca visaMjJo 'bhUc chrutvA rAmasya bhASitam 7097005c rAjyaM vigarhayAm Asa rAghavaM cedam abravIt 7097006a satyena hi zape rAjan svargaloke na caiva hi 7097006c na kAmaye yathA rAjyaM tvAM vinA raghunandana 7097007a imau kuzIlavau rAjann abhiSiJca narAdhipa 7097007c kosaleSu kuzaM vIram uttareSu tathA lavam 7097008a zatrughnasya tu gacchantu dUtAs tvaritavikramAH 7097008c idaM gamanam asmAkaM svargAyAkhyAntu mAciram 7097009a tac chrutvA bharatenoktaM dRSTvA cApi hy adhomukhAn 7097009c paurAn duHkhena saMtaptAn vasiSTho vAkyam abravIt 7097010a vatsa rAma imAH pazya dharaNIM prakRtIr gatAH 7097010c jJAtvaiSAm IpsitaM kAryaM mA caiSAM vipriyaM kRthAH 7097011a vasiSThasya tu vAkyena utthApya prakRtIjanam 7097011c kiM karomIti kAkutsthaH sarvAn vacanam abravIt 7097012a tataH sarvAH prakRtayo rAmaM vacanam abruvan 7097012c gacchantam anugacchAmo yato rAma gamiSyasi 7097013a eSA naH paramA prItir eSa dharmaH paro mataH 7097013c hRdgatA naH sadA tuSTis tavAnugamane dRDhA 7097014a paureSu yadi te prItir yadi sneho hy anuttamaH 7097014c saputradArAH kAkutstha samaM gacchAma satpatham 7097015a tapovanaM vA durgaM vA nadIm ambhonidhiM tathA 7097015c vayaM te yadi na tyAjyAH sarvAn no naya Izvara 7097016a sa teSAM nizcayaM jJAtvA kRtAntaM ca nirIkSya ca 7097016c paurANAM dRDhabhaktiM ca bADham ity eva so 'bravIt 7097017a evaM vinizcayaM kRtvA tasminn ahani rAghavaH 7097017c kosaleSu kuzaM vIram uttareSu tathA lavam 7097018a abhiSiJcan mahAtmAnAv ubhAv eva kuzIlavau 7097018c rathAnAM tu sahasrANi trINi nAgAyutAni ca 7097019a daza cAzvasahasrANi ekaikasya dhanaM dadau 7097019c bahuratnau bahudhanau hRSTapuSTajanAvRtau 7097020a abhiSicya tu tau vIrau prasthApya svapure tathA 7097020c dUtAn saMpreSayAm Asa zatrughnAya mahAtmane 7098001a te dUtA rAmavAkyena coditA laghuvikramAH 7098001c prajagmur madhurAM zIghraM cakrur vAsaM na cAdhvani 7098002a tatas tribhir ahorAtraiH saMprApya madhurAm atha 7098002c zatrughnAya yathAvRttam AcakhyuH sarvam eva tat 7098003a lakSmaNasya parityAgaM pratijJAM rAghavasya ca 7098003c putrayor abhiSekaM ca paurAnugamanaM tathA 7098004a kuzasya nagarI ramyA vindhyaparvatarodhasi 7098004c kuzAvatIti nAmnA sA kRtA rAmeNa dhImatA 7098005a zrAvitA ca purI ramyA zrAvatIti lavasya ca 7098005c ayodhyAM vijanAM caiva bharataM rAghavAnugam 7098006a evaM sarvaM nivedyAzu zatrughnAya mahAtmane 7098006c viremus te tato dUtAs tvara rAjann iti bruvan 7098007a zrutvA taM ghorasaMkAzaM kulakSayam upasthitam 7098007c prakRtIs tu samAnIya kAJcanaM ca purohitam 7098008a teSAM sarvaM yathAvRttam AkhyAya raghunandanaH 7098008c Atmanaz ca viparyAsaM bhaviSyaM bhrAtRbhiH saha 7098009a tataH putradvayaM vIraH so 'bhyaSiJcan narAdhipaH 7098009c subAhur madhurAM lebhe zatrughAtI ca vaidizam 7098010a dvidhAkRtvA tu tAM senAM mAdhurIM putrayor dvayoH 7098010c dhanadhAnyasamAyuktau sthApayAm Asa pArthivau 7098011a tato visRjya rAjAnaM vaidize zatrughAtinam 7098011c jagAma tvarito 'yodhyAM rathenaikena rAghavaH 7098012a sa dadarza mahAtmAnaM jvalantam iva pAvakam 7098012c kSaumasUkSmAmbaradharaM munibhiH sArdham akSayaiH 7098013a so 'bhivAdya tato rAmaM prAJjaliH prayatendriyaH 7098013c uvAca vAkyaM dharmajJo dharmam evAnucintayan 7098014a kRtvAbhiSekaM sutayor yuktaM rAghavayor dhanaiH 7098014c tavAnugamane rAjan viddhi mAM kRtanizcayam 7098015a na cAnyad atra vaktavyaM dustaraM tava zAsanam 7098015c tyaktuM nArhasi mAM vIra bhaktimantaM vizeSataH 7098016a tasya tAM buddhim aklIbAM vijJAya raghunandanaH 7098016c bADham ity eva zatrughnaM rAmo vacanam abravIt 7098017a tasya vAkyasya vAkyAnte vAnarAH kAmarUpiNaH 7098017c RkSarAkSasasaMghAz ca samApetur anekazaH 7098018a devaputrA RSisutA gandharvANAM sutAs tathA 7098018c rAmakSayaM viditvA te sarva eva samAgatAH 7098019a te rAmam abhivAdyAhuH sarva eva samAgatAH 7098019c tavAnugamane rAjan saMprAptAH sma mahAyazaH 7098020a yadi rAma vinAsmAbhir gacches tvaM puruSarSabha 7098020c yamadaNDam ivodyamya tvayA sma vinipAtitAH 7098021a evaM teSAM vacaH zrutvA RkSavAnararakSasAm 7098021c vibhISaNam athovAca madhuraM zlakSNayA girA 7098022a yAvat prajA dhariSyanti tAvat tvaM vai vibhISaNa 7098022c rAkSasendra mahAvIrya laGkAsthaH svaM dhariSyasi 7098023a prajAH saMrakSa dharmeNa nottaraM vaktum arhasi 7098024a tam evam uktvA kAkutstho hanUmantam athAbravIt 7098024c jIvite kRtabuddhis tvaM mA pratijJAM vilopaya 7098025a matkathAH pracariSyanti yAval loke harIzvara 7098025c tAvat tvaM dhArayan prANAn pratijJAm anupAlaya 7098026a tathaivam uktvA kAkutsthaH sarvAMs tAn RkSavAnarAn 7098026c mayA sArdhaM prayAteti tadA tAn rAghavo 'bravIt 7099001a prabhAtAyAM tu zarvaryAM pRthuvakSA mahAyazAH 7099001c rAmaH kamalapatrAkSaH purodhasam athAbravIt 7099002a agnihotraM vrajatv agre sarpir jvalitapAvakam 7099002c vAjapeyAtapatraM ca zobhayAnaM mahApatham 7099003a tato vasiSThas tejasvI sarvaM niravazeSataH 7099003c cakAra vidhivad dharmyaM mahAprAsthAnikaM vidhim 7099004a tataH kSaumAmbaradharo brahma cAvartayan param 7099004c kuzAn gRhItvA pANibhyAM prasajya prayayAv atha 7099005a avyAharan kva cit kiM cin nizceSTo niHsukhaH pathi 7099005c nirjagAma gRhAt tasmAd dIpyamAno yathAMzumAn 7099006a rAmasya pArzve savye tu padmA zrIH susamAhitA 7099006c dakSiNe hrIr vizAlAkSI vyavasAyas tathAgrataH 7099007a zarA nAnAvidhAz cApi dhanur Ayatavigraham 7099007c anuvrajanti kAkutsthaM sarve puruSavigrahAH 7099008a vedA brAhmaNarUpeNa sAvitrI sarvarakSiNI 7099008c oMkAro 'tha vaSaTkAraH sarve rAmam anuvratAH 7099009a RSayaz ca mahAtmAnaH sarva eva mahIsurAH 7099009c anvagacchanta kAkutsthaM svargadvAram upAgatam 7099010a taM yAntam anuyAnti sma antaHpuracarAH striyaH 7099010c savRddhabAladAsIkAH savarSavarakiMkarAH 7099011a sAntaHpuraz ca bharataH zatrughnasahito yayau 7099012a rAmavratam upAgamya rAghavaM samanuvratAH 7099012c tato viprA mahAtmAnaH sAgnihotrAH samAhitAH 7099012e saputradArAH kAkutstham anvagacchan mahAmatim 7099013a mantriNo bhRtyavargAz ca saputrAH sahabAndhavAH 7099013c sAnugA rAghavaM sarve anvagacchan prahRSTavat 7099014a tataH sarvAH prakRtayo hRSTapuSTajanAvRtAH 7099014c anujagmuH pragacchantaM rAghavaM guNaraJjitAH 7099015a snAtaM pramuditaM sarvaM hRSTapuSTam anuttamam 7099015c dRptaM kilikilAzabdaiH sarvaM rAmam anuvratam 7099016a na tatra kaz cid dIno 'bhUd vrIDito vApi duHkhitaH 7099016c hRSTaM pramuditaM sarvaM babhUva paramAdbhutam 7099017a draSTukAmo 'tha niryANaM rAjJo jAnapado janaH 7099017c saMprAptaH so 'pi dRSTvaiva saha sarvair anuvrataH 7099018a RkSavAnararakSAMsi janAz ca puravAsinaH 7099018c agachan parayA bhaktyA pRSThataH susamAhitAH 7100001a adhyardhayojanaM gatvA nadIM pazcAn mukhAzritAm 7100001c sarayUM puNyasalilAM dadarza raghunandanaH 7100002a atha tasmin muhUrte tu brahmA lokapitAmahaH 7100002c sarvaiH parivRto devair RSibhiz ca mahAtmabhiH 7100003a Ayayau yatra kAkutsthaH svargAya samupasthitaH 7100003c vimAnazatakoTIbhir divyAbhir abhisaMvRtaH 7100004a papAta puSpavRSTiz ca vAyumuktA mahaughavat 7100005a tasmiMs tUryazatAkIrNe gandharvApsarasaMkule 7100005c sarayUsalilaM rAmaH padbhyAM samupacakrame 7100006a tataH pitAmaho vANIm antarikSAd abhASata 7100006c Agaccha viSNo bhadraM te diSTyA prApto 'si rAghava 7100007a bhrAtRbhiH saha devAbhaiH pravizasva svakAM tanum 7100007c vaiSNavIM tAM mahAtejas tad AkAzaM sanAtanam 7100008a tvaM hi lokagatir deva na tvAM ke cit prajAnate 7100008c Rte mAyAM vizAlAkSa tava pUrvaparigrahAm 7100009a tvam acintyaM mahad bhUtam akSayaM sarvasaMgraham 7100009c yAm icchasi mahAtejas tAM tanuM praviza svayam 7100010a pitAmahavacaH zrutvA vinizcitya mahAmatiH 7100010c viveza vaiSNavaM tejaH sazarIraH sahAnujaH 7100011a tato viSNugataM devaM pUjayanti sma devatAH 7100011c sAdhyA marudgaNAz caiva sendrAH sAgnipurogamAH 7100012a ye ca divyA RSigaNA gandharvApsarasaz ca yAH 7100012c suparNanAgayakSAz ca daityadAnavarAkSasAH 7100013a sarvaM hRSTaM pramuditaM sarvaM pUrNamanoratham 7100013c sAdhu sAdhv iti tat sarvaM tridivaM gatakalmaSam 7100014a atha viSNur mahAtejAH pitAmaham uvAca ha 7100014c eSAM lokAJ janaughAnAM dAtum arhasi suvrata 7100015a ime hi sarve snehAn mAm anuyAtA manasvinaH 7100015c bhaktA bhAjayitavyAz ca tyaktAtmAnaz ca matkRte 7100016a tac chrutvA viSNuvacanaM brahmA lokaguruH prabhuH 7100016c lokAn sAntAnikAn nAma yAsyantIme samAgatAH 7100017a yac ca tiryaggataM kiM cid rAmam evAnucintayat 7100017c prANAMs tyakSyati bhaktyA vai saMtAne tu nivatsyati 7100017e sarvair eva guNair yukte brahmalokAd anantare 7100018a vAnarAz ca svakAM yonim RkSAz caiva tathA yayuH 7100019a yebhyo viniHsRtA ye ye surAdibhyaH susaMbhavAH 7100019c RSibhyo nAgayakSebhyas tAMs tAn eva prapedire 7100020a tathoktavati deveze gopratAram upAgatAH 7100020c bhejire sarayUM sarve harSapUrNAzruviklavAH 7100021a avagAhya jalaM yo yaH prANI hy AsIt prahRSTavat 7100021c mAnuSaM deham utsRjya vimAnaM so 'dhyarohata 7100022a tiryagyonigatAz cApi saMprAptAH sarayUjalam 7100022c divyA divyena vapuSA devA dIptA ivAbhavan 7100023a gatvA tu sarayUtoyaM sthAvarANi carANi ca 7100023c prApya tat toyavikledaM devalokam upAgaman 7100024a devAnAM yasya yA yonir vAnarA RSkarAkSasAH 7100024c tAm eva vivizuH sarve dehAn nikSipya cAmbhasi 7100025a tathA svargagataM sarvaM kRtvA lokagurur divam 7100025c jagAma tridazaiH sArdhaM hRSTair hRSTo mahAmatiH 7100026a etAvad eva AkhyAnaM sottaraM brahmapUjitam 7100026c rAmAyaNam iti khyAtaM mukhyaM vAlmIkinA kRtam