% Ramayana: Aranyakanda % Last updated: Wed Nov 18 2020 % Encoding: ASCII % 3001001a pravizya tu mahAraNyaM daNDakAraNyam AtmavAn 3001001c dadarza rAmo durdharSas tApasAzramamaNDalam 3001002a kuzacIraparikSiptaM brAhmyA lakSmyA samAvRtam 3001002c yathA pradIptaM durdharzaM gagane sUryamaNDalam 3001003a zaraNyaM sarvabhUtAnAM susamRSTAjiraM sadA 3001003c pUjitaM copanRttaM ca nityam apsarasAM gaNaiH 3001004a vizAlair agnizaraNaiH srugbhANDair ajinaiH kuzaiH 3001004c samidbhis toyakalazaiH phalamUlaiz ca zobhitam 3001005a AraNyaiz ca mahAvRkSaiH puNyaiH svAduphalair vRtam 3001005c balihomArcitaM puNyaM brahmaghoSaninAditam 3001006a puSpair vanyaiH parikSiptaM padminyA ca sapadmayA 3001006c phalamUlAzanair dAntaiz cIrakRSNAjinAmbaraiH 3001007a sUryavaizvAnarAbhaiz ca purANair munibhir vRtam 3001007c puNyaiz a niyatAhAraiH zobhitaM paramarSibhiH 3001008a tad brahmabhavanaprakhyaM brahmaghoSaninAditam 3001008c brahmavidbhir mahAbhAgair brAhmaNair upazobhitam 3001009a tad dRSTvA rAghavaH zrImAMs tApasAzramamaNDalam 3001009c abhyagacchan mahAtejA vijyaM kRtvA mahad dhanuH 3001010a divyajJAnopapannAs te rAmaM dRSTvA maharSayaH 3001010c abhyagacchaMs tadA prItA vaidehIM ca yazasvinIm 3001011a te taM somam ivodyantaM dRSTvA vai dharmacAriNaH 3001011c maGgalAni prayuJjAnAH pratyagRhNan dRDhavratAH 3001012a rUpasaMhananaM lakSmIM saukumAryaM suveSatAm 3001012c dadRzur vismitAkArA rAmasya vanavAsinaH 3001013a vaidehIM lakSmaNaM rAmaM netrair animiSair iva 3001013c AzcaryabhUtAn dadRzuH sarve te vanacAriNaH 3001014a atrainaM hi mahAbhAgAH sarvabhUtahite ratAH 3001014c atithiM parNazAlAyAM rAghavaM saMnyavezayan 3001015a tato rAmasya satkRtya vidhinA pAvakopamAH 3001015c Ajahrus te mahAbhAgAH salilaM dharmacAriNaH 3001016a mUlaM puSpaM phalaM vanyam AzramaM ca mahAtmanaH 3001016c nivedayItvA dharmajJAs tataH prAJjalayo 'bruvan 3001017a dharmapAlo janasyAsya zaraNyaz ca mahAyazAH 3001017c pUjanIyaz ca mAnyaz ca rAjA daNDadharo guruH 3001018a indrasyaiva caturbhAgaH prajA rakSati rAghava 3001018c rAjA tasmAd vanAn bhogAn bhuGkte lokanamaskRtaH 3001019a te vayaM bhavatA rakSyA bhavadviSayavAsinaH 3001019c nagarastho vanastho vA tvaM no rAjA janezvaraH 3001020a nyastadaNDA vayaM rAjaJ jitakrodhA jitendriyAH 3001020c rakSitavyAs tvayA zazvad garbhabhUtAs tapodhanAH 3001021a evam uktvA phalair mUlaiH puSpair vanyaiz ca rAghavam 3001021c anyaiz ca vividhAhAraiH salakSmaNam apUjayan 3001022a tathAnye tApasAH siddhA rAmaM vaizvAnaropamAH 3001022c nyAyavRttA yathAnyAyaM tarpayAm Asur Izvaram 3002001a kRtAtithyo 'tha rAmas tu sUryasyodayanaM prati 3002001c Amantrya sa munIn sarvAn vanam evAnvagAhata 3002002a nAnAmRgagaNAkIrNaM zArdUlavRkasevitam 3002002c dhvastavRkSalatAgulmaM durdarza salilAzayam 3002003a niSkUjanAnAzakuni jhillikA gaNanAditam 3002003c lakSmaNAnugato rAmo vanamadhyaM dadarza ha 3002004a vanamadhye tu kAkutsthas tasmin ghoramRgAyute 3002004c dadarza girizRGgAbhaM puruSAdaM mahAsvanam 3002005a gabhIrAkSaM mahAvaktraM vikaTaM viSamodaram 3002005c bIbhatsaM viSamaM dIrghaM vikRtaM ghoradarzanam 3002006a vasAnaM carmavaiyAghraM vasArdraM rudhirokSitam 3002006c trAsanaM sarvabhUtAnAM vyAditAsyam ivAntakam 3002007a trIn siMhAMz caturo vyAghrAn dvau vRkau pRSatAn daza 3002007c saviSANaM vasAdigdhaM gajasya ca ziro mahat 3002008a avasajyAyase zUle vinadantaM mahAsvanam 3002008c sa rAmaM lakSmaNaM caiva sItAM dRSTvA ca maithilIm 3002009a abhyadhAvat susaMkruddhaH prajAH kAla ivAntakaH 3002009c sa kRtvA bhairavaM nAdaM cAlayann iva medinIm 3002010a aGgenAdAya vaidehIm apakramya tato 'bravIt 3002010c yuvAM jaTAcIradharau sabhAryau kSINajIvitau 3002011a praviSTau daNDakAraNyaM zaracApAsidhAriNau 3002011c kathaM tApasayor vAM ca vAsaH pramadayA saha 3002012a adharmacAriNau pApau kau yuvAM munidUSakau 3002012c ahaM vanam idaM durgaM virAgho nAma rAkSasaH 3002013a carAmi sAyudho nityam RSimAMsAni bhakSayan 3002013c iyaM nArI varArohA mama bharyA bhaviSyati 3002013e yuvayoH pApayoz cAhaM pAsyAmi rudhiraM mRdhe 3002014a tasyaivaM bruvato dhRSTaM virAdhasya durAtmanaH 3002014c zrutvA sagarvitaM vAkyaM saMbhrAntA janakAtmajA 3002014e sItA prAvepatodvegAt pravAte kadalI yathA 3002015a tAM dRSTvA rAghavaH sItAM virAdhAGkagatAM zubhAm 3002015c abravIl lakSmaNaM vAkyaM mukhena parizuSyatA 3002016a pazya saumya narendrasya janakasyAtmasaMbhavAm 3002016c mama bhAryAM zubhAcArAM virAdhAGke pravezitAm 3002016e atyanta sukhasaMvRddhAM rAjaputrIM yazasvinIm 3002017a yad abhipretam asmAsu priyaM vara vRtaM ca yat 3002017c kaikeyyAs tu susaMvRttaM kSipram adyaiva lakSmaNa 3002018a yA na tuSyati rAjyena putrArthe dIrghadarzinI 3002018c yayAhaM sarvabhUtAnAM hitaH prasthApito vanam 3002018e adyedAnIM sakAmA sA yA mAtA mama madhyamA 3002019a parasparzAt tu vaidehyA na duHkhataram asti me 3002019c pitur vinAzAt saumitre svarAjyaharaNAt tathA 3002020a iti bruvati kAkutsthe bASpazokapariplute 3002020c abravIl lakSmaNaH kruddho ruddho nAga iva zvasan 3002021a anAtha iva bhUtAnAM nAthas tvaM vAsavopamaH 3002021c mayA preSyeNa kAkutstha kimarthaM paritapsyase 3002022a zareNa nihatasyAdya mayA kruddhena rakSasaH 3002022c virAdhasya gatAsor hi mahI pAsyati zoNitam 3002023a rAjyakAme mama krodho bharate yo babhUva ha 3002023c taM virAdhe vimokSyAmi vajrI vajram ivAcale 3002024a mama bhujabalavegavegitaH; patatu zaro 'sya mahAn mahorasi 3002024c vyapanayatu tanoz ca jIvitaM; patatu tataz ca mahIM vighUrNitaH 3003001a athovAca punar vAkyaM virAdhaH pUrayan vanam 3003001c AtmAnaM pRcchate brUtaM kau yuvAM kva gamiSyathaH 3003002a tam uvAca tato rAmo rAkSasaM jvalitAnanam 3003002c pRcchantaM sumahAtejA ikSvAkukulam AtmanaH 3003003a kSatriyo vRttasaMpannau viddhi nau vanagocarau 3003003c tvAM tu veditum icchAvaH kas tvaM carasi daNDakAn 3003004a tam uvAca virAdhas tu rAmaM satyaparAkramam 3003004c hanta vakSyAmi te rAjan nibodha mama rAghava 3003005a putraH kila jayasyAhaM mAtA mama zatahradA 3003005c virAdha iti mAm AhuH pRthivyAM sarvarAkSasAH 3003006a tapasA cApi me prAptA brahmaNo hi prasAdajA 3003006c zastreNAvadhyatA loke 'cchedyAbhedyatvam eva ca 3003007a utsRjya pramadAm enAm anapekSau yathAgatam 3003007c tvaramANau pAlayethAM na vAM jIvitam Adade 3003008a taM rAmaH pratyuvAcedaM kopasaMraktalocanaH 3003008c rAkSasaM vikRtAkAraM virAdhaM pApacetasaM 3003009a kSudra dhik tvAM tu hInArthaM mRtyum anveSase dhruvam 3003009c raNe saMprApsyase tiSTha na me jIvan gamiSyasi 3003010a tataH sajyaM dhanuH kRtvA rAmaH sunizitAJ zarAn 3003010c suzIghram abhisaMdhAya rAkSasaM nijaghAna ha 3003011a dhanuSA jyAguNavatA saptabANAn mumoca ha 3003011c rukmapuGkhAn mahAvegAn suparNAnilatulyagAn 3003012a te zarIraM virAdhasya bhittvA barhiNavAsasaH 3003012c nipetuH zoNitAdigdhA dharaNyAM pAvakopamAH 3003013a sa vinadya mahAnAdaM zUlaM zakradhvajopamam 3003013c pragRhyAzobhata tadA vyAttAnana ivAntakaH 3003014a tac chUlaM vajrasaMkAzaM gagane jvalanopamam 3003014c dvAbhyAM zarAbhyAM ciccheda rAmaH zastrabhRtAM varaH 3003015a tasya raudrasya saumitrir bAhuM savyaM babhaJja ha 3003015c rAmas tu dakSiNaM bAhuM tarasA tasya rakSasaH 3003016a sa bhagnabAhuH saMvigno nipapAtAzu rAkSasaH 3003016c dharaNyAM meghasaMkAzo vajrabhinna ivAcalaH 3003016e idaM provAca kAkutsthaM virAdhaH puruSarSabham 3003017a kausalyA suprajAs tAta rAmas tvaM vidito mayA 3003017c vaidehI ca mahAbhAgA lakSmaNaz ca mahAyazAH 3003018a abhizApAd ahaM ghorAM praviSTo rAkSasIM tanum 3003018c tumburur nAma gandharvaH zapto vaizvaraNena hi 3003019a prasAdyamAnaz ca mayA so 'bravIn mAM mahAyazAH 3003019c yadA dAzarathI rAmas tvAM vadhiSyati saMyuge 3003020a tadA prakRtim Apanno bhavAn svargaM gamiSyati 3003020c iti vaizravaNo rAjA rambhAsaktam uvAca ha 3003021a anupasthIyamAno mAM saMkruddho vyajahAra ha 3003021c tava prasAdAn mukto 'ham abhizApAt sudAruNAt 3003021e bhavanaM svaM gamiSyAmi svasti vo 'stu paraMtapa 3003022a ito vasati dharmAtmA zarabhaGgaH pratApavAn 3003022c adhyardhayojane tAta maharSiH sUryasaMnibhaH 3003023a taM kSipram abhigaccha tvaM sa te zreyo vidhAsyati 3003023c avaTe cApi mAM rAma nikSipya kuzalI vraja 3003024a rakSasAM gatasattvAnAm eSa dharmaH sanAtanaH 3003024c avaTe ye nidhIyante teSAM lokAH sanAtanAH 3003025a evam uktvA tu kAkutsthaM virAdhaH zarapIDitaH 3003025c babhUva svargasaMprApto nyastadeho mahAbalaH 3003026a taM muktakaNTham utkSipya zaGkukarNaM mahAsvanam 3003026c virAdhaM prAkSipac chvabhre nadantaM bhairavasvanam 3003027a tatas tu tau kAJcanacitrakArmukau; nihatya rakSaH parigRhya maithilIm 3003027c vijahratus tau muditau mahAvane; divi sthitau candradivAkarAv iva 3004001a hatvA tu taM bhImabalaM virAdhaM rAkSasaM vane 3004001c tataH sItAM pariSvajya samAzvAsya ca vIryavAn 3004001e abravIl lakSmaNAM rAmo bhrAtaraM dIptatejasaM 3004002a kaSTaM vanam idaM durgaM na ca smo vanagocarAH 3004002c abhigacchAmahe zIghraM zarabhaGgaM tapodhanam 3004003a AzramaM zarabhaGgasya rAghavo 'bhijagAma ha 3004004a tasya devaprabhAvasya tapasA bhAvitAtmanaH 3004004c samIpe zarabhaGgasya dadarza mahad adbhutam 3004005a vibhrAjamAnaM vapuSA sUryavaizvAnaropamam 3004005c asaMspRzantaM vasudhAM dadarza vibudhezvaram 3004006a suprabhAbharaNaM devaM virajo 'mbaradhAriNam 3004006c tadvidhair eva bahubhiH pUjyamAnaM mahAtmabhiH 3004007a haribhir vAjibhir yuktam antarikSagataM ratham 3004007c dadarzAdUratas tasya taruNAdityasaMnibham 3004008a pANDurAbhraghanaprakhyaM candramaNDalasaMnibham 3004008c apazyad vimalaM chatraM citramAlyopazobhitam 3004009a cAmaravyajane cAgrye rukmadaNDe mahAdhane 3004009c gRhIte vananArIbhyAM dhUyamAne ca mUrdhani 3004010a gandharvAmarasiddhAz ca bahavaH paramarSayaH 3004010c antarikSagataM devaM vAgbhir agryAbhir IDire 3004011a dRSTvA zatakratuM tatra rAmo lakSmaNam abravIt 3004011c ye hayAH puruhUtasya purA zakrasya naH zrutAH 3004011e antarikSagatA divyAs ta ime harayo dhruvam 3004012a ime ca puruSavyAghra ye tiSThanty abhito ratham 3004012c zataM zataM kuNDalino yuvAnaH khaDgapANayaH 3004013a urodezeSu sarveSAM hArA jvalanasaMnibhAH 3004013c rUpaM bibhrati saumitre paJcaviMzativArSikam 3004014a etad dhi kila devAnAM vayo bhavati nityadA 3004014c yatheme puruSavyAghrA dRzyante priyadarzanAH 3004015a ihaiva saha vaidehyA muhUrtaM tiSTha lakSmaNa 3004015c yAvaj janAmy ahaM vyaktaM ka eSa dyutimAn rathe 3004016a tam evam uktvA saumitrim ihaiva sthIyatAm iti 3004016c abhicakrAma kAkutsthaH zarabhaGgAzramaM prati 3004017a tataH samabhigacchantaM prekSya rAmaM zacIpatiH 3004017c zarabhaGgam anujJApya vibudhAn idam abravIt 3004018a ihopayAty asau rAmo yAvan mAM nAbhibhASate 3004018c niSThAM nayata tAvat tu tato mAM draSTum arhati 3004019a jitavantaM kRtArthaM ca draSTAham acirAd imam 3004019c karma hy anena kartavyaM mahad anyaiH suduSkaram 3004020a iti vajrI tam Amantrya mAnayitvA ca tApasaM 3004020c rathena hariyuktena yayau divam ariMdamaH 3004021a prayAte tu sahasrAkSe rAghavaH saparicchadaH 3004021c agnihotram upAsInaM zarabhaGgam upAgamat 3004022a tasya pAdau ca saMgRhya rAmaH sItA ca lakSmaNaH 3004022c niSedus tadanujJAtA labdhavAsA nimantritAH 3004023a tataH zakropayAnaM tu paryapRcchat sa rAghavaH 3004023c zarabhaGgaz ca tat sarvaM rAghavAya nyavedayat 3004024a mAm eSa varado rAma brahmalokaM ninISati 3004024c jitam ugreNa tapasA duSprApam akRtAtmabhiH 3004025a ahaM jJAtvA naravyAghra vartamAnam adUrataH 3004025c brahmalokaM na gacchAmi tvAm adRSTvA priyAtithim 3004026a samAgamya gamiSyAmi tridivaM devasevitam 3004026c akSayA narazArdUla jitA lokA mayA zubhAH 3004026e brAhmyAz ca nAkapRSThyAz ca pratigRhNISva mAmakAn 3004027a evam ukto naravyAghraH sarvazAstravizAradaH 3004027c RSiNA zarabhaGgena rAghavo vAkyam abravIt 3004028a aham evAhariSyAmi sarvA&l lokAn mahAmune 3004028c AvAsaM tv aham icchAmi pradiSTam iha kAnane 3004029a rAghaveNaivam uktas tu zakratulyabalena vai 3004029c zarabhaGgo mahAprAjJaH punar evAbravId vacaH 3004030a sutIkSNam abhigaccha tvaM zucau deze tapasvinam 3004030c ramaNIye vanoddeze sa te vAsaM vidhAsyati 3004031a eSa panthA naravyAghra muhUrtaM pazya tAta mAm 3004031c yAvaj jahAmi gAtrANi jIrNaM tvacam ivoragaH 3004032a tato 'gniM sa samAdhAya hutvA cAjyena mantravit 3004032c zarabhaGgo mahAtejAH praviveza hutAzanam 3004033a tasya romANi kezAMz ca dadAhAgnir mahAtmanaH 3004033c jIrNaM tvacaM tathAsthIni yac ca mAMsaM ca zoNitam 3004034a sa ca pAvakasaMkAzaH kumAraH samapadyata 3004034c utthAyAgnicayAt tasmAc charabhaGgo vyarocata 3004035a sa lokAn AhitAgnInAm RSINAM ca mahAtmanAm 3004035c devAnAM ca vyatikramya brahmalokaM vyarohata 3004036a sa puNyakarmA bhuvane dvijarSabhaH; pitAmahaM sAnucaraM dadarza ha 3004036c pitAmahaz cApi samIkSya taM dvijaM; nananda susvAgatam ity uvAca ha 3005001a zarabhaGge divaM prApte munisaMghAH samAgatAH 3005001c abhyagacchanta kAkutsthaM rAmaM jvalitatejasaM 3005002a vaikhAnasA vAlakhilyAH saMprakSAlA marIcipAH 3005002c azmakuTTAz ca bahavaH patrAhArAz ca tApasAH 3005003a dantolUkhalinaz caiva tathaivonmajjakAH pare 3005003c munayaH salilAhArA vAyubhakSAs tathApare 3005004a AkAzanilayAz caiva tathA sthaNDilazAyinaH 3005004c tathordhvavAsino dAntAs tathArdrapaTavAsasaH 3005005a sajapAz ca taponityAs tathA paJcatapo'nvitAH 3005005c sarve brAhmyA zriyA juSTA dRDhayogasamAhitAH 3005005e zarabhaGgAzrame rAmam abhijagmuz ca tApasAH 3005006a abhigamya ca dharmajJA rAmaM dharmabhRtAM varam 3005006c UcuH paramadharmajJam RSisaMghAH samAhitAH 3005007a tvam ikSvAkukulasyAsya pRthivyAz ca mahArathaH 3005007c pradhAnaz cAsi nAthaz ca devAnAM maghavAn iva 3005008a vizrutas triSu lokeSu yazasA vikrameNa ca 3005008c pitRvratatvaM satyaM ca tvayi dharmaz ca puSkalaH 3005009a tvAm AsAdya mahAtmAnaM dharmajJaM dharmavatsalam 3005009c arthitvAn nAtha vakSyAmas tac ca naH kSantum arhasi 3005010a adhArmas tu mahAMs tAta bhavet tasya mahIpateH 3005010c yo hared baliSaDbhAgaM na ca rakSati putravat 3005011a yuJjAnaH svAn iva prANAn prANair iSTAn sutAn iva 3005011c nityayuktaH sadA rakSan sarvAn viSayavAsinaH 3005012a prApnoti zAzvatIM rAma kIrtiM sa bahuvArSikIm 3005012c brahmaNaH sthAnam AsAdya tatra cApi mahIyate 3005013a yat karoti paraM dharmaM munir mUlaphalAzanaH 3005013c tatra rAjJaz caturbhAgaH prajA dharmeNa rakSataH 3005014a so 'yaM brAhmaNabhUyiSTho vAnaprasthagaNo mahAn 3005014c tvan nAtho 'nAthavad rAma rAkSasair vadhyate bhRzam 3005015a ehi pazya zarIrANi munInAM bhAvitAtmanAm 3005015c hatAnAM rAkSasair ghorair bahUnAM bahudhA vane 3005016a pampAnadInivAsAnAm anumandAkinIm api 3005016c citrakUTAlayAnAM ca kriyate kadanaM mahat 3005017a evaM vayaM na mRSyAmo viprakAraM tapasvinam 3005017c kriyamANaM vane ghoraM rakSobhir bhImakarmabhiH 3005018a tatas tvAM zaraNArthaM ca zaraNyaM samupasthitAH 3005018c paripAlaya no rAma vadhyamAnAn nizAcaraiH 3005019a etac chrutvA tu kAkutsthas tApasAnAM tapasvinAm 3005019c idaM provAca dharmAtmA sarvAn eva tapasvinaH 3005019e naivam arhatha mAM vaktum AjJApyo 'haM tapasvinam 3005020a bhavatAm arthasiddhyartham Agato 'haM yadRcchayA 3005020c tasya me 'yaM vane vAso bhaviSyati mahAphalaH 3005020e tapasvinAM raNe zatrUn hantum icchAmi rAkSasAn 3005021a dattvA varaM cApi tapodhanAnAM; dharme dhRtAtmA sahalakSmaNena 3005021c tapodhanaiz cApi sahArya vRttaH; sutISkNam evAbhijagAma vIraH 3006001a rAmas tu sahito bhrAtrA sItayA ca paraMtapaH 3006001c sutIkSNasyAzramapadaM jagAma saha tair dvijaiH 3006002a sa gatvA dUram adhvAnaM nadIs tIrtva bahUdakAH 3006002c dadarza vipulaM zailaM mahAmegham ivonnatam 3006003a tatas tad ikSvAkuvarau satataM vividhair drumaiH 3006003c kAnanaM tau vivizatuH sItayA saha rAghavau 3006004a praviSTas tu vanaM ghoraM bahupuSpaphaladrumam 3006004c dadarzAzramam ekAnte cIramAlApariSkRtam 3006005a tatra tApasam AsInaM malapaGkajaTAdharam 3006005c rAmaH sutIkSNaM vidhivat tapovRddham abhASata 3006006a rAmo 'ham asmi bhagavan bhavantaM draSTum AgataH 3006006c tan mAbhivada dharmajJa maharSe satyavikrama 3006007a sa nirIkSya tato vIraM rAmaM dharmabhRtAM varam 3006007c samAzliSya ca bAhubhyAm idaM vacanam abravIt 3006008a svAgataM khalu te vIra rAma dharmabhRtAM vara 3006008c Azramo 'yaM tvayAkrAntaH sanAtha iva sAmpratam 3006009a pratIkSamANas tvAm eva nArohe 'haM mahAyazaH 3006009c devalokam ito vIra dehaM tyaktvA mahItale 3006010a citrakUTam upAdAya rAjyabhraSTo 'si me zrutaH 3006010c ihopayAtaH kAkutstho devarAjaH zatakratuH 3006010e sarvA&l lokAJ jitAn Aha mama puNyena karmaNA 3006011a teSu devarSijuSTeSu jiteSu tapasA mayA 3006011c matprasAdAt sabhAryas tvaM viharasva salakSmaNaH 3006012a tam ugratapasaM dIptaM maharSiM satyavAdinam 3006012c pratyuvAcAtmavAn rAmo brahmANam iva vAsavaH 3006013a aham evAhariSyAmi svayaM lokAn mahAmune 3006013c AvAsaM tv aham icchAmi pradiSTam iha kAnane 3006014a bhavAn sarvatra kuzalaH sarvabhUtahite rataH 3006014c AkhyAtaH zarabhaGgena gautamena mahAtmanA 3006015a evam uktas tu rAmeNa maharSir lokavizrutaH 3006015c abravIn madhuraM vAkyaM harSeNa mahatAplutaH 3006016a ayam evAzramo rAma guNavAn ramyatAm iha 3006016c RSisaMghAnucaritaH sadA mUlaphalair yutaH 3006017a imam Azramam Agamya mRgasaMghA mahAyazAH 3006017c aTitvA pratigacchanti lobhayitvAkutobhayAH 3006018a tac chrutvA vacanaM tasya maharSer lakSmaNAgrajaH 3006018c uvAca vacanaM dhIro vikRSya sazaraM dhanuH 3006019a tAn ahaM sumahAbhAga mRgasaMghAn samAgatAn 3006019c hanyAM nizitadhAreNa zareNAzanivarcasA 3006020a bhavAMs tatrAbhiSajyeta kiM syAt kRcchrataraM tataH 3006020c etasminn Azrame vAsaM ciraM tu na samarthaye 3006021a tam evam uktvA varadaM rAmaH saMdhyAm upAgamat 3006021c anvAsya pazcimAM saMdhyAM tatra vAsam akalpayat 3006022a tataH zubhaM tApasabhojyam annaM; svayaM sutIkSNaH puruSarSabhAbhyAm 3006022c tAbhyAM susatkRtya dadau mahAtmA; saMdhyAnivRttau rajanIM samIkSya 3007001a rAmas tu sahasaumitriH sutIkSNenAbhipUjitaH 3007001c pariNamya nizAM tatra prabhAte pratyabudhyata 3007002a utthAya tu yathAkAlaM rAghavaH saha sItayA 3007002c upAspRzat suzItena jalenotpalagandhinA 3007003a atha te 'gniM surAMz caiva vaidehI rAmalakSmaNau 3007003c kAlyaM vidhivad abhyarcya tapasvizaraNe vane 3007004a udayanntaM dinakaraM dRSTvA vigatakalmaSAH 3007004c sutIkSNam abhigamyedaM zlakSNaM vacanam abruvan 3007005a sukhoSitAH sma bhagavaMs tvayA pUjyena pUjitAH 3007005c ApRcchAmaH prayAsyAmo munayas tvarayanti naH 3007006a tvarAmahe vayaM draSTuM kRtsnam AzramamaNDalam 3007006c RSINAM puNyazIlAnAM daNDakAraNyavAsinAm 3007007a abhyanujJAtum icchAmaH sahaibhir munipuGgavaiH 3007007c dharmanityais tapodAntair vizikhair iva pAvakaiH 3007008a aviSahyAtapo yAvat sUryo nAtivirAjite 3007008c amArgeNAgatAM lakSmIM prApyevAnvayavarjitaH 3007009a tAvad icchAmahe gantum ity uktvA caraNau muneH 3007009c vavande sahasaumitriH sItayA saha rAghavaH 3007010a tau saMspRzantau caraNAv utthApya munipuMgavaH 3007010c gADham AliGgya sasneham idaM vacanam abravIt 3007011a ariSTaM gaccha panthAnaM rAma saumitriNA saha 3007011c sItayA cAnayA sArdhaM chAyayevAnuvRttayA 3007012a pazyAzramapadaM ramyaM daNDakAraNyavAsinAm 3007012c eSAM tapasvinAM vIra tapasA bhAvitAtmanAm 3007013a suprAjyaphalamUlAni puSpitAni vanAni ca 3007013c prazAntamRgayUthAni zAntapakSigaNAni ca 3007014a phullapaGkajaSaDAni prasannasalilAni ca 3007014c kAraNDavavikIrNAni taTAkAni sarAMsi ca 3007015a drakSyase dRSTiramyANi giriprasravaNAni ca 3007015c ramaNIyAny araNyAni mayUrAbhirutAni ca 3007016a gamyatAM vatsa saumitre bhavAn api ca gacchatu 3007016c AgantavyaM ca te dRSTvA punar evAzramaM mama 3007017a evam uktas tathety uktvA kAkutsthaH sahalakSmaNaH 3007017c pradakSiNaM muniM kRtA prasthAtum upacakrame 3007018a tataH zubhatare tUNI dhanuSI cAyatekSaNA 3007018c dadau sItA tayor bhrAtroH khaDgau ca vimalau tataH 3007019a Abadhya ca zubhe tUNI cApe cAdAya sasvane 3007019c niSkrAntAv AzramAd gantum ubhau tau rAmalakSmaNau 3008001a sutIkSNenAbhyanujJAtaM prasthitaM raghunandanam 3008001c vaidehI snigdhayA vAcA bhartAram idam abravIt 3008002a ayaM dharmaH susUkSmeNa vidhinA prApyate mahAn 3008002c nivRttena ca zakyo 'yaM vyasanAt kAmajAd iha 3008003a trINy eva vyasanAny atra kAmajAni bhavanty uta 3008003c mithyA vAkyaM paramakaM tasmAd gurutarAv ubhau 3008003e paradArAbhigamanaM vinA vairaM ca raudratA 3008004a mithyAvAkyaM na te bhUtaM na bhaviSyati rAghava 3008004c kuto 'bhilaSaNaM strINAM pareSAM dharmanAzanam 3008005a tac ca sarvaM mahAbAho zakyaM voDhuM jitendriyaiH 3008005c tava vazyendriyatvaM ca jAnAmi zubhadarzana 3008006a tRtIyaM yad idaM raudraM paraprANAbhihiMsanam 3008006c nirvairaM kriyate mohAt tac ca te samupasthitam 3008007a pratijJAtas tvayA vIra daNDakAraNyavAsinAm 3008007c RSINAM rakSaNArthAya vadhaH saMyati rakSasAm 3008008a etannimittaM ca vanaM daNDakA iti vizrutam 3008008c prasthitas tvaM saha bhrAtrA dhRtabANazarAsanaH 3008009a tatas tvAM prasthitaM dRSTvA mama cintAkulaM manaH 3008009c tvad vRttaM cintayantyA vai bhaven niHzreyasaM hitam 3008010a na hi me rocate vIra gamanaM daNDakAn prati 3008010c kAraNaM tatra vakSyAmi vadantyAH zrUyatAM mama 3008011a tvaM hi bANadhanuSpANir bhrAtrA saha vanaM gataH 3008011c dRSTvA vanacarAn sarvAn kaccit kuryAH zaravyayam 3008012a kSatriyANAm iha dhanur hutAzasyendhanAni ca 3008012c samIpataH sthitaM tejobalam ucchrayate bhRzam 3008013a purA kila mahAbAho tapasvI satyavAk zuciH 3008013c kasmiMz cid abhavat puNye vane ratamRgadvije 3008014a tasyaiva tapaso vighnaM kartum indraH zacIpatiH 3008014c khaDgapANir athAgacchad AzramaM bhaTa rUpadhRk 3008015a tasmiMs tad Azramapade nihitaH khaDga uttamaH 3008015c sa nyAsavidhinA dattaH puNye tapasi tiSThataH 3008016a sa tac chastram anuprApya nyAsarakSaNatatparaH 3008016c vane tu vicaraty eva rakSan pratyayam AtmanaH 3008017a yatra gacchaty upAdAtuM mUlAni ca phalAni ca 3008017c na vinA yAti taM khaDgaM nyAsarakSaNatatparaH 3008018a nityaM zastraM parivahan krameNa sa tapodhanaH 3008018c cakAra raudrIM svAM buddhiM tyaktvA tapasi nizcayam 3008019a tataH sa raudrAbhirataH pramatto 'dharmakarSitaH 3008019c tasya zastrasya saMvAsAj jagAma narakaM muniH 3008020a snehAc ca bahumAnAc ca smAraye tvAM na zikSaye 3008020c na kathaM cana sA kAryA hRhItadhanuSA tvayA 3008021a buddhir vairaM vinA hantuM rAkSasAn daNDakAzritAn 3008021c aparAdhaM vinA hantuM lokAn vIra na kAmaye 3008022a kSatriyANAM tu vIrANAM vaneSu niyatAtmanAm 3008022c dhanuSA kAryam etAvad ArtAnAm abhirakSaNam 3008023a kva ca zastraM kva ca vanaM kva ca kSAtraM tapaH kva ca 3008023c vyAviddham idam asmAbhir dezadharmas tu pUjyatAm 3008024a tad AryakaluSA buddhir jAyate zastrasevanAt 3008024c punar gatvA tv ayodhyAyAM kSatradharmaM cariSyasi 3008025a akSayA tu bhavet prItiH zvazrU zvazurayor mama 3008025c yadi rAjyaM hi saMnyasya bhaves tvaM nirato muniH 3008026a dharmAd arthaH prabhavati dharmAt prabhavate sukham 3008026c dharmeNa labhate sarvaM dharmasAram idaM jagat 3008027a AtmAnaM niyamais tais taiH karSayitvA prayatnataH 3008027c prApyate nipuNair dharmo na sukhAl labhyate sukham 3008028a nityaM zucimatiH saumya cara dharmaM tapovane 3008028c sarvaM hi viditaM tubhyaM trailokyam api tattvataH 3008029a strIcApalAd etad udAhRtaM me; dharmaM ca vaktuM tava kaH samarthaH 3008029c vicArya buddhyA tu sahAnujena; yad rocate tat kuru mAcireNa 3009001a vAkyam etat tu vaidehyA vyAhRtaM bhartRbhaktayA 3009001c zrutvA dharme sthito rAmaH pratyuvAcAtha maithilIm 3009002a hitam uktaM tvayA devi snigdhayA sadRzaM vacaH 3009002c kulaM vyapadizantyA ca dharmajJe janakAtmaje 3009003a kiM tu vakSyAmy ahaM devi tvayaivoktam idaM vacaH 3009003c kSatriyair dhAryate cApo nArtazabdo bhaved iti 3009004a te cArtA daNDakAraNye munayaH saMzitavratAH 3009004c mAM sIte svayam Agamya zaraNyAH zaraNaM gatAH 3009005a vasanto dharmaniratA vane mUlaphalAzanAH 3009005c na labhante sukhaM bhItA rAkSasaiH krUrakarmabhiH 3009006a kAle kAle ca niratA niyamair vividhair vane 3009006c bhakSyante rAkSasair bhImair naramAMsopajIvibhiH 3009007a te bhakSyamANA munayo daNDakAraNyavAsinaH 3009007c asmAn abhyavapadyeti mAm Ucur dvijasattamAH 3009008a mayA tu vacanaM zrutvA teSAm evaM mukhAc cyutam 3009008c kRtvA caraNazuzrUSAM vAkyam etad udAhRtam 3009009a prasIdantu bhavanto me hrIr eSA hi mamAtulA 3009009c yadIdRzair ahaM viprair upastheyair upasthitaH 3009009e kiM karomIti ca mayA vyAhRtaM dvijasaMnidhau 3009010a sarvair eva samAgamya vAg iyaM samudAhRtA 3009010c rAkSasair daNDakAraNye bahubhiH kAmarUpibhiH 3009010e arditAH sma bhRzaM rAma bhavAn nas trAtum arhati 3009011a homakAle tu saMprApte parvakAleSu cAnagha 3009011c dharSayanti sma durdharSA rAkSasAH pizitAzanAH 3009012a rAkSasair dharSitAnAM ca tApasAnAM tapasvinAm 3009012c gatiM mRgayamANAnAM bhavAn naH paramA gatiH 3009013a kAmaM tapaH prabhAvena zaktA hantuM nizAcarAn 3009013c cirArjitaM tu necchAmas tapaH khaNDayituM vayam 3009014a bahuvighnaM taponityaM duzcaraM caiva rAghava 3009014c tena zApaM na muJcAmo bhakSyamANAz ca rAkSasaiH 3009015a tad ardyamAnAn rakSobhir daNDakAraNyavAsibhiH 3009015c rakSanas tvaM saha bhrAtrA tvannAthA hi vayaM vane 3009016a mayA caitad vacaH zrutvA kArtsnyena paripAlanam 3009016c RSINAM daNDakAraNye saMzrutaM janakAtmaje 3009017a saMzrutya ca na zakSyAmi jIvamAnaH pratizravam 3009017c munInAm anyathA kartuM satyam iSTaM hi me sadA 3009018a apy ahaM jIvitaM jahyAM tvAM vA sIte salakSmaNAm 3009018c na tu pratijJAM saMzrutya brAhmaNebhyo vizeSataH 3009019a tad avazyaM mayA kAryam RSINAM paripAlanam 3009019c anuktenApi vaidehi pratijJAya tu kiM punaH 3009020a mama snehAc ca sauhArdAd idam uktaM tvayA vacaH 3009020c parituSTo 'smy ahaM sIte na hy aniSTo 'nuziSyate 3009020e sadRzaM cAnurUpaM ca kulasya tava zobhane 3009021a ity evam uktvA vacanaM mahAtmA; sItAM priyAM maithila rAjaputrIm 3009021c rAmo dhanuSmAn sahalakSmaNena; jagAma ramyANi tapovanAni 3010001a agrataH prayayau rAmaH sItA madhye sumadhyamA 3010001c pRSThatas tu dhanuSpANir lakSmaNo 'nujagAma ha 3010002a tau pazyamAnau vividhAJ zailaprasthAn vanAni ca 3010002c nadIz ca vividhA ramyA jagmatuH saha sItayA 3010003a sArasAMz cakravAkAMz ca nadIpulinacAriNaH 3010003c sarAMsi ca sapadmAni yutAni jalajaiH khagaiH 3010004a yUthabaddhAMz ca pRSatAn madonmattAn viSANinaH 3010004c mahiSAMz ca varAhAMz ca gajAMz ca drumavairiNaH 3010005a te gatvA dUram adhvAnaM lambamAne divAkare 3010005c dadRzuH sahitA ramyaM taTAkaM yojanAyatam 3010006a padmapuSkarasaMbAdhaM gajayUthair alaMkRtam 3010006c sArasair haMsakAdambaiH saMkulaM jalacAribhiH 3010007a prasannasalile ramyatasmin sarasi zuzruve 3010007c gItavAditranirghoSo na tu kaz cana dRzyate 3010008a tataH kautUhalAd rAmo lakSmaNaz ca mahArathaH 3010008c muniM dharmabhRtaM nAma praSTuM samupacakrame 3010009a idam atyadbhutaM zrutvA sarveSAM no mahAmune 3010009c kautUhalaM mahaj jAtaM kim idaM sAdhu kathyatAm 3010010a tenaivam ukto dharmAtmA rAghaveNa munis tadA 3010010c prabhAvaM sarasaH kRtsnam AkhyAtum upacakrame 3010011a idaM paJcApsaro nAma taTAkaM sArvakAlikam 3010011c nirmitaM tapasA rAma muninA mANDakarNinA 3010012a sa hi tepe tapas tIvraM mANDakarNir mahAmuniH 3010012c dazavarSasahasrANi vAyubhakSo jalAzraya 3010013a tataH pravyathitAH sarve devAH sAgnipurogamAH 3010013c abruvan vacanaM sarve paraspara samAgatAH 3010013e asmakaM kasya cit sthAnam eSa prArthayate muniH 3010014a tataH kartuM tapovighnaM sarvair devair niyojitAH 3010014c pradhAnApsarasaH paJcavidyuccalitavarcasaH 3010015a apsarobhis tatas tAbhir munir dRSTaparAvaraH 3010015c nIto madanavazyatvaM surANAM kAryasiddhaye 3010016a tAz caivApsarasaH paJcamuneH patnItvam AgatAH 3010016c taTAke nirmitaM tAsAm asminn antarhitaM gRham 3010017a tatraivApsarasaH paJcanivasantyo yathAsukham 3010017c ramayanti tapoyogAn muniM yauvanam Asthitam 3010018a tAsAM saMkrIDamAnAnAm eSa vAditraniHsvanaH 3010018c zrUyate bhUSaNonmizro gItazabdo manoharaH 3010019a Azcaryam iti tasyaitad vacanaM bhAvitAtmanaH 3010019c rAghavaH pratijagrAha saha bhrAtrA mahAyazAH 3010020a evaM kathayamAnasya dadarzAzramamaNDalam 3010020c kuzacIraparikSiptaM nAnAvRkSasamAvRtam 3010021a pravizya saha vaidehyA lakSmaNena ca rAghavaH 3010021c tadA tasmin sa kAkutsthaH zrImaty AzramamaNDale 3010022a uSitvA susukhaM tatra pUrjyamAno maharSibhiH 3010022c jagAma cAzramAMs teSAM paryAyeNa tapasvinAm 3010023a yeSAm uSitavAn pUrvaM sakAze sa mahAstravit 3010023c kva cit paridazAn mAsAn ekaM saMvatsaraM kva cit 3010024a kva cic ca caturo mAsAn paJcaSaT cAparAn kva cit 3010024c aparatrAdhikAn mAsAn adhyardham adhikaM kva cit 3010025a trIn mAsAn aSTamAsAMz ca rAghavo nyavasat sukham 3010025c tathA saMvasatas tasya munInAm AzrameSu vai 3010025e ramataz cAnukulyena yayuH saMvatsarA daza 3010026a parisRtya ca dharmajJo rAghavaH saha sItayA 3010026c sutIkSNasyAzramaM zrImAn punar evAjagAma ha 3010027a sa tam Azramam Agamya munibhiH pratipUjitaH 3010027c tatrApi nyavasad rAmaH kaM cit kAlam ariMdamaH 3010028a athAzramastho vinayAt kadA cit taM mahAmunim 3010028c upAsInaH sa kAkutsthaH sutIkSNam idam abravIt 3010029a asminn araNye bhagavann agastyo munisattamaH 3010029c vasatIti mayA nityaM kathAH kathayatAM zrutam 3010030a na tu jAnAmi taM dezaM vanasyAsya mahattayA 3010030c kutrAzramapadaM puNyaM maharSes tasya dhImataH 3010031a prasAdAt tatra bhavataH sAnujaH saha sItayA 3010031c agastyam abhigaccheyam abhivAdayituM munim 3010032a manoratho mahAn eSa hRdi saMparivartate 3010032c yad ahaM taM munivaraM zuzrUSeyam api svayam 3010033a iti rAmasya sa muniH zrutvA dharmAtmano vacaH 3010033c sutIkSNaH pratyuvAcedaM prIto dazarathAtmajam 3010034a aham apy etad eva tvAM vaktukAmaH salakSmaNam 3010034c agastyam abhigaccheti sItayA saha rAghava 3010035a diSTyA tv idAnIm arthe 'smin svayam eva bravISi mAm 3010035c aham AkhyAmi te vatsa yatrAgastyo mahAmuniH 3010036a yojanAny AzramAt tAta yAhi catvAri vai tataH 3010036c dakSiNena mahAJ zrImAn agastyabhrAtur AzramaH 3010037a sthalaprAye vanoddeze pippalIvanazobhite 3010037c bahupuSpaphale ramye nAnAzakuninAdite 3010038a padminyo vividhAs tatra prasannasalilAH zivAH 3010038c haMsakAraNDavAkIrNAz cakravAkopazobhitAH 3010039a tatraikAM rajanIm uSya prabhAte rAma gamyatAm 3010039c dakSiNAM dizam AsthAya vanakhaNDasya pArzvataH 3010040a tatrAgastyAzramapadaM gatvA yojanam antaram 3010040c ramaNIye vanoddeze bahupAdapa saMvRte 3010040e raMsyate tatra vaidehI lakSmaNaz ca tvayA saha 3010041a sa hi ramyo vanoddezo bahupAdapasaMkulaH 3010041c yadi buddhiH kRtA draSTum agastyaM taM mahAmunim 3010041e adyaiva gamane buddhiM rocayasva mahAyazaH 3010042a iti rAmo muneH zrutvA saha bhrAtrAbhivAdya ca 3010042c pratasthe 'gastyam uddizya sAnujaH saha sItayA 3010043a pazyan vanAni citrANi parvapAMz cAbhrasaMnibhAn 3010043c sarAMsi saritaz caiva pathi mArgavazAnugAH 3010044a sutIkSNenopadiSTena gatvA tena pathA sukham 3010044c idaM paramasaMhRSTo vAkyaM lakSmaNam abravIt 3010045a etad evAzramapadaM nUnaM tasya mahAtmanaH 3010045c agastyasya muner bhrAtur dRzyate puNyakarmaNaH 3010046a yathA hIme vanasyAsya jJAtAH pathi sahasrazaH 3010046c saMnatAH phalabhareNa puSpabhAreNa ca drumAH 3010047a pippalInAM ca pakvAnAM vanAd asmAd upAgataH 3010047c gandho 'yaM pavanotkSiptaH sahasA kaTukodayaH 3010048a tatra tatra ca dRzyante saMkSiptAH kASThasaMcayAH 3010048c lUnAz ca pathi dRzyante darbhA vaidUryavarcasaH 3010049a etac ca vanamadhyasthaM kRSNAbhrazikharopamam 3010049c pAvakasyAzramasthasya dhUmAgraM saMpradRzyate 3010050a vivikteSu ca tIrtheSu kRtasnAnA dvijAtayaH 3010050c puSpopahAraM kurvanti kusumaiH svayam ArjitaiH 3010051a tat sutIkSNasya vacanaM yathA saumya mayA zrutam 3010051c agastyasyAzramo bhrAtur nUnam eSa bhaviSyati 3010052a nigRhya tarasA mRtyuM lokAnAM hitakAmyayA 3010052c yasya bhrAtrA kRteyaM dik zaraNyA puNyakarmaNA 3010053a ihaikadA kila krUro vAtApir api celvalaH 3010053c bhrAtarau sahitAv AstAM brAhmaNaghnau mahAsurau 3010054a dhArayan brAhmaNaM rUpam ilvalaH saMskRtaM vadan 3010054c Amantrayati viprAn sa zrAddham uddizya nirghRNaH 3010055a bhrAtaraM saMskRtaM bhrAtA tatas taM meSarUpiNam 3010055c tAn dvijAn bhojayAm Asa zrAddhadRSTena karmaNA 3010056a tato bhuktavatAM teSAM viprANAm ilvalo 'bravIt 3010056c vAtApe niSkramasveti svareNa mahatA vadan 3010057a tato bhrAtur vacaH zrutvA vAtApir meSavan nadan 3010057c bhittvA bhitvA zarIrANi brAhmaNAnAM viniSpatat 3010058a brAhmaNAnAM sahasrANi tair evaM kAmarUpibhiH 3010058c vinAzitAni saMhatya nityazaH pizitAzanaiH 3010059a agastyena tadA devaiH prArthitena maharSiNA 3010059c anubhUya kila zrAddhe bhakSitaH sa mahAsuraH 3010060a tataH saMpannam ity uktvA dattvA hastAvasecanam 3010060c bhrAtaraM niSkramasveti ilvalaH so 'bhyabhASata 3010061a taM tathA bhASamANaM tu bhrAtaraM vipraghAtinam 3010061c abravIt prahasan dhImAn agastyo munisattamaH 3010062a kuto niSkramituM zaktir mayA jIrNasya rakSasaH 3010062c bhrAtus te meSa rUpasya gatasya yamasAdanam 3010063a atha tasya vacaH zrutvA bhrAtur nidhanasaMzritam 3010063c pradharSayitum Arebhe muniM krodhAn nizAcaraH 3010064a so 'bhyadravad dvijendraM taM muninA dIptatejasA 3010064c cakSuSAnalakalpena nirdagdho nidhanaM gataH 3010065a tasyAyam Azramo bhrAtus taTAkavanazobhitaH 3010065c viprAnukampayA yena karmedaM duSkaraM kRtam 3010066a evaM kathayamAnasya tasya saumitriNA saha 3010066c rAmasyAstaM gataH sUryaH saMdhyAkAlo 'bhyavartata 3010067a upAsya pazcimAM saMdhyAM saha bhrAtrA yathAvidhi 3010067c pravivezAzramapadaM tam RSiM cAbhyavAdayan 3010068a samyak pratigRhItas tu muninA tena rAghavaH 3010068c nyavasat tAM nizAm ekAM prAzya mUlaphalAni ca 3010069a tasyAM rAtryAM vyatItAyAM vimale sUryamaNDale 3010069c bhrAtaraM tam agastyasya Amantrayata rAghavaH 3010070a abhivAdaye tvA bhagavan sukham adhyuSito nizAm 3010070c Amantraye tvAM gacchAmi guruM te draSTum agrajam 3010071a gamyatAm iti tenokto jagAma raghunandanaH 3010071c yathoddiSTena mArgeNa vanaM tac cAvalokayan 3010072a nIvArAn panasAMs tAlAMs timizAn vaJjulAn dhavAn 3010072c ciribilvAn madhUkAMz ca bilvAn api ca tindukAn 3010073a puSpitAn puSpitAgrAbhir latAbhir anuveSTitAn 3010073c dadarza rAmaH zatazas tatra kAntArapAdapAn 3010074a hastihastair vimRditAn vAnarair upazobhitAn 3010074c mattaiH zakunisaMghaiz ca zatazaH pratinAditAn 3010075a tato 'bravIt samIpasthaM rAmo rAjIvalocanaH 3010075c pRSThato 'nugataM vIraM lakSmaNaM lakSmivardhanam 3010076a snigdhapatrA yathA vRkSA yathA kSAntA mRgadvijAH 3010076c Azramo nAtidUrastho maharSer bhAvitAtmanaH 3010077a agastya iti vikhyAto loke svenaiva karmaNA 3010077c Azramo dRzyate tasya parizrAnta zramApahaH 3010078a prAjyadhUmAkulavanaz cIramAlApariSkRtaH 3010078c prazAntamRgayUthaz ca nAnAzakuninAditaH 3010079a nigRhya tarasA mRtyuM lokAnAM hitakAmyayA 3010079c dakSiNA dik kRtA yena zaraNyA puNyakarmaNA 3010080a tasyedam AzramapadaM prabhAvAd yasya rAkSasaiH 3010080c dig iyaM dakSiNA trAsAd dRzyate nopabhujyate 3010081a yadA prabhRti cAkrAntA dig iyaM puNyakarmaNA 3010081c tadA prabhRti nirvairAH prazAntA rajanIcarAH 3010082a nAmnA ceyaM bhagavato dakSiNA dik pradakSiNA 3010082c prathitA triSu lokeSu durdharSA krUrakarmabhiH 3010083a mArgaM niroddhuM satataM bhAskarasyAcalottamaH 3010083c saMdezaM pAlayaMs tasya vindhyazaulo na vardhate 3010084a ayaM dIrghAyuSas tasya loke vizrutakarmaNaH 3010084c agastyasyAzramaH zrImAn vinItamRgasevitaH 3010085a eSa lokArcitaH sAdhur hite nityaM rataH satAm 3010085c asmAn adhigatAn eSa zreyasA yojayiSyati 3010086a ArAdhayiSyAmy atrAham agastyaM taM mahAmunim 3010086c zeSaM ca vanavAsasya saumya vatsyAmy ahaM prabho 3010087a atra devAH sagandharvAH siddhAz ca paramarSayaH 3010087c agastyaM niyatAhAraM satataM paryupAsate 3010088a nAtra jIven mRSAvAdI krUro vA yadi vA zaThaH 3010088c nRzaMsaH kAmavRtto vA munir eSa tathAvidhaH 3010089a atra devAz ca yakSAz ca nAgAz ca patagaiH saha 3010089c vasanti niyatAhArA dharmam ArAdhayiSNavaH 3010090a atra siddhA mahAtmAno vimAnaiH sUryasaMnibhaiH 3010090c tyaktvA dehAn navair dehaiH svaryAtAH paramarSayaH 3010091a yakSatvam amaratvaM ca rAjyAni vividhAni ca 3010091c atra devAH prayacchanti bhUtair ArAdhitAH zubhaiH 3010092a AgatAH smAzramapadaM saumitre pravizAgrataH 3010092c nivedayeha mAM prAptam RSaye saha sItayA 3011001a sa pravizyAzramapadaM lakSmaNo rAghavAnujaH 3011001c agastyaziSyam AsAdya vAkyam etad uvAca ha 3011002a rAjA dazaratho nAma jyeSThas tasya suto balI 3011002c rAmaH prApto muniM draSTuM bhAryayA saha sItayA 3011003a lakSmaNo nAma tasyAhaM bhrAtA tv avarajo hitaH 3011003c anukUlaz ca bhaktaz ca yadi te zrotram AgataH 3011004a te vayaM vanam atyugraM praviSTAH pitRzAsanAt 3011004c draSTum icchAmahe sarve bhagavantaM nivedyatAm 3011005a tasya tad vacanaM zrutvA lakSmaNasya tapodhanaH 3011005c tathety uktvAgnizaraNaM praviveza niveditum 3011006a sa pravizya munizreSThaM tapasA duSpradharSaNam 3011006c kRtAJjalir uvAcedaM rAmAgamanam aJjasA 3011007a putrau dazarathasyemau rAmo lakSmaNa eva ca 3011007c praviSTAv AzramapadaM sItayA saha bhAryayA 3011008a draSTuM bhavantam AyAtau zuzrUSArtham ariMdamau 3011008c yad atrAnantaraM tattvam AjJApayitum arhasi 3011009a tataH ziSyAd upazrutya prAptaM rAmaM salakSmaNam 3011009c vaidehIM ca mahAbhAgAm idaM vacanam abravIt 3011010a diSTyA rAmaz cirasyAdya draSTuM mAM samupAgataH 3011010c manasA kAGkSitaM hy asya mayApy AgamanaM prati 3011011a gamyatAM satkRto rAmaH sabhAryaH sahalakSmaNaH 3011011c pravezyatAM samIpaM me kiM cAsau na pravezitaH 3011012a evam uktas tu muninA dharmajJena mahAtmanA 3011012c abhivAdyAbravIc chiSyas tatheti niyatAJjaliH 3011013a tato niSkramya saMbhrAntaH ziSyo lakSmaNam abravIt 3011013c kvAsau rAmo muniM draSTum etu pravizatu svayam 3011014a tato gatvAzramapadaM ziSyeNa saha lakSmaNaH 3011014c darzayAm Asa kAkutsthaM sItAM ca janakAtmajAm 3011015a taM ziSyaH prazritaM vAkyam agastyavacanaM bruvan 3011015c prAvezayad yathAnyAyaM satkArArthaM susatkRtam 3011016a praviveza tato rAmaH sItayA sahalakSmaNaH 3011016c prazAntahariNAkIrNam AzramaM hy avalokayan 3011017a sa tatra brahmaNaH sthAnam agneH sthAnaM tathaiva ca 3011017c viSNoH sthAnaM mahendrasya sthAnaM caiva vivasvataH 3011018a somasthAnaM bhagasthAnaM sthAnaM kauberam eva ca 3011018c dhAtur vidhAtuH sthAnaM ca vAyoH sthAnaM tathaiva ca 3011019a tataH ziSyaiH parivRto munir apy abhiniSpatat 3011019c taM dadarzAgrato rAmo munInAM dIptatejasaM 3011019e abravId vacanaM vIro lakSmaNaM lakSmivardhanam 3011020a eSa lakSmaNa niSkrAmaty agastyo bhagavAn RSiH 3011020c audAryeNAvagacchAmi nidhAnaM tapasAm imam 3011021a evam uktvA mahAbAhur agastyaM sUryavarcasaM 3011021c jagrAha paramaprItas tasya pAdau paraMtapaH 3011022a abhivAdya tu dharmAtmA tasthau rAmaH kRtAJjaliH 3011022c sItayA saha vaidehyA tadA rAma salakSmaNaH 3011023a pratigRhya ca kAkutstham arcayitvAsanodakaiH 3011023c kuzalapraznam uktvA ca AsyatAm iti so 'bravIt 3011024a agniM hutvA pradAyArghyam atithiM pratipUjya ca 3011024c vAnaprasthena dharmeNa sa teSAM bhojanaM dadau 3011025a prathamaM copavizyAtha dharmajJo munipuMgavaH 3011025c uvAca rAmam AsInaM prAJjaliM dharmakovidam 3011026a anyathA khalu kAkutstha tapasvI samudAcaran 3011026c duHsAkSIva pare loke svAni mAMsAni bhakSayet 3011027a rAjA sarvasya lokasya dharmacArI mahArathaH 3011027c pUjanIyaz ca mAnyaz ca bhavAn prAptaH priyAtithiH 3011028a evam uktvA phalair mUlaiH puSpaiz cAnyaiz ca rAghavam 3011028c pUjayitvA yathAkAmaM punar eva tato 'bravIt 3011029a idaM divyaM mahac cApaM hemavajravibhUSitam 3011029c vaiSNavaM puruSavyAghra nirmitaM vizvakarmaNA 3011030a amoghaH sUryasaMkAzo brahmadattaH zarottamaH 3011030c datto mama mahendreNa tUNI cAkSayasAyakau 3011031a saMpUrNau nizitair bANair jvaladbhir iva pAvakaiH 3011031c mahArAjata kozo 'yam asir hemavibhUSitaH 3011032a anena dhanuSA rAma hatvA saMkhye mahAsurAn 3011032c AjahAra zriyaM dIptAM purA viSNur divaukasAm 3011033a tad dhanus tau ca tUNIrau zaraM khaDgaM ca mAnada 3011033c jayAya pratigRhNISva vajraM vajradharo yathA 3011034a evam uktvA mahAtejAH samastaM tad varAyudham 3011034c dattvA rAmAya bhagavAn agastyaH punar abravIt 3012001a rAma prIto 'smi bhadraM te parituSTo 'smi lakSmaNa 3012001c abhivAdayituM yan mAM prAptau sthaH saha sItayA 3012002a adhvazrameNa vAM khedo bAdhate pracurazramaH 3012002c vyaktam utkaNThate cApi maithilI janakAtmajA 3012003a eSA hi sukumArI ca duHkhaiz ca na vimAnitA 3012003c prAjyadoSaM vanaM praptA bhartRsnehapracoditA 3012004a yathaiSA ramate rAma iha sItA tathA kuru 3012004c duSkaraM kRtavaty eSA vane tvAm anugacchatI 3012005a eSA hi prakRtiH strINAm AsRSTe raghunandana 3012005c samastham anurajyante viSamasthaM tyajanti ca 3012006a zatahradAnAM lolatvaM zastrANAM tIkSNatAM tathA 3012006c garuDAnilayoH zaighryam anugacchanti yoSitaH 3012007a iyaM tu bhavato bhAryA doSair etair vivarjitAH 3012007c zlAghyA ca vyapadezyA ca yathA devI hy arundhatI 3012008a alaMkRto 'yaM dezaz ca yatra saumitriNA saha 3012008c vaidehyA cAnayA rAma vatsyasi tvam ariMdama 3012009a evam uktas tu muninA rAghavaH saMyatAJjaliH 3012009c uvAca prazritaM vAkyam RSiM dIptam ivAnalam 3012010a dhanyo 'smy anugRhIto 'smi yasya me munipuMgavaH 3012010c guNaiH sabhrAtRbhAryasya varadaH parituSyati 3012011a kiM tu vyAdiza me dezaM sodakaM bahukAnanam 3012011c yatrAzramapadaM kRtvA vaseyaM nirataH sukham 3012012a tato 'bravIn muni zreSThaH zrutvA rAmasya bhASitam 3012012c dhyAtvA muhUrtaM dharmAtmA dhIro dhIrataraM vacaH 3012013a ito dviyojane tAta bahumUlaphalodakaH 3012013c dezo bahumRgaH zrImAn paJcavaTy abhivizrutaH 3012014a tatra gatvAzramapadaM kRtvA saumitriNA saha 3012014c ramasva tvaM pitur vAkyaM yathoktam anupAlayan 3012015a vidito hy eSa vRttAnto mama sarvas tavAnagha 3012015c tapasaz ca prabhAvena snehAd dazarathasya ca 3012016a hRdayasthaz ca te chando vijJAtas tapasA mayA 3012016c iha vAsaM pratijJAya mayA saha tapovane 3012017a ataz ca tvAm ahaM brUmi gaccha paJcavaTIm iti 3012017c sa hi ramyo vanoddezo maithilI tatra raMsyate 3012018a sa dezaH zlAghanIyaz ca nAtidUre ca rAghava 3012018c godAvaryAH samIpe ca maithilI tatra raMsyate 3012019a prAjyamUlaphalaiz caiva nAnAdvija gaNair yutaH 3012019c viviktaz ca mahAbAho puNyo ramyas tathaiva ca 3012020a bhavAn api sadAraz ca zaktaz ca parirakSaNe 3012020c api cAtra vasan rAmas tApasAn pAlayiSyasi 3012021a etad AlakSyate vIra madhukAnAM mahad vanam 3012021c uttareNAsya gantavyaM nyagrodham abhigacchatA 3012022a tataH sthalam upAruhya parvatasyAvidUrataH 3012022c khyAtaH paJcavaTIty eva nityapuSpitakAnanaH 3012023a agastyenaivam uktas tu rAmaH saumitriNA saha 3012023c sAtkRtyAmantrayAm Asa tam RSiM satyavAdinam 3012024a tau tu tenAbhyanujJAtau kRtapAdAbhivandanau 3012024c tadAzramAt paJcavaTIM jagmatuH saha sItayA 3012025a gRhItacApau tu narAdhipAtmajau; viSaktatUNI samareSv akAtarau 3012025c yathopadiSTena pathA maharSiNA; prajagmatuH paJcavaTIM samAhitau 3013001a atha paJcavaTIM gacchann antarA raghunandanaH 3013001c AsasAda mahAkAyaM gRdhraM bhImaparAkramam 3013002a taM dRSTvA tau mahAbhAgau vanasthaM rAmalakSmaNau 3013002c menAte rAkSasaM pakSiM bruvANau ko bhavAn iti 3013003a sa tau madhurayA vAcA saumyayA prINayann iva 3013003c uvAca vatsa mAM viddhi vayasyaM pitur AtmanaH 3013004a sa taM pitRsakhaM buddhvA pUjayAm Asa rAghavaH 3013004c sa tasya kulam avyagram atha papraccha nAma ca 3013005a rAmasya vacanaM zrutvA kulam AtmAnam eva ca 3013005c AcacakSe dvijas tasmai sarvabhUtasamudbhavam 3013006a pUrvakAle mahAbAho ye prajApatayo 'bhavan 3013006c tAn me nigadataH sarvAn AditaH zRNu rAghava 3013007a kardamaH prathamas teSAM vikRtas tadanantaram 3013007c zeSaz ca saMzrayaz caiva bahuputraz ca vIryavAn 3013008a sthANur marIcir atriz ca kratuz caiva mahAbalaH 3013008c pulastyaz cAGgirAz caiva pracetAH pulahas tathA 3013009a dakSo vivasvAn aparo 'riSTanemiz ca rAghava 3013009c kazyapaz ca mahAtejAs teSAm AsIc ca pazcimaH 3013010a prajApates tu dakSasya babhUvur iti naH zrutam 3013010c SaSTir duhitaro rAma yazasvinyo mahAyazaH 3013011a kazyapaH pratijagrAha tAsAm aSTau sumadhyamAH 3013011c aditiM ca ditiM caiva danUm api ca kAlakAm 3013012a tAmrAM krodhavazAM caiva manuM cApy analAm api 3013012c tAs tu kanyAs tataH prItaH kazyapaH punar abravIt 3013013a putrAMs trailokyabhartqn vai janayiSyatha mat samAn 3013013c aditis tan manA rAma ditiz ca danur eva ca 3013014a kAlakA ca mahAbAho zeSAs tv amanaso 'bhavan 3013014c adityAM jajJire devAs trayastriMzad ariMdama 3013015a AdityA vasavo rudrA azvinau ca paraMtapa 3013015c ditis tv ajanayat putrAn daityAMs tAta yazasvinaH 3013016a teSAm iyaM vasumatI purAsIt savanArNavA 3013016c danus tv ajanayat putram azvagrIvam ariMdama 3013017a narakaM kAlakaM caiva kAlakApi vyajAyata 3013017c krauJcIM bhAsIM tathA zyenIM dhRtarASTrIM tathA zukIm 3013018a tAmrApi suSuve kanyAH paJcaitA lokavizrutAH 3013018c ulUkAJ janayat krauJcI bhAsI bhAsAn vyajAyata 3013019a zyenI zyenAMz ca gRdhrAMz ca vyajAyata sutejasaH 3013019c dhRtarASTrI tu haMsAMz ca kalahaMsAMz ca sarvazaH 3013020a cakravAkAMz ca bhadraM te vijajJe sApi bhAminI 3013020c zukI natAM vijajJe tu natAyA vinatA sutA 3013021a dazakrodhavazA rAma vijajJe 'py AtmasaMbhavAH 3013021c mRgIM ca mRgamandAM ca harIM bhadramadAm api 3013022a mAtaGgIm atha zArdUlIM zvetAM ca surabhIM tathA 3013022c sarvalakSaNasaMpannAM surasAM kadrukAm api 3013023a apatyaM tu mRgAH sarve mRgyA naravarottama 3013023c RSkAz ca mRgamandAyAH sRmarAz camarAs tathA 3013024a tatas tv irAvatIM nAma jajJe bhadramadA sutAm 3013024c tasyAs tv airAvataH putro lokanAtho mahAgajaH 3013025a haryAz ca harayo 'patyaM vAnarAz ca tapasvinaH 3013025c golAGgUlAMz ca zArdUlI vyAghrAMz cAjanayat sutAn 3013026a mAtaGgyAs tv atha mAtaGgA apatyaM manujarSabha 3013026c dizAgajaM tu zvetAkSaM zvetA vyajanayat sutam 3013027a tato duhitarau rAma surabhir devy ajAyata 3013027c rohiNIM nAma bhadraM te gandharvIM ca yazasvinIm 3013028a rohiNy ajanayad gA vai gandharvI vAjinaH sutAn 3013028c surasAjanayan nAgAn rAma kadrUz ca pannagAn 3013029a manur manuSyAJ janayat kazyapasya mahAtmanaH 3013029c brAhmaNAn kSatriyAn vaizyAJ zUdrAMz ca manujarSabha 3013030a mukhato brAhmaNA jAtA urasaH kSatriyAs tathA 3013030c UrubhyAM jajJire vaizyAH padbhyAM zUdrA iti zrutiH 3013031a sarvAn puNyaphalAn vRkSAn analApi vyajAyata 3013031c vinatA ca zukI pautrI kadrUz ca surasA svasA 3013032a kadrUr nAgasahaskraM tu vijajJe dharaNIdharam 3013032c dvau putrau vinatAyAs tu garuDo 'ruNa eva ca 3013033a tasmAj jAto 'ham aruNAt saMpAtiz ca mamAgrajaH 3013033c jaTAyur iti mAM viddhi zyenIputram ariMdama 3013034a so 'haM vAsasahAyas te bhaviSyAmi yadIcchasi 3013034c sItAM ca tAta rakSiSye tvayi yAte salakSmaNe 3013035a jaTAyuSaM tu pratipUjya rAghavo; mudA pariSvajya ca saMnato 'bhavat 3013035c pitur hi zuzrAva sakhitvam AtmavAJ; jaTAyuSA saMkathitaM punaH punaH 3013036a sa tatra sItAM paridAya maithilIM; sahaiva tenAtibalena pakSiNA 3013036c jagAma tAM paJcavaTIM salakSmaNo; ripUn didhakSaJ zalabhAn ivAnalaH 3014001a tataH paJcavaTIM gatvA nAnAvyAlamRgAyutAm 3014001c uvAca bhrAtaraM rAmo lakSmaNaM dIptatejasaM 3014002a AgatAH sma yathoddiSTam amuM dezaM maharSiNA 3014002c ayaM paJcavaTI dezaH saumya puSpitakAnanaH 3014003a sarvataz cAryatAM dRSTiH kAnane nipuNo hy asi 3014003c AzramaH katarasmin no deze bhavati saMmataH 3014004a ramate yatra vaidehI tvam ahaM caiva lakSmaNa 3014004c tAdRzo dRzyatAM dezaH saMnikRSTajalAzayaH 3014005a vanarAmaNyakaM yatra jalarAmaNyakaM tathA 3014005c saMnikRSTaM ca yatra syAt samitpuSpakuzodakam 3014006a evam uktas tu rAmeNa lakmaNaH saMyatAJjaliH 3014006c sItA samakSaM kAkutstham idaM vacanam abravIt 3014007a paravAn asmi kAkutstha tvayi varSazataM sthite 3014007c svayaM tu rucire deze kriyatAm iti mAM vada 3014008a suprItas tena vAkyena lakSmaNasya mahAdyutiH 3014008c vimRzan rocayAm Asa dezaM sarvaguNAnvitam 3014009a sa taM ruciram Akramya dezam AzramakarmaNi 3014009c haste gRhItvA hastena rAmaH saumitrim abravIt 3014010a ayaM dezaH samaH zrImAn puSpitair tarubhir vRtaH 3014010c ihAzramapadaM saumya yathAvat kartum arhasi 3014011a iyam AdityasaMkAzaiH padmaiH surabhigandhibhiH 3014011c adUre dRzyate ramyA padminI padmazobhitA 3014012a yathAkhyAtam agastyena muninA bhAvitAtmanA 3014012c iyaM godAvarI ramyA puSpitais tarubhir vRtA 3014013a haMsakAraNDavAkIrNA cakravAkopazobhitA 3014013c nAtidUre na cAsanne mRgayUthanipIDitA 3014014a mayUranAditA ramyAH prAMzavo bahukandarAH 3014014c dRzyante girayaH saumya phullais tarubhir AvRtAH 3014015a sauvarNe rAjatais tAmrair deze deze ca dhAtubhiH 3014015c gavAkSitA ivAbhAnti gajAH paramabhaktibhiH 3014016a sAlais tAlais tamAlaiz ca kharjUraiH panasAmrakaiH 3014016c nIvArais timizaiz caiva puMnAgaiz copazobhitAH 3014017a cUtair azokais tilakaiz campakaiH ketakair api 3014017c puSpagulmalatopetais tais tais tarubhir AvRtAH 3014018a candanaiH syandanair nIpaiH panasair lakucair api 3014018c dhavAzvakarNakhadiraiH zamIkiMzukapATalaiH 3014019a idaM puNyam idaM medhyam idaM bahumRgadvijam 3014019c iha vatsyAma saumitre sArdham etena pakSiNA 3014020a evam uktas tu rAmeNa lakSmaNaH paravIrahA 3014020c acireNAzramaM bhrAtuz cakAra sumahAbalaH 3014021a parNazAlAM suvipulAM tatra saMghAtamRttikAm 3014021c sustambhAM maskarair dIrghaiH kRtavaMzAM suzobhanAm 3014022a sa gatvA lakSmaNaH zrImAn nadIM godAvarIM tadA 3014022c snAtvA padmAni cAdAya saphalaH punar AgataH 3014023a tataH puSpabaliM kRtvA zAntiM ca sa yathAvidhi 3014023c darzayAm Asa rAmAya tad AzramapadaM kRtam 3014024a sa taM dRSTvA kRtaM saumyam AzramaM saha sItayA 3014024c rAghavaH parNazAlAyAM harSam AhArayat param 3014025a susaMhRSTaH pariSvajya bAhubhyAM lakSmaNaM tadA 3014025c atisnigdhaM ca gADhaM ca vacanaM cedam abravIt 3014026a prIto 'smi te mahat karma tvayA kRtam idaM prabho 3014026c pradeyo yannimittaM te pariSvaGgo mayA kRtaH 3014027a bhAvajJena kRtajJena dharmajJena ca lakSmaNa 3014027c tvayA putreNa dharmAtmA na saMvRttaH pitA mama 3014028a evaM lakSmaNam uktvA tu rAghavo lakSmivardhanaH 3014028c tasmin deze bahuphale nyavasat sa sukhaM vazI 3014029a kaM cit kAlaM sa dharmAtmA sItayA lakSmaNena ca 3014029c anvAsyamAno nyavasat svargaloke yathAmaraH 3015001a vasatas tasya tu sukhaM rAghavasya mahAtmanaH 3015001c zaradvyapAye hemanta Rtur iSTaH pravartate 3015002a sa kadA cit prabhAtAyAM zarvaryAM raghunandanaH 3015002c prayayAv abhiSekArthaM ramyAM godAvarIM nadIm 3015003a prahvaH kalazahastas taM sItayA saha vIryavAn 3015003c pRSThato 'nuvrajan bhrAtA saumitrir idam abravIt 3015004a ayaM sa kAlaH saMprAptaH priyo yas te priyaMvada 3015004c alaMkRta ivAbhAti yena saMvatsaraH zubhaH 3015005a nIhAraparuSo lokaH pRthivI sasyamAlinI 3015005c jalAny anupabhogyAni subhago havyavAhanaH 3015006a navAgrayaNapUjAbhir abhyarcya pitRdevatAH 3015006c kRtAgrayaNakAH kAle santo vigatakalmaSAH 3015007a prAjyakAmA janapadAH saMpannataragorasAH 3015007c vicaranti mahIpAlA yAtrArthaM vijigISavaH 3015008a sevamAne dRDhaM sUrye dizam antakasevitAm 3015008c vihInatilakeva strI nottarA dik prakAzate 3015009a prakRtyA himakozADhyo dUrasUryaz ca sAmpratam 3015009c yathArthanAmA suvyaktaM himavAn himavAn giriH 3015010a atyantasukhasaMcArA madhyAhne sparzataH sukhAH 3015010c divasAH subhagAdityAz chAyAsaliladurbhagAH 3015011a mRdusUryAH sanIhArAH paTuzItAH samArutAH 3015011c zUnyAraNyA himadhvastA divasA bhAnti sAmpratam 3015012a nivRttAkAzazayanAH puSyanItA himAruNAH 3015012c zItA vRddhatarAyAmAs triyAmA yAnti sAmpratam 3015013a ravisaMkrAntasaubhAgyas tuSArAruNamaNDalaH 3015013c niHzvAsAndha ivAdarzaz candramA na prakAzate 3015014a jyotsnA tuSAramalinA paurNamAsyAM na rAjate 3015014c sIteva cAtapazyAmA lakSyate na tu zobhate 3015015a prakRtyA zItalasparzo himaviddhaz ca sAmpratam 3015015c pravAti pazcimo vAyuH kAle dviguNazItalaH 3015016a bASpacchannAny araNyAni yavagodhUmavanti ca 3015016c zobhante 'bhyudite sUrye nadadbhiH krauJcasArasaiH 3015017a kharjUrapuSpAkRtibhiH zirobhiH pUrNataNDulaiH 3015017c zobhante kiM cidAlambAH zAlayaH kanakaprabhAH 3015018a mayUkhair upasarpadbhir himanIhArasaMvRtaiH 3015018c dUram abhyuditaH sUryaH zazAGka iva lakSyate 3015019a agrAhyavIryaH pUrvAhNe madhyAhne sparzataH sukhaH 3015019c saMraktaH kiM cid ApANDur AtapaH zobhate kSitau 3015020a avazyAyanipAtena kiM cit praklinnazAdvalA 3015020c vanAnAM zobhate bhUmir niviSTataruNAtapA 3015021a avazyAyatamonaddhA nIhAratamasAvRtAH 3015021c prasuptA iva lakSyante vipuSpA vanarAjayaH 3015022a bASpasaMchannasalilA rutavijJeyasArasAH 3015022c himArdravAlukais tIraiH sarito bhAnti sAmpratam 3015023a tuSArapatanAc caiva mRdutvAd bhAskarasya ca 3015023c zaityAd agAgrastham api prAyeNa rasavaj jalam 3015024a jarAjarjaritaiH parNaiH zIrNakesarakarNikaiH 3015024c nAlazeSA himadhvastA na bhAnti kamalAkarAH 3015025a asmiMs tu puruSavyAghra kAle duHkhasamanvitaH 3015025c tapaz carati dharmAtmA tvadbhaktyA bharataH pure 3015026a tyaktvA rAjyaM ca mAnaM ca bhogAMz ca vividhAn bahUn 3015026c tapasvI niyatAhAraH zete zIte mahItale 3015027a so 'pi velAm imAM nUnam abhiSekArtham udyataH 3015027c vRtaH prakRtibhir nityaM prayAti sarayUM nadIm 3015028a atyantasukhasaMvRddhaH sukumAro himArditaH 3015028c kathaM tv apararAtreSu sarayUm avagAhate 3015029a padmapatrekSaNaH zyAmaH zrImAn nirudaro mahAn 3015029c dharmajJaH satyavAdI ca hrIniSedho jitendriyaH 3015030a priyAbhibhASI madhuro dIrghabAhur ariMdamaH 3015030c saMtyajya vividhAn saukhyAn AryaM sarvAtmanAzritaH 3015031a jitaH svargas tava bhrAtrA bharatena mahAtmanA 3015031c vanastham api tApasye yas tvAm anuvidhIyate 3015032a na pitryam anuvarntante mAtRkaM dvipadA iti 3015032c khyAto lokapravAdo 'yaM bharatenAnyathAkRtaH 3015033a bhartA dazaratho yasyAH sAdhuz ca bharataH sutaH 3015033c kathaM nu sAmbA kaikeyI tAdRzI krUradarzinI 3015034a ity evaM lakSmaNe vAkyaM snehAd bruvati dhArmike 3015034c parivAdaM jananyAs tam asahan rAghavo 'bravIt 3015035a na te 'mbA madhyamA tAta garhitavyA kathaM cana 3015035c tAm evekSvAkunAthasya bharatasya kathAM kuru 3015036a nizcitApi hi me buddhir vanavAse dRDhavratA 3015036c bharatasnehasaMtaptA bAlizIkriyate punaH 3015037a ity evaM vilapaMs tatra prApya godAvarIM nadIm 3015037c cakre 'bhiSekaM kAkutsthaH sAnujaH saha sItayA 3015038a tarpayitvAtha salilais te pitqn daivatAni ca 3015038c stuvanti smoditaM sUryaM devatAz ca samAhitAH 3015039a kRtAbhiSekaH sa rarAja rAmaH; sItAdvitIyaH saha lakSmaNena 3015039c kRtAbhiSekas tv agarAjaputryA; rudraH sanandir bhagavAn ivezaH 3016001a kRtAbhiSeko rAmas tu sItA saumitrir eva ca 3016001c tasmAd godAvarItIrAt tato jagmuH svam Azramam 3016002a AzramaM tam upAgamya rAghavaH sahalakSmaNaH 3016002c kRtvA paurvAhNikaM karma parNazAlAm upAgamat 3016003a sa rAmaH parNazAlAyAm AsInaH saha sItayA 3016003c virarAja mahAbAhuz citrayA candramA iva 3016003e lakSmaNena saha bhrAtrA cakAra vividhAH kathAH 3016004a tadAsInasya rAmasya kathAsaMsaktacetasaH 3016004c taM dezaM rAkSasI kA cid AjagAma yadRcchayA 3016005a sA tu zUrpaNakhA nAma dazagrIvasya rakSasaH 3016005c bhaginI rAmam AsAdya dadarza tridazopamam 3016006a siMhoraskaM mahAbAhuM padmapatranibhekSaNam 3016006c sukumAraM mahAsattvaM pArthivavyaJjanAnvitam 3016007a rAmam indIvarazyAmaM kandarpasadRzaprabham 3016007c babhUvendropamaM dRSTvA rAkSasI kAmamohitA 3016008a sumukhaM durmukhI rAmaM vRttamadhyaM mahodarI 3016008c vizAlAkSaM virUpAkSI sukezaM tAmramUrdhajA 3016009a priyarUpaM virUpA sA susvaraM bhairavasvanA 3016009c taruNaM dAruNA vRddhA dakSiNaM vAmabhASiNI 3016010a nyAyavRttaM sudurvRttA priyam apriyadarzanA 3016010c zarIrajasamAviSTA rAkSasI rAmam abravIt 3016011a jaTI tApasarUpeNa sabhAryaH zaracApadhRk 3016011c Agatas tvam imaM dezaM kathaM rAkSasasevitam 3016012a evam uktas tu rAkSasyA zUrpaNakhyA paraMtapaH 3016012c RjubuddhitayA sarvam AkhyAtum upacakrame 3016013a AsId dazaratho nAma rAjA tridazavikramaH 3016013c tasyAham agrajaH putro rAmo nAma janaiH zrutaH 3016014a bhrAtAyaM lakSmaNo nAma yavIyAn mAm anuvrataH 3016014c iyaM bhAryA ca vaidehI mama sIteti vizrutA 3016015a niyogAt tu narendrasya pitur mAtuz ca yantritaH 3016015c dharmArthaM dharmakAGkSI ca vanaM vastum ihAgataH 3016016a tvAM tu veditum icchAmi kathyatAM kAsi kasya vA 3016016c iha vA kiMnimittaM tvam AgatA brUhi tattvataH 3016017a sAbravId vacanaM zrutvA rAkSasI madanArditA 3016017c zrUyatAM rAma vakSyAmi tattvArthaM vacanaM mama 3016018a ahaM zUrpaNakhA nAma rAkSasI kAmarUpiNI 3016018c araNyaM vicarAmIdam ekA sarvabhayaMkarA 3016019a rAvaNo nAma me bhrAtA rAkSaso rAkSasezvaraH 3016019c pravRddhanidraz ca sadA kumbhakarNo mahAbalaH 3016020a vibhISaNas tu dharmAtmA na tu rAkSasaceSTitaH 3016020c prakhyAtavIryau ca raNe bhrAtarau kharadUSaNau 3016021a tAn ahaM samatikrAntA rAma tvApUrvadarzanAt 3016021c samupetAsmi bhAvena bhartAraM puruSottamam 3016021e cirAya bhava bhartA me sItayA kiM kariSyasi 3016022a vikRtA ca virUpA ca na seyaM sadRzI tava 3016022c aham evAnurUpA te bhAryArUpeNa pazya mAm 3016023a imAM virUpAm asatIM karAlAM nirNatodarIm 3016023c anena saha te bhrAtrA bhakSayiSyAmi mAnuSIm 3016024a tataH parvatazRGgANi vanAni vividhAni ca 3016024c pazyan saha mayA kAnta daNDakAn vicariSyasi 3016025a ity evam uktaH kAkutsthaH prahasya madirekSaNAm 3016025c idaM vacanam Arebhe vaktuM vAkyavizAradaH 3017001a tAM tu zUrpaNakhAM rAmaH kAmapAzAvapAzitAm 3017001c svecchayA zlakSNayA vAcA smitapUrvam athAbravIt 3017002a kRtadAro 'smi bhavati bhAryeyaM dayitA mama 3017002c tvadvidhAnAM tu nArINAM suduHkhA sasapatnatA 3017003a anujas tv eSa me bhrAtA zIlavAn priyadarzanaH 3017003c zrImAn akRtadAraz ca lakSmaNo nAma vIryavAn 3017004a apUrvI bhAryayA cArthI taruNaH priyadarzanaH 3017004c anurUpaz ca te bhartA rUpasyAsya bhaviSyati 3017005a enaM bhaja vizAlAkSi bhartAraM bhrAtaraM mama 3017005c asapatnA varArohe merum arkaprabhA yathA 3017006a iti rAmeNa sA proktA rAkSasI kAmamohitA 3017006c visRjya rAmaM sahasA tato lakSmaNam abravIt 3017007a asya rUpasya te yuktA bhAryAhaM varavarNinI 3017007c mayA saha sukhaM sarvAn daNDakAn vicariSyasi 3017008a evam uktas tu saumitrI rAkSasyA vAkyakovidaH 3017008c tataH zUrpaNakhIM smitvA lakSmaNo yuktam abravIt 3017009a kathaM dAsasya me dAsI bhAryA bhavitum icchasi 3017009c so 'ham AryeNa paravAn bhrAtrA kamalavarNini 3017010a samRddhArthasya siddhArthA muditAmalavarNinI 3017010c Aryasya tvaM vizAlAkSi bhAryA bhava yavIyasI 3017011a etAM virUpAm asatIM karAlAM nirNatodarIm 3017011c bhAryAM vRddhAM parityajya tvAm evaiSa bhajiSyati 3017012a ko hi rUpam idaM zreSThaM saMtyajya varavarNini 3017012c mAnuSeSu varArohe kuryAd bhAvaM vicakSaNaH 3017013a iti sA lakSmaNenoktA karAlA nirNatodarI 3017013c manyate tad vacaH satyaM parihAsAvicakSaNA 3017014a sA rAmaM parNazAlAyAm upaviSTaM paraMtapam 3017014c sItayA saha durdharSam abravIt kAmamohitA 3017015a imAM virUpAm asatIM karAlAM nirNatodarIm 3017015c vRddhAM bhAryAm avaSTabhya na mAM tvaM bahu manyase 3017016a adyemAM bhakSayiSyAmi pazyatas tava mAnuSIm 3017016c tvayA saha cariSyAmi niHsapatnA yathAsukham 3017017a ity uktvA mRgazAvAkSIm alAtasadRzekSaNA 3017017c abhyadhAvat susaMkruddhA maholkA rohiNIm iva 3017018a tAM mRtyupAzapratimAm ApatantIM mahAbalaH 3017018c nigRhya rAmaH kupitas tato lakSmaNam abravIt 3017019a krUrair anAryaiH saumitre parihAsaH kathaM cana 3017019c na kAryaH pazya vaidehIM kathaM cit saumya jIvatIm 3017020a imAM virUpAm asatIm atimattAM mahodarIm 3017020c rAkSasIM puruSavyAghra virUpayitum arhasi 3017021a ity ukto lakSmaNas tasyAH kruddho rAmasya pazyataH 3017021c uddhRtya khaDgaM ciccheda karNanAsaM mahAbalaH 3017022a nikRttakarNanAsA tu visvaraM sA vinadya ca 3017022c yathAgataM pradudrAva ghorA zUrpaNakhA vanam 3017023a sA virUpA mahAghorA rAkSasI zoNitokSitA 3017023c nanAda vividhAn nAdAn yathA prAvRSi toyadaH 3017024a sA vikSarantI rudhiraM bahudhA ghoradarzanA 3017024c pragRhya bAhU garjantI praviveza mahAvanam 3017025a tatas tu sA rAkSasasaMghasaMvRtaM; kharaM janasthAnagataM virUpitA 3017025c upetya taM bhrAtaram ugratejasaM; papAta bhUmau gaganAd yathAzaniH 3017026a tataH sabhAryaM bhayamohamUrchitA; salakSmaNaM rAghavam AgataM vanam 3017026c virUpaNaM cAtmani zoNitokSitA; zazaMsa sarvaM bhaginI kharasya sA 3018001a tAM tathA patitAM dRSTvA virUpAM zoNitokSitAm 3018001c bhaginIM krodhasaMtaptaH kharaH papraccha rAkSasaH 3018002a balavikramasaMpannA kAmagA kAmarUpiNI 3018002c imAm avasthAM nItA tvaM kenAntakasamA gatA 3018003a devagandharvabhUtAnAm RSINAM ca mahAtmanAm 3018003c ko 'yam evaM mahAvIryas tvAM virUpAM cakAra ha 3018004a na hi pazyAmy ahaM loke yaH kuryAn mama vipriyam 3018004c antarena sahasrAkSaM mahendraM pAkazAsanam 3018005a adyAhaM mArgaNaiH prANAn AdAsye jIvitAntakaiH 3018005c salile kSIram AsaktaM niSpibann iva sArasaH 3018006a nihatasya mayA saMkhye zarasaMkRttamarmaNaH 3018006c saphenaM rudhiraM raktaM medinI kasya pAsyati 3018007a kasya patrarathAH kAyAn mAMsam utkRtya saMgatAH 3018007c prahRSTA bhakSayiSyanti nihatasya mayA raNe 3018008a taM na devA na gandharvA na pizAcA na rAkSasAH 3018008c mayApakRSTaM kRpaNaM zaktAs trAtuM mahAhave 3018009a upalabhya zanaiH saMjJAM taM me zaMsitum arhasi 3018009c yena tvaM durvinItena vane vikramya nirjitA 3018010a iti bhrAtur vacaH zrutvA kruddhasya ca vizeSataH 3018010c tataH zUrpaNakhA vAkyaM sabASpam idam abravIt 3018011a taruNau rUpasaMpannau sukUmArau mahAbalau 3018011c puNDarIkavizAlAkSau cIrakRSNAjinAmbarau 3018012a gandharvarAjapratimau pArthivavyaJjanAnvitau 3018012c devau vA mAnuSau vA tau na tarkayitum utsahe 3018013a taruNI rUpasaMpannA sarvAbharaNabhUSitA 3018013c dRSTA tatra mayA nArI tayor madhye sumadhyamA 3018014a tAbhyAm ubhAbhyAM saMbhUya pramadAm adhikRtya tAm 3018014c imAm avasthAM nItAhaM yathAnAthAsatI tathA 3018015a tasyAz cAnRjuvRttAyAs tayoz ca hatayor aham 3018015c saphenaM pAtum icchAmi rudhiraM raNamUrdhani 3018016a eSa me prathamaH kAmaH kRtas tAta tvayA bhavet 3018016c tasyAs tayoz ca rudhiraM pibeyam aham Ahave 3018017a iti tasyAM bruvANAyAM caturdaza mahAbalAn 3018017c vyAdideza kharaH kruddho rAkSasAn antakopamAn 3018018a mAnuSau zastrasaMpannau cIrakRSNAjinAmbarau 3018018c praviSTau daNDakAraNyaM ghoraM pramadayA saha 3018019a tau hatvA tAM ca durvRttAm upAvartitum arhatha 3018019c iyaM ca rudhiraM teSAM bhaginI mama pAsyati 3018020a manoratho 'yam iSTo 'syA bhaginyA mama rAkSasAH 3018020c zIghraM saMpadyatAM gatvA tau pramathya svatejasA 3018021a iti pratisamAdiSTA rAkSasAs te caturdaza 3018021c tatra jagmus tayA sArdhaM ghanA vAteritA yathA 3019001a tataH zUrpaNakhA ghorA rAghavAzramam AgatA 3019001c rakSasAm AcacakSe tau bhrAtarau saha sItayA 3019002a te rAmaM parNazAlAyAm upaviSTaM mahAbalam 3019002c dadRzuH sItayA sArdhaM vaidehyA lakSmaNena ca 3019003a tAn dRSTvA rAghavaH zrImAn AgatAM tAM ca rAkSasIm 3019003c abravId bhrAtaraM rAmo lakSmaNaM dIptatejasaM 3019004a muhUrtaM bhava saumitre sItAyAH pratyanantaraH 3019004c imAn asyA vadhiSyAmi padavIm AgatAn iha 3019005a vAkyam etat tataH zrutvA rAmasya viditAtmanaH 3019005c tatheti lakSmaNo vAkyaM rAmasya pratyapUjayat 3019006a rAghavo 'pi mahac cApaM cAmIkaravibhUSitam 3019006c cakAra sajyaM dharmAtmA tAni rakSAMsi cAbravIt 3019007a putrau dazarathasyAvAM bhrAtarau rAmalakSmaNau 3019007c praviSTau sItayA sArdhaM duzcaraM daNDakAvanam 3019008a phalamUlAzanau dAntau tApasau dharmacAriNau 3019008c vasantau daNDakAraNye kimartham upahiMsatha 3019009a yuSmAn pApAtmakAn hantuM viprakArAn mahAvane 3019009c RSINAM tu niyogena prApto 'haM sazarAsanaH 3019010a tiSThataivAtra saMtuSTA nopasarpitum arhatha 3019010c yadi prANair ihArtho vo nivartadhvaM nizAcarAH 3019011a tasya tad vacanaM zrutvA rAkSasAs te caturdaza 3019011c Ucur vAcaM susaMkruddhA brahmaghnaH zUlapANayaH 3019012a saMraktanayanA ghorA rAmaM raktAntalocanam 3019012c paruSA madhurAbhASaM hRSTAdRSTaparAkramam 3019013a krodham utpAdya no bhartuH kharasya sumahAtmanaH 3019013c tvam eva hAsyase prANAn adyAsmAbhir hato yudhi 3019014a kA hi te zaktir ekasya bahUnAM raNamUrdhani 3019014c asmAkam agrataH sthAtuM kiM punar yoddhum Ahave 3019015a ebhir bAhuprayuktair naH parighaiH zUlapaTTizaiH 3019015c prANAMs tyakSyasi vIryaM ca dhanuz ca karapIDitam 3019016a ity evam uktvA saMrabdhA rAkSasAs te caturdaza 3019016c udyatAyudhanistriMzA rAmam evAbhidudruvuH 3019016e cikSipus tAni zUlAni rAghavaM prati durjayam 3019017a tAni zUlAni kAkutsthaH samastAni caturdaza 3019017c tAvadbhir eva ciccheda zaraiH kAJcanabhUSaNaiH 3019018a tataH pazcAn mahAtejA nArAcAn sUryasaMnibhAn 3019018c jagrAha paramakruddhaz caturdaza zilAzitAn 3019019a gRhItvA dhanur Ayamya lakSyAn uddizya rAkSasAn 3019019c mumoca rAghavo bANAn vajrAn iva zatakratuH 3019020a rukmapuGkhAz ca vizikhAH pradIptA hemabhUSaNAH 3019020c antarikSe maholkAnAM babhUvus tulyavarcasaH 3019021a te bhittvA rakSasAM vegAd vakSAMsi rudhirAplutAH 3019021c viniSpetus tadA bhUmau nyamajjantAzanisvanAH 3019022a te bhinnahRdayA bhUmau chinnamUlA iva drumAH 3019022c nipetuH zoNitArdrAGgA vikRtA vigatAsavaH 3019023a tAn bhUmau patitAn dRSTvA rAkSasI krodhamUrchitA 3019023c paritrastA punas tatra vyasRjad bhairavaM ravam 3019024a sA nadantI mahAnAdaM javAc chUrpaNakhA punaH 3019024c upagamya kharaM sA tu kiM cit saMzuSka zoNitA 3019024e papAta punar evArtA saniryAseva vallarI 3019025a nipAtitAn prekSya raNe tu rAkSasAn; pradhAvitA zUrpaNakhA punas tataH 3019025c vadhaM ca teSAM nikhilena rakSasAM; zazaMsa sarvaM bhaginI kharasya sA 3020001a sa punaH patitAM dRSTvA krodhAc chUrpaNakhAM kharaH 3020001c uvAca vyaktatA vAcA tAm anarthArtham AgatAm 3020002a mayA tv idAnIM zUrAs te rAkSasA rudhirAzanAH 3020002c tvatpriyArthaM vinirdiSTAH kimarthaM rudyate punaH 3020003a bhaktAz caivAnuraktAz ca hitAz ca mama nityazaH 3020003c ghnanto 'pi na nihantavyA na na kuryur vaco mama 3020004a kim etac chrotum icchAmi kAraNaM yatkRte punaH 3020004c hA nAtheti vinardantI sarpavad veSTase kSitau 3020005a anAthavad vilapasi kiM nu nAthe mayi sthite 3020005c uttiSThottiSTha mA bhaiSIr vaiklavyaM tyajyatAm iha 3020006a ity evam uktA durdharSA khareNa parisAntvitA 3020006c vimRjya nayane sAsre kharaM bhrAtaram abravIt 3020007a preSitAz ca tvayA zUrA rAkSasAs te caturdaza 3020007c nihantuM rAghavaM ghorA matpriyArthaM salakSmaNam 3020008a te tu rAmeNa sAmarSAH zUlapaTTizapANayaH 3020008c samare nihatAH sarve sAyakair marmabhedibhiH 3020009a tAn bhUmau patitAn dRSTvA kSaNenaiva mahAbalAn 3020009c rAmasya ca mahat karma mahAMs trAso 'bhavan mama 3020010a sAsmi bhItA samudvignA viSaNNA ca nizAcara 3020010c zaraNaM tvAM punaH prAptA sarvato bhayadarzinI 3020011a viSAdanakrAdhyuSite paritrAsormimAlini 3020011c kiM mAM na trAyase magnAM vipule zokasAgare 3020012a ete ca nihatA bhUmau rAmeNa nizitaiH zaraiH 3020012c ye ca me padavIM prAptA rAkSasAH pizitAzanAH 3020013a mayi te yady anukrozo yadi rakSaHsu teSu ca 3020013c rAmeNa yadi zaktis te tejo vAsti nizAcara 3020013e daNDakAraNyanilayaM jahi rAkSasakaNTakam 3020014a yadi rAmaM mamAmitram adya tvaM na vadhiSyasi 3020014c tava caivAgrataH prANAMs tyakSyAmi nirapatrapA 3020015a buddhyAham anupazyAmi na tvaM rAmasya saMyuge 3020015c sthAtuM pratimukhe zaktaH sacApasya mahAraNe 3020016a zUramAnI na zUras tvaM mithyAropitavikramaH 3020016c mAnuSau yan na zaknoSi hantuM tau rAmalakSmaNau 3020017a apayAhi janasthAnAt tvaritaH sahabAndhavaH 3020017c niHsattvasyAlpavIryasya vAsas te kIdRzas tv iha 3020018a rAmatejo'bhibhUto hi tvaM kSipraM vinaziSyasi 3020018c sa hi tejaHsamAyukto rAmo dazarathAtmajaH 3020018e bhrAtA cAsya mahAvIryo yena cAsmi virUpitA 3021001a evam AdharSitaH zUraH zUrpaNakhyA kharas tadA 3021001c uvAca rakSasAM madhye kharaH kharataraM vacaH 3021002a tavApamAnaprabhavaH krodho 'yam atulo mama 3021002c na zakyate dhArayituM lavaNAmbha ivotthitam 3021003a na rAmaM gaNaye vIryAn mAnuSaM kSINajIvitam 3021003c AtmA duzcaritaiH prANAn hato yo 'dya vimokSyati 3021004a bASpaH saMhriyatAm eSa saMbhramaz ca vimucyatAm 3021004c ahaM rAmaH saha bhrAtrA nayAmi yamasAdanam 3021005a parazvadhahatasyAdya mandaprANasya bhUtale 3021005c rAmasya rudhiraM raktam uSNaM pAsyasi rAkSasi 3021006a sA prahRSTvA vacaH zrutvA kharasya vadanAc cyutam 3021006c prazazaMsa punar maurkhyAd bhrAtaraM rakSasAM varam 3021007a tayA paruSitaH pUrvaM punar eva prazaMsitaH 3021007c abravId dUSaNaM nAma kharaH senApatiM tadA 3021008a caturdaza sahasrANi mama cittAnuvartinAm 3021008c rakSasIM bhImavegAnAM samareSv anivartinAm 3021009a nIlajImUtavarNAnAM ghorANAM krUrakarmaNAm 3021009c lokasiMhAvihArANAM balinAm ugratejasAm 3021010a teSAM zArdUladarpANAM mahAsyAnAM mahaujasAm 3021010c sarvodyogam udIrNAnAM rakSasAM saumya kAraya 3021011a upasthApaya me kSipraM rathaM saumya dhanUMSi ca 3021011c zarAMz ca citrAn khaDgAMz ca zaktIz ca vividhAH zitAH 3021012a agre niryAtum icchAmi paulastyAnAM mahAtmanAm 3021012c vadhArthaM durvinItasya rAmasya raNakovidaH 3021013a iti tasya bruvANasya sUryavarNaM mahAratham 3021013c sadazvaiH zabalair yuktam AcacakSe 'tha dUSaNaH 3021014a taM meruzikharAkAraM taptakAJcanabhUSaNam 3021014c hemacakram asaMbAdhaM vaidUryamaya kUbaram 3021015a matsyaiH puSpair drumaiH zailaiz candrasUryaiz ca kAJcanaiH 3021015c mAGgalyaiH pakSisaMghaiz ca tArAbhiz ca samAvRtam 3021016a dhvajanistriMzasaMpannaM kiGkiNIkavibhUSitam 3021016c sadazvayuktaM so 'marSAd Aruroha rathaM kharaH 3021017a nizAmya taM rathagataM rAkSasA bhImavikramAH 3021017c tasthuH saMparivAryainaM dUSaNaM ca mahAbalam 3021018a kharas tu tAn maheSvAsAn ghoracarmAyudhadhvajAn 3021018c niryAtety abravId dRSTvA rathasthaH sarvarAkSasAn 3021019a tatas tad rAkSasaM sainyaM ghoracarmAyudhadhvajam 3021019c nirjagAma janasthAnAn mahAnAdaM mahAjavam 3021020a mudgaraiH paTTizaiH zUlaiH sutIkSNaiz ca parazvadhaiH 3021020c khaDgaiz cakraiz ca hastasthair bhrAjamAnaiz ca tomaraiH 3021021a zaktibhiH patighair ghorair atimAtraiz ca kArmukaiH 3021021c gadAsimusalair vajrair gRhItair bhImadarzanaiH 3021022a rAkSasAnAM sughorANAM sahasrANi caturdaza 3021022c niryAtAni janasthAnAt kharacittAnuvartinAm 3021023a tAMs tv abhidravato dRSTvA rAkSasAn bhImavikramAn 3021023c kharasyApi rathaH kiM cij jagAma tadanantaram 3021024a tatas tAJ zabalAn azvAMs taptakAJcanabhUSitAn 3021024c kharasya matam AjJAya sArathiH samacodayat 3021025a sa codito rathaH zIghraM kharasya ripughAtinaH 3021025c zabdenApUrayAm Asa dizaz ca pratizas tathA 3021026a pravRddhamanyus tu kharaH kharasvano; ripor vadhArthaM tvarito yathAntakaH 3021026c acUcudat sArathim unnadan punar; mahAbalo megha ivAzmavarSavAn 3022001a tat prayAtaM balaM ghoram azivaM zoNitodakam 3022001c abhyavarSan mahAmeghas tumulo gardabhAruNaH 3022002a nipetus turagAs tasya rathayuktA mahAjavAH 3022002c same puSpacite deze rAjamArge yadRcchayA 3022003a zyAmaM rudhiraparyantaM babhUva pariveSaNam 3022003c alAtacakrapratimaM pratigRhya divAkaram 3022004a tato dhvajam upAgamya hemadaNDaM samucchritam 3022004c samAkramya mahAkAyas tasthau gRdhraH sudAruNaH 3022005a janasthAnasamIpe ca samAkramya kharasvanAH 3022005c visvarAn vividhAMz cakrur mAMsAdA mRgapakSiNaH 3022006a vyAjahruz ca padIptAyAM dizi vai bhairavasvanam 3022006c azivA yAtu dAhAnAM zivA ghorA mahAsvanAH 3022007a prabhinnagirisaMkAzAs toyazoSitadhAriNaH 3022007c AkAzaM tad anAkAzaM cakrur bhImA balAhakAH 3022008a babhUva timiraM ghoram uddhataM romaharSaNam 3022008c dizo vA vidizo vApi suvyaktaM na cakAzire 3022009a kSatajArdrasavarNAbhA saMdhyAkAlaM vinA babhau 3022009c kharasyAbhimukhaM nedus tadA ghorA mRgAH khagAH 3022010a nityAzivakarA yuddhe zivA ghoranidarzanAH 3022010c nedur balasyAbhimukhaM jvAlodgAribhir AnanaiH 3022011a kabandhaH parighAbhAso dRzyate bhAskarAntike 3022011c jagrAha sUryaM svarbhAnur aparvaNi mahAgrahaH 3022012a pravAti mArutaH zIghraM niSprabho 'bhUd divAkaraH 3022012c utpetuz ca vinA rAtriM tArAH khadyotasaprabhAH 3022013a saMlInamInavihagA nalinyaH puSpapaGkajAH 3022013c tasmin kSaNe babhUvuz ca vinA puSpaphalair drumAH 3022014a uddhUtaz ca vinA vAtaM reNur jaladharAruNaH 3022014c vIcIkUcIti vAzyanto babhUvus tatra sArikAH 3022015a ulkAz cApi sanirghoSA nipetur ghoradarzanAH 3022015c pracacAla mahI cApi sazailavanakAnanA 3022016a kharasya ca rathasthasya nardamAnasya dhImataH 3022016c prAkampata bhujaH savyaH kharaz cAsyAvasajjata 3022017a sAsrA saMpadyate dRSTiH pazyamAnasya sarvataH 3022017c lalATe ca rujA jAtA na ca mohAn nyavartata 3022018a tAn samIkSya mahotpAtAn utthitAn romaharSaNAn 3022018c abravId rAkSasAn sarvAn prahasan sa kharas tadA 3022019a mahotpAtAn imAn sarvAn utthitAn ghoradarzanAn 3022019c na cintayAmy ahaM vIryAd balavAn durbalAn iva 3022020a tArA api zarais tIkSNaiH pAtayeyaM nabhastalAt 3022020c mRtyuM maraNadharmeNa saMkruddho yojayAmy aham 3022021a rAghavaM taM balotsiktaM bhrAtaraM cApi lakSmaNam 3022021c ahatvA sAyakais tIkSNair nopAvartitum utsahe 3022022a sakAmA bhaginI me 'stu pItvA tu rudhiraM tayoH 3022022c yannimittaM tu rAmasya lakSmaNasya viparyayaH 3022023a na kva cit prAptapUrvo me saMyugeSu parAjayaH 3022023c yuSmAkam etat pratyakSaM nAnRtaM kathayAmy aham 3022024a devarAjam api kruddho mattairAvatayAyinam 3022024c vajrahastaM raNe hanyAM kiM punas tau ca mAnuSau 3022025a sA tasya garjitaM zrutvA rAkSasasya mahAcamUH 3022025c praharSam atulaM lebhe mRtyupAzAvapAzitA 3022026a sameyuz ca mahAtmAno yuddhadarzanakAGkSiNaH 3022026c RSayo devagandharvAH siddhAz ca saha cAraNaiH 3022027a sametya coruH sahitAs te 'nyAyaM puNyakarmaNaH 3022027c svasti gobrAhmaNebhyo 'stu lokAnAM ye ca saMmatAH 3022028a jayatAM rAghavo yuddhe paulastyAn rajanIcarAn 3022028c cakrA hasto yathA yuddhe sarvAn asurapuMgavAn 3022029a etac cAnyac ca bahuzo bruvANAH paramarSayaH 3022029c dadRzur vAhinIM teSAM rAkSasAnAM gatAyuSAm 3022030a rathena tu kharo vegAt sainyasyAgrAd viniHsRtaH 3022030c taM dRSTvA rAkSasaM bhUyo rAkSasAz ca viniHsRtAH 3022031a zyena gAmI pRthugrIvo yajJazatrur vihaMgamaH 3022031c durjayaH karavIrAkSaH paruSaH kAlakArmukaH 3022032a meghamAlI mahAmAlI sarpAsyo rudhirAzanaH 3022032c dvAdazaite mahAvIryAH pratasthur abhitaH kharam 3022033a mahAkapAlaH sthUlAkSaH pramAthI trizirAs tathA 3022033c catvAra ete senAgryA dUSaNaM pRSThato 'nvayuH 3022034a sA bhImavegA samarAbhikAmA; sudAruNA rAkSasavIra senA 3022034c tau rAjaputrau sahasAbhyupetA; mAlAgrahANAm iva candrasUryau 3023001a AzramaM prati yAte tu khare kharaparAkrame 3023001c tAn evautpAtikAn rAmaH saha bhrAtrA dadarza ha 3023002a tAn utpAtAn mahAghorAn utthitAn romaharSaNAn 3023002c prajAnAm ahitAn dRSTvA vAkyaM lakSmaNam abravIt 3023003a imAn pazya mahAbAho sarvabhUtApahAriNaH 3023003c samutthitAn mahotpAtAn saMhartuM sarvarAkSasAn 3023004a amI rudhiradhArAs tu visRjantaH kharasvanAn 3023004c vyomni meghA vivartante paruSA gardabhAruNAH 3023005a sadhUmAz ca zarAH sarve mama yuddhAbhinandinaH 3023005c rukmapRSThAni cApAni viveSTante ca lakSmaNa 3023006a yAdRzA iha kUjanti pakSiNo vanacAriNaH 3023006c agrato no bhayaM prAptaM saMzayo jIvitasya ca 3023007a saMprahAras tu sumahAn bhaviSyati na saMzayaH 3023007c ayam AkhyAti me bAhuH sphuramANo muhur muhuH 3023008a saMnikarSe tu naH zUra jayaM zatroH parAjayam 3023008c suprabhaM ca prasannaM ca tava vaktraM hi lakSyate 3023009a udyatAnAM hi yuddhArthaM yeSAM bhavati lakSmaNaH 3023009c niSprabhaM vadanaM teSAM bhavaty AyuH parikSayaH 3023010a anAgatavidhAnaM tu kartavyaM zubham icchatA 3023010c ApadaM zaGkamAnena puruSeNa vipazcitA 3023011a tasmAd gRhItvA vaidehIM zarapANir dhanurdharaH 3023011c guhAm Azrayazailasya durgAM pAdapasaMkulAm 3023012a pratikUlitum icchAmi na hi vAkyam idaM tvayA 3023012c zApito mama pAdAbhyAM gamyatAM vatsa mAciram 3023013a evam uktas tu rAmeNa lakSmaNaH saha sItayA 3023013c zarAn AdAya cApaM ca guhAM durgAM samAzrayat 3023014a tasmin praviSTe tu guhAM lakSmaNe saha sItayA 3023014c hanta niryuktam ity uktvA rAmaH kavacam Avizat 3023015a sA tenAgninikAzena kavacena vibhUSitaH 3023015c babhUva rAmas timire vidhUmo 'gnir ivotthitaH 3023016a sa cApam udyamya mahac charAn AdAya vIryavAn 3023016c babhUvAvasthitas tatra jyAsvanaiH pUrayan dizaH 3023017a tato devAH sagandharvAH siddhAz ca saha cAraNaiH 3023017c UcuH paramasaMtrastA guhyakAz ca parasparam 3023018a caturdaza sahasrANi rakSasAM bhImakarmaNAm 3023018c ekaz ca rAmo dharmAtmA kathaM yuddhaM bhaviSyati 3023019a tato gambhIranirhrAdaM ghoravarmAyudhadhvajam 3023019c anIkaM yAtudhAnAnAM samantAt pratyadRzyata 3023020a siMhanAdaM visRjatAm anyonyam abhigarjatAm 3023020c cApAni vispharayatAM jRmbhatAM cApy abhIkSNazaH 3023021a vipraghuSTasvanAnAM ca dundubhIMz cApi nighnatAm 3023021c teSAM sutumulaH zabdaH pUrayAm Asa tad vanam 3023022a tena zabdena vitrastAH zvApadA vanacAriNaH 3023022c dudruvur yatra niHzabdaM pRSThato nAvalokayan 3023023a tat tv anIkaM mahAvegaM rAmaM samupasarpata 3023023c ghRtanAnApraharaNaM gambhIraM sAgaropamam 3023024a rAmo 'pi cArayaMz cakSuH sarvato raNapaNDitaH 3023024c dadarza kharasainyaM tad yuddhAbhimukham udyatam 3023025a vitatya ca dhanur bhImaM tUNyAz coddhRtya sAyakAn 3023025c krodham AhArayat tIvraM vadhArthaM sarvarakSasAm 3023026a duSprekSyaH so 'bhavat kruddho yugAntAgnir iva jvalan 3023026c taM dRSTvA tejasAviSTaM prAvyathan vanadevatAH 3023027a tasya kruddhasya rUpaM tu rAmasya dadRze tadA 3023027c dakSasyeva kratuM hantum udyatasya pinAkinaH 3024001a avaSTabdhadhanuM rAmaM kruddhaM ca ripughAtinam 3024001c dadarzAzramam Agamya kharaH saha puraHsaraiH 3024002a taM dRSTvA saguNaM cApam udyamya kharaniHsvanam 3024002c rAmasyAbhimukhaM sUtaM codyatAm ity acodayat 3024003a sa kharasyAjJayA sUtas turagAn samacodayat 3024003c yatra rAmo mahAbAhur eko dhunvan dhanuH sthitaH 3024004a taM tu niSpatitaM dRSTvA sarve te rajanIcarAH 3024004c nardamAnA mahAnAdaM sacivAH paryavArayan 3024005a sa teSAM yAtudhAnAnAM madhye rato gataH kharaH 3024005c babhUva madhye tArANAM lohitAGga ivoditaH 3024006a tatas taM bhImadhanvAnaM kruddhAH sarve nizAcarAH 3024006c rAmaM nAnAvidhaiH zastrair abhyavarSanta durjayam 3024007a mudgarair AyasaiH zUlaiH prAsaiH khaDgaiH parazvadhaiH 3024007c rAkSasAH samare rAmaM nijaghnU roSatatparAH 3024008a te balAhakasaMkAzA mahAnAdA mahAbalAH 3024008c abhyadhAvanta kAkutsthaM rAmaM yuddhe jighAMsavaH 3024009a te rAme zaravarSANi vyasRjan rakSasAM guNAH 3024009c zailendram iva dhArAbhir varSamANA mahAdhanAH 3024010a sa taiH parivRto ghorai rAghavo rakSasAM gaNaiH 3024010c tithiSv iva mahAdevo vRtaH pAriSadAM gaNaiH 3024011a tAni muktAni zastrANi yAtudhAnaiH sa rAghavaH 3024011c pratijagrAha vizikhair nadyoghAn iva sAgaraH 3024012a sa taiH praharaNair ghorair bhinnagAtro na vivyathe 3024012c rAmaH pradIptair bahubhir vajrair iva mahAcalaH 3024013a sa viddhaH kSatajAdigdhaH sarvagAtreSu rAghavaH 3024013c babhUva rAmaH saMdhyAbhrair divAkara ivAvRtaH 3024014a viSedur devagandharvAH siddhAz ca paramarSayaH 3024014c ekaM sahastrair bahubhis tadA dRSTvA samAvRtam 3024015a tato rAmaH susaMkruddho maNDalIkRtakArmukaH 3024015c sasarja nizitAn bANAJ zatazo 'tha sahasrazaH 3024016a durAvArAn durviSahAn kAlapAzopamAn raNe 3024016c mumoca lIlayA rAmaH kaGkapatrAn ajihmagAn 3024017a te zarAH zatrusainyeSu muktA rAmeNa lIlayA 3024017c AdadU rakSasAM prANAn pAzAH kAlakRtA iva 3024018a bhittvA rAkSasadehAMs tAMs te zarA rudhirAplutAH 3024018c antarikSagatA rejur dIptAgnisamatejasaH 3024019a asaMkhyeyAs tu rAmasya sAyakAz cApamaNDalAt 3024019c viniSpetur atIvogrA rakSaH prANApahAriNaH 3024020a tair dhanUMSi dhvajAgrANi varmANi ca zirAMsi ca 3024020c bahUn sahastAbharaNAn UrUn karikaropamAn 3024021a tato nAlIkanArAcais tIkSNAgraiz ca vikarNibhiH 3024021c bhImam ArtasvaraM cakrur bhidyamAnA nizAcarAH 3024022a tat sainyaM nizitair bANair arditaM marmabhedibhiH 3024022c rAmeNa na sukhaM lebhe zuSkaM vanam ivAgninA 3024023a ke cid bhImabalAH zUrAH zUlAn khaDgAn parazvadhAn 3024023c cikSipuH paramakruddhA rAmAya rajanIcarAH 3024024a tAni bANair mahAbAhuH zastrANy AvArya rAghavaH 3024024c jahAra samare prANAMz ciccheda ca zirodharAn 3024025a avaziSTAz ca ye tatra viSaNNAz ca nizAcarAH 3024025c kharam evAbhyadhAvanta zaraNArthaM zarArditAH 3024026a tAn sarvAn punar AdAya samAzvAsya ca dUSaNaH 3024026c abhyadhAvata kAkutsthaM kruddho rudram ivAntakaH 3024027a nivRttAs tu punaH sarve dUSaNAzrayanirbhayAH 3024027c rAmam evAbhyadhAvanta sAlatAlazilAyudhAH 3024028a tad babhUvAdbhutaM yuddhaM tumulaM romaharSaNam 3024028c rAmasyAsya mahAghoraM punas teSAM ca rakSasAm 3025001a tad drumANAM zilAnAM ca varSaM prANaharaM mahat 3025001c pratijagrAha dharmAtmA rAghavas tIkSNasAyakaiH 3025002a pratigRhya ca tad varaM nimIlita ivarSabhaH 3025002c rAmaH krodhaM paraM bheje vadhArthaM sarvarakSasAm 3025003a tataH krodhasamAviSTaH pradIpta iva tejasA 3025003c zarair abhyakirat sainyaM sarvataH sahadUSaNam 3025004a tataH senApatiH kruddho dUSaNaH zatrudUSaNaH 3025004c jagrAha girizRGgAbhaM parighaM romaharSaNam 3025005a veSTitaM kAJcanaiH paTTair devasainyAbhimardanam 3025005c AyasaiH zaGkubhis tIkSNaiH kIrNaM paravasokSitAm 3025006a vajrAzanisamasparzaM paragopuradAraNam 3025006c taM mahoragasaMkAzaM pragRhya parighaM raNe 3025006e dUSaNo 'bhyapatad rAmaM krUrakarmA nizAcaraH 3025007a tasyAbhipatamAnasya dUSaNasya sa rAghavaH 3025007c dvAbhyAM zarAbhyAM ciccheda sahastAbharaNau bhujau 3025008a bhraSTas tasya mahAkAyaH papAta raNamUrdhani 3025008c parighaz chinnahastasya zakradhvaja ivAgrataH 3025009a sa karAbhyAM vikIrNAbhyAM papAta bhuvi dUSaNaH 3025009c viSANAbhyAM vizIrNAbhyAM manasvIva mahAgajaH 3025010a dRSTvA taM patitaM bhUmau dUSaNaM nihataM raNe 3025010c sAdhu sAdhv iti kAkutsthaM sarvabhUtAny apUjayan 3025011a etasminn antare kruddhAs trayaH senAgrayAyinaH 3025011c saMhatyAbhyadravan rAmaM mRtyupAzAvapAzitAH 3025011e mahAkapAlaH sthUlAkSaH pramAthI ca mahAbalaH 3025012a mahAkapAlo vipulaM zUlam udyamya rAkSasaH 3025012c sthUlAkSaH paTTizaM gRhya pramAthI ca parazvadham 3025013a dRSTvaivApatatas tAMs tu rAghavaH sAyakaiH zitaiH 3025013c tIkSNAgraiH pratijagrAha saMprAptAn atithIn iva 3025014a mahAkapAlasya ziraz ciccheda raghunaGganaH 3025014c asaMkhyeyais tu bANaughaiH pramamAtha pramAthinam 3025015a sthUlAkSasyAkSiNI tIkSNaiH pUrayAm Asa sAyakaiH 3025015c sa papAta hato bhUmau viTapIva mahAdrumaH 3025016a tataH pAvakasaMkAzair hemavajravibhUSitaiH 3025016c jaghanazeSaM tejasvI tasya sainyasya sAyakaiH 3025017a te rukmapuGkhA vizikhAH sadhUmA iva pAvakAH 3025017c nijaghnus tAni rakSAMsi vajrA iva mahAdrumAn 3025018a rakSasAM tu zataM rAmaH zatenaikena karNinA 3025018c sahasraM ca sahasreNa jaghAna raNamUrdhani 3025019a tair bhinnavarmAbharaNAz chinnabhinnazarAsanAH 3025019c nipetuH zoNitAdigdhA dharaNyAM rajanIcarAH 3025020a tair muktakezaiH samare patitaiH zoNitokSitaiH 3025020c AstIrNA vasudhA kRtsnA mahAvediH kuzair iva 3025021a kSaNena tu mahAghoraM vanaM nihatarAkSasaM 3025021c babhUva niraya prakhyaM mAMsazoNitakardamam 3025022a caturdaza sahasrANi rakSasAM bhImakarmaNAm 3025022c hatAny ekena rAmeNa mAnuSeNa padAtinA 3025023a tasya sainyasya sarvasya kharaH zeSo mahArathaH 3025023c rAkSasas trizirAz caiva rAmaz ca ripusUdanaH 3025024a tatas tu tad bhImabalaM mahAhave; samIkSya rAmeNa hataM balIyasA 3025024c rathena rAmaM mahatA kharas tataH; samAsasAdendra ivodyatAzaniH 3026001a kharaM tu rAmAbhimukhaM prayAntaM vAhinIpatiH 3026001c rAkSasas trizirA nAma saMnipatyedam abravIt 3026002a mAM niyojaya vikrAnta saMnivartasva sAhasAt 3026002c pazya rAmaM mahAbAhuM saMyuge vinipAtitam 3026003a pratijAnAmi te satyam AyudhaM cAham Alabhe 3026003c yathA rAmaM vadhiSyAmi vadhArhaM sarvarakSasAm 3026004a ahaM vAsya raNe mRtyur eSa vA samare mama 3026004c vinivartya raNotsAhaM muhUrtaM prAzniko bhava 3026005a prahRSTo vA hate rAme janasthAnaM prayAsyasi 3026005c mayi vA nihate rAmaM saMyugAyopayAsyasi 3026006a kharas trizirasA tena mRtyulobhAt prasAditaH 3026006c gaccha yudhyety anujJAto rAghavAbhimukho yayau 3026007a trizirAz ca rathenaiva vAjiyuktena bhAsvatA 3026007c abhyadravad raNe rAmaM trizRGga iva parvataH 3026008a zaradhArA samUhAn sa mahAmegha ivotsRjan 3026008c vyasRjat sadRzaM nAdaM jalArdrasyeva dundubheH 3026009a AgacchantaM trizirasaM rAkSasaM prekSya rAghavaH 3026009c dhanuSA pratijagrAha vidhunvan sAyakAJ zitAn 3026010a sa saMprahAras tumulo rAma trizirasor mahAn 3026010c babhUvAtIva balinoH siMhakuJjarayor iva 3026011a tatas trizirasA bANair lalATe tADitas tribhiH 3026011c amarSI kupito rAmaH saMrabdham idam abravIt 3026012a aho vikramazUrasya rAkSasasyedRzaM balam 3026012c puSpair iva zarair yasya lalATe 'smi parikSataH 3026012e mamApi pratigRhNISva zarAMz cApaguNacyutAn 3026013a evam uktvA tu saMrabdhaH zarAn AzIviSopamAn 3026013c triziro vakSasi kruddho nijaghAna caturdaza 3026014a caturbhis turagAn asya zaraiH saMnataparvabhiH 3026014c nyapAtayata tejasvI caturas tasya vAjinaH 3026015a aSTabhiH sAyakaiH sUtaM rathopasthe nyapAtayat 3026015c rAmaz ciccheda bANena dhvajaM cAsya samucchritam 3026016a tato hatarathAt tasmAd utpatantaM nizAcaram 3026016c bibheda rAmas taM bANair hRdaye so 'bhavaj jaDaH 3026017a sAyakaiz cAprameyAtmA sAmarSas tasya rakSasaH 3026017c zirAMsy apAtayat trINi vegavadbhis tribhiH zataiH 3026018a sa bhUmau zoNitodgArI rAmabANAbhipIDitaH 3026018c nyapatat patitaiH pUrvaM svazirobhir nizAcaraH 3026019a hatazeSAs tato bhagnA rAkSasAH kharasaMzrayAH 3026019c dravanti sma na tiSThanti vyAghratrastA mRgA iva 3026020a tAn kharo dravato dRSTvA nivartya ruSitaH svayam 3026020c rAmam evAbhidudrAva rAhuz candramasaM yathA 3027001a nihataM dUSaNaM dRSTvA raNe trizirasA saha 3027001c kharasyApy abhavat trAso dRSTvA rAmasya vikramam 3027002a sa dRSTvA rAkSasaM sainyam aviSahyaM mahAbalam 3027002c hatam ekena rAmeNa dUSaNas trizirA api 3027003a tad balaM hatabhUyiSThaM vimanAH prekSya rAkSasaH 3027003c AsasAda kharo rAmaM namucir vAsavaM yathA 3027004a vikRSya balavac cApaM nArAcAn raktabhojanAn 3027004c kharaz cikSepa rAmAya kruddhAn AzIviSAn iva 3027005a jyAM vidhunvan subahuzaH zikSayAstrANi darzayan 3027005c cacAra samare mArgAJ zarai rathagataH kharaH 3027006a sa sarvAz ca dizo bANaiH pradizaz ca mahArathaH 3027006c pUrayAm Asa taM dRSTvA rAmo 'pi sumahad dhanuH 3027007a sa sAyakair durviSahaiH sasphuliGgair ivAgnibhiH 3027007c nabhaz cakArAvivaraM parjanya iva vRSTibhiH 3027008a tad babhUva zitair bANaiH khararAmavisarjitaiH 3027008c paryAkAzam anAkAzaM sarvataH zarasaMkulam 3027009a zarajAlAvRtaH sUryo na tadA sma prakAzate 3027009c anyonyavadhasaMrambhAd ubhayoH saMprayudhyatoH 3027010a tato nAlIkanArAcais tIkSNAgraiz ca vikarNibhiH 3027010c AjaghAna raNe rAmaM totrair iva mahAdvipam 3027011a taM rathasthaM dhanuSpANiM rAkSasaM paryavasthitam 3027011c dadRzuH sarvabhUtAni pAzahastam ivAntakam 3027012a taM siMham iva vikrAntaM siMhavikrAntagAminam 3027012c dRSTvA nodvijate rAmaH siMhaH kSudramRgaM yathA 3027013a tataH sUryanikAzena rathena mahatA kharaH 3027013c AsasAda raNe rAmaM pataGga iva pAvakam 3027014a tato 'sya sazaraM cApaM muSTideze mahAtmanaH 3027014c kharaz ciccheda rAmasya darzayan pANilAghavam 3027015a sa punas tv aparAn sapta zarAn AdAya varmaNi 3027015c nijaghAna raNe kruddhaH zakrAzanisamaprabhAn 3027016a tatas tat prahataM bANaiH kharamuktaiH suparvabhiH 3027016c papAta kavacaM bhUmau rAmasyAdityavarcasaH 3027017a sa zarair arpitaH kruddhaH sarvagAtreSu rAghavaH 3027017c rarAja samare rAmo vidhUmo 'gnir iva jvalan 3027018a tato gambhIranirhrAdaM rAmaH zatrunibarhaNaH 3027018c cakArAntAya sa ripoH sajyam anyan mahad dhanuH 3027019a sumahad vaiSNavaM yat tad atisRSTaM maharSiNA 3027019c varaM tad dhanur udyamya kharaM samabhidhAvata 3027020a tataH kanakapuGkhais tu zaraiH saMnataparvabhiH 3027020c ciccheda rAmaH saMkruddhaH kharasya samare dhvajam 3027021a sa darzanIyo bahudhA vicchinnaH kAJcano dhvajaH 3027021c jagAma dharaNIM sUryo devatAnAm ivAjJayA 3027022a taM caturbhiH kharaH kruddho rAmaM gAtreSu mArgaNaiH 3027022c vivyAdha hRdi marmajJo mAtaGgam iva tomaraiH 3027023a sa rAmo bahubhir bANaiH kharakArmukaniHsRtaiH 3027023c viddho rudhirasiktAGgo babhUva ruSito bhRzam 3027024a sa dhanur dhanvinAM zreSThaH pragRhya paramAhave 3027024c mumoca parameSvAsaH SaT zarAn abhilakSitAn 3027025a zirasy ekena bANena dvAbhyAM bAhvor athArpayat 3027025c tribhiz candrArdhavaktraiz ca vakSasy abhijaghAna ha 3027026a tataH pazcAn mahAtejA nArAcAn bhAskaropamAn 3027026c jighAMsU rAkSasaM kruddhas trayodaza zilAzitAn 3027027a tato 'sya yugam ekena caturbhiz caturo hayAn 3027027c SaSThena ca ziraH saMkhye ciccheda kharasAratheH 3027028a tribhis triveNuM balavAn dvAbhyAm akSaM mahAbalaH 3027028c dvAdazena tu bANena kharasya sazaraM dhanuH 3027028e chittvA vajranikAzena rAghavaH prahasann iva 3027028g trayodazenendrasamo bibheda samare kharam 3027029a prabhagnadhanvA viratho hatAzvo hatasArathiH 3027029c gadApANir avaplutya tasthau bhUmau kharas tadA 3027030a tat karma rAmasya mahArathasya; sametya devAz ca maharSayaz ca 3027030c apUjayan prAJjalayaH prahRSTAs; tadA vimAnAgragatAH sametAH 3028001a kharaM tu virathaM rAmo gadApANim avasthitam 3028001c mRdupUrvaM mahAtejAH paruSaM vAkyam abravIt 3028002a gajAzvarathasaMbAdhe bale mahati tiSThatA 3028002c kRtaM sudAruNaM karma sarvalokajugupsitam 3028003a udvejanIyo bhUtAnAM nRzaMsaH pApakarmakRt 3028003c trayANAm api lokAnAm Izvaro 'pi na tiSThati 3028004a karma lokaviruddhaM tu kurvANaM kSaNadAcara 3028004c tIkSNaM sarvajano hanti sarpaM duSTam ivAgatam 3028005a lobhAt pApAni kurvANaH kAmAd vA yo na budhyate 3028005c bhraSTaH pazyati tasyAntaM brAhmaNI karakAd iva 3028006a vasato daNDakAraNye tApasAn dharmacAriNaH 3028006c kiM nu hatvA mahAbhAgAn phalaM prApsyasi rAkSasa 3028007a na ciraM pApakarmANaH krUrA lokajugupsitAH 3028007c aizvaryaM prApya tiSThanti zIrNamUlA iva drumAH 3028008a avazyaM labhate kartA phalaM pApasya karmaNaH 3028008c ghoraM paryAgate kAle drumaH puSpam ivArtavam 3028009a nacirAt prApyate loke pApAnAM karmaNAM phalam 3028009c saviSANAm ivAnnAnAM bhuktAnAM kSaNadAcara 3028010a pApam AccaratAM ghoraM lokasyApriyam icchatAm 3028010c aham AsAdito rAjA prANAn hantuM nizAcara 3028011a adya hi tvAM mayA muktAH zarAH kAJcanabhUSaNAH 3028011c vidArya nipatiSyanti valmIkam iva pannagAH 3028012a ye tvayA daNDakAraNye bhakSitA dharmacAriNaH 3028012c tAn adya nihataH saMkhye sasainyo 'nugamiSyasi 3028013a adya tvAM nihataM bANaiH pazyantu paramarSayaH 3028013c nirayasthaM vimAnasthA ye tvayA hiMsitAH purA 3028014a prahara tvaM yathAkAmaM kuru yatnaM kulAdhama 3028014c adya te pAtayiSyAmi ziras tAlaphalaM yathA 3028015a evam uktas tu rAmeNa kruddhaH saMraktalocanaH 3028015c pratyuvAca tato rAmaM prahasan krodhamUrchitaH 3028016a prAkRtAn rAkSasAn hatvA yuddhe dazarathAtmaja 3028016c AtmanA katham AtmAnam aprazasyaM prazaMsasi 3028017a vikrAntA balavanto vA ye bhavanti nararSabhAH 3028017c kathayanti na te kiM cit tejasA svena garvitAH 3028018a prAkRtAs tv akRtAtmAno loke kSatriyapAMsanAH 3028018c nirarthakaM vikatthante yathA rAma vikatthase 3028019a kulaM vyapadizan vIraH samare ko 'bhidhAsyati 3028019c mRtyukAle hi saMprApte svayam aprastave stavam 3028020a sarvathA tu laghutvaM te katthanena vidarzitam 3028020c suvarNapratirUpeNa tapteneva kuzAgninA 3028021a na tu mAm iha tiSThantaM pazyasi tvaM gadAdharam 3028021c dharAdharam ivAkampyaM parvataM dhAtubhiz citam 3028022a paryApto 'haM gadApANir hantuM prANAn raNe tava 3028022c trayANAm api lokAnAM pAzahasta ivAntakaH 3028023a kAmaM bahv api vaktavyaM tvayi vakSyAmi na tv aham 3028023c astaM gacched dhi savitA yuddhavighras tato bhavet 3028024a caturdaza sahasrANi rAkSasAnAM hatAni te 3028024c tvadvinAzAt karomy adya teSAm azrupramArjanam 3028025a ity uktvA paramakruddhas tAM gadAM paramAGgadAm 3028025c kharaz cikSepa rAmAya pradIptAm azaniM yathA 3028026a kharabAhupramuktA sA pradIptA mahatI gadA 3028026c bhasmavRkSAMz ca gulmAMz ca kRtvAgAt tatsamIpataH 3028027a tAm ApatantIM jvalitAM mRtyupAzopamAM gadA 3028027c antarikSagatAM rAmaz ciccheda bahudhA zaraiH 3028028a sA vizIrNA zarair bhinnA papAta dharaNItale 3028028c gadAmantrauSadhibalair vyAlIva vinipAtitA 3029001a bhittvA tu tAM gadAM bANai rAghavo dharmavatsalaH 3029001c smayamAnaH kharaM vAkyaM saMrabdham idam abravIt 3029002a etat te balasarvasvaM darzitaM rAkSasAdhama 3029002c zaktihInataro matto vRthA tvam upagarjitam 3029003a eSA bANavinirbhinnA gadA bhUmitalaM gatA 3029003c abhidhAnapragalbhasya tava pratyayaghAtinI 3029004a yat tvayoktaM vinaSTAnAm idam azrupramArjanam 3029004c rAkSasAnAM karomIti mithyA tad api te vacaH 3029005a nIcasya kSudrazIlasya mithyAvRttasya rakSasaH 3029005c prANAn apahariSyAmi garutmAn amRtaM yathA 3029006a adya te bhinnakaNThasya phenabudbudabhUSitam 3029006c vidAritasya madbANair mahI pAsyati zoNitam 3029007a pAMsurUSitasarvAGgaH srastanyastabhujadvayaH 3029007c svapsyase gAM samAzliSya durlabhAM pramadAm iva 3029008a pravRddhanidre zayite tvayi rAkSasapAMsane 3029008c bhaviSyanty azaraNyAnAM zaraNyA daNDakA ime 3029009a janasthAne hatasthAne tava rAkSasamaccharaiH 3029009c nirbhayA vicariSyanti sarvato munayo vane 3029010a adya viprasariSyanti rAkSasyo hatabAndhavAH 3029010c bASpArdravadanA dInA bhayAd anyabhayAvahAH 3029011a adya zokarasajJAs tA bhaviSyanti nizAcara 3029011c anurUpakulAH patnyo yAsAM tvaM patir IdRzaH 3029012a nRzaMsazIla kSudrAtman nityaM brAhmaNakaNTaka 3029012c tvatkRte zaGkitair agnau munibhiH pAtyate haviH 3029013a tam evam abhisaMrabdhaM bruvANaM rAghavaM raNe 3029013c kharo nirbhartsayAm Asa roSAt kharatara svanaH 3029014a dRDhaM khalv avalipto 'si bhayeSv api ca nirbhayaH 3029014c vAcyAvAcyaM tato hi tvaM mRtyuvazyo na budhyase 3029015a kAlapAzaparikSiptA bhavanti puruSA hi ye 3029015c kAryAkAryaM na jAnanti te nirastaSaDindriyAH 3029016a evam uktvA tato rAmaM saMrudhya bhRkuTiM tataH 3029016c sa dadarza mahAsAlam avidUre nizAcaraH 3029017a raNe praharaNasyArthe sarvato hy avalokayan 3029017c sa tam utpATayAm Asa saMdRzya dazanacchadam 3029018a taM samutkSipya bAhubhyAM vinarditvA mahAbalaH 3029018c rAmam uddizya cikSepa hatas tvam iti cAbravIt 3029019a tam ApatantaM bANaughaiz chittvA rAmaH pratApavAn 3029019c roSam AhArayat tIvraM nihantuM samare kharam 3029020a jAtasvedas tato rAmo roSAd raktAntalocanaH 3029020c nirbibheda sahasreNa bANAnAM samare kharam 3029021a tasya bANAntarAd raktaM bahu susrAva phenilam 3029021c gireH prasravaNasyeva toyadhArAparisravaH 3029022a vihvalaH sa kRto bANaiH kharo rAmeNa saMyuge 3029022c matto rudhiragandhena tam evAbhyadravad drutam 3029023a tam ApatantaM saMrabdhaM kRtAstro rudhirAplutam 3029023c apasarpat pratipadaM kiM cit tvaritavikramaH 3029024a tataH pAvakasaMkAzaM badhAya samare zaram 3029024c kharasya rAmo jagrAha brahmadaNDam ivAparam 3029025a sa tad dattaM maghavatA surarAjena dhImatA 3029025c saMdadhe ca sa dharmAtmA mumoca ca kharaM prati 3029026a sa vimukto mahAbANo nirghAtasamaniHsvanaH 3029026c rAmeNa dhanur udyamya kharasyorasi cApatat 3029027a sa papAta kharo bhUmau dahyamAnaH zarAgninA 3029027c rudreNaiva vinirdagdhaH zvetAraNye yathAndhakaH 3029028a sa vRtra iva vajreNa phenena namucir yathA 3029028c balo vendrAzanihato nipapAta hataH kharaH 3029029a tato rAjarSayaH sarve saMgatAH paramarSayaH 3029029c sabhAjya muditA rAmam idaM vacanam abruvan 3029030a etadarthaM mahAtejA mahendraH pAkazAsanaH 3029030c zarabhaGgAzramaM puNyam AjagAma puraMdaraH 3029031a AnItas tvam imaM dezam upAyena maharSibhiH 3029031c eSAM vadhArthaM krUrANAM rakSasAM pApakarmaNAm 3029032a tad idaM naH kRtaM kAryaM tvayA dazarathAtmaja 3029032c sukhaM dharmaM cariSyanti daNDakeSu maharSayaH 3029033a etasminn antare vIro lakSmaNaH saha sItayA 3029033c giridurgAd viniSkramya saMvivezAzramaM sukhI 3029034a tato rAmas tu vijayI pUjyamAno maharSibhiH 3029034c pravivezAzramaM vIro lakSmaNenAbhivAditaH 3029035a taM dRSTvA zatruhantAraM maharSINAM sukhAvaham 3029035c babhUva hRSTA vaidehI bhartAraM pariSasvaje 3030001a tataH zUrpaNakhA dRSTvA sahasrANi caturdaza 3030001c hatAny ekena rAmeNa rakSasAM bhImakarmaNAm 3030002a dUSaNaM ca kharaM caiva hataM trizirasaM raNe 3030002c dRSTvA punar mahAnAdaM nanAda jaladopamA 3030003a sA dRSTvA karma rAmasya kRtam anyaiH suduSkaram 3030003c jagAma paramaudvignA laGkAM rAvaNapAlitAm 3030004a sa dadarza vimAnAgre rAvaNaM dIptatejasaM 3030004c upopaviSTaM sacivair marudbhir iva vAsavam 3030005a AsInaM sUryasaMkAze kAJcane paramAsane 3030005c rukmavedigataM prAjyaM jvalantam iva pAvakam 3030006a devagandharvabhUtAnAm RSINAM ca mahAtmanAm 3030006c ajeyaM samare zUraM vyAttAnanam ivAntakam 3030007a devAsuravimardeSu vajrAzanikRtavraNam 3030007c airAvataviSANAgrair utkRSTakiNavakSasaM 3030008a viMzadbhujaM dazagrIvaM darzanIyaparicchadam 3030008c vizAlavakSasaM vIraM rAjalakSmaNalakSitam 3030009a snigdhavaidUryasaMkAzaM taptakAJcanakuNDalam 3030009c subhujaM zukladazanaM mahAsyaM parvatopamam 3030010a viSNucakranipAtaiz ca zatazo devasaMyuge 3030010c AhatAGgaM samastaiz ca devapraharaNais tathA 3030011a akSobhyANAM samudrANAM kSobhaNaM kSiprakAriNam 3030011c kSeptAraM parvatAgrANAM surANAM ca pramardanam 3030012a ucchettAraM ca dharmANAM paradArAbhimarzanam 3030012c sarvadivyAstrayoktAraM yajJavighnakaraM sadA 3030013a purIM bhogavatIM gatvA parAjitya ca vAsukim 3030013c takSakasya priyAM bhAryAM parAjitya jahAra yaH 3030014a kailAsaM parvataM gatvA vijitya naravAhanam 3030014c vimAnaM puSpakaM tasya kAmagaM vai jahAra yaH 3030015a vanaM caitrarathaM divyaM nalinIM nandanaM vanam 3030015c vinAzayati yaH krodhAd devodyAnAni vIryavAn 3030016a candrasUryau mahAbhAgAv uttiSThantau paraMtapau 3030016c nivArayati bAhubhyAM yaH zailazikharopamaH 3030017a dazavarSasahasrANi tapas taptvA mahAvane 3030017c purA svayambhuve dhIraH zirAMsy upajahAra yaH 3030018a devadAnavagandharvapizAcapatagoragaiH 3030018c abhayaM yasya saMgrAme mRtyuto mAnuSAd Rte 3030019a mantrar abhituSTaM puNyam adhvareSu dvijAtibhiH 3030019c havirdhAneSu yaH somam upahanti mahAbalaH 3030020a AptayajJaharaM krUraM brahmaghnaM duSTacAriNam 3030020c karkazaM niranukrozaM prajAnAm ahite ratam 3030020e rAvaNaM sarvabhUtAnAM sarvalokabhayAvaham 3030021a rAkSasI bhrAtaraM krUraM sA dadarza mahAbalam 3030021c taM divyavastrAbharaNaM divyamAlyopazobhitam 3030021e rAkSasendraM mahAbhAgaM paulastya kulanandanam 3030022a tam abravId dIptavizAlalocanaM; pradarzayitvA bhayamohamUrchitA 3030022c sudAruNaM vAkyam abhItacAriNI; mahAtmanA zUrpaNakhA virUpitA 3031001a tataH zUrpaNakhA dInA rAvaNaM lokarAvaNam 3031001c amAtyamadhye saMkruddhA paruSaM vAkyam abravIt 3031002a pramattaH kAmabhogeSu svairavRtto niraGkuzaH 3031002c samutpannaM bhayaM ghoraM boddhavyaM nAvabudhyase 3031003a saktaM grAmyeSu bhogeSu kAmavRttaM mahIpatim 3031003c lubdhaM na bahu manyante zmazAnAgnim iva prajAH 3031004a svayaM kAryANi yaH kAle nAnutiSThati pArthivaH 3031004c sa tu vai saha rAjyena taiz ca kAryair vinazyati 3031005a ayuktacAraM durdarzam asvAdhInaM narAdhipam 3031005c varjayanti narA dUrAn nadIpaGkam iva dvipAH 3031006a ye na rakSanti viSayam asvAdhInA narAdhipaH 3031006c te na vRddhyA prakAzante girayaH sAgare yathA 3031007a Atmavadbhir vigRhya tvaM devagandharvadAnavaiH 3031007c ayuktacAraz capalaH kathaM rAjA bhaviSyasi 3031008a yeSAM cAraz ca kozaz ca nayaz ca jayatAM vara 3031008c asvAdhInA narendrANAM prAkRtais te janaiH samAH 3031009a yasmAt pazyanti dUrasthAn sarvAn arthAn narAdhipAH 3031009c cAreNa tasmAd ucyante rAjAno dIrghacakSuSaH 3031010a ayuktacAraM manye tvAM prAkRtaiH sacivair vRtam 3031010c svajanaM ca janasthAnaM hataM yo nAvabudhyase 3031011a caturdaza sahasrANi rakSasAM bhImakarmaNAm 3031011c hatAny ekena rAmeNa kharaz ca sahadUSaNaH 3031012a RSINAm abhayaM dattaM kRtakSemAz ca daNDakAH 3031012c dharSitaM ca janasthAnaM rAmeNAkliSTakarmaNA 3031013a tvaM tu lubdhaH pramattaz ca parAdhInaz ca rAvaNa 3031013c viSaye sve samutpannaM bhayaM yo nAvabudhyase 3031014a tIkSNam alpapradAtAraM pramattaM garvitaM zaTham 3031014c vyasane sarvabhUtAni nAbhidhAvanti pArthivam 3031015a atimAninam agrAhyam AtmasaMbhAvitaM naram 3031015c krodhanaM vyasane hanti svajano 'pi narAdhipam 3031016a nAnutiSThati kAryANi bhayeSu na bibheti ca 3031016c kSipraM rAjyAc cyuto dInas tRNais tulyo bhaviSyati 3031017a zuSkakASThair bhavet kAryaM loSTair api ca pAMsubhiH 3031017c na tu sthAnAt paribhraSTaiH kAryaM syAd vasudhAdhipaiH 3031018a upabhuktaM yathA vAsaH srajo vA mRditA yathA 3031018c evaM rAjyAt paribhraSTaH samartho 'pi nirarthakaH 3031019a apramattaz ca yo rAjA sarvajJo vijitendriyaH 3031019c kRtajJo dharmazIlaz ca sa rAjA tiSThate ciram 3031020a nayanAbhyAM prasupto 'pi jAgarti nayacakSuSA 3031020c vyaktakrodhaprasAdaz ca sa rAjA pUjyate janaiH 3031021a tvaM tu rAvaNadurbuddhir guNair etair vivarjitaH 3031021c yasya te 'viditaz cArai rakSasAM sumahAn vadhaH 3031022a parAvamantA viSayeSu saMgato; nadeza kAlapravibhAga tattvavit 3031022c ayuktabuddhir guNadoSanizcaye; vipannarAjyo na cirAd vipatsyate 3031023a iti svadoSAn parikIrtitAMs tayA; samIkSya buddhyA kSaNadAcarezvaraH 3031023c dhanena darpeNa balena cAnvito; vicintayAm Asa ciraM sa rAvaNaH 3032001a tataH zUrpaNakhAM kruddhAM bruvatIM paruSaM vacaH 3032001c amAtyamadhye saMkruddhaH paripapraccha rAvaNaH 3032002a kaz ca rAmaH kathaM vIryaH kiM rUpaH kiM parAkramaH 3032002c kimarthaM daNDakAraNyaM praviSTaz ca suduzcaram 3032003a AyudhaM kiM ca rAmasya nihatA yena rAkSasAH 3032003c kharaz ca nihataM saMkhye dUSaNas trizirAs tathA 3032004a ity uktA rAkSasendreNa rAkSasI krodhamUrchitA 3032004c tato rAmaM yathAnyAyam AkhyAtum upacakrame 3032005a dIrghabAhur vizAlAkSaz cIrakRSNAjinAmbaraH 3032005c kandarpasamarUpaz ca rAmo dazarathAtmajaH 3032006a zakracApanibhaM cApaM vikRSya kanakAGgadam 3032006c dIptAn kSipati nArAcAn sarpAn iva mahAviSAn 3032007a nAdadAnaM zarAn ghorAn na muJcantaM mahAbalam 3032007c na kArmukaM vikarSantaM rAmaM pazyAmi saMyuge 3032008a hanyamAnaM tu tat sainyaM pazyAmi zaravRSTibhiH 3032008c indreNaivottamaM sasyam AhataM tv azmavRSTibhiH 3032009a rakSasAM bhImavIryANAM sahasrANi caturdaza 3032009c nihatAni zarais tIkSNais tenaikena padAtinA 3032010a ardhAdhikamuhUrtena kharaz ca sahadUSaNaH 3032010c RSINAm abhayaM dattaM kRtakSemAz ca daNDakAH 3032011a ekA kathaM cin muktAhaM paribhUya mahAtmanA 3032011c strIvadhaM zaGkamAnena rAmeNa viditAtmanA 3032012a bhrAtA cAsya mahAtejA guNatas tulyavikramaH 3032012c anuraktaz ca bhaktaz ca lakSmaNo nAma vIryavAn 3032013a amarSI durjayo jetA vikrAnto buddhimAn balI 3032013c rAmasya dakSiNe bAhur nityaM prANo bahiScaraH 3032014a rAmasya tu vizAlAkSI dharmapatnI yazasvinI 3032014c sItA nAma varArohA vaidehI tanumadhyamA 3032015a naiva devI na gandharvA na yakSI na ca kiMnarI 3032015c tathArUpA mayA nArI dRSTapUrvA mahItale 3032016a yasya sItA bhaved bhAryA yaM ca hRSTA pariSvajet 3032016c atijIvet sa sarveSu lokeSv api puraMdarAt 3032017a sA suzIlA vapuHzlAghyA rUpeNApratimA bhuvi 3032017c tavAnurUpA bhAryA sA tvaM ca tasyAs tathA patiH 3032018a tAM tu vistIrNajaghanAM pInottuGgapayodharAm 3032018c bhAryArthe tu tavAnetum udyatAhaM varAnanAm 3032019a tAM tu dRSTvAdya vaidehIM pUrNacandranibhAnanAm 3032019c manmathasya zarANAM ca tvaM vidheyo bhaviSyasi 3032020a yadi tasyAm abhiprAyo bhAryArthe tava jAyate 3032020c zIghram uddhriyatAM pAdo jayArtham iha dakSiNaH 3032021a kuru priyaM tathA teSAM rakSasAM rAkSasezvara 3032021c vadhAt tasya nRzaMsasya rAmasyAzramavAsinaH 3032022a taM zarair nizitair hatvA lakSmaNaM ca mahAratham 3032022c hatanAthAM sukhaM sItAM yathAvad upabhokSyase 3032023a rocate yadi te vAkyaM mamaitad rAkSasezvara 3032023c kriyatAM nirvizaGkena vacanaM mama rAghava 3032024a nizamya rAmeNa zarair ajihmagair; hatAJ janasthAnagatAn nizAcarAn 3032024c kharaM ca buddhvA nihataM ca dUSaNaM; tvam adya kRtyaM pratipattum arhasi 3033001a tataH zUrpaNakhA vAkyaM tac chrutvA romaharSaNam 3033001c sacivAn abhyanujJAya kAryaM buddhvA jagAma ha 3033002a tat kAryam anugamyAtha yathAvad upalabhya ca 3033002c doSANAM ca guNAnAM ca saMpradhArya balAbalam 3033003a iti kartavyam ity eva kRtvA nizcayam AtmanaH 3033003c sthirabuddhis tato ramyAM yAnazAlAM jagAma ha 3033004a yAnazAlAM tato gatvA pracchannaM rAkSasAdhipaH 3033004c sUtaM saMcodayAm Asa rathaH saMyujyatAm iti 3033005a evam uktaH kSaNenaiva sArathir laghuvikramaH 3033005c rathaM saMyojayAm Asa tasyAbhimatam uttamam 3033006a kAJcanaM ratham AsthAya kAmagaM ratnabhUSitam 3033006c pizAcavadanair yuktaM kharaiH kanakabhUSaNaiH 3033007a meghapratimanAdena sa tena dhanadAnujaH 3033007c rAkSasAdhipatiH zrImAn yayau nadanadIpatim 3033008a sa zvetabAlavyasanaH zvetacchatro dazAnanaH 3033008c snigdhavaidUryasaMkAzas taptakAJcanabhUSaNaH 3033009a dazAsyo viMzatibhujo darzanIya paricchadaH 3033009c tridazArir munIndraghno dazazIrSa ivAdrirAT 3033010a kAmagaM ratham AsthAya zuzubhe rAkSasAdhipaH 3033010c vidyunmaNDalavAn meghaH sabalAka ivAmbare 3033011a sazailaM sAgarAnUpaM vIryavAn avalokayan 3033011c nAnApuSpaphalair vRkSair anukIrNaM sahasrazaH 3033012a zItamaGgalatoyAbhiH padminIbhiH samantataH 3033012c vizAlair Azramapadair vedimadbhiH samAvRtam 3033013a kadaly ADhakisaMbAdhaM nAlikeropazobhitam 3033013c sAlais tAlais tamAlaiz ca tarubhiz ca supuSpitaiH 3033014a atyantaniyatAhAraiH zobhitaM paramarSibhiH 3033014c nAgaiH suparNair gandharvaiH kiMnaraiz ca sahasrazaH 3033015a jitakAmaiz ca siddhaiz ca cAmaNaiz copazobhitam 3033015c Ajair vaikhAnasair mASair vAlakhilyair marIcipaiH 3033016a divyAbharaNamAlyAbhir divyarUpAbhir AvRtam 3033016c krIDA ratividhijJAbhir apsarobhiH sahasrazaH 3033017a sevitaM devapatnIbhiH zrImatIbhiH zriyA vRtam 3033017c devadAnavasaMghaiz ca caritaM tv amRtAzibhiH 3033018a haMsakrauJcaplavAkIrNaM sArasaiH saMpraNAditam 3033018c vaidUryaprastaraM ramyaM snigdhaM sAgaratejasA 3033019a pANDurANi vizAlAni divyamAlyayutAni ca 3033019c tUryagItAbhijuSTAni vimAnAni samantataH 3033020a tapasA jitalokAnAM kAmagAny abhisaMpatan 3033020c gandharvApsarasaz caiva dadarza dhanadAnujaH 3033021a niryAsarasamUlAnAM candanAnAM sahasrazaH 3033021c vanAni pazyan saumyAni ghrANatRptikarANi ca 3033022a agarUNAM ca mukhyAnAM vanAny upavanAni ca 3033022c takkolAnAM ca jAtyAnAM phalAnAM ca sugandhinAm 3033023a puSpANi ca tamAlasya gulmAni maricasya ca 3033023c muktAnAM ca samUhAni zuSyamANAni tIrataH 3033024a zaGkhAnAM prastaraM caiva pravAlanicayaM tathA 3033024c kAJcanAni ca zailAni rAjatAni ca sarvazaH 3033025a prasravANi manojJAni prasannAni hradAni ca 3033025c dhanadhAnyopapannAni strIratnair AvRtAni ca 3033026a hastyazvarathagADhAni nagarANy avalokayan 3033026c taM samaM sarvataH snigdhaM mRdusaMsparzamArutam 3033027a anUpaM sindhurAjasya dadarza tridivopamam 3033027c tatrApazyat sa meghAbhaM nyagrodham RSibhir vRtam 3033028a samantAd yasya tAH zAkhAH zatayojanam AyatAH 3033028c yasya hastinam AdAya mahAkAyaM ca kaccapam 3033028e bhakSArthaM garuDaH zAkhAm AjagAma mahAbalaH 3033029a tasya tAM sahasA zAkhAM bhAreNa patagottamaH 3033029c suparNaH parNabahulAM babhaJjAtha mahAbalaH 3033030a tatra vaikhAnasA mASA vAlakhilyA marIcipAH 3033030c ajA babhUvur dhUmrAz ca saMgatAH paramarSayaH 3033031a teSAM dayArthaM garuDas tAM zAkhAM zatayojanAm 3033031c jagAmAdAya vegena tau cobhau gajakacchapau 3033032a ekapAdena dharmAtmA bhakSayitvA tad AmiSam 3033032c niSAdaviSayaM hatvA zAkhayA patagottamaH 3033032e praharSam atulaM lebhe mokSayitvA mahAmunIn 3033033a sa tenaiva praharSeNa dviguNIkRtavikramaH 3033033c amRtAnayanArthaM vai cakAra matimAn matim 3033034a ayojAlAni nirmathya bhittvA ratnagRhaM varam 3033034c mahendrabhavanAd guptam AjahArAmRtaM tataH 3033035a taM maharSigaNair juSTaM suparNakRtalakSaNam 3033035c nAmnA subhadraM nyagrodhaM dadarza dhanadAnujaH 3033036a taM tu gatvA paraM pAraM samudrasya nadIpateH 3033036c dadarzAzramam ekAnte puNye ramye vanAntare 3033037a tatra kRSNAjinadharaM jaTAvalkaladhAriNam 3033037c dadarza niyatAhAraM mArIcaM nAma rAkSasaM 3033038a sa rAvaNaH samAgamya vidhivat tena rakSasA 3033038c tataH pazcAd idaM vAkyam abravId vAkyakovidaH 3034001a mArIca zrUyatAM tAta vacanaM mama bhASataH 3034001c Arto 'smi mama cArtasya bhavAn hi paramA gatiH 3034002a jAnISe tvaM janasthAnaM bhrAtA yatra kharo mama 3034002c dUSaNaz ca mahAbAhuH svasA zUrpaNakhA ca me 3034003a trizirAz ca mahAtejA rAkSasaH pizitAzanaH 3034003c anye ca bahavaH zUrA labdhalakSA nizAcarAH 3034004a vasanti manniyogena adhivAsaM ca rAkSasaH 3034004c bAdhamAnA mahAraNye munIn ye dharmacAriNaH 3034005a caturdaza sahasrANi rakSasAM bhImakarmaNAm 3034005c zUrANAM labdhalakSANAM kharacittAnuvartinAm 3034006a te tv idAnIM janasthAne vasamAnA mahAbalAH 3034006c saMgatAH param AyattA rAmeNa saha saMyuge 3034007a tena saMjAtaroSeNa rAmeNa raNamUrdhani 3034007c anuktvA paruSaM kiM cic charair vyApAritaM dhanuH 3034008a caturdaza sahasrANi rakSasAM bhImakarmaNAm 3034008c nihatAni zarais tIkSNair mAnuSeNa padAtinA 3034009a kharaz ca nihataH saMkhye dUSaNaz ca nipAtitaH 3034009c hatvA trizirasaM cApi nirbhayA daNDakAH kRtAH 3034010a pitrA nirastaH kruddhena sabhAryaH kSINajIvitaH 3034010c sa hantA tasya sainyasya rAmaH kSatriyapAMsanaH 3034011a azIlaH karkazas tIkSNo mUrkho lubdho 'jitendriyaH 3034011c tyaktadharmas tv adharmAtmA bhUtAnAm ahite rataH 3034012a yena vairaM vinAraNye sattvam Azritya kevalam 3034012c karNanAsApahAreNa bhaginI me virUpitA 3034013a tasya bhAryAM janasthAnAt sItAM surasutopamAm 3034013c AnayiSyAmi vikramya sahAyas tatra me bhava 3034014a tvayA hy ahaM sahAyena pArzvasthena mahAbala 3034014c bhrAtRbhiz ca surAn yuddhe samagrAn nAbhicintaye 3034015a tat sahAyo bhava tvaM me samartho hy asi rAkSasa 3034015c vIrye yuddhe ca darpe ca na hy asti sadRzas tava 3034016a etadartham ahaM prAptas tvatsamIpaM nizAcara 3034016c zRNu tat karma sAhAyye yat kAryaM vacanAn mama 3034017a sauvarNas tvaM mRgo bhUtvA citro rajatabindubhiH 3034017c Azrame tasya rAmasya sItAyAH pramukhe cara 3034018a tvAM tu niHsaMzayaM sItA dRSTvA tu mRgarUpiNam 3034018c gRhyatAm iti bhartAraM lakSmaNaM cAbhidhAsyati 3034019a tatas tayor apAye tu zUnye sItAM yathAsukham 3034019c nirAbAdho hariSyAmi rAhuz candraprabhAm iva 3034020a tataH pazcAt sukhaM rAme bhAryAharaNakarzite 3034020c visrabdhaM prahariSyAmi kRtArthenAntarAtmanA 3034021a tasya rAmakathAM zrutvA mArIcasya mahAtmanaH 3034021c zuSkaM samabhavad vaktraM paritrasto babhUva ca 3034022a sa rAvaNaM trastaviSaNNacetA; mahAvane rAmaparAkramajJaH 3034022c kRtAJjalis tattvam uvAca vAkyaM; hitaM ca tasmai hitam Atmanaz ca 3035001a tac chrutvA rAkSasendrasya vAkyaM vAkyavizAradaH 3035001c pratyuvAca mahAprAjJo mArIco rAkSasezvaram 3035002a sulabhAH puruSA rAjan satataM priyavAdinaH 3035002c apriyasya ca pathyasya vaktA zrotA ca durlabhaH 3035003a na nUnaM budhyase rAmaM mahAvIryaM guNonnatam 3035003c ayuktacAraz capalo mahendravaruNopamam 3035004a api svasti bhavet tAta sarveSAM bhuvi rakSasAm 3035004c api rAmo na saMkruddhaH kuryAl lokam arAkSasaM 3035005a api te jIvitAntAya notpannA janakAtmajA 3035005c api sItA nimittaM ca na bhaved vyasanaM mahat 3035006a api tvAm IzvaraM prApya kAmavRttaM niraGkuzam 3035006c na vinazyet purI laGkA tvayA saha sarAkSasA 3035007a tvadvidhaH kAmavRtto hi duHzIlaH pApamantritaH 3035007c AtmAnaM svajanaM rASTraM sa rAjA hanti durmatiH 3035008a na ca pitrA parityakto nAmaryAdaH kathaM cana 3035008c na lubdho na ca duHzIlo na ca kSatriyapAMsanaH 3035009a na ca dharmaguNair hInaiH kausalyAnandavardhanaH 3035009c na ca tIkSNo hi bhUtAnAM sarveSAM ca hite rataH 3035010a vaJcitaM pitaraM dRSTvA kaikeyyA satyavAdinam 3035010c kariSyAmIti dharmAtmA tataH pravrajito vanam 3035011a kaikeyyAH priyakAmArthaM pitur dazarathasya ca 3035011c hitvA rAjyaM ca bhogAMz ca praviSTo daNDakAvanam 3035012a na rAmaH karkazas tAta nAvidvAn nAjitendriyaH 3035012c anRtaM na zrutaM caiva naiva tvaM vaktum arhasi 3035013a rAmo vigrahavAn dharmaH sAdhuH satyaparAkramaH 3035013c rAjA sarvasya lokasya devAnAm iva vAsavaH 3035014a kathaM tvaM tasya vaidehIM rakSitAM svena tejasA 3035014c icchasi prasabhaM hartuM prabhAm iva vivasvataH 3035015a zarArciSam anAdhRSyaM cApakhaDgendhanaM raNe 3035015c rAmAgniM sahasA dIptaM na praveSTuM tvam arhasi 3035016a dhanurvyAditadIptAsyaM zarArciSam amarSaNam 3035016c cApabANadharaM vIraM zatrusenApahAriNam 3035017a rAjyaM sukhaM ca saMtyajya jIvitaM ceSTam AtmanaH 3035017c nAtyAsAdayituM tAta rAmAntakam ihArhasi 3035018a aprameyaM hi tat tejo yasya sA janakAtmajA 3035018c na tvaM samarthas tAM hartuM rAmacApAzrayAM vane 3035019a prANebhyo 'pi priyatarA bhAryA nityam anuvratA 3035019c dIptasyeva hutAzasya zikhA sItA sumadhyamA 3035020a kim udyamaM vyartham imaM kRtvA te rAkSasAdhipa 3035020c dRSTaz cet tvaM raNe tena tad antaM tava jIvitam 3035020e jIvitaM ca sukhaM caiva rAjyaM caiva sudurlabham 3035021a sa sarvaiH sacivaiH sArdhaM vibhISaNapuraskRtaiH 3035021c mantrayitvA tu dharmiSThaiH kRtvA nizcayam AtmanaH 3035022a doSANAM ca guNAnAM ca saMpradhArya balAbalam 3035022c Atmanaz ca balaM jJAtvA rAghavasya ca tattvataH 3035022e hitaM hi tava nizcitya kSamaM tvaM kartum arhasi 3035023a ahaM tu manye tava na kSamaM raNe; samAgamaM kosalarAjasUnunA 3035023c idaM hi bhUyaH zRNu vAkyam uttamaM; kSamaM ca yuktaM ca nizAcarAdhipa 3036001a kadA cid apy ahaM vIryAt paryaTan pRthivIm imAm 3036001c balaM nAgasahasrasya dhArayan parvatopamaH 3036002a nIlajImUtasaMkAzas taptakAJcanakuNDalaH 3036002c bhayaM lokasya janayan kirITI parighAyudhaH 3036002e vyacaraM daNDakAraNyam RSimAMsAni bhakSayan 3036003a vizvAmitro 'tha dharmAtmA madvitrasto mahAmuniH 3036003c svayaM gatvA dazarathaM narendram idam abravIt 3036004a ayaM rakSatu mAM rAmaH parvakAle samAhitaH 3036004c mArIcAn me bhayaM ghoraM samutpannaM narezvara 3036005a ity evam ukto dharmAtmA rAjA dazarathas tadA 3036005c pratyuvAca mahAbhAgaM vizvAmitraM mahAmunim 3036006a Una SoDaza varSo 'yam akRtAstraz ca rAghavaH 3036006c kAmaM tu mama yat sainyaM mayA saha gamiSyati 3036006e badhiSyAmi munizreSTha zatruM tava yathepsitam 3036007a ity evam uktaH sa munI rAjAnaM punar abravIt 3036007c rAmAn nAnyad balaM loke paryAptaM tasya rakSasaH 3036008a bAlo 'py eSa mahAtejAH samarthas tasya nigrahe 3036008c gamiSye rAmam AdAya svasti te 'stu paraMtapaH 3036009a ity evam uktvA sa munis tam AdAya nRpAtmajam 3036009c jagAma paramaprIto vizvAmitraH svam Azramam 3036010a taM tadA daNDakAraNye yajJam uddizya dIkSitam 3036010c babhUvAvasthito rAmaz citraM visphArayan dhanuH 3036011a ajAtavyaJjanaH zrImAn bAlaH zyAmaH zubhekSaNaH 3036011c ekavastradharo dhanvI zikhI kanakamAlayA 3036012a zobhayan daNDakAraNyaM dIptena svena tejasA 3036012c adRzyata tadA rAmo bAlacandra ivoditaH 3036013a tato 'haM meghasaMkAzas taptakAJcanakuNDalaH 3036013c balI dattavaro darpAd AjagAma tadAzramam 3036014a tena dRSTaH praviSTo 'haM sahasaivodyatAyudhaH 3036014c mAM tu dRSTvA dhanuH sajyam asaMbhrAntaz cakAra ha 3036015a avajAnann ahaM mohAd bAlo 'yam iti rAghavam 3036015c vizvAmitrasya tAM vedim adhyadhAvaM kRtatvaraH 3036016a tena muktas tato bANaH zitaH zatrunibarhaNaH 3036016c tenAhaM tADitaH kSiptaH samudre zatayojane 3036017a rAmasya zaravegena nirasto bhrAntacetanaH 3036017c pAtito 'haM tadA tena gambhIre sAgarAmbhasi 3036017e prApya saMjJAM cirAt tAta laGkAM prati gataH purIm 3036018a evam asmi tadA muktaH sahAyAs te nipAtitAH 3036018c akRtAstreNa rAmeNa bAlenAkliSTakarmaNA 3036019a tan mayA vAryamANas tvaM yadi rAmeNa vigraham 3036019c kariSyasy ApadaM ghorAM kSipraM prApya naziSyasi 3036020a krIDA ratividhijJAnAM samAjotsavazAlinAm 3036020c rakSasAM caiva saMtApam anarthaM cAhariSyasi 3036021a harmyaprAsAdasaMbAdhAM nAnAratnavibhUSitAm 3036021c drakSyasi tvaM purIM laGkAM vinaSTAM maithilIkRte 3036022a akurvanto 'pi pApAni zucayaH pApasaMzrayAt 3036022c parapApair vinazyanti matsyA nAgahrade yathA 3036023a divyacandanadigdhAGgAn divyAbharaNabhUSitAn 3036023c drakSyasy abhihatAn bhUmau tava doSAt tu rAkSasAn 3036024a hRtadArAn sadArAMz ca dazavidravato dizaH 3036024c hatazeSAn azaraNAn drakSyasi tvaM nizAcarAn 3036025a zarajAlaparikSiptAm agnijvAlAsamAvRtAm 3036025c pradagdhabhavanAM laGkAM drakSyasi tvam asaMzayam 3036026a pramadAnAM sahasrANi tava rAjan parigrahaH 3036026c bhava svadAranirataH svakulaM rakSarAkSasa 3036027a mAnaM vRddhiM ca rAjyaM ca jIvitaM ceSTam AtmanaH 3036027c yadIcchasi ciraM bhoktuM mA kRthA rAma vipriyam 3036028a nivAryamANaH suhRdA mayA bhRzaM; prasahya sItAM yadi dharSayiSyasi 3036028c gamiSyasi kSINabalaH sabAndhavo; yamakSayaM rAmazarAttajIvitaH 3037001a evam asmi tadA muktaH kathaM cit tena saMyuge 3037001c idAnIm api yad vRttaM tac chRNuSva yad uttaram 3037002a rAkSasAbhyAm ahaM dvAbhyAm anirviNNas tathA kRtaH 3037002c sahito mRgarUpAbhyAM praviSTo daNDakAvanam 3037003a dIptajihvo mahAkAyas tIkSNazRNgo mahAbalaH 3037003c vyacaran daNDakAraNyaM mAMsabhakSo mahAmRgaH 3037004a agnihotreSu tIrtheSu caityavRkSeSu rAvaNa 3037004c atyantaghoro vyacaraMs tApasAMs tAn pradharSayan 3037005a nihatya daNDakAraNye tApasAn dharmacAriNaH 3037005c rudhirANi pibaMs teSAM tathA mAMsAni bhakSayan 3037006a RSimAMsAzanaH krUras trAsayan vanagocarAn 3037006c tadA rudhiramatto 'haM vyacaraM daNDakAvanam 3037007a tadAhaM daNDakAraNye vicaran dharmadUSakaH 3037007c AsAdayaM tadA rAmaM tApasaM dharmam Azritam 3037008a vaidehIM ca mahAbhAgAM lakSmaNaM ca mahAratham 3037008c tApasaM niyatAhAraM sarvabhUtahite ratam 3037009a so 'haM vanagataM rAmaM paribhUya mahAbalam 3037009c tApaso 'yam iti jJAtvA pUrvavairam anusmaran 3037010a abhyadhAvaM susaMkruddhas tIkSNazRGgo mRgAkRtiH 3037010c jighAMsur akRtaprajJas taM prahAram anusmaran 3037011a tena muktAs trayo bANAH zitAH zatrunibarhaNAH 3037011c vikRSya balavac cApaM suparNAnilatulyagAH 3037012a te bANA vajrasaMkAzAH sughorA raktabhojanAH 3037012c AjagmuH sahitAH sarve trayaH saMnataparvaNaH 3037013a parAkramajJo rAmasya zaTho dRSTabhayaH purA 3037013c samutkrAntas tato muktas tAv ubhau rAkSasau hatau 3037014a zareNa mukto rAmasya kathaM cit prApya jIvitam 3037014c iha pravrAjito yuktas tApaso 'haM samAhitaH 3037015a vRkSe vRkSe hi pazyAmi cIrakRSNAjinAmbaram 3037015c gRhItadhanuSaM rAmaM pAzahastam ivAntakam 3037016a api rAmasahasrANi bhItaH pazyAmi rAvaNa 3037016c rAmabhUtam idaM sarvam araNyaM pratibhAti me 3037017a rAmam eva hi pazyAmi rahite rAkSasezvara 3037017c dRSTvA svapnagataM rAmam udbhramAmi vicetanaH 3037018a rakArAdIni nAmAni rAmatrastasya rAvaNa 3037018c ratnAni ca rathAz caiva trAsaM saMjanayanti me 3037019a ahaM tasya prabhAvajJo na yuddhaM tena te kSamam 3037019c raNe rAmeNa yudhyasva kSamAM vA kuru rAkSasa 3037019e na te rAmakathA kAryA yadi mAM draSTum icchasi 3037020a idaM vaco bandhuhitArthinA mayA; yathocyamAnaM yadi nAbhipatsyase 3037020c sabAndhavas tyakSyasi jIvitaM raNe; hato 'dya rAmeNa zarair ajihmagaiH 3038001a mArIcena tu tad vAkyaM kSamaM yuktaM ca rAvaNaH 3038001c ukto na pratijagrAha martukAma ivauSadham 3038002a taM pathyahitavaktAraM mArIcaM rAkSasAdhipaH 3038002c abravIt paruSaM vAkyam ayuktaM kAlacoditaH 3038003a yat kilaitad ayuktArthaM mArIca mayi kathyate 3038003c vAkyaM niSphalam atyarthaM bIjam uptam ivoSare 3038004a tvadvAkyair na tu mAM zakyaM bhettuM rAmasya saMyuge 3038004c pApazIlasya mUrkhasya mAnuSasya vizeSataH 3038005a yas tyaktvA suhRdo rAjyaM mAtaraM pitaraM tathA 3038005c strIvAkyaM prAkRtaM zrutvA vanam ekapade gataH 3038006a avazyaM tu mayA tasya saMyuge kharaghAtinaH 3038006c prANaiH priyatarA sItA hartavyA tava saMnidhau 3038007a evaM me nizcitA buddhir hRdi mArIca vartate 3038007c na vyAvartayituM zakyA sendrair api surAsuraiH 3038008a doSaM guNaM vA saMpRSTas tvam evaM vaktum arhasi 3038008c apAyaM vApy upAyaM vA kAryasyAsya vinizcaye 3038009a saMpRSTena tu vaktavyaM sacivena vipazcitA 3038009c udyatAJjalinA rAjJo ya icched bhUtim AtmanaH 3038010a vAkyam apratikUlaM tu mRdupUrvaM zubhaM hitam 3038010c upacAreNa yuktaM ca vaktavyo vasudhAdhipaH 3038011a sAvamardaM tu yad vAkyaM mArIca hitam ucyate 3038011c nAbhinandati tad rAjA mAnArho mAnavarjitam 3038012a paJcarUpANi rAjAno dhArayanty amitaujasaH 3038012c agner indrasya somasya yamasya varuNasya ca 3038012e auSNyaM tathA vikramaM ca saumyaM daNDaM prasannatAm 3038013a tasmAt sarvAsv avasthAsu mAnyAH pUjyAz ca pArthivAH 3038013c tvaM tu dharmam avijJAya kevalaM moham AsthitaH 3038014a abhyAgataM mAM daurAtmyAt paruSaM vadasIdRzam 3038014c guNadoSau na pRcchAmi kSamaM cAtmani rAkSasa 3038014e asmiMs tu sa bhavAn kRtye sAhAyyaM kartum arhati 3038015a sauvarNas tvaM mRgo bhUtvA citro rajatabindubhiH 3038015c pralobhayitvA vaidehIM yatheSTaM gantum arhasi 3038016a tvAM tu mAyAmRgaM dRSTvA kAJcanaM jAtavismayA 3038016c Anayainam iti kSipraM rAmaM vakSyati maithilI 3038017a apakrAnte ca kAkutsthe lakSmaNe ca yathAsukham 3038017c AnayiSyAmi vaidehIM sahasrAkSaH zacIm iva 3038018a evaM kRtvA tv idaM kAryaM yatheSTaM gaccha rAkSasa 3038018c rAjyasyArdhaM pradAsyAmi mArIca tava suvrata 3038019a gaccha saumya zivaM mArgaM kAryasyAsya vivRddhaye 3038019c prApya sItAm ayuddhena vaJcayitvA tu rAghavam 3038019e laGkAM prati gamiSyAmi kRtakAryaH saha tvayA 3038020a etat kAryam avazyaM me balAd api kariSyasi 3038020c rAjJo hi pratikUlastho na jAtu sukham edhate 3038021a AsAdya taM jIvitasaMzayas te; mRtyur dhruvo hy adya mayA virudhya 3038021c etad yathAvat parigRhya buddhyA; yad atra pathyaM kuru tat tathA tvam 3039001a AjJapto rAjavad vAkyaM pratikUlaM nizAcaraH 3039001c abravIt paruSaM vAkyaM mArIco rAkSasAdhipam 3039002a kenAyam upadiSTas te vinAzaH pApakarmaNA 3039002c saputrasya sarASTrasya sAmAtyasya nizAcara 3039003a kas tvayA sukhinA rAjan nAbhinandati pApakRt 3039003c kenedam upadiSTaM te mRtyudvAram upAyataH 3039004a zatravas tava suvyaktaM hInavIryA nizAcara 3039004c icchanti tvAM vinazyantam uparuddhaM balIyasA 3039005a kenedam upadiSTaM te kSudreNAhitavAdinA 3039005c yas tvAm icchati nazyantaM svakRtena nizAcara 3039006a vadhyAH khalu na hanyante sacivAs tava rAvaNa 3039006c ye tvAm utpatham ArUDhaM na nigRhNanti sarvazaH 3039007a amAtyaiH kAmavRtto hi rAjA kApatham AzritaH 3039007c nigrAhyaH sarvathA sadbhir na nigrAhyo nigRhyase 3039008a dharmam arthaM ca kAmaM ca yazaz ca jayatAM vara 3039008c svAmiprasAdAt sacivAH prApnuvanti nizAcara 3039009a viparyaye tu tat sarvaM vyarthaM bhavati rAvaNa 3039009c vyasanaM svAmivaiguNyAt prApnuvantItare janAH 3039010a rAjamUlo hi dharmaz ca jayaz ca jayatAM vara 3039010c tasmAt sarvAsv avasthAsu rakSitavyo narAdhipaH 3039011a rAjyaM pAlayituM zakyaM na tIkSNena nizAcara 3039011c na cApi pratikUlena nAvinItena rAkSasa 3039012a ye tIkSNamantrAH sacivA bhajyante saha tena vai 3039012c viSameSu rathAH zIghraM mandasArathayo yathA 3039013a bahavaH sAdhavo loke yuktadharmam anuSThitAH 3039013c pareSAm aparAdhena vinaSTAH saparicchadAH 3039014a svAminA pratikUlena prajAs tIkSNena rAvaNa 3039014c rakSyamANA na vardhante meSA gomAyunA yathA 3039015a avazyaM vinaziSyanti sarve rAvaNa rAkSasAH 3039015c yeSAM tvaM karkazo rAjA durbuddhir ajitendriyaH 3039016a tad idaM kAkatAlIyaM ghoram AsAditaM tvayA 3039016c atra kiM zobhanaM yat tvaM sasainyo vinaziSyasi 3039017a mAM nihatya tu rAmo 'sau nacirAt tvAM vadhiSyati 3039017c anena kRtakRtyo 'smi mriye yad ariNA hataH 3039018a darzanAd eva rAmasya hataM mAm upadhAraya 3039018c AtmAnaM ca hataM viddhi hRtvA sItAM sabAndhavam 3039019a AnayiSyasi cet sItAm AzramAt sahito mayA 3039019c naiva tvam asi naivAhaM naiva laGkA na rAkSasAH 3039020a nivAryamANas tu mayA hitaiSiNA; na mRSyase vAkyam idaM nizAcara 3039020c paretakalpA hi gatAyuSo narA; hitaM na gRhNanti suhRdbhir Iritam 3040001a evam uktvA tu paruSaM mArIco rAvaNaM tataH 3040001c gacchAvety abravId dIno bhayAd rAtriMcaraprabhoH 3040002a dRSTaz cAhaM punas tena zaracApAsidhAriNA 3040002c madvadhodyatazastreNa vinaSTaM jIvitaM ca me 3040003a kiM tu kartuM mayA zakyam evaM tvayi durAtmani 3040003c eSa gacchAmy ahaM tAta svasti te 'stu nizAcara 3040004a prahRSTas tv abhavat tena vacanena sa rAkSasaH 3040004c pariSvajya susaMzliSTam idaM vacanam abravIt 3040005a etac chauNDIryayuktaM te macchandAd iva bhASitam 3040005c idAnIm asi mArIcaH pUrvam anyo nizAcaraH 3040006a AruhyatAm ayaM zIghraM khago ratnavibhUSitaH 3040006c mayA saha ratho yuktaH pizAcavadanaiH kharaiH 3040007a tato rAvaNamArIcau vimAnam iva taM ratham 3040007c Aruhya yayatuH zIghraM tasmAd AzramamaNDalAt 3040008a tathaiva tatra pazyantau pattanAni vanAni ca 3040008c girIMz ca saritaH sarvA rASTrANi nagarANi ca 3040009a sametya daNDakAraNyaM rAghavasyAzramaM tataH 3040009c dadarza sahamarIco rAvaNo rAkSasAdhipaH 3040010a avatIrya rathAt tasmAt tataH kAJcanabhUSaNAt 3040010c haste gRhItvA mArIcaM rAvaNo vAkyam abravIt 3040011a etad rAmAzramapadaM dRzyate kadalIvRtam 3040011c kriyatAM tat sakhe zIghraM yadarthaM vayam AgatAH 3040012a sa rAvaNavacaH zrutvA mArIco rAkSasas tadA 3040012c mRgo bhUtvAzramadvAri rAmasya vicacAra ha 3040013a maNipravarazRGgAgraH sitAsitamukhAkRtiH 3040013c raktapadmotpalamukha indranIlotpalazravAH 3040014a kiM cid abhyunnata grIva indranIlanibhodaraH 3040014c madhUkanibhapArzvaz ca kaJjakiJjalkasaMnibhaH 3040015a vaidUryasaMkAzakhuras tanujaGghaH susaMhataH 3040015c indrAyudhasavarNena pucchenordhvaM virAjitaH 3040016a manoharasnigdhavarNo ratnair nAnAvidhair vRtaH 3040016c kSaNena rAkSaso jAto mRgaH paramazobhanaH 3040017a vanaM prajvalayan ramyaM rAmAzramapadaM ca tat 3040017c manoharaM darzanIyaM rUpaM kRtvA sa rAkSasaH 3040018a pralobhanArthaM vaidehyA nAnAdhAtuvicitritam 3040018c vicaran gacchate samyak zAdvalAni samantataH 3040019a rUpyabinduzataiz citro bhUtvA ca priyadarzanaH 3040019c viTapInAM kisalayAn bhaGktvAdan vicacAra ha 3040020a kadalIgRhakaM gatvA karNikArAn itas tataH 3040020c samAzrayan mandagatiH sItAsaMdarzanaM tadA 3040021a rAjIvacitrapRSThaH sa virarAja mahAmRgaH 3040021c rAmAzramapadAbhyAze vicacAra yathAsukham 3040022a punar gatvA nivRttaz ca vicacAra mRgottamaH 3040022c gatvA muhUrtaM tvarayA punaH pratinivartate 3040023a vikrIDaMz ca punar bhUmau punar eva niSIdati 3040023c AzramadvAram Agamya mRgayUthAni gacchati 3040024a mRgayUthair anugataH punar eva nivartate 3040024c sItAdarzanam AkAGkSan rAkSaso mRgatAM gataH 3040025a paribhramati citrANi maNDalAni viniSpatan 3040025c samudvIkSya ca sarve taM mRgA ye 'nye vanecarAH 3040026a upagamya samAghrAya vidravanti dizo daza 3040026c rAkSasaH so 'pi tAn vanyAn mRgAn mRgavadhe rataH 3040027a pracchAdanArthaM bhAvasya na bhakSayati saMspRzan 3040027c tasminn eva tataH kAle vaidehI zubhalocanA 3040028a kusumApacaye vyagrA pAdapAn atyavartata 3040028c karNikArAn azokAMz ca cUTAMz ca madirekSaNA 3040029a kusumAny apacinvantI cacAra rucirAnanA 3040029c anarhAraNyavAsasya sA taM ratnamayaM mRgam 3040029e muktAmaNivicitrAGgaM dadarza paramAGganA 3040030a taM vai ruciradaNtauSThaM rUpyadhAtutanUruham 3040030c vismayotphullanayanA sasnehaM samudaikSata 3040031a sa ca tAM rAmadayitAM pazyan mAyAmayo mRgaH 3040031c vicacAra tatas tatra dIpayann iva tad vanam 3040032a adRSTapUrvaM dRSTvA taM nAnAratnamayaM mRgam 3040032c vismayaM paramaM sItA jagAma janakAtmajA 3041001a sA taM saMprekSya suzroNI kusumAni vicinvatI 3041001c hemarAjatavarNAbhyAM pArzvAbhyAm upazobhitam 3041002a prahRSTA cAnavadyAGgI mRSTahATakavarNinI 3041002c bhartAram api cAkrandal lakSmaNaM caiva sAyudham 3041003a tayAhUtau naravyAghrau vaidehyA rAmalakSmaNau 3041003c vIkSamANau tu taM dezaM tadA dadRzatur mRgam 3041004a zaGkamAnas tu taM dRSTvA lakSmaNo rAmam abravIt 3041004c tam evainam ahaM manye mArIcaM rAkSasaM mRgam 3041005a caranto mRgayAM hRSTAH pApenopAdhinA vane 3041005c anena nihatA rAma rAjAnaH kAmarUpiNA 3041006a asya mAyAvido mAyAmRgarUpam idaM kRtam 3041006c bhAnumatpuruSavyAghra gandharvapurasaMnibham 3041007a mRgo hy evaMvidho ratnavicitro nAsti rAghava 3041007c jagatyAM jagatInAtha mAyaiSA hi na saMzayaH 3041008a evaM bruvANaM kAkutsthaM prativArya zucismitA 3041008c uvAca sItA saMhRSTA chadmanA hRtacetanA 3041009a AryaputrAbhirAmo 'sau mRgo harati me manaH 3041009c AnayainaM mahAbAho krIDArthaM no bhaviSyati 3041010a ihAzramapade 'smAkaM bahavaH puNyadarzanAH 3041010c mRgAz caranti sahitAz camarAH sRmarAs tathA 3041011a RkSAH pRSatasaMghAz ca vAnarAH kiMnarAs tathA 3041011c vicaranti mahAbAho rUpazreSThA mahAbalAH 3041012a na cAsya sadRzo rAjan dRSTapUrvo mRgaH purA 3041012c tejasA kSamayA dIptyA yathAyaM mRgasattamaH 3041013a nAnAvarNavicitrAGgo ratnabindusamAcitaH 3041013c dyotayan vanam avyagraM zobhate zazisaMnibhaH 3041014a aho rUpam aho lakSmIH svarasaMpac ca zobhanA 3041014c mRgo 'dbhuto vicitro 'sau hRdayaM haratIva me 3041015a yadi grahaNam abhyeti jIvann eva mRgas tava 3041015c AzcaryabhUtaM bhavati vismayaM janayiSyati 3041016a samAptavanavAsAnAM rAjyasthAnAM ca naH punaH 3041016c antaHpuravibhUSArtho mRga eSa bhaviSyati 3041017a bharatasyAryaputrasya zvazrUNAM mama ca prabho 3041017c mRgarUpam idaM divyaM vismayaM janayiSyati 3041018a jIvan na yadi te 'bhyeti grahaNaM mRgasattamaH 3041018c ajinaM narazArdUla ruciraM me bhaviSyati 3041019a nihatasyAsya sattvasya jAmbUnadamayatvaci 3041019c zaSpabRsyAM vinItAyAm icchAmy aham upAsitum 3041020a kAmavRttam idaM raudraM strINAm asadRzaM matam 3041020c vapuSA tv asya sattvasya vismayo janito mama 3041021a tena kAJcanaromNA tu maNipravarazRGgiNA 3041021c taruNAdityavarNena nakSatrapathavarcasA 3041021e babhUva rAghavasyApi mano vismayam Agatam 3041022a evaM sItAvacaH zrutvA dRSTvA ca mRgam adbhutam 3041022c uvAca rAghavo hRSTo bhrAtaraM lakSmaNaM vacaH 3041023a pazya lakSmaNa vaidehyAH spRhAM mRgagatAm imAm 3041023c rUpazreSThatayA hy eSa mRgo 'dya na bhaviSyati 3041024a na vane nandanoddeze na caitrarathasaMzraye 3041024c kutaH pRthivyAM saumitre yo 'sya kaz cit samo mRgaH 3041025a pratilomAnulomAz ca rucirA romarAjayaH 3041025c zobhante mRgam Azritya citrAH kanakabindubhiH 3041026a pazyAsya jRmbhamANasya dIptAm agnizikhopamAm 3041026c jihvAM mukhAn niHsarantIM meghAd iva zatahradAm 3041027a masAragalvarkamukhaH zaGkhamuktAnibhodaraH 3041027c kasya nAmAnirUpyo 'sau na mano lobhayen mRgaH 3041028a kasya rUpam idaM dRSTvA jAmbUnadamayaprabham 3041028c nAnAratnamayaM divyaM na mano vismayaM vrajet 3041029a mAMsahetor api mRgAn vihArArthaM ca dhanvinaH 3041029c ghnanti lakSmaNa rAjAno mRgayAyAM mahAvane 3041030a dhanAni vyavasAyena vicIyante mahAvane 3041030c dhAtavo vividhAz cApi maNiratnasuvarNinaH 3041031a tat sAram akhilaM nqNAM dhanaM nicayavardhanam 3041031c manasA cintitaM sarvaM yathA zukrasya lakSmaNa 3041032a arthI yenArthakRtyena saMvrajaty avicArayan 3041032c tam artham arthazAstrajJaH prAhur arthyAz ca lakSmaNa 3041033a etasya mRgaratnasya parArdhye kAJcanatvaci 3041033c upavekSyati vaidehI mayA saha sumadhyamA 3041034a na kAdalI na priyakI na praveNI na cAvikI 3041034c bhaved etasya sadRzI sparzaneneti me matiH 3041035a eSa caiva mRgaH zrImAn yaz ca divyo nabhazcaraH 3041035c ubhAv etau mRgau divyau tArAmRgamahImRgau 3041036a yadi vAyaM tathA yan mAM bhaved vadasi lakSmaNa 3041036c mAyaiSA rAkSasasyeti kartavyo 'sya vadho mayA 3041037a etena hi nRzaMsena mArIcenAkRtAtmanA 3041037c vane vicaratA pUrvaM hiMsitA munipuMgavAH 3041038a utthAya bahavo yena mRgayAyAM janAdhipAH 3041038c nihatAH parameSvAsAs tasmAd vadhyas tv ayaM mRgaH 3041039a purastAd iha vAtApiH paribhUya tapasvinaH 3041039c udarastho dvijAn hanti svagarbho 'zvatarIm iva 3041040a sa kadA cic cirAl loke AsasAda mahAmunim 3041040c agastyaM tejasA yuktaM bhakSyas tasya babhUva ha 3041041a samutthAne ca tad rUpaM kartukAmaM samIkSya tam 3041041c utsmayitvA tu bhagavAn vAtApim idam abravIt 3041042a tvayAvigaNya vAtApe paribhUtAz ca tejasA 3041042c jIvaloke dvijazreSThAs tasmAd asi jarAM gataH 3041043a evaM tan na bhaved rakSo vAtApir iva lakSmaNa 3041043c madvidhaM yo 'timanyeta dharmanityaM jitendriyam 3041044a bhaved dhato 'yaM vAtApir agastyeneva mA gatiH 3041044c iha tvaM bhava saMnaddho yantrito rakSa maithilIm 3041045a asyAm Ayattam asmAkaM yat kRtyaM raghunandana 3041045c aham enaM vadhiSyAmi grahISyAmy atha vA mRgam 3041046a yAvad gacchAmi saumitre mRgam AnayituM drutam 3041046c pazya lakSmaNa vaidehIM mRgatvaci gataspRhAm 3041047a tvacA pradhAnayA hy eSa mRgo 'dya na bhaviSyati 3041047c apramattena te bhAvyam Azramasthena sItayA 3041048a yAvat pRSatam ekena sAyakena nihanmy aham 3041048c hatvaitac carma AdAya zIghram eSyAmi lakSmaNa 3041049a pradakSiNenAtibalena pakSiNA; jaTAyuSA buddhimatA ca lakSmaNa 3041049c bhavApramattaH pratigRhya maithilIM; pratikSaNaM sarvata eva zaGkitaH 3042001a tathA tu taM samAdizya bhrAtaraM raghunandanaH 3042001c babandhAsiM mahAtejA jAmbUnadamayatsarum 3042002a tatas triviNataM cApam AdAyAtmavibhUSaNam 3042002c Abadhya ca kalApau dvau jagAmodagravikramaH 3042003a taM vaJcayAno rAjendram ApatantaM nirIkSya vai 3042003c babhUvAntarhitas trAsAt punaH saMdarzane 'bhavat 3042004a baddhAsir dhanur AdAya pradudrAva yato mRgaH 3042004c taM sa pazyati rUpeNa dyotamAnam ivAgrataH 3042005a avekSyAvekSya dhAvantaM dhanuSpANir mahAvane 3042005c ativRttam iSoH pAtAl lobhayAnaM kadA cana 3042006a zaGkitaM tu samudbhrAntam utpatantam ivAmbare 3042006c dazyamAnam adRzyaM ca navoddezeSu keSu cit 3042007a chinnAbhrair iva saMvItaM zAradaM candramaNDalam 3042007c muhUrtAd eva dadRze muhur dUrAt prakAzate 3042008a darzanAdarzanenaiva so 'pAkarSata rAghavam 3042008c AsIt kruddhas tu kAkutstho vivazas tena mohitaH 3042009a athAvatasthe suzrAntaz chAyAm Azritya zAdvale 3042009c mRgaiH parivRto vanyair adUrAt pratyadRzyata 3042010a dRSTvA rAmo mahAtejAs taM hantuM kRtanizcayaH 3042010c saMdhAya sudRDhe cApe vikRSya balavad balI 3042011a tam eva mRgam uddizya jvalantam iva pannagam 3042011c mumoca jvalitaM dIptam astrabrahmavinirmitam 3042012a sa bhRzaM mRgarUpasya vinirbhidya zarottamaH 3042012c mArIcasyaiva hRdayaM vibhedAzanisaMnibhaH 3042013a tAlamAtram athotpatya nyapatat sa zarAturaH 3042013c vyanadad bhairavaM nAdaM dharaNyAm alpajIvitaH 3042013e mriyamANas tu mArIco jahau tAM kRtrimAM tanum 3042014a saMprAptakAlam AjJAya cakAra ca tataH svaram 3042014c sadRzaM rAghavasyaiva hA sIte lakSmaNeti ca 3042015a tena marmaNi nirviddhaH zareNAnupamena hi 3042015c mRgarUpaM tu tat tyaktvA rAkSasaM rUpam AtmanaH 3042015e cakre sa sumahAkAyo mArIco jIvitaM tyajan 3042016a tato vicitrakeyUraH sarvAbharaNabhUSitaH 3042016c hemamAlI mahAdaMSTro rAkSaso 'bhUc charAhataH 3042017a taM dRSTvA patitaM bhUmau rAkSasaM ghoradarzanam 3042017c jagAma manasA sItAM lakSmaNasya vacaH smaran 3042018a hA sIte lakSmaNety evam Akruzya tu mahAsvaram 3042018c mamAra rAkSasaH so 'yaM zrutvA sItA kathaM bhavet 3042019a lakSmaNaz ca mahAbAhuH kAm avasthAM gamiSyati 3042019c iti saMcintya dharmAtmA rAmo hRSTatanUruhaH 3042020a tatra rAmaM bhayaM tIvram Aviveza viSAdajam 3042020c rAkSasaM mRgarUpaM taM hatvA zrutvA ca tat svaram 3042021a nihatya pRSataM cAnyaM mAMsam AdAya rAghavaH 3042021c tvaramANo janasthAnaM sasArAbhimukhas tadA 3043001a ArtasvaraM tu taM bhartur vijJAya sadRzaM vane 3043001c uvAca lakSmaNaM sItA gaccha jAnIhi rAghavam 3043002a na hi me jIvitaM sthAne hRdayaM vAvatiSThate 3043002c krozataH paramArtasya zrutaH zabdo mayA bhRzam 3043003a AkrandamAnaM tu vane bhrAtaraM trAtum arhasi 3043003c taM kSipram abhidhAva tvaM bhrAtaraM zaraNaiSiNam 3043004a rakSasAM vazam ApannaM siMhAnAm iva govRSam 3043004c na jagAma tathoktas tu bhrAtur AjJAya zAsanam 3043005a tam uvAca tatas tatra kupitA janakAtmajA 3043005c saumitre mitrarUpeNa bhrAtus tvam asi zatruvat 3043006a yas tvam asyAm avasthAyAM bhrAtaraM nAbhipadyase 3043006c icchasi tvaM vinazyantaM rAmaM lakSmaNa matkRte 3043007a vyasanaM te priyaM manye sneho bhrAtari nAsti te 3043007c tena tiSThasi visrabdhas tam apazyan mahAdyutim 3043008a kiM hi saMzayam Apanne tasminn iha mayA bhavet 3043008c kartavyam iha tiSThantyA yat pradhAnas tvam AgataH 3043009a iti bruvANaM vaidehIM bASpazokapariplutAm 3043009c abravIl lakSmaNas trastAM sItAM mRgavadhUm iva 3043010a devi devamanuSyeSu gandharveSu patatriSu 3043010c rAkSaseSu pizAceSu kiMnareSu mRgeSu ca 3043011a dAnaveSu ca ghoreSu na sa vidyeta zobhane 3043011c yo rAmaM pratiyudhyeta samare vAsavopamam 3043012a avadhyaH samare rAmo naivaM tvaM vaktum arhasi 3043012c na tvAm asmin vane hAtum utsahe rAghavaM vinA 3043013a anivAryaM balaM tasya balair balavatAm api 3043013c tribhir lokaiH samudyuktaiH sezvaraiH sAmarair api 3043014a hRdayaM nirvRtaM te 'stu saMtApas tyajyatAm ayam 3043014c AgamiSyati te bhartA zIghraM hatvA mRgottamam 3043015a na sa tasya svaro vyaktaM na kaz cid api daivataH 3043015c gandharvanagaraprakhyA mAyA sA tasya rakSasaH 3043016a nyAsabhUtAsi vaidehi nyastA mayi mahAtmanA 3043016c rAmeNa tvaM varArohe na tvAM tyaktum ihotsahe 3043017a kRtavairAz ca kalyANi vayam etair nizAcaraiH 3043017c kharasya nidhane devi janasthAnavadhaM prati 3043018a rAkSasA vidhinA vAco visRjanti mahAvane 3043018c hiMsAvihArA vaidehi na cintayitum arhasi 3043019a lakSmaNenaivam uktA tu kruddhA saMraktalocanA 3043019c abravIt paruSaM vAkyaM lakSmaNaM satyavAdinam 3043020a anArya karuNArambha nRzaMsa kulapAMsana 3043020c ahaM tava priyaM manye tenaitAni prabhASase 3043021a naitac citraM sapatneSu pApaM lakSmaNa yad bhavet 3043021c tvadvidheSu nRzaMseSu nityaM pracchannacAriSu 3043022a suduSTas tvaM vane rAmam ekam eko 'nugacchasi 3043022c mama hetoH praticchannaH prayukto bharatena vA 3043023a katham indIvarazyAmaM rAmaM padmanibhekSaNam 3043023c upasaMzritya bhartAraM kAmayeyaM pRthag janam 3043024a samakSaM tava saumitre prANAMs tyakSye na saMzayaH 3043024c rAmaM vinA kSaNam api na hi jIvAmi bhUtale 3043025a ity uktaH paruSaM vAkyaM sItayA somaharSaNam 3043025c abravIl lakSmaNaH sItAM prAJjalir vijitendriyaH 3043026a uttaraM notsahe vaktuM daivataM bhavatI mama 3043026c vAkyam apratirUpaM tu na citraM strISu maithili 3043027a svabhAvas tv eSa nArINAm eSu lokeSu dRzyate 3043027c vimuktadharmAz capalAs tIkSNA bhedakarAH striyaH 3043028a upazRNvantu me sarve sAkSibhUtA vanecarAH 3043028c nyAyavAdI yathA vAkyam ukto 'haM paruSaM tvayA 3043029a dhik tvAm adya praNazya tvaM yan mAm evaM vizaGkase 3043029c strItvAd duSTasvabhAvena guruvAkye vyavasthitam 3043030a gamiSye yatra kAkutsthaH svasti te 'stu varAnane 3043030c rakSantu tvAM vizAlAkSi samagrA vanadevatAH 3043031a nimittAni hi ghorANi yAni prAdurbhavanti me 3043031c api tvAM saha rAmeNa pazyeyaM punar AgataH 3043032a lakSmaNenaivam uktA tu rudatI janakAtmajA 3043032c pratyuvAca tato vAkyaM tIvraM bASpapariplutA 3043033a godAvarIM pravekSyAmi vinA rAmeNa lakSmaNa 3043033c AbandhiSye 'tha vA tyakSye viSame deham AtmanaH 3043034a pibAmi vA viSaM tIkSNaM pravekSyAmi hutAzanam 3043034c na tv ahaM rAghavAd anyaM padApi puruSaM spRze 3043035a iti lakSmaNam Akruzya sItA duHkhasamanvitA 3043035c pANibhyAM rudatI duHkhAd udaraM prajaghAna ha 3043036a tAm ArtarUpAM vimanA rudantIM; saumitrir Alokya vizAlanetrAm 3043036c AzvAsayAm Asa na caiva bhartus; taM bhrAtaraM kiM cid uvAca sItA 3043037a tatas tu sItAm abhivAdya lakSmaNaH; kRtAJjaliH kiM cid abhipraNamya 3043037c avekSamANo bahuzaz ca maithilIM; jagAma rAmasya samIpam AtmavAn 3044001a tayA paruSam uktas tu kupito rAghavAnujaH 3044001c sa vikAGkSan bhRzaM rAmaM pratasthe nacirAd iva 3044002a tadAsAdya dazagrIvaH kSipram antaram AsthitaH 3044002c abhicakrAma vaidehIM parivrAjakarUpadhRk 3044003a zlakSNakASAyasaMvItaH zikhI chatrI upAnahI 3044003c vAme cAMse 'vasajyAtha zubhe yaSTikamaNDalU 3044003e parivrAjakarUpeNa vaidehIM samupAgamat 3044004a tAm AsasAdAtibalo bhrAtRbhyAM rahitAM vane 3044004c rahitAM sUryacandrAbhyAM saMdhyAm iva mahattamaH 3044005a tAm apazyat tato bAlAM rAjaputrIM yazasvinIm 3044005c rohiNIM zazinA hInAM grahavad bhRzadAruNaH 3044006a tam ugraM pApakarmANaM janasthAnaruhA drumAH 3044006c samIkSya na prakampante na pravAti ca mArutaH 3044007a zIghrasrotAz ca taM dRSTvA vIkSantaM raktalocanam 3044007c stimitaM gantum Arebhe bhayAd godAvarI nadI 3044008a rAmasya tv antaraM prepsur dazagrIvas tadantare 3044008c upatasthe ca vaidehIM bhikSurUpeNa rAvaNaH 3044009a abhavyo bhavyarUpeNa bhartAram anuzocatIm 3044009c abhyavartata vaidehIM citrAm iva zanaizcaraH 3044010a sa pApo bhavyarUpeNa tRNaiH kUpa ivAvRtaH 3044010c atiSThat prekSya vaidehIM rAmapatnIM yazasvinIm 3044011a zubhAM ruciradantauSThIM pUrNacandranibhAnanAm 3044011c AsInAM parNazAlAyAM bASpazokAbhipIDitAm 3044012a sa tAM padmapalAzAkSIM pItakauzeyavAsinIm 3044012c abhyagacchata vaidehIM duSTacetA nizAcaraH 3044013a sa manmathazarAviSTo brahmaghoSam udIrayan 3044013c abravIt prazritaM vAkyaM rahite rAkSasAdhipaH 3044014a tAm uttamAM trilokAnAM padmahInAm iva zriyam 3044014c vibhrAjamAnAM vapuSA rAvaNaH prazazaMsa ha 3044015a kA tvaM kAJcanavarNAbhe pItakauzeyavAsini 3044015c kamalAnAM zubhAM mAlAM padminIva ca bibhratI 3044016a hrIH zrIH kIrtiH zubhA lakSmIr apsarA vA zubhAnane 3044016c bhUtir vA tvaM varArohe ratir vA svairacAriNI 3044017a samAH zikhariNaH snigdhAH pANDurA dazanAs tava 3044017c vizAle vimale netre raktAnte kRSNatArake 3044018a vizAlaM jaghanaM pInam UrU karikaropamau 3044018c etAv upacitau vRttau sahitau saMpragalbhitau 3044019a pInonnatamukhau kAntau snigdhatAlaphalopamau 3044019c maNipravekAbharaNau rucirau te payodharau 3044020a cArusmite cArudati cArunetre vilAsini 3044020c mano harasi me rAme nadIkUlam ivAmbhasA 3044021a karAntamitamadhyAsi sukezI saMhatastanI 3044021c naiva devI na gandharvI na yakSI na ca kiMnarI 3044022a naivaMrUpA mayA nArI dRSTapUrvA mahItale 3044022c iha vAsaz ca kAntAre cittam unmAthayanti me 3044023a sA pratikrAma bhadraM te na tvaM vastum ihArhasi 3044023c rAkSasAnAm ayaM vAso ghorANAM kAmarUpiNAm 3044024a prAsAdAgryANi ramyANi nagaropavanAni ca 3044024c saMpannAni sugandhIni yuktAny AcarituM tvayA 3044025a varaM mAlyaM varaM pAnaM varaM vastraM ca zobhane 3044025c bhartAraM ca varaM manye tvadyuktam asitekSaNe 3044026a kA tvaM bhavasi rudrANAM marutAM vA zucismite 3044026c vasUnAM vA varArohe devatA pratibhAsi me 3044027a neha gacchantI gandharvA na devA na ca kiMnarAH 3044027c rAkSasAnAm ayaM vAsaH kathaM nu tvam ihAgatA 3044028a iha zAkhAmRgAH siMhA dvIpivyAghramRgAs tathA 3044028c RkSAs tarakSavaH kaGkAH kathaM tebhyo na bibhyase 3044029a madAnvitAnAM ghorANAM kuJjarANAM tarasvinAm 3044029c katham ekA mahAraNye na bibheSi vanAnane 3044030a kAsi kasya kutaz ca tvaM kiMnimittaM ca daNDakAn 3044030c ekA carasi kalyANi ghorAn rAkSasasevitAn 3044031a iti prazastA vaidehI rAvaNena durAtmanA 3044031c dvijAtiveSeNa hi taM dRSTvA rAvaNam Agatam 3044031e sarvair atithisatkAraiH pUjayAm Asa maithilI 3044032a upAnIyAsanaM pUrvaM pAdyenAbhinimantrya ca 3044032c abravIt siddham ity eva tadA taM saumyadarzanam 3044033a dvijAtiveSeNa samIkSya maithilI; tam AgataM pAtrakusumbhadhAriNam 3044033c azakyam uddveSTum upAyadarzanAn; nyamantrayad brAhmaNavad yathAgatam 3044034a iyaM bRsI brAhmaNa kAmam AsyatAm; idaM ca pAdyaM pratigRhyatAm iti 3044034c idaM ca siddhaM vanajAtam uttamaM; tvadartham avyagram ihopabhujyatAm 3044035a nimantryamANaH pratipUrNabhASiNIM; narendrapatnIM prasamIkSya maithilIm 3044035c prahasya tasyA haraNe dhRtaM manaH; samarpayAm Asa vadhAya rAvaNaH 3044036a tataH suveSaM mRgayA gataM patiM; pratIkSamANA sahalakSmaNaM tadA 3044036c nirIkSamANA haritaM dadarza tan; mahad vanaM naiva tu rAmalakSmaNau 3045001a rAvaNena tu vaidehI tadA pRSTA jihIrSuNA 3045001c parivrAjakarUpeNa zazaMsAtmAnam AtmanA 3045002a brAhmaNaz cAtithiz caiSa anukto hi zapeta mAm 3045002c iti dhyAtvA muhUrtaM tu sItA vacanam abravIt 3045003a duhitA janakasyAhaM maithilasya mahAtmanaH 3045003c sItA nAmnAsmi bhadraM te rAmabhAryA dvijottama 3045004a saMvatsaraM cAdhyuSitA rAghavasya nivezane 3045004c bhuJjAnA mAnuSAn bhogAn sarvakAmasamRddhinI 3045005a tataH saMvatsarAd UrdhvaM samamanyata me patim 3045005c abhiSecayituM rAmaM sameto rAjamantribhiH 3045006a tasmin saMbhriyamANe tu rAghavasyAbhiSecane 3045006c kaikeyI nAma bhartAraM mamAryA yAcate varam 3045007a pratigRhya tu kaikeyI zvazuraM sukRtena me 3045007c mama pravrAjanaM bhartur bharatasyAbhiSecanam 3045007e dvAv ayAcata bhartAraM satyasaMdhaM nRpottamam 3045008a nAdya bhokSye na ca svapsye na pAsye 'haM kadA cana 3045008c eSa me jIvitasyAnto rAmo yady abhiSicyate 3045009a iti bruvANAM kaikeyIM zvazuro me sa mAnadaH 3045009c ayAcatArthair anvarthair na ca yAcJAM cakAra sA 3045010a mama bhartA mahAtejA vayasA paJcaviMzakaH 3045010c rAmeti prathito loke guNavAn satyavAk zuciH 3045010e vizAlAkSo mahAbAhuH sarvabhUtahite rataH 3045011a abhiSekAya tu pituH samIpaM rAmam Agatam 3045011c kaikeyI mama bhartAram ity uvAca drutaM vacaH 3045012a tava pitrA samAjJaptaM mamedaM zRNu rAghava 3045012c bharatAya pradAtavyam idaM rAjyam akaNTakam 3045013a tvayA tu khalu vastavyaM nava varSANi paJca ca 3045013c vane pravraja kAkutstha pitaraM mocayAnRtAt 3045014a tathety uvAca tAM rAmaH kaikeyIm akutobhayaH 3045014c cakAra tad vacas tasyA mama bhartA dRDhavrataH 3045015a dadyAn na pratigRhNIyAt satyabrUyAn na cAnRtam 3045015c etad brAhmaNa rAmasya vrataM dhruvam anuttamam 3045016a tasya bhrAtA tu vaimAtro lakSmaNo nAma vIryavAn 3045016c rAmasya puruSavyAghraH sahAyaH samare 'rihA 3045017a sa bhrAtA lakSmaNo nAma dharmacArI dRDhavrataH 3045017c anvagacchad dhanuSpANiH pravrajantaM mayA saha 3045018a te vayaM pracyutA rAjyAt kaileyyAs tu kRte trayaH 3045018c vicarAma dvijazreSTha vanaM gambhIram ojasA 3045019a samAzvasa muhUrtaM tu zakyaM vastum iha tvayA 3045019c AgamiSyati me bhartA vanyam AdAya puSkalam 3045020a sa tvaM nAma ca gotraM ca kulam AcakSva tattvataH 3045020c ekaz ca daNDakAraNye kimarthaM carasi dvija 3045021a evaM bruvatyAM sItAyAM rAmapatnyAM mahAbalaH 3045021c pratyuvAcottaraM tIvraM rAvaNo rAkSasAdhipaH 3045022a yena vitrAsitA lokAH sadevAsurapannagAH 3045022c ahaM sa rAvaNo nAma sIte rakSogaNezvaraH 3045023a tvAM tu kAJcanavarNAbhAM dRSTvA kauzeyavAsinIm 3045023c ratiM svakeSu dAreSu nAdhigacchAmy anindite 3045024a bahvInAm uttamastrINAm AhRtAnAm itas tataH 3045024c sarvAsAm eva bhadraM te mamAgramahiSI bhava 3045025a laGkA nAma samudrasya madhye mama mahApurI 3045025c sAgareNa parikSiptA niviSTA girimUrdhani 3045026a tatra sIte mayA sArdhaM vaneSu vicariSyasi 3045026c na cAsyAraNyavAsasya spRhayiSyasi bhAmini 3045027a paJcadAsyaH sahasrANi sarvAbharaNabhUSitAH 3045027c sIte paricariSyanti bhAryA bhavasi me yadi 3045028a rAvaNenaivam uktA tu kupitA janakAtmajA 3045028c pratyuvAcAnavadyAGgI tam anAdRtya rAkSasaM 3045029a mahAgirim ivAkampyaM mahendrasadRzaM patim 3045029c mahodadhim ivAkSobhyam ahaM rAmam anuvratA 3045030a mahAbAhuM mahoraskaM siMhavikrAntagAminam 3045030c nRsiMhaM siMhasaMkAzam ahaM rAmam anuvratA 3045031a pUrNacandrAnanaM vIraM rAjavatsaM jitendriyam 3045031c pRthukIrtiM mahAbAhum ahaM rAmam anuvratA 3045032a tvaM punar jambukaH siMhIM mAm ihecchasi durlabhAm 3045032c nAhaM zakyA tvayA spraSTum Adityasya prabhA yathA 3045033a pAdapAn kAJcanAn nUnaM bahUn pazyasi mandabhAk 3045033c rAghavasya priyAM bhAryAM yas tvam icchasi rAvaNa 3045034a kSudhitasya ca siMhasya mRgazatros tarasvinaH 3045034c AzIviSasya vadanAd daMSTrAm AdAtum icchasi 3045035a mandaraM parvatazreSThaM pANinA hartum icchasi 3045035c kAlakUTaM viSaM pItvA svastimAn gantum icchasi 3045036a akSisUcyA pramRjasi jihvayA leDhi ca kSuram 3045036c rAghavasya priyAM bhAryAm adhigantuM tvam icchasi 3045037a avasajya zilAM kaNThe samudraM tartum icchasi 3045037c sUryA candramasau cobhau prANibhyAM hartum icchasi 3045037e yo rAmasya priyAM bhAryAM pradharSayitum icchasi 3045038a agniM prajvalitaM dRSTvA vastreNAhartum icchasi 3045038c kalyANa vRttAM rAmasya yo bhAryAM hartum icchasi 3045039a ayomukhAnAM zUlAnAm agre caritum icchasi 3045039c rAmasya sadRzIM bhAryAM yo 'dhigantuM tvam icchasi 3045040a yad antaraM siMhazRgAlayor vane; yad antaraM syandanikAsamudrayoH 3045040c surAgryasauvIrakayor yad antaraM; tad antaraM dAzarathes tavaiva ca 3045041a yad antaraM kAJcanasIsalohayor; yad antaraM candanavAripaGkayoH 3045041c yad antaraM hastibiDAlayor vane; tad antaraM dazarathes tavaiva ca 3045042a yad antaraM vAyasavainateyayor; yad antaraM madgumayUrayor api 3045042c yad antaraM sArasagRdhrayor vane; tad antaraM dAzarathes tavaiva ca 3045043a tasmin sahasrAkSasamaprabhAve; rAme sthite kArmukabANapANau 3045043c hRtApi te 'haM na jarAM gamiSye; vajraM yathA makSikayAvagIrNam 3045044a itIva tad vAkyam aduSTabhAvA; sudRSTam uktvA rajanIcaraM tam 3045044c gAtraprakampAd vyathitA babhUva; vAtoddhatA sA kadalIva tanvI 3045045a tAM vepamAnAm upalakSya sItAM; sa rAvaNo mRtyusamaprabhAvaH 3045045c kulaM balaM nAma ca karma cAtmanaH; samAcacakSe bhayakAraNArtham 3046001a evaM bruvatyAM sItAyAM saMrabdhaH paruSAkSaram 3046001c lalATe bhrukuTIM kRtvA rAvaNaH pratyuvAca ha 3046002a bhrAtA vaizravaNasyAhaM sApatnyo varavarNini 3046002c rAvaNo nAma bhadraM te dazagrIvaH pratApavAn 3046003a yasya devAH sagandharvAH pizAcapatagoragAH 3046003c vidravanti bhayAd bhItA mRtyor iva sadA prajAH 3046004a yena vaizravaNo bhrAtA vaimAtraH kAraNAntare 3046004c dvandvam AsAditaH krodhAd raNe vikramya nirjitaH 3046005a madbhayArtaH parityajya svam adhiSThAnam Rddhimat 3046005c kailAsaM parvatazreSTham adhyAste naravAhanaH 3046006a yasya tat puSpakaM nAma vimAnaM kAmagaM zubham 3046006c vIryAd AvarjitaM bhadre yena yAmi vihAyasaM 3046007a mama saMjAtaroSasya mukhaM dRSTvaiva maithili 3046007c vidravanti paritrastAH surAH zakrapurogamAH 3046008a yatra tiSThAmy ahaM tatra mAruto vAti zaGkitaH 3046008c tIvrAMzuH zizirAMzuz ca bhayAt saMpadyate raviH 3046009a niSkampapatrAs taravo nadyaz ca stimitodakAH 3046009c bhavanti yatra yatrAhaM tiSThAmi ca carAmi ca 3046010a mama pAre samudrasya laGkA nAma purI zubhA 3046010c saMpUrNA rAkSasair ghorair yathendrasyAmarAvatI 3046011a prAkAreNa parikSiptA pANDureNa virAjitA 3046011c hemakakSyA purI ramyA vaidUryamaya toraNA 3046012a hastyazvarathasaMbhAdhA tUryanAdavinAditA 3046012c sarvakAmaphalair vRkSaiH saMkulodyAnazobhitA 3046013a tatra tvaM vasatI sIte rAjaputri mayA saha 3046013c na sramiSyasi nArINAM mAnuSINAM manasvini 3046014a bhuJjAnA mAnuSAn bhogAn divyAMz ca varavarNini 3046014c na smariSyasi rAmasya mAnuSasya gatAyuSaH 3046015a sthApayitvA priyaM putraM rAjJA dazarathena yaH 3046015c mandavIryaH suto jyeSThas tataH prasthApito vanam 3046016a tena kiM bhraSTarAjyena rAmeNa gatacetasA 3046016c kariSyasi vizAlAkSi tApasena tapasvinA 3046017a sarvarAkSasabhartAraM kAmAt svayam ihAgatam 3046017c na manmathazarAviSTaM pratyAkhyAtuM tvam arhasi 3046018a pratyAkhyAya hi mAM bhIru paritApaM gamiSyasi 3046018c caraNenAbhihatyeva purUravasam urvazI 3046019a evam uktA tu vaidehI kruddhA saMraktalocanA 3046019c abravIt paruSaM vAkyaM rahite rAkSasAdhipam 3046020a kathaM vaizravaNaM devaM sarvabhUtanamaskRtam 3046020c bhrAtaraM vyapadizya tvam azubhaM kartum icchasi 3046021a avazyaM vinaziSyanti sarve rAvaNa rAkSasAH 3046021c yeSAM tvaM karkazo rAjA durbuddhir ajitendriyaH 3046022a apahRtya zacIM bhAryAM zakyam indrasya jIvitum 3046022c na tu rAmasya bhAryAM mAm apanIyAsti jIvitam 3046023a jIvec ciraM vajradharasya hastAc; chacIM pradhRSyApratirUparUpAm 3046023c na mAdRzIM rAkSasadharSayitvA; pItAmRtasyApi tavAsti mokSaH 3047001a sItAyA vacanaM zrutvA dazagrIvaH pratApavAn 3047001c haste hastaM samAhatya cakAra sumahad vapuH 3047002a sa maithilIM punar vAkyaM babhASe ca tato bhRzam 3047002c nonmattayA zrutau manye mama vIryaparAkramau 3047003a udvaheyaM bhujAbhyAM tu medinIm ambare sthitaH 3047003c ApibeyaM samudraM ca mRtyuM hanyAM raNe sthitaH 3047004a arkaM rundhyAM zarais tIkSNair vibhindyAM hi mahItalam 3047004c kAmarUpiNam unmatte pazya mAM kAmadaM patim 3047005a evam uktavatas tasya rAvaNasya zikhiprabhe 3047005c kruddhasya hariparyante rakte netre babhUvatuH 3047006a sadyaH saumyaM parityajya bhikSurUpaM sa rAvaNaH 3047006c svaM rUpaM kAlarUpAbhaM bheje vaizravaNAnujaH 3047007a saMraktanayanaH zrImAMs taptakAJcanakuNDalaH 3047007c dazAsyaH kArmukI bANI babhUva kSaNadAcaraH 3047008a sa parivrAjakacchadma mahAkAyo vihAya tat 3047008c pratipede svakaM rUpaM rAvaNo rAkSasAdhipaH 3047009a saMraktanayanaH krodhAj jImUtanicayaprabhaH 3047009c raktAmbaradharas tasthau strIratnaM prekSya maithilIm 3047010a sa tAm asitakezAntAM bhAskarasya prabhAm iva 3047010c vasanAbharaNopetAM maithilIM rAvaNo 'bravIt 3047011a triSu lokeSu vikhyAtaM yadi bhartAram icchasi 3047011c mAm Azraya varArohe tavAhaM sadRzaH patiH 3047012a mAM bhajasva cirAya tvam ahaM zlAghyas tava priyaH 3047012c naiva cAhaM kva cid bhadre kariSye tava vipriyam 3047012e tyajyatAM mAnuSo bhAvo mayi bhAvaH praNIyatAm 3047013a rAjyAc cyutam asiddhArthaM rAmaM parimitAyuSam 3047013c kair guNair anuraktAsi mUDhe paNDitamAnini 3047014a yaH striyA vacanAd rAjyaM vihAya sasuhRjjanam 3047014c asmin vyAlAnucarite vane vasati durmatiH 3047015a ity uktvA maithilIM vAkyaM priyArhAM priyavAdinIm 3047015c jagrAha rAvaNaH sItAM budhaH khe rohiNIm iva 3047016a vAmena sItAM padmAkSIM mUrdhajeSu kareNa saH 3047016c Urvos tu dakSiNenaiva parijagrAha pANinA 3047017a taM dRSTvA girizRGgAbhaM tIkSNadaMSTraM mahAbhujam 3047017c prAdravan mRtyusaMkAzaM bhayArtA vanadevatAH 3047018a sa ca mAyAmayo divyaH kharayuktaH kharasvanaH 3047018c pratyadRzyata hemAGgo rAvaNasya mahArathaH 3047019a tatas tAM paruSair vAkyair abhitarjya mahAsvanaH 3047019c aGkenAdAya vaidehIM ratham Aropayat tadA 3047020a sA gRhItAticukroza rAvaNena yazasvinI 3047020c rAmeti sItA duHkhArtA rAmaM dUragataM vane 3047021a tAm akAmAM sa kAmArtaH pannagendravadhUm iva 3047021c viveSTamAnAm AdAya utpapAthAtha rAvaNaH 3047022a tataH sA rAkSasendreNa hriyamANA vihAyasA 3047022c bhRzaM cukroza matteva bhrAntacittA yathAturA 3047023a hA lakSmaNa mahAbAho gurucittaprasAdaka 3047023c hriyamANAM na jAnISe rakSasA kAmarUpiNA 3047024a jIvitaM sukham arthAMz ca dharmahetoH parityajan 3047024c hriyamANAm adharmeNa mAM rAghava na pazyasi 3047025a nanu nAmAvinItAnAM vinetAsi paraMtapa 3047025c katham evaMvidhaM pApaM na tvaM zAdhi hi rAvaNam 3047026a nanu sadyo 'vinItasya dRzyate karmaNaH phalam 3047026c kAlo 'py aGgI bhavaty atra sasyAnAm iva paktaye 3047027a sa karma kRtavAn etat kAlopahatacetanaH 3047027c jIvitAntakaraM ghoraM rAmAd vyasanam Apnuhi 3047028a hantedAnIM sakAmA tu kaikeyI bAndhavaiH saha 3047028c hriyeyaM dharmakAmasya dharmapatnI yazasvinaH 3047029a Amantraye janasthAnaM karNikArAMz ca puSpitAn 3047029c kSipraM rAmAya zaMsadhvaM sItAM harati rAvaNaH 3047030a mAlyavantaM zikhariNaM vande prasravaNaM girim 3047030c kSipraM rAmAya zaMsadhvaM sItAM harati rAvaNaH 3047031a haMsasArasasaMghuSTAM vande godAvarIM nadIm 3047031c kSipraM rAmAya zaMsadhvaM sItAM harati rAvaNaH 3047032a daivatAni ca yAnty asmin vane vividhapAdape 3047032c namaskaromy ahaM tebhyo bhartuH zaMsata mAM hRtAm 3047033a yAni kAni cid apy atra sattvAni nivasanty uta 3047033c sarvANi zaraNaM yAmi mRgapakSigaNAn api 3047034a hriyamANAM priyAM bhartuH prANebhyo 'pi garIyasIm 3047034c vivazApahRtA sItA rAvaNeneti zaMsata 3047035a viditvA mAM mahAbAhur amutrApi mahAbalaH 3047035c AneSyati parAkramya vaivasvatahRtAm api 3047036a rAmAya tu yathAtattvaM jaTAyo haraNaM mama 3047036c lakSmaNAya ca tat sarvam AkhyAtavyam azeSataH 3048001a taM zabdam avasuptasya jaTAyur atha zuzruve 3048001c niraikSad rAvaNaM kSipraM vaidehIM ca dadarza saH 3048002a tataH parvatakUTAbhas tIkSNatuNDaH khagottamaH 3048002c vanaspatigataH zrImAn vyAjahAra zubhAM giram 3048003a dazagrIvasthito dharme purANe satyasaMzrayaH 3048003c jaTAyur nAma nAmnAhaM gRdhrarAjo mahAbalaH 3048004a rAjA sarvasya lokasya mahendravaruNopamaH 3048004c lokAnAM ca hite yukto rAmo dazarathAtmajaH 3048005a tasyaiSA lokanAthasya dharmapatnI yazasvinI 3048005c sItA nAma varArohA yAM tvaM hartum ihecchasi 3048006a kathaM rAjA sthito dharme paradArAn parAmRzet 3048006c rakSaNIyA vizeSeNa rAjadArA mahAbalaH 3048006e nivartaya matiM nIcAM paradArAbhimarzanam 3048007a na tat samAcared dhIro yat paro 'sya vigarhayet 3048007c yathAtmanas tathAnyeSAM dArA rakSyA vimarzanAt 3048008a arthaM vA yadi vA kAmaM ziSTAH zAstreSv anAgatam 3048008c vyavasyanty anu rAjAnaM dharmaM paurastyanandana 3048009a rAjA dharmaz ca kAmaz ca dravyANAM cottamo nidhiH 3048009c dharmaH zubhaM vA pApaM vA rAjamUlaM pravartate 3048010a pApasvabhAvaz capalaH kathaM tvaM rakSasAM vara 3048010c aizvaryam abhisaMprApto vimAnam iva duSkRtI 3048011a kAmasvabhAvo yo yasya na sa zakyaH pramArjitum 3048011c na hi duSTAtmanAm Arya mA vasaty Alaye ciram 3048012a viSaye vA pure vA te yadA rAmo mahAbalaH 3048012c nAparAdhyati dharmAtmA kathaM tasyAparAdhyasi 3048013a yadi zUrpaNakhAhetor janasthAnagataH kharaH 3048013c ativRtto hataH pUrvaM rAmeNAkliSTakarmaNA 3048014a atra brUhi yathAsatyaM ko rAmasya vyatikramaH 3048014c yasya tvaM lokanAthasya hRtvA bhAryAM gamiSyasi 3048015a kSipraM visRja vaidehIM mA tvA ghoreNa cakSuSA 3048015c dahed dahana bhUtena vRtram indrAzanir yathA 3048016a sarpam AzIviSaM baddhvA vastrAnte nAvabudhyase 3048016c grIvAyAM pratimuktaM ca kAlapAzaM na pazyasi 3048017a sa bhAraH saumya bhartavyo yo naraM nAvasAdayet 3048017c tad annam upabhoktavyaM jIryate yad anAmayam 3048018a yat kRtvA na bhaved dharmo na kIrtir na yazo bhuvi 3048018c zarIrasya bhavet khedaH kas tat karma samAcaret 3048019a SaSTivarSasahasrANi mama jAtasya rAvaNa 3048019c pitRpaitAmahaM rAjyaM yathAvad anutiSThataH 3048020a vRddho 'haM tvaM yuvA dhanvI sarathaH kavacI zarI 3048020c tathApy AdAya vaidehIM kuzalI na gamiSyasi 3048021a na zaktas tvaM balAd dhartuM vaidehIM mama pazyataH 3048021c hetubhir nyAyasaMyuktair dhruvAM vedazrutIm iva 3048022a yudhyasva yadi zUro 'si muhUrtaM tiSTha rAvaNa 3048022c zayiSyase hato bhUmau yathApUrvaM kharas tathA 3048023a asakRt saMyuge yena nihatA daityadAnavAH 3048023c nacirAc cIravAsAs tvAM rAmo yudhi vadhiSyati 3048024a kiM nu zakyaM mayA kartuM gatau dUraM nRpAtmajau 3048024c kSipraM tvaM nazyase nIca tayor bhIto na saMzayaH 3048025a na hi me jIvamAnasya nayiSyasi zubhAm imAm 3048025c sItAM kamalapatrAkSIM rAmasya mahaSIM priyAm 3048026a avazyaM tu mayA kAryaM priyaM tasya mahAtmanaH 3048026c jIvitenApi rAmasya tathA dazarathasya ca 3048027a tiSTha tiSTha dazagrIva muhUrtaM pazya rAvaNa 3048027c yuddhAtithyaM pradAsyAmi yathAprANaM nizAcara 3048027e vRntAd iva phalaM tvAM tu pAtayeyaM rathottamAt 3049001a ity uktasya yathAnyAyaM rAvaNasya jaTAyuSA 3049001c kruddhasyAgninibhAH sarvA rejur viMzatidRSTayaH 3049002a saMraktanayanaH kopAt taptakAJcanakuNDalaH 3049002c rAkSasendro 'bhidudrAva patagendram amarSaNaH 3049003a sa saMprahAras tumulas tayos tasmin mahAvane 3049003c babhUva vAtoddhatayor meghayor gagane yathA 3049004a tad babhUvAdbhutaM yuddhaM gRdhrarAkSasayos tadA 3049004c sapakSayor mAlyavator mahAparvatayor iva 3049005a tato nAlIkanArAcais tIkSNAgraiz ca vikarNibhiH 3049005c abhyavarSan mahAghorair gRdhrarAjaM mahAbalaH 3049006a sa tAni zarajAlAni gRdhraH patrarathezvaraH 3049006c jaTAyuH pratijagrAha rAvaNAstrANi saMyuge 3049007a tasya tIkSNanakhAbhyAM tu caraNAbhyAM mahAbalaH 3049007c cakAra bahudhA gAtre vraNAn patagasattamaH 3049008a atha krodhAd dazagrIvo jagrAha dazamArgaNAn 3049008c mRtyudaNDanibhAn ghorAJ zatrumardanakAGkSayA 3049009a sa tair bANair mahAvIryaH pUrNamuktair ajihmagaiH 3049009c bibheda nizitais tIkSNair gRdhraM ghoraiH zilImukhaiH 3049010a sa rAkSasarathe pazyaJ jAnakIM bASpalocanAm 3049010c acintayitvA bANAMs tAn rAkSasaM samabhidravat 3049011a tato 'sya sazaraM cApaM muktAmaNivibhUSitam 3049011c caraNAbhyAM mahAtejA babhaJja patagezvaraH 3049012a tac cAgnisadRzaM dIptaM rAvaNasya zarAvaram 3049012c pakSAbhyAM ca mahAtejA vyadhunot patagezvaraH 3049013a kAJcanorazchadAn divyAn pizAcavadanAn kharAn 3049013c tAMz cAsya javasaMpannAJ jaghAna samare balI 3049014a varaM triveNusaMpannaM kAmagaM pAvakArciSam 3049014c maNihemavicitrAGgaM babhaJja ca mahAratham 3049014e pUrNacandrapratIkAzaM chatraM ca vyajanaiH saha 3049015a sa bhagnadhanvA viratho hatAzvo hatasArathiH 3049015c aGkenAdAya vaidehIM papAta bhuvi rAvaNaH 3049016a dRSTvA nipatitaM bhUmau rAvaNaM bhagnavAhanam 3049016c sAdhu sAdhv iti bhUtAni gRdhrarAjam apUjayan 3049017a parizrAntaM tu taM dRSTvA jarayA pakSiyUthapam 3049017c utpapAta punar hRSTo maithilIM gRhya rAvaNaH 3049018a taM prahRSTaM nidhAyAGke gacchantaM janakAtmajAm 3049018c gRdhrarAjaH samutpatya jaTAyur idam abravIt 3049019a vajrasaMsparzabANasya bhAryAM rAmasya rAvaNa 3049019c alpabuddhe harasy enAM vadhAya khalu rakSasAm 3049020a samitrabandhuH sAmAtyaH sabalaH saparicchadaH 3049020c viSapAnaM pibasy etat pipAsita ivodakam 3049021a anubandham ajAnantaH karmaNAm avicakSaNAH 3049021c zIghram eva vinazyanti yathA tvaM vinaziSyasi 3049022a baddhas tvaM kAlapAzena kva gatas tasya mokSyase 3049022c vadhAya baDizaM gRhya sAmiSaM jalajo yathA 3049023a na hi jAtu durAdharSau kAkutsthau tava rAvaNa 3049023c dharSaNaM cAzramasyAsya kSamiSyete tu rAghavau 3049024a yathA tvayA kRtaM karma bhIruNA lokagarhitam 3049024c taskarAcarito mArgo naiSa vIraniSevitaH 3049025a yudhyasva yadi zUro 'si muhUrtaM tiSTha rAvaNa 3049025c zayiSyase hato bhUmau yathA bhrAtA kharas tathA 3049026a paretakAle puruSo yat karma pratipadyate 3049026c vinAzAyAtmano 'dharmyaM pratipanno 'si karma tat 3049027a pApAnubandho vai yasya karmaNaH ko nu tat pumAn 3049027c kurvIta lokAdhipatiH svayambhUr bhagavAn api 3049028a evam uktvA zubhaM vAkyaM jaTAyus tasya rakSasaH 3049028c nipapAta bhRzaM pRSThe dazagrIvasya vIryavAn 3049029a taM gRhItvA nakhais tIkSNair virarAda samantataH 3049029c adhirUDho gajArohi yathA syAd duSTavAraNam 3049030a virarAda nakhair asya tuNDaM pRSThe samarpayan 3049030c kezAMz cotpATayAm Asa nakhapakSamukhAyudhaH 3049031a sa tathA gRdhrarAjena klizyamAno muhur muhuH 3049031c amarSasphuritauSThaH san prAkampata sa rAkSasaH 3049032a saMpariSvajya vaidehIM vAmenAGkena rAvaNaH 3049032c talenAbhijaghAnArto jaTAyuM krodhamUrchitaH 3049033a jaTAyus tam atikramya tuNDenAsya kharAdhipaH 3049033c vAmabAhUn daza tadA vyapAharad ariMdamaH 3049034a tataH kruddho dazakrIvaH sItAm utsRjya vIryavAn 3049034c muSTibhyAM caraNAbhyAM ca gRdhrarAjam apothayat 3049035a tato muhUrtaM saMgrAmo babhUvAtulavIryayoH 3049035c rAkSasAnAM ca mukhyasya pakSiNAM pravarasya ca 3049036a tasya vyAyacchamAnasya rAmasyArthe 'tha rAvaNaH 3049036c pakSau pAdau ca pArzvau ca khaDgam uddhRtya so 'cchinat 3049037a sa chinnapakSaH sahasA rakSasA raudrakarmaNA 3049037c nipapAta hato gRdhro dharaNyAm alpajIvitaH 3049038a taM dRSTvA patitaM bhUmau kSatajArdraM jaTAyuSam 3049038c abhyadhAvata vaidehI svabandhum iva duHkhitA 3049039a taM nIlajImUtanikAzakalpaM; supANDuroraskam udAravIryam 3049039c dadarza laGkAdhipatiH pRthivyAM; jaTAyuSaM zAntam ivAgnidAvam 3049040a tatas tu taM patrarathaM mahItale; nipAtitaM rAvaNavegamarditam 3049040c punaH pariSvajya zaziprabhAnanA; ruroda sItA janakAtmajA tadA 3050001a tam alpajIvitaM bhUmau sphurantaM rAkSasAdhipaH 3050001c dadarza gRdhraM patitaM samIpe rAghavAzramAt 3050002a sA tu tArAdhipamukhI rAvaNena samIkSya tam 3050002c gRdhrarAjaM vinihataM vilalApa suduHkhitA 3050003a nimittaM lakSaNajJAnaM zakunisvaradarzanam 3050003c avazyaM sukhaduHkheSu narANAM pratidRzyate 3050004a na nUnaM rAma jAnAsi mahad vyasanam AtmajaH 3050004c dhAvanti nUnaM kAkutstha madarthaM mRgapakSiNaH 3050005a trAhi mAm adya kAkutstha lakSmaNeti varAGganA 3050005c susaMtrastA samAkrandac chRNvatAM tu yathAntike 3050006a tAM kliSTamAlyAbharaNAM vilapantIm anAthavat 3050006c abhyadhAvata vaidehIM rAvaNo rAkSasAdhipaH 3050007a tAM latAm iva veSTantIm AliGgantIM mahAdrumAn 3050007c muJca muJceti bahuzaH pravadan rAkSasAdhipaH 3050008a krozantIM rAma rAmeti rAmeNa rahitAM vane 3050008c jIvitAntAya kezeSu jagrAhAntakasaMnibhaH 3050009a pradharSitAyAM vaidehyAM babhUva sacarAcaram 3050009c jagat sarvam amaryAdaM tamasAndhena saMvRtam 3050010a dRSTvA sItAM parAmRSTAM dInAM divyena cakSuSA 3050010c kRtaM kAryam iti zrImAn vyAjahAra pitAmahaH 3050011a prahRSTA vyathitAz cAsan sarve te paramarSayaH 3050011c dRSTvA sItAM parAmRSTAM daNDakAraNyavAsinaH 3050012a sa tu tAM rAma rAmeti rudantIM lakSmaNeti ca 3050012c jagAmAkAzam AdAya rAvaNo rAkSasAdhipaH 3050013a taptAbharaNasarvAGgI pItakauzeyavAsanI 3050013c rarAja rAjaputrI tu vidyut saudAmanI yathA 3050014a uddhUtena ca vastreNa tasyAH pItena rAvaNaH 3050014c adhikaM paribabhrAja girir dIpa ivAgninA 3050015a tasyAH paramakalyANyAs tAmrANi surabhINi ca 3050015c padmapatrANi vaidehyA abhyakIryanta rAvaNam 3050016a tasyAH kauzeyam uddhUtam AkAze kanakaprabham 3050016c babhau cAdityarAgeNa tAmram abhram ivAtape 3050017a tasyAs tad vimalaM vaktram AkAze rAvaNAGkagam 3050017c na rarAja vinA rAmaM vinAlam iva paGkajam 3050018a babhUva jaladaM nIlaM bhittvA candra ivoditaH 3050018c sulalATaM sukezAntaM padmagarbhAbham avraNam 3050018e zuklaiH suvimalair dantaiH prabhAvadbhir alaMkRtam 3050019a ruditaM vyapamRSTAstraM candravat priyadarzanam 3050019c sunAsaM cArutAmrauSTham AkASe hATakaprabham 3050020a rAkSasendrasamAdhUtaM tasyAs tad vacanaM zubham 3050020c zuzubhe na vinA rAmaM divA candra ivoditaH 3050021a sA hemavarNA nIlAGgaM maithilI rAkSasAdhipam 3050021c zuzubhe kAJcanI kAJcI nIlaM maNim ivAzritA 3050022a sA padmagaurI hemAbhA rAvaNaM janakAtmajA 3050022c vidyudghanam ivAvizya zuzubhe taptabhUSaNA 3050023a tasyA bhUSaNaghoSeNa vaidehyA rAkSasAdhipaH 3050023c babhUva vimalo nIlaH saghoSa iva toyadaH 3050024a uttamAGgacyutA tasyAH puSpavRSTiH samantataH 3050024c sItAyA hriyamANAyAH papAta dharaNItale 3050025a sA tu rAvaNavegena puSpavRSTiH samantataH 3050025c samAdhUtA dazagrIvaM punar evAbhyavartata 3050026a abhyavartata puSpANAM dhArA vaizravaNAnujam 3050026c nakSatramAlAvimalA meruM nagam ivottamam 3050027a caraNAn nUpuraM bhraSTaM vaidehyA ratnabhUSitam 3050027c vidyunmaNDalasaMkAzaM papAta madhurasvanam 3050028a tarupravAlaraktA sA nIlAGgaM rAkSasezvaram 3050028c prAzobhayata vaidehI gajaM kaSyeva kAJcanI 3050029a tAM maholkAm ivAkAze dIpyamAnAM svatejasA 3050029c jahArAkAzam Avizya sItAM vaizravaNAnujaH 3050030a tasyAs tAny agnivarNAni bhUSaNAni mahItale 3050030c saghoSANy avakIryanta kSINAs tArA ivAmbarAt 3050031a tasyAH stanAntarAd bhraSTo hAras tArAdhipadyutiH 3050031c vaidehyA nipatan bhAti gaGgeva gaganAc cyutA 3050032a utpAta vAtAbhihatA nAnAdvija gaNAyutAH 3050032c mA bhair iti vidhUtAgrA vyAjahrur iva pAdapAH 3050033a nalinyo dhvastakamalAs trastamInajale carAH 3050033c sakhIm iva gatotsAhAM zocantIva sma maithilIm 3050034a samantAd abhisaMpatya siMhavyAghramRgadvijAH 3050034c anvadhAvaMs tadA roSAt sItAcchAyAnugAminaH 3050035a jalaprapAtAsramukhAH zRGgair ucchritabAhavaH 3050035c sItAyAM hriyamANAyAM vikrozantIva parvatAH 3050036a hriyamANAM tu vaidehIM dRSTvA dIno divAkaraH 3050036c pravidhvastaprabhaH zrImAn AsIt pANDuramaNDalaH 3050037a nAsti dharmaH kutaH satyaM nArjavaM nAnRzaMsatA 3050037c yatra rAmasya vaidehIM bhAryAM harati rAvaNaH 3050038a iti sarvANi bhUtAni gaNazaH paryadevayan 3050038c vitrastakA dInamukhA rurudur mRgapotakAH 3050039a udvIkSyodvIkSya nayanair AsrapAtAvilekSaNAH 3050039c supravepitagAtrAz ca babhUvur vanadevatAH 3050040a vikrozantIM dRDhaM sItAM dRSTvA duHkhaM tathA gatAm 3050040c tAM tu lakSmaNa rAmeti krozantIM madhurasvarAm 3050041a avekSamANAM bahuSo vaidehIM dharaNItalam 3050041c sa tAm AkulakezAntAM vipramRSTavizeSakAm 3050041e jahArAtmavinAzAya dazagrIvo manasvinAm 3050042a tatas tu sA cArudatI zucismitA; vinAkRtA bandhujanena maithilI 3050042c apazyatI rAghavalakSmaNAv ubhau; vivarNavaktrA bhayabhArapIDitA 3051001a kham utpatantaM taM dRSTvA maithilI janakAtmajA 3051001c duHkhitA paramodvignA bhaye mahati vartinI 3051002a roSarodanatAmrAkSI bhImAkSaM rAkSasAdhipam 3051002c rudatI karuNaM sItA hriyamANedam abravIt 3051003a na vyapatrapase nIca karmaNAnena rAvaNa 3051003c jJAtvA virahitAM yo mAM corayitvA palAyase 3051004a tvayaiva nUnaM duSTAtman bhIruNA hartum icchatA 3051004c mamApavAhito bhartA mRgarUpeNa mAyayA 3051004e yo hi mAm udyatas trAtuM so 'py ayaM vinipAtitaH 3051005a paramaM khalu te vIryaM dRzyate rAkSasAdhama 3051005c vizrAvya nAmadheyaM hi yuddhe nAsti jitA tvayA 3051006a IdRzaM garhitaM karma kathaM kRtvA na lajjase 3051006c striyAz ca haraNaM nIca rahite ca parasya ca 3051007a kathayiSyanti lokeSu puruSAH karma kutsitam 3051007c sunRzaMsam adharmiSThaM tava zauNDIryamAninaH 3051008a dhik te zauryaM ca sattvaM ca yat tvayA kathitaM tadA 3051008c kulAkrozakaraM loke dhik te cAritram IdRzam 3051009a kiM zakyaM kartum evaM hi yaj javenaiva dhAvasi 3051009c muhUrtam api tiSThasva na jIvan pratiyAsyasi 3051010a na hi cakSuHpathaM prApya tayoH pArthivaputrayoH 3051010c sasainyo 'pi samartaHs tvaM muhUrtam api jIvitum 3051011a na tvaM tayoH zarasparzaM soDhuM zaktaH kathaM cana 3051011c vane prajvalitasyeva sparzam agner vihaMgamaH 3051012a sAdhu kRtvAtmanaH pathyaM sAdhu mAM muJca rAvaNa 3051012c matpradharSaNaruSTo hi bhrAtrA saha patir mama 3051012e vidhAsyati vinAzAya tvaM mAM yadi na muJcasi 3051013a yena tvaM vyavasAyena balAn mAM hartum icchasi 3051013c vyavasAyaH sa te nIca bhaviSyati nirarthakaH 3051014a na hy ahaM tam apazyantI bhartAraM vibudhopamam 3051014c utsahe zatruvazagA prANAn dhArayituM ciram 3051015a na nUnaM cAtmanaH zreyaH pathyaM vA samavekSase 3051015c mRtyukAle yathA martyo viparItAni sevate 3051016a mumUrSUNAM hi sarveSAM yat pathyaM tan na rocate 3051016c pazyAmIva hi kaNThe tvAM kAlapAzAvapAzitam 3051017a yathA cAsmin bhayasthAne na bibheSe dazAnana 3051017c vyaktaM hiraNmayAn hi tvaM saMpazyasi mahIruhAn 3051018a nadIM vairataNIM ghorAM rudhiraughanivAhinIm 3051018c khaDgapatravanaM caiva bhImaM pazyasi rAvaNa 3051019a taptakAJcanapuSpAM ca vaidUryapravaracchadAm 3051019c drakSyase zAlmalIM tIkSNAm AyasaiH kaNTakaiz citAm 3051020a na hi tvam IdRzaM kRtvA tasyAlIkaM mahAtmanaH 3051020c dhArituM zakSyasi ciraM viSaM pItveva nirghRNaH 3051021a baddhas tvaM kAlapAzena durnivAreNa rAvaNa 3051021c kva gato lapsyase zarma bhartur mama mahAtmanaH 3051022a nimeSAntaramAtreNa vinA bhrAtaram Ahave 3051022c rAkSasA nihatA yena sahasrANi caturdaza 3051023a sa kathaM rAghavo vIraH sarvAstrakuzalo balI 3051023c na tvAM hanyAc charais tIkSNair iSTabhAryApahAriNam 3051024a etac cAnyac ca paruSaM vaidehI rAvaNAGkagA 3051024c bhayazokasamAviSTA karuNaM vilalApa ha 3051025a tathA bhRzArtAM bahu caiva bhASiNIM; vilalApa pUrvaM karuNaM ca bhAminIm 3051025c jahAra pApas taruNIM viveSTatIM; nRpAtmajAm AgatagAtravepathum 3052001a hriyamANA tu vaidehI kaM cin nAtham apazyatI 3052001c dadarza girizRGgasthAn paJcavAnarapuMgavAn 3052002a teSAM madhye vizAlAkSI kauzeyaM kanakaprabham 3052002c uttarIyaM varArohA zubhAny AbharaNAni ca 3052002e mumoca yadi rAmAya zaMseyur iti maithilI 3052003a vastram utsRjya tan madhye vinikSiptaM sabhUSaNam 3052003c saMbhramAt tu dazagrIvas tat karma na ca buddhivAn 3052004a piGgAkSAs tAM vizAlAkSIM netrair animiSair iva 3052004c vikrozantIM tadA sItAM dadRzur vAnararSabhAH 3052005a sa ca pampAm atikramya laGkAm abhimukhaH purIm 3052005c jagAma rudatIM gRhya maithilIM rAkSasezvaraH 3052006a tAM jahAra susaMhRSTo rAvaNo mRtyum AtmanaH 3052006c utsaGgenaiva bhujagIM tIkSNadaMSTrAM mahAviSAm 3052007a vanAni saritaH zailAn sarAMsi ca vihAyasA 3052007c sa kSipraM samatIyAya zaraz cApAd iva cyutaH 3052008a timinakraniketaM tu varuNAlayam akSayam 3052008c saritAM zaraNaM gatvA samatIyAya sAgaram 3052009a saMbhramAt parivRttormI ruddhamInamahoragaH 3052009c vaidehyAM hriyamANAyAM babhUva varuNAlayaH 3052010a antarikSagatA vAcaH sasRjuz cAraNAs tadA 3052010c etad anto dazagrIva iti siddhAs tadAbruvan 3052011a sa tu sItAM viveSTantIm aGkenAdAya rAvaNaH 3052011c praviveza purIM laGkAM rUpiNIM mRtyum AtmanaH 3052012a so 'bhigamya purIM laGkAM suvibhaktamahApathAm 3052012c saMrUDhakakSyA bahulaM svam antaHpuram Avizat 3052013a tatra tAm asitApAGgIM zokamohaparAyaNAm 3052013c nidadhe rAvaNaH sItAM mayo mAyAm ivAsurIm 3052014a abravIc ca dazagrIvaH pizAcIr ghoradarzanAH 3052014c yathA nainAM pumAn strI vA sItAM pazyaty asaMmataH 3052015a muktAmaNisuvarNAni vastrANy AbharaNAni ca 3052015c yad yad icchet tad evAsyA deyaM macchandato yathA 3052016a yA ca vakSyati vaidehIM vacanaM kiM cid apriyam 3052016c ajJAnAd yadi vA jJAnAn na tasyA jIvitaM priyam 3052017a tathoktvA rAkSasIs tAs tu rAkSasendraH pratApavAn 3052017c niSkramyAntaHpurAt tasmAt kiM kRtyam iti cintayan 3052017e dadarzASTau mahAvIryAn rAkSasAn pizitAzanAn 3052018a sa tAn dRSTvA mahAvIryo varadAnena mohitaH 3052018c uvAcaitAn idaM vAkyaM prazasya balavIryataH 3052019a nAnApraharaNAH kSipram ito gacchata satvarAH 3052019c janasthAnaM hatasthAnaM bhUtapUrvaM kharAlayam 3052020a tatroSyatAM janasthAne zUnye nihatarAkSase 3052020c pauruSaM balam Azritya trAsam utsRjya dUrataH 3052021a balaM hi sumahad yan me janasthAne nivezitam 3052021c sadUSaNakharaM yuddhe hataM tad rAmasAyakaiH 3052022a tataH krodho mamApUrvo dhairyasyopari vardhate 3052022c vairaM ca sumahaj jAtaM rAmaM prati sudAruNam 3052023a niryAtayitum icchAmi tac ca vairam ahaM ripoH 3052023c na hi lapsyAmy ahaM nidrAm ahatvA saMyuge ripum 3052024a taM tv idAnIm ahaM hatvA kharadUSaNaghAtinam 3052024c rAmaM zarmopalapsyAmi dhanaM labdhveva nirdhanaH 3052025a janasthAne vasadbhis tu bhavadbhI rAmam AzritA 3052025c pravRttir upanetavyA kiM karotIti tattvataH 3052026a apramAdAc ca gantavyaM sarvair eva nizAcaraiH 3052026c kartavyaz ca sadA yatno rAghavasya vadhaM prati 3052027a yuSmAkaM hi balajJo 'haM bahuzo raNamUrdhani 3052027c ataz cAsmiJ janasthAne mayA yUyaM niyojitAH 3052028a tataH priyaM vAkyam upetya rAkSasA; mahArtham aSTAv abhivAdya rAvaNam 3052028c vihAya laGkAM sahitAH pratasthire; yato janasthAnam alakSyadarzanAH 3052029a tatas tu sItAm upalabhya rAvaNaH; susaMprahRSTaH parigRhya maithilIm 3052029c prasajya rAmeNa ca vairam uttamaM; babhUva mohAn muditaH sa rAkSasaH 3053001a saMdizya rAkSasAn ghorAn rAvaNo 'STau mahAbalAn 3053001c AtmAnaM buddhivaiklavyAt kRtakRtyam amanyata 3053002a sa cintayAno vaidehIM kAmabANasamarpitaH 3053002c praviveza gRhaM ramyaM sItAM draSTum abhitvaran 3053003a sa pravizya tu tadvezma rAvaNo rAkSasAdhipaH 3053003c apazyad rAkSasImadhye sItAM zokaparAyaNam 3053004a azrupUrNamukhIM dInAM zokabhArAvapIDitAm 3053004c vAyuvegair ivAkrAntAM majjantIM nAvam arNave 3053005a mRgayUthaparibhraSTAM mRgIM zvabhir ivAvRtAm 3053005c adhomukhamukhIM dInAm abhyetya ca nizAcaraH 3053006a tAM tu zokavazAM dInAm avazAM rAkSasAdhipaH 3053006c sa balAd darzayAm Asa gRhaM devagRhopamam 3053007a harmyaprAsAdasaMbadhaM strIsahasraniSevitam 3053007c nAnApakSigaNair juSTaM nAnAratnasamanvitam 3053008a kAJcanais tApanIyaiz ca sphATikai rAjatais tathA 3053008c vajravaidUryacitraiz ca stambhair dRSTimanoharaiH 3053009a divyadundubhinirhrAdaM taptakAJcanatoraNam 3053009c sopAnaM kAJcanaM citram Aruroha tayA saha 3053010a dAntakA rAjatAz caiva gavAkSAH priyadarzanAH 3053010c hemajAlAvRtAz cAsaMs tatra prAsAdapaGktayaH 3053011a sudhAmaNivicitrANi bhUmibhAgAni sarvazaH 3053011c dazagrIvaH svabhavane prAdarzayata maithilIm 3053012a dIrghikAH puSkariNyaz ca nAnApuSpasamAvRtAH 3053012c rAvaNo darzayAm Asa sItAM zokaparAyaNAm 3053013a darzayitvA tu vaidehIM kRtsnaM tad bhavanottamam 3053013c uvAca vAkyaM pApAtmA rAvaNo janakAtmajAm 3053014a dazarAkSasakoTyaz ca dvAviMzatir athAparAH 3053014c varjayitvA jarA vRddhAn bAlAMz ca rajanIcarAn 3053015a teSAM prabhur ahaM sIte sarveSAM bhImakarmaNAm 3053015c sahasram ekam ekasya mama kAryapuraHsaram 3053016a yad idaM rAjyatantraM me tvayi sarvaM pratiSThitam 3053016c jIvitaM ca vizAlAkSi tvaM me prANair garIyasI 3053017a bahUnAM strIsahasrANAM mama yo 'sau parigrahaH 3053017c tAsAM tvam IzvarI sIte mama bhAryA bhava priye 3053018a sAdhu kiM te 'nyayA buddhyA rocayasva vaco mama 3053018c bhajasva mAbhitaptasya prasAdaM kartum arhasi 3053019a parikSiptA samudreNa laGkeyaM zatayojanA 3053019c neyaM dharSayituM zakyA sendrair api surAsuraiH 3053020a na deveSu na yakSeSu na gandharveSu narSiSu 3053020c ahaM pazyAmi lokeSu yo me vIryasamo bhavet 3053021a rAjyabhraSTena dInena tApasena gatAyuSA 3053021c kiM kariSyasi rAmeNa mAnuSeNAlpatejasA 3053022a bhajasva sIte mAm eva bhartAhaM sadRzas tava 3053022c yauvanaM hy adhruvaM bhIru ramasveha mayA saha 3053023a darzane mA kRthA buddhiM rAghavasya varAnane 3053023c kAsya zaktir ihAgantum api sIte manorathaiH 3053024a na zakyo vAyur AkAze pAzair baddhaM mahAjavaH 3053024c dIpyamAnasya vApy agner grahItuM vimalAM zikhAm 3053025a trayANAm api lokAnAM na taM pazyAmi zobhane 3053025c vikrameNa nayed yas tvAM madbAhuparipAlitAm 3053026a laGkAyAM sumahad rAjyam idaM tvam anupAlaya 3053026c abhiSekodakaklinnA tuSTA ca ramayasva mAm 3053027a duSkRtaM yat purA karma vanavAsena tad gatam 3053027c yaz ca te sukRto dharmas tasyeha phalam Apnuhi 3053028a iha sarvANi mAlyAni divyagandhAni maithili 3053028c bhUSaNAni ca mukhyAni tAni seva mayA saha 3053029a puSpakaM nAma suzroNi bhrAtur vaizravaNasya me 3053029c vimAnaM ramaNIyaM ca tad vimAnaM manojavam 3053030a tatra sIte mayA sArdhaM viharasva yathAsukham 3053030c vadanaM padmasaMkAzaM vimalaM cArudarzanam 3053031a zokArtaM tu varArohe na bhrAjati varAnane 3053031c alaM vrIDena vaidehi dharmalopa kRtena te 3053032a ArSo 'yaM daivaniSyando yas tvAm abhigamiSyati 3053032c etau pAdau mayA snigdhau zirobhiH paripIDitau 3053033a prasAdaM kuru me kSipraM vazyo dAso 'ham asmi te 3053033c nemAH zUnyA mayA vAcaH zuSyamANena bhASitAH 3053034a na cApi rAvaNaH kAM cin mUrdhnA strIM praNameta ha 3053034c evam uktvA dazagrIvo maithilIM janakAtmajAm 3053035a kRtAntavazam Apanno mameyam iti manyate 3054001a sA tathoktA tu vaidehI nirbhayA zokakarSitA 3054001c tRNam antarataH kRtvA rAvaNaM pratyabhASata 3054002a rAjA dazaratho nAma dharmasetur ivAcalaH 3054002c satyasandhaH parijJAto yasya putraH sa rAghavaH 3054003a rAmo nAma sa dharmAtmA triSu lokeSu vizrutaH 3054003c dIrghabAhur vizAlAkSo daivataM sa patir mama 3054004a ikSvAkUNAM kule jAtaH siMhaskandho mahAdyutiH 3054004c lakSmaNena saha bhrAtrA yas te prANAM hariSyati 3054005a pratyakSaM yady ahaM tasya tvayA syAM dharSitA balAt 3054005c zayitA tvaM hataH saMkhye janasthAne yathA kharaH 3054006a ya ete rAkSasAH proktA ghorarUpA mahAbalAH 3054006c rAghave nirviSAH sarve suparNe pannagA yathA 3054007a tasya jyAvipramuktAs te zarAH kAJcanabhUSaNAH 3054007c zarIraM vidhamiSyanti gaGgAkUlam ivormayaH 3054008a asurair vA surair vA tvaM yady avadho 'si rAvaNa 3054008c utpAdya sumahad vairaM jIvaMs tasya na mokSyase 3054009a sa te jIvitazeSasya rAghavo 'ntakaro balI 3054009c pazor yUpagatasyeva jIvitaM tava durlabham 3054010a yadi pazyet sa rAmas tvAM roSadIptena cakSuSA 3054010c rakSas tvam adya nirdagdho gaccheH sadyaH parAbhavam 3054011a yaz candraM nabhaso bhUmau pAtayen nAzayeta vA 3054011c sAgaraM zoSayed vApi sa sItAM mocayed iha 3054012a gatAyus tvaM gatazrIko gatasattvo gatendriyaH 3054012c laGkA vaidhavyasaMyuktA tvatkRtena bhaviSyati 3054013a na te pApam idaM karma sukhodarkaM bhaviSyati 3054013c yAhaM nItA vinA bhAvaM patipArzvAt tvayA vanAt 3054014a sa hi daivatasaMyukto mama bhartA mahAdyutiH 3054014c nirbhayo vIryam Azritya zUnye vasati daNDake 3054015a sa te darpaM balaM vIryam utsekaM ca tathAvidham 3054015c apaneSyati gAtrebhyaH zaravarSeNa saMyuge 3054016a yadA vinAzo bhUtAnAM dRzyate kAlacoditaH 3054016c tadA kArye pramAdyanti narAH kAlavazaM gatAH 3054017a mAM pradhRSya sa te kAlaH prApto 'yaM rakSasAdhama 3054017c Atmano rAkSasAnAM ca vadhAyAntaHpurasya ca 3054018a na zakyA yajJamadhyasthA vediH srugbhANDa maNDitA 3054018c dvijAtimantrasaMpUtA caNDAlenAvamarditum 3054019a idaM zarIraM niHsaMjJaM bandha vA ghAtayasva vA 3054019c nedaM zarIraM rakSyaM me jIvitaM vApi rAkSasa 3054019e na hi zakSyAmy upakrozaM pRthivyAM dAtum AtmanaH 3054020a evam uktvA tu vaidehI kroddhAt suparuSaM vacaH 3054020c rAvaNaM maithilI tatra punar novAca kiM cana 3054021a sItAyA vacanaM zrutvA paruSaM romaharSaNam 3054021c pratyuvAca tataH sItAM bhayasaMdarzanaM vacaH 3054022a zRNu maithili madvAkyaM mAsAn dvAdaza bhAmini 3054022c kAlenAnena nAbhyeSi yadi mAM cAruhAsini 3054022e tatas tvAM prAtarAzArthaM sUdAz chetsyanti lezazaH 3054023a ity uktvA paruSaM vAkyaM rAvaNaH zatrurAvaNaH 3054023c rAkSasIz ca tataH kruddha idaM vacanam abravIt 3054024a zIghram evaM hi rAkSasyo vikRtA ghoradarzanAH 3054024c darpam asyA vineSyantu mAMsazoNitabhojanAH 3054025a vacanAd eva tAs tasya vikRtA ghoradarzanAH 3054025c kRtaprAJjalayo bhUtvA maithilIM paryavArayan 3054026a sa tAH provAca rAjA tu rAvaNo ghoradarzanaH 3054026c pracAlya caraNotkarSair dArayann iva medinIm 3054027a azokavanikAmadhye maithilI nIyatAm iti 3054027c tatreyaM rakSyatAM gUDham uSmAbhiH parivAritA 3054028a tatrainAM tarjanair ghoraiH punaH sAntvaiz ca maithilIm 3054028c AnayadhvaM vazaM sarvA vanyAM gajavadhUm iva 3054029a iti pratisamAdiSTA rAkSasyo rAvaNena tAH 3054029c azokavanikAM jagmur maithilIM parigRhya tAm 3054030a sarvakAmaphalair vRkSair nAnApuSpaphalair vRtAm 3054030c sarvakAlamadaiz cApi dvijaiH samupasevitAm 3054031a sA tu zokaparItAGgI maithilI janakAtmajA 3054031c rAkSasI vazam ApannA vyAghrINAM hariNI yathA 3054032a na vindate tatra tu zarma maithilI; virUpanetrAbhir atIva tarjitA 3054032c patiM smarantI dayitaM ca devaraM; vicetanAbhUd bhayazokapIDitA 3055001a rAkSasaM mRgarUpeNa carantaM kAmarUpiNam 3055001c nihatya rAmo mArIcaM tUrNaM pathi nyavartata 3055002a tasya saMtvaramANasya draSTukAmasya maithilIm 3055002c krUrasvaro 'tha gomAyur vinanAdAsya pRSThataH 3055003a sa tasya svaram AjJAya dAruNaM romaharSaNam 3055003c cintayAm Asa gomAyoH svareNa parizaGkitaH 3055004a azubhaM bata manye 'haM gomAyur vAzyate yathA 3055004c svasti syAd api vaidehyA rAkSasair bhakSaNaM vinA 3055005a mArIcena tu vijJAya svaram AlakSya mAmakam 3055005c vikruSTaM mRgarUpeNa lakSmaNaH zRNuyAd yadi 3055006a sa saumitriH svaraM zrutvA tAM ca hitvAtha maithilIm 3055006c tayaiva prahitaH kSipraM matsakAzam ihaiSyati 3055007a rAkSasaiH sahitair nUnaM sItAyA Ipsito vadhaH 3055007c kAJcanaz ca mRgo bhUtvA vyapanIyAzramAt tu mAm 3055008a dUraM nItvA tu mArIco rAkSaso 'bhUc charAhataH 3055008c hA lakSmaNa hato 'smIti yad vAkyaM vyajahAra ha 3055009a api svasti bhaved dvAbhyAM rahitAbhyAM mayA vane 3055009c janasthAnanimittaM hi kRtavairo 'smi rAkSasaiH 3055009e nimittAni ca ghorANi dRzyante 'dya bahUni ca 3055010a ity evaM cintayan rAmaH zrutvA gomAyuniHsvanam 3055010c Atmanaz cApanayanaM mRgarUpeNa rakSasA 3055010e AjagAma janasthAnaM rAghavaH parizaGkitaH 3055011a taM dInamAnasaM dInam Asedur mRgapakSiNaH 3055011c savyaM kRtvA mahAtmAnaM ghorAMz ca sasRjuH svarAn 3055012a tAni dRSTvA nimittAni mahAghorANi rAghavaH 3055012c tato lakSaNam AyAntaM dadarza vigataprabham 3055013a tato 'vidUre rAmeNa samIyAya sa lakSmaNaH 3055013c viSaNNaH sa viSaNNena duHkhito duHkhabhAginA 3055014a saMjagarhe 'tha taM bhrAtA jeSTho lakSmaNam Agatam 3055014c vihAya sItAM vijane vane rAkSasasevite 3055015a gRhItvA ca karaM savyaM lakSmaNaM raghunandanaH 3055015c uvAca madhurodarkam idaM paruSam Artavat 3055016a aho lakSmaNa garhyaM te kRtaM yat tvaM vihAya tAm 3055016c sItAm ihAgataH saumya kaccit svasti bhaved iti 3055017a na me 'sti saMzayo vIra sarvathA janakAtmajA 3055017c vinaSTA bhakSitA vApa rAkSasair vanacAribhiH 3055018a azubhAny eva bhUyiSThaM yathA prAdurbhavanti me 3055018c api lakSmaNa sItAyAH sAmagryaM prApnuyAvahe 3055019a idaM hi rakSomRgasaMnikAzaM; pralobhya mAM dUram anuprayAtam 3055019c hataM kathaM cin mahatA zrameNa; sa rAkSaso 'bhUn mriyamANa eva 3055020a manaz ca me dInam ihAprahRSTaM; cakSuz ca savyaM kurute vikAram 3055020c asaMzayaM lakSmaNa nAsti sItA; hRtA mRtA vA pathi vartate vA 3056001a sa dRSTvA lakSmaNaM dInaM zUnye dazarathAtmajaH 3056001c paryapRcchata dharmAtmA vaidehIm AgataM vinA 3056002a prasthitaM daNDakAraNyaM yA mAm anujagAma ha 3056002c kva sA lakSmaNa vaidehI yAM hitvA tvam ihAgataH 3056003a rAjyabhraSTasya dInasya daNDakAn paridhAvataH 3056003c kva sA duHkhasahAyA me vaidehI tanumadhyamA 3056004a yAM vinA notsahe vIra muhUrtam api jIvitum 3056004c kva sA prANasahAyA me sItA surasutopamA 3056005a patitvam amarANAM vA pRthivyAz cApi lakSmaNa 3056005c vinA tAM tapanIyAbhAM neccheyaM janakAtmajAm 3056006a kaccij jIvati vaidehI prANaiH priyatarA mama 3056006c kaccit pravrAjanaM saumya na me mithyA bhaviSyati 3056007a sItAnimittaM saumitre mRte mayi gate tvayi 3056007c kaccit sakAmA sukhitA kaikeyI sA bhaviSyati 3056008a saputrarAjyAM siddhArthAM mRtaputrA tapasvinI 3056008c upasthAsyati kausalyA kaccin saumya na kaikayIm 3056009a yadi jIvati vaidehI gamiSyAmy AzramaM punaH 3056009c suvRttA yadi vRttA sA prANAMs tyakSyAmi lakSmaNa 3056010a yadi mAm AzramagataM vaidehI nAbhibhASate 3056010c punaH prahasitA sItA vinaziSyAmi lakSmaNa 3056011a brUhi lakSmaNa vaidehI yadi jIvati vA na vA 3056011c tvayi pramatte rakSobhir bhakSitA vA tapasvinI 3056012a sukumArI ca bAlA ca nityaM cAduHkhadarzinI 3056012c madviyogena vaidehI vyaktaM zocati durmanAH 3056013a sarvathA rakSasA tena jihmena sudurAtmanA 3056013c vadatA lakSmaNety uccais tavApi janitaM bhayam 3056014a zrutaz ca zaGke vaidehyA sa svaraH sadRzo mama 3056014c trastayA preSitas tvaM ca draSTuM mAM zIghram AgataH 3056015a sarvathA tu kRtaM kaSTaM sItAm utsRjatA vane 3056015c pratikartuM nRzaMsAnAM rakSasAM dattam antaram 3056016a duHkhitAH kharaghAtena rAkSasAH pizitAzanAH 3056016c taiH sItA nihatA ghorair bhaviSyati na saMzayaH 3056017a aho 'smi vyasane magnaH sarvathA ripunAzana 3056017c kiM tv idAnIM kariSyAmi zaGke prAptavyam IdRzam 3056018a iti sItAM varArohAM cintayann eva rAghavaH 3056018c AjagAma janasthAnaM tvarayA sahalakSmaNaH 3056019a vigarhamANo 'nujam ArtarUpaM; kSudhA zramAc caiva pipAsayA ca 3056019c viniHzvasaJ zuSkamukho viSaNNaH; pratizrayaM prApya samIkSya zUnyam 3056020a svam AzramaM saMpravigAhya vIro; vihAradezAn anusRtya kAMz cit 3056020c etat tad ity eva nivAsabhUmau; prahRSTaromA vyathito babhUva 3057001a athAzramAd upAvRttam antarA raghunandanaH 3057001c paripapraccha saumitriM rAmo duHkhArditaH punaH 3057002a tam uvAca kimarthaM tvam Agato 'pAsya maithilIm 3057002c yadA sA tava vizvAsAd vane viharitA mayA 3057003a dRSTvaivAbhyAgataM tvAM me maithilIM tyajya lakSmaNa 3057003c zaGkamAnaM mahat pApaM yat satyaM vyathitaM manaH 3057004a sphurate nayanaM savyaM bAhuz ca hRdayaM ca me 3057004c dRSTvA lakSmaNa dUre tvAM sItAvirahitaM pathi 3057005a evam uktas tu saumitrir lakSmaNaH zubhalakSaNaH 3057005c bhUyo duHkhasamAviSTo duHkhitaM rAmam abravIt 3057006a na svayaM kAmakAreNa tAM tyaktvAham ihAgataH 3057006c pracoditas tayaivograis tvatsakAzam ihAgataH 3057007a AryeNeva parikruSTaM hA sIte lakSmaNeti ca 3057007c paritrAhIti yad vAkyaM maithilyAs tac chrutiM gatam 3057008a sA tam ArtasvaraM zrutvA tava snehena maithilI 3057008c gaccha gaccheti mAm Aha rudantI bhayavihvalA 3057009a pracodyamAnena mayA gaccheti bahuzas tayA 3057009c pratyuktA maithilI vAkyam idaM tvatpratyayAnvitam 3057010a na tat pazyAmy ahaM rakSo yad asya bhayam Avahet 3057010c nirvRtA bhava nAsty etat kenApy evam udAhRtam 3057011a vigarhitaM ca nIcaM ca katham Aryo 'bhidhAsyati 3057011c trAhIti vacanaM sIte yas trAyet tridazAn api 3057012a kiMnimittaM tu kenApi bhrAtur Alambya me svaram 3057012c visvaraM vyAhRtaM vAkyaM lakSmaNa trAhi mAm iti 3057012e na bhavatyA vyathA kAryA kunArIjanasevitA 3057013a alaM vaiklavyam Alambya svasthA bhava nirutsukA 3057013c na cAsti triSu lokeSu pumAn yo rAghavaM raNe 3057013e jAto vA jAyamAno vA saMyuge yaH parAjayet 3057014a evam uktA tu vaidehI parimohitacetanA 3057014c uvAcAzrUNi muJcantI dAruNaM mAm idaM vacaH 3057015a bhAvo mayi tavAtyarthaM pApa eva nivezitaH 3057015c vinaSTe bhrAtari prApte na ca tvaM mAm avApsyasi 3057016a saMketAd bharatena tvaM rAmaM samanugacchasi 3057016c krozantaM hi yathAtyarthaM nainam abhyavapadyase 3057017a ripuH pracchannacArI tvaM madartham anugacchasi 3057017c rAghavasyAntaraprepsus tathainaM nAbhipadyase 3057018a evam ukto hi vaidehyA saMrabdho raktalocanaH 3057018c krodhAt prasphuramANauSTha AzramAd abhinirgataH 3057019a evaM bruvANaM saumitriM rAmaH saMtApamohitaH 3057019c abravId duSkRtaM saumya tAM vinA yat tvam AgataH 3057020a jAnann api samarthaM mAM rakSasAM vinivAraNe 3057020c anena krodhavAkyena maithilyA niHsRto bhavAn 3057021a na hi te parituSyAmi tyaktvA yad yAsi maithilIm 3057021c kruddhAyAH paruSaM zrutvA striyA yat tvam ihAgataH 3057022a sarvathA tv apanItaM te sItayA yat pracoditaH 3057022c krodhasya vazam Agamya nAkaroH zAsanaM mama 3057023a asau hi rAkSasaH zete zareNAbhihato mayA 3057023c mRgarUpeNa yenAham AzramAd apavAditaH 3057024a vikRSya cApaM paridhAya sAyakaM; salIla bANena ca tADito mayA 3057024c mArgIM tanuM tyajya ca viklavasvaro; babhUva keyUradharaH sa rAkSasaH 3057025a zarAhatenaiva tadArtayA girA; svaraM mamAlambya sudUrasaMzravam 3057025c udAhRtaM tad vacanaM sudAruNaM; tvam Agato yena vihAya maithilIm 3058001a bhRzam AvrajamAnasya tasyAdhovAmalocanam 3058001c prAsphurac cAskhalad rAmo vepathuz cAsya jAyate 3058002a upAlakSya nimittAni so 'zubhAni muhur muhuH 3058002c api kSemaM tu sItAyA iti vai vyAjahAra ha 3058003a tvaramANo jagAmAtha sItAdarzanalAlasaH 3058003c zUnyam AvasathaM dRSTvA babhUvodvignamAnasaH 3058004a udbhramann iva vegena vikSipan raghunandanaH 3058004c tatra tatroTajasthAnam abhivIkSya samantataH 3058005a dadarza parNazAlAM ca rahitAM sItayA tadA 3058005c zriyA virahitAM dhvastAM hemante padminIm iva 3058006a rudantam iva vRkSaiz ca mlAnapuSpamRgadvijam 3058006c zriyA vihInaM vidhvastaM saMtyaktavanadaivatam 3058007a viprakIrNAjinakuzaM vipraviddhabRsIkaTam 3058007c dRSTvA zUnyoTajasthAnaM vilalApa punaH punaH 3058008a hRtA mRtA vA naSTA vA bhakSitA vA bhaviSyati 3058008c nilInApy atha vA bhIrur atha vA vanam AzritA 3058009a gatA vicetuM puSpANi phalAny api ca vA punaH 3058009c atha vA padminIM yAtA jalArthaM vA nadIM gatA 3058010a yatnAn mRgayamANas tu nAsasAda vane priyAm 3058010c zokaraktekSaNaH zokAd unmatta iva lakSyate 3058011a vRkSAd vRkSaM pradhAvan sa girIMz cApi nadIn nadIm 3058011c babhUva vilapan rAmaH zokapaGkArNavaplutaH 3058012a asti kaccit tvayA dRSTA sA kadambapriyA priyA 3058012c kadamba yadi jAnISe zaMsa sItAM zubhAnanAm 3058013a snigdhapallavasaMkAzAM pItakauzeyavAsinIm 3058013c zaMsasva yadi vA dRSTA bilva bilvopamastanI 3058014a atha vArjuna zaMsa tvaM priyAM tAm arjunapriyAm 3058014c janakasya sutA bhIrur yadi jIvati vA na vA 3058015a kakubhaH kakubhoruM tAM vyaktaM jAnAti maithilIm 3058015c latApallavapuSpADhyo bhAti hy eSa vanaspatiH 3058016a bhramarair upagItaz ca yathA drumavaro hy ayam 3058016c eSa vyaktaM vijAnAti tilakas tilakapriyAm 3058017a azokazokApanuda zokopahatacetasaM 3058017c tvannAmAnaM kuru kSipraM priyAsaMdarzanena mAm 3058018a yadi tAla tvayA dRSTA pakvatAlaphalastanI 3058018c kathayasva varArohAM kAruSyaM yadi te mayi 3058019a yadi dRSTA tvayA sItA jambujAmbUnadaprabhA 3058019c priyAM yadi vijAnISe niHzaGkaM kathayasva me 3058020a atha vA mRgazAvAkSIM mRga jAnAsi maithilIm 3058020c mRgaviprekSaNI kAntA mRgIbhiH sahitA bhavet 3058021a gaja sA gajanAsorur yadi dRSTA tvayA bhavet 3058021c tAM manye viditAM tubhyam AkhyAhi varavAraNa 3058022a zArdUla yadi sA dRSTA priyA candranibhAnanA 3058022c maithilI mama visrabdhaH kathayasva na te bhayam 3058023a kiM dhAvasi priye nUnaM dRSTAsi kamalekSaNe 3058023c vRkSeNAcchAdya cAtmAnaM kiM mAM na pratibhASase 3058024a tiSTha tiSTha varArohe na te 'sti karuNA mayi 3058024c nAtyarthaM hAsyazIlAsi kimarthaM mAm upekSase 3058025a pItakauzeyakenAsi sUcitA varavarNini 3058025c dhAvanty api mayA dRSTA tiSTha yady asti sauhRdam 3058026a naiva sA nUnam atha vA hiMsitA cAruhAsinI 3058026c kRcchraM prAptaM hi mAM nUnaM yathopekSitum arhati 3058027a vyaktaM sA bhakSitA bAlA rAkSasaiH pizitAzanaiH 3058027c vibhajyAGgAni sarvANi mayA virahitA priyA 3058028a nUnaM tac chubhadantauSThaM mukhaM niSprabhatAM gatam 3058028c sA hi campakavarNAbhA grIvA graiveya zobhitA 3058029a komalA vilapantyAs tu kAntAyA bhakSitA zubhA 3058029c nUnaM vikSipyamANau tau bAhU pallavakomalau 3058030a bhakSitau vepamAnAgrau sahastAbharaNAGgadau 3058030c mayA virahitA bAlA rakSasAM bhakSaNAya vai 3058031a sArtheneva parityaktA bhakSitA bahubAndhavA 3058031c hA lakSmaNa mahAbAho pazyasi tvaM priyAM kva cit 3058032a hA priye kva gatA bhadre hA sIteti punaH punaH 3058032c ity evaM vilapan rAmaH paridhAvan vanAd vanam 3058033a kva cid udbhramate vegAt kva cid vibhramate balAt 3058033c kva cin matta ivAbhAti kAntAn veSaNatatparaH 3058034a sa vanAni nadIH zailAn giriprasravaNAni ca 3058034c kAnanAni ca vegena bhramaty aparisaMsthitaH 3058035a tathA sa gatvA vipulaM mahad vanaM; parItya sarvaM tv atha maithilIM prati 3058035c aniSThitAzaH sa cakAra mArgaNe; punaH priyAyAH paramaM parizramam 3059001a dRSTAzramapadaM zUnyaM rAmo dazarathAtmajaH 3059001c rahitAM parNazAlAM ca vidhvastAny AsanAni ca 3059002a adRSTvA tatra vaidehIM saMnirIkSya ca sarvazaH 3059002c uvAca rAmaH prAkruzya pragRhya rucirau bhujau 3059003a kva nu lakSmaNa vaidehI kaM vA dezam ito gatA 3059003c kenAhRtA vA saumitre bhakSitA kena vA priyA 3059004a vRSkeNAvArya yadi mAM sIte hasitum icchasi 3059004c alaM te hasitenAdya mAM bhajasva suduHkhitam 3059005a yaiH saha krIDase sIte vizvastair mRgapotakaiH 3059005c ete hInAs tvayA saumye dhyAyanty asrAvilekSaNAH 3059006a mRtaM zokena mahatA sItAharaNajena mAm 3059006c paraloke mahArAjo nUnaM drakSyati me pitA 3059007a kathaM pratijJAM saMzrutya mayA tvam abhiyojitaH 3059007c apUrayitvA taM kAlaM matsakAzam ihAgataH 3059008a kAmavRttam anAryaM mAM mRSAvAdinam eva ca 3059008c dhik tvAm iti pare loke vyaktaM vakSyati me pitA 3059009a vivazaM zokasaMtaptaM dInaM bhagnamanoratham 3059009c mAm ihotsRjya karuNaM kIrtir naram ivAnRjum 3059010a kva gacchasi varArohe mAm utsRjya sumadhyame 3059010c tvayA virahitaz cAhaM mokSye jIvitam AtmanaH 3059011a itIva vilapan rAmaH sItAdarzanalAlasaH 3059011c na dadarza suduHkhArto rAghavo janakAtmajAm 3059012a anAsAdayamAnaM taM sItAM dazarathAtmajam 3059012c paGkam AsAdya vipulaM sIdantam iva kuJjaram 3059012e lakSmaNo rAmam atyartham uvAca hitakAmyayA 3059013a mA viSAdaM mahAbAho kuru yatnaM mayA saha 3059013c idaM ca hi vanaM zUra bahukandarazobhitam 3059014a priyakAnanasaMcArA vanonmattA ca maithilI 3059014c sA vanaM vA praviSTA syAn nalinIM vA supuSpitAm 3059015a saritaM vApi saMprAptA mInavaJjurasevitAm 3059015c vitrAsayitukAmA vA lInA syAt kAnane kva cit 3059015e jijJAsamAnA vaidehI tvAM mAM ca puruSarSabha 3059016a tasyA hy anveSaNe zrIman kSipram eva yatAvahe 3059016c vanaM sarvaM vicinuvo yatra sA janakAtmajA 3059016e manyase yadi kAkutstha mA sma zoke manaH kRthAH 3059017a evam uktas tu sauhArdAl lakSmaNena samAhitaH 3059017c saha saumitriNA rAmo vicetum upacakrame 3059017e tau vanAni girIMz caiva saritaz ca sarAMsi ca 3059018a nikhilena vicinvantau sItAM dazarathAtmajau 3059018c tasya zailasya sAnUni guhAz ca zikharANi ca 3059019a nikhilena vicinvantau naiva tAm abhijagmatuH 3059019c vicitya sarvataH zailaM rAmo lakSmaNam abravIt 3059020a neha pazyAmi saumitre vaidehIM parvate zubhe 3059020c tato duHkhAbhisaMtapto lakSmaNo vAkyam abravIt 3059021a vicaran daNDakAraNyaM bhrAtaraM dIptatejasaM 3059021c prApsyasi tvaM mahAprAjJa maithilIM janakAtmajAm 3059022a yathA viSNur mahAbAhur baliM baddhvA mahIm imAm 3059022c evam uktas tu vIreNa lakSmaNena sa rAghavaH 3059023a uvAca dInayA vAcA duHkhAbhihatacetanaH 3059023c vanaM sarvaM suvicitaM padminyaH phullapaGkajAH 3059024a giriz cAyaM mahAprAjJa bahukandaranirjharaH 3059024c na hi pazyAmi vaidehIM prANebhyo 'pi garIyasIm 3059025a evaM sa vilapan rAmaH sItAharaNakarzitaH 3059025c dInaH zokasamAviSTo muhUrtaM vihvalo 'bhavat 3059026a sa vihvalitasarvAGgo gatabuddhir vicetanaH 3059026c viSasAdAturo dIno niHzvasyAzItam Ayatam 3059027a bahuzaH sa tu niHzvasya rAmo rAjIvalocanaH 3059027c hA priyeti vicukroza bahuzo bASpagadgadaH 3059028a taM sAntvayAm Asa tato lakSmaNaH priyabAndhavaH 3059028c bahuprakAraM dharmajJaH prazritaH prazritAJjaliH 3059029a anAdRtya tu tad vAkyaM lakSmaNauSThapuTacyutam 3059029c apazyaMs tAM priyAM sItAM prAkrozat sa punaH punaH 3060001a sa dIno dInayA vAcA lakSmaNaM vAkyam abravIt 3060001c zIghraM lakSmaNa jAnIhi gatvA godAvarIM nadIm 3060001e api godAvarIM sItA padmAny AnayituM gatA 3060002a evam uktas tu rAmeNa lakSmaNaH punar eva hi 3060002c nadIM godAvarIM ramyAM jagAma laghuvikramaH 3060003a tAM lakSmaNas tIrthavatIM vicitvA rAmam abravIt 3060003c nainAM pazyAmi tIrtheSu krozato na zRNoti me 3060004a kaM nu sA dezam ApannA vaidehI klezanAzinI 3060004c na hi taM vedmi vai rAma yatra sA tanumadhyamA 3060005a lakSmaNasya vacaH zrutvA dInaH saMtApa mohitaH 3060005c rAmaH samabhicakrAma svayaM godAvarIM nadIm 3060006a sa tAm upasthito rAmaH kva sItety evam abravIt 3060007a bhUtAni rAkSasendreNa vadhArheNa hRtAm api 3060007c na tAM zazaMsU rAmAya tathA godAvarI nadI 3060008a tataH pracoditA bhUtaiH zaMsAsmai tAM priyAm iti 3060008c na ca sAbhyavadat sItAM pRSTA rAmeNa zocitA 3060009a rAvaNasya ca tad rUpaM karmANi ca durAtmanaH 3060009c dhyAtvA bhayAt tu vaidehIM sA nadI na zazaMsa tAm 3060010a nirAzas tu tayA nadyA sItAyA darzane kRtaH 3060010c uvAca rAmaH saumitriM sItAdarzanakarzitaH 3060011a kiM nu lakSmaNa vakSyAmi sametya janakaM vacaH 3060011c mAtaraM caiva vaidehyA vinA tAm aham apriyam 3060012a yA me rAjyavihInasya vane vanyena jIvataH 3060012c sarvaM vyapanayac chokaM vaidehI kva nu sA gatA 3060013a jJAtipakSavihInasya rAjaputrIm apazyataH 3060013c manye dIrghA bhaviSyanti rAtrayo mama jAgrataH 3060014a godAvarIM janasthAnam imaM prasravaNaM girim 3060014c sarvANy anucariSyAmi yadi sItA hi dRzyate 3060015a evaM saMbhASamANau tAv anyonyaM bhrAtarAv ubhau 3060015c vasuMdharAyAM patitaM puSpamArgam apazyatAm 3060016a tAM puSpavRSTiM patitAM dRSTvA rAmo mahItale 3060016c uvAca lakSmaNaM vIro duHkhito duHkhitaM vacaH 3060017a abhijAnAmi puSpANi tAnImAmIha lakSmaNa 3060017c apinaddhAni vaidehyA mayA dattAni kAnane 3060018a evam uktvA mahAbAhur lakSmaNaM puruSarSabham 3060018c kruddho 'bravId giriM tatra siMhaH kSudramRgaM yathA 3060019a tAM hemavarNAM hemAbhAM sItAM darzaya parvata 3060019c yAvat sAnUni sarvANi na te vidhvaMsayAmy aham 3060020a mama bANAgninirdagdho bhasmIbhUto bhaviSyasi 3060020c asevyaH satataM caiva nistRNadrumapallavaH 3060021a imAM vA saritaM cAdya zoSayiSyAmi lakSmaNa 3060021c yadi nAkhyAti me sItAm adya candranibhAnanAm 3060022a evaM sa ruSito rAmo didhakSann iva cakSuSA 3060022c dadarza bhUmau niSkrAntaM rAkSasasya padaM mahat 3060023a sa samIkSya parikrAntaM sItAyA rAkSasasya ca 3060023c saMbhrAntahRdayo rAmaH zazaMsa bhrAtaraM priyam 3060024a pazya lakSmaNa vaidehyAH zIrNAH kanakabindavaH 3060024c bhUSaNAnAM hi saumitre mAlyAni vividhAni ca 3060025a taptabindunikAzaiz ca citraiH kSatajabindubhiH 3060025c AvRtaM pazya saumitre sarvato dharaNItalam 3060026a manye lakSmaNa vaidehI rAkSasaiH kAmarUpibhiH 3060026c bhittvA bhittvA vibhaktA vA bhakSitA vA bhaviSyati 3060027a tasya nimittaM vaidehyA dvayor vivadamAnayoH 3060027c babhUva yuddhaM saumitre ghoraM rAkSasayor iha 3060028a muktAmaNicitaM cedaM tapanIyavibhUSitam 3060028c dharaNyAM patitaM saumya kasya bhagnaM mahad dhanuH 3060029a taruNAdityasaMkAzaM vaidUryagulikAcitam 3060029c vizIrNaM patitaM bhUmau kavacaM kasya kAJcanam 3060030a chatraM zatazalAkaM ca divyamAlyopazobhitam 3060030c bhagnadaNDam idaM kasya bhUmau saumya nipAtitam 3060031a kAJcanorazchadAz ceme pizAcavadanAH kharAH 3060031c bhImarUpA mahAkAyAH kasya vA nihatA raNe 3060032a dIptapAvakasaMkAzo dyutimAn samaradhvajaH 3060032c apaviddhaz ca bhagnaz ca kasya sAMgrAmiko rathaH 3060033a rathAkSamAtrA vizikhAs tapanIyavibhUSaNAH 3060033c kasyeme 'bhihatA bANAH prakIrNA ghorakarmaNaH 3060034a vairaM zataguNaM pazya mamedaM jIvitAntakam 3060034c sughorahRdayaiH saumya rAkSasaiH kAmarUpibhiH 3060035a hRtA mRtA vA sItA hi bhakSitA vA tapasvinI 3060035c na dharmas trAyate sItAM hriyamANAM mahAvane 3060036a bhakSitAyAM hi vaidehyAM hRtAyAm api lakSmaNa 3060036c ke hi loke priyaM kartuM zaktAH saumya mamezvarAH 3060037a kartAram api lokAnAM zUraM karuNavedinam 3060037c ajJAnAd avamanyeran sarvabhUtAni lakSmaNa 3060038a mRduM lokahite yuktaM dAntaM karuNavedinam 3060038c nirvIrya iti manyante nUnaM mAM tridazezvarAH 3060039a mAM prApya hi guNo doSaH saMvRttaH pazya lakSmaNa 3060039c adyaiva sarvabhUtAnAM rakSasAm abhavAya ca 3060039e saMhRtyaiva zazijyotsnAM mahAn sUrya ivoditaH 3060040a naiva yakSA na gandharvA na pizAcA na rAkSasAH 3060040c kiMnarA vA manuSyA vA sukhaM prApsyanti lakSmaNa 3060041a mamAstrabANasaMpUrNam AkAzaM pazya lakSmaNa 3060041c niHsaMpAtaM kariSyAmi hy adya trailokyacAriNAm 3060042a saMniruddhagrahagaNam AvAritanizAkaram 3060042c vipranaSTAnalamarudbhAskaradyutisaMvRtam 3060043a vinirmathitazailAgraM zuSyamANajalAzayam 3060043c dhvastadrumalatAgulmaM vipraNAzitasAgaram 3060044a na tAM kuzalinIM sItAM pradAsyanti mamezvarAH 3060044c asmin muhUrte saumitre mama drakSyanti vikramam 3060045a nAkAzam utpatiSyanti sarvabhUtAni lakSmaNa 3060045c mama cApaguNAn muktair bANajAlair nirantaram 3060046a arditaM mama nArAcair dhvastabhrAntamRgadvijam 3060046c samAkulam amaryAdaM jagat pazyAdya lakSmaNa 3060047a AkarNapUrNair iSubhir jIvalokaM durAvaraiH 3060047c kariSye maithilIhetor apizAcam arAkSasaM 3060048a mama roSaprayuktAnAM sAyakAnAM balaM surAH 3060048c drakSyanty adya vimuktAnAm amarSAd dUragAminAm 3060049a naiva devA na daiteyA na pizAcA na rAkSasAH 3060049c bhaviSyanti mama krodhAt trailokye vipraNAzite 3060050a devadAnavayakSANAM lokA ye rakSasAm api 3060050c bahudhA nipatiSyanti bANaughaiH zakulIkRtAH 3060050e nirmaryAdAn imA&l lokAn kariSyAmy adya sAyakaiH 3060051a yathA jarA yathA mRtyur yathAkAlo yathAvidhiH 3060051c nityaM na pratihanyante sarvabhUteSu lakSmaNa 3060051e tathAhaM krodhasaMyukto na nivAryo 'smy asaMzayam 3060052a pureva me cArudatIm aninditAM; dizanti sItAM yadi nAdya maithilIm 3060052c sadevagandharvamanuSya pannagaM; jagat sazailaM parivartayAmy aham 3061001a tapyamAnaM tathA rAmaM sItAharaNakarzitam 3061001c lokAnAm abhave yuktaM sAmvartakam ivAnalam 3061002a vIkSamANaM dhanuH sajyaM niHzvasantaM muhur muhuH 3061002c hantukAmaM pazuM rudraM kruddhaM dakSakratau yathA 3061003a adRSTapUrvaM saMkruddhaM dRSTvA rAmaM sa lakSmaNaH 3061003c abravIt prAJjalir vAkyaM mukhena parizuSyatA 3061004a purA bhUtvA mRdur dAntaH sarvabhUtahite rataH 3061004c na krodhavazam ApannaH prakRtiM hAtum arhasi 3061005a candre lakSNIH prabhA sUrye gatir vAyau bhuvi kSamA 3061005c etac ca niyataM sarvaM tvayi cAnuttamaM yazaH 3061006a na tu jAnAmi kasyAyaM bhagnaH sAMgrAmiko rathaH 3061006c kena vA kasya vA hetoH sAyudhaH saparicchadaH 3061007a khuranemikSataz cAyaM sikto rudhirabindubhiH 3061007c dezo nivRttasaMgrAmaH sughoraH pArthivAtmaja 3061008a ekasya tu vimardo 'yaM na dvayor vadatAM vara 3061008c na hi vRttaM hi pazyAmi balasya mahataH padam 3061009a naikasya tu kRte lokAn vinAzayitum arhasi 3061009c yuktadaNDA hi mRdavaH prazAntA vasudhAdhipAH 3061010a sadA tvaM sarvabhUtAnAM zaraNyaH paramA gatiH 3061010c ko nu dArapraNAzaM te sAdhu manyeta rAghava 3061011a saritaH sAgarAH zailA devagandharvadAnavAH 3061011c nAlaM te vipriyaM kartuM dIkSitasyeva sAdhavaH 3061012a yena rAjan hRtA sItA tam anveSitum arhasi 3061012c maddvitIyo dhanuSpANiH sahAyaiH paramarSibhiH 3061013a samudraM ca viceSyAmaH parvatAMz ca vanAni ca 3061013c guhAz ca vividhA ghorA nalinIH pArvatIz ca ha 3061014a devagandharvalokAMz ca viceSyAmaH samAhitAH 3061014c yAvan nAdhigamiSyAmas tava bhAryApahAriNam 3061015a na cet sAmnA pradAsyanti patnIM te tridazezvarAH 3061015c kosalendra tataH pazcAt prAptakAlaM kariSyasi 3061016a zIlena sAmnA vinayena sItAM; nayena na prApsyasi cen narendra 3061016c tataH samutsAdaya hemapuGkhair; mahendravajrapratimaiH zaraughaiH 3062001a taM tathA zokasaMtaptaM vilapantam anAthavat 3062001c mohena mahatAviSTaM paridyUnam acetanam 3062002a tataH saumitrir AzvAsya muhUrtAd iva lakSmaNaH 3062002c rAmaM saMbodhayAm Asa caraNau cAbhipIDayan 3062003a mahatA tapasA rAma mahatA cApi karmaNA 3062003c rAjJA dazarathenAsIl labdho 'mRtam ivAmaraiH 3062004a tava caiva guNair baddhas tvadviyogAn mahIpatiH 3062004c rAjA devatvam Apanno bharatasya yathA zrutam 3062005a yadi duHkham idaM prAptaM kAkutstha na sahiSyase 3062005c prAkRtaz cAlpasattvaz ca itaraH kaH sahiSyati 3062006a duHkhito hi bhavA&l lokAMs tejasA yadi dhakSyate 3062006c ArtAH prajA naravyAghra kva nu yAsyanti nirvRtim 3062007a lokasvabhAva evaiSa yayAtir nahuSAtmajaH 3062007c gataH zakreNa sAlokyam anayas taM samaspRzat 3062008a maharSayo vasiSThas tu yaH pitur naH purohitaH 3062008c ahnA putrazataM jajJe tathaivAsya punar hatam 3062009a yA ceyaM jagato mAtA devI lokanamaskRtA 3062009c asyAz ca calanaM bhUmer dRzyate satyasaMzrava 3062010a yau cemau jagatAM netre yatra sarvaM pratiSThitam 3062010c Adityacandrau grahaNam abhyupetau mahAbalau 3062011a sumahAnty api bhUtAni devAz ca puruSarSabha 3062011c na daivasya pramuJcanti sarvabhUtAni dehinaH 3062012a zakrAdiSv api deveSu vartamAnau nayAnayau 3062012c zrUyete narazArdUla na tvaM vyathitum arhasi 3062013a naSTAyAm api vaidehyAM hRtAyAm api cAnagha 3062013c zocituM nArhase vIra yathAnyaH prAkRtas tathA 3062014a tvadvidhA hi na zocanti satataM satyadarzinaH 3062014c sumahatsv api kRcchreSu rAmAnirviNNadarzaNAH 3062015a tattvato hi narazreSTha buddhyA samanucintaya 3062015c buddhyA yuktA mahAprAjJA vijAnanti zubhAzubhe 3062016a adRSTaguNadoSANAm adhRtAnAM ca karmaNAm 3062016c nAntareNa kriyAM teSAM phalam iSTaM pravartate 3062017a mAm eva hi purA vIra tvam eva bahuSo 'nvazAH 3062017c anuziSyAd dhi ko nu tvAm api sAkSAd bRhaspatiH 3062018a buddhiz ca te mahAprAjJa devair api duranvayA 3062018c zokenAbhiprasuptaM te jJAnaM saMbodhayAmy aham 3062019a divyaM ca mAnuSaM caivam Atmanaz ca parAkramam 3062019c ikSvAkuvRSabhAvekSya yatasva dviSatAM badhe 3062020a kiM te sarvavinAzena kRtena puruSarSabha 3062020c tam eva tu ripuM pApaM vijJAyoddhartum arhasi 3063001a pUrvajo 'py uktamAtras tu lakSmaNena subhASitam 3063001c sAragrAhI mahAsAraM pratijagrAha rAghavaH 3063002a saMnigRhya mahAbAhuH pravRddhaM kopam AtmanaH 3063002c avaSTabhya dhanuz citraM rAmo lakSmaNam abravIt 3063003a kiM kariSyAvahe vatsa kva vA gacchAva lakSmaNa 3063003c kenopAyena pazyeyaM sItAm iti vicintaya 3063004a taM tathA paritApArtaM lakSmaNo rAmam abravIt 3063004c idam eva janasthAnaM tvam anveSitum arhasi 3063005a rAkSasair bahubhiH kIrNaM nAnAdrumalatAyutam 3063005c santIha giridurgANi nirdarAH kandarANi ca 3063006a guhAz ca vividhA ghorA nAnAmRgagaNAkulAH 3063006c AvAsAH kiMnarANAM ca gandharvabhavanAni ca 3063007a tAni yukto mayA sArdhaM tvam anveSitum arhasi 3063007c tvadvidho buddhisaMpannA mAhAtmAno nararSabha 3063008a Apatsu na prakampante vAyuvegair ivAcalAH 3063008c ity uktas tad vanaM sarvaM vicacAra salakSmaNaH 3063009a kruddho rAmaH zaraM ghoraM saMdhAya dhanuSi kSuram 3063009c tataH parvatakUTAbhaM mahAbhAgaM dvijottamam 3063010a dadarza patitaM bhUmau kSatajArdraM jaTAyuSam 3063010c taM dRSTvA girizRGgAbhaM rAmo lakSmaNam abravIt 3063010e anena sItA vaidehI bhakSitA nAtra saMzayaH 3063011a gRdhrarUpam idaM vyaktaM rakSo bhramati kAnanam 3063011c bhakSayitvA vizAlAkSIm Aste sItAM yathAsukham 3063011e enaM vadhiSye dIptAgrair ghorair bANair ajihmagaiH 3063012a ity uktvAbhyapatad gRdhraM saMdhAya dhanuSi kSuram 3063012c kruddho rAmaH samudrAntAM cAlayann iva medinIm 3063013a taM dInadInayA vAcA saphenaM rudhiraM vaman 3063013c abhyabhASata pakSI tu rAmaM dazarathAtmajam 3063014a yAm oSadhim ivAyuSmann anveSasi mahAvane 3063014c sA devI mama ca prANA rAvaNenobhayaM hRtam 3063015a tvayA virahitA devI lakSmaNena ca rAghava 3063015c hriyamANA mayA dRSTA rAvaNena balIyasA 3063016a sItAm abhyavapan no 'haM rAvaNaz ca raNe mayA 3063016c vidhvaMsitarathacchatraH pAtito dharaNItale 3063017a etad asya dhanur bhagnam etad asya zarAvaram 3063017c ayam asya raNe rAma bhagnaH sAMgrAmiko rathaH 3063018a parizrAntasya me pakSau chittvA khaDgena rAvaNaH 3063018c sItAm AdAya vaidehIm utpapAta vihAyasaM 3063018e rakSasA nihataM pUrvma na mAM hantuM tvam arhasi 3063019a rAmas tasya tu vijJAya sItAsaktAM priyAM kathAm 3063019c gRdhrarAjaM pariSvajya ruroda sahalakSmaNaH 3063020a ekam ekAyane durge niHzvasantaM kathaM cana 3063020c samIkSya duHkhito rAmaH saumitrim idam abravIt 3063021a rAjyAd bhraMzo vane vAsaH sItA naSTA hato dvijaH 3063021c IdRzIyaM mamAlakSmIr nirdahed api pAvakam 3063022a saMpUrNam api ced adya pratareyaM mahodadhim 3063022c so 'pi nUnaM mamAlakSmyA vizuSyet saritAM patiH 3063023a nAsty abhAgyataro loke matto 'smin sacarAcare 3063023c yeneyaM mahatI prAptA mayA vyasanavAgurA 3063024a ayaM pitRvayasyo me gRdhrarAjo jarAnvitaH 3063024c zete vinihato bhUmau mama bhAgyaviparyayAt 3063025a ity evam uktvA bahuzo rAghavaH sahalakSmaNaH 3063025c jaTAyuSaM ca pasparza pitRsnehaM nidarzayan 3063026a nikRttapakSaM rudhirAvasiktaM; taM gRdhrarAjaM parirabhya rAmaH 3063026c kva maithili prANasamA mameti; vimucya vAcaM nipapAta bhUmau 3064001a rAmaH prekSya tu taM gRdhraM bhuvi raudreNa pAtitam 3064001c saumitriM mitrasaMpannam idaM vacanam abravIt 3064002a mamAyaM nUnam artheSu yatamAno vihaMgamaH 3064002c rAkSasena hataH saMkhye prANAMs tyajati dustyajAn 3064003a ayam asya zarIre 'smin prANo lakSmaNa vidyate 3064003c tathA svaravihIno 'yaM viklavaM samudIkSate 3064004a jaTAyo yadi zaknoSi vAkyaM vyAharituM punaH 3064004c sItAm AkhyAhi bhadraM te vadham AkhyAhi cAtmanaH 3064005a kiMnimitto 'harat sItAM rAvaNas tasya kiM mayA 3064005c aparAddhaM tu yaM dRSTvA rAvaNena hRtA priyA 3064006a kathaM tac candrasaMkAzaM mukham AsIn manoharam 3064006c sItayA kAni coktAni tasmin kAle dvijottama 3064007a kathaMvIryaH kathaMrUpaH kiMkarmA sa ca rAkSasaH 3064007c kva cAsya bhavanaM tAta brUhi me paripRcchataH 3064008a tam udvIkSyAtha dInAtmA vilapantam anantaram 3064008c vAcAtisannayA rAmaM jaTAyur idam abravIt 3064009a sA hRtA rAkSasendreNa rAvaNena vihAyasA 3064009c mAyAm AsthAya vipulAM vAtadurdinasaMkulAm 3064010a parizrAntasya me tAta pakSau chittvA nizAcaraH 3064010c sItAm AdAya vaidehIM prayAto dakSiNA mukhaH 3064011a uparudhyanti me prANA dRSTir bhramati rAghava 3064011c pazyAmi vRkSAn sauvarNAn uzIrakRtamUrdhajAn 3064012a yena yAti muhUrtena sItAm AdAya rAvaNaH 3064012c vipranaSTaM dhanaM kSipraM tat svAmipratipadyate 3064013a vindo nAma muhUrto 'sau sa ca kAkutstha nAbudhat 3064013c jhaSavad baDizaM gRhya kSipram eva vinazyati 3064014a na ca tvayA vyathA kAryA janakasya sutAM prati 3064014c vaidehyA raMsyase kSipraM hatvA taM rAkSasaM raNe 3064015a asaMmUDhasya gRdhrasya rAmaM pratyanubhASataH 3064015c AsyAt susrAva rudhiraM mriyamANasya sAmiSam 3064016a putro vizravasaH sAkSAd bhrAtA vaizravaNasya ca 3064016c ity uktvA durlabhAn prANAn mumoca patagezvaraH 3064017a brUhi brUhIti rAmasya bruvANasya kRtAJjaleH 3064017c tyaktvA zarIraM gRdhrasya jagmuH prANA vihAyasaM 3064018a sa nikSipya ziro bhUmau prasArya caraNau tadA 3064018c vikSipya ca zarIraM svaM papAta dharaNItale 3064019a taM gRdhraM prekSya tAmrAkSaM gatAsum acalopamam 3064019c rAmaH subahubhir duHkhair dInaH saumitrim abravIt 3064020a bahUni rakSasAM vAse varSANi vasatA sukham 3064020c anena daNDakAraNye vicIrNam iha pakSiNA 3064021a anekavArSiko yas tu cirakAlaM samutthitaH 3064021c so 'yam adya hataH zete kAlo hi duratikramaH 3064022a pazya lakSmaNa gRdhro 'yam upakArI hataz ca me 3064022c sItAm abhyavapan no vai rAvaNena balIyasA 3064023a gRdhrarAjyaM parityajya pitRpaitAmahaM mahat 3064023c mama hetor ayaM prANAn mumoca patagezvaraH 3064024a sarvatra khalu dRzyante sAdhavo dharmacAriNaH 3064024c zUrAH zaraNyAH saumitre tiryagyonigateSv api 3064025a sItAharaNajaM duHkhaM na me saumya tathAgatam 3064025c yathA vinAzo gRdhrasya matkRte ca paraMtapa 3064026a rAjA dazarathaH zrImAn yathA mama mayA yazAH 3064026c pUjanIyaz ca mAnyaz ca tathAyaM patagezvaraH 3064027a saumitre hara kASThAni nirmathiSyAmi pAvakam 3064027c gRdhrarAjaM didhakSAmi matkRte nidhanaM gatam 3064028a nAthaM patagalokasya citAm AropayAmy aham 3064028c imaM dhakSyAmi saumitre hataM raudreNa rakSasA 3064029a yA gatir yajJazIlAnAm AhitAgnez ca yA gatiH 3064029c aparAvartinAM yA ca yA ca bhUmipradAyinAm 3064030a mayA tvaM samanujJAto gaccha lokAn anuttamAn 3064030c gRdhrarAja mahAsattva saMskRtaz ca mayA vraja 3064031a evam uktvA citAM dIptAm Aropya patagezvaram 3064031c dadAha rAmo dharmAtmA svabandhum iva duHkhitaH 3064032a rAmo 'tha sahasaumitrir vanaM yAtvA sa vIryavAn 3064032c sthUlAn hatvA mahArohIn anu tastAra taM dvijam 3064033a rohimAMsAni coddhRtya pezIkRtvA mahAyazAH 3064033c zakunAya dadau rAmo ramye haritazAdvale 3064034a yat tat pretasya martyasya kathayanti dvijAtayaH 3064034c tat svargagamanaM tasya kSipraM rAmo jajApa ha 3064035a tato godAvarIM gatvA nadIM naravarAtmajau 3064035c udakaM cakratus tasmai gRdhrarAjAya tAv ubhau 3064036a sa gRdhrarAjaH kRtavAn yazaskaraM; suduSkaraM karma raNe nipAtitaH 3064036c maharSikalpena ca saMskRtas tadA; jagAma puNyAM gatim AtmanaH zubhAm 3065001a kRtvaivam udakaM tasmai prasthitau rAghavau tadA 3065001c avekSantau vane sItAM pazcimAM jagmatur dizam 3065002a tAM dizaM dakSiNAM gatvA zaracApAsidhAriNau 3065002c aviprahatam aikSvAkau panthAnaM pratipedatuH 3065003a gulmair vRkSaiz ca bahubhir latAbhiz ca praveSTitam 3065003c AvRtaM sarvato durgaM gahanaM ghoradarzanam 3065004a vyatikramya tu vegena gRhItvA dakSiNAM dizam 3065004c subhImaM tan mahAraNyaM vyatiyAtau mahAbalau 3065005a tataH paraM janasthAnAt trikrozaM gamya rAghavau 3065005c krauJcAraNyaM vivizatur gahanaM tau mahaujasau 3065006a nAnAmeghaghanaprakhyaM prahRSTam iva sarvataH 3065006c nAnAvarNaiH zubhaiH puSpair mRgapakSigaNair yutam 3065007a didRkSamANau vaidehIM tad vanaM tau vicikyatuH 3065007c tatra tatrAvatiSThantau sItAharaNakarzitau 3065008a lakSmaNas tu mahAtejAH sattvavAJ zIlavAJ zuciH 3065008c abravIt prAJjalir vAkyaM bhrAtaraM dIptatejasaM 3065009a spandate me dRDhaM bAhur udvignam iva me manaH 3065009c prAyazaz cApy aniSTAni nimittAny upalakSaye 3065010a tasmAt sajjIbhavArya tvaM kuruSva vacanaM hitam 3065010c mamaiva hi nimittAni sadyaH zaMsanti saMbhramam 3065011a eSa vaJculako nAma pakSI paramadAruNaH 3065011c Avayor vijayaM yuddhe zaMsann iva vinardati 3065012a tayor anveSator evaM sarvaM tad vanam ojasA 3065012c saMjajJe vipulaH zabdaH prabhaJjann iva tad vanam 3065013a saMveSTitam ivAtyarthaM gahanaM mAtarizvanA 3065013c vanasya tasya zabdo 'bhUd divam ApUrayann iva 3065014a taM zabdaM kAGkSamANas tu rAmaH kakSe sahAnujaH 3065014c dadarza sumahAkAyaM rAkSasaM vipulorasaM 3065015a Asedatus tatas tatra tAv ubhau pramukhe sthitam 3065015c vivRddham azirogrIvaM kabandham udare mukham 3065016a romabhir nicitais tIkSNair mahAgirim ivocchritam 3065016c nIlameghanibhaM raudraM meghastanitaniHsvanam 3065017a mahApakSmeNa piGgena vipulenAyatena ca 3065017c ekenorasi ghoreNa nayanenAzudarzinA 3065018a mahAdaMSTropapannaM taM lelihAnaM mahAmukham 3065018c bhakSayantaM mahAghorAn RkSasiMhamRgadvipAn 3065019a ghorau bhujau vikurvANam ubhau yojanam Ayatau 3065019c karAbhyAM vividhAn gRhya RSkAn pakSigaNAn mRgAn 3065020a AkarSantaM vikarSantam anekAn mRgayUthapAn 3065020c sthitam AvRtya panthAnaM tayor bhrAtroH prapannayoH 3065021a atha tau samatikramya krozamAtre dadarzatuH 3065021c mahAntaM dAruNaM bhImaM kabandhaM bhujasaMvRtam 3065022a sa mahAbAhur atyarthaM prasArya vipulau bhujau 3065022c jagrAha sahitAv eva rAghavau pIDayan balAt 3065023a khaDginau dRDhadhanvAnau tigmatejau mahAbhujau 3065023c bhrAtarau vivazaM prAptau kRSyamANau mahAbalau 3065024a tAv uvAca mahAbAhuH kabandho dAnavottamaH 3065024c kau yuvAM vRSabhaskandhau mahAkhaDgadhanurdharau 3065025a ghoraM dezam imaM prAptau mama bhakSAv upasthitau 3065025c vadataM kAryam iha vAM kimarthaM cAgatau yuvAm 3065026a imaM dezam anuprAptau kSudhArtasyeha tiSThataH 3065026c sabANacApakhaDgau ca tIkSNazRGgAv ivarSabhau 3065026e mamAsyam anusaMprAptau durlabhaM jIvitaM punaH 3065027a tasya tad vacanaM zrutvA kabandhasya durAtmanaH 3065027c uvAca lakSmaNaM rAmo mukhena parizuSyatA 3065028a kRcchrAt kRcchrataraM prApya dAruNaM satyavikrama 3065028c vyasanaM jIvitAntAya prAptam aprApya tAM priyAm 3065029a kAlasya sumahad vIryaM sarvabhUteSu lakSmaNa 3065029c tvAM ca mAM ca naravyAghra vyasanaiH pazya mohitau 3065029e nAtibhAro 'sti daivasya sarvabhuteSu lakSmaNa 3065030a zUrAz ca balavantaz ca kRtAstrAz ca raNAjire 3065030c kAlAbhipannAH sIdanti yathA vAlukasetavaH 3065031a iti bruvANo dRDhasatyavikramo; mahAyazA dAzarathiH pratApavAn 3065031c avekSya saumitrim udagravikramaM; sthirAM tadA svAM matim AtmanAkarot 3066001a tau tu tatra sthitau dRSTvA bhrAtarau rAmalakSmaNau 3066001c bAhupAzaparikSiptau kabandho vAkyam abravIt 3066002a tiSThataH kiM nu mAM dRSTvA kSudhArtaM kSatriyarSabhau 3066002c AhArArthaM tu saMdiSTau daivena gatacetasau 3066003a tac chrutvA lakSmaNo vAkyaM prAptakAlaM hitaM tadA 3066003c uvAcArtisamApanno vikrame kRtanizcayaH 3066004a tvAM ca mAM ca purA tUrNam Adatte rAkSasAdhamaH 3066004c tasmAd asibhyAm asyAzu bAhU chindAvahe gurU 3066005a tatas tau dezakAlajJau khaDgAbhyAm eva rAghavau 3066005c acchindatAM susaMhRSTau bAhU tasyAMsadezayoH 3066006a dakSiNo dakSiNaM bAhum asaktam asinA tataH 3066006c ciccheda rAmo vegena savyaM vIras tu lakSmaNaH 3066007a sa papAta mahAbAhuz chinnabAhur mahAsvanaH 3066007c khaM ca gAM ca dizaz caiva nAdayaJ jalado yathA 3066008a sa nikRttau bhujau dRSTvA zoNitaughapariplutaH 3066008c dInaH papraccha tau vIrau kau yuvAm iti dAnavaH 3066009a iti tasya bruvANasya lakSmaNaH zubhalakSaNaH 3066009c zazaMsa tasya kAkutsthaM kabandhasya mahAbalaH 3066010a ayam ikSvAkudAyAdo rAmo nAma janaiH zrutaH 3066010c asyaivAvarajaM viddhi bhrAtaraM mAM ca lakSmaNam 3066011a asya devaprabhAvasya vasato vijane vane 3066011c rakSasApahRtA bhAryA yAm icchantAv ihAgatau 3066012a tvaM tu ko vA kimarthaM vA kabandha sadRzo vane 3066012c Asyenorasi dIptena bhagnajaGgho viceSTase 3066013a evam uktaH kabandhas tu lakSmaNenottaraM vacaH 3066013c uvAca paramaprItas tad indravacanaM smaran 3066014a svAgataM vAM naravyAghrau diSTyA pazyAmi cApy aham 3066014c diSTyA cemau nikRttau me yuvAbhyAM bAhubandhanau 3066015a virUpaM yac ca me rUpaM prAptaM hy avinayAd yathA 3066015c tan me zRNu naravyAghra tattvataH zaMsatas tava 3067001a purA rAma mahAbAho mahAbalaparAkrama 3067001c rUpam AsIn mamAcintyaM triSu lokeSu vizrutam 3067001e yathA somasya zakrasya sUryasya ca yathA vapuH 3067002a so 'haM rUpam idaM kRtvA lokavitrAsanaM mahat 3067002c RSIn vanagatAn rAma trAsayAmi tatas tataH 3067003a tataH sthUlazirA nAma maharSiH kopito mayA 3067003c saMcinvan vividhaM vanyaM rUpeNAnena dharSitaH 3067004a tenAham uktaH prekSyaivaM ghorazApAbhidhAyinA 3067004c etad eva nRzaMsaM te rUpam astu vigarhitam 3067005a sa mayA yAcitaH kruddhaH zApasyAnto bhaved iti 3067005c abhizApakRtasyeti tenedaM bhASitaM vacaH 3067006a yadA chittvA bhujau rAmas tvAM dahed vijane vane 3067006c tadA tvaM prApsyase rUpaM svam eva vipulaM zubham 3067007a zriyA virAjitaM putraM danos tvaM viddhi lakSmaNa 3067007c indrakopAd idaM rUpaM prAptam evaM raNAjire 3067008a ahaM hi tapasogreNa pitAmaham atoSayam 3067008c dIrgham AyuH sa me prAdAt tato mAM vibhramo 'spRzat 3067009a dIrgham Ayur mayA prAptaM kiM me zakraH kariSyati 3067009c ity evaM buddhim AsthAya raNe zakram adharSayam 3067010a tasya bAhupramuktena vajreNa zataparvaNA 3067010c sakthinI ca ziraz caiva zarIre saMpravezitam 3067011a sa mayA yAcyamAnaH sann Anayad yamasAdanam 3067011c pitAmahavacaH satyaM tad astv iti mamAbravIt 3067012a anAhAraH kathaM zakto bhagnasakthiziromukhaH 3067012c vajreNAbhihataH kAlaM sudIrgham api jIvitum 3067013a evam uktas tu me zakro bAhU yojanam Ayatau 3067013c prAdAd AsyaM ca me kukSau tIkSNadaMSTram akalpayat 3067014a so 'haM bhujAbhyAM dIrghAbhyAM samAkRSya vanecarAn 3067014c siMhadvipamRgavyAghrAn bhakSayAmi samantataH 3067015a sa tu mAm abravId indro yadA rAmaH salakSmaNaH 3067015c chetsyate samare bAhU tadA svargaM gamiSyasi 3067016a sa tvaM rAmo 'si bhadraM te nAham anyena rAghava 3067016c zakyo hantuM yathAtattvam evam uktaM maharSiNA 3067017a ahaM hi matisAcivyaM kariSyAmi nararSabha 3067017c mitraM caivopadekSyAmi yuvAbhyAM saMskRto 'gninA 3067018a evam uktas tu dharmAtmA danunA tena rAghavaH 3067018c idaM jagAda vacanaM lakSmaNasyopazRNvataH 3067019a rAvaNena hRtA sItA mama bhAryA yazasvinI 3067019c niSkrAntasya janasthAnAt saha bhrAtrA yathAsukham 3067020a nAmamAtraM tu jAnAmi na rUpaM tasya rakSasaH 3067020c nivAsaM vA prabhAvaM vA vayaM tasya na vidmahe 3067021a zokArtAnAm anAthAnAm evaM viparidhAvatAm 3067021c kAruNyaM sadRzaM kartum upakAre ca vartatAm 3067022a kASThAny AnIya zuSkANi kAle bhagnAni kuJjaraiH 3067022c bhakSyAmas tvAM vayaM vIra zvabhre mahati kalpite 3067023a sa tvaM sItAM samAcakSva yena vA yatra vA hRtA 3067023c kuru kalyANam atyarthaM yadi jAnAsi tattvataH 3067024a evam uktas tu rAmeNa vAkyaM danur anuttamam 3067024c provAca kuzalo vaktuM vaktAram api rAghavam 3067025a divyam asti na me jJAnaM nAbhijAnAmi maithilIm 3067025c yas tAM jJAsyati taM vakSye dagdhaH svaM rUpam AsthitaH 3067026a adagdhasya hi vijJAtuM zaktir asti na me prabho 3067026c rAkSasaM taM mahAvIryaM sItA yena hRtA tava 3067027a vijJAnaM hi mahad bhraSTaM zApadoSeNa rAghava 3067027c svakRtena mayA prAptaM rUpaM lokavigarhitam 3067028a kiM tu yAvan na yAty astaM savitA zrAntavAhanaH 3067028c tAvan mAm avaTe kSiptvA daha rAma yathAvidhi 3067029a dagdhas tvayAham avaTe nyAyena raghunandana 3067029c vakSyAmi tam ahaM vIra yas taM jJAsyati rAkSasaM 3067030a tena sakhyaM ca kartavyaM nyAyyavRttena rAghava 3067030c kalpayiSyati te prItaH sAhAyyaM laghuvikramaH 3067031a na hi tasyAsty avijJAtaM triSu lokeSu rAghava 3067031c sarvAn parisRto lokAn purA vai kAraNAntare 3068001a evam uktau tu tau vIrau kabandhena narezvarau 3068001c giripradaram AsAdya pAvakaM visasarjatuH 3068002a lakSmaNas tu maholkAbhir jvalitAbhiH samantataH 3068002c citAm AdIpayAm Asa sA prajajvAla sarvataH 3068003a tac charIraM kabandhasya ghRtapiNDopamaM mahat 3068003c medasA pacyamAnasya mandaM dahati pAvaka 3068004a sa vidhUya citAm Azu vidhUmo 'gnir ivotthitaH 3068004c araje vAsasI vibhran mAlAM divyAM mahAbalaH 3068005a tataz citAyA vegena bhAsvaro virajAmbaraH 3068005c utpapAtAzu saMhRSTaH sarvapratyaGgabhUSaNaH 3068006a vimAne bhAsvare tiSThan haMsayukte yazaskare 3068006c prabhayA ca mahAtejA dizo daza virAjayan 3068007a so 'ntarikSagato rAmaM kabandho vAkyam abravIt 3068007c zRNu rAghava tattvena yathA sImAm avApsyasi 3068008a rAma SaD yuktayo loke yAbhiH sarvaM vimRzyate 3068008c parimRSTo dazAntena dazAbhAgena sevyate 3068009a dazAbhAgagato hInas tvaM rAma sahalakSmaNaH 3068009c yat kRte vyasanaM prAptaM tvayA dArapradharSaNam 3068010a tad avazyaM tvayA kAryaH sa suhRt suhRdAM vara 3068010c akRtvA na hi te siddhim ahaM pazyAmi cintayan 3068011a zrUyatAM rAma vakSyAmi sugrIvo nAma vAnaraH 3068011c bhrAtrA nirastaH kruddhena vAlinA zakrasUnunA 3068012a RSyamUke girivare pampAparyantazobhite 3068012c nivasaty AtmavAn vIraz caturbhiH saha vAnaraiH 3068013a vayasyaM taM kuru kSipram ito gatvAdya rAghava 3068013c adrohAya samAgamya dIpyamAne vibhAvasau 3068014a na ca te so 'vamantavyaH sugrIvo vAnarAdhipaH 3068014c kRtajJaH kAmarUpI ca sahAyArthI ca vIryavAn 3068015a zaktau hy adya yuvAM kartuM kAryaM tasya cikIrSitam 3068015c kRtArtho vAkRtArtho vA kRtyaM tava kariSyati 3068016a sa RkSarajasaH putraH pampAm aTati zaGkitaH 3068016c bhAskarasyaurasaH putro vAlinA kRtakilbiSaH 3068017a saMnidhAyAyudhaM kSipram RSyamUkAlayaM kapim 3068017c kuru rAghava satyena vayasyaM vanacAriNam 3068018a sa hi sthAnAni sarvANi kArtsnyena kapikuJjaraH 3068018c naramAMsAzinAM loke naipuNyAd adhigacchati 3068019a na tasyAviditaM loke kiM cid asti hi rAghava 3068019c yAvat sUryaH pratapati sahasrAMzur ariMdama 3068020a sa nadIr vipulAJ zailAn giridurgANi kandarAn 3068020c anviSya vAnaraiH sArdhaM patnIM te 'dhigamiSyati 3068021a vAnarAMz ca mahAkAyAn preSayiSyati rAghava 3068021c dizo vicetuM tAM sItAM tvadviyogena zocatIm 3068022a sa meruzRGgAgragatAm aninditAM; pravizya pAtAlatale 'pi vAzritAm 3068022c plavaMgamAnAM pravaras tava priyAM; nihatya rakSAMsi punaH pradAsyati 3069001a nidarzayitvA rAmAya sItAyAH pratipAdane 3069001c vAkyam anvartham arthajJaH kabandhaH punar abravIt 3069002a eSa rAma zivaH panthA yatraite puSpitA drumAH 3069002c pratIcIM dizam Azritya prakAzante manoramAH 3069003a jambUpriyAlapanasAH plakSanyagrodhatindukAH 3069003c azvatthAH karNikArAz ca cUtAz cAnye ca pAdapAH 3069004a tAn AruhyAtha vA bhUmau pAtayitvA ca tAn balAt 3069004c phalAny amRtakalpAni bhakSayantau gamiSyathaH 3069005a caGkramantau varAn dezAJ zailAc chailaM vanAd vanam 3069005c tataH puSkariNIM vIrau pampAM nAma gamiSyathaH 3069006a azarkarAm avibhraMzAM samatIrtham azaivalAm 3069006c rAma saMjAtavAlUkAM kamalotpalazobhitAm 3069007a tatra haMsAH plavAH krauJcAH kurarAz caiva rAghava 3069007c valgusvarA nikUjanti pampAsalilagocarAH 3069008a nodvijante narAn dRSTvA vadhasyAkovidAH zubhAH 3069008c ghRtapiNDopamAn sthUlAMs tAn dvijAn bhakSayiSyathaH 3069009a rohitAn vakratuNDAMz ca nalamInAMz ca rAghava 3069009c pampAyAm iSubhir matsyAMs tatra rAma varAn hatAn 3069010a nistvakpakSAn ayastaptAn akRzAn ekakaNTakAn 3069010c tava bhaktyA samAyukto lakSmaNaH saMpradAsyati 3069011a bhRzaM te khAdato matsyAn pampAyAH puSpasaMcaye 3069011c padmagandhi zivaM vAri sukhazItam anAmayam 3069012a uddhRtya sa tadAkliSTaM rUpyasphaTikasaMnibham 3069012c atha puSkaraparNena lakSmaNaH pAyayiSyati 3069013a sthUlAn giriguhAzayyAn varAhAn vanacAriNaH 3069013c apAM lobhAd upAvRttAn vRSabhAn iva nardataH 3069013e rUpAnvitAMz ca pampAyAM drakSyasi tvaM narottama 3069014a sAyAhne vicaran rAma viTapI mAlyadhAriNaH 3069014c zItodakaM ca pampAyAM dRSTvA zokaM vihAsyasi 3069015a sumanobhiz citAMs tatra tilakAn naktamAlakAn 3069015c utpalAni ca phullAni paGkajAni ca rAghava 3069016a na tAni kaz cin mAlyAni tatrAropayitA naraH 3069016c mataGgaziSyAs tatrAsann RSayaH susamAhitaH 3069017a teSAM bhArAbhitaptAnAM vanyam AharatAM guroH 3069017c ye prapetur mahIM tUrNaM zarIrAt svedabindavaH 3069018a tAni mAlyAni jAtAni munInAM tapasA tadA 3069018c svedabindusamutthAni na vinazyanti rAghava 3069019a teSAm adyApi tatraiva dRzyate paricAriNI 3069019c zramaNI zabarI nAma kAkutstha cirajIvinI 3069020a tvAM tu dharme sthitA nityaM sarvabhUtanamaskRtam 3069020c dRSTvA devopamaM rAma svargalokaM gamiSyati 3069021a tatas tad rAma pampAyAs tIram Azritya pazcimam 3069021c AzramasthAnam atulaM guhyaM kAkutstha pazyasi 3069022a na tatrAkramituM nAgAH zaknuvanti tam Azramam 3069022c RSes tasya mataGgasya vidhAnAt tac ca kAnanam 3069023a tasmin nandanasaMkAze devAraNyopame vane 3069023c nAnAvihagasaMkIrNe raMsyase rAma nirvRtaH 3069024a RSyamUkas tu pampAyAH purastAt puSpitadrumaH 3069024c suduHkhArohaNo nAma zizunAgAbhirakSitaH 3069024e udAro brahmaNA caiva pUrvakAle vinirmitaH 3069025a zayAnaH puruSo rAma tasya zailasya mUrdhani 3069025c yat svapne labhate vittaM tat prabuddho 'dhigacchati 3069026a na tv enaM viSamAcAraH pApakarmAdhirohati 3069026c tatraiva praharanty enaM suptam AdAya rAkSasAH 3069027a tato 'pi zizunAgAnAm AkrandaH zrUyate mahAn 3069027c krIDatAM rAma pampAyAM mataGgAraNyavAsinAm 3069028a siktA rudhiradhArAbhiH saMhatya paramadvipAH 3069028c pracaranti pRthak kIrNA meghavarNAs tarasvinaH 3069029a te tatra pItvA pAnIyaM vimalaM zItam avyayam 3069029c nivRttAH saMvigAhante vanAni vanagocarAH 3069030a rAma tasya tu zailasya mahatI zobhate guhA 3069030c zilApidhAnA kAkutstha duHkhaM cAsyAH pravezanam 3069031a tasyA guhAyAH prAgdvAre mahAJ zItodako hradaH 3069031c bahumUlaphalo ramyo nAnAnagasamAvRtaH 3069032a tasyAM vasati sugrIvaz caturbhiH saha vAnaraiH 3069032c kadA cic chikhare tasya parvatasyAvatiSThate 3069033a kabandhas tv anuzAsyaivaM tAv ubhau rAmalakSmaNau 3069033c sragvI bhAskaravarNAbhaH khe vyarocata vIryavAn 3069034a taM tu khasthaM mahAbhAgaM kabandhaM rAmalakSmaNau 3069034c prasthitau tvaM vrajasveti vAkyam Ucatur antikAt 3069035a gamyatAM kAryasiddhyartham iti tAv abravIc ca saH 3069035c suprItau tAv anujJApya kabandhaH prasthitas tadA 3069036a sa tat kabandhaH pratipadya rUpaM; vRtaH zriyA bhAskaratulyadehaH 3069036c nidarzayan rAmam avekSya khasthaH; sakhyaM kuruSveti tadAbhyuvAca 3070001a tau kabandhena taM mArgaM pampAyA darzitaM vane 3070001c Atasthatur dizaM gRhya pratIcIM nRvarAtmajau 3070002a tau zaileSv AcitAnekAn kSaudrakalpaphaladrumAn 3070002c vIkSantau jagmatur draSTuM sugrIvaM rAmalakSmaNau 3070003a kRtvA ca zailapRSThe tu tau vAsaM raghunandanau 3070003c pampAyAH pazcimaM tIraM rAghavAv upatasthatuH 3070004a tau puSkariNyAH pampAyAs tIram AsAdya pazcimam 3070004c apazyatAM tatas tatra zabaryA ramyam Azramam 3070005a tau tam Azramam AsAdya drumair bahubhir AvRtam 3070005c suramyam abhivIkSantau zabarIm abhyupeyatuH 3070006a tau tu dRSTvA tadA siddhA samutthAya kRtAJjaliH 3070006c pAdau jagrAha rAmasya lakSmaNasya ca dhImataH 3070007a tAm uvAca tato rAmaH zramaNIM saMzitavratAm 3070007c kaccit te nirjitA vighnAH kaccit te vardhate tapaH 3070008a kaccit te niyataH kopa AhAraz ca tapodhane 3070008c kaccit te niyamAH prAptAH kaccit te manasaH sukham 3070008e kaccit te guruzuzrUSA saphalA cArubhASiNi 3070009a rAmeNa tApasI pRSThA sA siddhA siddhasaMmatA 3070009c zazaMsa zabarI vRddhA rAmAya pratyupasthitA 3070010a citrakUTaM tvayi prApte vimAnair atulaprabhaiH 3070010c itas te divam ArUDhA yAn ahaM paryacAriSam 3070011a taiz cAham uktA dharmajJair mahAbhAgair maharSibhiH 3070011c AgamiSyati te rAmaH supuNyam imam Azramam 3070012a sa te pratigrahItavyaH saumitrisahito 'tithiH 3070012c taM ca dRSTvA varA&l lokAn akSayAMs tvaM gamiSyasi 3070013a mayA tu vividhaM vanyaM saMcitaM puruSarSabha 3070013c tavArthe puruSavyAghra pampAyAs tIrasaMbhavam 3070014a evam uktaH sa dharmAtmA zabaryA zabarIm idam 3070014c rAghavaH prAha vijJAne tAM nityam abahiSkRtAm 3070015a danoH sakAzAt tattvena prabhAvaM te mahAtmanaH 3070015c zrutaM pratyakSam icchAmi saMdraSTuM yadi manyase 3070016a etat tu vacanaM zrutvA rAmavaktrAd viniHsRtam 3070016c zabarI darzayAm Asa tAv ubhau tad vanaM mahat 3070017a pazya meghaghanaprakhyaM mRgapakSisamAkulam 3070017c mataGgavanam ity eva vizrutaM raghunandana 3070018a iha te bhAvitAtmAno guravo me mahAdyute 3070018c juhavAMz cakrire tIrthaM mantravan mantrapUjitam 3070019a iyaM pratyak sthalI vedI yatra te me susatkRtAH 3070019c puSpopahAraM kurvanti zramAd udvepibhiH karaiH 3070020a teSAM tapaH prabhAvena pazyAdyApi raghUttama 3070020c dyotayanti dizaH sarvAH zriyA vedyo 'tulaprabhAH 3070021a azaknuvadbhis tair gantum upavAsazramAlasaiH 3070021c cintite 'bhyAgatAn pazya sametAn sapta sAgarAn 3070022a kRtAbhiSekais tair nyastA valkalAH pAdapeSv iha 3070022c adyApi na vizuSyanti pradeze raghunandana 3070023a kRtsnaM vanam idaM dRSTaM zrotavyaM ca zrutaM tvayA 3070023c tad icchAmy abhyanujJAtA tyaktum etat kalevaram 3070024a teSAm icchAmy ahaM gantuM samIpaM bhAvitAtmanAm 3070024c munInAm AzraMmo yeSAm ahaM ca paricAriNI 3070025a dharmiSThaM tu vacaH zrutvA rAghavaH sahalakSmaNaH 3070025c anujAnAmi gaccheti prahRSTavadano 'bravIt 3070026a anujJAtA tu rAmeNa hutvAtmAnaM hutAzane 3070026c jvalatpAvakasaMkAzA svargam eva jagAma sA 3070027a yatra te sukRtAtmAno viharanti maharSayaH 3070027c tat puNyaM zabarIsthAnaM jagAmAtmasamAdhinA 3071001a divaM tu tasyAM yAtAyAM zabaryAM svena karmaNA 3071001c lakSmaNena saha bhrAtrA cintayAm Asa rAghavaH 3071002a cintayitvA tu dharmAtmA prabhAvaM taM mahAtmanAm 3071002c hitakAriNam ekAgraM lakSmaNaM rAghavo 'bravIt 3071003a dRSTo 'yam AzramaH saumya bahvAzcaryaH kRtAtmanAm 3071003c vizvastamRgazArdUlo nAnAvihagasevitaH 3071004a saptAnAM ca samudrANAm eSu tIrtheSu lakSmaNa 3071004c upaspRSTaM ca vidhivat pitaraz cApi tarpitAH 3071005a pranaSTam azubhaM yat tat kalyANaM samupasthitam 3071005c tena tv etat prahRSTaM me mano lakSmaNa saMprati 3071006a hRdaye hi naravyAghra zubham AvirbhaviSyati 3071006c tad Agaccha gamiSyAvaH pampAM tAM priyadarzanAm 3071007a RzyamUko girir yatra nAtidUre prakAzate 3071007c yasmin vasati dharmAtmA sugrIvo 'MzumataH sutaH 3071007e nityaM vAlibhayAt trastaz caturbhiH saha vAnaraiH 3071008a abhitvare ca taM draSTuM sugrIvaM vAnararSabham 3071008c tadadhInaM hi me saumya sItAyAH parimArgaNam 3071009a iti bruvANaM taM rAmaM saumitrir idam abravIt 3071009c gacchAvas tvaritaM tatra mamApi tvarate manaH 3071010a AzramAt tu tatas tasmAn niSkramya sa vizAM patiH 3071010c AjagAma tataH pampAM lakSmaNena sahAbhibhUH 3071011a samIkSamANaH puSpADhyaM sarvato vipuladrumam 3071011c koyaSTibhiz cArjunakaiH zatapatraiz ca kIcakaiH 3071011e etaiz cAnyaiz ca vividhair nAditaM tad vanaM mahat 3071012a sa rAmo vidhivAn vRkSAn sarAMsi vividhAni ca 3071012c pazyan kAmAbhisaMtapto jagAma paramaM hradam 3071013a sa tAm AsAdya vai rAmo dUrAd udakavAhinIm 3071013c mataGgasarasaM nAma hradaM samavagAhata 3071014a sa tu zokasamAviSTo rAmo dazarathAtmajaH 3071014c viveza nalinIM pampAM paGkajaiz ca samAvRtAm 3071015a tilakAzokapuMnAgabakuloddAla kAzinIm 3071015c ramyopavanasaMbAdhAM padmasaMpIDitodakAm 3071016a sphaTikopamatoyADhyAM zlakSNavAlukasaMtatAm 3071016c matsyakacchapasaMbAdhAM tIrasthadrumazobhitAm 3071017a sakhIbhir iva yuktAbhir latAbhir anuveSTitAm 3071017c kiMnaroragagandharvayakSarAkSasasevitAm 3071017e nAnAdrumalatAkIrNAM zItavArinidhiM zubhAm 3071018a padmaiH saugandhikais tAmrAM zuklAM kumudamaNDalaiH 3071018c nIlAM kuvalayoddhAtair bahuvarNAM kuthAm iva 3071019a aravindotpalavatIM padmasaugandhikAyutAm 3071019c puSpitAmravaNopetAM barhiNodghuSTanAditAm 3071020a sa tAM dRSTvA tataH pampAM rAmaH saumitriNA saha 3071020c vilalApa ca tejasvI kAmAd dazarathAtmajaH 3071021a tilakair bIjapUraiz ca vaTaiH zukladrumais tathA 3071021c puSpitaiH karavIraiz ca puMnAgaiz ca supuSpitaiH 3071022a mAlatIkundagulmaiz ca bhaNDIrair niculais tathA 3071022c azokaiH saptaparNaiz ca ketakair atimuktakaiH 3071022e anyaiz ca vividhair vRkSaiH pramadevopazobhitAm 3071023a asyAs tIre tu pUrvoktaH parvato dhAtumaNDitaH 3071023c RzyamUka iti khyAtaz citrapuSpitakAnanaH 3071024a harir RkSarajo nAmnaH putras tasya mahAtmanaH 3071024c adhyAste taM mahAvIryaH sugrIva iti vizrutaH 3071025a sugrIvam abhigaccha tvaM vAnarendraM nararSabha 3071025c ity uvAca punar vAkyaM lakSmaNaM satyavikramam 3071026a tato mahad vartma ca dUrasaMkramaM; krameNa gatvA pravilokayan vanam 3071026c dadarza pampAM zubhadarza kAnanAm; anekanAnAvidhapakSisaMkulAm