% Ramayana: Sundarakanda
% Last updated: Sat Sep 25 2021
% Encoding: Unicode Devanagari
%
5001001a ततो रावणनीतायाः सीतायाः शत्रुकर्शनः
5001001c इयेष पदमन्वेष्टुं चारणाचरिते पथि
5001002a अथ वैदूर्यवर्णेषु शाद्वलेषु महाबलः
5001002c धीरः सलिलकल्पेषु विचचार यथासुखम्
5001003a द्विजान्वित्रासयन्धीमानुरसा पादपान्हरन्
5001003c मृगांश्च सुबहून्निघ्नन्प्रवृद्ध इव केसरी
5001004a नीललोहितमाञ्जिष्ठपद्मवर्णैः सितासितैः
5001004c स्वभावविहितैश्चित्रैर्धातुभिः समलंकृतम्
5001005a कामरूपिभिराविष्टमभीक्ष्णं सपरिच्छदैः
5001005c यक्षकिंनरगन्धर्वैर्देवकल्पैश्च पन्नगैः
5001006a स तस्य गिरिवर्यस्य तले नागवरायुते
5001006c तिष्ठन्कपिवरस्तत्र ह्रदे नाग इवाबभौ
5001007a स सूर्याय महेन्द्राय पवनाय स्वयम्भुवे
5001007c भूतेभ्यश्चाञ्जलिं कृत्वा चकार गमने मतिम्
5001008a अञ्जलिं प्राङ्मुखः कुर्वन्पवनायात्मयोनये
5001008c ततो हि ववृधे गन्तुं दक्षिणो दक्षिणां दिशम्
5001009a प्लवंगप्रवरैर्दृष्टः प्लवने कृतनिश्चयः
5001009c ववृधे रामवृद्ध्यर्थं समुद्र इव पर्वसु
5001010a निष्प्रमाण शरीरः सँल्लिलङ्घयिषुरर्णवम्
5001010c बाहुभ्यां पीडयामास चरणाभ्यां च पर्वतम्
5001011a स चचालाचलाश्चारु मुहूर्तं कपिपीडितः
5001011c तरूणां पुष्पिताग्राणां सर्वं पुष्पमशातयत्
5001012a तेन पादपमुक्तेन पुष्पौघेण सुगन्धिना
5001012c सर्वतः संवृतः शैलो बभौ पुष्पमयो यथा
5001013a तेन चोत्तमवीर्येण पीड्यमानः स पर्वतः
5001013c सलिलं संप्रसुस्राव मदं मत्त इव द्विपः
5001014a पीड्यमानस्तु बलिना महेन्द्रस्तेन पर्वतः
5001014c रीतिर्निर्वर्तयामास काञ्चनाञ्जनराजतीः
5001014e मुमोच च शिलाः शैलो विशालाः समनःशिलाः
5001015a गिरिणा पीड्यमानेन पीड्यमानानि सर्वशः
5001015c गुहाविष्टानि भूतानि विनेदुर्विकृतैः स्वरैः
5001016a स महासत्त्वसंनादः शैलपीडानिमित्तजः
5001016c पृथिवीं पूरयामास दिशश्चोपवनानि च
5001017a शिरोभिः पृथुभिः सर्पा व्यक्तस्वस्तिकलक्षणैः
5001017c वमन्तः पावकं घोरं ददंशुर्दशनैः शिलाः
5001018a तास्तदा सविषैर्दष्टाः कुपितैस्तैर्महाशिलाः
5001018c जज्वलुः पावकोद्दीप्ता विभिदुश्च सहस्रधा
5001019a यानि चौषधजालानि तस्मिञ्जातानि पर्वते
5001019c विषघ्नान्यपि नागानां न शेकुः शमितुं विषम्
5001020a भिद्यतेऽयं गिरिर्भूतैरिति मत्वा तपस्विनः
5001020c त्रस्ता विद्याधरास्तस्मादुत्पेतुः स्त्रीगणैः सह
5001021a पानभूमिगतं हित्वा हैममासनभाजनम्
5001021c पात्राणि च महार्हाणि करकांश्च हिरण्मयान्
5001022a लेह्यानुच्चावचान्भक्ष्यान्मांसानि विविधानि च
5001022c आर्षभाणि च चर्माणि खड्गांश्च कनकत्सरून्
5001023a कृतकण्ठगुणाः क्षीबा रक्तमाल्यानुलेपनाः
5001023c रक्ताक्षाः पुष्कराक्षाश्च गगनं प्रतिपेदिरे
5001024a हारनूपुरकेयूर पारिहार्य धराः स्त्रियः
5001024c विस्मिताः सस्मितास्तस्थुराकाशे रमणैः सह
5001025a दर्शयन्तो महाविद्यां विद्याधरमहर्षयः
5001025c सहितास्तस्थुराकाशे वीक्षां चक्रुश्च पर्वतम्
5001026a शुश्रुवुश्च तदा शब्दमृषीणां भावितात्मनाम्
5001026c चारणानां च सिद्धानां स्थितानां विमलेऽम्बरे
5001027a एष पर्वतसंकाशो हनूमान्मारुतात्मजः
5001027c तितीर्षति महावेगं समुद्रं मकरालयम्
5001028a रामार्थं वानरार्थं च चिकीर्षन्कर्म दुष्करम्
5001028c समुद्रस्य परं पारं दुष्प्रापं प्राप्तुमिच्छति
5001029a दुधुवे च स रोमाणि चकम्पे चाचलोपमः
5001029c ननाद च महानादं सुमहानिव तोयदः
5001030a आनुपूर्व्याच्च वृत्तं च लाङ्गूलं रोमभिश्चितम्
5001030c उत्पतिष्यन्विचिक्षेप पक्षिराज इवोरगम्
5001031a तस्य लाङ्गूलमाविद्धमतिवेगस्य पृष्ठतः
5001031c ददृशे गरुडेनेव ह्रियमाणो महोरगः
5001032a बाहू संस्तम्भयामास महापरिघसंनिभौ
5001032c ससाद च कपिः कट्यां चरणौ संचुकोप च
5001033a संहृत्य च भुजौ श्रीमांस्तथैव च शिरोधराम्
5001033c तेजः सत्त्वं तथा वीर्यमाविवेश स वीर्यवान्
5001034a मार्गमालोकयन्दूरादूर्ध्वप्रणिहितेक्षणः
5001034c रुरोध हृदये प्राणानाकाशमवलोकयन्
5001035a पद्भ्यां दृढमवस्थानं कृत्वा स कपिकुञ्जरः
5001035c निकुञ्च्य कर्णौ हनुमानुत्पतिष्यन्महाबलः
5001035e वानरान्वानरश्रेष्ठ इदं वचनमब्रवीत्
5001036a यथा राघवनिर्मुक्तः शरः श्वसनविक्रमः
5001036c गच्छेत्तद्वद्गमिष्यामि लङ्कां रावणपालिताम्
5001037a न हि द्रक्ष्यामि यदि तां लङ्कायां जनकात्मजाम्
5001037c अनेनैव हि वेगेन गमिष्यामि सुरालयम्
5001038a यदि वा त्रिदिवे सीतां न द्रक्ष्यामि कृतश्रमः
5001038c बद्ध्वा राक्षसराजानमानयिष्यामि रावणम्
5001039a सर्वथा कृतकार्योऽहमेष्यामि सह सीतया
5001039c आनयिष्यामि वा लङ्कां समुत्पाट्य सरावणाम्
5001040a एवमुक्त्वा तु हनुमान्वानरान्वानरोत्तमः
5001040c उत्पपाताथ वेगेन वेगवानविचारयन्
5001041a समुत्पतति तस्मिंस्तु वेगात्ते नगरोहिणः
5001041c संहृत्य विटपान्सर्वान्समुत्पेतुः समन्ततः
5001042a स मत्तकोयष्टिभकान्पादपान्पुष्पशालिनः
5001042c उद्वहन्नूरुवेगेन जगाम विमलेऽम्बरे
5001043a ऊरुवेगोद्धता वृक्षा मुहूर्तं कपिमन्वयुः
5001043c प्रस्थितं दीर्घमध्वानं स्वबन्धुमिव बान्धवाः
5001044a तमूरुवेगोन्मथिताः सालाश्चान्ये नगोत्तमाः
5001044c अनुजग्मुर्हनूमन्तं सैन्या इव महीपतिम्
5001045a सुपुष्पिताग्रैर्बहुभिः पादपैरन्वितः कपिः
5001045c हनुमान्पर्वताकारो बभूवाद्भुतदर्शनः
5001046a सारवन्तोऽथ ये वृक्षा न्यमज्जँल्लवणाम्भसि
5001046c भयादिव महेन्द्रस्य पर्वता वरुणालये
5001047a स नानाकुसुमैः कीर्णः कपिः साङ्कुरकोरकैः
5001047c शुशुभे मेघसंकाशः खद्योतैरिव पर्वतः
5001048a विमुक्तास्तस्य वेगेन मुक्त्वा पुष्पाणि ते द्रुमाः
5001048c अवशीर्यन्त सलिले निवृत्ताः सुहृदो यथा
5001049a लघुत्वेनोपपन्नं तद्विचित्रं सागरेऽपतत्
5001049c द्रुमाणां विविधं पुष्पं कपिवायुसमीरितम्
5001050a पुष्पौघेणानुबद्धेन नानावर्णेन वानरः
5001050c बभौ मेघ इवोद्यन्वै विद्युद्गणविभूषितः
5001051a तस्य वेगसमुद्भूतैः पुष्पैस्तोयमदृश्यत
5001051c ताराभिरभिरामाभिरुदिताभिरिवाम्बरम्
5001052a तस्याम्बरगतौ बाहू ददृशाते प्रसारितौ
5001052c पर्वताग्राद्विनिष्क्रान्तौ पञ्चास्याविव पन्नगौ
5001053a पिबन्निव बभौ चापि सोर्मिजालं महार्णवम्
5001053c पिपासुरिव चाकाशं ददृशे स महाकपिः
5001054a तस्य विद्युत्प्रभाकारे वायुमार्गानुसारिणः
5001054c नयने विप्रकाशेते पर्वतस्थाविवानलौ
5001055a पिङ्गे पिङ्गाक्षमुख्यस्य बृहती परिमण्डले
5001055c चक्षुषी संप्रकशेते चन्द्रसूर्याविव स्थितौ
5001056a मुखं नासिकया तस्य ताम्रया ताम्रमाबभौ
5001056c संध्यया समभिस्पृष्टं यथा सूर्यस्य मण्डलम्
5001057a लाङ्गलं च समाविद्धं प्लवमानस्य शोभते
5001057c अम्बरे वायुपुत्रस्य शक्रध्वज इवोच्छ्रितः
5001058a लाङ्गूलचक्रेण महाञ्शुक्लदंष्ट्रोऽनिलात्मजः
5001058c व्यरोचत महाप्राज्ञः परिवेषीव भास्करः
5001059a स्फिग्देशेनाभिताम्रेण रराज स महाकपिः
5001059c महता दारितेनेव गिरिर्गैरिकधातुना
5001060a तस्य वानरसिंहस्य प्लवमानस्य सागरम्
5001060c कक्षान्तरगतो वायुर्जीमूत इव गर्जति
5001061a खे यथा निपतत्युल्का उत्तरान्ताद्विनिःसृता
5001061c दृश्यते सानुबन्धा च तथा स कपिकुञ्जरः
5001062a पतत्पतंगसंकाशो व्यायतः शुशुभे कपिः
5001062c प्रवृद्ध इव मातंगः कक्ष्यया बध्यमानया
5001063a उपरिष्टाच्छरीरेण छायया चावगाढया
5001063c सागरे मारुताविष्टा नौरिवासीत्तदा कपिः
5001064a यं यं देशं समुद्रस्य जगाम स महाकपिः
5001064c स स तस्याङ्गवेगेन सोन्माद इव लक्ष्यते
5001065a सागरस्योर्मिजालानामुरसा शैलवर्ष्मणाम्
5001065c अभिघ्नंस्तु महावेगः पुप्लुवे स महाकपिः
5001066a कपिवातश्च बलवान्मेघवातश्च निःसृतः
5001066c सागरं भीमनिर्घोषं कम्पयामासतुर्भृशम्
5001067a विकर्षन्नूर्मिजालानि बृहन्ति लवणाम्भसि
5001067c अत्यक्रामन्महावेगस्तरङ्गान्गणयन्निव
5001068a प्लवमानं समीक्ष्याथ भुजङ्गाः सागरालयाः
5001068c व्योम्नि तं कपिशार्दूलं सुपर्णमिति मेनिरे
5001069a दशयोजनविस्तीर्णा त्रिंशद्योजनमायता
5001069c छाया वानरसिंहस्य जले चारुतराभवत्
5001070a श्वेताभ्रघनराजीव वायुपुत्रानुगामिनी
5001070c तस्य सा शुशुभे छाया वितता लवणाम्भसि
5001071a प्लवमानं तु तं दृष्ट्वा प्लवगं त्वरितं तदा
5001071c ववृषुः पुष्पवर्षाणि देवगन्धर्वदानवाः
5001072a तताप न हि तं सूर्यः प्लवन्तं वानरेश्वरम्
5001072c सिषेवे च तदा वायू रामकार्यार्थसिद्धये
5001073a ऋषयस्तुष्टुवुश्चैनं प्लवमानं विहायसा
5001073c जगुश्च देवगन्धर्वाः प्रशंसन्तो महौजसं
5001074a नागाश्च तुष्टुवुर्यक्षा रक्षांसि विबुधाः खगाः
5001074c प्रेक्ष्याकाशे कपिवरं सहसा विगतक्लमम्
5001075a तस्मिन्प्लवगशार्दूले प्लवमाने हनूमति
5001075c इक्ष्वाकुकुलमानार्थी चिन्तयामास सागरः
5001076a साहाय्यं वानरेन्द्रस्य यदि नाहं हनूमतः
5001076c करिष्यामि भविष्यामि सर्ववाच्यो विवक्षताम्
5001077a अहमिक्ष्वाकुनाथेन सगरेण विवर्धितः
5001077c इक्ष्वाकुसचिवश्चायं नावसीदितुमर्हति
5001078a तथा मया विधातव्यं विश्रमेत यथा कपिः
5001078c शेषं च मयि विश्रान्तः सुखेनातिपतिष्यति
5001079a इति कृत्वा मतिं साध्वीं समुद्रश्छन्नमम्भसि
5001079c हिरण्यनाभं मैनाकमुवाच गिरिसत्तमम्
5001080a त्वमिहासुरसंघानां पातालतलवासिनाम्
5001080c देवराज्ञा गिरिश्रेष्ठ परिघः संनिवेशितः
5001081a त्वमेषां ज्ञातवीर्याणां पुनरेवोत्पतिष्यताम्
5001081c पातालस्याप्रमेयस्य द्वारमावृत्य तिष्ठसि
5001082a तिर्यगूर्ध्वमधश्चैव शक्तिस्ते शैलवर्धितुम्
5001082c तस्मात्संचोदयामि त्वामुत्तिष्ठ नगसत्तम
5001083a स एष कपिशार्दूलस्त्वामुपर्येति वीर्यवान्
5001083c हनूमान्रामकार्यार्थं भीमकर्मा खमाप्लुतः
5001084a तस्य साह्यं मया कार्यमिक्ष्वाकुकुलवर्तिनः
5001084c मम इक्ष्वाकवः पूज्याः परं पूज्यतमास्तव
5001085a कुरु साचिव्यमस्माकं न नः कार्यमतिक्रमेत्
5001085c कर्तव्यमकृतं कार्यं सतां मन्युमुदीरयेत्
5001086a सलिलादूर्ध्वमुत्तिष्ठ तिष्ठत्वेष कपिस्त्वयि
5001086c अस्माकमतिथिश्चैव पूज्यश्च प्लवतां वरः
5001087a चामीकरमहानाभ देवगन्धर्वसेवित
5001087c हनूमांस्त्वयि विश्रान्तस्ततः शेषं गमिष्यति
5001088a काकुत्स्थस्यानृशंस्यं च मैथिल्याश्च विवासनम्
5001088c श्रमं च प्लवगेन्द्रस्य समीक्ष्योत्थातुमर्हसि
5001089a हिरण्यनाभो मैनाको निशम्य लवणाम्भसः
5001089c उत्पपात जलात्तूर्णं महाद्रुमलतायुतः
5001090a स सागरजलं भित्त्वा बभूवात्युत्थितस्तदा
5001090c यथा जलधरं भित्त्वा दीप्तरश्मिर्दिवाकरः
5001091a शातकुम्भमयैः शृङ्गैः सकिंनरमहोरगैः
5001091c आदित्योदयसंकाशैरालिखद्भिरिवाम्बरम्
5001092a तस्य जाम्बूनदैः शृङ्गैः पर्वतस्य समुत्थितैः
5001092c आकाशं शस्त्रसंकाशमभवत्काञ्चनप्रभम्
5001093a जातरूपमयैः शृङ्गैर्भ्राजमानैः स्वयं प्रभैः
5001093c आदित्यशतसंकाशः सोऽभवद्गिरिसत्तमः
5001094a तमुत्थितमसंगेन हनूमानग्रतः स्थितम्
5001094c मध्ये लवणतोयस्य विघ्नोऽयमिति निश्चितः
5001095a स तमुच्छ्रितमत्यर्थं महावेगो महाकपिः
5001095c उरसा पातयामास जीमूतमिव मारुतः
5001096a स तदा पातितस्तेन कपिना पर्वतोत्तमः
5001096c बुद्ध्वा तस्य कपेर्वेगं जहर्ष च ननन्द च
5001097a तमाकाशगतं वीरमाकाशे समवस्थितम्
5001097c प्रीतो हृष्टमना वाक्यमब्रवीत्पर्वतः कपिम्
5001097e मानुषं धरयन्रूपमात्मनः शिखरे स्थितः
5001098a दुष्करं कृतवान्कर्म त्वमिदं वानरोत्तम
5001098c निपत्य मम शृङ्गेषु विश्रमस्व यथासुखम्
5001099a राघावस्य कुले जातैरुदधिः परिवर्धितः
5001099c स त्वां रामहिते युक्तं प्रत्यर्चयति सागरः
5001100a कृते च प्रतिकर्तव्यमेष धर्मः सनातनः
5001100c सोऽयं तत्प्रतिकारार्थी त्वत्तः संमानमर्हति
5001101a त्वन्निमित्तमनेनाहं बहुमानात्प्रचोदितः
5001101c योजनानां शतं चापि कपिरेष समाप्लुतः
5001101e तव सानुषु विश्रान्तः शेषं प्रक्रमतामिति
5001102a तिष्ठ त्वं हरिशार्दूल मयि विश्रम्य गम्यताम्
5001102c तदिदं गन्धवत्स्वादु कन्दमूलफलं बहु
5001102e तदास्वाद्य हरिश्रेष्ठ विश्रान्तोऽनुगमिष्यसि
5001103a अस्माकमपि संबन्धः कपिमुख्यस्त्वयास्ति वै
5001103c प्रख्यातस्त्रिषु लोकेषु महागुणपरिग्रहः
5001104a वेगवन्तः प्लवन्तो ये प्लवगा मारुतात्मज
5001104c तेषां मुख्यतमं मन्ये त्वामहं कपिकुञ्जर
5001105a अतिथिः किल पूजार्हः प्राकृतोऽपि विजानता
5001105c धर्मं जिज्ञासमानेन किं पुनर्यादृशो भवान्
5001106a त्वं हि देववरिष्ठस्य मारुतस्य महात्मनः
5001106c पुत्रस्तस्यैव वेगेन सदृशः कपिकुञ्जर
5001107a पूजिते त्वयि धर्मज्ञ पूजां प्राप्नोति मारुतः
5001107c तस्मात्त्वं पूजनीयो मे शृणु चाप्यत्र कारणम्
5001108a पूर्वं कृतयुगे तात पर्वताः पक्षिणोऽभवन्
5001108c तेऽपि जग्मुर्दिशः सर्वा गरुडानिलवेगिनः
5001109a ततस्तेषु प्रयातेषु देवसंघाः सहर्षिभिः
5001109c भूतानि च भयं जग्मुस्तेषां पतनशङ्कया
5001110a ततः क्रुद्धः सहस्राक्षः पर्वतानां शतक्रतुः
5001110c पक्षांश्चिच्छेद वज्रेण तत्र तत्र सहस्रशः
5001111a स मामुपगतः क्रुद्धो वज्रमुद्यम्य देवराट्
5001111c ततोऽहं सहसा क्षिप्तः श्वसनेन महात्मना
5001112a अस्मिँल्लवणतोये च प्रक्षिप्तः प्लवगोत्तम
5001112c गुप्तपक्षः समग्रश्च तव पित्राभिरक्षितः
5001113a ततोऽहं मानयामि त्वां मान्यो हि मम मारुतः
5001113c त्वया मे ह्येष संबन्धः कपिमुख्य महागुणः
5001114a अस्मिन्नेवंगते कार्ये सागरस्य ममैव च
5001114c प्रीतिं प्रीतमना कर्तुं त्वमर्हसि महाकपे
5001115a श्रमं मोक्षय पूजां च गृहाण कपिसत्तम
5001115c प्रीतिं च बहुमन्यस्व प्रीतोऽस्मि तव दर्शनात्
5001116a एवमुक्तः कपिश्रेष्ठस्तं नगोत्तममब्रवीत्
5001116c प्रीतोऽस्मि कृतमातिथ्यं मन्युरेषोऽपनीयताम्
5001117a त्वरते कार्यकालो मे अहश्चाप्यतिवर्तते
5001117c प्रतिज्ञा च मया दत्ता न स्थातव्यमिहान्तरा
5001118a इत्युक्त्वा पाणिना शैलमालभ्य हरिपुंगवः
5001118c जगामाकाशमाविश्य वीर्यवान्प्रहसन्निव
5001119a स पर्वतसमुद्राभ्यां बहुमानादवेक्षितः
5001119c पूजितश्चोपपन्नाभिराशीर्भिरनिलात्मजः
5001120a अथोर्ध्वं दूरमुत्पत्य हित्वा शैलमहार्णवौ
5001120c पितुः पन्थानमास्थाय जगाम विमलेऽम्बरे
5001121a भूयश्चोर्ध्वगतिं प्राप्य गिरिं तमवलोकयन्
5001121c वायुसूनुर्निरालम्बे जगाम विमलेऽम्बरे
5001122a तद्द्वितीयं हनुमतो दृष्ट्वा कर्म सुदुष्करम्
5001122c प्रशशंसुः सुराः सर्वे सिद्धाश्च परमर्षयः
5001123a देवताश्चाभवन्हृष्टास्तत्रस्थास्तस्य कर्मणा
5001123c काञ्चनस्य सुनाभस्य सहस्राक्षश्च वासवः
5001124a उवाच वचनं धीमान्परितोषात्सगद्गदम्
5001124c सुनाभं पर्वतश्रेष्ठं स्वयमेव शचीपतिः
5001125a हिरण्यनाभशैलेन्द्रपरितुष्टोऽस्मि ते भृशम्
5001125c अभयं ते प्रयच्छामि तिष्ठ सौम्य यथासुखम्
5001126a साह्यं कृतं ते सुमहद्विक्रान्तस्य हनूमतः
5001126c क्रमतो योजनशतं निर्भयस्य भये सति
5001127a रामस्यैष हि दौत्येन याति दाशरथेर्हरिः
5001127c सत्क्रियां कुर्वता शक्या तोषितोऽस्मि दृढं त्वया
5001128a ततः प्रहर्षमलभद्विपुलं पर्वतोत्तमः
5001128c देवतानां पतिं दृष्ट्वा परितुष्टं शतक्रतुम्
5001129a स वै दत्तवरः शैलो बभूवावस्थितस्तदा
5001129c हनूमांश्च मुहूर्तेन व्यतिचक्राम सागरम्
5001130a ततो देवाः सगन्धर्वाः सिद्धाश्च परमर्षयः
5001130c अब्रुवन्सूर्यसंकाशां सुरसां नागमातरम्
5001131a अयं वातात्मजः श्रीमान्प्लवते सागरोपरि
5001131c हनूमान्नाम तस्य त्वं मुहूर्तं विघ्नमाचर
5001132a राक्षसं रूपमास्थाय सुघोरं पर्वतोपमम्
5001132c दंष्ट्राकरालं पिङ्गाक्षं वक्त्रं कृत्वा नभःस्पृशम्
5001133a बलमिच्छामहे ज्ञातुं भूयश्चास्य पराक्रमम्
5001133c त्वां विजेष्यत्युपायेन विषदं वा गमिष्यति
5001134a एवमुक्ता तु सा देवी दैवतैरभिसत्कृता
5001134c समुद्रमध्ये सुरसा बिभ्रती राक्षसं वपुः
5001135a विकृतं च विरूपं च सर्वस्य च भयावहम्
5001135c प्लवमानं हनूमन्तमावृत्येदमुवाच ह
5001136a मम भक्षः प्रदिष्टस्त्वमीश्वरैर्वानरर्षभ
5001136c अहं त्वां भक्षयिष्यामि प्रविशेदं ममाननम्
5001137a एवमुक्तः सुरसया प्राञ्जलिर्वानरर्षभः
5001137c प्रहृष्टवदनः श्रीमानिदं वचनमब्रवीत्
5001138a रामो दाशरथिर्नाम प्रविष्टो दण्डकावनम्
5001138c लक्ष्मणेन सह भ्रात्रा वैदेह्या चापि भार्यया
5001139a अस्य कार्यविषक्तस्य बद्धवैरस्य राक्षसैः
5001139c तस्य सीता हृता भार्या रावणेन यशस्विनी
5001140a तस्याः सकाशं दूतोऽहं गमिष्ये रामशासनात्
5001140c कर्तुमर्हसि रामस्य साह्यं विषयवासिनि
5001141a अथ वा मैथिलीं दृष्ट्वा रामं चाक्लिष्टकारिणम्
5001141c आगमिष्यामि ते वक्त्रं सत्यं प्रतिशृणोमि ते
5001142a एवमुक्ता हनुमता सुरसा कामरूपिणी
5001142c अब्रवीन्नातिवर्तेन्मां कश्चिदेष वरो मम
5001143a एवमुक्तः सुरसया क्रुद्धो वानरपुंगवः
5001143c अब्रवीत्कुरु वै वक्त्रं येन मां विषहिष्यसे
5001144a इत्युक्त्वा सुरसां क्रुद्धो दशयोजनमायतः
5001144c दशयोजनविस्तारो बभूव हनुमांस्तदा
5001145a तं दृष्ट्वा मेघसंकाशं दशयोजनमायतम्
5001145c चकार सुरसाप्यास्यं विंशद्योजनमायतम्
5001146a हनुमांस्तु ततः क्रुद्धस्त्रिंशद्योजनमायतः
5001146c चकार सुरसा वक्त्रं चत्वारिंशत्तथोच्छ्रितम्
5001147a बभूव हनुमान्वीरः पञ्चाशद्योजनोच्छ्रितः
5001147c चकार सुरसा वक्त्रं षष्टियोजनमायतम्
5001148a तथैव हनुमान्वीरः सप्ततिं योजनोच्छ्रितः
5001148c चकार सुरसा वक्त्रमशीतिं योजनायतम्
5001149a हनूमानचल प्रख्यो नवतिं योजनोच्छ्रितः
5001149c चकार सुरसा वक्त्रं शतयोजनमायतम्
5001150a तद्दृष्ट्वा व्यादितं त्वास्यं वायुपुत्रः स बुद्धिमान्
5001150c दीर्घजिह्वं सुरसया सुघोरं नरकोपमम्
5001151a स संक्षिप्यात्मनः कायं जीमूत इव मारुतिः
5001151c तस्मिन्मुहूर्ते हनुमान्बभूवाङ्गुष्ठमात्रकः
5001152a सोऽभिपत्याशु तद्वक्त्रं निष्पत्य च महाजवः
5001152c अन्तरिक्षे स्थितः श्रीमानिदं वचनमब्रवीत्
5001153a प्रविष्टोऽस्मि हि ते वक्त्रं दाक्षायणि नमोऽस्तु ते
5001153c गमिष्ये यत्र वैदेही सत्यं चास्तु वचस्तव
5001154a तं दृष्ट्वा वदनान्मुक्तं चन्द्रं राहुमुखादिव
5001154c अब्रवीत्सुरसा देवी स्वेन रूपेण वानरम्
5001155a अर्थसिद्ध्यै हरिश्रेष्ठ गच्छ सौम्य यथासुखम्
5001155c समानय च वैदेहीं राघवेण महात्मना
5001156a तत्तृतीयं हनुमतो दृष्ट्वा कर्म सुदुष्करम्
5001156c साधु साध्विति भूतानि प्रशशंसुस्तदा हरिम्
5001157a स सागरमनाधृष्यमभ्येत्य वरुणालयम्
5001157c जगामाकाशमाविश्य वेगेन गरुणोपमः
5001158a सेविते वारिधारिभिः पतगैश्च निषेविते
5001158c चरिते कैशिकाचार्यैरैरावतनिषेविते
5001159a सिंहकुञ्जरशार्दूलपतगोरगवाहनैः
5001159c विमानैः संपतद्भिश्च विमलैः समलंकृते
5001160a वज्राशनिसमाघातैः पावकैरुपशोभिते
5001160c कृतपुण्यैर्महाभागैः स्वर्गजिद्भिरलंकृते
5001161a बहता हव्यमत्यन्तं सेविते चित्रभानुना
5001161c ग्रहनक्षत्रचन्द्रार्कतारागणविभूषिते
5001162a महर्षिगणगन्धर्वनागयक्षसमाकुले
5001162c विविक्ते विमले विश्वे विश्वावसुनिषेविते
5001163a देवराजगजाक्रान्ते चन्द्रसूर्यपथे शिवे
5001163c विताने जीवलोकस्य विततो ब्रह्मनिर्मिते
5001164a बहुशः सेविते वीरैर्विद्याधरगणैर्वरैः
5001164c कपिना कृष्यमाणानि महाभ्राणि चकाशिरे
5001165a प्रविशन्नभ्रजालानि निष्पतंश्च पुनः पुनः
5001165c प्रावृषीन्दुरिवाभाति निष्पतन्प्रविशंस्तदा
5001166a प्लवमानं तु तं दृष्ट्वा सिंहिका नाम राक्षसी
5001166c मनसा चिन्तयामास प्रवृद्धा कामरूपिणी
5001167a अद्य दीर्घस्य कालस्य भविष्याम्यहमाशिता
5001167c इदं हि मे महत्सत्त्वं चिरस्य वशमागतम्
5001168a इति संचिन्त्य मनसा छायामस्य समक्षिपत्
5001168c छायायां संगृहीतायां चिन्तयामास वानरः
5001169a समाक्षिप्तोऽस्मि सहसा पङ्गूकृतपराक्रमः
5001169c प्रतिलोमेन वातेन महानौरिव सागरे
5001170a तिर्यगूर्ध्वमधश्चैव वीक्षमाणस्ततः कपिः
5001170c ददर्श स महासत्त्वमुत्थितं लवणाम्भसि
5001171a कपिराज्ञा यदाख्यातं सत्त्वमद्भुतदर्शनम्
5001171c छायाग्राहि महावीर्यं तदिदं नात्र संशयः
5001172a स तां बुद्ध्वार्थतत्त्वेन सिंहिकां मतिमान्कपिः
5001172c व्यवर्धत महाकायः प्रावृषीव बलाहकः
5001173a तस्य सा कायमुद्वीक्ष्य वर्धमानं महाकपेः
5001173c वक्त्रं प्रसारयामास पातालाम्बरसंनिभम्
5001174a स ददर्श ततस्तस्या विकृतं सुमहन्मुखम्
5001174c कायमात्रं च मेधावी मर्माणि च महाकपिः
5001175a स तस्या विवृते वक्त्रे वज्रसंहननः कपिः
5001175c संक्षिप्य मुहुरात्मानं निष्पपात महाबलः
5001176a आस्ये तस्या निमज्जन्तं ददृशुः सिद्धचारणाः
5001176c ग्रस्यमानं यथा चन्द्रं पूर्णं पर्वणि राहुणा
5001177a ततस्तस्य नखैस्तीक्ष्णैर्मर्माण्युत्कृत्य वानरः
5001177c उत्पपाताथ वेगेन मनःसंपातविक्रमः
5001178a तां हतां वानरेणाशु पतितां वीक्ष्य सिंहिकाम्
5001178c भूतान्याकाशचारीणि तमूचुः प्लवगर्षभम्
5001179a भीममद्य कृतं कर्म महत्सत्त्वं त्वया हतम्
5001179c साधयार्थमभिप्रेतमरिष्टं प्लवतां वर
5001180a यस्य त्वेतानि चत्वारि वानरेन्द्र यथा तव
5001180c धृतिर्दृष्टिर्मतिर्दाक्ष्यं स कर्मसु न सीदति
5001181a स तैः संभावितः पूज्यः प्रतिपन्नप्रयोजनः
5001181c जगामाकाशमाविश्य पन्नगाशनवत्कपिः
5001182a प्राप्तभूयिष्ठ पारस्तु सर्वतः प्रतिलोकयन्
5001182c योजनानां शतस्यान्ते वनराजिं ददर्श सः
5001183a ददर्श च पतन्नेव विविधद्रुमभूषितम्
5001183c द्वीपं शाखामृगश्रेष्ठो मलयोपवनानि च
5001184a सागरं सागरानूपान्सागरानूपजान्द्रुमान्
5001184c सागरस्य च पत्नीनां मुखान्यपि विलोकयन्
5001185a स महामेघसंकाशं समीक्ष्यात्मानमात्मना
5001185c निरुन्धन्तमिवाकाशं चकार मतिमान्मतिम्
5001186a कायवृद्धिं प्रवेगं च मम दृष्ट्वैव राक्षसाः
5001186c मयि कौतूहलं कुर्युरिति मेने महाकपिः
5001187a ततः शरीरं संक्षिप्य तन्महीधरसंनिभम्
5001187c पुनः प्रकृतिमापेदे वीतमोह इवात्मवान्
5001188a स चारुनानाविधरूपधारी; परं समासाद्य समुद्रतीरम्
5001188c परैरशक्यप्रतिपन्नरूपः; समीक्षितात्मा समवेक्षितार्थः
5001189a ततः स लम्बस्य गिरेः समृद्धे; विचित्रकूटे निपपात कूटे
5001189c सकेतकोद्दालकनालिकेरे; महाद्रिकूटप्रतिमो महात्मा
5001190a स सागरं दानवपन्नगायुतं; बलेन विक्रम्य महोर्मिमालिनम्
5001190c निपत्य तीरे च महोदधेस्तदा; ददर्श लङ्काममरावतीमिव
5002001a स सागरमनाधृष्यमतिक्रम्य महाबलः
5002001c त्रिकूटशिखरे लङ्कां स्थितां स्वस्थो ददर्श ह
5002002a ततः पादपमुक्तेन पुष्पवर्षेण वीर्यवान्
5002002c अभिवृष्टः स्थितस्तत्र बभौ पुष्पमयो यथा
5002003a योजनानां शतं श्रीमांस्तीर्त्वाप्युत्तमविक्रमः
5002003c अनिश्वसन्कपिस्तत्र न ग्लानिमधिगच्छति
5002004a शतान्यहं योजनानां क्रमेयं सुबहून्यपि
5002004c किं पुनः सागरस्यान्तं संख्यातं शतयोजनम्
5002005a स तु वीर्यवतां श्रेष्ठः प्लवतामपि चोत्तमः
5002005c जगाम वेगवाँल्लङ्कां लङ्घयित्वा महोदधिम्
5002006a शाद्वलानि च नीलानि गन्धवन्ति वनानि च
5002006c गण्डवन्ति च मध्येन जगाम नगवन्ति च
5002007a शैलांश्च तरुसंछन्नान्वनराजीश्च पुष्पिताः
5002007c अभिचक्राम तेजस्वी हनुमान्प्लवगर्षभः
5002008a स तस्मिन्नचले तिष्ठन्वनान्युपवनानि च
5002008c स नगाग्रे च तां लङ्कां ददर्श पवनात्मजः
5002009a सरलान्कर्णिकारांश्च खर्जूरांश्च सुपुष्पितान्
5002009c प्रियालान्मुचुलिन्दांश्च कुटजान्केतकानपि
5002010a प्रियङ्गून्गन्धपूर्णांश्च नीपान्सप्तच्छदांस्तथा
5002010c असनान्कोविदारांश्च करवीरांश्च पुष्पितान्
5002011a पुष्पभारनिबद्धांश्च तथा मुकुलितानपि
5002011c पादपान्विहगाकीर्णान्पवनाधूतमस्तकान्
5002012a हंसकारण्डवाकीर्णा वापीः पद्मोत्पलायुताः
5002012c आक्रीडान्विविधान्रम्यान्विविधांश्च जलाशयान्
5002013a संततान्विविधैर्वृक्षैः सर्वर्तुफलपुष्पितैः
5002013c उद्यानानि च रम्याणि ददर्श कपिकुञ्जरः
5002014a समासाद्य च लक्ष्मीवाँल्लङ्कां रावणपालिताम्
5002014c परिखाभिः सपद्माभिः सोत्पलाभिरलंकृताम्
5002015a सीतापहरणार्थेन रावणेन सुरक्षिताम्
5002015c समन्ताद्विचरद्भिश्च राक्षसैरुग्रधन्विभिः
5002016a काञ्चनेनावृतां रम्यां प्राकारेण महापुरीम्
5002016c अट्टालकशताकीर्णां पताकाध्वजमालिनीम्
5002017a तोरणैः काञ्चनैर्दिव्यैर्लतापङ्क्तिविचित्रितैः
5002017c ददर्श हनुमाँल्लङ्कां दिवि देवपुरीमिव
5002018a गिरिमूर्ध्नि स्थितां लङ्कां पाण्डुरैर्भवनैः शुभैः
5002018c ददर्श स कपिः श्रीमान्पुरमाकाशगं यथा
5002019a पालितां राक्षसेन्द्रेण निर्मितां विश्वकर्मणा
5002019c प्लवमानामिवाकाशे ददर्श हनुमान्पुरीम्
5002020a संपूर्णां राक्षसैर्घोरैर्नागैर्भोगवतीमिव
5002020c अचिन्त्यां सुकृतां स्पष्टां कुबेराध्युषितां पुरा
5002021a दंष्ट्रिभिर्बहुभिः शूरैः शूलपट्टिशपाणिभिः
5002021c रक्षितां राक्षसैर्घोरैर्गुहामाशीविषैरपि
5002022a वप्रप्राकारजघनां विपुलाम्बुनवाम्बराम्
5002022c शतघ्नीशूलकेशान्तामट्टालकवतंसकाम्
5002023a द्वारमुत्तरमासाद्य चिन्तयामास वानरः
5002023c कैलासशिखरप्रख्यमालिखन्तमिवाम्बरम्
5002023e ध्रियमाणमिवाकाशमुच्छ्रितैर्भवनोत्तमैः
5002024a तस्याश्च महतीं गुप्तिं सागरं च निरीक्ष्य सः
5002024c रावणं च रिपुं घोरं चिन्तयामास वानरः
5002025a आगत्यापीह हरयो भविष्यन्ति निरर्थकाः
5002025c न हि युद्धेन वै लङ्का शक्या जेतुं सुरैरपि
5002026a इमां तु विषमां दुर्गां लङ्कां रावणपालिताम्
5002026c प्राप्यापि स महाबाहुः किं करिष्यति राघवः
5002027a अवकाशो न सान्त्वस्य राक्षसेष्वभिगम्यते
5002027c न दानस्य न भेदस्य नैव युद्धस्य दृश्यते
5002028a चतुर्णामेव हि गतिर्वानराणां महात्मनाम्
5002028c वालिपुत्रस्य नीलस्य मम राज्ञश्च धीमतः
5002029a यावज्जानामि वैदेहीं यदि जीवति वा न वा
5002029c तत्रैव चिन्तयिष्यामि दृष्ट्वा तां जनकात्मजाम्
5002030a ततः स चिन्तयामास मुहूर्तं कपिकुञ्जरः
5002030c गिरिशृङ्गे स्थितस्तस्मिन्रामस्याभ्युदये रतः
5002031a अनेन रूपेण मया न शक्या रक्षसां पुरी
5002031c प्रवेष्टुं राक्षसैर्गुप्ता क्रूरैर्बलसमन्वितैः
5002032a उग्रौजसो महावीर्यो बलवन्तश्च राक्षसाः
5002032c वञ्चनीया मया सर्वे जानकीं परिमार्गिता
5002033a लक्ष्यालक्ष्येण रूपेण रात्रौ लङ्का पुरी मया
5002033c प्रवेष्टुं प्राप्तकालं मे कृत्यं साधयितुं महत्
5002034a तां पुरीं तादृशीं दृष्ट्वा दुराधर्षां सुरासुरैः
5002034c हनूमांश्चिन्तयामास विनिःश्वस्य मुहुर्मुहुः
5002035a केनोपायेन पश्येयं मैथिलीं जनकात्मजाम्
5002035c अदृष्टो राक्षसेन्द्रेण रावणेन दुरात्मना
5002036a न विनश्येत्कथं कार्यं रामस्य विदितात्मनः
5002036c एकामेकश्च पश्येयं रहिते जनकात्मजाम्
5002037a भूताश्चार्थो विपद्यन्ते देशकालविरोधिताः
5002037c विक्लवं दूतमासाद्य तमः सूर्योदये यथा
5002038a अर्थानर्थान्तरे बुद्धिर्निश्चितापि न शोभते
5002038c घातयन्ति हि कार्याणि दूताः पण्डितमानिनः
5002039a न विनश्येत्कथं कार्यं वैक्लव्यं न कथं भवेत्
5002039c लङ्घनं च समुद्रस्य कथं नु न वृथा भवेत्
5002040a मयि दृष्टे तु रक्षोभी रामस्य विदितात्मनः
5002040c भवेद्व्यर्थमिदं कार्यं रावणानर्थमिच्छतः
5002041a न हि शक्यं क्वचित्स्थातुमविज्ञातेन राक्षसैः
5002041c अपि राक्षसरूपेण किमुतान्येन केनचित्
5002042a वायुरप्यत्र नाज्ञातश्चरेदिति मतिर्मम
5002042c न ह्यस्त्यविदितं किंचिद्राक्षसानां बलीयसाम्
5002043a इहाहं यदि तिष्ठामि स्वेन रूपेण संवृतः
5002043c विनाशमुपयास्यामि भर्तुरर्थश्च हीयते
5002044a तदहं स्वेन रूपेण रजन्यां ह्रस्वतां गतः
5002044c लङ्कामभिपतिष्यामि राघवस्यार्थसिद्धये
5002045a रावणस्य पुरीं रात्रौ प्रविश्य सुदुरासदाम्
5002045c विचिन्वन्भवनं सर्वं द्रक्ष्यामि जनकात्मजाम्
5002046a इति संचिन्त्य हनुमान्सूर्यस्यास्तमयं कपिः
5002046c आचकाङ्क्षे तदा वीरा वैदेह्या दर्शनोत्सुकः
5002046e पृषदंशकमात्रः सन्बभूवाद्भुतदर्शनः
5002047a प्रदोषकाले हनुमांस्तूर्णमुत्पत्य वीर्यवान्
5002047c प्रविवेश पुरीं रम्यां सुविभक्तमहापथम्
5002048a प्रासादमालाविततां स्तम्भैः काञ्चनराजतैः
5002048c शातकुम्भमयैर्जालैर्गन्धर्वनगरोपमाम्
5002049a सप्तभौमाष्टभौमैश्च स ददर्श महापुरीम्
5002049c तलैः स्फाटिकसंपूर्णैः कार्तस्वरविभूषितैः
5002050a वैदूर्यमणिचित्रैश्च मुक्ताजालविभूषितैः
5002050c तलैः शुशुभिरे तानि भवनान्यत्र रक्षसाम्
5002051a काञ्चनानि विचित्राणि तोरणानि च रक्षसाम्
5002051c लङ्कामुद्द्योतयामासुः सर्वतः समलंकृताम्
5002052a अचिन्त्यामद्भुताकारां दृष्ट्वा लङ्कां महाकपिः
5002052c आसीद्विषण्णो हृष्टश्च वैदेह्या दर्शनोत्सुकः
5002053a स पाण्डुरोद्विद्धविमानमालिनीं; महार्हजाम्बूनदजालतोरणाम्
5002053c यशस्विनां रावणबाहुपालितां; क्षपाचरैर्भीमबलैः समावृताम्
5002054a चन्द्रोऽपि साचिव्यमिवास्य कुर्वं;स्तारागणैर्मध्यगतो विराजन्
5002054c ज्योत्स्नावितानेन वितत्य लोक;मुत्तिष्ठते नैकसहस्ररश्मिः
5002055a शङ्खप्रभं क्षीरमृणालवर्ण;मुद्गच्छमानं व्यवभासमानम्
5002055c ददर्श चन्द्रं स कपिप्रवीरः; पोप्लूयमानं सरसीव हंसं
5003001a स लम्बशिखरे लम्बे लम्बतोयदसंनिभे
5003001c सत्त्वमास्थाय मेधावी हनुमान्मारुतात्मजः
5003002a निशि लङ्कां महासत्त्वो विवेश कपिकुञ्जरः
5003002c रम्यकाननतोयाढ्यां पुरीं रावणपालिताम्
5003003a शारदाम्बुधरप्रख्यैर्भवनैरुपशोभिताम्
5003003c सागरोपमनिर्घोषां सागरानिलसेविताम्
5003004a सुपुष्टबलसंगुप्तां यथैव विटपावतीम्
5003004c चारुतोरणनिर्यूहां पाण्डुरद्वारतोरणाम्
5003005a भुजगाचरितां गुप्तां शुभां भोगवतीमिव
5003005c तां सविद्युद्घनाकीर्णां ज्योतिर्मार्गनिषेविताम्
5003006a चण्डमारुतनिर्ह्रादां यथेन्द्रस्यामरावतीम्
5003006c शातकुम्भेन महता प्राकारेणाभिसंवृताम्
5003007a किङ्किणीजालघोषाभिः पताकाभिरलंकृताम्
5003007c आसाद्य सहसा हृष्टः प्राकारमभिपेदिवान्
5003008a विस्मयाविष्टहृदयः पुरीमालोक्य सर्वतः
5003008c जाम्बूनदमयैर्द्वारैर्वैदूर्यकृतवेदिकैः
5003009a मणिस्फटिक मुक्ताभिर्मणिकुट्टिमभूषितैः
5003009c तप्तहाटकनिर्यूहै राजतामलपाण्डुरैः
5003010a वैदूर्यतलसोपानैः स्फाटिकान्तरपांसुभिः
5003010c चारुसंजवनोपेतैः खमिवोत्पतितैः शुभैः
5003011a क्रौञ्चबर्हिणसंघुष्टे राजहंसनिषेवितैः
5003011c तूर्याभरणनिर्घोषैः सर्वतः प्रतिनादिताम्
5003012a वस्वोकसाराप्रतिमां समीक्ष्य नगरीं ततः
5003012c खमिवोत्पतितां लङ्कां जहर्ष हनुमान्कपिः
5003013a तां समीक्ष्य पुरीं लङ्कां राक्षसाधिपतेः शुभाम्
5003013c अनुत्तमामृद्धियुतां चिन्तयामास वीर्यवान्
5003014a नेयमन्येन नगरी शक्या धर्षयितुं बलात्
5003014c रक्षिता रावणबलैरुद्यतायुधधारिभिः
5003015a कुमुदाङ्गदयोर्वापि सुषेणस्य महाकपेः
5003015c प्रसिद्धेयं भवेद्भूमिर्मैन्दद्विविदयोरपि
5003016a विवस्वतस्तनूजस्य हरेश्च कुशपर्वणः
5003016c ऋक्षस्य केतुमालस्य मम चैव गतिर्भवेत्
5003017a समीक्ष्य तु महाबाहो राघवस्य पराक्रमम्
5003017c लक्ष्मणस्य च विक्रान्तमभवत्प्रीतिमान्कपिः
5003018a तां रत्नवसनोपेतां कोष्ठागारावतंसकाम्
5003018c यन्त्रागारस्तनीमृद्धां प्रमदामिव भूषिताम्
5003019a तां नष्टतिमिरां दीपैर्भास्वरैश्च महागृहैः
5003019c नगरीं राक्षसेन्द्रस्य ददर्श स महाकपिः
5003020a प्रविष्टः सत्त्वसंपन्नो निशायां मारुतात्मजः
5003020c स महापथमास्थाय मुक्तापुष्पविराजितम्
5003021a हसितोद्घुष्टनिनदैस्तूर्यघोष पुरः सरैः
5003021c वज्राङ्कुशनिकाशैश्च वज्रजालविभूषितैः
5003021e गृहमेधैः पुरी रम्या बभासे द्यौरिवाम्बुदैः
5003022a प्रजज्वाल तदा लङ्का रक्षोगणगृहैः शुभैः
5003022c सिताभ्रसदृशैश्चित्रैः पद्मस्वस्तिकसंस्थितैः
5003022e वर्धमानगृहैश्चापि सर्वतः सुविभाषितैः
5003023a तां चित्रमाल्याभरणां कपिराजहितंकरः
5003023c राघवार्थं चरञ्श्रीमान्ददर्श च ननन्द च
5003024a शुश्राव मधुरं गीतं त्रिस्थानस्वरभूषितम्
5003024c स्त्रीणां मदसमृद्धानां दिवि चाप्सरसामिव
5003025a शुश्राव काञ्चीनिनादं नूपुराणां च निःस्वनम्
5003025c सोपाननिनदांश्चैव भवनेषु महात्मनम्
5003025e आस्फोटितनिनादांश्च क्ष्वेडितांश्च ततस्ततः
5003026a स्वाध्याय निरतांश्चैव यातुधानान्ददर्श सः
5003026c रावणस्तवसंयुक्तान्गर्जतो राक्षसानपि
5003027a राजमार्गं समावृत्य स्थितं रक्षोबलं महत्
5003027c ददर्श मध्यमे गुल्मे राक्षसस्य चरान्बहून्
5003028a दीक्षिताञ्जटिलान्मुण्डान्गोऽजिनाम्बरवाससः
5003028c दर्भमुष्टिप्रहरणानग्निकुण्डायुधांस्तथा
5003029a कूटमुद्गरपाणींश्च दण्डायुधधरानपि
5003029c एकाक्षानेककर्णांश्च चलल्लम्बपयोधरान्
5003030a करालान्भुग्नवक्त्रांश्च विकटान्वामनांस्तथा
5003030c धन्विनः खड्गिनश्चैव शतघ्नी मुसलायुधान्
5003030e परिघोत्तमहस्तांश्च विचित्रकवचोज्ज्वलान्
5003031a नातिष्ठूलान्नातिकृशान्नातिदीर्घातिह्रस्वकान्
5003031c विरूपान्बहुरूपांश्च सुरूपांश्च सुवर्चसः
5003032a शक्तिवृक्षायुधांश्चैव पट्टिशाशनिधारिणः
5003032c क्षेपणीपाशहस्तांश्च ददर्श स महाकपिः
5003033a स्रग्विणस्त्वनुलिप्तांश्च वराभरणभूषितान्
5003033c तीक्ष्णशूलधरांश्चैव वज्रिणश्च महाबलान्
5003034a शतसाहस्रमव्यग्रमारक्षं मध्यमं कपिः
5003034c प्राकारावृतमत्यन्तं ददर्श स महाकपिः
5003035a त्रिविष्टपनिभं दिव्यं दिव्यनादविनादितम्
5003035c वाजिहेषितसंघुष्टं नादितं भूषणैस्तथा
5003036a रथैर्यानैर्विमानैश्च तथा गजहयैः शुभैः
5003036c वारणैश्च चतुर्दन्तैः श्वेताभ्रनिचयोपमैः
5003037a भूषितं रुचिरद्वारं मत्तैश्च मृगपक्षिभिः
5003037c राक्षसाधिपतेर्गुप्तमाविवेश गृहं कपिः
5004001a ततः स मध्यं गतमंशुमन्तं; ज्योत्स्नावितानं महदुद्वमन्तम्
5004001c ददर्श धीमान्दिवि भानुमन्तं; गोष्ठे वृषं मत्तमिव भ्रमन्तम्
5004002a लोकस्य पापानि विनाशयन्तं; महोदधिं चापि समेधयन्तम्
5004002c भूतानि सर्वाणि विराजयन्तं; ददर्श शीतांशुमथाभियान्तम्
5004003a या भाति लक्ष्मीर्भुवि मन्दरस्था; तथा प्रदोषेषु च सागरस्था
5004003c तथैव तोयेषु च पुष्करस्था; रराज सा चारुनिशाकरस्था
5004004a हंसो यथा राजतपञ्जुरस्थः; सिंहो यथा मन्दरकन्दरस्थः
5004004c वीरो यथा गर्वितकुञ्जरस्थ;श्चन्द्रोऽपि बभ्राज तथाम्बरस्थः
5004005a स्थितः ककुद्मानिव तीक्ष्णशृङ्गो; महाचलः श्वेत इवोच्चशृङ्गः
5004005c हस्तीव जाम्बूनदबद्धशृङ्गो; विभाति चन्द्रः परिपूर्णशृङ्गः
5004006a प्रकाशचन्द्रोदयनष्टदोषः; प्रवृद्धरक्षः पिशिताशदोषः
5004006c रामाभिरामेरितचित्तदोषः; स्वर्गप्रकाशो भगवान्प्रदोषः
5004007a तन्त्री स्वनाः कर्णसुखाः प्रवृत्ताः; स्वपन्ति नार्यः पतिभिः सुवृत्ताः
5004007c नक्तंचराश्चापि तथा प्रवृत्ता; विहर्तुमत्यद्भुतरौद्रवृत्ताः
5004008a मत्तप्रमत्तानि समाकुलानि; रथाश्वभद्रासनसंकुलानि
5004008c वीरश्रिया चापि समाकुलानि; ददर्श धीमान्स कपिः कुलानि
5004009a परस्परं चाधिकमाक्षिपन्ति; भुजांश्च पीनानधिविक्षिपन्ति
5004009c मत्तप्रलापानधिविक्षिपन्ति; मत्तानि चान्योन्यमधिक्षिपन्ति
5004010a रक्षांसि वक्षांसि च विक्षिपन्ति; गात्राणि कान्तासु च विक्षिपन्ति
5004010c ददर्श कान्ताश्च समालपन्ति; तथापरास्तत्र पुनः स्वपन्ति
5004011a महागजैश्चापि तथा नदद्भिः; सूपूजितैश्चापि तथा सुसद्भिः
5004011c रराज वीरैश्च विनिःश्वसद्भि;र्ह्रदो भुजङ्गैरिव निःश्वसद्भिः
5004012a बुद्धिप्रधानान्रुचिराभिधाना;न्संश्रद्दधानाञ्जगतः प्रधानान्
5004012c नानाविधानान्रुचिराभिधाना;न्ददर्श तस्यां पुरि यातुधानान्
5004013a ननन्द दृष्ट्वा स च तान्सुरूपा;न्नानागुणानात्मगुणानुरूपान्
5004013c विद्योतमानान्स च तान्सुरूपा;न्ददर्श कांश्चिच्च पुनर्विरूपान्
5004014a ततो वरार्हाः सुविशुद्धभावा;स्तेषां स्त्रियस्तत्र महानुभावाः
5004014c प्रियेषु पानेषु च सक्तभावा; ददर्श तारा इव सुप्रभावाः
5004015a श्रिया ज्वलन्तीस्त्रपयोपगूढा; निशीथकाले रमणोपगूढाः
5004015c ददर्श काश्चित्प्रमदोपगूढा; यथा विहंगाः कुसुमोपगूडाः
5004016a अन्याः पुनर्हर्म्यतलोपविष्टा;स्तत्र प्रियाङ्केषु सुखोपविष्टाः
5004016c भर्तुः प्रिया धर्मपरा निविष्टा; ददर्श धीमान्मनदाभिविष्टाः
5004017a अप्रावृताः काञ्चनराजिवर्णाः; काश्चित्परार्ध्यास्तपनीयवर्णाः
5004017c पुनश्च काश्चिच्छशलक्ष्मवर्णाः; कान्तप्रहीणा रुचिराङ्गवर्णाः
5004018a ततः प्रियान्प्राप्य मनोऽभिरामा;न्सुप्रीतियुक्ताः प्रसमीक्ष्य रामाः
5004018c गृहेषु हृष्टाः परमाभिरामा; हरिप्रवीरः स ददर्श रामाः
5004019a चन्द्रप्रकाशाश्च हि वक्त्रमाला; वक्राक्षिपक्ष्माश्च सुनेत्रमालाः
5004019c विभूषणानां च ददर्श मालाः; शतह्रदानामिव चारुमालाः
5004020a न त्वेव सीतां परमाभिजातां; पथि स्थिते राजकुले प्रजाताम्
5004020c लतां प्रफुल्लामिव साधुजातां; ददर्श तन्वीं मनसाभिजाताम्
5004021a सनातने वर्त्मनि संनिविष्टां; रामेक्षणीं तां मदनाभिविष्टाम्
5004021c भर्तुर्मनः श्रीमदनुप्रविष्टां; स्त्रीभ्यो वराभ्यश्च सदा विशिष्टाम्
5004022a उष्णार्दितां सानुसृतास्रकण्ठीं; पुरा वरार्होत्तमनिष्ककण्ठीम्
5004022c सुजातपक्ष्मामभिरक्तकण्ठीं; वने प्रवृत्तामिव नीलकण्ठीम्
5004023a अव्यक्तलेखामिव चन्द्रलेखां; पांसुप्रदिग्धामिव हेमलेखाम्
5004023c क्षतप्ररूढामिव बाणलेखां; वायुप्रभिन्नामिव मेघलेखाम्
5004024a सीतामपश्यन्मनुजेश्वरस्य; रामस्य पत्नीं वदतां वरस्य
5004024c बभूव दुःखाभिहतश्चिरस्य; प्लवंगमो मन्द इवाचिरस्य
5005001a स निकामं विनामेषु विचरन्कामरूपधृक्
5005001c विचचार कपिर्लङ्कां लाघवेन समन्वितः
5005002a आससादाथ लक्ष्मीवान्राक्षसेन्द्रनिवेशनम्
5005002c प्राकारेणार्कवर्णेन भास्वरेणाभिसंवृतम्
5005003a रक्षितं राक्षसैर्भीमैः सिंहैरिव महद्वनम्
5005003c समीक्षमाणो भवनं चकाशे कपिकुञ्जरः
5005004a रूप्यकोपहितैश्चित्रैस्तोरणैर्हेमभूषितैः
5005004c विचित्राभिश्च कक्ष्याभिर्द्वारैश्च रुचिरैर्वृतम्
5005005a गजास्थितैर्महामात्रैः शूरैश्च विगतश्रमैः
5005005c उपस्थितमसंहार्यैर्हयैः स्यन्दनयायिभिः
5005006a सिंहव्याघ्रतनुत्राणैर्दान्तकाञ्चनराजतैः
5005006c घोषवद्भिर्विचित्रैश्च सदा विचरितं रथैः
5005007a बहुरत्नसमाकीर्णं परार्ध्यासनभाजनम्
5005007c महारथसमावासं महारथमहासनम्
5005008a दृश्यैश्च परमोदारैस्तैस्तैश्च मृगपक्षिभिः
5005008c विविधैर्बहुसाहस्रैः परिपूर्णं समन्ततः
5005009a विनीतैरन्तपालैश्च रक्षोभिश्च सुरक्षितम्
5005009c मुख्याभिश्च वरस्त्रीभिः परिपूर्णं समन्ततः
5005010a मुदितप्रमदा रत्नं राक्षसेन्द्रनिवेशनम्
5005010c वराभरणनिर्ह्रादैः समुद्रस्वननिःस्वनम्
5005011a तद्राजगुणसंपन्नं मुख्यैश्च वरचन्दनैः
5005011c भेरीमृदङ्गाभिरुतं शङ्खघोषविनादितम्
5005012a नित्यार्चितं पर्वहुतं पूजितं राक्षसैः सदा
5005012c समुद्रमिव गम्भीरं समुद्रमिव निःस्वनम्
5005013a महात्मानो महद्वेश्म महारत्नपरिच्छदम्
5005013c महाजनसमाकीर्णं ददर्श स महाकपिः
5005014a विराजमानं वपुषा गजाश्वरथसंकुलम्
5005014c लङ्काभरणमित्येव सोऽमन्यत महाकपिः
5005015a गृहाद्गृहं राक्षसानामुद्यानानि च वानरः
5005015c वीक्षमाणो ह्यसंत्रस्तः प्रासादांश्च चचार सः
5005016a अवप्लुत्य महावेगः प्रहस्तस्य निवेशनम्
5005016c ततोऽन्यत्पुप्लुवे वेश्म महापार्श्वस्य वीर्यवान्
5005017a अथ मेघप्रतीकाशं कुम्भकर्णनिवेशनम्
5005017c विभीषणस्य च तथा पुप्लुवे स महाकपिः
5005018a महोदरस्य च तथा विरूपाक्षस्य चैव हि
5005018c विद्युज्जिह्वस्य भवनं विद्युन्मालेस्तथैव च
5005018e वज्रदंष्ट्रस्य च तथा पुप्लुवे स महाकपिः
5005019a शुकस्य च महावेगः सारणस्य च धीमतः
5005019c तथा चेन्द्रजितो वेश्म जगाम हरियूथपः
5005020a जम्बुमालेः सुमालेश्च जगाम हरियूथपः
5005020c रश्मिकेतोश्च भवनं सूर्यशत्रोस्तथैव च
5005021a धूम्राक्षस्य च संपातेर्भवनं मारुतात्मजः
5005021c विद्युद्रूपस्य भीमस्य घनस्य विघनस्य च
5005022a शुकनाभस्य वक्रस्य शठस्य विकटस्य च
5005022c ह्रस्वकर्णस्य दंष्ट्रस्य रोमशस्य च रक्षसः
5005023a युद्धोन्मत्तस्य मत्तस्य ध्वजग्रीवस्य नादिनः
5005023c विद्युज्जिह्वेन्द्रजिह्वानां तथा हस्तिमुखस्य च
5005024a करालस्य पिशाचस्य शोणिताक्षस्य चैव हि
5005024c क्रममाणः क्रमेणैव हनूमान्मारुतात्मजः
5005025a तेषु तेषु महार्हेषु भवनेषु महायशाः
5005025c तेषामृद्धिमतामृद्धिं ददर्श स महाकपिः
5005026a सर्वेषां समतिक्रम्य भवनानि समन्ततः
5005026c आससादाथ लक्ष्मीवान्राक्षसेन्द्रनिवेशनम्
5005027a रावणस्योपशायिन्यो ददर्श हरिसत्तमः
5005027c विचरन्हरिशार्दूलो राक्षसीर्विकृतेक्षणाः
5005027e शूलमुद्गरहस्ताश्च शक्तो तोमरधारिणीः
5005028a ददर्श विविधान्गुल्मांस्तस्य रक्षःपतेर्गृहे
5005029a रक्ताञ्श्वेतान्सितांश्चैव हरींश्चैव महाजवान्
5005029c कुलीनान्रूपसंपन्नान्गजान्परगजारुजान्
5005030a निष्ठितान्गजशिखायामैरावतसमान्युधि
5005030c निहन्तॄन्परसैन्यानां गृहे तस्मिन्ददर्श सः
5005031a क्षरतश्च यथा मेघान्स्रवतश्च यथा गिरीन्
5005031c मेघस्तनितनिर्घोषान्दुर्धर्षान्समरे परैः
5005032a सहस्रं वाहिनीस्तत्र जाम्बूनदपरिष्कृताः
5005032c हेमजालैरविच्छिन्नास्तरुणादित्यसंनिभाः
5005033a ददर्श राक्षसेन्द्रस्य रावणस्य निवेशने
5005033c शिबिका विविधाकाराः स कपिर्मारुतात्मजः
5005034a लतागृहाणि चित्राणि चित्रशालागृहाणि च
5005034c क्रीडागृहाणि चान्यानि दारुपर्वतकानपि
5005035a कामस्य गृहकं रम्यं दिवागृहकमेव च
5005035c ददर्श राक्षसेन्द्रस्य रावणस्य निवेशने
5005036a स मन्दरतलप्रख्यं मयूरस्थानसंकुलम्
5005036c ध्वजयष्टिभिराकीर्णं ददर्श भवनोत्तमम्
5005037a अनन्तरत्ननिचयं निधिजालं समन्ततः
5005037c धीरनिष्ठितकर्मान्तं गृहं भूतपतेरिव
5005038a अर्चिर्भिश्चापि रत्नानां तेजसा रावणस्य च
5005038c विरराजाथ तद्वेश्म रश्मिमानिव रश्मिभिः
5005039a जाम्बूनदमयान्येव शयनान्यासनानि च
5005039c भाजनानि च शुभ्राणि ददर्श हरियूथपः
5005040a मध्वासवकृतक्लेदं मणिभाजनसंकुलम्
5005040c मनोरममसंबाधं कुबेरभवनं यथा
5005041a नूपुराणां च घोषेण काञ्चीनां निनदेन च
5005041c मृदङ्गतलघोषैश्च घोषवद्भिर्विनादितम्
5005042a प्रासादसंघातयुतं स्त्रीरत्नशतसंकुलम्
5005042c सुव्यूढकक्ष्यं हनुमान्प्रविवेश महागृहम्
5006001a स वेश्मजालं बलवान्ददर्श; व्यासक्तवैदूर्यसुवर्णजालम्
5006001c यथा महत्प्रावृषि मेघजालं; विद्युत्पिनद्धं सविहंगजालम्
5006002a निवेशनानां विविधाश्च शालाः; प्रधानशङ्खायुधचापशालाः
5006002c मनोहराश्चापि पुनर्विशाला; ददर्श वेश्माद्रिषु चन्द्रशालाः
5006003a गृहाणि नानावसुराजितानि; देवासुरैश्चापि सुपूजितानि
5006003c सर्वैश्च दोषैः परिवर्जितानि; कपिर्ददर्श स्वबलार्जितानि
5006004a तानि प्रयत्नाभिसमाहितानि; मयेन साक्षादिव निर्मितानि
5006004c महीतले सर्वगुणोत्तराणि; ददर्श लङ्काधिपतेर्गृहाणि
5006005a ततो ददर्शोच्छ्रितमेघरूपं; मनोहरं काञ्चनचारुरूपम्
5006005c रक्षोऽधिपस्यात्मबलानुरूपं; गृहोत्तमं ह्यप्रतिरूपरूपम्
5006006a महीतले स्वर्गमिव प्रकीर्णं; श्रिया ज्वलन्तं बहुरत्नकीर्णम्
5006006c नानातरूणां कुसुमावकीर्णं; गिरेरिवाग्रं रजसावकीर्णम्
5006007a नारीप्रवेकैरिव दीप्यमानं; तडिद्भिरम्भोदवदर्च्यमानम्
5006007c हंसप्रवेकैरिव वाह्यमानं; श्रिया युतं खे सुकृतां विमानम्
5006008a यथा नगाग्रं बहुधातुचित्रं; यथा नभश्च ग्रहचन्द्रचित्रम्
5006008c ददर्श युक्तीकृतमेघचित्रं; विमानरत्नं बहुरत्नचित्रम्
5006009a मही कृता पर्वतराजिपूर्णा; शैलाः कृता वृक्षवितानपूर्णाः
5006009c वृक्षाः कृताः पुष्पवितानपूर्णाः; पुष्पं कृतं केसरपत्रपूर्णम्
5006010a कृतानि वेश्मानि च पाण्डुराणि; तथा सुपुष्पा अपि पुष्करिण्यः
5006010c पुनश्च पद्मानि सकेसराणि; धन्यानि चित्राणि तथा वनानि
5006011a पुष्पाह्वयं नाम विराजमानं; रत्नप्रभाभिश्च विवर्धमानम्
5006011c वेश्मोत्तमानामपि चोच्चमानं; महाकपिस्तत्र महाविमानम्
5006012a कृताश्च वैदूर्यमया विहंगा; रूप्यप्रवालैश्च तथा विहंगाः
5006012c चित्राश्च नानावसुभिर्भुजंगा; जात्यानुरूपास्तुरगाः शुभाङ्गाः
5006013a प्रवालजाम्बूनदपुष्पपक्षाः; सलीलमावर्जितजिह्मपक्षाः
5006013c कामस्य साक्षादिव भान्ति पक्षाः; कृता विहंगाः सुमुखाः सुपक्षाः
5006014a नियुज्यमानाश्च गजाः सुहस्ताः; सकेसराश्चोत्पलपत्रहस्ताः
5006014c बभूव देवी च कृता सुहस्ता; लक्ष्मीस्तथा पद्मिनि पद्महस्ता
5006015a इतीव तद्गृहमभिगम्य शोभनं; सविस्मयो नगमिव चारुशोभनम्
5006015c पुनश्च तत्परमसुगन्धि सुन्दरं; हिमात्यये नगमिव चारुकन्दरम्
5006016a ततः स तां कपिरभिपत्य पूजितां; चरन्पुरीं दशमुखबाहुपालिताम्
5006016c अदृश्य तां जनकसुतां सुपूजितां; सुदुःखितां पतिगुणवेगनिर्जिताम्
5006017a ततस्तदा बहुविधभावितात्मनः; कृतात्मनो जनकसुतां सुवर्त्मनः
5006017c अपश्यतोऽभवदतिदुःखितं मनः; सुचक्षुषः प्रविचरतो महात्मनः
5007001a तस्यालयवरिष्ठस्य मध्ये विपुलमायतम्
5007001c ददर्श भवनश्रेष्ठं हनूमान्मारुतात्मजः
5007002a अर्धयोजनविस्तीर्णमायतं योजनं हि तत्
5007002c भवनं राक्षसेन्द्रस्य बहुप्रासादसंकुलम्
5007003a मार्गमाणस्तु वैदेहीं सीतामायतलोचनाम्
5007003c सर्वतः परिचक्राम हनूमानरिसूदनः
5007004a चतुर्विषाणैर्द्विरदैस्त्रिविषाणैस्तथैव च
5007004c परिक्षिप्तमसंबाधं रक्ष्यमाणमुदायुधैः
5007005a राक्षसीभिश्च पत्नीभी रावणस्य निवेशनम्
5007005c आहृताभिश्च विक्रम्य राजकन्याभिरावृतम्
5007006a तन्नक्रमकराकीर्णं तिमिंगिलझषाकुलम्
5007006c वायुवेगसमाधूतं पन्नगैरिव सागरम्
5007007a या हि वैश्वरणे लक्ष्मीर्या चेन्द्रे हरिवाहने
5007007c सा रावणगृहे सर्वा नित्यमेवानपायिनी
5007008a या च राज्ञः कुबेरस्य यमस्य वरुणस्य च
5007008c तादृशी तद्विशिष्टा वा ऋद्धी रक्षो गृहेष्विह
5007009a तस्य हर्म्यस्य मध्यस्थं वेश्म चान्यत्सुनिर्मितम्
5007009c बहुनिर्यूह संकीर्णं ददर्श पवनात्मजः
5007010a ब्रह्मणोऽर्थे कृतं दिव्यं दिवि यद्विश्वकर्मणा
5007010c विमानं पुष्पकं नाम सर्वरत्नविभूषितम्
5007011a परेण तपसा लेभे यत्कुबेरः पितामहात्
5007011c कुबेरमोजसा जित्वा लेभे तद्राक्षसेश्वरः
5007012a ईहा मृगसमायुक्तैः कार्यस्वरहिरण्मयैः
5007012c सुकृतैराचितं स्तम्भैः प्रदीप्तमिव च श्रिया
5007013a मेरुमन्दरसंकाशैरुल्लिखद्भिरिवाम्बरम्
5007013c कूटागारैः शुभाकारैः सर्वतः समलंकृतम्
5007014a ज्वलनार्कप्रतीकाशं सुकृतं विश्वकर्मणा
5007014c हेमसोपानसंयुक्तं चारुप्रवरवेदिकम्
5007015a जालवातायनैर्युक्तं काञ्चनैः स्थाटिकैरपि
5007015c इन्द्रनीलमहानीलमणिप्रवरवेदिकम्
5007015e विमानं पुष्पकं दिव्यमारुरोह महाकपिः
5007016a तत्रस्थः स तदा गन्धं पानभक्ष्यान्नसंभवम्
5007016c दिव्यं संमूर्छितं जिघ्रन्रूपवन्तमिवानिलम्
5007017a स गन्धस्तं महासत्त्वं बन्धुर्बन्धुमिवोत्तमम्
5007017c इत एहीत्युवाचेव तत्र यत्र स रावणः
5007018a ततस्तां प्रस्थितः शालां ददर्श महतीं शुभाम्
5007018c रावणस्य मनःकान्तां कान्तामिव वरस्त्रियम्
5007019a मणिसोपानविकृतां हेमजालविराजिताम्
5007019c स्फाटिकैरावृततलां दन्तान्तरितरूपिकाम्
5007020a मुक्ताभिश्च प्रवालैश्च रूप्यचामीकरैरपि
5007020c विभूषितां मणिस्तम्भैः सुबहुस्तम्भभूषिताम्
5007021a समैरृजुभिरत्युच्चैः समन्तात्सुविभूषितैः
5007021c स्तम्भैः पक्षैरिवात्युच्चैर्दिवं संप्रस्थितामिव
5007022a महत्या कुथयास्त्रीणं पृथिवीलक्षणाङ्कया
5007022c पृथिवीमिव विस्तीर्णां सराष्ट्रगृहमालिनीम्
5007023a नादितां मत्तविहगैर्दिव्यगन्धाधिवासिताम्
5007023c परार्ध्यास्तरणोपेतां रक्षोऽधिपनिषेविताम्
5007024a धूम्रामगरुधूपेन विमलां हंसपाण्डुराम्
5007024c चित्रां पुष्पोपहारेण कल्माषीमिव सुप्रभाम्
5007025a मनःसंह्लादजननीं वर्णस्यापि प्रसादिनीम्
5007025c तां शोकनाशिनीं दिव्यां श्रियः संजननीमिव
5007026a इन्द्रियाणीन्द्रियार्थैस्तु पञ्च पञ्चभिरुत्तमैः
5007026c तर्पयामास मातेव तदा रावणपालिता
5007027a स्वर्गोऽयं देवलोकोऽयमिन्द्रस्येयं पुरी भवेत्
5007027c सिद्धिर्वेयं परा हि स्यादित्यमन्यत मारुतिः
5007028a प्रध्यायत इवापश्यत्प्रदीपांस्तत्र काञ्चनान्
5007028c धूर्तानिव महाधूर्तैर्देवनेन पराजितान्
5007029a दीपानां च प्रकाशेन तेजसा रावणस्य च
5007029c अर्चिर्भिर्भूषणानां च प्रदीप्तेत्यभ्यमन्यत
5007030a ततोऽपश्यत्कुथासीनं नानावर्णाम्बरस्रजम्
5007030c सहस्रं वरनारीणां नानावेषविभूषितम्
5007031a परिवृत्तेऽर्धरात्रे तु पाननिद्रावशं गतम्
5007031c क्रीडित्वोपरतं रात्रौ सुष्वाप बलवत्तदा
5007032a तत्प्रसुप्तं विरुरुचे निःशब्दान्तरभूषणम्
5007032c निःशब्दहंसभ्रमरं यथा पद्मवनं महत्
5007033a तासां संवृतदन्तानि मीलिताक्षाणि मारुतिः
5007033c अपश्यत्पद्मगन्धीनि वदनानि सुयोषिताम्
5007034a प्रबुद्धानीव पद्मानि तासां भूत्वा क्षपाक्षये
5007034c पुनःसंवृतपत्राणि रात्राविव बभुस्तदा
5007035a इमानि मुखपद्मानि नियतं मत्तषट्पदाः
5007035c अम्बुजानीव फुल्लानि प्रार्थयन्ति पुनः पुनः
5007036a इति वामन्यत श्रीमानुपपत्त्या महाकपिः
5007036c मेने हि गुणतस्तानि समानि सलिलोद्भवैः
5007037a सा तस्य शुशुभे शाला ताभिः स्त्रीभिर्विराजिता
5007037c शारदीव प्रसन्ना द्यौस्ताराभिरभिशोभिता
5007038a स च ताभिः परिवृतः शुशुभे राक्षसाधिपः
5007038c यथा ह्युडुपतिः श्रीमांस्ताराभिरभिसंवृतः
5007039a याश्च्यवन्तेऽम्बरात्ताराः पुण्यशेषसमावृताः
5007039c इमास्ताः संगताः कृत्स्ना इति मेने हरिस्तदा
5007040a ताराणामिव सुव्यक्तं महतीनां शुभार्चिषाम्
5007040c प्रभावर्णप्रसादाश्च विरेजुस्तत्र योषिताम्
5007041a व्यावृत्तगुरुपीनस्रक्प्रकीर्णवरभूषणाः
5007041c पानव्यायामकालेषु निद्रापहृतचेतसः
5007042a व्यावृत्ततिलकाः काश्चित्काश्चिदुद्भ्रान्तनूपुराः
5007042c पार्श्वे गलितहाराश्च काश्चित्परमयोषितः
5007043a मुखा हारवृताश्चान्याः काश्चित्प्रस्रस्तवाससः
5007043c व्याविद्धरशना दामाः किशोर्य इव वाहिताः
5007044a सुकुण्डलधराश्चान्या विच्छिन्नमृदितस्रजः
5007044c गजेन्द्रमृदिताः फुल्ला लता इव महावने
5007045a चन्द्रांशुकिरणाभाश्च हाराः कासांचिदुत्कटाः
5007045c हंसा इव बभुः सुप्ताः स्तनमध्येषु योषिताम्
5007046a अपरासां च वैदूर्याः कादम्बा इव पक्षिणः
5007046c हेमसूत्राणि चान्यासां चक्रवाका इवाभवन्
5007047a हंसकारण्डवाकीर्णाश्चक्रवाकोपशोभिताः
5007047c आपगा इव ता रेजुर्जघनैः पुलिनैरिव
5007048a किङ्किणीजालसंकाशास्ता हेमविपुलाम्बुजाः
5007048c भावग्राहा यशस्तीराः सुप्ता नद्य इवाबभुः
5007049a मृदुष्वङ्गेषु कासांचित्कुचाग्रेषु च संस्थिताः
5007049c बभूवुर्भूषणानीव शुभा भूषणराजयः
5007050a अंशुकान्ताश्च कासांचिन्मुखमारुतकम्पिताः
5007050c उपर्युपरि वक्त्राणां व्याधूयन्ते पुनः पुनः
5007051a ताः पाताका इवोद्धूताः पत्नीनां रुचिरप्रभाः
5007051c नानावर्णसुवर्णानां वक्त्रमूलेषु रेजिरे
5007052a ववल्गुश्चात्र कासांचित्कुण्डलानि शुभार्चिषाम्
5007052c मुखमारुतसंसर्गान्मन्दं मन्दं सुयोषिताम्
5007053a शर्करासवगन्धः स प्रकृत्या सुरभिः सुखः
5007053c तासां वदननिःश्वासः सिषेवे रावणं तदा
5007054a रावणाननशङ्काश्च काश्चिद्रावणयोषितः
5007054c मुखानि स्म सपत्नीनामुपाजिघ्रन्पुनः पुनः
5007055a अत्यर्थं सक्तमनसो रावणे ता वरस्त्रियः
5007055c अस्वतन्त्राः सपत्नीनां प्रियमेवाचरंस्तदा
5007056a बाहूनुपनिधायान्याः पारिहार्य विभूषिताः
5007056c अंशुकानि च रम्याणि प्रमदास्तत्र शिश्यिरे
5007057a अन्या वक्षसि चान्यस्यास्तस्याः काचित्पुनर्भुजम्
5007057c अपरा त्वङ्कमन्यस्यास्तस्याश्चाप्यपरा भुजौ
5007058a ऊरुपार्श्वकटीपृष्ठमन्योन्यस्य समाश्रिताः
5007058c परस्परनिविष्टाङ्ग्यो मदस्नेहवशानुगाः
5007059a अन्योन्यस्याङ्गसंस्पर्शात्प्रीयमाणाः सुमध्यमाः
5007059c एकीकृतभुजाः सर्वाः सुषुपुस्तत्र योषितः
5007060a अन्योन्यभुजसूत्रेण स्त्रीमालाग्रथिता हि सा
5007060c मालेव ग्रथिता सूत्रे शुशुभे मत्तषट्पदा
5007061a लतानां माधवे मासि फुल्लानां वायुसेवनात्
5007061c अन्योन्यमालाग्रथितं संसक्तकुसुमोच्चयम्
5007062a व्यतिवेष्टितसुस्कन्थमन्योन्यभ्रमराकुलम्
5007062c आसीद्वनमिवोद्धूतं स्त्रीवनं रावणस्य तत्
5007063a उचितेष्वपि सुव्यक्तं न तासां योषितां तदा
5007063c विवेकः शक्य आधातुं भूषणाङ्गाम्बरस्रजाम्
5007064a रावणे सुखसंविष्टे ताः स्त्रियो विविधप्रभाः
5007064c ज्वलन्तः काञ्चना दीपाः प्रेक्षन्तानिमिषा इव
5007065a राजर्षिपितृदैत्यानां गन्धर्वाणां च योषितः
5007065c रक्षसां चाभवन्कन्यास्तस्य कामवशं गताः
5007066a न तत्र काचित्प्रमदा प्रसह्य; वीर्योपपन्नेन गुणेन लब्धा
5007066c न चान्यकामापि न चान्यपूर्वा; विना वरार्हां जनकात्मजां तु
5007067a न चाकुलीना न च हीनरूपा; नादक्षिणा नानुपचार युक्ता
5007067c भार्याभवत्तस्य न हीनसत्त्वा; न चापि कान्तस्य न कामनीया
5007068a बभूव बुद्धिस्तु हरीश्वरस्य; यदीदृशी राघवधर्मपत्नी
5007068c इमा यथा राक्षसराजभार्याः; सुजातमस्येति हि साधुबुद्धेः
5007069a पुनश्च सोऽचिन्तयदार्तरूपो; ध्रुवं विशिष्टा गुणतो हि सीता
5007069c अथायमस्यां कृतवान्महात्मा; लङ्केश्वरः कष्टमनार्यकर्म
5008001a तत्र दिव्योपमं मुख्यं स्फाटिकं रत्नभूषितम्
5008001c अवेक्षमाणो हनुमान्ददर्श शयनासनम्
5008002a तस्य चैकतमे देशे सोऽग्र्यमाल्यविभूषितम्
5008002c ददर्श पाण्डुरं छत्रं ताराधिपतिसंनिभम्
5008003a बालव्यजनहस्ताभिर्वीज्यमानं समन्ततः
5008003c गन्धैश्च विविधैर्जुष्टं वरधूपेन धूपितम्
5008004a परमास्तरणास्तीर्णमाविकाजिनसंवृतम्
5008004c दामभिर्वरमाल्यानां समन्तादुपशोभितम्
5008005a तस्मिञ्जीमूतसंकाशं प्रदीप्तोत्तमकुण्डलम्
5008005c लोहिताक्षं महाबाहुं महारजतवाससं
5008006a लोहितेनानुलिप्ताङ्गं चन्दनेन सुगन्धिना
5008006c संध्यारक्तमिवाकाशे तोयदं सतडिद्गुणम्
5008007a वृतमाभरणैर्दिव्यैः सुरूपं कामरूपिणम्
5008007c सवृक्षवनगुल्माढ्यं प्रसुप्तमिव मन्दरम्
5008008a क्रीडित्वोपरतं रात्रौ वराभरणभूषितम्
5008008c प्रियं राक्षसकन्यानां राक्षसानां सुखावहम्
5008009a पीत्वाप्युपरतं चापि ददर्श स महाकपिः
5008009c भास्करे शयने वीरं प्रसुप्तं राक्षसाधिपम्
5008010a निःश्वसन्तं यथा नागं रावणं वानरोत्तमः
5008010c आसाद्य परमोद्विग्नः सोऽपासर्पत्सुभीतवत्
5008011a अथारोहणमासाद्य वेदिकान्तरमाश्रितः
5008011c सुप्तं राक्षसशार्दूलं प्रेक्षते स्म महाकपिः
5008012a शुशुभे राक्षसेन्द्रस्य स्वपतः शयनोत्तमम्
5008012c गन्धहस्तिनि संविष्टे यथाप्रस्रवणं महत्
5008013a काञ्चनाङ्गदनद्धौ च ददर्श स महात्मनः
5008013c विक्षिप्तौ राक्षसेन्द्रस्य भुजाविन्द्रध्वजोपमौ
5008014a ऐरावतविषाणाग्रैरापीडितकृतव्रणौ
5008014c वज्रोल्लिखितपीनांसौ विष्णुचक्रपरिक्षितौ
5008015a पीनौ समसुजातांसौ संगतौ बलसंयुतौ
5008015c सुलक्षण नखाङ्गुष्ठौ स्वङ्गुलीतललक्षितौ
5008016a संहतौ परिघाकारौ वृत्तौ करिकरोपमौ
5008016c विक्षिप्तौ शयने शुभ्रे पञ्चशीर्षाविवोरगौ
5008017a शशक्षतजकल्पेन सुशीतेन सुगन्धिना
5008017c चन्दनेन परार्ध्येन स्वनुलिप्तौ स्वलंकृतौ
5008018a उत्तमस्त्रीविमृदितौ गन्धोत्तमनिषेवितौ
5008018c यक्षपन्नगगन्धर्वदेवदानवराविणौ
5008019a ददर्श स कपिस्तस्य बाहू शयनसंस्थितौ
5008019c मन्दरस्यान्तरे सुप्तौ महार्ही रुषिताविव
5008020a ताभ्यां स परिपूर्णाभ्यां भुजाभ्यां राक्षसाधिपः
5008020c शुशुभेऽचलसंकाशः शृङ्गाभ्यामिव मन्दरः
5008021a चूतपुंनागसुरभिर्बकुलोत्तमसंयुतः
5008021c मृष्टान्नरससंयुक्तः पानगन्धपुरःसरः
5008022a तस्य राक्षससिंहस्य निश्चक्राम मुखान्महान्
5008022c शयानस्य विनिःश्वासः पूरयन्निव तद्गृहम्
5008023a मुक्तामणिविचित्रेण काञ्चनेन विराजता
5008023c मुकुटेनापवृत्तेन कुण्डलोज्ज्वलिताननम्
5008024a रक्तचन्दनदिग्धेन तथा हारेण शोभिता
5008024c पीनायतविशालेन वक्षसाभिविराजितम्
5008025a पाण्डुरेणापविद्धेन क्षौमेण क्षतजेक्षणम्
5008025c महार्हेण सुसंवीतं पीतेनोत्तमवाससा
5008026a माषराशिप्रतीकाशं निःश्वसन्तं भुजङ्गवत्
5008026c गाङ्गे महति तोयान्ते प्रसुतमिव कुञ्जरम्
5008027a चतुर्भिः काञ्चनैर्दीपैर्दीप्यमानैश्चतुर्दिशम्
5008027c प्रकाशीकृतसर्वाङ्गं मेघं विद्युद्गणैरिव
5008028a पादमूलगताश्चापि ददर्श सुमहात्मनः
5008028c पत्नीः स प्रियभार्यस्य तस्य रक्षःपतेर्गृहे
5008029a शशिप्रकाशवदना वरकुण्डलभूषिताः
5008029c अम्लानमाल्याभरणा ददर्श हरियूथपः
5008030a नृत्तवादित्रकुशला राक्षसेन्द्रभुजाङ्कगाः
5008030c वराभरणधारिण्यो निषन्ना ददृशे कपिः
5008031a वज्रवैदूर्यगर्भाणि श्रवणान्तेषु योषिताम्
5008031c ददर्श तापनीयानि कुण्डलान्यङ्गदानि च
5008032a तासां चन्द्रोपमैर्वक्त्रैः शुभैर्ललितकुण्डलैः
5008032c विरराज विमानं तन्नभस्तारागणैरिव
5008033a मदव्यायामखिन्नास्ता राक्षसेन्द्रस्य योषितः
5008033c तेषु तेष्ववकाशेषु प्रसुप्तास्तनुमध्यमाः
5008034a काचिद्वीणां परिष्वज्य प्रसुप्ता संप्रकाशते
5008034c महानदीप्रकीर्णेव नलिनी पोतमाश्रिता
5008035a अन्या कक्षगतेनैव मड्डुकेनासितेक्षणा
5008035c प्रसुप्ता भामिनी भाति बालपुत्रेव वत्सला
5008036a पटहं चारुसर्वाङ्गी पीड्य शेते शुभस्तनी
5008036c चिरस्य रमणं लब्ध्वा परिष्वज्येव कामिनी
5008037a काचिदंशं परिष्वज्य सुप्ता कमललोचना
5008037c निद्रावशमनुप्राप्ता सहकान्तेव भामिनी
5008038a अन्या कनकसंकाशैर्मृदुपीनैर्मनोरमैः
5008038c मृदङ्गं परिपीड्याङ्गैः प्रसुप्ता मत्तलोचना
5008039a भुजपार्श्वान्तरस्थेन कक्षगेण कृशोदरी
5008039c पणवेन सहानिन्द्या सुप्ता मदकृतश्रमा
5008040a डिण्डिमं परिगृह्यान्या तथैवासक्तडिण्डिमा
5008040c प्रसुप्ता तरुणं वत्समुपगूह्येव भामिनी
5008041a काचिदाडम्बरं नारी भुजसंभोगपीडितम्
5008041c कृत्वा कमलपत्राक्षी प्रसुप्ता मदमोहिता
5008042a कलशीमपविद्ध्यान्या प्रसुप्ता भाति भामिनी
5008042c वसन्ते पुष्पशबला मालेव परिमार्जिता
5008043a पाणिभ्यां च कुचौ काचित्सुवर्णकलशोपमौ
5008043c उपगूह्याबला सुप्ता निद्राबलपराजिता
5008044a अन्या कमलपत्राक्षी पूर्णेन्दुसदृशानना
5008044c अन्यामालिङ्ग्य सुश्रोणी प्रसुप्ता मदविह्वला
5008045a आतोद्यानि विचित्राणि परिष्वज्य वरस्त्रियः
5008045c निपीड्य च कुचैः सुप्ताः कामिन्यः कामुकानिव
5008046a तासामेकान्तविन्यस्ते शयानां शयने शुभे
5008046c ददर्श रूपसंपन्नामपरां स कपिः स्त्रियम्
5008047a मुक्तामणिसमायुक्तैर्भूषणैः सुविभूषिताम्
5008047c विभूषयन्तीमिव च स्वश्रिया भवनोत्तमम्
5008048a गौरीं कनकवर्णाभामिष्टामन्तःपुरेश्वरीम्
5008048c कपिर्मन्दोदरीं तत्र शयानां चारुरूपिणीम्
5008049a स तां दृष्ट्वा महाबाहुर्भूषितां मारुतात्मजः
5008049c तर्कयामास सीतेति रूपयौवनसंपदा
5008049e हर्षेण महता युक्तो ननन्द हरियूथपः
5008050a आस्फोटयामास चुचुम्ब पुच्छं; ननन्द चिक्रीड जगौ जगाम
5008050c स्तम्भानरोहन्निपपात भूमौ; निदर्शयन्स्वां प्रकृतिं कपीनाम्
5009001a अवधूय च तां बुद्धिं बभूवावस्थितस्तदा
5009001c जगाम चापरां चिन्तां सीतां प्रति महाकपिः
5009002a न रामेण वियुक्ता सा स्वप्तुमर्हति भामिनी
5009002c न भोक्तुं नाप्यलंकर्तुं न पानमुपसेवितुम्
5009003a नान्यं नरमुपस्थातुं सुराणामपि चेश्वरम्
5009003c न हि रामसमः कश्चिद्विद्यते त्रिदशेष्वपि
5009003e अन्येयमिति निश्चित्य पानभूमौ चचार सः
5009004a क्रीडितेनापराः क्लान्ता गीतेन च तथा पराः
5009004c नृत्तेन चापराः क्लान्ताः पानविप्रहतास्तथा
5009005a मुरजेषु मृदङ्गेषु पीठिकासु च संस्थिताः
5009005c तथास्तरणमुख्य्येषु संविष्टाश्चापराः स्त्रियः
5009006a अङ्गनानां सहस्रेण भूषितेन विभूषणैः
5009006c रूपसंलापशीलेन युक्तगीतार्थभाषिणा
5009007a देशकालाभियुक्तेन युक्तवाक्याभिधायिना
5009007c रताभिरतसंसुप्तं ददर्श हरियूथपः
5009008a तासां मध्ये महाबाहुः शुशुभे राक्षसेश्वरः
5009008c गोष्ठे महति मुख्यानां गवां मध्ये यथा वृषः
5009009a स राक्षसेन्द्रः शुशुभे ताभिः परिवृतः स्वयम्
5009009c करेणुभिर्यथारण्यं परिकीर्णो महाद्विपः
5009010a सर्वकामैरुपेतां च पानभूमिं महात्मनः
5009010c ददर्श कपिशार्दूलस्तस्य रक्षःपतेर्गृहे
5009011a मृगाणां महिषाणां च वराहाणां च भागशः
5009011c तत्र न्यस्तानि मांसानि पानभूमौ ददर्श सः
5009012a रौक्मेषु च विशलेषु भाजनेष्वर्धभक्षितान्
5009012c ददर्श कपिशार्दूल मयूरान्कुक्कुटांस्तथा
5009013a वराहवार्ध्राणसकान्दधिसौवर्चलायुतान्
5009013c शल्यान्मृगमयूरांश्च हनूमानन्ववैक्षत
5009014a कृकरान्विविधान्सिद्धांश्चकोरानर्धभक्षितान्
5009014c महिषानेकशल्यांश्च छागांश्च कृतनिष्ठितान्
5009014e लेख्यमुच्चावचं पेयं भोज्यानि विविधानि च
5009015a तथाम्ललवणोत्तंसैर्विविधै रागषाडवैः
5009015c हार नूपुरकेयूरैरपविद्धैर्महाधनैः
5009016a पानभाजनविक्षिप्तैः फलैश्च विविधैरपि
5009016c कृतपुष्पोपहारा भूरधिकं पुष्यति श्रियम्
5009017a तत्र तत्र च विन्यस्तैः सुश्लिष्टैः शयनासनैः
5009017c पानभूमिर्विना वह्निं प्रदीप्तेवोपलक्ष्यते
5009018a बहुप्रकारैर्विविधैर्वरसंस्कारसंस्कृतैः
5009018c मांसैः कुशलसंयुक्तैः पानभूमिगतैः पृथक्
5009019a दिव्याः प्रसन्ना विविधाः सुराः कृतसुरा अपि
5009019c शर्करासवमाध्वीकाः पुष्पासवफलासवाः
5009019e वासचूर्णैश्च विविधैर्मृष्टास्तैस्तैः पृथक्पृथक्
5009020a संतता शुशुभे भूमिर्माल्यैश्च बहुसंस्थितैः
5009020c हिरण्मयैश्च करकैर्भाजनैः स्फाटिकैरपि
5009020e जाम्बूनदमयैश्चान्यैः करकैरभिसंवृता
5009021a राजतेषु च कुम्भेषु जाम्बूनदमयेषु च
5009021c पानश्रेष्ठं तदा भूरि कपिस्तत्र ददर्श ह
5009022a सोऽपश्यच्छातकुम्भानि शीधोर्मणिमयानि च
5009022c राजतानि च पूर्णानि भाजनानि महाकपिः
5009023a क्वचिदर्धावशेषाणि क्वचित्पीतानि सर्वशः
5009023c क्वचिन्नैव प्रपीतानि पानानि स ददर्श ह
5009024a क्वचिद्भक्ष्यांश्च विविधान्क्वचित्पानानि भागशः
5009024c क्वचिदन्नावशेषाणि पश्यन्वै विचचार ह
5009025a क्वचित्प्रभिन्नैः करकैः क्वचिदालोडितैर्घटैः
5009025c क्वचित्संपृक्तमाल्यानि जलानि च फलानि च
5009026a शयनान्यत्र नारीणां शून्यानि बहुधा पुनः
5009026c परस्परं समाश्लिष्य काश्चित्सुप्ता वराङ्गनाः
5009027a काचिच्च वस्त्रमन्यस्या अपहृत्योपगुह्य च
5009027c उपगम्याबला सुप्ता निद्राबलपराजिता
5009028a तासामुच्छ्वासवातेन वस्त्रं माल्यं च गात्रजम्
5009028c नात्यर्थं स्पन्दते चित्रं प्राप्य मन्दमिवानिलम्
5009029a चन्दनस्य च शीतस्य शीधोर्मधुरसस्य च
5009029c विविधस्य च माल्यस्य पुष्पस्य विविधस्य च
5009030a बहुधा मारुतस्तत्र गन्धं विविधमुद्वहन्
5009030c स्नानानां चन्दनानां च धूपानां चैव मूर्छितः
5009030e प्रववौ सुरभिर्गन्धो विमाने पुष्पके तदा
5009031a श्यामावदातास्तत्रान्याः काश्चित्कृष्णा वराङ्गनाः
5009031c काश्चित्काञ्चनवर्णाङ्ग्यः प्रमदा राक्षसालये
5009032a तासां निद्रावशत्वाच्च मदनेन विमूर्छितम्
5009032c पद्मिनीनां प्रसुप्तानां रूपमासीद्यथैव हि
5009033a एवं सर्वमशेषेण रावणान्तःपुरं कपिः
5009033c ददर्श सुमहातेजा न ददर्श च जानकीम्
5009034a निरीक्षमाणश्च ततस्ताः स्त्रियः स महाकपिः
5009034c जगाम महतीं चिन्तां धर्मसाध्वसशङ्कितः
5009035a परदारावरोधस्य प्रसुप्तस्य निरीक्षणम्
5009035c इदं खलु ममात्यर्थं धर्मलोपं करिष्यति
5009036a न हि मे परदाराणां दृष्टिर्विषयवर्तिनी
5009036c अयं चात्र मया दृष्टः परदारपरिग्रहः
5009037a तस्य प्रादुरभूच्चिन्तापुनरन्या मनस्विनः
5009037c निश्चितैकान्तचित्तस्य कार्यनिश्चयदर्शिनी
5009038a कामं दृष्ट्वा मया सर्वा विश्वस्ता रावणस्त्रियः
5009038c न तु मे मनसः किंचिद्वैकृत्यमुपपद्यते
5009039a मनो हि हेतुः सर्वेषामिन्द्रियाणां प्रवर्तते
5009039c शुभाशुभास्ववस्थासु तच्च मे सुव्यवस्थितम्
5009040a नान्यत्र हि मया शक्या वैदेही परिमार्गितुम्
5009040c स्त्रियो हि स्त्रीषु दृश्यन्ते सदा संपरिमार्गणे
5009041a यस्य सत्त्वस्य या योनिस्तस्यां तत्परिमार्ग्यते
5009041c न शक्यं प्रमदा नष्टा मृगीषु परिमार्गितुम्
5009042a तदिदं मार्गितं तावच्छुद्धेन मनसा मया
5009042c रावणान्तःपुरं सरं दृश्यते न च जानकी
5009043a देवगन्धर्वकन्याश्च नागकन्याश्च वीर्यवान्
5009043c अवेक्षमाणो हनुमान्नैवापश्यत जानकीम्
5009044a तामपश्यन्कपिस्तत्र पश्यंश्चान्या वरस्त्रियः
5009044c अपक्रम्य तदा वीरः प्रध्यातुमुपचक्रमे
5010001a स तस्य मध्ये भवनस्य वानरो; लतागृहांश्चित्रगृहान्निशागृहान्
5010001c जगाम सीतां प्रति दर्शनोत्सुको; न चैव तां पश्यति चारुदर्शनाम्
5010002a स चिन्तयामास ततो महाकपिः; प्रियामपश्यन्रघुनन्दनस्य ताम्
5010002c ध्रुवं नु सीता म्रियते यथा न मे; विचिन्वतो दर्शनमेति मैथिली
5010003a सा राक्षसानां प्रवरेण बाला; स्वशीलसंरक्षण तत्परा सती
5010003c अनेन नूनं प्रतिदुष्टकर्मणा; हता भवेदार्यपथे परे स्थिता
5010004a विरूपरूपा विकृता विवर्चसो; महानना दीर्घविरूपदर्शनाः
5010004c समीक्ष्य सा राक्षसराजयोषितो; भयाद्विनष्टा जनकेश्वरात्मजा
5010005a सीतामदृष्ट्वा ह्यनवाप्य पौरुषं; विहृत्य कालं सह वानरैश्चिरम्
5010005c न मेऽस्ति सुग्रीवसमीपगा गतिः; सुतीक्ष्णदण्डो बलवांश्च वानरः
5010006a दृष्टमन्तःपुरं सर्वं दृष्ट्वा रावणयोषितः
5010006c न सीता दृश्यते साध्वी वृथा जातो मम श्रमः
5010007a किं नु मां वानराः सर्वे गतं वक्ष्यन्ति संगताः
5010007c गत्वा तत्र त्वया वीर किं कृतं तद्वदस्व नः
5010008a अदृष्ट्वा किं प्रवक्ष्यामि तामहं जनकात्मजाम्
5010008c ध्रुवं प्रायमुपेष्यन्ति कालस्य व्यतिवर्तने
5010009a किं वा वक्ष्यति वृद्धश्च जाम्बवानङ्गदश्च सः
5010009c गतं पारं समुद्रस्य वानराश्च समागताः
5010010a अनिर्वेदः श्रियो मूलमनिर्वेदः परं सुखम्
5010010c भूयस्तावद्विचेष्यामि न यत्र विचयः कृतः
5010011a अनिर्वेदो हि सततं सर्वार्थेषु प्रवर्तकः
5010011c करोति सफलं जन्तोः कर्म यच्च करोति सः
5010012a तस्मादनिर्वेद कृतं यत्नं चेष्टेऽहमुत्तमम्
5010012c अदृष्टांश्च विचेष्यामि देशान्रावणपालितान्
5010013a आपानशालाविचितास्तथा पुष्पगृहाणि च
5010013c चित्रशालाश्च विचिता भूयः क्रीडागृहाणि च
5010014a निष्कुटान्तररथ्याश्च विमानानि च सर्वशः
5010014c इति संचिन्त्य भूयोऽपि विचेतुमुपचक्रमे
5010015a भूमीगृहांश्चैत्यगृहान्गृहातिगृहकानपि
5010015c उत्पतन्निपतंश्चापि तिष्ठन्गच्छन्पुनः क्वचित्
5010016a अपावृण्वंश्च द्वाराणि कपाटान्यवघट्टयन्
5010016c प्रविशन्निष्पतंश्चापि प्रपतन्नुत्पतन्नपि
5010016e सर्वमप्यवकाशं स विचचार महाकपिः
5010017a चतुरङ्गुलमात्रोऽपि नावकाशः स विद्यते
5010017c रावणान्तःपुरे तस्मिन्यं कपिर्न जगाम सः
5010018a प्राकरान्तररथ्याश्च वेदिकश्चैत्यसंश्रयाः
5010018c श्वभ्राश्च पुष्करिण्यश्च सर्वं तेनावलोकितम्
5010019a राक्षस्यो विविधाकारा विरूपा विकृतास्तथा
5010019c दृष्टा हनूमता तत्र न तु सा जनकात्मजा
5010020a रूपेणाप्रतिमा लोके वरा विद्याधर स्त्रियः
5010020c दृष्टा हनूमता तत्र न तु राघवनन्दिनी
5010021a नागकन्या वरारोहाः पूर्णचन्द्रनिभाननाः
5010021c दृष्टा हनूमता तत्र न तु सीता सुमध्यमा
5010022a प्रमथ्य राक्षसेन्द्रेण नागकन्या बलाद्धृताः
5010022c दृष्टा हनूमता तत्र न सा जनकनन्दिनी
5010023a सोऽपश्यंस्तां महाबाहुः पश्यंश्चान्या वरस्त्रियः
5010023c विषसाद महाबाहुर्हनूमान्मारुतात्मजः
5010024a उद्योगं वानरेन्द्राणं प्लवनं सागरस्य च
5010024c व्यर्थं वीक्ष्यानिलसुतश्चिन्तां पुनरुपागमत्
5010025a अवतीर्य विमानाच्च हनूमान्मारुतात्मजः
5010025c चिन्तामुपजगामाथ शोकोपहतचेतनः
5011001a विमानात्तु सुसंक्रम्य प्राकारं हरियूथपः
5011001c हनूमान्वेगवानासीद्यथा विद्युद्घनान्तरे
5011002a संपरिक्रम्य हनुमान्रावणस्य निवेशनान्
5011002c अदृष्ट्वा जानकीं सीतामब्रवीद्वचनं कपिः
5011003a भूयिष्ठं लोडिता लङ्का रामस्य चरता प्रियम्
5011003c न हि पश्यामि वैदेहीं सीतां सर्वाङ्गशोभनाम्
5011004a पल्वलानि तटाकानि सरांसि सरितस्तथा
5011004c नद्योऽनूपवनान्ताश्च दुर्गाश्च धरणीधराः
5011004e लोडिता वसुधा सर्वा न च पश्यामि जानकीम्
5011005a इह संपातिना सीता रावणस्य निवेशने
5011005c आख्याता गृध्रराजेन न च पश्यामि तामहम्
5011006a किं नु सीताथ वैदेही मैथिली जनकात्मजा
5011006c उपतिष्ठेत विवशा रावणं दुष्टचारिणम्
5011007a क्षिप्रमुत्पततो मन्ये सीतामादाय रक्षसः
5011007c बिभ्यतो रामबाणानामन्तरा पतिता भवेत्
5011008a अथ वा ह्रियमाणायाः पथि सिद्धनिषेविते
5011008c मन्ये पतितमार्याया हृदयं प्रेक्ष्य सागरम्
5011009a रावणस्योरुवेगेन भुजाभ्यां पीडितेन च
5011009c तया मन्ये विशालाक्ष्या त्यक्तं जीवितमार्यया
5011010a उपर्युपरि वा नूनं सागरं क्रमतस्तदा
5011010c विवेष्टमाना पतिता समुद्रे जनकात्मजा
5011011a आहो क्षुद्रेण चानेन रक्षन्ती शीलमात्मनः
5011011c अबन्धुर्भक्षिता सीता रावणेन तपस्विनी
5011012a अथ वा राक्षसेन्द्रस्य पत्नीभिरसितेक्षणा
5011012c अदुष्टा दुष्टभावाभिर्भक्षिता सा भविष्यति
5011013a संपूर्णचन्द्रप्रतिमं पद्मपत्रनिभेक्षणम्
5011013c रामस्य ध्यायती वक्त्रं पञ्चत्वं कृपणा गता
5011014a हा राम लक्ष्मणेत्येव हायोध्येति च मैथिली
5011014c विलप्य बहु वैदेही न्यस्तदेहा भविष्यति
5011015a अथ वा निहिता मन्ये रावणस्य निवेशने
5011015c नूनं लालप्यते मन्दं पञ्जरस्थेव शारिका
5011016a जनकस्य कुले जाता रामपत्नी सुमध्यमा
5011016c कथमुत्पलपत्राक्षी रावणस्य वशं व्रजेत्
5011017a विनष्टा वा प्रनष्टा वा मृता वा जनकात्मजा
5011017c रामस्य प्रियभार्यस्य न निवेदयितुं क्षमम्
5011018a निवेद्यमाने दोषः स्याद्दोषः स्यादनिवेदने
5011018c कथं नु खलु कर्तव्यं विषमं प्रतिभाति मे
5011019a अस्मिन्नेवंगते कर्ये प्राप्तकालं क्षमं च किम्
5011019c भवेदिति मतिं भूयो हनुमान्प्रविचारयन्
5011020a यदि सीतामदृष्ट्वाहं वानरेन्द्रपुरीमितः
5011020c गमिष्यामि ततः को मे पुरुषार्थो भविष्यति
5011021a ममेदं लङ्घनं व्यर्थं सागरस्य भविष्यति
5011021c प्रवेशश्चिव लङ्काया राक्षसानां च दर्शनम्
5011022a किं वा वक्ष्यति सुग्रीवो हरयो व समागताः
5011022c किष्किन्धां समनुप्राप्तौ तौ वा दशरथात्मजौ
5011023a गत्वा तु यदि काकुत्स्थं वक्ष्यामि परमप्रियम्
5011023c न दृष्टेति मया सीता ततस्त्यक्ष्यन्ति जीवितम्
5011024a परुषं दारुणं क्रूरं तीक्ष्णमिन्द्रियतापनम्
5011024c सीतानिमित्तं दुर्वाक्यं श्रुत्वा स न भविष्यति
5011025a तं तु कृच्छ्रगतं दृष्ट्वा पञ्चत्वगतमानसं
5011025c भृशानुरक्तो मेधावी न भविष्यति लक्ष्मणः
5011026a विनष्टौ भ्रातरौ श्रुत्वा भरतोऽपि मरिष्यति
5011026c भरतं च मृतं दृष्ट्वा शत्रुघ्नो न भविष्यति
5011027a पुत्रान्मृतान्समीक्ष्याथ न भविष्यन्ति मातरः
5011027c कौसल्या च सुमित्रा च कैकेयी च न संशयः
5011028a कृतज्ञः सत्यसंधश्च सुग्रीवः प्लवगाधिपः
5011028c रामं तथा गतं दृष्ट्वा ततस्त्यक्ष्यन्ति जीवितम्
5011029a दुर्मना व्यथिता दीना निरानन्दा तपस्विनी
5011029c पीडिता भर्तृशोकेन रुमा त्यक्ष्यति जीवितम्
5011030a वालिजेन तु दुःखेन पीडिता शोककर्शिता
5011030c पञ्चत्वगमने राज्ञस्तारापि न भविष्यति
5011031a मातापित्रोर्विनाशेन सुग्रीव व्यसनेन च
5011031c कुमारोऽप्यङ्गदः कस्माद्धारयिष्यति जीवितम्
5011032a भर्तृजेन तु शोकेन अभिभूता वनौकसः
5011032c शिरांस्यभिहनिष्यन्ति तलैर्मुष्टिभिरेव च
5011033a सान्त्वेनानुप्रदानेन मानेन च यशस्विना
5011033c लालिताः कपिराजेन प्राणांस्त्यक्ष्यन्ति वानराः
5011034a न वनेषु न शैलेषु न निरोधेषु वा पुनः
5011034c क्रीडामनुभविष्यन्ति समेत्य कपिकुञ्जराः
5011035a सपुत्रदाराः सामात्या भर्तृव्यसनपीडिताः
5011035c शैलाग्रेभ्यः पतिष्यन्ति समेत्य विषमेषु च
5011036a विषमुद्बन्धनं वापि प्रवेशं ज्वलनस्य वा
5011036c उपवासमथो शस्त्रं प्रचरिष्यन्ति वानराः
5011037a घोरमारोदनं मन्ये गते मयि भविष्यति
5011037c इक्ष्वाकुकुलनाशश्च नाशश्चैव वनौकसाम्
5011038a सोऽहं नैव गमिष्यामि किष्किन्धां नगरीमितः
5011038c न हि शक्ष्याम्यहं द्रष्टुं सुग्रीवं मैथिलीं विना
5011039a मय्यगच्छति चेहस्थे धर्मात्मानौ महारथौ
5011039c आशया तौ धरिष्येते वनराश्च मनस्विनः
5011040a हस्तादानो मुखादानो नियतो वृक्षमूलिकः
5011040c वानप्रस्थो भविष्यामि अदृष्ट्वा जनकात्मजाम्
5011041a सागरानूपजे देशे बहुमूलफलोदके
5011041c चितां कृत्वा प्रवेक्ष्यामि समिद्धमरणीसुतम्
5011042a उपविष्टस्य वा सम्यग्लिङ्गिनं साधयिष्यतः
5011042c शरीरं भक्षयिष्यन्ति वायसाः श्वापदानि च
5011043a इदमप्यृषिभिर्दृष्टं निर्याणमिति मे मतिः
5011043c सम्यगापः प्रवेक्ष्यामि न चेत्पश्यामि जानकीम्
5011044a सुजातमूला सुभगा कीर्तिमालायशस्विनी
5011044c प्रभग्ना चिररात्रीयं मम सीतामपश्यतः
5011045a तापसो वा भविष्यामि नियतो वृक्षमूलिकः
5011045c नेतः प्रतिगमिष्यामि तामदृष्ट्वासितेक्षणाम्
5011046a यदीतः प्रतिगच्छामि सीतामनधिगम्य ताम्
5011046c अङ्गदः सहितैः सर्वैर्वानरैर्न भविष्यति
5011047a विनाशे बहवो दोषा जीवन्प्राप्नोति भद्रकम्
5011047c तस्मात्प्राणान्धरिष्यामि ध्रुवो जीवति संगमः
5011048a एवं बहुविधं दुःखं मनसा धारयन्मुहुः
5011048c नाध्यगच्छत्तदा पारं शोकस्य कपिकुञ्जरः
5011049a रावणं वा वधिष्यामि दशग्रीवं महाबलम्
5011049c काममस्तु हृता सीता प्रत्याचीर्णं भविष्यति
5011050a अथ वैनं समुत्क्षिप्य उपर्युपरि सागरम्
5011050c रामायोपहरिष्यामि पशुं पशुपतेरिव
5011051a इति चिन्ता समापन्नः सीतामनधिगम्य ताम्
5011051c ध्यानशोका परीतात्मा चिन्तयामास वानरः
5011052a यावत्सीतां न पश्यामि रामपत्नीं यशस्विनीम्
5011052c तावदेतां पुरीं लङ्कां विचिनोमि पुनः पुनः
5011053a संपाति वचनाच्चापि रामं यद्यानयाम्यहम्
5011053c अपश्यन्राघवो भार्यां निर्दहेत्सर्ववानरान्
5011054a इहैव नियताहारो वत्स्यामि नियतेन्द्रियः
5011054c न मत्कृते विनश्येयुः सर्वे ते नरवानराः
5011055a अशोकवनिका चापि महतीयं महाद्रुमा
5011055c इमामभिगमिष्यामि न हीयं विचिता मया
5011056a वसून्रुद्रांस्तथादित्यानश्विनौ मरुतोऽपि च
5011056c नमस्कृत्वा गमिष्यामि रक्षसां शोकवर्धनः
5011057a जित्वा तु राक्षसान्देवीमिक्ष्वाकुकुलनन्दिनीम्
5011057c संप्रदास्यामि रामाया यथासिद्धिं तपस्विने
5011058a स मुहूर्तमिव ध्यात्वा चिन्ताविग्रथितेन्द्रियः
5011058c उदतिष्ठन्महाबाहुर्हनूमान्मारुतात्मजः
5011059a नमोऽस्तु रामाय सलक्ष्मणाय; देव्यै च तस्यै जनकात्मजायै
5011059c नमोऽस्तु रुद्रेन्द्रयमानिलेभ्यो; नमोऽस्तु चन्द्रार्कमरुद्गणेभ्यः
5011060a स तेभ्यस्तु नमस्कृत्वा सुग्रीवाय च मारुतिः
5011060c दिशः सर्वाः समालोक्य अशोकवनिकां प्रति
5011061a स गत्वा मनसा पूर्वमशोकवनिकां शुभाम्
5011061c उत्तरं चिन्तयामास वानरो मारुतात्मजः
5011062a ध्रुवं तु रक्षोबहुला भविष्यति वनाकुला
5011062c अशोकवनिका चिन्त्या सर्वसंस्कारसंस्कृता
5011063a रक्षिणश्चात्र विहिता नूनं रक्षन्ति पादपान्
5011063c भगवानपि सर्वात्मा नातिक्षोभं प्रवायति
5011064a संक्षिप्तोऽयं मयात्मा च रामार्थे रावणस्य च
5011064c सिद्धिं मे संविधास्यन्ति देवाः सर्षिगणास्त्विह
5011065a ब्रह्मा स्वयम्भूर्भगवान्देवाश्चैव दिशन्तु मे
5011065c सिद्धिमग्निश्च वायुश्च पुरुहूतश्च वज्रधृत्
5011066a वरुणः पाशहस्तश्च सोमादित्यै तथैव च
5011066c अश्विनौ च महात्मानौ मरुतः सर्व एव च
5011067a सिद्धिं सर्वाणि भूतानि भूतानां चैव यः प्रभुः
5011067c दास्यन्ति मम ये चान्ये अदृष्टाः पथि गोचराः
5011068a तदुन्नसं पाण्डुरदन्तमव्रणं; शुचिस्मितं पद्मपलाशलोचनम्
5011068c द्रक्ष्ये तदार्यावदनं कदा न्वहं; प्रसन्नताराधिपतुल्यदर्शनम्
5011069a क्षुद्रेण पापेन नृशंसकर्मणा; सुदारुणालांकृतवेषधारिणा
5011069c बलाभिभूता अबला तपस्विनी; कथं नु मे दृष्टपथेऽद्य सा भवेत्
5012001a स मुहूर्तमिव ध्यत्वा मनसा चाधिगम्य ताम्
5012001c अवप्लुतो महातेजाः प्राकारं तस्य वेश्मनः
5012002a स तु संहृष्टसर्वाङ्गः प्राकारस्थो महाकपिः
5012002c पुष्पिताग्रान्वसन्तादौ ददर्श विविधान्द्रुमान्
5012003a सालानशोकान्भव्यांश्च चम्पकांश्च सुपुष्पितान्
5012003c उद्दालकान्नागवृक्षांश्चूतान्कपिमुखानपि
5012004a अथाम्रवणसंछन्नां लताशतसमावृताम्
5012004c ज्यामुक्त इव नाराचः पुप्लुवे वृक्षवाटिकाम्
5012005a स प्रविष्य विचित्रां तां विहगैरभिनादिताम्
5012005c राजतैः काञ्चनैश्चैव पादपैः सर्वतोवृताम्
5012006a विहगैर्मृगसंघैश्च विचित्रां चित्रकाननाम्
5012006c उदितादित्यसंकाशां ददर्श हनुमान्कपिः
5012007a वृतां नानाविधैर्वृक्षैः पुष्पोपगफलोपगैः
5012007c कोकिलैर्भृङ्गराजैश्च मत्तैर्नित्यनिषेविताम्
5012008a प्रहृष्टमनुजे कले मृगपक्षिसमाकुले
5012008c मत्तबर्हिणसंघुष्टां नानाद्विजगणायुताम्
5012009a मार्गमाणो वरारोहां राजपुत्रीमनिन्दिताम्
5012009c सुखप्रसुप्तान्विहगान्बोधयामास वानरः
5012010a उत्पतद्भिर्द्विजगणैः पक्षैः सालाः समाहताः
5012010c अनेकवर्णा विविधा मुमुचुः पुष्पवृष्टयः
5012011a पुष्पावकीर्णः शुशुभे हनुमान्मारुतात्मजः
5012011c अशोकवनिकामध्ये यथा पुष्पमयो गिरिः
5012012a दिशः सर्वाभिदावन्तं वृक्षषण्डगतं कपिम्
5012012c दृष्ट्वा सर्वाणि भूतानि वसन्त इति मेनिरे
5012013a वृक्षेभ्यः पतितैः पुष्पैरवकीर्णा पृथग्विधैः
5012013c रराज वसुधा तत्र प्रमदेव विभूषिता
5012014a तरस्विना ते तरवस्तरसाभिप्रकम्पिताः
5012014c कुसुमानि विचित्राणि ससृजुः कपिना तदा
5012015a निर्धूतपत्रशिखराः शीर्णपुष्पफलद्रुमाः
5012015c निक्षिप्तवस्त्राभरणा धूर्ता इव पराजिताः
5012016a हनूमता वेगवता कम्पितास्ते नगोत्तमाः
5012016c पुष्पपर्णफलान्याशु मुमुचुः पुष्पशालिनः
5012017a विहंगसंघैर्हीनास्ते स्कन्धमात्राश्रया द्रुमाः
5012017c बभूवुरगमाः सर्वे मारुतेनेव निर्धुताः
5012018a विधूतकेशी युवतिर्यथा मृदितवर्णिका
5012018c निष्पीतशुभदन्तौष्ठी नखैर्दन्तैश्च विक्षता
5012019a तथा लाङ्गूलहस्तैश्च चरणाभ्यां च मर्दिता
5012019c बभूवाशोकवनिका प्रभग्नवरपादपा
5012020a महालतानां दामानि व्यधमत्तरसा कपिः
5012020c यथा प्रावृषि विन्ध्यस्य मेघजालानि मारुतः
5012021a स तत्र मणिभूमीश्च राजतीश्च मनोरमाः
5012021c तथा काञ्चनभूमीश्च विचरन्ददृशे कपिः
5012022a वापीश्च विविधाकाराः पूर्णाः परमवारिणा
5012022c महार्हैर्मणिसोपानैरुपपन्नास्ततस्ततः
5012023a मुक्ताप्रवालसिकता स्फटिकान्तरकुट्टिमाः
5012023c काञ्चनैस्तरुभिश्चित्रैस्तीरजैरुपशोभिताः
5012024a फुल्लपद्मोत्पलवनाश्चक्रवाकोपकूजिताः
5012024c नत्यूहरुतसंघुष्टा हंससारसनादिताः
5012025a दीर्घाभिर्द्रुमयुक्ताभिः सरिद्भिश्च समन्ततः
5012025c अमृतोपमतोयाभिः शिवाभिरुपसंस्कृताः
5012026a लताशतैरवतताः सन्तानकसमावृताः
5012026c नानागुल्मावृतवनाः करवीरकृतान्तराः
5012027a ततोऽम्बुधरसंकाशं प्रवृद्धशिखरं गिरिम्
5012027c विचित्रकूटं कूटैश्च सर्वतः परिवारितम्
5012028a शिलागृहैरवततं नानावृक्षैः समावृतम्
5012028c ददर्श कपिशार्दूलो रम्यं जगति पर्वतम्
5012029a ददर्श च नगात्तस्मान्नदीं निपतितां कपिः
5012029c अङ्कादिव समुत्पत्य प्रियस्य पतितां प्रियाम्
5012030a जले निपतिताग्रैश्च पादपैरुपशोभिताम्
5012030c वार्यमाणामिव क्रुद्धां प्रमदां प्रियबन्धुभिः
5012031a पुनरावृत्ततोयां च ददर्श स महाकपिः
5012031c प्रसन्नामिव कान्तस्य कान्तां पुनरुपस्थिताम्
5012032a तस्यादूरात्स पद्मिन्यो नानाद्विजगणायुताः
5012032c ददर्श कपिशार्दूलो हनुमान्मारुतात्मजः
5012033a कृत्रिमां दीर्घिकां चापि पूर्णां शीतेन वारिणा
5012033c मणिप्रवरसोपानां मुक्तासिकतशोभिताम्
5012034a विविधैर्मृगसंघैश्च विचित्रां चित्रकाननाम्
5012034c प्रासादैः सुमहद्भिश्च निर्मितैर्विश्वकर्मणा
5012034e काननैः कृत्रिमैश्चापि सर्वतः समलंकृताम्
5012035a ये केचित्पादपास्तत्र पुष्पोपगफलोपगाः
5012035c सच्छत्राः सवितर्दीकाः सर्वे सौवर्णवेदिकाः
5012036a लताप्रतानैर्बहुभिः पर्णैश्च बहुभिर्वृताम्
5012036c काञ्चनीं शिंशुपामेकां ददर्श स महाकपिः
5012037a सोऽपश्यद्भूमिभागांश्च गर्तप्रस्रवणानि च
5012037c सुवर्णवृक्षानपरान्ददर्श शिखिसंनिभान्
5012038a तेषां द्रुमाणां प्रभया मेरोरिव महाकपिः
5012038c अमन्यत तदा वीरः काञ्चनोऽस्मीति वानरः
5012039a तां काञ्चनैस्तरुगणैर्मारुतेन च वीजिताम्
5012039c किङ्किणीशतनिर्घोषां दृष्ट्वा विस्मयमागमत्
5012040a सुपुष्पिताग्रां रुचिरां तरुणाङ्कुरपल्लवाम्
5012040c तामारुह्य महावेगः शिंशपां पर्णसंवृताम्
5012041a इतो द्रक्ष्यामि वैदेहीं राम दर्शनलालसाम्
5012041c इतश्चेतश्च दुःखार्तां संपतन्तीं यदृच्छया
5012042a अशोकवनिका चेयं दृढं रम्या दुरात्मनः
5012042c चम्पकैश्चन्दनैश्चापि बकुलैश्च विभूषिता
5012043a इयं च नलिनी रम्या द्विजसंघनिषेविता
5012043c इमां सा राममहिषी नूनमेष्यति जानकी
5012044a सा राम राममहिषी राघवस्य प्रिया सदा
5012044c वनसंचारकुशला नूनमेष्यति जानकी
5012045a अथ वा मृगशावाक्षी वनस्यास्य विचक्षणा
5012045c वनमेष्यति सा चेह रामचिन्तानुकर्शिता
5012046a रामशोकाभिसंतप्ता सा देवी वामलोचना
5012046c वनवासरता नित्यमेष्यते वनचारिणी
5012047a वनेचराणां सततं नूनं स्पृहयते पुरा
5012047c रामस्य दयिता भार्या जनकस्य सुता सती
5012048a संध्याकालमनाः श्यामा ध्रुवमेष्यति जानकी
5012048c नदीं चेमां शिवजलां संध्यार्थे वरवर्णिनी
5012049a तस्याश्चाप्यनुरूपेयमशोकवनिका शुभा
5012049c शुभा या पार्थिवेन्द्रस्य पत्नी रामस्य संमिता
5012050a यदि जिवति सा देवी ताराधिपनिभानना
5012050c आगमिष्यति सावश्यमिमां शिवजलां नदीम्
5012051a एवं तु मत्वा हनुमान्महात्मा; प्रतीक्षमाणो मनुजेन्द्रपत्नीम्
5012051c अवेक्षमाणश्च ददर्श सर्वं; सुपुष्पिते पर्णघने निलीनः
5013001a स वीक्षमाणस्तत्रस्थो मार्गमाणश्च मैथिलीम्
5013001c अवेक्षमाणश्च महीं सर्वां तामन्ववैक्षत
5013002a सन्तान कलताभिश्च पादपैरुपशोभिताम्
5013002c दिव्यगन्धरसोपेतां सर्वतः समलंकृताम्
5013003a तां स नन्दनसंकाशां मृगपक्षिभिरावृताम्
5013003c हर्म्यप्रासादसंबाधां कोकिलाकुलनिःस्वनाम्
5013004a काञ्चनोत्पलपद्माभिर्वापीभिरुपशोभिताम्
5013004c बह्वासनकुथोपेतां बहुभूमिगृहायुताम्
5013005a सर्वर्तुकुसुमै रम्यैः फलवद्भिश्च पादपैः
5013005c पुष्पितानामशोकानां श्रिया सूर्योदयप्रभाम्
5013006a प्रदीप्तामिव तत्रस्थो मारुतिः समुदैक्षत
5013006c निष्पत्रशाखां विहगैः क्रियमाणामिवासकृत्
5013006e विनिष्पतद्भिः शतशश्चित्रैः पुष्पावतंसकैः
5013007a आमूलपुष्पनिचितैरशोकैः शोकनाशनैः
5013007c पुष्पभारातिभारैश्च स्पृशद्भिरिव मेदिनीम्
5013008a कर्णिकारैः कुसुमितैः किंशुकैश्च सुपुष्पितैः
5013008c स देशः प्रभया तेषां प्रदीप्त इव सर्वतः
5013009a पुंनागाः सप्तपर्णाश्च चम्पकोद्दालकास्तथा
5013009c विवृद्धमूला बहवः शोभन्ते स्म सुपुष्पिताः
5013010a शातकुम्भनिभाः केचित्केचिदग्निशिखोपमाः
5013010c नीलाञ्जननिभाः केचित्तत्राशोकाः सहस्रशः
5013011a नन्दनं विविधोद्यानं चित्रं चैत्ररथं यथा
5013011c अतिवृत्तमिवाचिन्त्यं दिव्यं रम्यं श्रिया वृतम्
5013012a द्वितीयमिव चाकाशं पुष्पज्योतिर्गणायुतम्
5013012c पुष्परत्नशतैश्चित्रं पञ्चमं सागरं यथा
5013013a सर्वर्तुपुष्पैर्निचितं पादपैर्मधुगन्धिभिः
5013013c नानानिनादैरुद्यानं रम्यं मृगगणैर्द्विजैः
5013014a अनेकगन्धप्रवहं पुण्यगन्धं मनोरमम्
5013014c शैलेन्द्रमिव गन्धाढ्यं द्वितीयं गन्धमादनम्
5013015a अशोकवनिकायां तु तस्यां वानरपुंगवः
5013015c स ददर्शाविदूरस्थं चैत्यप्रासादमूर्जितम्
5013016a मध्ये स्तम्भसहस्रेण स्थितं कैलासपाण्डुरम्
5013016c प्रवालकृतसोपानं तप्तकाञ्चनवेदिकम्
5013017a मुष्णन्तमिव चक्षूंषि द्योतमानमिव श्रिया
5013017c विमलं प्रांशुभावत्वादुल्लिखन्तमिवाम्बरम्
5013018a ततो मलिनसंवीतां राक्षसीभिः समावृताम्
5013018c उपवासकृशां दीनां निःश्वसान्तीं पुनः पुनः
5013018e ददर्श शुक्लपक्षादौ चन्द्ररेखामिवामलाम्
5013019a मन्दप्रख्यायमानेन रूपेण रुचिरप्रभाम्
5013019c पिनद्धां धूमजालेन शिखामिव विभावसोः
5013020a पीतेनैकेन संवीतां क्लिष्टेनोत्तमवाससा
5013020c सपङ्कामनलंकारां विपद्मामिव पद्मिनीम्
5013021a व्रीडितां दुःखसंतप्तां परिम्लानां तपस्विनीम्
5013021c ग्रहेणाङ्गारकेणैव पीडितामिव रोहिणीम्
5013022a अश्रुपूर्णमुखीं दीनां कृशामननशेन च
5013022c शोकध्यानपरां दीनां नित्यं दुःखपरायणाम्
5013023a प्रियं जनमपश्यन्तीं पश्यन्तीं राक्षसीगणम्
5013023c स्वगणेन मृगीं हीनां श्वगणाभिवृतामिव
5013024a नीलनागाभया वेण्या जघनं गतयैकया
5013024c सुखार्हां दुःखसंतप्तां व्यसनानामकोदिवाम्
5013025a तां समीक्ष्य विशालाक्षीमधिकं मलिनां कृशाम्
5013025c तर्कयामास सीतेति कारणैरुपपादिभिः
5013026a ह्रियमाणा तदा तेन रक्षसा कामरूपिणा
5013026c यथारूपा हि दृष्टा वै तथारूपेयमङ्गना
5013027a पूर्णचन्द्राननां सुभ्रूं चारुवृत्तपयोधराम्
5013027c कुर्वन्तीं प्रभया देवीं सर्वा वितिमिरा दिशः
5013028a तां नीलकेशीं बिम्बौष्ठीं सुमध्यां सुप्रतिष्ठिताम्
5013028c सीतां पद्मपलाशाक्षीं मन्मथस्य रतिं यथा
5013029a इष्टां सर्वस्य जगतः पूर्णचन्द्रप्रभामिव
5013029c भूमौ सुतनुमासीनां नियतामिव तापसीम्
5013030a निःश्वासबहुलां भीरुं भुजगेन्द्रवधूमिव
5013030c शोकजालेन महता विततेन न राजतीम्
5013031a संसक्तां धूमजालेन शिखामिव विभावसोः
5013031c तां स्मृतीमिव संदिग्धामृद्धिं निपतितामिव
5013032a विहतामिव च श्रद्धामाशां प्रतिहतामिव
5013032c सोपसर्गां यथा सिद्धिं बुद्धिं सकलुषामिव
5013033a अभूतेनापवादेन कीर्तिं निपतितामिव
5013033c रामोपरोधव्यथितां रक्षोहरणकर्शिताम्
5013034a अबलां मृगशावाक्षीं वीक्षमाणां ततस्ततः
5013034c बाष्पाम्बुप्रतिपूर्णेन कृष्णवक्त्राक्षिपक्ष्मणा
5013034e वदनेनाप्रसन्नेन निःश्वसन्तीं पुनः पुनः
5013035a मलपङ्कधरां दीनां मण्डनार्हाममण्डिताम्
5013035c प्रभां नक्षत्रराजस्य कालमेघैरिवावृताम्
5013036a तस्य संदिदिहे बुद्धिर्मुहुः सीतां निरीक्ष्य तु
5013036c आम्नायानामयोगेन विद्यां प्रशिथिलामिव
5013037a दुःखेन बुबुधे सीतां हनुमाननलंकृताम्
5013037c संस्कारेण यथाहीनां वाचमर्थान्तरं गताम्
5013038a तां समीक्ष्य विशालाक्षीं राजपुत्रीमनिन्दिताम्
5013038c तर्कयामास सीतेति कारणैरुपपादयन्
5013039a वैदेह्या यानि चाङ्गेषु तदा रामोऽन्वकीर्तयत्
5013039c तान्याभरणजालानि गात्रशोभीन्यलक्षयत्
5013040a सुकृतौ कर्णवेष्टौ च श्वदंष्ट्रौ च सुसंस्थितौ
5013040c मणिविद्रुमचित्राणि हस्तेष्वाभरणानि च
5013041a श्यामानि चिरयुक्तत्वात्तथा संस्थानवन्ति च
5013041c तान्येवैतानि मन्येऽहं यानि रामोऽव्नकीर्तयत्
5013042a तत्र यान्यवहीनानि तान्यहं नोपलक्षये
5013042c यान्यस्या नावहीनानि तानीमानि न संशयः
5013043a पीतं कनकपट्टाभं स्रस्तं तद्वसनं शुभम्
5013043c उत्तरीयं नगासक्तं तदा दृष्टं प्लवंगमैः
5013044a भूषणानि च मुख्यानि दृष्टानि धरणीतले
5013044c अनयैवापविद्धानि स्वनवन्ति महान्ति च
5013045a इदं चिरगृहीतत्वाद्वसनं क्लिष्टवत्तरम्
5013045c तथा हि नूनं तद्वर्णं तथा श्रीमद्यथेतरत्
5013046a इयं कनकवर्णाङ्गी रामस्य महिषी प्रिया
5013046c प्रनष्टापि सती यस्य मनसो न प्रणश्यति
5013047a इयं सा यत्कृते रामश्चतुर्भिः परितप्यते
5013047c कारुण्येनानृशंस्येन शोकेन मदनेन च
5013048a स्त्री प्रनष्टेति कारुण्यादाश्रितेत्यानृशंस्यतः
5013048c पत्नी नष्टेति शोकेन प्रियेति मदनेन च
5013049a अस्या देव्या यथा रूपमङ्गप्रत्यङ्गसौष्ठवम्
5013049c रामस्य च यथारूपं तस्येयमसितेक्षणा
5013050a अस्या देव्या मनस्तस्मिंस्तस्य चास्यां प्रतिष्ठितम्
5013050c तेनेयं स च धर्मात्मा मुहूर्तमपि जीवति
5013051a दुष्करं कुरुते रामो य इमां मत्तकाशिनीम्
5013051c सीतां विना महाबाहुर्मुहूर्तमपि जीवति
5013052a एवं सीतां तदा दृष्ट्वा हृष्टः पवनसंभवः
5013052c जगाम मनसा रामं प्रशशंस च तं प्रभुम्
5014001a प्रशस्य तु प्रशस्तव्यां सीतां तां हरिपुंगवः
5014001c गुणाभिरामं रामं च पुनश्चिन्तापरोऽभवत्
5014002a स मुहूर्तमिव ध्यात्वा बाष्पपर्याकुलेक्षणः
5014002c सीतामाश्रित्य तेजस्वी हनुमान्विललाप ह
5014003a मान्या गुरुविनीतस्य लक्ष्मणस्य गुरुप्रिया
5014003c यदि सीतापि दुःखार्ता कालो हि दुरतिक्रमः
5014004a रामस्य व्यवसायज्ञा लक्ष्मणस्य च धीमतः
5014004c नात्यर्थं क्षुभ्यते देवी गङ्गेव जलदागमे
5014005a तुल्यशीलवयोवृत्तां तुल्याभिजनलक्षणाम्
5014005c राघवोऽर्हति वैदेहीं तं चेयमसितेक्षणा
5014006a तां दृष्ट्वा नवहेमाभां लोककान्तामिव श्रियम्
5014006c जगाम मनसा रामं वचनं चेदमब्रवीत्
5014007a अस्या हेतोर्विशालाक्ष्या हतो वाली महाबलः
5014007c रावणप्रतिमो वीर्ये कबन्धश्च निपातितः
5014008a विराधश्च हतः संख्ये राक्षसो भीमविक्रमः
5014008c वने रामेण विक्रम्य महेन्द्रेणेव शम्बरः
5014009a चतुर्दशसहस्राणि रक्षसां भीमकर्मणाम्
5014009c निहतानि जनस्थाने शरैरग्निशिखोपमैः
5014010a खरश्च निहतः संख्ये त्रिशिराश्च निपातितः
5014010c दूषणश्च महातेजा रामेण विदितात्मना
5014011a ऐश्वर्यं वानराणां च दुर्लभं वालिपालितम्
5014011c अस्या निमित्ते सुग्रीवः प्राप्तवाँल्लोकसत्कृतम्
5014012a सागरश्च मया क्रान्तः श्रीमान्नदनदीपतिः
5014012c अस्या हेतोर्विशालाक्ष्याः पुरी चेयं निरीक्षिता
5014013a यदि रामः समुद्रान्तां मेदिनीं परिवर्तयेत्
5014013c अस्याः कृते जगच्चापि युक्तमित्येव मे मतिः
5014014a राज्यं वा त्रिषु लोकेषु सीता वा जनकात्मजा
5014014c त्रैलोक्यराज्यं सकलं सीताया नाप्नुयात्कलाम्
5014015a इयं सा धर्मशीलस्य मैथिलस्य महात्मनः
5014015c सुता जनकराजस्य सीता भर्तृदृढव्रता
5014016a उत्थिता मेदिनीं भित्त्वा क्षेत्रे हलमुखक्षते
5014016c पद्मरेणुनिभैः कीर्णा शुभैः केदारपांसुभिः
5014017a विक्रान्तस्यार्यशीलस्य संयुगेष्वनिवर्तिनः
5014017c स्नुषा दशरथस्यैषा ज्येष्ठा राज्ञो यशस्विनी
5014018a धर्मज्ञस्य कृतज्ञस्य रामस्य विदितात्मनः
5014018c इयं सा दयिता भार्या राक्षसी वशमागता
5014019a सर्वान्भोगान्परित्यज्य भर्तृस्नेहबलात्कृता
5014019c अचिन्तयित्वा दुःखानि प्रविष्टा निर्जनं वनम्
5014020a संतुष्टा फलमूलेन भर्तृशुश्रूषणे रता
5014020c या परां भजते प्रीतिं वनेऽपि भवने यथा
5014021a सेयं कनकवर्णाङ्गी नित्यं सुस्मितभाषिणी
5014021c सहते यातनामेतामनर्थानामभागिनी
5014022a इमां तु शीलसंपन्नां द्रष्टुमिच्छति राघवः
5014022c रावणेन प्रमथितां प्रपामिव पिपासितः
5014023a अस्या नूनं पुनर्लाभाद्राघवः प्रीतिमेष्यति
5014023c राजा राज्यपरिभ्रष्टः पुनः प्राप्येव मेदिनीम्
5014024a कामभोगैः परित्यक्ता हीना बन्धुजनेन च
5014024c धारयत्यात्मनो देहं तत्समागमकाङ्क्षिणी
5014025a नैषा पश्यति राक्षस्यो नेमान्पुष्पफलद्रुमान्
5014025c एकस्थहृदया नूनं राममेवानुपश्यति
5014026a भर्ता नाम परं नार्या भूषणं भूषणादपि
5014026c एषा हि रहिता तेन शोभनार्हा न शोभते
5014027a दुष्करं कुरुते रामो हीनो यदनया प्रभुः
5014027c धारयत्यात्मनो देहं न दुःखेनावसीदति
5014028a इमामसितकेशान्तां शतपत्रनिभेक्षणाम्
5014028c सुखार्हां दुःखितां दृष्ट्वा ममापि व्यथितं मनः
5014029a क्षितिक्षमा पुष्करसंनिभाक्षी; या रक्षिता राघवलक्ष्मणाभ्याम्
5014029c सा राक्षसीभिर्विकृतेक्षणाभिः; संरक्ष्यते संप्रति वृक्षमूले
5014030a हिमहतनलिनीव नष्टशोभा; व्यसनपरम्परया निपीड्यमाना
5014030c सहचररहितेव चक्रवाकी; जनकसुता कृपणां दशां प्रपन्ना
5014031a अस्या हि पुष्पावनताग्रशाखाः; शोकं दृढं वै जनयत्यशोकाः
5014031c हिमव्यपायेन च मन्दरश्मि;रभ्युत्थितो नैकसहस्ररश्मिः
5014032a इत्येवमर्थं कपिरन्ववेक्ष्य; सीतेयमित्येव निविष्टबुद्धिः
5014032c संश्रित्य तस्मिन्निषसाद वृक्षे; बली हरीणामृषभस्तरस्वी
5015001a ततः कुमुदषण्डाभो निर्मलं निर्मलः स्वयम्
5015001c प्रजगाम नभश्चन्द्रो हंसो नीलमिवोदकम्
5015002a साचिव्यमिव कुर्वन्स प्रभया निर्मलप्रभः
5015002c चन्द्रमा रश्मिभिः शीतैः सिषेवे पवनात्मजम्
5015003a स ददर्श ततः सीतां पूर्णचन्द्रनिभाननाम्
5015003c शोकभारैरिव न्यस्तां भारैर्नावमिवाम्भसि
5015004a दिदृक्षमाणो वैदेहीं हनूमान्मारुतात्मजः
5015004c स ददर्शाविदूरस्था राक्षसीर्घोरदर्शनाः
5015005a एकाक्षीमेककर्णां च कर्णप्रावरणां तथा
5015005c अकर्णां शङ्कुकर्णां च मस्तकोच्छ्वासनासिकाम्
5015006a अतिकायोत्तमाङ्गीं च तनुदीर्घशिरोधराम्
5015006c ध्वस्तकेशीं तथाकेशीं केशकम्बलधारिणीम्
5015007a लम्बकर्णललाटां च लम्बोदरपयोधराम्
5015007c लम्बौष्ठीं चिबुकौष्ठीं च लम्बास्यां लम्बजानुकाम्
5015008a ह्रस्वां दीर्घां च कुब्जां च विकटां वामनां तथा
5015008c करालां भुग्नवस्त्रां च पिङ्गाक्षीं विकृताननाम्
5015009a विकृताः पिङ्गलाः कालीः क्रोधनाः कलहप्रियाः
5015009c कालायसमहाशूलकूटमुद्गरधारिणीः
5015010a वराहमृगशार्दूलमहिषाजशिवा मुखाः
5015010c गजोष्ट्रहयपादाश्च निखातशिरसोऽपराः
5015011a एकहस्तैकपादाश्च खरकर्ण्यश्वकर्णिकाः
5015011c गोकर्णीर्हस्तिकर्णीश्च हरिकर्णीस्तथापराः
5015012a अनासा अतिनासाश्च तिर्यन्नासा विनासिकाः
5015012c गजसंनिभनासाश्च ललाटोच्छ्वासनासिकाः
5015013a हस्तिपादा महापादा गोपादाः पादचूलिकाः
5015013c अतिमात्रशिरोग्रीवा अतिमात्रकुचोदरीः
5015014a अतिमात्रास्य नेत्राश्च दीर्घजिह्वानखास्तथा
5015014c अजामुखीर्हस्तिमुखीर्गोमुखीः सूकरीमुखीः
5015015a हयोष्ट्रखरवक्त्राश्च राक्षसीर्घोरदर्शनाः
5015015c शूलमुद्गरहस्ताश्च क्रोधनाः कलहप्रियाः
5015016a कराला धूम्रकेशीश्च रक्षसीर्विकृताननाः
5015016c पिबन्तीः सततं पानं सदा मांससुराप्रियाः
5015017a मांसशोणितदिग्धाङ्गीर्मांसशोणितभोजनाः
5015017c ता ददर्श कपिश्रेष्ठो रोमहर्षणदर्शनाः
5015018a स्कन्धवन्तमुपासीनाः परिवार्य वनस्पतिम्
5015018c तस्याधस्ताच्च तां देवीं राजपुत्रीमनिन्दिताम्
5015019a लक्षयामास लक्ष्मीवान्हनूमाञ्जनकात्मजाम्
5015019c निष्प्रभां शोकसंतप्तां मलसंकुलमूर्धजाम्
5015020a क्षीणपुण्यां च्युतां भूमौ तारां निपतितामिव
5015020c चारित्र्य व्यपदेशाढ्यां भर्तृदर्शनदुर्गताम्
5015021a भूषणैरुत्तमैर्हीनां भर्तृवात्सल्यभूषिताम्
5015021c राक्षसाधिपसंरुद्धां बन्धुभिश्च विनाकृताम्
5015022a वियूथां सिंहसंरुद्धां बद्धां गजवधूमिव
5015022c चन्द्रलेखां पयोदान्ते शारदाभ्रैरिवावृताम्
5015023a क्लिष्टरूपामसंस्पर्शादयुक्तामिव वल्लकीम्
5015023c सीतां भर्तृहिते युक्तामयुक्तां रक्षसां वशे
5015024a अशोकवनिकामध्ये शोकसागरमाप्लुताम्
5015024c ताभिः परिवृतां तत्र सग्रहामिव रोहिणीम्
5015024c ददर्श हनुमान्देवीं लतामकुसुमामिव
5015025a सा मलेन च दिग्धाङ्गी वपुषा चाप्यलंकृता
5015025c मृणाली पङ्कदिग्धेव विभाति च न भाति च
5015026a मलिनेन तु वस्त्रेण परिक्लिष्टेन भामिनीम्
5015026c संवृतां मृगशावाक्षीं ददर्श हनुमान्कपिः
5015027a तां देवीं दीनवदनामदीनां भर्तृतेजसा
5015027c रक्षितां स्वेन शीलेन सीतामसितलोचनाम्
5015028a तां दृष्ट्वा हनुमान्सीतां मृगशावनिभेक्षणाम्
5015028c मृगकन्यामिव त्रस्तां वीक्षमाणां समन्ततः
5015029a दहन्तीमिव निःश्वासैर्वृक्षान्पल्लवधारिणः
5015029c संघातमिव शोकानां दुःखस्योर्मिमिवोत्थिताम्
5015030a तां क्षामां सुविभक्ताङ्गीं विनाभरणशोभिनीम्
5015031c प्रहर्षमतुलं लेभे मारुतिः प्रेक्ष्य मैथिलीम्
5015031a हर्षजानि च सोऽश्रूणि तां दृष्ट्वा मदिरेक्षणाम्
5015031c मुमोच हनुमांस्तत्र नमश्चक्रे च राघवम्
5015032a नमस्कृत्वा च रामाय लक्ष्मणाय च वीर्यवान्
5015032c सीतादर्शनसंहृष्टो हनूमान्संवृतोऽभवत्
5016001a तथा विप्रेक्षमाणस्य वनं पुष्पितपादपम्
5016001c विचिन्वतश्च वैदेहीं किंचिच्छेषा निशाभवत्
5016002a षडङ्गवेदविदुषां क्रतुप्रवरयाजिनाम्
5016002c शुश्राव ब्रह्मघोषांश्च विरात्रे ब्रह्मरक्षसाम्
5016003a अथ मङ्गलवादित्रैः शब्दैः श्रोत्रमनोहरैः
5016003c प्राबोध्यत महाबाहुर्दशग्रीवो महाबलः
5016004a विबुध्य तु यथाकालं राक्षसेन्द्रः प्रतावपान्
5016004c स्रस्तमाल्याम्बरधरो वैदेहीमन्वचिन्तयत्
5016005a भृशं नियुक्तस्तस्यां च मदनेन मदोत्कटः
5016005c न स तं राक्षसः कामं शशाकात्मनि गूहितुम्
5016006a स सर्वाभरणैर्युक्तो बिभ्रच्छ्रियमनुत्तमाम्
5016006c तां नगैर्विविधैर्जुष्टां सर्वपुष्पफलोपगैः
5016007a वृतां पुष्करिणीभिश्च नानापुष्पोपशोभिताम्
5016007c सदामदैश्च विहगैर्विचित्रां परमाद्भुताम्
5016008a ईहामृगैश्च विविधैश्वृतां दृष्टिमनोहरैः
5016008c वीथीः संप्रेक्षमाणश्च मणिकाञ्चनतोरणाः
5016009a नानामृगगणाकीर्णां फलैः प्रपतितैर्वृताम्
5016009c अशोकवनिकामेव प्राविशत्संततद्रुमाम्
5016010a अङ्गनाशतमात्रं तु तं व्रजन्तमनुव्रजत्
5016010c महेन्द्रमिव पौलस्त्यं देवगन्धर्वयोषितः
5016011a दीपिकाः काञ्चनीः काश्चिज्जगृहुस्तत्र योषितः
5016011c बालव्यजनहस्ताश्च तालवृन्तानि चापराः
5016012a काञ्चनैरपि भृङ्गारैर्जह्रुः सलिलमग्रतः
5016012c मण्डलाग्रानसींश्चैव गृह्यान्याः पृष्ठतो ययुः
5016013a काचिद्रत्नमयीं पात्रीं पूर्णां पानस्य भामिनी
5016013c दक्षिणा दक्षिणेनैव तदा जग्राह पाणिना
5016014a राजहंसप्रतीकाशं छत्रं पूर्णशशिप्रभम्
5016014c सौवर्णदण्डमपरा गृहीत्वा पृष्ठतो ययौ
5016015a निद्रामदपरीताक्ष्यो रावणस्योत्तमस्त्रियः
5016015c अनुजग्मुः पतिं वीरं घनं विद्युल्लता इव
5016016a ततः काञ्चीनिनादं च नूपुराणां च निःस्वनम्
5016016c शुश्राव परमस्त्रीणां स कपिर्मारुतात्मजः
5016017a तं चाप्रतिमकर्माणमचिन्त्यबलपौरुषम्
5016017c द्वारदेशमनुप्राप्तं ददर्श हनुमान्कपिः
5016018a दीपिकाभिरनेकाभिः समन्तादवभासितम्
5016018c गन्धतैलावसिक्ताभिर्ध्रियमाणाभिरग्रतः
5016019a कामदर्पमदैर्युक्तं जिह्मताम्रायतेक्षणम्
5016019c समक्षमिव कन्दर्पमपविद्ध शरासनम्
5016020a मथितामृतफेनाभमरजो वस्त्रमुत्तमम्
5016020c सलीलमनुकर्षन्तं विमुक्तं सक्तमङ्गदे
5016021a तं पत्रविटपे लीनः पत्रपुष्पघनावृतः
5016021c समीपमुपसंक्रान्तं निध्यातुमुपचक्रमे
5016022a अवेक्षमाणश्च ततो ददर्श कपिकुञ्जरः
5016022c रूपयौवनसंपन्ना रावणस्य वरस्त्रियः
5016023a ताभिः परिवृतो राजा सुरूपाभिर्महायशाः
5016023c तन्मृगद्विजसंघुष्टं प्रविष्टः प्रमदावनम्
5016024a क्षीबो विचित्राभरणः शङ्कुकर्णो महाबलः
5016024c तेन विश्रवसः पुत्रः स दृष्टो राक्षसाधिपः
5016025a वृतः परमनारीभिस्ताराभिरिव चन्द्रमाः
5016025c तं ददर्श महातेजास्तेजोवन्तं महाकपिः
5016026a रावणोऽयं महाबाहुरिति संचिन्त्य वानरः
5016026c अवप्लुतो महातेजा हनूमान्मारुतात्मजः
5016027a स तथाप्युग्रतेजाः सन्निर्धूतस्तस्य तेजसा
5016027c पत्रगुह्यान्तरे सक्तो हनूमान्संवृतोऽभवत्
5016028a स तामसितकेशान्तां सुश्रोणीं संहतस्तनीम्
5016028c दिदृक्षुरसितापाङ्गीमुपावर्तत रावणः
5017001a तस्मिन्नेव ततः काले राजपुत्री त्वनिन्दिता
5017001c रूपयौवनसंपन्नं भूषणोत्तमभूषितम्
5017002a ततो दृष्ट्वैव वैदेही रावणं राक्षसाधिपम्
5017002c प्रावेपत वरारोहा प्रवाते कदली यथा
5017003a ऊरुभ्यामुदरं छाद्य बाहुभ्यां च पयोधरौ
5017003c उपविष्टा विशालाक्षी रुदन्ती वरवर्णिनी
5017004a दशग्रीवस्तु वैदेहीं रक्षितां राक्षसीगणैः
5017004c ददर्श दीनां दुःखार्तं नावं सन्नामिवार्णवे
5017005a असंवृतायामासीनां धरण्यां संशितव्रताम्
5017005c छिन्नां प्रपतितां भूमौ शाखामिव वनस्पतेः
5017005e मलमण्डनदिग्धाङ्गीं मण्डनार्हाममण्डिताम्
5017006a समीपं राजसिंहस्य रामस्य विदितात्मनः
5017006c संकल्पहयसंयुक्तैर्यान्तीमिव मनोरथैः
5017007a शुष्यन्तीं रुदतीमेकां ध्यानशोकपरायणाम्
5017007c दुःखस्यान्तमपश्यन्तीं रामां राममनुव्रताम्
5017008a वेष्टमानामथाविष्टां पन्नगेन्द्रवधूमिव
5017008c धूप्यमानां ग्रहेणेव रोहिणीं धूमकेतुना
5017009a वृत्तशीले कुले जातामाचारवति धार्मिके
5017009c पुनः संस्कारमापन्नां जातमिव च दुष्कुले
5017010a सन्नामिव महाकीर्तिं श्रद्धामिव विमानिताम्
5017010c प्रज्ञामिव परिक्षीणामाशां प्रतिहतामिव
5017011a आयतीमिव विध्वस्तामाज्ञां प्रतिहतामिव
5017011c दीप्तामिव दिशं काले पूजामपहृतामिव
5017012a पद्मिनीमिव विध्वस्तां हतशूरां चमूमिव
5017012c प्रभामिव तपोध्वस्तामुपक्षीणामिवापगाम्
5017013a वेदीमिव परामृष्टां शान्तामग्निशिखामिव
5017013c पौर्णमासीमिव निशां राहुग्रस्तेन्दुमण्डलाम्
5017014a उत्कृष्टपर्णकमलां वित्रासितविहंगमाम्
5017014c हस्तिहस्तपरामृष्टामाकुलां पद्मिनीमिव
5017015a पतिशोकातुरां शुष्कां नदीं विस्रावितामिव
5017015c परया मृजया हीनां कृष्णपक्षे निशामिव
5017016a सुकुमारीं सुजाताङ्गीं रत्नगर्भगृहोचिताम्
5017016c तप्यमानामिवोष्णेन मृणालीमचिरोद्धृताम्
5017017a गृहीतामालितां स्तम्भे यूथपेन विनाकृताम्
5017017c निःश्वसन्तीं सुदुःखार्तां गजराजवधूमिव
5017018a एकया दीर्घया वेण्या शोभमानामयत्नतः
5017018c नीलया नीरदापाये वनराज्या महीमिव
5017019a उपवासेन शोकेन ध्यानेन च भयेन च
5017019c परिक्षीणां कृशां दीनामल्पाहारां तपोधनाम्
5017020a आयाचमानां दुःखार्तां प्राञ्जलिं देवतामिव
5017020c भावेन रघुमुख्यस्य दशग्रीवपराभवम्
5017021a समीक्षमाणां रुदतीमनिन्दितां; सुपक्ष्मताम्रायतशुक्ललोचनाम्
5017021c अनुव्रतां राममतीव मैथिलीं; प्रलोभयामास वधाय रावणः
5018001a स तां परिवृतां दीनां निरानन्दां तपस्विनीम्
5018001c साकारैर्मधुरैर्वाक्यैर्न्यदर्शयत रावणः
5018002a मां दृष्ट्वा नागनासोरुगूहमाना स्तनोदरम्
5018002c अदर्शनमिवात्मानं भयान्नेतुं त्वमिच्छसि
5018003a कामये त्वां विशालाक्षि बहुमन्यस्व मां प्रिये
5018003c सर्वाङ्गगुणसंपन्ने सर्वलोकमनोहरे
5018004a नेह केचिन्मनुष्या वा राक्षसाः कामरूपिणः
5018004c व्यपसर्पतु ते सीते भयं मत्तः समुत्थितम्
5018005a स्वधर्मे रक्षसां भीरु सर्वथैष न संशयः
5018005c गमनं वा परस्त्रीणां हरणं संप्रमथ्य वा
5018006a एवं चैतदकामां च न त्वां स्प्रक्ष्यामि मैथिलि
5018006c कामं कामः शरीरे मे यथाकामं प्रवर्तताम्
5018007a देवि नेह भयं कार्यं मयि विश्वसिहि प्रिये
5018007c प्रणयस्व च तत्त्वेन मैवं भूः शोकलालसा
5018008a एकवेणी धराशय्या ध्यानं मलिनमम्बरम्
5018008c अस्थानेऽप्युपवासश्च नैतान्यौपयिकानि ते
5018009a विचित्राणि च माल्यानि चन्दनान्यगरूणि च
5018009c विविधानि च वासांसि दिव्यान्याभरणानि च
5018010a महार्हाणि च पानानि यानानि शयनानि च
5018010c गीतं नृत्तं च वाद्यं च लभ मां प्राप्य मैथिलि
5018011a स्त्रीरत्नमसि मैवं भूः कुरु गात्रेषु भूषणम्
5018011c मां प्राप्य तु कथं हि स्यास्त्वमनर्हा सुविग्रहे
5018012a इदं ते चारुसंजातं यौवनं व्यतिवर्तते
5018012c यदतीतं पुनर्नैति स्रोतः शीघ्रमपामिव
5018013a त्वां कृत्वोपरतो मन्ये रूपकर्ता स विश्वकृत्
5018013c न हि रूपोपमा त्वन्या तवास्ति शुभदर्शने
5018014a त्वां समासाद्य वैदेहि रूपयौवनशालिनीम्
5018014c कः पुमानतिवर्तेत साक्षादपि पितामहः
5018015a यद्यत्पश्यामि ते गात्रं शीतांशुसदृशानने
5018015c तस्मिंस्तस्मिन्पृथुश्रोणि चक्षुर्मम निबध्यते
5018016a भव मैथिलि भार्या मे मोहमेनं विसर्जय
5018016c बह्वीनामुत्तमस्त्रीणां ममाग्रमहिषी भव
5018017a लोकेभ्यो यानि रत्नानि संप्रमथ्याहृतानि मे
5018017c तानि ते भीरु सर्वाणि राज्यं चैतदहं च ते
5018018a विजित्य पृथिवीं सर्वां नानानगरमालिनीम्
5018018c जनकाय प्रदास्यामि तव हेतोर्विलासिनि
5018019a नेह पश्यामि लोकेऽन्यं यो मे प्रतिबलो भवेत्
5018019c पश्य मे सुमहद्वीर्यमप्रतिद्वन्द्वमाहवे
5018020a असकृत्संयुगे भग्ना मया विमृदितध्वजाः
5018020c अशक्ताः प्रत्यनीकेषु स्थातुं मम सुरासुराः
5018021a इच्छ मां क्रियतामद्य प्रतिकर्म तवोत्तमम्
5018021c सप्रभाण्यवसज्जन्तां तवाङ्गे भूषणानि च
5018021e साधु पश्यामि ते रूपं संयुक्तं प्रतिकर्मणा
5018022a प्रतिकर्माभिसंयुक्ता दाक्षिण्येन वरानने
5018022c भुङ्क्ष्व भोगान्यथाकामं पिब भीरु रमस्व च
5018022e यथेष्टं च प्रयच्छ त्वं पृथिवीं वा धनानि च
5018023a ललस्व मयि विस्रब्धा धृष्टमाज्ञापयस्व च
5018023c मत्प्रभावाल्ललन्त्याश्च ललन्तां बान्धवास्तव
5018024a ऋद्धिं ममानुपश्य त्वं श्रियं भद्रे यशश्च मे
5018024c किं करिष्यसि रामेण सुभगे चीरवाससा
5018025a निक्षिप्तविजयो रामो गतश्रीर्वनगोचरः
5018025c व्रती स्थण्डिलशायी च शङ्के जीवति वा न वा
5018026a न हि वैदेहि रामस्त्वां द्रष्टुं वाप्युपलप्स्यते
5018026c पुरो बलाकैरसितैर्मेघैर्ज्योत्स्नामिवावृताम्
5018027a न चापि मम हस्तात्त्वां प्राप्तुमर्हति राघवः
5018027c हिरण्यकशिपुः कीर्तिमिन्द्रहस्तगतामिव
5018028a चारुस्मिते चारुदति चारुनेत्रे विलासिनि
5018028c मनो हरसि मे भीरु सुपर्णः पन्नगं यथा
5018029a क्लिष्टकौशेयवसनां तन्वीमप्यनलंकृताम्
5018029c तां दृष्ट्वा स्वेषु दारेषु रतिं नोपलभाम्यहम्
5018030a अन्तःपुरनिवासिन्यः स्त्रियः सर्वगुणान्विताः
5018030c यावन्त्यो मम सर्वासामैश्वर्यं कुरु जानकि
5018031a मम ह्यसितकेशान्ते त्रैलोक्यप्रवराः स्त्रियः
5018031c तास्त्वां परिचरिष्यन्ति श्रियमप्सरसो यथा
5018032a यानि वैश्रवणे सुभ्रु रत्नानि च धनानि च
5018032c तानि लोकांश्च सुश्रोणि मां च भुङ्क्ष्व यथासुखम्
5018033a न रामस्तपसा देवि न बलेन न विक्रमैः
5018033c न धनेन मया तुल्यस्तेजसा यशसापि वा
5018034a पिब विहर रमस्व भुङ्क्ष्व भोगा;न्धननिचयं प्रदिशामि मेदिनीं च
5018034c मयि लल ललने यथासुखं त्वं; त्वयि च समेत्य ललन्तु बान्धवास्ते
5018035a कुसुमिततरुजालसंततानि; भ्रमरयुतानि समुद्रतीरजानि
5018035c कनकविमलहारभूषिताङ्गी; विहर मया सह भीरु काननानि
5019001a तस्य तद्वचनं श्रुत्वा सीता रौद्रस्य रक्षसः
5019001c आर्ता दीनस्वरा दीनं प्रत्युवाच शनैर्वचः
5019002a दुःखार्ता रुदती सीता वेपमाना तपस्विनी
5019002c चिन्तयन्ती वरारोहा पतिमेव पतिव्रता
5019003a तृणमन्तरतः कृत्वा प्रत्युवाच शुचिस्मिता
5019003c निवर्तय मनो मत्तः स्वजने क्रियतां मनः
5019004a न मां प्रार्थयितुं युक्तस्त्वं सिद्धिमिव पापकृत्
5019004c अकार्यं न मया कार्यमेकपत्न्या विगर्हितम्
5019004e कुलं संप्राप्तया पुण्यं कुले महति जातया
5019005a एवमुक्त्वा तु वैदेही रावणं तं यशस्विनी
5019005c राक्षसं पृष्ठतः कृत्वा भूयो वचनमब्रवीत्
5019006a नाहमौपयिकी भार्या परभार्या सती तव
5019006c साधु धर्ममवेक्षस्व साधु साधुव्रतं चर
5019007a यथा तव तथान्येषां रक्ष्या दारा निशाचर
5019007c आत्मानमुपमां कृत्वा स्वेषु दारेषु रम्यताम्
5019008a अतुष्टं स्वेषु दारेषु चपलं चलितेन्द्रियम्
5019008c नयन्ति निकृतिप्रज्ञां परदाराः पराभवम्
5019009a इह सन्तो न वा सन्ति सतो वा नानुवर्तसे
5019009c वचो मिथ्या प्रणीतात्मा पथ्यमुक्तं विचक्षणैः
5019010a अकृतात्मानमासाद्य राजानमनये रतम्
5019010c समृद्धानि विनश्यन्ति राष्ट्राणि नगराणि च
5019011a तथेयं त्वां समासाद्य लङ्का रत्नौघ संकुला
5019011c अपराधात्तवैकस्य नचिराद्विनशिष्यति
5019012a स्वकृतैर्हन्यमानस्य रावणादीर्घदर्शिनः
5019012c अभिनन्दन्ति भूतानि विनाशे पापकर्मणः
5019013a एवं त्वां पापकर्माणं वक्ष्यन्ति निकृता जनाः
5019013c दिष्ट्यैतद्व्यसनं प्राप्तो रौद्र इत्येव हर्षिताः
5019014a शक्या लोभयितुं नाहमैश्वर्येण धनेन वा
5019014c अनन्या राघवेणाहं भास्करेण प्रभा यथा
5019015a उपधाय भुजं तस्य लोकनाथस्य सत्कृतम्
5019015c कथं नामोपधास्यामि भुजमन्यस्य कस्यचित्
5019016a अहमौपयिकी भार्या तस्यैव वसुधापतेः
5019016c व्रतस्नातस्य विप्रस्य विद्येव विदितात्मनः
5019017a साधु रावण रामेण मां समानय दुःखिताम्
5019017c वने वाशितया सार्धं करेण्वेव गजाधिपम्
5019018a मित्रमौपयिकं कर्तुं रामः स्थानं परीप्सता
5019018c वधं चानिच्छता घोरं त्वयासौ पुरुषर्षभः
5019019a वर्जयेद्वज्रमुत्सृष्टं वर्जयेदन्तकश्चिरम्
5019019c त्वद्विधं न तु संक्रुद्धो लोकनाथः स राघवः
5019020a रामस्य धनुषः शब्दं श्रोष्यसि त्वं महास्वनम्
5019020c शतक्रतुविसृष्टस्य निर्घोषमशनेरिव
5019021a इह शीघ्रं सुपर्वाणो ज्वलितास्या इवोरगाः
5019021c इषवो निपतिष्यन्ति रामलक्ष्मणलक्षणाः
5019022a रक्षांसि परिनिघ्नन्तः पुर्यामस्यां समन्ततः
5019022c असंपातं करिष्यन्ति पतन्तः कङ्कवाससः
5019023a राक्षसेन्द्रमहासर्पान्स रामगरुडो महान्
5019023c उद्धरिष्यति वेगेन वैनतेय इवोरगान्
5019024a अपनेष्यति मां भर्ता त्वत्तः शीघ्रमरिंदमः
5019024c असुरेभ्यः श्रियं दीप्तां विष्णुस्त्रिभिरिव क्रमैः
5019025a जनस्थाने हतस्थाने निहते रक्षसां बले
5019025c अशक्तेन त्वया रक्षः कृतमेतदसाधु वै
5019026a आश्रमं तु तयोः शून्यं प्रविश्य नरसिंहयोः
5019026c गोचरं गतयोर्भ्रात्रोरपनीता त्वयाधम
5019027a न हि गन्धमुपाघ्राय रामलक्ष्मणयोस्त्वया
5019027c शक्यं संदर्शने स्थातुं शुना शार्दूलयोरिव
5019028a तस्य ते विग्रहे ताभ्यां युगग्रहणमस्थिरम्
5019028c वृत्रस्येवेन्द्रबाहुभ्यां बाहोरेकस्य निग्रहः
5019029a क्षिप्रं तव स नाथो मे रामः सौमित्रिणा सह
5019029c तोयमल्पमिवादित्यः प्राणानादास्यते शरैः
5019030a गिरिं कुबेरस्य गतोऽथ वालयं; सभां गतो वा वरुणस्य राज्ञः
5019030c असंशयं दाशरथेर्न मोक्ष्यसे; महाद्रुमः कालहतोऽशनेरिव
5020001a सीताया वचनं श्रुत्वा परुषं राक्षसाधिपः
5020001c प्रत्युवाच ततः सीतां विप्रियं प्रियदर्शनाम्
5020002a यथा यथा सान्त्वयिता वश्यः स्त्रीणां तथा तथा
5020002c यथा यथा प्रियं वक्ता परिभूतस्तथा तथा
5020003a संनियच्छति मे क्रोधं त्वयि कामः समुत्थितः
5020003c द्रवतो मार्गमासाद्य हयानिव सुसारथिः
5020004a वामः कामो मनुष्याणां यस्मिन्किल निबध्यते
5020004c जने तस्मिंस्त्वनुक्रोशः स्नेहश्च किल जायते
5020005a एतस्मात्कारणान्न तां घतयामि वरानने
5020005c वधार्हामवमानार्हां मिथ्याप्रव्रजिते रताम्
5020006a परुषाणि हि वाक्यानि यानि यानि ब्रवीषि माम्
5020006c तेषु तेषु वधो युक्तस्तव मैथिलि दारुणः
5020007a एवमुक्त्वा तु वैदेहीं रावणो राक्षसाधिपः
5020007c क्रोधसंरम्भसंयुक्तः सीतामुत्तरमब्रवीत्
5020008a द्वौ मासौ रक्षितव्यौ मे योऽवधिस्ते मया कृतः
5020008c ततः शयनमारोह मम त्वं वरवर्णिनि
5020009a द्वाभ्यामूर्ध्वं तु मासाभ्यां भर्तारं मामनिच्छतीम्
5020009c मम त्वां प्रातराशार्थमारभन्ते महानसे
5020010a तां तर्ज्यमानां संप्रेक्ष्य राक्षसेन्द्रेण जानकीम्
5020010c देवगन्धर्वकन्यास्ता विषेदुर्विपुलेक्षणाः
5020011a ओष्ठप्रकारैरपरा नेत्रवक्त्रैस्तथापराः
5020011c सीतामाश्वासयामासुस्तर्जितां तेन रक्षसा
5020012a ताभिराश्वासिता सीता रावणं राक्षसाधिपम्
5020012c उवाचात्महितं वाक्यं वृत्तशौण्डीर्यगर्वितम्
5020013a नूनं न ते जनः कश्चिदसिन्निःश्रेयसे स्थितः
5020013c निवारयति यो न त्वां कर्मणोऽस्माद्विगर्हितात्
5020014a मां हि धर्मात्मनः पत्नीं शचीमिव शचीपतेः
5020014c त्वदन्यस्त्रिषु लोकेषु प्रार्थयेन्मनसापि कः
5020015a राक्षसाधम रामस्य भार्याममिततेजसः
5020015c उक्तवानसि यत्पापं क्व गतस्तस्य मोक्ष्यसे
5020016a यथा दृप्तश्च मातङ्गः शशश्च सहितौ वने
5020016c तथा द्विरदवद्रामस्त्वं नीच शशवत्स्मृतः
5020017a स त्वमिक्ष्वाकुनाथं वै क्षिपन्निह न लज्जसे
5020017c चक्षुषो विषयं तस्य न तावदुपगच्छसि
5020018a इमे ते नयने क्रूरे विरूपे कृष्णपिङ्गले
5020018c क्षितौ न पतिते कस्मान्मामनार्यनिरीक्षितः
5020019a तस्य धर्मात्मनः पत्नीं स्नुषां दशरथस्य च
5020019c कथं व्याहरतो मां ते न जिह्वा पाप शीर्यते
5020020a असंदेशात्तु रामस्य तपसश्चानुपालनात्
5020020c न त्वां कुर्मि दशग्रीव भस्म भस्मार्हतेजसा
5020021a नापहर्तुमहं शक्या तस्य रामस्य धीमतः
5020021c विधिस्तव वधार्थाय विहितो नात्र संशयः
5020022a शूरेण धनदभ्राता बलैः समुदितेन च
5020022c अपोह्य रामं कस्माद्धि दारचौर्यं त्वया कृतम्
5020023a सीताया वचनं श्रुत्वा रावणो राक्षसाधिपः
5020023c विवृत्य नयने क्रूरे जानकीमन्ववैक्षत
5020024a नीलजीमूतसंकाशो महाभुजशिरोधरः
5020024c सिंहसत्त्वगतिः श्रीमान्दीप्तजिह्वोग्रलोचनः
5020025a चलाग्रमकुटः प्रांशुश्चित्रमाल्यानुलेपनः
5020025c रक्तमाल्याम्बरधरस्तप्ताङ्गदविभूषणः
5020026a श्रोणीसूत्रेण महता मेककेन सुसंवृतः
5020026c अमृतोत्पादनद्धेन भुजंगेनेव मन्दरः
5020027a तरुणादित्यवर्णाभ्यां कुण्डलाभ्यां विभूषितः
5020027c रक्तपल्लवपुष्पाभ्यामशोकाभ्यामिवाचलः
5020028a अवेक्षमाणो वैदेहीं कोपसंरक्तलोचनः
5020028c उवाच रावणः सीतां भुजंग इव निःश्वसन्
5020029a अनयेनाभिसंपन्नमर्थहीनमनुव्रते
5020029c नाशयाम्यहमद्य त्वां सूर्यः संध्यामिवौजसा
5020030a इत्युक्त्वा मैथिलीं राजा रावणः शत्रुरावणः
5020030c संदिदेश ततः सर्वा राक्षसीर्घोरदर्शनाः
5020031a एकाक्षीमेककर्णां च कर्णप्रावरणां तथा
5020031c गोकर्णीं हस्तिकर्णीं च लम्बकर्णीमकर्णिकाम्
5020032a हस्तिपद्य श्वपद्यौ च गोपदीं पादचूलिकाम्
5020032c एकाक्षीमेकपादीं च पृथुपादीमपादिकाम्
5020033a अतिमात्रशिरोग्रीवामतिमात्रकुचोदरीम्
5020033c अतिमात्रास्यनेत्रां च दीर्घजिह्वामजिह्विकाम्
5020033e अनासिकां सिंहमुखीं गोमुखीं सूकरीमुखीम्
5020034a यथा मद्वशगा सीता क्षिप्रं भवति जानकी
5020034c तथा कुरुत राक्षस्यः सर्वाः क्षिप्रं समेत्य च
5020035a प्रतिलोमानुलोमैश्च सामदानादिभेदनैः
5020035c आवर्तयत वैदेहीं दण्डस्योद्यमनेन च
5020036a इति प्रतिसमादिश्य राक्षसेन्द्रः पुनः पुनः
5020036c काममन्युपरीतात्मा जानकीं पर्यतर्जयत्
5020037a उपगम्य ततः क्षिप्रं राक्षसी धान्यमालिनी
5020037c परिष्वज्य दशग्रीवमिदं वचनमब्रवीत्
5020038a मया क्रीड महाराजसीतया किं तवानया
5020038c अकामां कामयानस्य शरीरमुपतप्यते
5020038e इच्छन्तीं कामयानस्य प्रीतिर्भवति शोभना
5020039a एवमुक्तस्तु राक्षस्या समुत्क्षिप्तस्ततो बली
5020039c ज्वलद्भास्करवर्णाभं प्रविवेश निवेशनम्
5020040a देवगन्धर्वकन्याश्च नागकन्याश्च तास्ततः
5020040c परिवार्य दशग्रीवं विविशुस्तद्गृहोत्तमम्
5020041a स मैथिलीं धर्मपरामवस्थितां; प्रवेपमानां परिभर्त्स्य रावणः
5020041c विहाय सीतां मदनेन मोहितः; स्वमेव वेश्म प्रविवेश भास्वरम्
5021001a इत्युक्त्वा मैथिलीं राजा रावणः शत्रुरावणः
5021001c संदिश्य च ततः सर्वा राक्षसीर्निर्जगाम ह
5021002a निष्क्रान्ते राक्षसेन्द्रे तु पुनरन्तःपुरं गते
5021002c राक्षस्यो भीमरूपास्ताः सीतां समभिदुद्रुवुः
5021003a ततः सीतामुपागम्य राक्षस्यः क्रोधमूर्छिताः
5021003c परं परुषया वाचा वैदेहीमिदमब्रुवन्
5021004a पौलस्त्यस्य वरिष्ठस्य रावणस्य महात्मनः
5021004c दशग्रीवस्य भार्यात्वं सीते न बहु मन्यसे
5021005a ततस्त्वेकजटा नाम राक्षसी वाक्यमब्रवीत्
5021005c आमन्त्र्य क्रोधताम्राक्षी सीतां करतलोदरीम्
5021006a प्रजापतीनां षण्णां तु चतुर्थो यः प्रजापतिः
5021006c मानसो ब्रह्मणः पुत्रः पुलस्त्य इति विश्रुतः
5021007a पुलस्त्यस्य तु तेजस्वी महर्षिर्मानसः सुतः
5021007c नाम्ना स विश्रवा नाम प्रजापतिसमप्रभः
5021008a तस्य पुत्रो विशालाक्षि रावणः शत्रुरावणः
5021008c तस्य त्वं राक्षसेन्द्रस्य भार्या भवितुमर्हसि
5021008e मयोक्तं चारुसर्वाङ्गि वाक्यं किं नानुमन्यसे
5021009a ततो हरिजटा नाम राक्षसी वाक्यमब्रवीत्
5021009c विवृत्य नयने कोपान्मार्जारसदृशेक्षणा
5021010a येन देवास्त्रयस्त्रिंशद्देवराजश्च निर्जितः
5021010c तस्य त्वं राक्षसेन्द्रस्य भार्या भवितुमर्हसि
5021011a वीर्योत्सिक्तस्य शूरस्य संग्रामेष्वनिवर्तिनः
5021011c बलिनो वीर्ययुक्तस्या भार्यात्वं किं न लप्स्यसे
5021012a प्रियां बहुमतां भार्यां त्यक्त्वा राजा महाबलः
5021012c सर्वासां च महाभागां त्वामुपैष्यति रावणः
5021013a समृद्धं स्त्रीसहस्रेण नानारत्नोपशोभितम्
5021013c अन्तःपुरं समुत्सृज्य त्वामुपैष्यति रावणः
5021014a असकृद्देवता युद्धे नागगन्धर्वदानवाः
5021014c निर्जिताः समरे येन स ते पार्श्वमुपागतः
5021015a तस्य सर्वसमृद्धस्या रावणस्य महात्मनः
5021015c किमर्थं राक्षसेन्द्रस्य भार्यात्वं नेच्छसेऽधमे
5021016a यस्य सूर्यो न तपति भीतो यस्य च मारुतः
5021016c न वाति स्मायतापाङ्गे किं त्वं तस्य न तिष्ठसि
5021017a पुष्पवृष्टिं च तरवो मुमुचुर्यस्य वै भयात्
5021017c शैलाश्च सुभ्रु पानीयं जलदाश्च यदेच्छति
5021018a तस्य नैरृतराजस्य राजराजस्य भामिनि
5021018c किं त्वं न कुरुषे बुद्धिं भार्यार्थे रावणस्य हि
5021019a साधु ते तत्त्वतो देवि कथितं साधु भामिनि
5021019c गृहाण सुस्मिते वाक्यमन्यथा न भविष्यसि
5022001a ततः सीतामुपागम्य राक्षस्यो विकृताननाः
5022001c परुषं परुषा नार्य ऊचुस्ता वाक्यमप्रियम्
5022002a किं त्वमन्तःपुरे सीते सर्वभूतमनोहरे
5022002c महार्हशयनोपेते न वासमनुमन्यसे
5022003a मानुषी मानुषस्यैव भार्यात्वं बहु मन्यसे
5022003c प्रत्याहर मनो रामान्न त्वं जातु भविष्यसि
5022004a मानुषी मानुषं तं तु राममिच्छसि शोभने
5022004c राज्याद्भ्रष्टमसिद्धार्थं विक्लवं तमनिन्दिते
5022005a राक्षसीनां वचः श्रुत्वा सीता पद्मनिभेक्षणा
5022005c नेत्राभ्यामश्रुपूर्णाभ्यामिदं वचनमब्रवीत्
5022006a यदिदं लोकविद्विष्टमुदाहरथ संगताः
5022006c नैतन्मनसि वाक्यं मे किल्बिषं प्रतितिष्ठति
5022007a न मानुषी राक्षसस्य भार्या भवितुमर्हति
5022007c कामं खादत मां सर्वा न करिष्यामि वो वचः
5022007e दीनो वा राज्यहीनो वा यो मे भर्ता स मे गुरुः
5022008a सीताया वचनं श्रुत्वा राक्षस्यः क्रोधमूर्छिताः
5022008c भर्त्सयन्ति स्म परुषैर्वाक्यै रावणचोदिताः
5022009a अवलीनः स निर्वाक्यो हनुमाञ्शिंशपाद्रुमे
5022009c सीतां संतर्जयन्तीस्ता राक्षसीरशृणोत्कपिः
5022010a तामभिक्रम्य संरब्धा वेपमानां समन्ततः
5022010c भृशं संलिलिहुर्दीप्तान्प्रलम्बदशनच्छदान्
5022011a ऊचुश्च परमक्रुद्धाः प्रगृह्याशु परश्वधान्
5022011c नेयमर्हति भर्तारं रावणं राक्षसाधिपम्
5022012a सा भर्त्स्यमाना भीमाभी राक्षसीभिर्वरानना
5022012c सा बाष्पमपमार्जन्ती शिंशपां तामुपागमत्
5022013a ततस्तां शिंशपां सीता राक्षसीभिः समावृता
5022013c अभिगम्य विशालाक्षी तस्थौ शोकपरिप्लुता
5022014a तां कृशां दीनवदनां मलिनाम्बरधारिणीम्
5022014c भर्त्सयां चक्रिरे भीमा राक्षस्यस्ताः समन्ततः
5022015a ततस्तां विनता नाम राक्षसी भीमदर्शना
5022015c अब्रवीत्कुपिताकारा कराला निर्णतोदरी
5022016a सीते पर्याप्तमेतावद्भर्तृस्नेहो निदर्शितः
5022016c सर्वत्रातिकृतं भद्रे व्यसनायोपकल्पते
5022017a परितुष्टास्मि भद्रं ते मानुषस्ते कृतो विधिः
5022017c ममापि तु वचः पथ्यं ब्रुवन्त्याः कुरु मैथिलि
5022018a रावणं भज भर्तारं भर्तारं सर्वरक्षसाम्
5022018c विक्रान्तं रूपवन्तं च सुरेशमिव वासवम्
5022019a दक्षिणं त्यागशीलं च सर्वस्य प्रियवादिनम्
5022019c मानुषं कृपणं रामं त्यक्त्वा रावणमाश्रय
5022020a दिव्याङ्गरागा वैदेहि दिव्याभरणभूषिता
5022020c अद्य प्रभृति सर्वेषां लोकानामीश्वरी भव
5022020e अग्नेः स्वाहा यथा देवी शचीवेन्द्रस्य शोभने
5022021a किं ते रामेण वैदेहि कृपणेन गतायुषा
5022022a एतदुक्तं च मे वाक्यं यदि त्वं न करिष्यसि
5022022c अस्मिन्मुहूर्ते सर्वास्त्वां भक्षयिष्यामहे वयम्
5022023a अन्या तु विकटा नाम लम्बमानपयोधरा
5022023c अब्रवीत्कुपिता सीतां मुष्टिमुद्यम्य गर्जती
5022024a बहून्यप्रतिरूपाणि वचनानि सुदुर्मते
5022024c अनुक्रोशान्मृदुत्वाच्च सोढानि तव मैथिलि
5022024e न च नः कुरुषे वाक्यं हितं कालपुरस्कृतम्
5022025a आनीतासि समुद्रस्य पारमन्यैर्दुरासदम्
5022025c रावणान्तःपुरं घोरं प्रविष्टा चासि मैथिलि
5022026a रावणस्य गृहे रुधा अस्माभिस्तु सुरक्षिता
5022026c न त्वां शक्तः परित्रातुमपि साक्षात्पुरंदरः
5022027a कुरुष्व हितवादिन्या वचनं मम मैथिलि
5022027c अलमश्रुप्रपातेन त्यज शोकमनर्थकम्
5022028a भज प्रीतिं प्रहर्षं च त्यजैतां नित्यदैन्यताम्
5022028c सीते राक्षसराजेन सह क्रीड यथासुखम्
5022029a जानासि हि यथा भीरु स्त्रीणां यौवनमध्रुवम्
5022029c यावन्न ते व्यतिक्रामेत्तावत्सुखमवाप्नुहि
5022030a उद्यानानि च रम्याणि पर्वतोपवनानि च
5022030c सह राक्षसराजेन चर त्वं मदिरेक्षणे
5022031a स्त्रीसहस्राणि ते सप्त वशे स्थास्यन्ति सुन्दरि
5022031c रावणं भज भर्तारं भर्तारं सर्वरक्षसाम्
5022032a उत्पाट्य वा ते हृदयं भक्षयिष्यामि मैथिलि
5022032c यदि मे व्याहृतं वाक्यं न यथावत्करिष्यसि
5022033a ततश्चण्डोदरी नाम राक्षसी क्रूरदर्शना
5022033c भ्रामयन्ती महच्छूलमिदं वचनमब्रवीत्
5022034a इमां हरिणलोकाक्षीं त्रासोत्कम्पपयोधराम्
5022034c रावणेन हृतां दृष्ट्वा दौर्हृदो मे महानभूत्
5022035a यकृत्प्लीहमथोत्पीडं हृदयं च सबन्धनम्
5022035c अन्त्राण्यपि तथा शीर्षं खादेयमिति मे मतिः
5022036a ततस्तु प्रघसा नाम राक्षसी वाक्यमब्रवीत्
5022036c कण्ठमस्या नृशंसायाः पीडयामः किमास्यते
5022037a निवेद्यतां ततो राज्ञे मानुषी सा मृतेति ह
5022037c नात्र कश्चन संदेहः खादतेति स वक्ष्यति
5022038a ततस्त्वजामुखी नाम राक्षसी वाक्यमब्रवीत्
5022038c विशस्येमां ततः सर्वान्समान्कुरुत पीलुकान्
5022039a विभजाम ततः सर्वा विवादो मे न रोचते
5022039c पेयमानीयतां क्षिप्रं माल्यं च विविधं बहु
5022040a ततः शूर्पणखा नाम राक्षसी वाक्यमब्रवीत्
5022040c अजामुखा यदुक्तं हि तदेव मम रोचते
5022041a सुरा चानीयतां क्षिप्रं सर्वशोकविनाशिनी
5022041c मानुषं मांसमासाद्य नृत्यामोऽथ निकुम्भिलाम्
5022042a एवं संभर्त्स्यमाना सा सीता सुरसुतोपमा
5022042c राक्षसीभिः सुघोराभिर्धैर्यमुत्सृज्य रोदिति
5023001a तथा तासां वदन्तीनां परुषं दारुणं बहु
5023001c राक्षसीनामसौम्यानां रुरोद जनकात्मजा
5023002a एवमुक्ता तु वैदेही राक्षसीभिर्मनस्विनी
5023002c उवाच परमत्रस्ता बाष्पगद्गदया गिरा
5023003a न मानुषी राक्षसस्य भार्या भवितुमर्हति
5023003c कामं खादत मां सर्वा न करिष्यामि वो वचः
5023004a सा राक्षसी मध्यगता सीता सुरसुतोपमा
5023004c न शर्म लेभे दुःखार्ता रावणेन च तर्जिता
5023005a वेपते स्माधिकं सीता विशन्तीवाङ्गमात्मनः
5023005c वने यूथपरिभ्रष्टा मृगी कोकैरिवार्दिता
5023006a सा त्वशोकस्य विपुलां शाखामालम्ब्य पुष्पिताम्
5023006c चिन्तयामास शोकेन भर्तारं भग्नमानसा
5023007a सा स्नापयन्ती विपुलौ स्तनौ नेत्रजलस्रवैः
5023007c चिन्तयन्ती न शोकस्य तदान्तमधिगच्छति
5023008a सा वेपमाना पतिता प्रवाते कदली यथा
5023008c राक्षसीनां भयत्रस्ता विवर्णवदनाभवत्
5023009a तस्या सा दीर्घविपुला वेपन्त्याः सीतया तदा
5023009c ददृशे कम्पिनी वेणी व्यालीव परिसर्पती
5023010a सा निःश्वसन्ती दुःखार्ता शोकोपहतचेतना
5023010c आर्ता व्यसृजदश्रूणि मैथिली विललाप ह
5023011a हा रामेति च दुःखार्ता पुनर्हा लक्ष्मणेति च
5023011c हा श्वश्रु मम कौसल्ये हा सुमित्रेति भाविनि
5023012a लोकप्रवादः सत्योऽयं पण्डितैः समुदाहृतः
5023012c अकाले दुर्लभो मृत्युः स्त्रिया वा पुरुषस्य वा
5023013a यत्राहमाभिः क्रूराभी राक्षसीभिरिहार्दिता
5023013c जीवामि हीना रामेण मुहूर्तमपि दुःखिता
5023014a एषाल्पपुण्या कृपणा विनशिष्याम्यनाथवत्
5023014c समुद्रमध्ये नौ पूर्णा वायुवेगैरिवाहता
5023015a भर्तारं तमपश्यन्ती राक्षसीवशमागता
5023015c सीदामि खलु शोकेन कूलं तोयहतं यथा
5023016a तं पद्मदलपत्राक्षं सिंहविक्रान्तगामिनम्
5023016c धन्याः पश्यन्ति मे नाथं कृतज्ञं प्रियवादिनम्
5023017a सर्वथा तेन हीनाया रामेण विदितात्मना
5023017c तीष्क्णं विषमिवास्वाद्य दुर्लभं मम जीवितम्
5023018a कीदृशं तु मया पापं पुरा देहान्तरे कृतम्
5023018c येनेदं प्राप्यते दुःखं मया घोरं सुदारुणम्
5023019a जीवितं त्यक्तुमिच्छामि शोकेन महता वृता
5023019c राक्षसीभिश्च रक्षन्त्या रामो नासाद्यते मया
5023020a धिगस्तु खलु मानुष्यं धिगस्तु परवश्यताम्
5023020c न शक्यं यत्परित्यक्तुमात्मच्छन्देन जीवितम्
5024001a प्रसक्ताश्रुमुखीत्येवं ब्रुवन्ती जनकात्मजा
5024001c अधोमुखमुखी बाला विलप्तुमुपचक्रमे
5024002a उन्मत्तेव प्रमत्तेव भ्रान्तचित्तेव शोचती
5024002c उपावृत्ता किशोरीव विवेष्टन्ती महीतले
5024003a राघवस्याप्रमत्तस्य रक्षसा कामरूपिणा
5024003c रावणेन प्रमथ्याहमानीता क्रोशती बलात्
5024004a राक्षसी वशमापन्ना भर्त्यमाना सुदारुणम्
5024004c चिन्तयन्ती सुदुःखार्ता नाहं जीवितुमुत्सहे
5024005a न हि मे जीवितेनार्थो नैवार्थैर्न च भूषणैः
5024005c वसन्त्या राक्षसी मध्ये विना रामं महारथम्
5024006a धिङ्मामनार्यामसतीं याहं तेन विना कृता
5024006c मुहूर्तमपि रक्षामि जीवितं पापजीविता
5024007a का च मे जीविते श्रद्धा सुखे वा तं प्रियं विना
5024007c भर्तारं सागरान्ताया वसुधायाः प्रियं वदम्
5024008a भिद्यतां भक्ष्यतां वापि शरीरं विसृजाम्यहम्
5024008c न चाप्यहं चिरं दुःखं सहेयं प्रियवर्जिता
5024009a चरणेनापि सव्येन न स्पृशेयं निशाचरम्
5024009c रावणं किं पुनरहं कामयेयं विगर्हितम्
5024010a प्रत्याख्यातं न जानाति नात्मानं नात्मनः कुलम्
5024010c यो नृशंस स्वभावेन मां प्रार्थयितुमिच्छति
5024011a छिन्ना भिन्ना विभक्ता वा दीप्ते वाग्नौ प्रदीपिता
5024011c रावणं नोपतिष्ठेयं किं प्रलापेन वश्चिरम्
5024012a ख्यातः प्राज्ञः कृतज्ञश्च सानुक्रोशश्च राघवः
5024012c सद्वृत्तो निरनुक्रोशः शङ्के मद्भाग्यसंक्षयात्
5024013a राक्षसानां जनस्थाने सहस्राणि चतुर्दश
5024013c येनैकेन निरस्तानि स मां किं नाभिपद्यते
5024014a निरुद्धा रावणेनाहमल्पवीर्येण रक्षसा
5024014c समर्थः खलु मे भर्ता रावणं हन्तुमाहवे
5024015a विराधो दण्डकारण्ये येन राक्षसपुंगवः
5024015c रणे रामेण निहतः स मां किं नाभिपद्यते
5024016a कामं मध्ये समुद्रस्य लङ्केयं दुष्प्रधर्षणा
5024016c न तु राघवबाणानां गतिरोधी ह विद्यते
5024017a किं नु तत्कारणं येन रामो दृढपराक्रमः
5024017c रक्षसापहृतां भार्यामिष्टां नाभ्यवपद्यते
5024018a इहस्थां मां न जानीते शङ्के लक्ष्मणपूर्वजः
5024018c जानन्नपि हि तेजस्वी धर्षणां मर्षयिष्यति
5024019a हृतेति योऽधिगत्वा मां राघवाय निवेदयेत्
5024019c गृध्रराजोऽपि स रणे रावणेन निपातितः
5024020a कृतं कर्म महत्तेन मां तदाभ्यवपद्यता
5024020c तिष्ठता रावणद्वन्द्वे वृद्धेनापि जटायुषा
5024021a यदि मामिह जानीयाद्वर्तमानां स राघवः
5024021c अद्य बाणैरभिक्रुद्धः कुर्याल्लोकमराक्षसं
5024022a विधमेच्च पुरीं लङ्कां शोषयेच्च महोदधिम्
5024022c रावणस्य च नीचस्य कीर्तिं नाम च नाशयेत्
5024023a ततो निहतनथानां राक्षसीनां गृहे गृहे
5024023c यथाहमेवं रुदती तथा भूयो न संशयः
5024023e अन्विष्य रक्षसां लङ्कां कुर्याद्रामः सलक्ष्मणः
5024024a न हि ताभ्यां रिपुर्दृष्टो मुहूतमपि जीवति
5024024c चिता धूमाकुलपथा गृध्रमण्डलसंकुला
5024024e अचिरेण तु लङ्केयं श्मशानसदृशी भवेत्
5024025a अचिरेणैव कालेन प्राप्स्याम्येव मनोरथम्
5024025c दुष्प्रस्थानोऽयमाख्याति सर्वेषां वो विपर्ययः
5024026a यादृशानि तु दृश्यन्ते लङ्कायामशुभानि तु
5024026c अचिरेणैव कालेन भविष्यति हतप्रभा
5024027a नूनं लङ्का हते पापे रावणे राक्षसाधिपे
5024027c शोषं यास्यति दुर्धर्षा प्रमदा विधवा यथा
5024028a पुष्योत्सवसमृद्धा च नष्टभर्त्री सराक्षसा
5024028c भविष्यति पुरी लङ्का नष्टभर्त्री यथाङ्गना
5024029a नूनं राक्षसकन्यानां रुदन्तीनां गृहे गृहे
5024029c श्रोष्यामि नचिरादेव दुःखार्तानामिह ध्वनिम्
5024030a सान्धकारा हतद्योता हतराक्षसपुंगवा
5024030c भविष्यति पुरी लङ्का निर्दग्धा रामसायकैः
5024031a यदि नाम स शूरो मां रामो रक्तान्तलोचनः
5024031c जानीयाद्वर्तमानां हि रावणस्य निवेशने
5024032a अनेन तु नृशंसेन रावणेनाधमेन मे
5024032c समयो यस्तु निर्दिष्टस्तस्य कालोऽयमागतः
5024033a अकार्यं ये न जानन्ति नैरृताः पापकारिणः
5024033c अधर्मात्तु महोत्पातो भविष्यति हि साम्प्रतम्
5024034a नैते धर्मं विजानन्ति राक्षसाः पिशिताशनाः
5024034c ध्रुवं मां प्रातराशार्थे राक्षसः कल्पयिष्यति
5024035a साहं कथं करिष्यामि तं विना प्रियदर्शनम्
5024035c रामं रक्तान्तनयनमपश्यन्ती सुदुःखिता
5024036a यदि कश्चित्प्रदाता मे विषस्याद्य भवेदिह
5024036c क्षिप्रं वैवस्वतं देवं पश्येयं पतिना विना
5024037a नाजानाज्जीवतीं रामः स मां लक्ष्मणपूर्वजः
5024037c जानन्तौ तौ न कुर्यातां नोर्व्यां हि मम मार्गणम्
5024038a नूनं ममैव शोकेन स वीरो लक्ष्मणाग्रजः
5024038c देवलोकमितो यातस्त्यक्त्वा देहं महीतले
5024039a धन्या देवाः सगन्धर्वाः सिद्धाश्च परमर्षयः
5024039c मम पश्यन्ति ये नाथं रामं राजीवलोचनम्
5024040a अथ वा न हि तस्यार्थे धर्मकामस्य धीमतः
5024040c मया रामस्य राजर्षेर्भार्यया परमात्मनः
5024041a दृश्यमाने भवेत्प्रीतः सौहृदं नास्त्यपश्यतः
5024041c नाशयन्ति कृतघ्रास्तु न रामो नाशयिष्यति
5024042a किं नु मे न गुणाः केचित्किं वा भाग्य क्षयो हि मे
5024042c याहं सीता वरार्हेण हीना रामेण भामिनी
5024043a श्रेयो मे जीवितान्मर्तुं विहीना या महात्मना
5024043c रामादक्लिष्टचारित्राच्छूराच्छत्रुनिबर्हणात्
5024044a अथ वा न्यस्तशस्त्रौ तौ वने मूलफलाशनौ
5024044c भ्रातरौ हि नर श्रेष्ठौ चरन्तौ वनगोचरौ
5024045a अथ वा राक्षसेन्द्रेण रावणेन दुरात्मना
5024045c छद्मना घातितौ शूरौ भ्रातरौ रामलक्ष्मणौ
5024046a साहमेवंगते काले मर्तुमिच्छामि सर्वथा
5024046c न च मे विहितो मृत्युरस्मिन्दुःखेऽपि वर्तति
5024047a धन्याः खलु महात्मानो मुनयः सत्यसंमताः
5024047c जितात्मानो महाभागा येषां न स्तः प्रियाप्रिये
5024048a प्रियान्न संभवेद्दुःखमप्रियादधिकं भयम्
5024048c ताभ्यां हि ये वियुज्यन्ते नमस्तेषां महात्मनाम्
5024049a साहं त्यक्ता प्रियेणेह रामेण विदितात्मना
5024049c प्राणांस्त्यक्ष्यामि पापस्य रावणस्य गता वशम्
5025001a इत्युक्ताः सीतया घोरं राक्षस्यः क्रोधमूर्छिताः
5025001c काश्चिज्जग्मुस्तदाख्यातुं रावणस्य तरस्विनः
5025002a ततः सीतामुपागम्य राक्षस्यो घोरदर्शनाः
5025002c पुनः परुषमेकार्थमनर्थार्थमथाब्रुवन्
5025003a हन्तेदानीं तवानार्ये सीते पापविनिश्चये
5025003c राक्षस्यो भक्षयिष्यन्ति मांसमेतद्यथासुखम्
5025004a सीतां ताभिरनार्याभिर्दृष्ट्वा संतर्जितां तदा
5025004c राक्षसी त्रिजटावृद्धा शयाना वाक्यमब्रवीत्
5025005a आत्मानं खादतानार्या न सीतां भक्षयिष्यथ
5025005c जनकस्य सुतामिष्टां स्नुषां दशरथस्य च
5025006a स्वप्नो ह्यद्य मया दृष्टो दारुणो रोमहर्षणः
5025006c राक्षसानामभावाय भर्तुरस्या भवाय च
5025007a एवमुक्तास्त्रिजटया राक्षस्यः क्रोधमूर्छिताः
5025007c सर्वा एवाब्रुवन्भीतास्त्रिजटां तामिदं वचः
5025008a कथयस्व त्वया दृष्टः स्वप्नेऽयं कीदृशो निशि
5025009a तासां श्रुत्वा तु वचनं राक्षसीनां मुखोद्गतम्
5025009c उवाच वचनं काले त्रिजटास्वप्नसंश्रितम्
5025010a गजदन्तमयीं दिव्यां शिबिकामन्तरिक्षगाम्
5025010c युक्तां वाजिसहस्रेण स्वयमास्थाय राघवः
5025011a स्वप्ने चाद्य मया दृष्टा सीता शुक्लाम्बरावृता
5025011c सागरेण परिक्षिप्तं श्वेतपर्वतमास्थिता
5025011e रामेण संगता सीता भास्करेण प्रभा यथा
5025012a राघवश्च मया दृष्टश्चतुर्दन्तं महागजम्
5025012c आरूढः शैलसंकाशं चचार सहलक्ष्मणः
5025013a ततस्तौ नरशार्दूलौ दीप्यमानौ स्वतेजसा
5025013c शुक्लमाल्याम्बरधरौ जानकीं पर्युपस्थितौ
5025014a ततस्तस्य नगस्याग्रे आकाशस्थस्य दन्तिनः
5025014c भर्त्रा परिगृहीतस्य जानकी स्कन्धमाश्रिता
5025015a भर्तुरङ्कात्समुत्पत्य ततः कमललोचना
5025015c चन्द्रसूर्यौ मया दृष्टा पाणिभ्यां परिमार्जती
5025016a ततस्ताभ्यां कुमाराभ्यामास्थितः स गजोत्तमः
5025016c सीतया च विशालाक्ष्या लङ्काया उपरि स्थितः
5025017a पाण्डुरर्षभयुक्तेन रथेनाष्टयुजा स्वयम्
5025017c शुक्लमाल्याम्बरधरो लक्ष्मणेन समागतः
5025017e लक्ष्मणेन सह भ्रात्रा सीतया सह भार्यया
5025018a विमानात्पुष्पकादद्य रावणः पतितो भुवि
5025018c कृष्यपाणः स्त्रिया दृष्टो मुण्डः कृष्णाम्बरः पुनः
5025019a रथेन खरयुक्तेन रक्तमाल्यानुलेपनः
5025019c प्रयातो दक्षिणामाशां प्रविष्टः कर्दमं ह्रदम्
5025020a कण्ठे बद्ध्वा दशग्रीवं प्रमदा रक्तवासिनी
5025020c काली कर्दमलिप्ताङ्गी दिशं याम्यां प्रकर्षति
5025021a वराहेण दशग्रीवः शिंशुमारेण चेन्द्रजित्
5025021c उष्ट्रेण कुम्भकर्णश्च प्रयातो दक्षिणां दिशम्
5025022a समाजश्च महान्वृत्तो गीतवादित्रनिःस्वनः
5025022c पिबतां रक्तमाल्यानां रक्षसां रक्तवाससाम्
5025023a लङ्का चेयं पुरी रम्या सवाजिरथसंकुला
5025023c सागरे पतिता दृष्टा भग्नगोपुरतोरणा
5025024a पीत्व तैलं प्रनृत्ताश्च प्रहसन्त्यो महास्वनाः
5025024c लङ्कायां भस्मरूक्षायां सर्वा राक्षसयोषितः
5025025a कुम्भकर्णादयश्चेमे सर्वे राक्षसपुंगवाः
5025025c रक्तं निवसनं गृह्य प्रविष्टा गोमयह्रदे
5025026a अपगच्छत नश्यध्वं सीतामाप्नोति राघवः
5025026c घातयेत्परमामर्षी सर्वैः सार्धं हि राक्षसैः
5025027a प्रियां बहुमतां भार्यां वनवासमनुव्रताम्
5025027c भर्त्सितां तर्जितां वापि नानुमंस्यति राघवः
5025028a तदलं क्रूरवाक्यैर्वः सान्त्वमेवाभिधीयताम्
5025028c अभियाचाम वैदेहीमेतद्धि मम रोचते
5025029a यस्या ह्येवं विधः स्वप्नो दुःखितायाः प्रदृश्यते
5025029c सा दुःखैर्बहुभिर्मुक्ता प्रियं प्राप्नोत्यनुत्तमम्
5025030a भर्त्सितामपि याचध्वं राक्षस्यः किं विवक्षया
5025030c राघवाद्धि भयं घोरं राक्षसानामुपस्थितम्
5025031a प्रणिपात प्रसन्ना हि मैथिली जनकात्मजा
5025031c अलमेषा परित्रातुं राक्षस्यो महतो भयात्
5025032a अपि चास्या विशालाक्ष्या न किंचिदुपलक्षये
5025032c विरुद्धमपि चाङ्गेषु सुसूक्ष्ममपि लक्ष्मणम्
5025033a छाया वैगुण्य मात्रं तु शङ्के दुःखमुपस्थितम्
5025033c अदुःखार्हामिमां देवीं वैहायसमुपस्थिताम्
5025034a अर्थसिद्धिं तु वैदेह्याः पश्याम्यहमुपस्थिताम्
5025034c राक्षसेन्द्रविनाशं च विजयं राघवस्य च
5025035a निमित्तभूतमेतत्तु श्रोतुमस्या महत्प्रियम्
5025035c दृश्यते च स्फुरच्चक्षुः पद्मपत्रमिवायतम्
5025036a ईषच्च हृषितो वास्या दक्षिणाया ह्यदक्षिणः
5025036c अकस्मादेव वैदेह्या बाहुरेकः प्रकम्पते
5025037a करेणुहस्तप्रतिमः सव्यश्चोरुरनुत्तमः
5025037c वेपन्सूचयतीवास्या राघवं पुरतः स्थितम्
5025038a पक्षी च शाखा निलयं प्रविष्टः; पुनः पुनश्चोत्तमसान्त्ववादी
5025038c सुखागतां वाचमुदीरयाणः; पुनः पुनश्चोदयतीव हृष्टः
5026001a सा राक्षसेन्द्रस्य वचो निशम्य; तद्रावणस्याप्रियमप्रियार्ता
5026001c सीता वितत्रास यथा वनान्ते; सिंहाभिपन्ना गजराजकन्या
5026002a सा राक्षसी मध्यगता च भीरु;र्वाग्भिर्भृशं रावणतर्जिता च
5026002c कान्तारमध्ये विजने विसृष्टा; बालेव कन्या विललाप सीता
5026003a सत्यं बतेदं प्रवदन्ति लोके; नाकालमृत्युर्भवतीति सन्तः
5026003c यत्राहमेवं परिभर्त्स्यमाना; जीवामि किंचित्क्षणमप्यपुण्या
5026004a सुखाद्विहीनं बहुदुःखपूर्ण;मिदं तु नूनं हृदयं स्थिरं मे
5026004c विदीर्यते यन्न सहस्रधाद्य; वज्राहतं शृङ्गमिवाचलस्य
5026005a नैवास्ति नूनं मम दोषमत्र; वध्याहमस्याप्रियदर्शनस्य
5026005c भावं न चास्याहमनुप्रदातु;मलं द्विजो मन्त्रमिवाद्विजाय
5026006a नूनं ममाङ्गान्यचिरादनार्यः; शस्त्रैः शितैश्छेत्स्यति राक्षसेन्द्रः
5026006c तस्मिन्ननागच्छति लोकनाथे; गर्भस्थजन्तोरिव शल्यकृन्तः
5026007a दुःखं बतेदं मम दुःखिताया; मासौ चिरायाभिगमिष्यतो द्वौ
5026007c बद्धस्य वध्यस्य यथा निशान्ते; राजापराधादिव तस्करस्य
5026008a हा राम हा लक्ष्मण हा सुमित्रे; हा राम मातः सह मे जनन्या
5026008c एषा विपद्याम्यहमल्पभाग्या; महार्णवे नौरिव मूढ वाता
5026009a तरस्विनौ धारयता मृगस्य; सत्त्वेन रूपं मनुजेन्द्रपुत्रौ
5026009c नूनं विशस्तौ मम कारणात्तौ; सिंहर्षभौ द्वाविव वैद्युतेन
5026010a नूनं स कालो मृगरूपधारी; मामल्पभाग्यां लुलुभे तदानीम्
5026010c यत्रार्यपुत्रं विससर्ज मूढा; रामानुजं लक्ष्मणपूर्वकं च
5026011a हा राम सत्यव्रत दीर्घवाहो; हा पूर्णचन्द्रप्रतिमानवक्त्र
5026011c हा जीवलोकस्य हितः प्रियश्च; वध्यां न मां वेत्सि हि राक्षसानाम्
5026012a अनन्यदेवत्वमियं क्षमा च; भूमौ च शय्या नियमश्च धर्मे
5026012c पतिव्रतात्वं विफलं ममेदं; कृतं कृतघ्नेष्विव मानुषाणाम्
5026013a मोघो हि धर्मश्चरितो ममायं; तथैकपत्नीत्वमिदं निरर्थम्
5026013c या त्वां न पश्यामि कृशा विवर्णा; हीना त्वया संगमने निराशा
5026014a पितुर्निर्देशं नियमेन कृत्वा; वनान्निवृत्तश्चरितव्रतश्च
5026014c स्त्रीभिस्तु मन्ये विपुलेक्षणाभिः; संरंस्यसे वीतभयः कृतार्थः
5026015a अहं तु राम त्वयि जातकामा; चिरं विनाशाय निबद्धभावा
5026015c मोघं चरित्वाथ तपोव्रतं च; त्यक्ष्यामि धिग्जीवितमल्पभाग्या
5026016a सा जीवितं क्षिप्रमहं त्यजेयं; विषेण शस्त्रेण शितेन वापि
5026016c विषस्य दाता न तु मेऽस्ति कश्चि;च्छस्त्रस्य वा वेश्मनि राक्षसस्य
5026017a शोकाभितप्ता बहुधा विचिन्त्य; सीताथ वेण्युद्ग्रथनं गृहीत्वा
5026017c उद्बध्य वेण्युद्ग्रथनेन शीघ्र;महं गमिष्यामि यमस्य मूलम्
5026018a इतीव सीता बहुधा विलप्य; सर्वात्मना राममनुस्मरन्ती
5026018c प्रवेपमाना परिशुष्कवक्त्रा; नगोत्तमं पुष्पितमाससाद
5026019a उपस्थिता सा मृदुर्सर्वगात्री; शाखां गृहीत्वाथ नगस्य तस्य
5026019c तस्यास्तु रामं प्रविचिन्तयन्त्या; रामानुजं स्वं च कुलं शुभाङ्ग्याः
5026020a शोकानिमित्तानि तदा बहूनि; धैर्यार्जितानि प्रवराणि लोके
5026020c प्रादुर्निमित्तानि तदा बभूवुः; पुरापि सिद्धान्युपलक्षितानि
5027001a तथागतां तां व्यथितामनिन्दितां; व्यपेतहर्षां परिदीनमानसाम्
5027001c शुभां निमित्तानि शुभानि भेजिरे; नरं श्रिया जुष्टमिवोपजीविनः
5027002a तस्याः शुभं वाममरालपक्ष्म; राजीवृतं कृष्णविशालशुक्लम्
5027002c प्रास्पन्दतैकं नयनं सुकेश्या; मीनाहतं पद्ममिवाभिताम्रम्
5027003a भुजश्च चार्वञ्चितपीनवृत्तः; परार्ध्य कालागुरुचन्दनार्हः
5027003c अनुत्तमेनाध्युषितः प्रियेण; चिरेण वामः समवेपताशु
5027004a गजेन्द्रहस्तप्रतिमश्च पीन;स्तयोर्द्वयोः संहतयोः सुजातः
5027004c प्रस्पन्दमानः पुनरूरुरस्या; रामं पुरस्तात्स्थितमाचचक्षे
5027005a शुभं पुनर्हेमसमानवर्ण;मीषद्रजोध्वस्तमिवामलाक्ष्याः
5027005c वासः स्थितायाः शिखराग्रदन्त्याः; किंचित्परिस्रंसत चारुगात्र्याः
5027006a एतैर्निमित्तैरपरैश्च सुभ्रूः; संबोधिता प्रागपि साधुसिद्धैः
5027006c वातातपक्लान्तमिव प्रनष्टं; वर्षेण बीजं प्रतिसंजहर्ष
5027007a तस्याः पुनर्बिम्बफलोपमौष्ठं; स्वक्षिभ्रुकेशान्तमरालपक्ष्म
5027007c वक्त्रं बभासे सितशुक्लदंष्ट्रं; राहोर्मुखाच्चन्द्र इव प्रमुक्तः
5027008a सा वीतशोका व्यपनीततन्द्री; शान्तज्वरा हर्षविबुद्धसत्त्वा
5027008c अशोभतार्या वदनेन शुक्ले; शीतान्शुना रात्रिरिवोदितेन
5028001a हनुमानपि विक्रान्तः सर्वं शुश्राव तत्त्वतः
5028001c सीतायास्त्रिजटायाश्च राक्षसीनां च तर्जनम्
5028002a अवेक्षमाणस्तां देवीं देवतामिव नन्दने
5028002c ततो बहुविधां चिन्तां चिन्तयामास वानरः
5028003a यां कपीनां सहस्राणि सुबहून्ययुतानि च
5028003c दिक्षु सर्वासु मार्गन्ते सेयमासादिता मया
5028004a चारेण तु सुयुक्तेन शत्रोः शक्तिमवेक्षिता
5028004c गूढेन चरता तावदवेक्षितमिदं मया
5028005a राक्षसानां विशेषश्च पुरी चेयमवेक्षिता
5028005c राक्षसाधिपतेरस्य प्रभावो रावणस्य च
5028006a युक्तं तस्याप्रमेयस्य सर्वसत्त्वदयावतः
5028006c समाश्वासयितुं भार्यां पतिदर्शनकाङ्क्षिणीम्
5028007a अहमाश्वासयाम्येनां पूर्णचन्द्रनिभाननाम्
5028007c अदृष्टदुःखां दुःखस्य न ह्यन्तमधिगच्छतीम्
5028008a यदि ह्यहमिमां देवीं शोकोपहतचेतनाम्
5028008c अनाश्वास्य गमिष्यामि दोषवद्गमनं भवेत्
5028009a गते हि मयि तत्रेयं राजपुत्री यशस्विनी
5028009c परित्राणमविन्दन्ती जानकी जीवितं त्यजेत्
5028010a मया च स महाबाहुः पूर्णचन्द्रनिभाननः
5028010c समाश्वासयितुं न्याय्यः सीतादर्शनलालसः
5028011a निशाचरीणां प्रत्यक्षमक्षमं चाभिभाषणम्
5028011c कथं नु खलु कर्तव्यमिदं कृच्छ्र गतो ह्यहम्
5028012a अनेन रात्रिशेषेण यदि नाश्वास्यते मया
5028012c सर्वथा नास्ति संदेहः परित्यक्ष्यति जीवितम्
5028013a रामश्च यदि पृच्छेन्मां किं मां सीताब्रवीद्वचः
5028013c किमहं तं प्रतिब्रूयामसंभाष्य सुमध्यमाम्
5028014a सीतासंदेशरहितं मामितस्त्वरया गतम्
5028014c निर्दहेदपि काकुत्स्थः क्रुद्धस्तीव्रेण चक्षुषा
5028015a यदि चेद्योजयिष्यामि भर्तारं रामकारणात्
5028015c व्यर्थमागमनं तस्य ससैन्यस्य भविष्यति
5028016a अन्तरं त्वहमासाद्य राक्षसीनामिह स्थितः
5028016c शनैराश्वासयिष्यामि संतापबहुलामिमाम्
5028017a अहं ह्यतितनुश्चैव वनरश्च विशेषतः
5028017c वाचं चोदाहरिष्यामि मानुषीमिह संस्कृताम्
5028018a यदि वाचं प्रदास्यामि द्विजातिरिव संस्कृताम्
5028018c रावणं मन्यमाना मां सीता भीता भविष्यति
5028019a अवश्यमेव वक्तव्यं मानुषं वाक्यमर्थवत्
5028019c मया सान्त्वयितुं शक्या नान्यथेयमनिन्दिता
5028020a सेयमालोक्य मे रूपं जानकी भाषितं तथा
5028020c रक्षोभिस्त्रासिता पूर्वं भूयस्त्रासं गमिष्यति
5028021a ततो जातपरित्रासा शब्दं कुर्यान्मनस्विनी
5028021c जानमाना विशालाक्षी रावणं कामरूपिणम्
5028022a सीतया च कृते शब्दे सहसा राक्षसीगणः
5028022c नानाप्रहरणो घोरः समेयादन्तकोपमः
5028023a ततो मां संपरिक्षिप्य सर्वतो विकृताननाः
5028023c वधे च ग्रहणे चैव कुर्युर्यत्नं यथाबलम्
5028024a तं मां शाखाः प्रशाखाश्च स्कन्धांश्चोत्तमशाखिनाम्
5028024c दृष्ट्वा विपरिधावन्तं भवेयुर्भयशङ्किताः
5028025a मम रूपं च संप्रेक्ष्य वनं विचरतो महत्
5028025c राक्षस्यो भयवित्रस्ता भवेयुर्विकृताननाः
5028026a ततः कुर्युः समाह्वानं राक्षस्यो रक्षसामपि
5028026c राक्षसेन्द्रनियुक्तानां राक्षसेन्द्रनिवेशने
5028027a ते शूलशरनिस्त्रिंश विविधायुधपाणयः
5028027c आपतेयुर्विमर्देऽस्मिन्वेगेनोद्विग्नकारिणः
5028028a संक्रुद्धस्तैस्तु परितो विधमन्रक्षसां बलम्
5028028c शक्नुयं न तु संप्राप्तुं परं पारं महोदधेः
5028029a मां वा गृह्णीयुराप्लुत्य बहवः शीघ्रकारिणः
5028029c स्यादियं चागृहीतार्था मम च ग्रहणं भवेत्
5028030a हिंसाभिरुचयो हिंस्युरिमां वा जनकात्मजाम्
5028030c विपन्नं स्यात्ततः कार्यं रामसुग्रीवयोरिदम्
5028031a उद्देशे नष्टमार्गेऽस्मिन्राक्षसैः परिवारिते
5028031c सागरेण परिक्षिप्ते गुप्ते वसति जानकी
5028032a विशस्ते वा गृहीते वा रक्षोभिर्मयि संयुगे
5028032c नान्यं पश्यामि रामस्य सहायं कार्यसाधने
5028033a विमृशंश्च न पश्यामि यो हते मयि वानरः
5028033c शतयोजनविस्तीर्णं लङ्घयेत महोदधिम्
5028034a कामं हन्तुं समर्थोऽस्मि सहस्राण्यपि रक्षसाम्
5028034c न तु शक्ष्यामि संप्राप्तुं परं पारं महोदधेः
5028035a असत्यानि च युद्धानि संशयो मे न रोचते
5028035c कश्च निःसंशयं कार्यं कुर्यात्प्राज्ञः ससंशयम्
5028036a एष दोषो महान्हि स्यान्मम सीताभिभाषणे
5028036c प्राणत्यागश्च वैदेह्या भवेदनभिभाषणे
5028037a भूताश्चार्था विनश्यन्ति देशकालविरोधिताः
5028037c विक्लवं दूतमासाद्य तमः सूर्योदये यथा
5028038a अर्थानर्थान्तरे बुद्धिर्निश्चितापि न शोभते
5028038c घातयन्ति हि कार्याणि दूताः पण्डितमानिनः
5028039a न विनश्येत्कथं कार्यं वैक्लव्यं न कथं भवेत्
5028039c लङ्घनं च समुद्रस्य कथं नु न वृथा भवेत्
5028040a कथं नु खलु वाक्यं मे शृणुयान्नोद्विजेत च
5028040c इति संचिन्त्य हनुमांश्चकार मतिमान्मतिम्
5028041a राममक्लिष्टकर्माणं स्वबन्धुमनुकीर्तयन्
5028041c नैनामुद्वेजयिष्यामि तद्बन्धुगतमानसाम्
5028042a इक्ष्वाकूणां वरिष्ठस्य रामस्य विदितात्मनः
5028042c शुभानि धर्मयुक्तानि वचनानि समर्पयन्
5028043a श्रावयिष्यामि सर्वाणि मधुरां प्रब्रुवन्गिरम्
5028043c श्रद्धास्यति यथा हीयं तथा सर्वं समादधे
5028044a इति स बहुविधं महानुभावो; जगतिपतेः प्रमदामवेक्षमाणः
5028044c मधुरमवितथं जगाद वाक्यं; द्रुमविटपान्तरमास्थितो हनूमान्
5029001a एवं बहुविधां चिन्तां चिन्तयित्व महाकपिः
5029001c संश्रवे मधुरं वाक्यं वैदेह्या व्याजहार ह
5029002a राजा दशरथो नाम रथकुञ्जरवाजिनाम्
5029002c पुण्यशीलो महाकीर्तिरृजुरासीन्महायशाः
5029002e चक्रवर्तिकुले जातः पुरंदरसमो बले
5029003a अहिंसारतिरक्षुद्रो घृणी सत्यपराक्रमः
5029003c मुख्यश्चेक्ष्वाकुवंशस्य लक्ष्मीवाँल्लक्ष्मिवर्धनः
5029004a पार्थिवव्यञ्जनैर्युक्तः पृथुश्रीः पार्थिवर्षभः
5029004c पृथिव्यां चतुरन्तयां विश्रुतः सुखदः सुखी
5029005a तस्य पुत्रः प्रियो ज्येष्ठस्ताराधिपनिभाननः
5029005c रामो नाम विशेषज्ञः श्रेष्ठः सर्वधनुष्मताम्
5029006a रक्षिता स्वस्य वृत्तस्य स्वजनस्यापि रक्षिता
5029006c रक्षिता जीवलोकस्य धर्मस्य च परंतपः
5029007a तस्य सत्याभिसंधस्य वृद्धस्य वचनात्पितुः
5029007c सभार्यः सह च भ्रात्रा वीरः प्रव्रजितो वनम्
5029008a तेन तत्र महारण्ये मृगयां परिधावता
5029008c जनस्थानवधं श्रुत्वा हतौ च खरदूषणौ
5029008e ततस्त्वमर्षापहृता जानकी रावणेन तु
5029009a यथारूपां यथावर्णां यथालक्ष्मीं विनिश्चिताम्
5029009c अश्रौषं राघवस्याहं सेयमासादिता मया
5029010a विररामैवमुक्त्वासौ वाचं वानरपुंगवः
5029010c जानकी चापि तच्छ्रुत्वा विस्मयं परमं गता
5029011a ततः सा वक्रकेशान्ता सुकेशी केशसंवृतम्
5029011c उन्नम्य वदनं भीरुः शिंशपावृक्षमैक्षत
5029012a सा तिर्यगूर्ध्वं च तथाप्यधस्ता;न्निरीक्षमाणा तमचिन्त्य बुद्धिम्
5029012c ददर्श पिङ्गाधिपतेरमात्यं; वातात्मजं सूर्यमिवोदयस्थम्
5030001a ततः शाखान्तरे लीनं दृष्ट्वा चलितमानसा
5030001c सा ददर्श कपिं तत्र प्रश्रितं प्रियवादिनम्
5030002a सा तु दृष्ट्वा हरिश्रेष्ठं विनीतवदुपस्थितम्
5030002c मैथिली चिन्तयामास स्वप्नोऽयमिति भामिनी
5030003a सा तं समीक्ष्यैव भृशं विसंज्ञा; गतासुकल्पेव बभूव सीता
5030003c चिरेण संज्ञां प्रतिलभ्य चैव; विचिन्तयामास विशालनेत्रा
5030004a स्वप्नो मयायं विकृतोऽद्य दृष्टः; शाखामृगः शास्त्रगणैर्निषिद्धः
5030004c स्वस्त्यस्तु रामाय सलक्ष्मणाय; तथा पितुर्मे जनकस्य राज्ञः
5030005a स्वप्नोऽपि नायं न हि मेऽस्ति निद्रा; शोकेन दुःखेन च पीडितायाः
5030005c सुखं हि मे नास्ति यतोऽस्मि हीना; तेनेन्दुपूर्णप्रतिमाननेन
5030006a अहं हि तस्याद्य मनो भवेन; संपीडिता तद्गतसर्वभावा
5030006c विचिन्तयन्ती सततं तमेव; तथैव पश्यामि तथा शृणोमि
5030007a मनोरथः स्यादिति चिन्तयामि; तथापि बुद्ध्या च वितर्कयामि
5030007c किं कारणं तस्य हि नास्ति रूपं; सुव्यक्तरूपश्च वदत्ययं माम्
5030008a नमोऽस्तु वाचस्पतये सवज्रिणे; स्वयम्भुवे चैव हुताशनाय
5030008c अनेन चोक्तं यदिदं ममाग्रतो; वनौकसा तच्च तथास्तु नान्यथा
5031001a तामब्रवीन्महातेजा हनूमान्मारुतात्मजः
5031001c शिरस्यञ्जलिमाधाय सीतां मधुरया गिरा
5031002a का नु पद्मपलाशाक्षी क्लिष्टकौशेयवासिनी
5031002c द्रुमस्य शाखामालम्ब्य तिष्ठसि त्वमनिन्दिता
5031003a किमर्थं तव नेत्राभ्यां वारि स्रवति शोकजम्
5031003c पुण्डरीकपलाशाभ्यां विप्रकीर्णमिवोदकम्
5031004a सुराणामसुराणां च नागगन्धर्वरक्षसाम्
5031004c यक्षाणां किंनराणां च का त्वं भवसि शोभने
5031005a का त्वं भवसि रुद्राणां मरुतां वा वरानने
5031005c वसूनां वा वरारोहे देवता प्रतिभासि मे
5031006a किं नु चन्द्रमसा हीना पतिता विबुधालयात्
5031006c रोहिणी ज्योतिषां श्रेष्ठा श्रेष्ठा सर्वगुणान्विता
5031007a कोपाद्वा यदि वा मोहाद्भर्तारमसितेक्षणा
5031007c वसिष्ठं कोपयित्वा त्वं नासि कल्याण्यरुन्धती
5031008a को नौ पुत्रः पिता भ्रात भर्ता वा ते सुमध्यमे
5031008c अस्माल्लोकादमुं लोकं गतं त्वमनुशोचसि
5031009a व्यञ्जनानि हि ते यानि लक्षणानि च लक्षये
5031009c महिषी भूमिपालस्य राजकन्यासि मे मता
5031010a रावणेन जनस्थानाद्बलादपहृता यदि
5031010c सीता त्वमसि भद्रं ते तन्ममाचक्ष्व पृच्छतः
5031011a सा तस्य वचनं श्रुत्वा रामकीर्तनहर्षिता
5031011c उवाच वाक्यं वैदेही हनूमन्तं द्रुमाश्रितम्
5031012a दुहिता जनकस्याहं वैदेहस्य महात्मनः
5031012c सीता च नाम नाम्नाहं भार्या रामस्य धीमतः
5031013a समा द्वादश तत्राहं राघवस्य निवेशने
5031013c भुञ्जाना मानुषान्भोगान्सर्वकामसमृद्धिनी
5031014a ततस्त्रयोदशे वर्षे राज्येनेक्ष्वाकुनन्दनम्
5031014c अभिषेचयितुं राजा सोपाध्यायः प्रचक्रमे
5031015a तस्मिन्संभ्रियमाणे तु राघवस्याभिषेचने
5031015c कैकेयी नाम भर्तारं देवी वचनमब्रवीत्
5031016a न पिबेयं न खादेयं प्रत्यहं मम भोजनम्
5031016c एष मे जीवितस्यान्तो रामो यद्यभिषिच्यते
5031017a यत्तदुक्तं त्वया वाक्यं प्रीत्या नृपतिसत्तम
5031017c तच्चेन्न वितथं कार्यं वनं गच्छतु राघवः
5031018a स राजा सत्यवाग्देव्या वरदानमनुस्मरन्
5031018c मुमोह वचनं श्रुत्वा कैकेय्याः क्रूरमप्रियम्
5031019a ततस्तु स्थविरो राजा सत्यधर्मे व्यवस्थितः
5031019c ज्येष्ठं यशस्विनं पुत्रं रुदन्राज्यमयाचत
5031020a स पितुर्वचनं श्रीमानभिषेकात्परं प्रियम्
5031020c मनसा पूर्वमासाद्य वाचा प्रतिगृहीतवान्
5031021a दद्यान्न प्रतिगृह्णीयान्न ब्रूयत्किंचिदप्रियम्
5031021c अपि जीवितहेतोर्हि रामः सत्यपराक्रमः
5031022a स विहायोत्तरीयाणि महार्हाणि महायशाः
5031022c विसृज्य मनसा राज्यं जनन्यै मां समादिशत्
5031023a साहं तस्याग्रतस्तूर्णं प्रस्थिता वनचारिणी
5031023c न हि मे तेन हीनाया वासः स्वर्गेऽपि रोचते
5031024a प्रागेव तु महाभागः सौमित्रिर्मित्रनन्दनः
5031024c पूर्वजस्यानुयात्रार्थे द्रुमचीरैरलंकृतः
5031025a ते वयं भर्तुरादेशं बहु मान्यदृढव्रताः
5031025c प्रविष्टाः स्म पुराद्दृष्टं वनं गम्भीरदर्शनम्
5031026a वसतो दण्डकारण्ये तस्याहममितौजसः
5031026c रक्षसापहृता भार्या रावणेन दुरात्मना
5031027a द्वौ मासौ तेन मे कालो जीवितानुग्रहः कृतः
5031027c ऊर्ध्वं द्वाभ्यां तु मासाभ्यां ततस्त्यक्ष्यामि जीवितम्
5032001a तस्यास्तद्वचनं श्रुत्वा हनूमान्हरियूथपः
5032001c दुःखाद्दुःखाभिभूतायाः सान्तमुत्तरमब्रवीत्
5032002a अहं रामस्य संदेशाद्देवि दूतस्तवागतः
5032002c वैदेहि कुशली रामस्त्वां च कौशलमब्रवीत्
5032003a यो ब्राह्ममस्त्रं वेदांश्च वेद वेदविदां वरः
5032003c स त्वां दाशरथी रामो देवि कौशलमब्रवीत्
5032004a लक्ष्मणश्च महातेजा भर्तुस्तेऽनुचरः प्रियः
5032004c कृतवाञ्शोकसंतप्तः शिरसा तेऽभिवादनम्
5032005a सा तयोः कुशलं देवी निशम्य नरसिंहयोः
5032005c प्रीतिसंहृष्टसर्वाङ्गी हनूमान्तमथाब्रवीत्
5032006a कल्याणी बत गथेयं लौकिकी प्रतिभाति मे
5032006c एहि जीवन्तमानदो नरं वर्षशतादपि
5032007a तयोः समागमे तस्मिन्प्रीतिरुत्पादिताद्भुता
5032007c परस्परेण चालापं विश्वस्तौ तौ प्रचक्रतुः
5032008a तस्यास्तद्वचनं श्रुत्वा हनूमान्हरियूथपः
5032008c सीतायाः शोकदीनायाः समीपमुपचक्रमे
5032009a यथा यथा समीपं स हनूमानुपसर्पति
5032009c तथा तथा रावणं सा तं सीता परिशङ्कते
5032010a अहो धिग्धिक्कृतमिदं कथितं हि यदस्य मे
5032010c रूपान्तरमुपागम्य स एवायं हि रावणः
5032011a तामशोकस्य शाखां सा विमुक्त्वा शोककर्शिता
5032011c तस्यामेवानवद्याङ्गी धरण्यां समुपाविशत्
5032012a अवन्दत महाबाहुस्ततस्तां जनकात्मजाम्
5032012c सा चैनं भयवित्रस्ता भूयो नैवाभ्युदैक्षत
5032013a तं दृष्ट्वा वन्दमानं तु सीता शशिनिभानना
5032013c अब्रवीद्दीर्घमुच्छ्वस्य वानरं मधुरस्वरा
5032014a मायां प्रविष्टो मायावी यदि त्वं रावणः स्वयम्
5032014c उत्पादयसि मे भूयः संतापं तन्न शोभनम्
5032015a स्वं परित्यज्य रूपं यः परिव्राजकरूपधृत्
5032015c जनस्थाने मया दृष्टस्त्वं स एवासि रावणः
5032016a उपवासकृशां दीनां कामरूप निशाचर
5032016c संतापयसि मां भूयः संतापं तन्न शोभनम्
5032017a यदि रामस्य दूतस्त्वमागतो भद्रमस्तु ते
5032017c पृच्छामि त्वां हरिश्रेष्ठ प्रिया राम कथा हि मे
5032018a गुणान्रामस्य कथय प्रियस्य मम वानर
5032018c चित्तं हरसि मे सौम्य नदीकूलं यथा रयः
5032019a अहो स्वप्नस्य सुखता याहमेवं चिराहृता
5032019c प्रेषितं नाम पश्यामि राघवेण वनौकसं
5032020a स्वप्नेऽपि यद्यहं वीरं राघवं सहलक्ष्मणम्
5032020c पश्येयं नावसीदेयं स्वप्नोऽपि मम मत्सरी
5032021a नाहं स्वप्नमिमं मन्ये स्वप्ने दृष्ट्वा हि वानरम्
5032021c न शक्योऽभ्युदयः प्राप्तुं प्राप्तश्चाभ्युदयो मम
5032022a किं नु स्याच्चित्तमोहोऽयं भवेद्वातगतिस्त्वियम्
5032022c उन्मादजो विकारो वा स्यादियं मृगतृष्णिका
5032023a अथ वा नायमुन्मादो मोहोऽप्युन्मादलक्ष्मणः
5032023c संबुध्ये चाहमात्मानमिमं चापि वनौकसं
5032024a इत्येवं बहुधा सीता संप्रधार्य बलाबलम्
5032024c रक्षसां कामरूपत्वान्मेने तं राक्षसाधिपम्
5032025a एतां बुद्धिं तदा कृत्वा सीता सा तनुमध्यमा
5032025c न प्रतिव्याजहाराथ वानरं जनकात्मजा
5032026a सीतायाश्चिन्तितं बुद्ध्वा हनूमान्मारुतात्मजः
5032026c श्रोत्रानुकूलैर्वचनैस्तदा तां संप्रहर्षयत्
5032027a आदित्य इव तेजस्वी लोककान्तः शशी यथा
5032027c राजा सर्वस्य लोकस्य देवो वैश्रवणो यथा
5032028a विक्रमेणोपपन्नश्च यथा विष्णुर्महायशाः
5032028c सत्यवादी मधुरवाग्देवो वाचस्पतिर्यथा
5032029a रूपवान्सुभगः श्रीमान्कन्दर्प इव मूर्तिमान्
5032029c स्थानक्रोधप्रहर्ता च श्रेष्ठो लोके महारथः
5032029e बाहुच्छायामवष्टब्धो यस्य लोको महात्मनः
5032030a अपकृष्याश्रमपदान्मृगरूपेण राघवम्
5032030c शून्ये येनापनीतासि तस्य द्रक्ष्यसि यत्फलम्
5032031a नचिराद्रावणं संख्ये यो वधिष्यति वीर्यवान्
5032031c रोषप्रमुक्तैरिषुभिर्ज्वलद्भिरिव पावकैः
5032032a तेनाहं प्रेषितो दूतस्त्वत्सकाशमिहागतः
5032032c त्वद्वियोगेन दुःखार्तः स त्वां कौशलमब्रवीत्
5032033a लक्ष्मणश्च महातेजाः सुमित्रानन्दवर्धनः
5032033c अभिवाद्य महाबाहुः सोऽपि कौशलमब्रवीत्
5032034a रामस्य च सखा देवि सुग्रीवो नाम वानरः
5032034c राजा वानरमुख्यानां स त्वां कौशलमब्रवीत्
5032035a नित्यं स्मरति रामस्त्वां ससुग्रीवः सलक्ष्मणः
5032035c दिष्ट्या जीवसि वैदेहि राक्षसी वशमागता
5032036a नचिराद्द्रक्ष्यसे रामं लक्ष्मणं च महारथम्
5032036c मध्ये वानरकोटीनां सुग्रीवं चामितौजसं
5032037a अहं सुग्रीवसचिवो हनूमान्नाम वानरः
5032037c प्रविष्टो नगरीं लङ्कां लङ्घयित्वा महोदधिम्
5032038a कृत्वा मूर्ध्नि पदन्यासं रावणस्य दुरात्मनः
5032038c त्वां द्रष्टुमुपयातोऽहं समाश्रित्य पराक्रमम्
5032039a नाहमस्मि तथा देवि यथा मामवगच्छसि
5032039c विशङ्का त्यज्यतामेषा श्रद्धत्स्व वदतो मम
5033001a तां तु राम कथां श्रुत्वा वैदेही वानरर्षभात्
5033001c उवाच वचनं सान्त्वमिदं मधुरया गिरा
5033002a क्व ते रामेण संसर्गः कथं जानासि लक्ष्मणम्
5033002c वानराणां नराणां च कथमासीत्समागमः
5033003a यानि रामस्य लिङ्गानि लक्ष्मणस्य च वानर
5033003c तानि भूयः समाचक्ष्व न मां शोकः समाविशेत्
5033004a कीदृशं तस्य संस्थानं रूपं रामस्य कीदृशम्
5033004c कथमूरू कथं बाहू लक्ष्मणस्य च शंस मे
5033005a एवमुक्तस्तु वैदेह्या हनूमान्मारुतात्मजः
5033005c ततो रामं यथातत्त्वमाख्यातुमुपचक्रमे
5033006a जानन्ती बत दिष्ट्या मां वैदेहि परिपृच्छसि
5033006c भर्तुः कमलपत्राक्षि संख्यानं लक्ष्मणस्य च
5033007a यानि रामस्य चिह्नानि लक्ष्मणस्य च यानि वै
5033007c लक्षितानि विशालाक्षि वदतः शृणु तानि मे
5033008a रामः कमलपत्राक्षः सर्वभूतमनोहरः
5033008c रूपदाक्षिण्यसंपन्नः प्रसूतो जनकात्मजे
5033009a तेजसादित्यसंकाशः क्षमया पृथिवीसमः
5033009c बृहस्पतिसमो बुद्ध्या यशसा वासवोपमः
5033010a रक्षिता जीवलोकस्य स्वजनस्य च रक्षिता
5033010c रक्षिता स्वस्य वृत्तस्य धर्मस्य च परंतपः
5033011a रामो भामिनि लोकस्य चातुर्वर्ण्यस्य रक्षिता
5033011c मर्यादानां च लोकस्य कर्ता कारयिता च सः
5033012a अर्चिष्मानर्चितोऽत्यर्थं ब्रह्मचर्यव्रते स्थितः
5033012c साधूनामुपकारज्ञः प्रचारज्ञश्च कर्मणाम्
5033013a राजविद्याविनीतश्च ब्राह्मणानामुपासिता
5033013c श्रुतवाञ्शीलसंपन्नो विनीतश्च परंतपः
5033014a यजुर्वेदविनीतश्च वेदविद्भिः सुपूजितः
5033014c धनुर्वेदे च वेदे च वेदाङ्गेषु च निष्ठितः
5033015a विपुलांसो महाबाहुः कम्बुग्रीवः शुभाननः
5033015c गूढजत्रुः सुताम्राक्षो रामो देवि जनैः श्रुतः
5033016a दुन्दुभिस्वननिर्घोषः स्निग्धवर्णः प्रतापवान्
5033016c समः समविभक्ताङ्गो वर्णं श्यामं समाश्रितः
5033017a त्रिस्थिरस्त्रिप्रलम्बश्च त्रिसमस्त्रिषु चोन्नतः
5033017c त्रिवलीवांस्त्र्यवणतश्चतुर्व्यङ्गस्त्रिशीर्षवान्
5033018a चतुष्कलश्चतुर्लेखश्चतुष्किष्कुश्चतुःसमः
5033018c चतुर्दशसमद्वन्द्वश्चतुर्दष्टश्चतुर्गतिः
5033019a महौष्ठहनुनासश्च पञ्चस्निग्धोऽष्टवंशवान्
5033019c दशपद्मो दशबृहत्त्रिभिर्व्याप्तो द्विशुक्लवान्
5033019e षडुन्नतो नवतनुस्त्रिभिर्व्याप्नोति राघवः
5033020a सत्यधर्मपरः श्रीमान्संग्रहानुग्रहे रतः
5033020c देशकालविभागज्ञः सर्वलोकप्रियंवदः
5033021a भ्राता च तस्य द्वैमात्रः सौमित्रिरपराजितः
5033021c अनुरागेण रूपेण गुणैश्चैव तथाविधः
5033022a त्वामेव मार्गमाणो तौ विचरन्तौ वसुंधराम्
5033022c ददर्शतुर्मृगपतिं पूर्वजेनावरोपितम्
5033023a ऋश्यमूकस्य पृष्ठे तु बहुपादपसंकुले
5033023c भ्रातुर्भार्यार्तमासीनं सुग्रीवं प्रियदर्शनम्
5033024a वयं तु हरिराजं तं सुग्रीवं सत्यसंगरम्
5033024c परिचर्यामहे राज्यात्पूर्वजेनावरोपितम्
5033025a ततस्तौ चीरवसनौ धनुःप्रवरपाणिनौ
5033025c ऋश्यमूकस्य शैलस्य रम्यं देशमुपागतौ
5033026a स तौ दृष्ट्वा नरव्याघ्रौ धन्विनौ वानरर्षभः
5033026c अभिप्लुतो गिरेस्तस्य शिखरं भयमोहितः
5033027a ततः स शिखरे तस्मिन्वानरेन्द्रो व्यवस्थितः
5033027c तयोः समीपं मामेव प्रेषयामास सत्वरः
5033028a तावहं पुरुषव्याघ्रौ सुग्रीववचनात्प्रभू
5033028c रूपलक्षणसंपन्नौ कृताञ्जलिरुपस्थितः
5033029a तौ परिज्ञाततत्त्वार्थौ मया प्रीतिसमन्वितौ
5033029c पृष्ठमारोप्य तं देशं प्रापितौ पुरुषर्षभौ
5033030a निवेदितौ च तत्त्वेन सुग्रीवाय महात्मने
5033030c तयोरन्योन्यसंभाषाद्भृशं प्रीतिरजायत
5033031a तत्र तौ कीर्तिसंपन्नौ हरीश्वरनरेश्वरौ
5033031c परस्परकृताश्वासौ कथया पूर्ववृत्तया
5033032a तं ततः सान्त्वयामास सुग्रीवं लक्ष्मणाग्रजः
5033032c स्त्रीहेतोर्वालिना भ्रात्रा निरस्तमुरु तेजसा
5033033a ततस्त्वन्नाशजं शोकं रामस्याक्लिष्टकर्मणः
5033033c लक्ष्मणो वानरेन्द्राय सुग्रीवाय न्यवेदयत्
5033034a स श्रुत्वा वानरेन्द्रस्तु लक्ष्मणेनेरितं वचः
5033034c तदासीन्निष्प्रभोऽत्यर्थं ग्रहग्रस्त इवांशुमान्
5033035a ततस्त्वद्गात्रशोभीनि रक्षसा ह्रियमाणया
5033035c यान्याभरणजालानि पातितानि महीतले
5033036a तानि सर्वाणि रामाय आनीय हरियूथपाः
5033036c संहृष्टा दर्शयामासुर्गतिं तु न विदुस्तव
5033037a तानि रामाय दत्तानि मयैवोपहृतानि च
5033037c स्वनवन्त्यवकीर्णन्ति तस्मिन्विहतचेतसि
5033038a तान्यङ्के दर्शनीयानि कृत्वा बहुविधं ततः
5033038c तेन देवप्रकाशेन देवेन परिदेवितम्
5033039a पश्यतस्तस्या रुदतस्ताम्यतश्च पुनः पुनः
5033039c प्रादीपयन्दाशरथेस्तानि शोकहुताशनम्
5033040a शयितं च चिरं तेन दुःखार्तेन महात्मना
5033040c मयापि विविधैर्वाक्यैः कृच्छ्रादुत्थापितः पुनः
5033041a तानि दृष्ट्वा महार्हाणि दर्शयित्वा मुहुर्मुहुः
5033041c राघवः सहसौमित्रिः सुग्रीवे स न्यवेदयत्
5033042a स तवादर्शनादार्ये राघवः परितप्यते
5033042c महता ज्वलता नित्यमग्निनेवाग्निपर्वतः
5033043a त्वत्कृते तमनिद्रा च शोकश्चिन्ता च राघवम्
5033043c तापयन्ति महात्मानमग्न्यगारमिवाग्नयः
5033044a तवादर्शनशोकेन राघवः प्रविचाल्यते
5033044c महता भूमिकम्पेन महानिव शिलोच्चयः
5033045a कानानानि सुरम्याणि नदीप्रस्रवणानि च
5033045c चरन्न रतिमाप्नोति त्वमपश्यन्नृपात्मजे
5033046a स त्वां मनुजशार्दूलः क्षिप्रं प्राप्स्यति राघवः
5033046c समित्रबान्धवं हत्वा रावणं जनकात्मजे
5033047a सहितौ रामसुग्रीवावुभावकुरुतां तदा
5033047c समयं वालिनं हन्तुं तव चान्वेषणं तथा
5033048a ततो निहत्य तरसा रामो वालिनमाहवे
5033048c सर्वर्क्षहरिसंघानां सुग्रीवमकरोत्पतिम्
5033049a रामसुग्रीवयोरैक्यं देव्येवं समजायत
5033049c हनूमन्तं च मां विद्धि तयोर्दूतमिहागतम्
5033050a स्वराज्यं प्राप्य सुग्रीवः समनीय महाहरीन्
5033050c त्वदर्थं प्रेषयामास दिशो दश महाबलान्
5033051a आदिष्टा वानरेन्द्रेण सुग्रीवेण महौजसः
5033051c अद्रिराजप्रतीकाशाः सर्वतः प्रस्थिता महीम्
5033052a अङ्गदो नाम लक्ष्मीवान्वालिसूनुर्महाबलः
5033052c प्रस्थितः कपिशार्दूलस्त्रिभागबलसंवृतः
5033053a तेषां नो विप्रनष्टानां विन्ध्ये पर्वतसत्तमे
5033053c भृशं शोकपरीतनामहोरात्रगणा गताः
5033054a ते वयं कार्यनैराश्यात्कालस्यातिक्रमेण च
5033054c भयाच्च कपिराजस्य प्राणांस्त्यक्तुं व्यवस्थिताः
5033055a विचित्य वनदुर्गाणि गिरिप्रस्रवणानि च
5033055c अनासाद्य पदं देव्याः प्राणांस्त्यक्तुं व्यवस्थिताः
5033056a भृशं शोकार्णवे मग्नः पर्यदेवयदङ्गदः
5033056c तव नाशं च वैदेहि वालिनश्च तथा वधम्
5033056e प्रायोपवेशमस्माकं मरणं च जटायुषः
5033057a तेषां नः स्वामिसंदेशान्निराशानां मुमूर्षताम्
5033057c कार्यहेतोरिवायातः शकुनिर्वीर्यवान्महान्
5033058a गृध्रराजस्य सोदर्यः संपातिर्नाम गृध्रराट्
5033058c श्रुत्वा भ्रातृवधं कोपादिदं वचनमब्रवीत्
5033059a यवीयान्केन मे भ्राता हतः क्व च विनाशितः
5033059c एतदाख्यातुमिच्छामि भवद्भिर्वानरोत्तमाः
5033060a अङ्गदोऽकथयत्तस्य जनस्थाने महद्वधम्
5033060c रक्षसा भीमरूपेण त्वामुद्दिश्य यथातथम्
5033061a जटायोस्तु वधं श्रुत्वा दुःखितः सोऽरुणात्मजः
5033061c त्वामाह स वरारोहे वसन्तीं रावणालये
5033062a तस्य तद्वचनं श्रुत्वा संपातेः प्रीतिवर्धनम्
5033062c अङ्गदप्रमुखाः सर्वे ततः संप्रस्थिता वयम्
5033062e त्वद्दर्शनकृतोत्साहा हृष्टास्तुष्टाः प्लवंगमाः
5033063a अथाहं हरिसैन्यस्य सागरं दृश्य सीदतः
5033063c व्यवधूय भयं तीव्रं योजनानां शतं प्लुतः
5033064a लङ्का चापि मया रात्रौ प्रविष्टा राक्षसाकुला
5033064c रावणश्च मया दृष्टस्त्वं च शोकनिपीडिता
5033065a एतत्ते सर्वमाख्यातं यथावृत्तमनिन्दिते
5033065c अभिभाषस्व मां देवि दूतो दाशरथेरहम्
5033066a त्वं मां रामकृतोद्योगं त्वन्निमित्तमिहागतम्
5033066c सुग्रीव सचिवं देवि बुध्यस्व पवनात्मजम्
5033067a कुशली तव काकुत्स्थः सर्वशस्त्रभृतां वरः
5033067c गुरोराराधने युक्तो लक्ष्मणश्च सुलक्षणः
5033068a तस्य वीर्यवतो देवि भर्तुस्तव हिते रतः
5033068c अहमेकस्तु संप्राप्तः सुग्रीववचनादिह
5033069a मयेयमसहायेन चरता कामरूपिणा
5033069c दक्षिणा दिगनुक्रान्ता त्वन्मार्गविचयैषिणा
5033070a दिष्ट्याहं हरिसैन्यानां त्वन्नाशमनुशोचताम्
5033070c अपनेष्यामि संतापं तवाभिगमशंसनात्
5033071a दिष्ट्या हि न मम व्यर्थं देवि सागरलङ्घनम्
5033071c प्राप्स्याम्यहमिदं दिष्ट्या त्वद्दर्शनकृतं यशः
5033072a राघवश्च महावीर्यः क्षिप्रं त्वामभिपत्स्यते
5033072c समित्रबान्धवं हत्वा रावणं राक्षसाधिपम्
5033073a कौरजो नाम वैदेहि गिरीणामुत्तमो गिरिः
5033073c ततो गच्छति गोकर्णं पर्वतं केसरी हरिः
5033074a स च देवर्षिभिर्दृष्टः पिता मम महाकपिः
5033074c तीर्थे नदीपतेः पुण्ये शम्बसादनमुद्धरत्
5033075a तस्याहं हरिणः क्षेत्रे जातो वातेन मैथिलि
5033075c हनूमानिति विख्यातो लोके स्वेनैव कर्मणा
5033075e विश्वासार्थं तु वैदेहि भर्तुरुक्ता मया गुणाः
5033076a एवं विश्वासिता सीता हेतुभिः शोककर्शिता
5033076c उपपन्नैरभिज्ञानैर्दूतं तमवगच्छति
5033077a अतुलं च गता हर्षं प्रहर्षेण तु जानकी
5033077c नेत्राभ्यां वक्रपक्ष्माभ्यां मुमोचानन्दजं जलम्
5033078a चारु तच्चाननं तस्यास्ताम्रशुक्लायतेक्षणम्
5033078c अशोभत विशालाक्ष्या राहुमुक्त इवोडुराट्
5033078e हनूमन्तं कपिं व्यक्तं मन्यते नान्यथेति सा
5033079a अथोवाच हनूमांस्तामुत्तरं प्रियदर्शनाम्
5033080a हतेऽसुरे संयति शम्बसादने; कपिप्रवीरेण महर्षिचोदनात्
5033080c ततोऽस्मि वायुप्रभवो हि मैथिलि; प्रभावतस्तत्प्रतिमश्च वानरः
5034001a भूय एव महातेजा हनूमान्मारुतात्मजः
5034001c अब्रवीत्प्रश्रितं वाक्यं सीताप्रत्ययकारणात्
5034002a वानरोऽहं महाभागे दूतो रामस्य धीमतः
5034002c रामनामाङ्कितं चेदं पश्य देव्यङ्गुलीयकम्
5034002e समाश्वसिहि भद्रं ते क्षीणदुःखफला ह्यसि
5034003a गृहीत्वा प्रेक्षमाणा सा भर्तुः करविभूषणम्
5034003c भर्तारमिव संप्राप्ता जानकी मुदिताभवत्
5034004a चारु तद्वदनं तस्यास्ताम्रशुक्लायतेक्षणम्
5034004c बभूव प्रहर्षोदग्रं राहुमुक्त इवोडुराट्
5034005a ततः सा ह्रीमती बाला भर्तुः संदेशहर्षिता
5034005c परितुट्षा प्रियं श्रुत्वा प्राशंसत महाकपिम्
5034006a विक्रान्तस्त्वं समर्थस्त्वं प्राज्ञस्त्वं वानरोत्तम
5034006c येनेदं राक्षसपदं त्वयैकेन प्रधर्षितम्
5034007a शतयोजनविस्तीर्णः सागरो मकरालयः
5034007c विक्रमश्लाघनीयेन क्रमता गोष्पदीकृतः
5034008a न हि त्वां प्राकृतं मन्ये वनरं वनरर्षभ
5034008c यस्य ते नास्ति संत्रासो रावणान्नापि संभ्रमः
5034009a अर्हसे च कपिश्रेष्ठ मया समभिभाषितुम्
5034009c यद्यसि प्रेषितस्तेन रामेण विदितात्मना
5034010a प्रेषयिष्यति दुर्धर्षो रामो न ह्यपरीक्षितम्
5034010c पराक्रममविज्ञाय मत्सकाशं विशेषतः
5034011a दिष्ट्या च कुशली रामो धर्मात्मा धर्मवत्सलः
5034011c लक्ष्मणश्च महातेजाः सुमित्रानन्दवर्धनः
5034012a कुशली यदि काकुत्स्थः किं नु सागरमेखलाम्
5034012c महीं दहति कोपेन युगान्ताग्निरिवोत्थितः
5034013a अथ वा शक्तिमन्तौ तौ सुराणामपि निग्रहे
5034013c ममैव तु न दुःखानामस्ति मन्ये विपर्ययः
5034014a कच्चिच्च व्यथते रामः कच्चिन्न परिपत्यते
5034014c उत्तराणि च कार्याणि कुरुते पुरुषोत्तमः
5034015a कच्चिन्न दीनः संभ्रान्तः कार्येषु च न मुह्यति
5034015c कच्चिन्पुरुषकार्याणि कुरुते नृपतेः सुतः
5034016a द्विविधं त्रिविधोपायमुपायमपि सेवते
5034016c विजिगीषुः सुहृत्कच्चिन्मित्रेषु च परंतपः
5034017a कच्चिन्मित्राणि लभते मित्रैश्चाप्यभिगम्यते
5034017c कच्चित्कल्याणमित्रश्च मित्रैश्चापि पुरस्कृतः
5034018a कच्चिदाशास्ति देवानां प्रसादं पार्थिवात्मजः
5034018c कच्चित्पुरुषकारं च दैवं च प्रतिपद्यते
5034019a कच्चिन्न विगतस्नेहो विवासान्मयि राघवः
5034019c कच्चिन्मां व्यसनादस्मान्मोक्षयिष्यति वानरः
5034020a सुखानामुचितो नित्यमसुखानामनूचितः
5034020c दुःखमुत्तरमासाद्य कच्चिद्रामो न सीदति
5034021a कौसल्यायास्तथा कच्चित्सुमित्रायास्तथैव च
5034021c अभीक्ष्णं श्रूयते कच्चित्कुशलं भरतस्य च
5034022a मन्निमित्तेन मानार्हः कच्चिच्छोकेन राघवः
5034022c कच्चिन्नान्यमना रामः कच्चिन्मां तारयिष्यति
5034023a कच्चिदक्षौहिणीं भीमां भरतो भ्रातृवत्सलः
5034023c ध्वजिनीं मन्त्रिभिर्गुप्तां प्रेषयिष्यति मत्कृते
5034024a वानराधिपतिः श्रीमान्सुग्रीवः कच्चिदेष्यति
5034024c मत्कृते हरिभिर्वीरैर्वृतो दन्तनखायुधैः
5034025a कच्चिच्च लक्ष्मणः शूरः सुमित्रानन्दवर्धनः
5034025c अस्त्रविच्छरजालेन राक्षसान्विधमिष्यति
5034026a रौद्रेण कच्चिदस्त्रेण रामेण निहतं रणे
5034026c द्रक्ष्याम्यल्पेन कालेन रावणं ससुहृज्जनम्
5034027a कच्चिन्न तद्धेमसमानवर्णं; तस्याननं पद्मसमानगन्धि
5034027c मया विना शुष्यति शोकदीनं; जलक्षये पद्ममिवातपेन
5034028a धर्मापदेशात्त्यजतश्च राज्यां; मां चाप्यरण्यं नयतः पदातिम्
5034028c नासीद्व्यथा यस्य न भीर्न शोकः; कच्चित्स धैर्यं हृदये करोति
5034029a न चास्य माता न पिता न चान्यः; स्नेहाद्विशिष्टोऽस्ति मया समो वा
5034029c तावद्ध्यहं दूतजिजीविषेयं; यावत्प्रवृत्तिं शृणुयां प्रियस्य
5034030a इतीव देवी वचनं महार्थं; तं वानरेन्द्रं मधुरार्थमुक्त्वा
5034030c श्रोतुं पुनस्तस्य वचोऽभिरामं; रामार्थयुक्तं विरराम रामा
5034031a सीताया वचनं श्रुत्वा मारुतिर्भीमविक्रमः
5034031c शिरस्यञ्जलिमाधाय वाक्यमुत्तरमब्रवीत्
5034032a न त्वामिहस्थां जानीते रामः कमललोचनः
5034032c श्रुत्वैव तु वचो मह्यं क्षिप्रमेष्यति राघवः
5034033a चमूं प्रकर्षन्महतीं हर्यृष्कगणसंकुलाम्
5034033c विष्टम्भयित्वा बाणौघैरक्षोभ्यं वरुणालयम्
5034033e करिष्यति पुरीं लङ्कां काकुत्स्थः शान्तराक्षसाम्
5034034a तत्र यद्यन्तरा मृत्युर्यदि देवाः सहासुराः
5034034c स्थास्यन्ति पथि रामस्य स तानपि वधिष्यति
5034035a तवादर्शनजेनार्ये शोकेन स परिप्लुतः
5034035c न शर्म लभते रामः सिंहार्दित इव द्विपः
5034036a दर्दरेण च ते देवि शपे मूलफलेन च
5034036c मलयेन च विन्ध्येन मेरुणा मन्दरेण च
5034037a यथा सुनयनं वल्गु बिम्बौष्ठं चारुकुण्डलम्
5034037c मुखं द्रक्ष्यसि रामस्य पूर्णचन्द्रमिवोदितम्
5034038a क्षिप्रं द्रक्ष्यसि वैदेहि रामं प्रस्रवणे गिरौ
5034038c शतक्रतुमिवासीनं नाकपृष्ठस्य मूर्धनि
5034039a न मांसं राघवो भुङ्क्ते न चापि मधुसेवते
5034039c वन्यं सुविहितं नित्यं भक्तमश्नाति पञ्चमम्
5034040a नैव दंशान्न मशकान्न कीटान्न सरीसृपान्
5034040c राघवोऽपनयेद्गत्रात्त्वद्गतेनान्तरात्मना
5034041a नित्यं ध्यानपरो रामो नित्यं शोकपरायणः
5034041c नान्यच्चिन्तयते किंचित्स तु कामवशं गतः
5034042a अनिद्रः सततं रामः सुप्तोऽपि च नरोत्तमः
5034042c सीतेति मधुरां वाणीं व्याहरन्प्रतिबुध्यते
5034043a दृष्ट्वा फलं वा पुष्पं वा यच्चान्यत्स्त्रीमनोहरम्
5034043c बहुशो हा प्रियेत्येवं श्वसंस्त्वामभिभाषते
5034044a स देवि नित्यं परितप्यमान;स्त्वामेव सीतेत्यभिभाषमाणः
5034044c धृतव्रतो राजसुतो महात्मा; तवैव लाभाय कृतप्रयत्नः
5034045a सा रामसंकीर्तनवीतशोका; रामस्य शोकेन समानशोका
5034045c शरन्मुखेनाम्बुदशेषचन्द्रा; निशेव वैदेहसुता बभूव
5035001a सीता तद्वचनं श्रुत्वा पूर्णचन्द्रनिभानना
5035001c हनूमन्तमुवाचेदं धर्मार्थसहितं वचः
5035002a अमृतं विषसंसृष्टं त्वया वानरभाषितम्
5035002c यच्च नान्यमना रामो यच्च शोकपरायणः
5035003a ऐश्वर्ये वा सुविस्तीर्णे व्यसने वा सुदारुणे
5035003c रज्ज्वेव पुरुषं बद्ध्वा कृतान्तः परिकर्षति
5035004a विधिर्नूनमसंहार्यः प्राणिनां प्लवगोत्तम
5035004c सौमित्रिं मां च रामं च व्यसनैः पश्य मोहितान्
5035005a शोकस्यास्य कदा पारं राघवोऽधिगमिष्यति
5035005c प्लवमानः परिश्रान्तो हतनौः सागरे यथा
5035006a राक्षसानां क्षयं कृत्वा सूदयित्वा च रावणम्
5035006c लङ्कामुन्मूलितां कृत्वा कदा द्रक्ष्यति मां पतिः
5035007a स वाच्यः संत्वरस्वेति यावदेव न पूर्यते
5035007c अयं संवत्सरः कालस्तावद्धि मम जीवितम्
5035008a वर्तते दशमो मासो द्वौ तु शेषौ प्लवंगम
5035008c रावणेन नृशंसेन समयो यः कृतो मम
5035009a विभीषणेन च भ्रात्रा मम निर्यातनं प्रति
5035009c अनुनीतः प्रयत्नेन न च तत्कुरुते मतिम्
5035010a मम प्रतिप्रदानं हि रावणस्य न रोचते
5035010c रावणं मार्गते संख्ये मृत्युः कालवशं गतम्
5035011a ज्येष्ठा कन्यानला नम विभीषणसुता कपे
5035011c तया ममैतदाख्यातं मात्रा प्रहितया स्वयम्
5035012a अविन्ध्यो नाम मेधावी विद्वान्राक्षसपुंगवः
5035012c धृतिमाञ्शीलवान्वृद्धो रावणस्य सुसंमतः
5035013a रामात्क्षयमनुप्राप्तं रक्षसां प्रत्यचोदयत्
5035013c न च तस्यापि दुष्टात्मा शृणोति वचनं हितम्
5035014a आशंसेति हरिश्रेष्ठ क्षिप्रं मां प्राप्स्यते पतिः
5035014c अन्तरात्मा हि मे शुद्धस्तस्मिंश्च बहवो गुणाः
5035015a उत्साहः पौरुषं सत्त्वमानृशंस्यं कृतज्ञता
5035015c विक्रमश्च प्रभावश्च सन्ति वानरराघवे
5035016a चतुर्दशसहस्राणि राक्षसानां जघान यः
5035016c जनस्थाने विना भ्रात्रा शत्रुः कस्तस्य नोद्विजेत्
5035017a न स शक्यस्तुलयितुं व्यसनैः पुरुषर्षभः
5035017c अहं तस्यानुभावज्ञा शक्रस्येव पुलोमजा
5035018a शरजालांशुमाञ्शूरः कपे रामदिवाकरः
5035018c शत्रुरक्षोमयं तोयमुपशोषं नयिष्यति
5035019a इति संजल्पमानां तां रामार्थे शोककर्शिताम्
5035019c अश्रुसंपूर्णवदनामुवाच हनुमान्कपिः
5035020a श्रुत्वैव तु वचो मह्यं क्षिप्रमेष्यति राघवः
5035020c चमूं प्रकर्षन्महतीं हर्यृक्षगणसंकुलाम्
5035021a अथ वा मोचयिष्यामि तामद्यैव हि राक्षसात्
5035021c अस्माद्दुःखादुपारोह मम पृष्ठमनिन्दिते
5035022a त्वं हि पृष्ठगतां कृत्वा संतरिष्यामि सागरम्
5035022c शक्तिरस्ति हि मे वोढुं लङ्कामपि सरावणाम्
5035023a अहं प्रस्रवणस्थाय राघवायाद्य मैथिलि
5035023c प्रापयिष्यामि शक्राय हव्यं हुतमिवानलः
5035024a द्रक्ष्यस्यद्यैव वैदेहि राघवं सहलक्ष्मणम्
5035024c व्यवसाय समायुक्तं विष्णुं दैत्यवधे यथा
5035025a त्वद्दर्शनकृतोत्साहमाश्रमस्थं महाबलम्
5035025c पुरंदरमिवासीनं नागराजस्य मूर्धनि
5035026a पृष्ठमारोह मे देवि मा विकाङ्क्षस्व शोभने
5035026c योगमन्विच्छ रामेण शशाङ्केनेव रोहिणी
5035027a कथयन्तीव चन्द्रेण सूर्येणेव सुवर्चला
5035027c मत्पृष्ठमधिरुह्य त्वं तराकाशमहार्णवम्
5035028a न हि मे संप्रयातस्य त्वामितो नयतोऽङ्गने
5035028c अनुगन्तुं गतिं शक्ताः सर्वे लङ्कानिवासिनः
5035029a यथैवाहमिह प्राप्तस्तथैवाहमसंशयम्
5035029c यास्यामि पश्य वैदेहि त्वामुद्यम्य विहायसं
5035030a मैथिली तु हरिश्रेष्ठाच्छ्रुत्वा वचनमद्भुतम्
5035030c हर्षविस्मितसर्वाङ्गी हनूमन्तमथाब्रवीत्
5035031a हनूमन्दूरमध्वनं कथं मां वोढुमिच्छसि
5035031c तदेव खलु ते मन्ये कपित्वं हरियूथप
5035032a कथं वाल्पशरीरस्त्वं मामितो नेतुमिच्छसि
5035032c सकाशं मानवेन्द्रस्य भर्तुर्मे प्लवगर्षभ
5035033a सीताया वचनं श्रुत्वा हनूमान्मारुतात्मजः
5035033c चिन्तयामास लक्ष्मीवान्नवं परिभवं कृतम्
5035034a न मे जानाति सत्त्वं वा प्रभावं वासितेक्षणा
5035034c तस्मात्पश्यतु वैदेही यद्रूपं मम कामतः
5035035a इति संचिन्त्य हनुमांस्तदा प्लवगसत्तमः
5035035c दर्शयामास वैदेह्याः स्वरूपमरिमर्दनः
5035036a स तस्मात्पादपाद्धीमानाप्लुत्य प्लवगर्षभः
5035036c ततो वर्धितुमारेभे सीताप्रत्ययकारणात्
5035037a मेरुमन्दारसंकाशो बभौ दीप्तानलप्रभः
5035037c अग्रतो व्यवतस्थे च सीताया वानरर्षभः
5035038a हरिः पर्वतसंकाशस्ताम्रवक्त्रो महाबलः
5035038c वज्रदंष्ट्रनखो भीमो वैदेहीमिदमब्रवीत्
5035039a सपर्वतवनोद्देशां साट्टप्राकारतोरणाम्
5035039c लङ्कामिमां सनथां वा नयितुं शक्तिरस्ति मे
5035040a तदवस्थाप्य तां बुद्धिरलं देवि विकाङ्क्षया
5035040c विशोकं कुरु वैदेहि राघवं सहलक्ष्मणम्
5035041a तं दृष्ट्वाचलसंकाशमुवाच जनकात्मजा
5035041c पद्मपत्रविशालाक्षी मारुतस्यौरसं सुतम्
5035042a तव सत्त्वं बलं चैव विजानामि महाकपे
5035042c वायोरिव गतिं चापि तेजश्चाग्निरिवाद्भुतम्
5035043a प्राकृतोऽन्यः कथं चेमां भूमिमागन्तुमर्हति
5035043c उदधेरप्रमेयस्य पारं वानरपुंगव
5035044a जानामि गमने शक्तिं नयने चापि ते मम
5035044c अवश्यं साम्प्रधार्याशु कार्यसिद्धिरिहात्मनः
5035045a अयुक्तं तु कपिश्रेष्ठ मया गन्तुं त्वया सह
5035045c वायुवेगसवेगस्य वेगो मां मोहयेत्तव
5035046a अहमाकाशमासक्ता उपर्युपरि सागरम्
5035046c प्रपतेयं हि ते पृष्ठाद्भयाद्वेगेन गच्छतः
5035047a पतिता सागरे चाहं तिमिनक्रझषाकुले
5035047c भयेयमाशु विवशा यादसामन्नमुत्तमम्
5035048a न च शक्ष्ये त्वया सार्धं गन्तुं शत्रुविनाशन
5035048c कलत्रवति संदेहस्त्वय्यपि स्यादसंशयम्
5035049a ह्रियमाणां तु मां दृष्ट्वा राक्षसा भीमविक्रमाः
5035049c अनुगच्छेयुरादिष्टा रावणेन दुरात्मना
5035050a तैस्त्वं परिवृतः शूरैः शूलमुद्गर पाणिभिः
5035050c भवेस्त्वं संशयं प्राप्तो मया वीर कलत्रवान्
5035051a सायुधा बहवो व्योम्नि राक्षसास्त्वं निरायुधः
5035051c कथं शक्ष्यसि संयातुं मां चैव परिरक्षितुम्
5035052a युध्यमानस्य रक्षोभिस्ततस्तैः क्रूरकर्मभिः
5035052c प्रपतेयं हि ते पृष्ठद्भयार्ता कपिसत्तम
5035053a अथ रक्षांसि भीमानि महान्ति बलवन्ति च
5035053c कथंचित्साम्पराये त्वां जयेयुः कपिसत्तम
5035054a अथ वा युध्यमानस्य पतेयं विमुखस्य ते
5035054c पतितां च गृहीत्वा मां नयेयुः पापराक्षसाः
5035055a मां वा हरेयुस्त्वद्धस्ताद्विशसेयुरथापि वा
5035055c अव्यवस्थौ हि दृश्येते युद्धे जयपराजयौ
5035056a अहं वापि विपद्येयं रक्षोभिरभितर्जिता
5035056c त्वत्प्रयत्नो हरिश्रेष्ठ भवेन्निष्फल एव तु
5035057a कामं त्वमपि पर्याप्तो निहन्तुं सर्वराक्षसान्
5035057c राघवस्य यशो हीयेत्त्वया शस्तैस्तु राक्षसैः
5035058a अथ वादाय रक्षांसि न्यस्येयुः संवृते हि माम्
5035058c यत्र ते नाभिजानीयुर्हरयो नापि राघवः
5035059a आरम्भस्तु मदर्थोऽयं ततस्तव निरर्थकः
5035059c त्वया हि सह रामस्य महानागमने गुणः
5035060a मयि जीवितमायत्तं राघवस्य महात्मनः
5035060c भ्रातॄणां च महाबाहो तव राजकुलस्य च
5035061a तौ निराशौ मदर्थे तु शोकसंतापकर्शितौ
5035061c सह सर्वर्क्षहरिभिस्त्यक्ष्यतः प्राणसंग्रहम्
5035062a भर्तुर्भक्तिं पुरस्कृत्य रामादन्यस्य वानर
5035062c नाहं स्प्रष्टुं पदा गात्रमिच्छेयं वानरोत्तम
5035063a यदहं गात्रसंस्पर्शं रावणस्य गता बलात्
5035063c अनीशा किं करिष्यामि विनाथा विवशा सती
5035064a यदि रामो दशग्रीवमिह हत्वा सराक्षसं
5035064c मामितो गृह्य गच्छेत तत्तस्य सदृशं भवेत्
5035065a श्रुता हि दृष्टाश्च मया पराक्रमा; महात्मनस्तस्य रणावमर्दिनः
5035065c न देवगन्धर्वभुजंगराक्षसा; भवन्ति रामेण समा हि संयुगे
5035066a समीक्ष्य तं संयति चित्रकार्मुकं; महाबलं वासवतुल्यविक्रमम्
5035066c सलक्ष्मणं को विषहेत राघवं; हुताशनं दीप्तमिवानिलेरितम्
5035067a सलक्ष्मणं राघवमाजिमर्दनं; दिशागजं मत्तमिव व्यवस्थितम्
5035067c सहेत को वानरमुख्य संयुगे; युगान्तसूर्यप्रतिमं शरार्चिषम्
5035068a स मे हरिश्रेष्ठ सलक्ष्मणं पतिं; सयूथपं क्षिप्रमिहोपपादय
5035068c चिराय रामं प्रति शोककर्शितां; कुरुष्व मां वानरमुख्य हर्षिताम्
5036001a ततः स कपिशार्दूलस्तेन वाक्येन हर्षितः
5036001c सीतामुवाच तच्छ्रुत्वा वाक्यं वाक्यविशारदः
5036002a युक्तरूपं त्वया देवि भाषितं शुभदर्शने
5036002c सदृशं स्त्रीस्वभावस्य साध्वीनां विनयस्य च
5036003a स्त्रीत्वं न तु समर्थं हि सागरं व्यतिवर्तितुम्
5036003c मामधिष्ठाय विस्तीर्णं शतयोजनमायतम्
5036004a द्वितीयं कारणं यच्च ब्रवीषि विनयान्विते
5036004c रामादन्यस्य नार्हामि संस्पर्शमिति जानकि
5036005a एतत्ते देवि सदृशं पत्न्यास्तस्य महात्मनः
5036005c का ह्यन्या त्वामृते देवि ब्रूयाद्वचनमीदृशम्
5036006a श्रोष्यते चैव काकुत्स्थः सर्वं निरवशेषतः
5036006c चेष्टितं यत्त्वया देवि भाषितं मम चाग्रतः
5036007a कारणैर्बहुभिर्देवि राम प्रियचिकीर्षया
5036007c स्नेहप्रस्कन्नमनसा मयैतत्समुदीरितम्
5036008a लङ्काया दुष्प्रवेशत्वाद्दुस्तरत्वान्महोदधेः
5036008c सामर्थ्यादात्मनश्चैव मयैतत्समुदाहृतम्
5036009a इच्छामि त्वां समानेतुमद्यैव रघुबन्धुना
5036009c गुरुस्नेहेन भक्त्या च नान्यथा तदुदाहृतम्
5036010a यदि नोत्सहसे यातुं मया सार्धमनिन्दिते
5036010c अभिज्ञानं प्रयच्छ त्वं जानीयाद्राघवो हि यत्
5036011a एवमुक्ता हनुमता सीता सुरसुतोपमा
5036011c उवाच वचनं मन्दं बाष्पप्रग्रथिताक्षरम्
5036012a इदं श्रेष्ठमभिज्ञानं ब्रूयास्त्वं तु मम प्रियम्
5036012c शैलस्य चित्रकूटस्य पादे पूर्वोत्तरे तदा
5036013a तापसाश्रमवासिन्याः प्राज्यमूलफलोदके
5036013c तस्मिन्सिद्धाश्रमे देशे मन्दाकिन्या अदूरतः
5036014a तस्योपवनषण्डेषु नानापुष्पसुगन्धिषु
5036014c विहृत्य सलिलक्लिन्ना तवाङ्के समुपाविशम्
5036015a पर्यायेण प्रसुप्तश्च ममाङ्के भरताग्रजः
5036016a ततो मांससमायुक्तो वायसः पर्यतुण्डयत्
5036016c तमहं लोष्टमुद्यम्य वारयामि स्म वायसं
5036017a दारयन्स च मां काकस्तत्रैव परिलीयते
5036017c न चाप्युपरमन्मांसाद्भक्षार्थी बलिभोजनः
5036018a उत्कर्षन्त्यां च रशनां क्रुद्धायां मयि पक्षिणे
5036018c स्रंसमाने च वसने ततो दृष्टा त्वया ह्यहम्
5036019a त्वया विहसिता चाहं क्रुद्धा संलज्जिता तदा
5036019c भक्ष्य गृद्धेन कालेन दारिता त्वामुपागता
5036020a आसीनस्य च ते श्रान्ता पुनरुत्सङ्गमाविशम्
5036020c क्रुध्यन्ती च प्रहृष्टेन त्वयाहं परिसान्त्विता
5036021a बाष्पपूर्णमुखी मन्दं चक्षुषी परिमार्जती
5036021c लक्षिताहं त्वया नाथ वायसेन प्रकोपिता
5036022a आशीविष इव क्रुद्धः श्वसान्वाक्यमभाषथाः
5036022c केन ते नागनासोरु विक्षतं वै स्तनान्तरम्
5036022e कः क्रीडति सरोषेण पञ्चवक्त्रेण भोगिना
5036023a वीक्षमाणस्ततस्तं वै वायसं समवैक्षथाः
5036023c नखैः सरुधिरैस्तीक्ष्णैर्मामेवाभिमुखं स्थितम्
5036024a पुत्रः किल स शक्रस्य वायसः पततां वरः
5036024c धरान्तरचरः शीघ्रं पवनस्य गतौ समः
5036025a ततस्तस्मिन्महाबाहुः कोपसंवर्तितेक्षणः
5036025c वायसे कृतवान्क्रूरां मतिं मतिमतां वर
5036026a स दर्भसंस्तराद्गृह्य ब्रह्मणोऽस्त्रेण योजयः
5036026c स दीप्त इव कालाग्निर्जज्वालाभिमुखो द्विजम्
5036027a चिक्षेपिथ प्रदीप्तां तामिषीकां वायसं प्रति
5036027c अनुसृष्टस्तदा कालो जगाम विविधां गतिम्
5036027e त्राणकाम इमं लोकं सर्वं वै विचचार ह
5036028a स पित्रा च परित्यक्तः सुरैः सर्वैर्महर्षिभिः
5036028c त्रीँल्लोकान्संपरिक्रम्य त्वामेव शरणं गतः
5036029a तं त्वं निपतितं भूमौ शरण्यः शरणागतम्
5036029c वधार्हमपि काकुत्स्थ कृपया पर्यपालयः
5036029e न शर्म लब्ध्वा लोकेषु त्वामेव शरणं गतः
5036030a परिद्यूनं विषण्णं च स त्वमायान्तमुक्तवान्
5036030c मोघं कर्तुं न शक्यं तु ब्राह्ममस्त्रं तदुच्यताम्
5036031a ततस्तस्याक्षि काकस्य हिनस्ति स्म स दक्षिणम्
5036032a स ते तदा नमस्कृत्वा राज्ञे दशरथाय च
5036032c त्वया वीर विसृष्टस्तु प्रतिपेदे स्वमालयम्
5036033a मत्कृते काकमात्रेऽपि ब्रह्मास्त्रं समुदीरितम्
5036033c कस्माद्यो मां हरत्त्वत्तः क्षमसे तं महीपते
5036034a स कुरुष्व महोत्साहं कृपां मयि नरर्षभ
5036034c आनृशंस्यं परो धर्मस्त्वत्त एव मया श्रुतः
5036035a जानामि त्वां महावीर्यं महोत्साहं महाबलम्
5036035c अपारपारमक्षोभ्यं गाम्भीर्यात्सागरोपमम्
5036035e भर्तारं ससमुद्राया धरण्या वासवोपमम्
5036036a एवमस्त्रविदां श्रेष्ठः सत्त्ववान्बलवानपि
5036036c किमर्थमस्त्रं रक्षःसु न योजयसि राघव
5036037a न नागा नापि गन्धर्वा नासुरा न मरुद्गणाः
5036037c रामस्य समरे वेगं शक्ताः प्रति समाधितुम्
5036038a तस्या वीर्यवतः कश्चिद्यद्यस्ति मयि संभ्रमः
5036038c किमर्थं न शरैस्तीक्ष्णैः क्षयं नयति राक्षसान्
5036039a भ्रातुरादेशमादाय लक्ष्मणो वा परंतपः
5036039c कस्य हेतोर्न मां वीरः परित्राति महाबलः
5036040a यदि तौ पुरुषव्याघ्रौ वाय्विन्द्रसमतेजसौ
5036040c सुराणामपि दुर्धर्षो किमर्थं मामुपेक्षतः
5036041a ममैव दुष्कृतं किंचिन्महदस्ति न संशयः
5036041c समर्थावपि तौ यन्मां नावेक्षेते परंतपौ
5036042a कौसल्या लोकभर्तारं सुषुवे यं मनस्विनी
5036042c तं ममार्थे सुखं पृच्छ शिरसा चाभिवादय
5036043a स्रजश्च सर्वरत्नानि प्रिया याश्च वराङ्गनाः
5036043c ऐश्वर्यं च विशालायां पृथिव्यामपि दुर्लभम्
5036044a पितरं मातरं चैव संमान्याभिप्रसाद्य च
5036044c अनुप्रव्रजितो रामं सुमित्रा येन सुप्रजाः
5036044e आनुकूल्येन धर्मात्मा त्यक्त्वा सुखमनुत्तमम्
5036045a अनुगच्छति काकुत्स्थं भ्रातरं पालयन्वने
5036045c सिंहस्कन्धो महाबाहुर्मनस्वी प्रियदर्शनः
5036046a पितृवद्वर्तते रामे मातृवन्मां समाचरन्
5036046c ह्रियमाणां तदा वीरो न तु मां वेद लक्ष्मणः
5036047a वृद्धोपसेवी लक्ष्मीवाञ्शक्तो न बहुभाषिता
5036047c राजपुत्रः प्रियश्रेष्ठः सदृशः श्वशुरस्य मे
5036048a मत्तः प्रियतरो नित्यं भ्राता रामस्य लक्ष्मणः
5036048c नियुक्तो धुरि यस्यां तु तामुद्वहति वीर्यवान्
5036049a यं दृष्ट्वा राघवो नैव वृद्धमार्यमनुस्मरत्
5036049c स ममार्थाय कुशलं वक्तव्यो वचनान्मम
5036049e मृदुर्नित्यं शुचिर्दक्षः प्रियो रामस्य लक्ष्मणः
5036050a इदं ब्रूयाश्च मे नाथं शूरं रामं पुनः पुनः
5036050c जीवितं धारयिष्यामि मासं दशरथात्मज
5036050e ऊर्ध्वं मासान्न जीवेयं सत्येनाहं ब्रवीमि ते
5036051a रावणेनोपरुद्धां मां निकृत्या पापकर्मणा
5036051c त्रातुमर्हसि वीर त्वं पातालादिव कौशिकीम्
5036052a ततो वस्त्रगतं मुक्त्वा दिव्यं चूडामणिं शुभम्
5036052c प्रदेयो राघवायेति सीता हनुमते ददौ
5036053a प्रतिगृह्य ततो वीरो मणिरत्नमनुत्तमम्
5036053c अङ्गुल्या योजयामास न ह्यस्या प्राभवद्भुजः
5036054a मणिरत्नं कपिवरः प्रतिगृह्याभिवाद्य च
5036054c सीतां प्रदक्षिणं कृत्वा प्रणतः पार्श्वतः स्थितः
5036055a हर्षेण महता युक्तः सीतादर्शनजेन सः
5036055c हृदयेन गतो रामं शरीरेण तु विष्ठितः
5036056a मणिवरमुपगृह्य तं महार्हं; जनकनृपात्मजया धृतं प्रभावात्
5036056c गिरिवरपवनावधूतमुक्तः; सुखितमनाः प्रतिसंक्रमं प्रपेदे
5037001a मणिं दत्त्वा ततः सीता हनूमन्तमथाब्रवीत्
5037001c अभिज्ञानमभिज्ञातमेतद्रामस्य तत्त्वतः
5037002a मणिं तु दृष्ट्वा रामो वै त्रयाणां संस्मरिष्यति
5037002c वीरो जनन्या मम च राज्ञो दशरथस्य च
5037003a स भूयस्त्वं समुत्साहे चोदितो हरिसत्तम
5037003c अस्मिन्कार्यसमारम्भे प्रचिन्तय यदुत्तरम्
5037004a त्वमस्मिन्कार्यनिर्योगे प्रमाणं हरिसत्तम
5037004c तस्य चिन्तय यो यत्नो दुःखक्षयकरो भवेत्
5037005a स तथेति प्रतिज्ञाय मारुतिर्भीमविक्रमः
5037005c शिरसावन्द्य वैदेहीं गमनायोपचक्रमे
5037006a ज्ञात्वा संप्रस्थितं देवी वानरं मारुतात्मजम्
5037006c बाष्पगद्गदया वाचा मैथिली वाक्यमब्रवीत्
5037007a कुशलं हनुमन्ब्रूयाः सहितौ रामलक्ष्मणौ
5037007c सुग्रीवं च सहामात्यं वृद्धान्सर्वांश्च वानरान्
5037008a यथा च स महाबाहुर्मां तारयति राघवः
5037008c अस्माद्दुःखाम्बुसंरोधात्त्वं समाधातुमर्हसि
5037009a जीवन्तीं मां यथा रामः संभावयति कीर्तिमान्
5037009c तत्त्वया हनुमन्वाच्यं वाचा धर्ममवाप्नुहि
5037010a नित्यमुत्साहयुक्ताश्च वाचः श्रुत्वा मयेरिताः
5037010c वर्धिष्यते दाशरथेः पौरुषं मदवाप्तये
5037011a मत्संदेशयुता वाचस्त्वत्तः श्रुत्वैव राघवः
5037011c पराक्रमविधिं वीरो विधिवत्संविधास्यति
5037012a सीतायास्तद्वचः श्रुत्वा हनुमान्मारुतात्मजः
5037012c शिरस्यञ्जलिमाधाय वाक्यमुत्तरमब्रवीत्
5037013a क्षिप्रमेष्यति काकुत्स्थो हर्यृक्षप्रवरैर्वृतः
5037013c यस्ते युधि विजित्यारीञ्शोकं व्यपनयिष्यति
5037014a न हि पश्यामि मर्त्येषु नामरेष्वसुरेषु वा
5037014c यस्तस्य वमतो बाणान्स्थातुमुत्सहतेऽग्रतः
5037015a अप्यर्कमपि पर्जन्यमपि वैवस्वतं यमम्
5037015c स हि सोढुं रणे शक्तस्तवहेतोर्विशेषतः
5037016a स हि सागरपर्यन्तां महीं शासितुमीहते
5037016c त्वन्निमित्तो हि रामस्य जयो जनकनन्दिनि
5037017a तस्य तद्वचनं श्रुत्वा सम्यक्सत्यं सुभाषितम्
5037017c जानकी बहु मेनेऽथ वचनं चेदमब्रवीत्
5037018a ततस्तं प्रस्थितं सीता वीक्षमाणा पुनः पुनः
5037018c भर्तुः स्नेहान्वितं वाक्यं सौहार्दादनुमानयत्
5037019a यदि वा मन्यसे वीर वसैकाहमरिंदम
5037019c कस्मिंश्चित्संवृते देशे विश्रान्तः श्वो गमिष्यसि
5037020a मम चेदल्पभाग्यायाः साम्निध्यात्तव वीर्यवान्
5037020c अस्य शोकस्य महतो मुहूर्तं मोक्षणं भवेत्
5037021a गते हि हरिशार्दूल पुनरागमनाय तु
5037021c प्राणानामपि संदेहो मम स्यान्नात्र संशयः
5037022a तवादर्शनजः शोको भूयो मां परितापयेत्
5037022c दुःखाद्दुःखपरामृष्टां दीपयन्निव वानर
5037023a अयं च वीर संदेहस्तिष्ठतीव ममाग्रतः
5037023c सुमहांस्त्वत्सहायेषु हर्यृक्षेषु हरीश्वर
5037024a कथं नु खलु दुष्पारं तरिष्यन्ति महोदधिम्
5037024c तानि हर्यृक्षसैन्यानि तौ वा नरवरात्मजौ
5037025a त्रयाणामेव भूतानां सागरस्येह लङ्घने
5037025c शक्तिः स्याद्वैनतेयस्य तव वा मारुतस्य वा
5037026a तदस्मिन्कार्यनिर्योगे वीरैवं दुरतिक्रमे
5037026c किं पश्यसि समाधानं त्वं हि कार्यविदां वरः
5037027a काममस्य त्वमेवैकः कार्यस्य परिसाधने
5037027c पर्याप्तः परवीरघ्न यशस्यस्ते बलोदयः
5037028a बलैः समग्रैर्यदि मां रावणं जित्य संयुगे
5037028c विजयी स्वपुरं यायात्तत्तु मे स्याद्यशस्करम्
5037029a बलैस्तु संकुलां कृत्वा लङ्कां परबलार्दनः
5037029c मां नयेद्यदि काकुत्स्थस्तत्तस्य सदृशं भवेत्
5037030a तद्यथा तस्य विक्रान्तमनुरूपं महात्मनः
5037030c भवेदाहव शूरस्य तथा त्वमुपपादय
5037031a तदर्थोपहितं वाक्यं सहितं हेतुसंहितम्
5037031c निशम्य हनुमाञ्शेषं वाक्यमुत्तरमब्रवीत्
5037032a देवि हर्यृक्षसैन्यानामीश्वरः प्लवतां वरः
5037032c सुग्रीवः सत्त्वसंपन्नस्तवार्थे कृतनिश्चयः
5037033a स वानरसहस्राणां कोटीभिरभिसंवृतः
5037033c क्षिप्रमेष्यति वैदेहि राक्षसानां निबर्हणः
5037034a तस्य विक्रमसंपन्नाः सत्त्ववन्तो महाबलाः
5037034c मनःसंकल्पसंपाता निदेशे हरयः स्थिताः
5037035a येषां नोपरि नाधस्तान्न तिर्यक्सज्जते गतिः
5037035c न च कर्मसु सीदन्ति महत्स्वमिततेजसः
5037036a असकृत्तैर्महोत्सहैः ससागरधराधरा
5037036c प्रदक्षिणीकृता भूमिर्वायुमार्गानुसारिभिः
5037037a मद्विशिष्टाश्च तुल्याश्च सन्ति तत्र वनौकसः
5037037c मत्तः प्रत्यवरः कश्चिन्नास्ति सुग्रीवसंनिधौ
5037038a अहं तावदिह प्राप्तः किं पुनस्ते महाबलाः
5037038c न हि प्रकृष्टाः प्रेष्यन्ते प्रेष्यन्ते हीतरे जनाः
5037039a तदलं परितापेन देवि शोको व्यपैतु ते
5037039c एकोत्पातेन ते लङ्कामेष्यन्ति हरियूथपाः
5037040a मम पृष्ठगतौ तौ च चन्द्रसूर्याविवोदितौ
5037040c त्वत्सकाशं महासत्त्वौ नृसिंहावागमिष्यतः
5037041a तौ हि वीरौ नरवरौ सहितौ रामलक्ष्मणौ
5037041c आगम्य नगरीं लङ्कां सायकैर्विधमिष्यतः
5037042a सगणं रावणं हत्वा राघवो रघुनन्दनः
5037042c त्वामादाय वरारोहे स्वपुरं प्रतियास्यति
5037043a तदाश्वसिहि भद्रं ते भव त्वं कालकाङ्क्षिणी
5037043c नचिराद्द्रक्ष्यसे रामं प्रज्वजन्तमिवानिलम्
5037044a निहते राक्षसेन्द्रे च सपुत्रामात्यबान्धवे
5037044c त्वं समेष्यसि रामेण शशाङ्केनेव रोहिणी
5037045a क्षिप्रं त्वं देवि शोकस्य पारं यास्यसि मैथिलि
5037045c रावणं चैव रामेण निहतं द्रक्ष्यसेऽचिरात्
5037046a एवमाश्वस्य वैदेहीं हनूमान्मारुतात्मजः
5037046c गमनाय मतिं कृत्वा वैदेहीं पुनरब्रवीत्
5037047a तमरिघ्नं कृतात्मानं क्षिप्रं द्रक्ष्यसि राघवम्
5037047c लक्ष्मणं च धनुष्पाणिं लङ्काद्वारमुपस्थितम्
5037048a नखदंष्ट्रायुधान्वीरान्सिंहशार्दूलविक्रमान्
5037048c वानरान्वारणेन्द्राभान्क्षिप्रं द्रक्ष्यसि संगतान्
5037049a शैलाम्बुदनिकाशानां लङ्कामलयसानुषु
5037049c नर्दतां कपिमुख्यानामार्ये यूथान्यनेकशः
5037050a स तु मर्मणि घोरेण ताडितो मन्मथेषुणा
5037050c न शर्म लभते रामः सिंहार्दित इव द्विपः
5037051a मा रुदो देवि शोकेन मा भूत्ते मनसोऽप्रियम्
5037051c शचीव पथ्या शक्रेण भर्त्रा नाथवती ह्यसि
5037052a रामाद्विशिष्टः कोऽन्योऽस्ति कश्चित्सौमित्रिणा समः
5037052c अग्निमारुतकल्पौ तौ भ्रातरौ तव संश्रयौ
5037053a नास्मिंश्चिरं वत्स्यसि देवि देशे; रक्षोगणैरध्युषितोऽतिरौद्रे
5037053c न ते चिरादागमनं प्रियस्य; क्षमस्व मत्संगमकालमात्रम्
5038001a श्रुत्वा तु वचनं तस्य वायुसूनोर्महात्मनः
5038001c उवाचात्महितं वाक्यं सीता सुरसुतोपमा
5038002a त्वां दृष्ट्वा प्रियवक्तारं संप्रहृष्यामि वानर
5038002c अर्धसंजातसस्येव वृष्टिं प्राप्य वसुंधरा
5038003a यथा तं पुरुषव्याघ्रं गात्रैः शोकाभिकर्शितैः
5038003c संस्पृशेयं सकामाहं तथा कुरु दयां मयि
5038004a अभिज्ञानं च रामस्य दत्तं हरिगणोत्तम
5038004c क्षिप्तामीषिकां काकस्य कोपादेकाक्षिशातनीम्
5038005a मनःशिलायास्तिकलो गण्डपार्श्वे निवेशितः
5038005c त्वया प्रनष्टे तिलके तं किल स्मर्तुमर्हसि
5038006a स वीर्यवान्कथं सीतां हृतां समनुमन्यसे
5038006c वसन्तीं रक्षसां मध्ये महेन्द्रवरुणोपम
5038007a एष चूडामणिर्दिव्यो मया सुपरिरक्षितः
5038007c एतं दृष्ट्वा प्रहृष्यामि व्यसने त्वामिवानघ
5038008a एष निर्यातितः श्रीमान्मया ते वारिसंभवः
5038008c अतः परं न शक्ष्यामि जीवितुं शोकलालसा
5038009a असह्यानि च दुःखानि वाचश्च हृदयच्छिदः
5038009c राक्षसीनां सुघोराणां त्वत्कृते मर्षयाम्यहम्
5038010a धारयिष्यामि मासं तु जीवितं शत्रुसूदन
5038010c मासादूर्ध्वं न जीविष्ये त्वया हीना नृपात्मज
5038011a घोरो राक्षसराजोऽयं दृष्टिश्च न सुखा मयि
5038011c त्वां च श्रुत्वा विपद्यन्तं न जीवेयमहं क्षणम्
5038012a वैदेह्या वचनं श्रुत्वा करुणं साश्रुभाषितम्
5038012c अथाब्रवीन्महातेजा हनुमान्मारुतात्मजः
5038013a त्वच्छोकविमुखो रामो देवि सत्येन ते शपे
5038013c रामे शोकाभिभूते तु लक्ष्मणः परितप्यते
5038014a दृष्टा कथंचिद्भवती न कालः परिशोचितुम्
5038014c इमं मुहूर्तं दुःखानामन्तं द्रक्ष्यसि भामिनि
5038015a तावुभौ पुरुषव्याघ्रौ राजपुत्रावनिन्दितौ
5038015c त्वद्दर्शनकृतोत्साहौ लङ्कां भस्मीकरिष्यतः
5038016a हत्वा तु समरे क्रूरं रावणं सह बान्धवम्
5038016c राघवौ त्वां विशालाक्षि स्वां पुरीं प्रापयिष्यतः
5038017a यत्तु रामो विजानीयादभिज्ञानमनिन्दिते
5038017c प्रीतिसंजननं तस्य भूयस्त्वं दातुमर्हसि
5038018a साब्रवीद्दत्तमेवेह मयाभिज्ञानमुत्तमम्
5038018c एतदेव हि रामस्य दृष्ट्वा मत्केशभूषणम्
5038018e श्रद्धेयं हनुमन्वाक्यं तव वीर भविष्यति
5038019a स तं मणिवरं गृह्य श्रीमान्प्लवगसत्तमः
5038019c प्रणम्य शिरसा देवीं गमनायोपचक्रमे
5038020a तमुत्पातकृतोत्साहमवेक्ष्य हरिपुंगवम्
5038020c वर्धमानं महावेगमुवाच जनकात्मजा
5038020e अश्रुपूर्णमुखी दीना बाष्पगद्गदया गिरा
5038021a हनूमन्सिंहसंकाशौ भ्रातरौ रामलक्ष्मणौ
5038021c सुग्रीवं च सहामात्यं सर्वान्ब्रूया अनामयम्
5038022a यथा च स महाबाहुर्मां तारयति राघवः
5038022c अस्माद्दुःखाम्बुसंरोधात्तत्समाधातुमर्हसि
5038023a इमं च तीव्रं मम शोकवेगं; रक्षोभिरेभिः परिभर्त्सनं च
5038023c ब्रूयास्तु रामस्य गतः समीपं; शिवश्च तेऽध्वास्तु हरिप्रवीर
5038024a स राजपुत्र्या प्रतिवेदितार्थः; कपिः कृतार्थः परिहृष्टचेताः
5038024c तदल्पशेषं प्रसमीक्ष्य कार्यं; दिशं ह्युदीचीं मनसा जगाम
5039001a स च वाग्भिः प्रशस्ताभिर्गमिष्यन्पूजितस्तया
5039001c तस्माद्देशादपक्रम्य चिन्तयामास वानरः
5039002a अल्पशेषमिदं कार्यं दृष्टेयमसितेक्षणा
5039002c त्रीनुपायानतिक्रम्य चतुर्थ इह दृश्यते
5039003a न साम रक्षःसु गुणाय कल्पते; न दनमर्थोपचितेषु वर्तते
5039003c न भेदसाध्या बलदर्पिता जनाः; पराक्रमस्त्वेष ममेह रोचते
5039004a न चास्य कार्यस्य पराक्रमादृते; विनिश्चयः कश्चिदिहोपपद्यते
5039004c हृतप्रवीरास्तु रणे हि राक्षसाः; कथंचिदीयुर्यदिहाद्य मार्दवम्
5039005a कार्ये कर्मणि निर्दिष्टो यो बहून्यपि साधयेत्
5039005c पूर्वकार्यविरोधेन स कार्यं कर्तुमर्हति
5039006a न ह्येकः साधको हेतुः स्वल्पस्यापीह कर्मणः
5039006c यो ह्यर्थं बहुधा वेद स समर्थोऽर्थसाधने
5039007a इहैव तावत्कृतनिश्चयो ह्यहं; यदि व्रजेयं प्लवगेश्वरालयम्
5039007c परात्मसंमर्द विशेषतत्त्ववि;त्ततः कृतं स्यान्मम भर्तृशासनम्
5039008a कथं नु खल्वद्य भवेत्सुखागतं; प्रसह्य युद्धं मम राक्षसैः सह
5039008c तथैव खल्वात्मबलं च सारव;त्समानयेन्मां च रणे दशाननः
5039009a इदमस्य नृशंसस्य नन्दनोपममुत्तमम्
5039009c वनं नेत्रमनःकान्तं नानाद्रुमलतायुतम्
5039010a इदं विध्वंसयिष्यामि शुष्कं वनमिवानलः
5039010c अस्मिन्भग्ने ततः कोपं करिष्यति स रावणः
5039011a ततो महत्साश्वमहारथद्विपं; बलं समानेष्वपि राक्षसाधिपः
5039011c त्रिशूलकालायसपट्टिशायुधं; ततो महद्युद्धमिदं भविष्यति
5039012a अहं तु तैः संयति चण्डविक्रमैः; समेत्य रक्षोभिरसंगविक्रमः
5039012c निहत्य तद्रावणचोदितं बलं; सुखं गमिष्यामि कपीश्वरालयम्
5039013a ततो मारुतवत्क्रुद्धो मारुतिर्भीमविक्रमः
5039013c ऊरुवेगेन महता द्रुमान्क्षेप्तुमथारभत्
5039014a ततस्तद्धनुमान्वीरो बभञ्ज प्रमदावनम्
5039014c मत्तद्विजसमाघुष्टं नानाद्रुमलतायुतम्
5039015a तद्वनं मथितैर्वृक्षैर्भिन्नैश्च सलिलाशयैः
5039015c चूर्णितैः पर्वताग्रैश्च बभूवाप्रियदर्शनम्
5039016a लतागृहैश्चित्रगृहैश्च नाशितै;र्महोरगैर्व्यालमृगैश्च निर्धुतैः
5039016c शिलागृहैरुन्मथितैस्तथा गृहैः; प्रनष्टरूपं तदभून्महद्वनम्
5039017a स तस्य कृत्वार्थपतेर्महाकपि;र्महद्व्यलीकं मनसो महात्मनः
5039017c युयुत्सुरेको बहुभिर्महाबलैः; श्रिया ज्वलंस्तोरणमाश्रितः कपिः
5040001a ततः पक्षिनिनादेन वृक्षभङ्गस्वनेन च
5040001c बभूवुस्त्राससंभ्रान्ताः सर्वे लङ्कानिवासिनः
5040002a विद्रुताश्च भयत्रस्ता विनेदुर्मृगपक्षुणः
5040002c रक्षसां च निमित्तानि क्रूराणि प्रतिपेदिरे
5040003a ततो गतायां निद्रायां राक्षस्यो विकृताननाः
5040003c तद्वनं ददृशुर्भग्नं तं च वीरं महाकपिम्
5040004a स ता दृष्ट्व महाबाहुर्महासत्त्वो महाबलः
5040004c चकार सुमहद्रूपं राक्षसीनां भयावहम्
5040005a ततस्तं गिरिसंकाशमतिकायं महाबलम्
5040005c राक्षस्यो वानरं दृष्ट्वा पप्रच्छुर्जनकात्मजाम्
5040006a कोऽयं कस्य कुतो वायं किंनिमित्तमिहागतः
5040006c कथं त्वया सहानेन संवादः कृत इत्युत
5040007a आचक्ष्व नो विशालाक्षि मा भूत्ते सुभगे भयम्
5040007c संवादमसितापाङ्गे त्वया किं कृतवानयम्
5040008a अथाब्रवीत्तदा साध्वी सीता सर्वाङ्गशोभना
5040008c रक्षसां कामरूपाणां विज्ञाने मम का गतिः
5040009a यूयमेवास्य जानीत योऽयं यद्वा करिष्यति
5040009c अहिरेव अहेः पादान्विजानाति न संशयः
5040010a अहमप्यस्य भीतास्मि नैनं जानामि कोऽन्वयम्
5040010c वेद्मि राक्षसमेवैनं कामरूपिणमागतम्
5040011a वैदेह्या वचनं श्रुत्वा राक्षस्यो विद्रुता द्रुतम्
5040011c स्थिताः काश्चिद्गताः काश्चिद्रावणाय निवेदितुम्
5040012a रावणस्य समीपे तु राक्षस्यो विकृताननाः
5040012c विरूपं वानरं भीममाख्यातुमुपचक्रमुः
5040013a अशोकवनिका मध्ये राजन्भीमवपुः कपिः
5040013c सीतया कृतसंवादस्तिष्ठत्यमितविक्रमः
5040014a न च तं जानकी सीता हरिं हरिणलोचणा
5040014c अस्माभिर्बहुधा पृष्टा निवेदयितुमिच्छति
5040015a वासवस्य भवेद्दूतो दूतो वैश्रवणस्य वा
5040015c प्रेषितो वापि रामेण सीतान्वेषणकाङ्क्षया
5040016a तेन त्वद्भूतरूपेण यत्तत्तव मनोहरम्
5040016c नानामृगगणाकीर्णं प्रमृष्टं प्रमदावनम्
5040017a न तत्र कश्चिदुद्देशो यस्तेन न विनाशितः
5040017c यत्र सा जानकी सीता स तेन न विनाशितः
5040018a जानकीरक्षणार्थं वा श्रमाद्वा नोपलभ्यते
5040018c अथ वा कः श्रमस्तस्य सैव तेनाभिरक्षिता
5040019a चारुपल्लवपत्राढ्यं यं सीता स्वयमास्थिता
5040019c प्रवृद्धः शिंशपावृक्षः स च तेनाभिरक्षितः
5040020a तस्योग्ररूपस्योग्रं त्वं दण्डमाज्ञातुमर्हसि
5040020c सीता संभाषिता येन तद्वनं च विनाशितम्
5040021a मनःपरिगृहीतां तां तव रक्षोगणेश्वर
5040021c कः सीतामभिभाषेत यो न स्यात्त्यक्तजीवितः
5040022a राक्षसीनां वचः श्रुत्वा रावणो राक्षसेश्वरः
5040022c हुतागिरिव जज्वाल कोपसंवर्तितेक्षणः
5040023a आत्मनः सदृशाञ्शूरान्किंकरान्नाम राक्षसान्
5040023c व्यादिदेश महातेजा निग्रहार्थं हनूमतः
5040024a तेषामशीतिसाहस्रं किंकराणां तरस्विनाम्
5040024c निर्ययुर्भवनात्तस्मात्कूटमुद्गरपाणयः
5040025a महोदरा महादंष्ट्रा घोररूपा महाबलाः
5040025c युद्धाभिमनसः सर्वे हनूमद्ग्रहणोन्मुखाः
5040026a ते कपिं तं समासाद्य तोरणस्थमवस्थितम्
5040026c अभिपेतुर्महावेगाः पतङ्गा इव पावकम्
5040027a ते गदाभिर्विचित्राभिः परिघैः काञ्चनाङ्गदैः
5040027c आजघ्नुर्वानरश्रेष्ठं शरैरादित्यसंनिभैः
5040028a हनूमानपि तेजस्वी श्रीमान्पर्वतसंनिभः
5040028c क्षितावाविध्य लाङ्गूलं ननाद च महास्वनम्
5040029a तस्य संनादशब्देन तेऽभवन्भयशङ्किताः
5040029c ददृशुश्च हनूमन्तं संध्यामेघमिवोन्नतम्
5040030a स्वामिसंदेशनिःशङ्कास्ततस्ते राक्षसाः कपिम्
5040030c चित्रैः प्रहरणैर्भीमैरभिपेतुस्ततस्ततः
5040031a स तैः परिवृतः शूरैः सर्वतः स महाबलः
5040031c आससादायसं भीमं परिघं तोरणाश्रितम्
5040032a स तं परिघमादाय जघान रजनीचरान्
5040033a स पन्नगमिवादाय स्फुरन्तं विनतासुतः
5040033c विचचाराम्बरे वीरः परिगृह्य च मारुतिः
5040034a स हत्वा राक्षसान्वीरः किंकरान्मारुतात्मजः
5040034c युद्धाकाङ्क्षी पुनर्वीरस्तोरणं समुपस्थितः
5040035a ततस्तस्माद्भयान्मुक्ताः कतिचित्तत्र राक्षसाः
5040035c निहतान्किंकरान्सर्वान्रावणाय न्यवेदयन्
5040036a स राक्षसानां निहतं महाबलं; निशम्य राजा परिवृत्तलोचनः
5040036c समादिदेशाप्रतिमं पराक्रमे; प्रहस्तपुत्रं समरे सुदुर्जयम्
5041001a ततः स किंकरान्हत्वा हनूमान्ध्यानमास्थितः
5041001c वनं भग्नं मया चैत्यप्रासादो न विनाशितः
5041001e तस्मात्प्रासादमप्येवमिमं विध्वंसयाम्यहम्
5041002a इति संचिन्त्य हनुमान्मनसा दर्शयन्बलम्
5041002c चैत्यप्रासादमाप्लुत्य मेरुशृङ्गमिवोन्नतम्
5041002e आरुरोह हरिश्रेष्ठो हनूमान्मारुतात्मजः
5041003a संप्रधृष्य च दुर्धर्षश्चैत्यप्रासादमुन्नतम्
5041003c हनूमान्प्रज्वलँल्लक्ष्म्या पारियात्रोपमोऽभवत्
5041004a स भूत्वा तु महाकायो हनूमान्मारुतात्मजः
5041004c धृष्टमास्फोटयामास लङ्कां शब्देन पूरयन्
5041005a तस्यास्फोटितशब्देन महता श्रोत्रघातिना
5041005c पेतुर्विहंगा गगनादुच्चैश्चेदमघोषयत्
5041006a जयत्यतिबलो रामो लक्ष्मणश्च महाबलः
5041006c राजा जयति सुग्रीवो राघवेणाभिपालितः
5041007a दासोऽहं कोसलेन्द्रस्य रामस्याक्लिष्टकर्मणः
5041007c हनुमाञ्शत्रुसैन्यानां निहन्ता मारुतात्मजः
5041008a न रावणसहस्रं मे युद्धे प्रतिबलं भवेत्
5041008c शिलाभिस्तु प्रहरतः पादपैश्च सहस्रशः
5041009a अर्दयित्वा पुरीं लङ्कामभिवाद्य च मैथिलीम्
5041009c समृद्धार्थो गमिष्यामि मिषतां सर्वरक्षसाम्
5041010a एवमुक्त्वा विमानस्थश्चैत्यस्थान्हरिपुंगवः
5041010c ननाद भीमनिर्ह्रादो रक्षसां जनयन्भयम्
5041011a तेन शब्देन महता चैत्यपालाः शतं ययुः
5041011c गृहीत्वा विविधानस्त्रान्प्रासान्खड्गान्परश्वधान्
5041011e विसृजन्तो महाक्षया मारुतिं पर्यवारयन्
5041012a आवर्त इव गङ्गायास्तोयस्य विपुलो महान्
5041012c परिक्षिप्य हरिश्रेष्ठं स बभौ रक्षसां गणः
5041013a ततो वातात्मजः क्रुद्धो भीमरूपं समास्थितः
5041014a प्रासादस्य महांस्तस्य स्तम्भं हेमपरिष्कृतम्
5041014c उत्पाटयित्वा वेगेन हनूमान्मारुतात्मजः
5041014e ततस्तं भ्रामयामास शतधारं महाबलः
5041015a स राक्षसशतं हत्वा वज्रेणेन्द्र इवासुरान्
5041015c अन्तरिक्षस्थितः श्रीमानिदं वचनमब्रवीत्
5041016a मादृशानां सहस्राणि विसृष्टानि महात्मनाम्
5041016c बलिनां वानरेन्द्राणां सुग्रीववशवर्तिनाम्
5041017a शतैः शतसहस्रैश्च कोटीभिरयुतैरपि
5041017c आगमिष्यति सुग्रीवः सर्वेषां वो निषूदनः
5041018a नेयमस्ति पुरी लङ्का न यूयं न च रावणः
5041018c यस्मादिक्ष्वाकुनाथेन बद्धं वैरं महात्मना
5042001a संदिष्टो राक्षसेन्द्रेण प्रहस्तस्य सुतो बली
5042001c जम्बुमाली महादंष्ट्रो निर्जगाम धनुर्धरः
5042002a रक्तमाल्याम्बरधरः स्रग्वी रुचिरकुण्डलः
5042002c महान्विवृत्तनयनश्चण्डः समरदुर्जयः
5042003a धनुः शक्रधनुः प्रख्यं महद्रुचिरसायकम्
5042003c विस्फारयाणो वेगेन वज्राशनिसमस्वनम्
5042004a तस्य विस्फारघोषेण धनुषो महता दिशः
5042004c प्रदिशश्च नभश्चैव सहसा समपूर्यत
5042005a रथेन खरयुक्तेन तमागतमुदीक्ष्य सः
5042005c हनूमान्वेगसंपन्नो जहर्ष च ननाद च
5042006a तं तोरणविटङ्कस्थं हनूमन्तं महाकपिम्
5042006c जम्बुमाली महाबाहुर्विव्याध निशितैः शरैः
5042007a अर्धचन्द्रेण वदने शिरस्येकेन कर्णिना
5042007c बाह्वोर्विव्याध नाराचैर्दशभिस्तं कपीश्वरम्
5042008a तस्य तच्छुशुभे ताम्रं शरेणाभिहतं मुखम्
5042008c शरदीवाम्बुजं फुल्लं विद्धं भास्कररश्मिना
5042009a चुकोप बाणाभिहतो राक्षसस्य महाकपिः
5042009c ततः पार्श्वेऽतिविपुलां ददर्श महतीं शिलाम्
5042010a तरसा तां समुत्पाट्य चिक्षेप बलवद्बली
5042010c तां शरैर्दशभिः क्रुद्धस्ताडयामास राक्षसः
5042011a विपन्नं कर्म तद्दृष्ट्वा हनूमांश्चण्डविक्रमः
5042011c सालं विपुलमुत्पाट्य भ्रामयामास वीर्यवान्
5042012a भ्रामयन्तं कपिं दृष्ट्वा सालवृक्षं महाबलम्
5042012c चिक्षेप सुबहून्बाणाञ्जम्बुमाली महाबलः
5042013a सालं चतुर्भिर्चिच्छेद वानरं पञ्चभिर्भुजे
5042013c उरस्येकेन बाणेन दशभिस्तु स्तनान्तरे
5042014a स शरैः पूरिततनुः क्रोधेन महता वृतः
5042014c तमेव परिघं गृह्य भ्रामयामास वेगितः
5042015a अतिवेगोऽतिवेगेन भ्रामयित्वा बलोत्कटः
5042015c परिघं पातयामास जम्बुमालेर्महोरसि
5042016a तस्य चैव शिरो नास्ति न बाहू न च जानुनी
5042016c न धनुर्न रथो नाश्वास्तत्रादृश्यन्त नेषवः
5042017a स हतस्तरसा तेन जम्बुमाली महारथः
5042017c पपात निहतो भूमौ चूर्णिताङ्गविभूषणः
5042018a जम्बुमालिं च निहतं किंकरांश्च महाबलान्
5042018c चुक्रोध रावणः श्रुत्वा कोपसंरक्तलोचनः
5042019a स रोषसंवर्तितताम्रलोचनः; प्रहस्तपुत्रे निहते महाबले
5042019c अमात्यपुत्रानतिवीर्यविक्रमा;न्समादिदेशाशु निशाचरेश्वरः
5043001a ततस्ते राक्षसेन्द्रेण चोदिता मन्त्रिणः सुताः
5043001c निर्ययुर्भवनात्तस्मात्सप्त सप्तार्चिवर्चसः
5043002a महाबलपरीवारा धनुष्मन्तो महाबलाः
5043002c कृतास्त्रास्त्रविदां श्रेष्ठाः परस्परजयैषिणः
5043003a हेमजालपरिक्षिप्तैर्ध्वजवद्भिः पताकिभिः
5043003c तोयदस्वननिर्घोषैर्वाजियुक्तैर्महारथैः
5043004a तप्तकाञ्चनचित्राणि चापान्यमितविक्रमाः
5043004c विस्फारयन्तः संहृष्टास्तडिद्वन्त इवाम्बुदाः
5043005a जनन्यस्तास्ततस्तेषां विदित्वा किंकरान्हतान्
5043005c बभूवुः शोकसंभ्रान्ताः सबान्धवसुहृज्जनाः
5043006a ते परस्परसंघर्षास्तप्तकाञ्चनभूषणाः
5043006c अभिपेतुर्हनूमन्तं तोरणस्थमवस्थितम्
5043007a सृजन्तो बाणवृष्टिं ते रथगर्जितनिःस्वनाः
5043007c वृष्टिमन्त इवाम्भोदा विचेरुर्नैरृतर्षभाः
5043008a अवकीर्णस्ततस्ताभिर्हनूमाञ्शरवृष्टिभिः
5043008c अभवत्संवृताकारः शैलराडिव वृष्टिभिः
5043009a स शरान्वञ्चयामास तेषामाशुचरः कपिः
5043009c रथवेगांश्च वीराणां विचरन्विमलेऽम्बरे
5043010a स तैः क्रीडन्धनुष्मद्भिर्व्योम्नि वीरः प्रकाशते
5043010c धनुष्मद्भिर्यथा मेघैर्मारुतः प्रभुरम्बरे
5043011a स कृत्वा निनदं घोरं त्रासयंस्तां महाचमूम्
5043011c चकार हनुमान्वेगं तेषु रक्षःसु वीर्यवान्
5043012a तलेनाभिहनत्कांश्चित्पादैः कांश्चित्परंतपः
5043012c मुष्टिनाभ्यहनत्कांश्चिन्नखैः कांश्चिद्व्यदारयत्
5043013a प्रममाथोरसा कांश्चिदूरुभ्यामपरान्कपिः
5043013c केचित्तस्यैव नादेन तत्रैव पतिता भुवि
5043014a ततस्तेष्ववपन्नेषु भूमौ निपतितेषु च
5043014c तत्सैन्यमगमत्सर्वं दिशो दशभयार्दितम्
5043015a विनेदुर्विस्वरं नागा निपेतुर्भुवि वाजिनः
5043015c भग्ननीडध्वजच्छत्रैर्भूश्च कीर्णाभवद्रथैः
5043016a स तान्प्रवृद्धान्विनिहत्य राक्षसा;न्महाबलश्चण्डपराक्रमः कपिः
5043016c युयुत्सुरन्यैः पुनरेव राक्षसै;स्तदेव वीरोऽभिजगाम तोरणम्
5044001a हतान्मन्त्रिसुतान्बुद्ध्वा वानरेण महात्मना
5044001c रावणः संवृताकारश्चकार मतिमुत्तमाम्
5044002a स विरूपाक्षयूपाक्षौ दुर्धरं चैव राक्षसं
5044002c प्रघसं भासकर्णं च पञ्चसेनाग्रनायकान्
5044003a संदिदेश दशग्रीवो वीरान्नयविशारदान्
5044003c हनूमद्ग्रहणे व्यग्रान्वायुवेगसमान्युधि
5044004a यात सेनाग्रगाः सर्वे महाबलपरिग्रहाः
5044004c सवाजिरथमातङ्गाः स कपिः शास्यतामिति
5044005a यत्तैश्च खलु भाव्यं स्यात्तमासाद्य वनालयम्
5044005c कर्म चापि समाधेयं देशकालविरोधितम्
5044006a न ह्यहं तं कपिं मन्ये कर्मणा प्रतितर्कयन्
5044006c सर्वथा तन्महद्भूतं महाबलपरिग्रहम्
5044006e भवेदिन्द्रेण वा सृष्टमस्मदर्थं तपोबलात्
5044007a सनागयक्षगन्धर्वा देवासुरमहर्षयः
5044007c युष्माभिः सहितैः सर्वैर्मया सह विनिर्जिताः
5044008a तैरवश्यं विधातव्यं व्यलीकं किंचिदेव नः
5044008c तदेव नात्र संदेहः प्रसह्य परिगृह्यताम्
5044009a नावमन्यो भवद्भिश्च हरिः क्रूरपराक्रमः
5044009c दृष्टा हि हरयः शीघ्रा मया विपुलविक्रमाः
5044010a वाली च सह सुग्रीवो जाम्बवांश्च महाबलः
5044010c नीलः सेनापतिश्चैव ये चान्ये द्विविदादयः
5044011a नैव तेषां गतिर्भीमा न तेजो न पराक्रमः
5044011c न मतिर्न बलोत्साहो न रूपपरिकल्पनम्
5044012a महत्सत्त्वमिदं ज्ञेयं कपिरूपं व्यवस्थितम्
5044012c प्रयत्नं महदास्थाय क्रियतामस्य निग्रहः
5044013a कामं लोकास्त्रयः सेन्द्राः ससुरासुरमानवाः
5044013c भवतामग्रतः स्थातुं न पर्याप्ता रणाजिरे
5044014a तथापि तु नयज्ञेन जयमाकाङ्क्षता रणे
5044014c आत्मा रक्ष्यः प्रयत्नेन युद्धसिद्धिर्हि चञ्चला
5044015a ते स्वामिवचनं सर्वे प्रतिगृह्य महौजसः
5044015c समुत्पेतुर्महावेगा हुताशसमतेजसः
5044016a रथैश्च मत्तैर्नागैश्च वाजिभिश्च महाजवैः
5044016c शस्त्रैश्च विविधैस्तीक्ष्णैः सर्वैश्चोपचिता बलैः
5044017a ततस्तं ददृशुर्वीरा दीप्यमानं महाकपिम्
5044017c रश्मिमन्तमिवोद्यन्तं स्वतेजोरश्मिमालिनम्
5044018a तोरणस्थं महावेगं महासत्त्वं महाबलम्
5044018c महामतिं महोत्साहं महाकायं महाबलम्
5044019a तं समीक्ष्यैव ते सर्वे दिक्षु सर्वास्ववस्थिताः
5044019c तैस्तैः प्रहरणैर्भीमैरभिपेतुस्ततस्ततः
5044020a तस्य पञ्चायसास्तीक्ष्णाः सिताः पीतमुखाः शराः
5044020c शिरस्त्युत्पलपत्राभा दुर्धरेण निपातिताः
5044021a स तैः पञ्चभिराविद्धः शरैः शिरसि वानरः
5044021c उत्पपात नदन्व्योम्नि दिशो दश विनादयन्
5044022a ततस्तु दुर्धरो वीरः सरथः सज्जकार्मुकः
5044022c किरञ्शरशतैर्नैकैरभिपेदे महाबलः
5044023a स कपिर्वारयामास तं व्योम्नि शरवर्षिणम्
5044023c वृष्टिमन्तं पयोदान्ते पयोदमिव मारुतः
5044024a अर्द्यमानस्ततस्तेन दुर्धरेणानिलात्मजः
5044024c चकार निनदं भूयो व्यवर्धत च वेगवान्
5044025a स दूरं सहसोत्पत्य दुर्धरस्य रथे हरिः
5044025c निपपात महावेगो विद्युद्राशिर्गिराविव
5044026a ततस्तं मथिताष्टाश्वं रथं भग्नाक्षकूवरम्
5044026c विहाय न्यपतद्भूमौ दुर्धरस्त्यक्तजीवितः
5044027a तं विरूपाक्षयूपाक्षौ दृष्ट्वा निपतितं भुवि
5044027c संजातरोषौ दुर्धर्षावुत्पेततुररिंदमौ
5044028a स ताभ्यां सहसोत्पत्य विष्ठितो विमलेऽम्बरे
5044028c मुद्गराभ्यां महाबाहुर्वक्षस्यभिहतः कपिः
5044029a तयोर्वेगवतोर्वेगं विनिहत्य महाबलः
5044029c निपपात पुनर्भूमौ सुपर्णसमविक्रमः
5044030a स सालवृक्षमासाद्य समुत्पाट्य च वानरः
5044030c तावुभौ राक्षसौ वीरौ जघान पवनात्मजः
5044031a ततस्तांस्त्रीन्हताञ्ज्ञात्वा वानरेण तरस्विना
5044031c अभिपेदे महावेगः प्रसह्य प्रघसो हरिम्
5044032a भासकर्णश्च संक्रुद्धः शूलमादाय वीर्यवान्
5044032c एकतः कपिशार्दूलं यशस्विनमवस्थितौ
5044033a पट्टिशेन शिताग्रेण प्रघसः प्रत्यपोथयत्
5044033c भासकर्णश्च शूलेन राक्षसः कपिसत्तमम्
5044034a स ताभ्यां विक्षतैर्गात्रैरसृग्दिग्धतनूरुहः
5044034c अभवद्वानरः क्रुद्धो बालसूर्यसमप्रभः
5044035a समुत्पाट्य गिरेः शृङ्गं समृगव्यालपादपम्
5044035c जघान हनुमान्वीरो राक्षसौ कपिकुञ्जरः
5044036a ततस्तेष्ववसन्नेषु सेनापतिषु पञ्चसु
5044036c बलं तदवशेषं तु नाशयामास वानरः
5044037a अश्वैरश्वान्गजैर्नागान्योधैर्योधान्रथै रथान्
5044037c स कपिर्नाशयामास सहस्राक्ष इवासुरान्
5044038a हतैर्नागैश्च तुरगैर्भग्नाक्षैश्च महारथैः
5044038c हतैश्च राक्षसैर्भूमी रुद्धमार्गा समन्ततः
5044039a ततः कपिस्तान्ध्वजिनीपतीन्रणे; निहत्य वीरान्सबलान्सवाहनान्
5044039c तदेव वीरः परिगृह्य तोरणं; कृतक्षणः काल इव प्रजाक्षये
5045001a सेनापतीन्पञ्च स तु प्रमापिता;न्हनूमता सानुचरान्सवाहनान्
5045001c समीक्ष्य राजा समरोद्धतोन्मुखं; कुमारमक्षं प्रसमैक्षताक्षतम्
5045002a स तस्य दृष्ट्यर्पणसंप्रचोदितः; प्रतापवान्काञ्चनचित्रकार्मुकः
5045002c समुत्पपाताथ सदस्युदीरितो; द्विजातिमुख्यैर्हविषेव पावकः
5045003a ततो महद्बालदिवाकरप्रभं; प्रतप्तजाम्बूनदजालसंततम्
5045003c रथां समास्थाय ययौ स वीर्यवा;न्महाहरिं तं प्रति नैरृतर्षभः
5045004a ततस्तपःसंग्रहसंचयार्जितं; प्रतप्तजाम्बूनदजालशोभितम्
5045004c पताकिनं रत्नविभूषितध्वजं; मनोजवाष्टाश्ववरैः सुयोजितम्
5045005a सुरासुराधृष्यमसंगचारिणं; रविप्रभं व्योमचरं समाहितम्
5045005c सतूणमष्टासिनिबद्धबन्धुरं; यथाक्रमावेशितशक्तितोमरम्
5045006a विराजमानं प्रतिपूर्णवस्तुना; सहेमदाम्ना शशिसूर्यवर्वसा
5045006c दिवाकराभं रथमास्थितस्ततः; स निर्जगामामरतुल्यविक्रमः
5045007a स पूरयन्खं च महीं च साचलां; तुरंगमतङ्गमहारथस्वनैः
5045007c बलैः समेतैः स हि तोरणस्थितं; समर्थमासीनमुपागमत्कपिम्
5045008a स तं समासाद्य हरिं हरीक्षणो; युगान्तकालाग्निमिव प्रजाक्षये
5045008c अवस्थितं विस्मितजातसंभ्रमः; समैक्षताक्षो बहुमानचक्षुषा
5045009a स तस्य वेगं च कपेर्महात्मनः; पराक्रमं चारिषु पार्थिवात्मजः
5045009c विचारयन्खं च बलं महाबलो; हिमक्षये सूर्य इवाभिवर्धते
5045010a स जातमन्युः प्रसमीक्ष्य विक्रमं; स्थिरः स्थितः संयति दुर्निवारणम्
5045010c समाहितात्मा हनुमन्तमाहवे; प्रचोदयामास शरैस्त्रिभिः शितैः
5045011a ततः कपिं तं प्रसमीक्ष्य गर्वितं; जितश्रमं शत्रुपराजयोर्जितम्
5045011c अवैक्षताक्षः समुदीर्णमानसः; सबाणपाणिः प्रगृहीतकार्मुकः
5045012a स हेमनिष्काङ्गदचारुकुण्डलः; समाससादाशु पराक्रमः कपिम्
5045012c तयोर्बभूवाप्रतिमः समागमः; सुरासुराणामपि संभ्रमप्रदः
5045013a ररास भूमिर्न तताप भानुमा;न्ववौ न वायुः प्रचचाल चाचलः
5045013c कपेः कुमारस्य च वीक्ष्य संयुगं; ननाद च द्यौरुदधिश्च चुक्षुभे
5045014a ततः स वीरः सुमुखान्पतत्रिणः; सुवर्णपुङ्खान्सविषानिवोरगान्
5045014c समाधिसंयोगविमोक्षतत्त्ववि;च्छरानथ त्रीन्कपिमूर्ध्न्यपातयत्
5045015a स तैः शरैर्मूर्ध्नि समं निपातितैः; क्षरन्नसृग्दिग्धविवृत्तलोचनः
5045015c नवोदितादित्यनिभः शरांशुमा;न्व्यराजतादित्य इवांशुमालिकः
5045016a ततः स पिङ्गाधिपमन्त्रिसत्तमः; समीक्ष्य तं राजवरात्मजं रणे
5045016c उदग्रचित्रायुधचित्रकार्मुकं; जहर्ष चापूर्यत चाहवोन्मुखः
5045017a स मन्दराग्रस्थ इवांशुमाली; विवृद्धकोपो बलवीर्यसंयुतः
5045017c कुमारमक्षं सबलं सवाहनं; ददाह नेत्राग्निमरीचिभिस्तदा
5045018a ततः स बाणासनशक्रकार्मुकः; शरप्रवर्षो युधि राक्षसाम्बुदः
5045018c शरान्मुमोचाशु हरीश्वराचले; बलाहको वृष्टिमिवाचलोत्तमे
5045019a ततः कपिस्तं रणचण्डविक्रमं; विवृद्धतेजोबलवीर्यसायकम्
5045019c कुमारमक्षं प्रसमीक्ष्य संयुगे; ननाद हर्षाद्घनतुल्यविक्रमः
5045020a स बालभावाद्युधि वीर्यदर्पितः; प्रवृद्धमन्युः क्षतजोपमेक्षणः
5045020c समाससादाप्रतिमं रणे कपिं; गजो महाकूपमिवावृतं तृणैः
5045021a स तेन बाणैः प्रसभं निपातितै;श्चकार नादं घननादनिःस्वनः
5045021c समुत्पपाताशु नभः स मारुति;र्भुजोरुविक्षेपण घोरदर्शनः
5045022a समुत्पतन्तं समभिद्रवद्बली; स राक्षसानां प्रवरः प्रतापवान्
5045022c रथी रथश्रेष्ठतमः किरञ्शरैः; पयोधरः शैलमिवाश्मवृष्टिभिः
5045023a स ताञ्शरांस्तस्य विमोक्षयन्कपि;श्चचार वीरः पथि वायुसेविते
5045023c शरान्तरे मारुतवद्विनिष्पत;न्मनोजवः संयति चण्डविक्रमः
5045024a तमात्तबाणासनमाहवोन्मुखं; खमास्तृणन्तं विविधैः शरोत्तमैः
5045024c अवैक्षताक्षं बहुमानचक्षुषा; जगाम चिन्तां च स मारुतात्मजः
5045025a ततः शरैर्भिन्नभुजान्तरः कपिः; कुमारवर्येण महात्मना नदन्
5045025c महाभुजः कर्मविशेषतत्त्ववि;द्विचिन्तयामास रणे पराक्रमम्
5045026a अबालवद्बालदिवाकरप्रभः; करोत्ययं कर्म महन्महाबलः
5045026c न चास्य सर्वाहवकर्मशोभिनः; प्रमापणे मे मतिरत्र जायते
5045027a अयं महात्मा च महांश्च वीर्यतः; समाहितश्चातिसहश्च संयुगे
5045027c असंशयं कर्मगुणोदयादयं; सनागयक्षैर्मुनिभिश्च पूजितः
5045028a पराक्रमोत्साहविवृद्धमानसः; समीक्षते मां प्रमुखागतः स्थितः
5045028c पराक्रमो ह्यस्य मनांसि कम्पये;त्सुरासुराणामपि शीघ्रकारिणः
5045029a न खल्वयं नाभिभवेदुपेक्षितः; पराक्रमो ह्यस्य रणे विवर्धते
5045029c प्रमापणं त्वेव ममास्य रोचते; न वर्धमानोऽग्निरुपेक्षितुं क्षमः
5045030a इति प्रवेगं तु परस्य तर्कय;न्स्वकर्मयोगं च विधाय वीर्यवान्
5045030c चकार वेगं तु महाबलस्तदा; मतिं च चक्रेऽस्य वधे महाकपिः
5045031a स तस्य तानष्टहयान्महाजवा;न्समाहितान्भारसहान्विवर्तने
5045031c जघान वीरः पथि वायुसेविते; तलप्रहालैः पवनात्मजः कपिः
5045032a ततस्तलेनाभिहतो महारथः; स तस्य पिङ्गाधिपमन्त्रिनिर्जितः
5045032c स भग्ननीडः परिमुक्तकूबरः; पपात भूमौ हतवाजिरम्बरात्
5045033a स तं परित्यज्य महारथो रथं; सकार्मुकः खड्गधरः खमुत्पतत्
5045033c तपोऽभियोगादृषिरुग्रवीर्यवा;न्विहाय देहं मरुतामिवालयम्
5045034a ततः कपिस्तं विचरन्तमम्बरे; पतत्रिराजानिलसिद्धसेविते
5045034c समेत्य तं मारुतवेगविक्रमः; क्रमेण जग्राह च पादयोर्दृढम्
5045035a स तं समाविध्य सहस्रशः कपि;र्महोरगं गृह्य इवाण्डजेश्वरः
5045035c मुमोच वेगात्पितृतुल्यविक्रमो; महीतले संयति वानरोत्तमः
5045036a स भग्नबाहूरुकटीशिरो धरः; क्षरन्नसृन्निर्मथितास्थिलोचनः
5045036c स भिन्नसंधिः प्रविकीर्णबन्धनो; हतः क्षितौ वायुसुतेन राक्षसः
5045037a महाकपिर्भूमितले निपीड्य तं; चकार रक्षोऽधिपतेर्महद्भयम्
5045038a महर्षिभिश्चक्रचरैर्महाव्रतैः; समेत्य भूतैश्च सयक्षपन्नगैः
5045038c सुरैश्च सेन्द्रैर्भृशजातविस्मयै;र्हते कुमारे स कपिर्निरीक्षितः
5045039a निहत्य तं वज्रसुतोपमप्रभं; कुमारमक्षं क्षतजोपमेक्षणम्
5045039c तदेव वीरोऽभिजगाम तोरणं; कृतक्षणः काल इव प्रजाक्षये
5046001a ततस्तु रक्षोऽधिपतिर्महात्मा; हनूमताक्षे निहते कुमारे
5046001c मनः समाधाय तदेन्द्रकल्पं; समादिदेशेन्द्रजितं स रोषात्
5046002a त्वमस्त्रविच्छस्त्रभृतां वरिष्ठः; सुरासुराणामपि शोकदाता
5046002c सुरेषु सेन्द्रेषु च दृष्टकर्मा; पितामहाराधनसंचितास्त्रः
5046003a तवास्त्रबलमासाद्य नासुरा न मरुद्गणाः
5046003c न कश्चित्त्रिषु लोकेषु संयुगे न गतश्रमः
5046004a भुजवीर्याभिगुप्तश्च तपसा चाभिरक्षितः
5046004c देशकालविभागज्ञस्त्वमेव मतिसत्तमः
5046005a न तेऽस्त्यशक्यं समरेषु कर्मणा; न तेऽस्त्यकार्यं मतिपूर्वमन्त्रणे
5046005c न सोऽस्ति कश्चित्त्रिषु संग्रहेषु वै; न वेद यस्तेऽस्त्रबलं बलं च ते
5046006a ममानुरूपं तपसो बलं च ते; पराक्रमश्चास्त्रबलं च संयुगे
5046006c न त्वां समासाद्य रणावमर्दे; मनः श्रमं गच्छति निश्चितार्थम्
5046007a निहता इंकराः सर्वे जम्बुमाली च राक्षसः
5046007c अमात्यपुत्रा वीराश्च पञ्च सेनाग्रयायिनः
5046008a सहोदरस्ते दयितः कुमारोऽक्षश्च सूदितः
5046008c न तु तेष्वेव मे सारो यस्त्वय्यरिनिषूदन
5046009a इदं हि दृष्ट्वा मतिमन्महद्बलं; कपेः प्रभावं च पराक्रमं च
5046009c त्वमात्मनश्चापि समीक्ष्य सारं; कुरुष्व वेगं स्वबलानुरूपम्
5046010a बलावमर्दस्त्वयि संनिकृष्टे; यथा गते शाम्यति शान्तशत्रौ
5046010c तथा समीक्ष्यात्मबलं परं च; समारभस्वास्त्रविदां वरिष्ठ
5046011a न खल्वियं मतिः श्रेष्ठा यत्त्वां संप्रेषयाम्यहम्
5046011c इयं च राजधर्माणां क्षत्रस्य च मतिर्मता
5046012a नानाशस्त्रैश्च संग्रामे वैशारद्यमरिंदम
5046012c अवश्यमेव बोद्धव्यं काम्यश्च विजयो रणे
5046013a ततः पितुस्तद्वचनं निशम्य; प्रदक्षिणं दक्षसुतप्रभावः
5046013c चकार भर्तारमदीनसत्त्वो; रणाय वीरः प्रतिपन्नबुद्धिः
5046014a ततस्तैः स्वगणैरिष्टैरिन्द्रजित्प्रतिपूजितः
5046014c युद्धोद्धतकृतोत्साहः संग्रामं प्रतिपद्यत
5046015a श्रीमान्पद्मपलाशाक्षो राक्षसाधिपतेः सुतः
5046015c निर्जगाम महातेजाः समुद्र इव पर्वसु
5046016a स पक्षि राजोपमतुल्यवेगै;र्व्यालैश्चतुर्भिः सिततीक्ष्णदंष्ट्रैः
5046016c रथं समायुक्तमसंगवेगं; समारुरोहेन्द्रजिदिन्द्रकल्पः
5046017a स रथी धन्विनां श्रेष्ठः शस्त्रज्ञोऽस्त्रविदां वरः
5046017c रथेनाभिययौ क्षिप्रं हनूमान्यत्र सोऽभवत्
5046018a स तस्य रथनिर्घोषं ज्यास्वनं कार्मुकस्य च
5046018c निशम्य हरिवीरोऽसौ संप्रहृष्टतरोऽभवत्
5046019a सुमहच्चापमादाय शितशल्यांश्च सायकान्
5046019c हनूमन्तमभिप्रेत्य जगाम रणपण्डितः
5046020a तस्मिंस्ततः संयति जातहर्षे; रणाय निर्गच्छति बाणपाणौ
5046020c दिशश्च सर्वाः कलुषा बभूवु;र्मृगाश्च रौद्रा बहुधा विनेदुः
5046021a समागतास्तत्र तु नागयक्षा; महर्षयश्चक्रचराश्च सिद्धाः
5046021c नभः समावृत्य च पक्षिसंघा; विनेदुरुच्चैः परमप्रहृष्टाः
5046022a आयन्तं सरथं दृष्ट्वा तूर्णमिन्द्रजितं कपिः
5046022c विननाद महानादं व्यवर्धत च वेगवान्
5046023a इन्द्रजित्तु रथं दिव्यमास्थितश्चित्रकार्मुकः
5046023c धनुर्विस्फारयामास तडिदूर्जितनिःस्वनम्
5046024a ततः समेतावतितीक्ष्णवेगौ; महाबलौ तौ रणनिर्विशङ्कौ
5046024c कपिश्च रक्षोऽधिपतेश्च पुत्रः; सुरासुरेन्द्राविव बद्धवैरौ
5046025a स तस्य वीरस्य महारथस्या; धनुष्मतः संयति संमतस्य
5046025c शरप्रवेगं व्यहनत्प्रवृद्ध;श्चचार मार्गे पितुरप्रमेयः
5046026a ततः शरानायततीक्ष्णशल्या;न्सुपत्रिणः काञ्चनचित्रपुङ्खान्
5046026c मुमोच वीरः परवीरहन्ता; सुसंततान्वज्रनिपातवेगान्
5046027a स तस्य तत्स्यन्दननिःस्वनं च; मृदङ्गभेरीपटहस्वनं च
5046027c विकृष्यमाणस्य च कार्मुकस्य; निशम्य घोषं पुनरुत्पपात
5046028a शराणामन्तरेष्वाशु व्यवर्तत महाकपिः
5046028c हरिस्तस्याभिलक्षस्य मोक्षयँल्लक्ष्यसंग्रहम्
5046029a शराणामग्रतस्तस्य पुनः समभिवर्तत
5046029c प्रसार्य हस्तौ हनुमानुत्पपातानिलात्मजः
5046030a तावुभौ वेगसंपन्नौ रणकर्मविशारदौ
5046030c सर्वभूतमनोग्राहि चक्रतुर्युद्धमुत्तमम्
5046031a हनूमतो वेद न राक्षसोऽन्तरं; न मारुतिस्तस्य महात्मनोऽन्तरम्
5046031c परस्परं निर्विषहौ बभूवतुः; समेत्य तौ देवसमानविक्रमौ
5046032a ततस्तु लक्ष्ये स विहन्यमाने; शरेषु मोघेषु च संपतत्सु
5046032c जगाम चिन्तां महतीं महात्मा; समाधिसंयोगसमाहितात्मा
5046033a ततो मतिं राक्षसराजसूनु;श्चकार तस्मिन्हरिवीरमुख्ये
5046033c अवध्यतां तस्य कपेः समीक्ष्य; कथं निगच्छेदिति निग्रहार्थम्
5046034a ततः पैतामहां वीरः सोऽस्त्रमस्त्रविदां वरः
5046034c संदधे सुमहातेजास्तं हरिप्रवरं प्रति
5046035a अवध्योऽयमिति ज्ञात्वा तमस्त्रेणास्त्रतत्त्ववित्
5046035c निजग्राह महाबाहुर्मारुतात्मजमिन्द्रजित्
5046036a तेन बद्धस्ततोऽस्त्रेण राक्षसेन स वानरः
5046036c अभवन्निर्विचेष्टश्च पपात च महीतले
5046037a ततोऽथ बुद्ध्वा स तदास्त्रबन्धं; प्रभोः प्रभावाद्विगताल्पवेगः
5046037c पितामहानुग्रहमात्मनश्च; विचिन्तयामास हरिप्रवीरः
5046038a ततः स्वायम्भुवैर्मन्त्रैर्ब्रह्मास्त्रमभिमन्त्रितम्
5046038c हनूमांश्चिन्तयामास वरदानं पितामहात्
5046039a न मेऽस्त्रबन्धस्य च शक्तिरस्ति; विमोक्षणे लोकगुरोः प्रभावात्
5046039c इत्येवमेवंविहितोऽस्त्रबन्धो; मयात्मयोनेरनुवर्तितव्यः
5046040a स वीर्यमस्त्रस्य कपिर्विचार्य; पितामहानुग्रहमात्मनश्च
5046040c विमोक्षशक्तिं परिचिन्तयित्वा; पितामहाज्ञामनुवर्तते स्म
5046041a अस्त्रेणापि हि बद्धस्य भयं मम न जायते
5046041c पितामहमहेन्द्राभ्यां रक्षितस्यानिलेन च
5046042a ग्रहणे चापि रक्षोभिर्महन्मे गुणदर्शनम्
5046042c राक्षसेन्द्रेण संवादस्तस्माद्गृह्णन्तु मां परे
5046043a स निश्चितार्थः परवीरहन्ता; समीक्ष्य करी विनिवृत्तचेष्टः
5046043c परैः प्रसह्याभिगतैर्निगृह्य; ननाद तैस्तैः परिभर्त्स्यमानः
5046044a ततस्तं राक्षसा दृष्ट्वा निर्विचेष्टमरिंदमम्
5046044c बबन्धुः शणवल्कैश्च द्रुमचीरैश्च संहतैः
5046045a स रोचयामास परैश्च बन्धनं; प्रसह्य वीरैरभिनिग्रहं च
5046045c कौतूहलान्मां यदि राक्षसेन्द्रो; द्रष्टुं व्यवस्येदिति निश्चितार्थः
5046046a स बद्धस्तेन वल्केन विमुक्तोऽस्त्रेण वीर्यवान्
5046046c अस्त्रबन्धः स चान्यं हि न बन्धमनुवर्तते
5046047a अथेन्द्रजित्तं द्रुमचीरबन्धं; विचार्य वीरः कपिसत्तमं तम्
5046047c विमुक्तमस्त्रेण जगाम चिन्ता;मन्येन बद्धो ह्यनुवर्ततेऽस्त्रम्
5046048a अहो महत्कर्म कृतं निरर्थकं; न राक्षसैर्मन्त्रगतिर्विमृष्टा
5046048c पुनश्च नास्त्रे विहतेऽस्त्रमन्य;त्प्रवर्तते संशयिताः स्म सर्वे
5046049a अस्त्रेण हनुमान्मुक्तो नात्मानमवबुध्यते
5046049c कृष्यमाणस्तु रक्षोभिस्तैश्च बन्धैर्निपीडितः
5046050a हन्यमानस्ततः क्रूरै राक्षसैः काष्ठमुष्टिभिः
5046050c समीपं राक्षसेन्द्रस्य प्राकृष्यत स वानरः
5046051a अथेन्द्रजित्तं प्रसमीक्ष्य मुक्त;मस्त्रेण बद्धं द्रुमचीरसूत्रैः
5046051c व्यदर्शयत्तत्र महाबलं तं; हरिप्रवीरं सगणाय राज्ञे
5046052a तं मत्तमिव मातङ्गं बद्धं कपिवरोत्तमम्
5046052c राक्षसा राक्षसेन्द्राय रावणाय न्यवेदयन्
5046053a कोऽयं कस्य कुतो वापि किं कार्यं को व्यपाश्रयः
5046053c इति राक्षसवीराणां तत्र संजज्ञिरे कथाः
5046054a हन्यतां दह्यतां वापि भक्ष्यतामिति चापरे
5046054c राक्षसास्तत्र संक्रुद्धाः परस्परमथाब्रुवन्
5046055a अतीत्य मार्गं सहसा महात्मा; स तत्र रक्षोऽधिपपादमूले
5046055c ददर्श राज्ञः परिचारवृद्धा;न्गृहं महारत्नविभूषितं च
5046056a स ददर्श महातेजा रावणः कपिसत्तमम्
5046056c रक्षोभिर्विकृताकारैः कृष्यमाणमितस्ततः
5046057a राक्षसाधिपतिं चापि ददर्श कपिसत्तमः
5046057c तेजोबलसमायुक्तं तपन्तमिव भास्करम्
5046058a स रोषसंवर्तितताम्रदृष्टि;र्दशाननस्तं कपिमन्ववेक्ष्य
5046058c अथोपविष्टान्कुलशीलवृद्धा;न्समादिशत्तं प्रति मन्त्रमुख्यान्
5046059a यथाक्रमं तैः स कपिश्च पृष्टः; कार्यार्थमर्थस्य च मूलमादौ
5046059c निवेदयामास हरीश्वरस्य; दूतः सकाशादहमागतोऽस्मि
5047001a ततः स कर्मणा तस्य विस्मितो भीमविक्रमः
5047001c हनुमान्रोषताम्राक्षो रक्षोऽधिपमवैक्षत
5047002a भाजमानं महार्हेण काञ्चनेन विराजता
5047002c मुक्ताजालावृतेनाथ मुकुटेन महाद्युतिम्
5047003a वज्रसंयोगसंयुक्तैर्महार्हमणिविग्रहैः
5047003c हैमैराभरणैश्चित्रैर्मनसेव प्रकल्पितैः
5047004a महार्हक्षौमसंवीतं रक्तचन्दनरूषितम्
5047004c स्वनुलिप्तं विचित्राभिर्विविधभिश्च भक्तिभिः
5047005a विपुलैर्दर्शनीयैश्च रक्षाक्षैर्भीमदर्शनैः
5047005c दीप्ततीक्ष्णमहादंष्ट्रैः प्रलम्बदशनच्छदैः
5047006a शिरोभिर्दशभिर्वीरं भ्राजमानं महौजसं
5047006c नानाव्यालसमाकीर्णैः शिखरैरिव मन्दरम्
5047007a नीलाञ्जनचय प्रख्यं हारेणोरसि राजता
5047007c पूर्णचन्द्राभवक्त्रेण सबलाकमिवाम्बुदम्
5047008a बाहुभिर्बद्धकेयूरैश्चन्दनोत्तमरूषितैः
5047008c भ्राजमानाङ्गदैः पीनैः पञ्चशीर्षैरिवोरगैः
5047009a महति स्फाटिके चित्रे रत्नसंयोगसंस्कृते
5047009c उत्तमास्तरणास्तीर्णे उपविष्टं वरासने
5047010a अलंकृताभिरत्यर्थं प्रमदाभिः समन्ततः
5047010c वालव्यजनहस्ताभिरारात्समुपसेवितम्
5047011a दुर्धरेण प्रहस्तेन महापार्श्वेन रक्षसा
5047011c मन्त्रिभिर्मन्त्रतत्त्वज्ञैर्निकुम्भेन च मन्त्रिणा
5047012a उपोपविष्टं रक्षोभिश्चतुर्भिर्बलदर्पितैः
5047012c कृत्स्नैः परिवृतं लोकं चतुर्भिरिव सागरैः
5047013a मन्त्रिभिर्मन्त्रतत्त्वज्ञैरन्यैश्च शुभबुद्धिभिः
5047013c अन्वास्यमानं सचिवैः सुरैरिव सुरेश्वरम्
5047014a अपश्यद्राक्षसपतिं हनूमानतितेजसं
5047014c विष्ठितं मेरुशिखरे सतोयमिव तोयदम्
5047015a स तैः संपीड्यमानोऽपि रक्षोभिर्भीमविक्रमैः
5047015c विस्मयं परमं गत्वा रक्षोऽधिपमवैक्षत
5047016a भ्राजमानं ततो दृष्ट्वा हनुमान्राक्षसेश्वरम्
5047016c मनसा चिन्तयामास तेजसा तस्य मोहितः
5047017a अहो रूपमहो धैर्यमहो सत्त्वमहो द्युतिः
5047017c अहो राक्षसराजस्य सर्वलक्षणयुक्तता
5047018a यद्यधर्मो न बलवान्स्यादयं राक्षसेश्वरः
5047018c स्यादयं सुरलोकस्य सशक्रस्यापि रक्षिता
5047019a तेन बिभ्यति खल्वस्माल्लोकाः सामरदानवाः
5047019c अयं ह्युत्सहते क्रुद्धः कर्तुमेकार्णवं जगत्
5047020a इति चिन्तां बहुविधामकरोन्मतिमान्कपिः
5047020c दृष्ट्वा राक्षसराजस्य प्रभावममितौजसः
5048001a तमुद्वीक्ष्य महाबाहुः पिङ्गाक्षं पुरतः स्थितम्
5048001c रोषेण महताविष्टो रावणो लोकरावणः
5048002a स राजा रोषताम्राक्षः प्रहस्तं मन्त्रिसत्तमम्
5048002c कालयुक्तमुवाचेदं वचो विपुलमर्थवत्
5048003a दुरात्मा पृच्छ्यतामेष कुतः किं वास्य कारणम्
5048003c वनभङ्गे च कोऽस्यार्थो राक्षसीनां च तर्जने
5048004a रावणस्य वचः श्रुत्वा प्रहस्तो वाक्यमब्रवीत्
5048004c समाश्वसिहि भद्रं ते न भीः कार्या त्वया कपे
5048005a यदि तावत्त्वमिन्द्रेण प्रेषितो रावणालयम्
5048005c तत्त्वमाख्याहि मा ते भूद्भयं वानर मोक्ष्यसे
5048006a यदि वैश्रवणस्य त्वं यमस्य वरुणस्य च
5048006c चारुरूपमिदं कृत्वा यमस्य वरुणस्य च
5048007a विष्णुना प्रेषितो वापि दूतो विजयकाङ्क्षिणा
5048007c न हि ते वानरं तेजो रूपमात्रं तु वानरम्
5048008a तत्त्वतः कथयस्वाद्य ततो वानर मोक्ष्यसे
5048008c अनृतं वदतश्चापि दुर्लभं तव जीवितम्
5048009a अथ वा यन्निमित्तस्ते प्रवेशो रावणालये
5048010a एवमुक्तो हरिवरस्तदा रक्षोगणेश्वरम्
5048010c अब्रवीन्नास्मि शक्रस्य यमस्य वरुणस्य वा
5048011a धनदेन न मे सख्यं विष्णुना नास्मि चोदितः
5048011c जातिरेव मम त्वेषा वानरोऽहमिहागतः
5048012a दर्शने राक्षसेन्द्रस्य दुर्लभे तदिदं मया
5048012c वनं राक्षसराजस्य दर्शनार्थे विनाशितम्
5048013a ततस्ते राक्षसाः प्राप्ता बलिनो युद्धकाङ्क्षिणः
5048013c रक्षणार्थं च देहस्य प्रतियुद्धा मया रणे
5048014a अस्त्रपाशैर्न शक्योऽहं बद्धुं देवासुरैरपि
5048014c पितामहादेव वरो ममाप्येषोऽभ्युपागतः
5048015a राजानं द्रष्टुकामेन मयास्त्रमनुवर्तितम्
5048015c विमुक्तो अहमस्त्रेण राक्षसैस्त्वतिपीडितः
5048016a दूतोऽहमिति विज्ञेयो राघवस्यामितौजसः
5048016c श्रूयतां चापि वचनं मम पथ्यमिदं प्रभो
5049001a तं समीक्ष्य महासत्त्वं सत्त्ववान्हरिसत्तमः
5049001c वाक्यमर्थवदव्यग्रस्तमुवाच दशाननम्
5049002a अहं सुग्रीवसंदेशादिह प्राप्तस्तवालयम्
5049002c राक्षसेन्द्र हरीशस्त्वां भ्राता कुशलमब्रवीत्
5049003a भ्रातुः शृणु समादेशं सुग्रीवस्य महात्मनः
5049003c धर्मार्थोपहितं वाक्यमिह चामुत्र च क्षमम्
5049004a राजा दशरथो नाम रथकुञ्जरवाजिमान्
5049004c पितेव बन्धुर्लोकस्य सुरेश्वरसमद्युतिः
5049005a ज्येष्ठस्तस्य महाबाहुः पुत्रः प्रियकरः प्रभुः
5049005c पितुर्निदेशान्निष्क्रान्तः प्रविष्टो दण्डकावनम्
5049006a लक्ष्मणेन सह भ्रात्रा सीतया चापि भार्यया
5049006c रामो नाम महातेजा धर्म्यं पन्थानमाश्रितः
5049007a तस्य भार्या वने नष्टा सीता पतिमनुव्रता
5049007c वैदेहस्य सुता राज्ञो जनकस्य महात्मनः
5049008a स मार्गमाणस्तां देवीं राजपुत्रः सहानुजः
5049008c ऋश्यमूकमनुप्राप्तः सुग्रीवेण च संगतः
5049009a तस्य तेन प्रतिज्ञातं सीतायाः परिमार्गणम्
5049009c सुग्रीवस्यापि रामेण हरिराज्यं निवेदितम्
5049010a ततस्तेन मृधे हत्वा राजपुत्रेण वालिनम्
5049010c सुग्रीवः स्थापितो राज्ये हर्यृक्षाणां गणेश्वरः
5049011a स सीतामार्गणे व्यग्रः सुग्रीवः सत्यसंगरः
5049011c हरीन्संप्रेषयामास दिशः सर्वा हरीश्वरः
5049012a तां हरीणां सहस्राणि शतानि नियुतानि च
5049012c दिक्षु सर्वासु मार्गन्ते अधश्चोपरि चाम्बरे
5049013a वैनतेय समाः केचित्केचित्तत्रानिलोपमाः
5049013c असंगगतयः शीघ्रा हरिवीरा महाबलाः
5049014a अहं तु हनुमान्नाम मारुतस्यौरसः सुतः
5049014c सीतायास्तु कृते तूर्णं शतयोजनमायतम्
5049014e समुद्रं लङ्घयित्वैव तां दिदृक्षुरिहागतः
5049015a तद्भवान्दृष्टधर्मार्थस्तपः कृतपरिग्रहः
5049015c परदारान्महाप्राज्ञ नोपरोद्धुं त्वमर्हसि
5049016a न हि धर्मविरुद्धेषु बह्वपायेषु कर्मसु
5049016c मूलघातिषु सज्जन्ते बुद्धिमन्तो भवद्विधाः
5049017a कश्च लक्ष्मणमुक्तानां रामकोपानुवर्तिनाम्
5049017c शराणामग्रतः स्थातुं शक्तो देवासुरेष्वपि
5049018a न चापि त्रिषु लोकेषु राजन्विद्येत कश्चन
5049018c राघवस्य व्यलीकं यः कृत्वा सुखमवाप्नुयात्
5049019a तत्त्रिकालहितं वाक्यं धर्म्यमर्थानुबन्धि च
5049019c मन्यस्व नरदेवाय जानकी प्रतिदीयताम्
5049020a दृष्टा हीयं मया देवी लब्धं यदिह दुर्लभम्
5049020c उत्तरं कर्म यच्छेषं निमित्तं तत्र राघवः
5049021a लक्षितेयं मया सीता तथा शोकपरायणा
5049021c गृह्य यां नाभिजानासि पञ्चास्यामिव पन्नगीम्
5049022a नेयं जरयितुं शक्या सासुरैरमरैरपि
5049022c विषसंसृष्टमत्यर्थं भुक्तमन्नमिवौजसा
5049023a तपःसंतापलब्धस्ते योऽयं धर्मपरिग्रहः
5049023c न स नाशयितुं न्याय्य आत्मप्राणपरिग्रहः
5049024a अवध्यतां तपोभिर्यां भवान्समनुपश्यति
5049024c आत्मनः सासुरैर्देवैर्हेतुस्तत्राप्ययं महान्
5049025a सुग्रीवो न हि देवोऽयं नासुरो न च मानुषः
5049025c न राक्षसो न गन्धर्वो न यक्षो न च पन्नगः
5049026a मानुषो राघवो राजन्सुग्रीवश्च हरीश्वरः
5049026c तस्मात्प्राणपरित्राणं कथं राजन्करिष्यसि
5049027a न तु धर्मोपसंहारमधर्मफलसंहितम्
5049027c तदेव फलमन्वेति धर्मश्चाधर्मनाशनः
5049028a प्राप्तं धर्मफलं तावद्भवता नात्र संशयः
5049028c फलमस्याप्यधर्मस्य क्षिप्रमेव प्रपत्स्यसे
5049029a जनस्थानवधं बुद्ध्वा बुद्ध्वा वालिवधं तथा
5049029c रामसुग्रीवसख्यं च बुध्यस्व हितमात्मनः
5049030a कामं खल्वहमप्येकः सवाजिरथकुञ्जराम्
5049030c लङ्कां नाशयितुं शक्तस्तस्यैष तु विनिश्चयः
5049031a रामेण हि प्रतिज्ञातं हर्यृक्षगणसंनिधौ
5049031c उत्सादनममित्राणां सीता यैस्तु प्रधर्षिता
5049032a अपकुर्वन्हि रामस्य साक्षादपि पुरंदरः
5049032c न सुखं प्राप्नुयादन्यः किं पुनस्त्वद्विधो जनः
5049033a यां सीतेत्यभिजानासि येयं तिष्ठति ते वशे
5049033c कालरात्रीति तां विद्धि सर्वलङ्काविनाशिनीम्
5049034a तदलं कालपाशेन सीता विग्रहरूपिणा
5049034c स्वयं स्कन्धावसक्तेन क्षममात्मनि चिन्त्यताम्
5049035a सीतायास्तेजसा दग्धां रामकोपप्रपीडिताम्
5049035c दह्यमनामिमां पश्य पुरीं साट्टप्रतोलिकाम्
5049036a स सौष्ठवोपेतमदीनवादिनः; कपेर्निशम्याप्रतिमोऽप्रियं वचः
5049036c दशाननः कोपविवृत्तलोचनः; समादिशत्तस्य वधं महाकपेः
5050001a तस्य तद्वचनं श्रुत्वा वानरस्य महात्मनः
5050001c आज्ञापयद्वधं तस्य रावणः क्रोधमूर्छितः
5050002a वधे तस्य समाज्ञप्ते रावणेन दुरात्मना
5050002c निवेदितवतो दौत्यं नानुमेने विभीषणः
5050003a तं रक्षोऽधिपतिं क्रुद्धं तच्च कार्यमुपस्थितम्
5050003c विदित्वा चिन्तयामास कार्यं कार्यविधौ स्थितः
5050004a निश्चितार्थस्ततः साम्नापूज्य शत्रुजिदग्रजम्
5050004c उवाच हितमत्यर्थं वाक्यं वाक्यविशारदः
5050005a राजन्धर्मविरुद्धं च लोकवृत्तेश्च गर्हितम्
5050005c तव चासदृशं वीर कपेरस्य प्रमापणम्
5050006a असंशयं शत्रुरयं प्रवृद्धः; कृतं ह्यनेनाप्रियमप्रमेयम्
5050006c न दूतवध्यां प्रवदन्ति सन्तो; दूतस्य दृष्टा बहवो हि दण्डाः
5050007a वैरूप्यामङ्गेषु कशाभिघातो; मौण्ड्यं तथा लक्ष्मणसंनिपातः
5050007c एतान्हि दूते प्रवदन्ति दण्डा;न्वधस्तु दूतस्य न नः श्रुतोऽपि
5050008a कथं च धर्मार्थविनीतबुद्धिः; परावरप्रत्ययनिश्चितार्थः
5050008c भवद्विधः कोपवशे हि तिष्ठे;त्कोपं नियच्छन्ति हि सत्त्ववन्तः
5050009a न धर्मवादे न च लोकवृत्ते; न शास्त्रबुद्धिग्रहणेषु वापि
5050009c विद्येत कश्चित्तव वीरतुल्य;स्त्वं ह्युत्तमः सर्वसुरासुराणाम्
5050010a न चाप्यस्य कपेर्घाते कंचित्पश्याम्यहं गुणम्
5050010c तेष्वयं पात्यतां दण्डो यैरयं प्रेषितः कपिः
5050011a साधुर्वा यदि वासाधुर्परैरेष समर्पितः
5050011c ब्रुवन्परार्थं परवान्न दूतो वधमर्हति
5050012a अपि चास्मिन्हते राजन्नान्यं पश्यामि खेचरम्
5050012c इह यः पुनरागच्छेत्परं पारं महोदधिः
5050013a तस्मान्नास्य वधे यत्नः कार्यः परपुरंजय
5050013c भवान्सेन्द्रेषु देवेषु यत्नमास्थातुमर्हति
5050014a अस्मिन्विनष्टे न हि दूतमन्यं; पश्यामि यस्तौ नरराजपुत्रौ
5050014c युद्धाय युद्धप्रियदुर्विनीता;वुद्योजयेद्दीर्घपथावरुद्धौ
5050015a पराक्रमोत्साहमनस्विनां च; सुरासुराणामपि दुर्जयेन
5050015c त्वया मनोनन्दन नैरृतानां; युद्धायतिर्नाशयितुं न युक्ता
5050016a हिताश्च शूराश्च समाहिताश्च; कुलेषु जाताश्च महागुणेषु
5050016c मनस्विनः शस्त्रभृतां वरिष्ठाः; कोट्यग्रशस्ते सुभृताश्च योधाः
5050017a तदेकदेशेन बलस्य ताव;त्केचित्तवादेशकृतोऽपयान्तु
5050017c तौ राजपुत्रौ विनिगृह्य मूढौ; परेषु ते भावयितुं प्रभावम्
5051001a तस्य तद्वचनं श्रुत्वा दशग्रीवो महाबलः
5051001c देशकालहितं वाक्यं भ्रातुरुत्तममब्रवीत्
5051002a सम्यगुक्तं हि भवता दूतवध्या विगर्हिता
5051002c अवश्यं तु वधादन्यः क्रियतामस्य निग्रहः
5051003a कपीनां किल लाङ्गूलमिष्टं भवति भूषणम्
5051003c तदस्य दीप्यतां शीघ्रं तेन दग्धेन गच्छतु
5051004a ततः पश्यन्त्विमं दीनमङ्गवैरूप्यकर्शितम्
5051004c समित्रा ज्ञातयः सर्वे बान्धवाः ससुहृज्जनाः
5051005a आज्ञापयद्राक्षसेन्द्रः पुरं सर्वं सचत्वरम्
5051005c लाङ्गूलेन प्रदीप्तेन रक्षोभिः परिणीयताम्
5051006a तस्य तद्वचनं श्रुत्वा राक्षसाः कोपकर्कशाः
5051006c वेष्टन्ते तस्य लाङ्गूलं जीर्णैः कार्पासिकैः पटैः
5051007a संवेष्ट्यमाने लाङ्गूले व्यवर्धत महाकपिः
5051007c शुष्कमिन्धनमासाद्य वनेष्विव हुताशनः
5051008a तैलेन परिषिच्याथ तेऽग्निं तत्रावपातयन्
5051009a लाङ्गूलेन प्रदीप्तेन राक्षसांस्तानपातयत्
5051009c रोषामर्षपरीतात्मा बालसूर्यसमाननः
5051010a स भूयः संगतैः क्रूरै राकसैर्हरिसत्तमः
5051010c निबद्धः कृतवान्वीरस्तत्कालसदृशीं मतिम्
5051011a कामं खलु न मे शक्ता निबधस्यापि राक्षसाः
5051011c छित्त्वा पाशान्समुत्पत्य हन्यामहमिमान्पुनः
5051012a सर्वेषामेव पर्याप्तो राक्षसानामहं युधि
5051012c किं तु रामस्य प्रीत्यर्थं विषहिष्येऽहमीदृशम्
5051013a लङ्का चरयितव्या मे पुनरेव भवेदिति
5051013c रात्रौ न हि सुदृष्टा मे दुर्गकर्मविधानतः
5051013e अवश्यमेव द्रष्टव्या मया लङ्का निशाक्षये
5051014a कामं बन्धैश्च मे भूयः पुच्छस्योद्दीपनेन च
5051014c पीडां कुर्वन्तु रक्षांसि न मेऽस्ति मनसः श्रमः
5051015a ततस्ते संवृताकारं सत्त्ववन्तं महाकपिम्
5051015c परिगृह्य ययुर्हृष्टा राक्षसाः कपिकुञ्जरम्
5051016a शङ्खभेरीनिनादैस्तैर्घोषयन्तः स्वकर्मभिः
5051016c राक्षसाः क्रूरकर्माणश्चारयन्ति स्म तां पुरीम्
5051017a हनुमांश्चारयामास राक्षसानां महापुरीम्
5051017c अथापश्यद्विमानानि विचित्राणि महाकपिः
5051018a संवृतान्भूमिभागांश्च सुविभक्तांश्च चत्वरान्
5051018c रथ्याश्च गृहसंबाधाः कपिः शृङ्गाटकानि च
5051019a चत्वरेषु चतुष्केषु राजमार्गे तथैव च
5051019c घोषयन्ति कपिं सर्वे चारीक इति राक्षसाः
5051020a दीप्यमाने ततस्तस्य लाङ्गूलाग्रे हनूमतः
5051020c राक्षस्यस्ता विरूपाक्ष्यः शंसुर्देव्यास्तदप्रियम्
5051021a यस्त्वया कृतसंवादः सीते ताम्रमुखः कपिः
5051021c लाङ्गूलेन प्रदीप्तेन स एष परिणीयते
5051022a श्रुत्वा तद्वचनं क्रूरमात्मापहरणोपमम्
5051022c वैदेही शोकसंतप्ता हुताशनमुपागमत्
5051023a मङ्गलाभिमुखी तस्य सा तदासीन्महाकपेः
5051023c उपतस्थे विशालाक्षी प्रयता हव्यवाहनम्
5051024a यद्यस्ति पतिशुश्रूषा यद्यस्ति चरितं तपः
5051024c यदि चास्त्येकपत्नीत्वं शीतो भव हनूमतः
5051025a यदि कश्चिदनुक्रोशस्तस्य मय्यस्ति धीमतः
5051025c यदि वा भाग्यशेषं मे शीतो भव हनूमतः
5051026a यदि मां वृत्तसंपन्नां तत्समागमलालसाम्
5051026c स विजानाति धर्मात्मा शीतो भव हनूमतः
5051027a यदि मां तारयत्यार्यः सुग्रीवः सत्यसंगरः
5051027c अस्माद्दुःखान्महाबाहुः शीतो भव हनूमतः
5051028a ततस्तीक्ष्णार्चिरव्यग्रः प्रदक्षिणशिखोऽनलः
5051028c जज्वाल मृगशावाक्ष्याः शंसन्निव शिवं कपेः
5051029a दह्यमाने च लाङ्गूले चिन्तयामास वानरः
5051029c प्रदीप्तोऽग्निरयं कस्मान्न मां दहति सर्वतः
5051030a दृश्यते च महाज्वालः करोति च न मे रुजम्
5051030c शिशिरस्येव संपातो लाङ्गूलाग्रे प्रतिष्ठितः
5051031a अथ वा तदिदं व्यक्तं यद्दृष्टं प्लवता मया
5051031c रामप्रभावादाश्चर्यं पर्वतः सरितां पतौ
5051032a यदि तावत्समुद्रस्य मैनाकस्य च धीमथ
5051032c रामार्थं संभ्रमस्तादृक्किमग्निर्न करिष्यति
5051033a सीतायाश्चानृशंस्येन तेजसा राघवस्य च
5051033c पितुश्च मम सख्येन न मां दहति पावकः
5051034a भूयः स चिन्तयामास मुहूर्तं कपिकुञ्जरः
5051034c उत्पपाताथ वेगेन ननाद च महाकपिः
5051035a पुरद्वारं ततः श्रीमाञ्शैलशृङ्गमिवोन्नतम्
5051035c विभक्तरक्षःसंबाधमाससादानिलात्मजः
5051036a स भूत्वा शैलसंकाशः क्षणेन पुनरात्मवान्
5051036c ह्रस्वतां परमां प्राप्तो बन्धनान्यवशातयत्
5051037a विमुक्तश्चाभवच्छ्रीमान्पुनः पर्वतसंनिभः
5051037c वीक्षमाणश्च ददृशे परिघं तोरणाश्रितम्
5051038a स तं गृह्य महाबाहुः कालायसपरिष्कृतम्
5051038c रक्षिणस्तान्पुनः सर्वान्सूदयामास मारुतिः
5051039a स तान्निहत्वा रणचण्डविक्रमः; समीक्षमाणः पुनरेव लङ्काम्
5051039c प्रदीप्तलाङ्गूलकृतार्चिमाली; प्रकाशतादित्य इवांशुमाली
5052001a वीक्षमाणस्ततो लङ्कां कपिः कृतमनोरथः
5052001c वर्धमानसमुत्साहः कार्यशेषमचिन्तयत्
5052002a किं नु खल्वविशिष्टं मे कर्तव्यमिह साम्प्रतम्
5052002c यदेषां रक्षसां भूयः संतापजननं भवेत्
5052003a वनं तावत्प्रमथितं प्रकृष्टा राक्षसा हताः
5052003c बलैकदेशः क्षपितः शेषं दुर्गविनाशनम्
5052004a दुर्गे विनाशिते कर्म भवेत्सुखपरिश्रमम्
5052004c अल्पयत्नेन कार्येऽस्मिन्मम स्यात्सफलः श्रमः
5052005a यो ह्ययं मम लाङ्गूले दीप्यते हव्यवाहनः
5052005c अस्य संतर्पणं न्याय्यं कर्तुमेभिर्गृहोत्तमैः
5052006a ततः प्रदीप्तलाङ्गूलः सविद्युदिव तोयदः
5052006c भवनाग्रेषु लङ्काया विचचार महाकपिः
5052007a मुमोच हनुमानग्निं कालानलशिखोपमम्
5052008a श्वसनेन च संयोगादतिवेगो महाबलः
5052008c कालाग्निरिव जज्वाल प्रावर्धत हुताशनः
5052009a प्रदीप्तमग्निं पवनस्तेषु वेश्मसु चारयत्
5052010a तानि काञ्चनजालानि मुक्तामणिमयानि च
5052010c भवनान्यवशीर्यन्त रत्नवन्ति महान्ति च
5052011a तानि भग्नविमानानि निपेतुर्वसुधातले
5052011c भवनानीव सिद्धानामम्बरात्पुण्यसंक्षये
5052012a वज्रविद्रुमवैदूर्यमुक्तारजतसंहितान्
5052012c विचित्रान्भवनाद्धातून्स्यन्दमानान्ददर्श सः
5052013a नाग्निस्तृप्यति काष्ठानां तृणानां च यथा तथा
5052013c हनूमान्राक्षसेन्द्राणां वधे किंचिन्न तृप्यति
5052014a हुताशनज्वालसमावृता सा; हतप्रवीरा परिवृत्तयोधा
5052014c हनूमातः क्रोधबलाभिभूता; बभूव शापोपहतेव लङ्का
5052015a ससंभ्रमं त्रस्तविषण्णराक्षसां; समुज्ज्वलज्ज्वालहुताशनाङ्किताम्
5052015c ददर्श लङ्कां हनुमान्महामनाः; स्वयम्भुकोपोपहतामिवावनिम्
5052016a स राक्षसांस्तान्सुबहूंश्च हत्वा; वनं च भङ्क्त्वा बहुपादपं तत्
5052016c विसृज्य रक्षो भवनेषु चाग्निं; जगाम रामं मनसा महात्मा
5052017a लङ्कां समस्तां संदीप्य लाङ्गूलाग्निं महाकपिः
5052017c निर्वापयामास तदा समुद्रे हरिसत्तमः
5053001a संदीप्यमानां विध्वस्तां त्रस्तरक्षो गणां पुरीम्
5053001c अवेक्ष्य हानुमाँल्लङ्कां चिन्तयामास वानरः
5053002a तस्याभूत्सुमहांस्त्रासः कुत्सा चात्मन्यजायत
5053002c लङ्कां प्रदहता कर्म किंस्वित्कृतमिदं मया
5053003a धन्यास्ते पुरुषश्रेष्ठ ये बुद्ध्या कोपमुत्थितम्
5053003c निरुन्धन्ति महात्मानो दीप्तमग्निमिवाम्भसा
5053004a यदि दग्धा त्वियं लङ्का नूनमार्यापि जानकी
5053004c दग्धा तेन मया भर्तुर्हतं कार्यमजानता
5053005a यदर्थमयमारम्भस्तत्कार्यमवसादितम्
5053005c मया हि दहता लङ्कां न सीता परिरक्षिता
5053006a ईषत्कार्यमिदं कार्यं कृतमासीन्न संशयः
5053006c तस्य क्रोधाभिभूतेन मया मूलक्षयः कृतः
5053007a विनष्टा जानकी व्यक्तं न ह्यदग्धः प्रदृश्यते
5053007c लङ्कायाः कश्चिदुद्देशः सर्वा भस्मीकृता पुरी
5053008a यदि तद्विहतं कार्यं मया प्रज्ञाविपर्ययात्
5053008c इहैव प्राणसंन्यासो ममापि ह्यतिरोचते
5053009a किमग्नौ निपताम्यद्य आहोस्विद्वडवामुखे
5053009c शरीरमाहो सत्त्वानां दद्मि सागरवासिनाम्
5053010a कथं हि जीवता शक्यो मया द्रष्टुं हरीश्वरः
5053010c तौ वा पुरुषशार्दूलौ कार्यसर्वस्वघातिना
5053011a मया खलु तदेवेदं रोषदोषात्प्रदर्शितम्
5053011c प्रथितं त्रिषु लोकेषु कपितमनवस्थितम्
5053012a धिगस्तु राजसं भावमनीशमनवस्थितम्
5053012c ईश्वरेणापि यद्रागान्मया सीता न रक्षिता
5053013a विनष्टायां तु सीतायां तावुभौ विनशिष्यतः
5053013c तयोर्विनाशे सुग्रीवः सबन्धुर्विनशिष्यति
5053014a एतदेव वचः श्रुत्वा भरतो भ्रातृवत्सलः
5053014c धर्मात्मा सहशत्रुघ्नः कथं शक्ष्यति जीवितुम्
5053015a इक्ष्वाकुवंशे धर्मिष्ठे गते नाशमसंशयम्
5053015c भविष्यन्ति प्रजाः सर्वाः शोकसंतापपीडिताः
5053016a तदहं भाग्यरहितो लुप्तधर्मार्थसंग्रहः
5053016c रोषदोषपरीतात्मा व्यक्तं लोकविनाशनः
5053017a इति चिन्तयतस्तस्य निमित्तान्युपपेदिरे
5053017c पूरमप्युपलब्धानि साक्षात्पुनरचिन्तयत्
5053018a अथ वा चारुसर्वाङ्गी रक्षिता स्वेन तेजसा
5053018c न नशिष्यति कल्याणी नाग्निरग्नौ प्रवर्तते
5053019a न हि धर्मान्मनस्तस्य भार्याममिततेजसः
5053019c स्वचारित्राभिगुप्तां तां स्प्रष्टुमर्हति पावकः
5053020a नूनं रामप्रभावेन वैदेह्याः सुकृतेन च
5053020c यन्मां दहनकर्मायं नादहद्धव्यवाहनः
5053021a त्रयाणां भरतादीनां भ्रातॄणां देवता च या
5053021c रामस्य च मनःकान्ता सा कथं विनशिष्यति
5053022a यद्वा दहनकर्मायं सर्वत्र प्रभुरव्ययः
5053022c न मे दहति लाङ्गूलं कथमार्यां प्रधक्ष्यति
5053023a तपसा सत्यवाक्येन अनन्यत्वाच्च भर्तरि
5053023c अपि सा निर्दहेदग्निं न तामग्निः प्रधक्ष्यति
5053024a स तथा चिन्तयंस्तत्र देव्या धर्मपरिग्रहम्
5053024c शुश्राव हनुमान्वाक्यं चारणानां महात्मनाम्
5053025a अहो खलु कृतं कर्म दुर्विषह्यं हनूमता
5053025c अग्निं विसृजताभीक्ष्णं भीमं राक्षससद्मनि
5053026a दग्धेयं नगरी लङ्का साट्टप्राकारतोरणा
5053026c जानकी न च दग्धेति विस्मयोऽद्भुत एव नः
5053027a स निमित्तैश्च दृष्टार्थैः कारणैश्च महागुणैः
5053027c ऋषिवाक्यैश्च हनुमानभवत्प्रीतमानसः
5053028a ततः कपिः प्राप्तमनोरथार्थ;स्तामक्षतां राजसुतां विदित्वा
5053028c प्रत्यक्षतस्तां पुनरेव दृष्ट्वा; प्रतिप्रयाणाय मतिं चकार
5054001a ततस्तु शिंशपामूले जानकीं पर्यवस्थिताम्
5054001c अभिवाद्याब्रवीद्दिष्ट्या पश्यामि त्वामिहाक्षताम्
5054002a ततस्तं प्रस्थितं सीता वीक्षमाणा पुनः पुनः
5054002c भर्तृस्नेहान्वितं वाक्यं हनूमन्तमभाषत
5054003a काममस्य त्वमेवैकः कार्यस्य परिसाधने
5054003c पर्याप्तः परवीरघ्न यशस्यस्ते बलोदयः
5054004a बलैस्तु संकुलां कृत्वा लङ्कां परबलार्दनः
5054004c मां नयेद्यदि काकुत्स्थस्तस्य तत्सादृशं भवेत्
5054005a तद्यथा तस्य विक्रान्तमनुरूपं महात्मनः
5054005c भवत्याहवशूरस्य तत्त्वमेवोपपादय
5054006a तदर्थोपहितं वाक्यं प्रश्रितं हेतुसंहितम्
5054006c निशम्य हनुमांस्तस्या वाक्यमुत्तरमब्रवीत्
5054007a क्षिप्रमेष्यति काकुत्स्थो हर्यृक्षप्रवरैर्वृतः
5054007c यस्ते युधि विजित्यारीञ्शोकं व्यपनयिष्यति
5054008a एवमाश्वास्य वैदेहीं हनूमान्मारुतात्मजः
5054008c गमनाय मतिं कृत्वा वैदेहीमभ्यवादयत्
5054009a ततः स कपिशार्दूलः स्वामिसंदर्शनोत्सुकः
5054009c आरुरोह गिरिश्रेष्ठमरिष्टमरिमर्दनः
5054010a तुङ्गपद्मकजुष्टाभिर्नीलाभिर्वनराजिभिः
5054010c सालतालाश्वकर्णैश्च वंशैश्च बहुभिर्वृतम्
5054011a लतावितानैर्विततैः पुष्पवद्भिरलंकृतम्
5054011c नानामृगगणाकीर्णं धातुनिष्यन्दभूषितम्
5054012a बहुप्रस्रवणोपेतं शिलासंचयसंकटम्
5054012c महर्षियक्षगन्धर्वकिंनरोरगसेवितम्
5054013a लतापादपसंबाधं सिंहाकुलितकन्दरम्
5054013c व्याघ्रसंघसमाकीर्णं स्वादुमूलफलद्रुमम्
5054014a तमारुरोहातिबलः पर्वतं प्लवगोत्तमः
5054014c रामदर्शनशीघ्रेण प्रहर्षेणाभिचोदितः
5054015a तेन पादतलाक्रान्ता रम्येषु गिरिसानुषु
5054015c सघोषाः समशीर्यन्त शिलाश्चूर्णीकृतास्ततः
5054016a स तमारुह्य शैलेन्द्रं व्यवर्धत महाकपिः
5054016c दक्षिणादुत्तरं पारं प्रार्थयँल्लवणाम्भसः
5054017a अधिरुह्य ततो वीरः पर्वतं पवनात्मजः
5054017c ददर्श सागरं भीमं मीनोरगनिषेवितम्
5054018a स मारुत इवाकाशं मारुतस्यात्मसंभवः
5054018c प्रपेदे हरिशार्दूलो दक्षिणादुत्तरां दिशम्
5054019a स तदा पीडितस्तेन कपिना पर्वतोत्तमः
5054019c ररास सह तैर्भूतैः प्राविशद्वसुधातलम्
5054019e कम्पमानैश्च शिखरैः पतद्भिरपि च द्रुमैः
5054020a तस्योरुवेगान्मथिताः पादपाः पुष्पशालिनः
5054020c निपेतुर्भूतले रुग्णाः शक्रायुधहता इव
5054021a कन्दरोदरसंस्थानां पीडितानां महौजसाम्
5054021c सिंहानां निनदो भीमो नभो भिन्दन्स शुश्रुवे
5054022a स्रस्तव्याविद्धवसना व्याकुलीकृतभूषणा
5054022c विद्याधर्यः समुत्पेतुः सहसा धरणीधरात्
5054023a अतिप्रमाणा बलिनो दीप्तजिह्वा महाविषाः
5054023c निपीडितशिरोग्रीवा व्यवेष्टन्त महाहयः
5054024a किंनरोरगगन्धर्वयक्षविद्याधरास्तथा
5054024c पीडितं तं नगवरं त्यक्त्वा गगनमास्थिताः
5054025a स च भूमिधरः श्रीमान्बलिना तेन पीडितः
5054025c सवृक्षशिखरोदग्राः प्रविवेश रसातलम्
5054026a दशयोजनविस्तारस्त्रिंशद्योजनमुच्छ्रितः
5054026c धरण्यां समतां यातः स बभूव धराधरः
5055001a सचन्द्रकुमुदं रम्यं सार्ककारण्डवं शुभम्
5055001c तिष्यश्रवणकदम्बमभ्रशैवलशाद्वलम्
5055002a पुनर्वसु महामीनं लोहिताङ्गमहाग्रहम्
5055002c ऐरावतमहाद्वीपं स्वातीहंसविलोडितम्
5055003a वातसंघातजातोर्मिं चन्द्रांशुशिशिराम्बुमत्
5055003c भुजंगयक्षगन्धर्वप्रबुद्धकमलोत्पलम्
5055004a ग्रसमान इवाकाशं ताराधिपमिवालिखन्
5055004c हरन्निव सनक्षत्रं गगनं सार्कमण्डलम्
5055005a मारुतस्यालयं श्रीमान्कपिर्व्योमचरो महान्
5055005c हनूमान्मेघजालानि विकर्षन्निव गच्छति
5055006a पाण्डुरारुणवर्णानि नीलमाञ्जिष्ठकानि च
5055006c हरितारुणवर्णानि महाभ्राणि चकाशिरे
5055007a प्रविशन्नभ्रजालानि निष्क्रमंश्च पुनः पुनः
5055007c प्रच्छन्नश्च प्रकाशश्च चन्द्रमा इव लक्ष्यते
5055008a नदन्नादेन महता मेघस्वनमहास्वनः
5055008c आजगाम महातेजाः पुनर्मध्येन सागरम्
5055009a पर्वतेन्द्रं सुनाभं च समुपस्पृश्य वीर्यवान्
5055009c ज्यामुक्त इव नाराचो महावेगोऽभ्युपागतः
5055010a स किंचिदनुसंप्राप्तः समालोक्य महागिरिम्
5055010c महेन्द्रमेघसंकाशं ननाद हरिपुंगवः
5055011a निशम्य नदतो नादं वानरास्ते समन्ततः
5055011c बभूवुरुत्सुकाः सर्वे सुहृद्दर्शनकाङ्क्षिणः
5055012a जाम्बवान्स हरिश्रेष्ठः प्रीतिसंहृष्टमानसः
5055012c उपामन्त्र्य हरीन्सर्वानिदं वचनमब्रवीत्
5055013a सर्वथा कृतकार्योऽसौ हनूमान्नात्र संशयः
5055013c न ह्यस्याकृतकार्यस्य नाद एवंविधो भवेत्
5055014a तस्या बाहूरुवेगं च निनादं च महात्मनः
5055014c निशम्य हरयो हृष्टाः समुत्पेतुस्ततस्ततः
5055015a ते नगाग्रान्नगाग्राणि शिखराच्छिखराणि च
5055015c प्रहृष्टाः समपद्यन्त हनूमन्तं दिदृक्षवः
5055016a ते प्रीताः पादपाग्रेषु गृह्य शाखाः सुपुष्पिताः
5055016c वासांसीव प्रकाशानि समाविध्यन्त वानराः
5055017a तमभ्रघनसंकाशमापतन्तं महाकपिम्
5055017c दृष्ट्वा ते वानराः सर्वे तस्थुः प्राञ्जलयस्तदा
5055018a ततस्तु वेगवांस्तस्य गिरेर्गिरिनिभः कपिः
5055018c निपपात महेन्द्रस्य शिखरे पादपाकुले
5055019a ततस्ते प्रीतमनसः सर्वे वानरपुंगवाः
5055019c हनूमन्तं महात्मानं परिवार्योपतस्थिरे
5055020a परिवार्य च ते सर्वे परां प्रीतिमुपागताः
5055020c प्रहृष्टवदनाः सर्वे तमरोगमुपागतम्
5055021a उपायनानि चादाय मूलानि च फलानि च
5055021c प्रत्यर्चयन्हरिश्रेष्ठं हरयो मारुतात्मजम्
5055022a विनेदुर्मुदिताः केचिच्चक्रुः किल किलां तथा
5055022c हृष्टाः पादपशाखाश्च आनिन्युर्वानरर्षभाः
5055023a हनूमांस्तु गुरून्वृद्धाञ्जाम्बवत्प्रमुखांस्तदा
5055023c कुमारमङ्गदं चैव सोऽवन्दत महाकपिः
5055024a स ताभ्यां पूजितः पूज्यः कपिभिश्च प्रसादितः
5055024c दृष्टा देवीति विक्रान्तः संक्षेपेण न्यवेदयत्
5055025a निषसाद च हस्तेन गृहीत्वा वालिनः सुतम्
5055025c रमणीये वनोद्देशे महेन्द्रस्य गिरेस्तदा
5055026a हनूमानब्रवीद्धृष्टस्तदा तान्वानरर्षभान्
5055026c अशोकवनिकासंस्था दृष्टा सा जनकात्मजा
5055027a रक्ष्यमाणा सुघोराभी राक्षसीभिरनिन्दिता
5055027c एकवेणीधरा बाला रामदर्शनलालसा
5055027e उपवासपरिश्रान्ता मलिना जटिला कृशा
5055028a ततो दृष्टेति वचनं महार्थममृतोपमम्
5055028c निशम्य मारुतेः सर्वे मुदिता वानरा भवन्
5055029a क्ष्वेडन्त्यन्ये नदन्त्यन्ये गर्जन्त्यन्ये महाबलाः
5055029c चक्रुः किल किलामन्ये प्रतिगर्जन्ति चापरे
5055030a केचिदुच्छ्रितलाङ्गूलाः प्रहृष्टाः कपिकुञ्जराः
5055030c अञ्चितायतदीर्घाणि लाङ्गूलानि प्रविव्यधुः
5055031a अपरे तु हनूमन्तं वानरा वारणोपमम्
5055031c आप्लुत्य गिरिशृङ्गेभ्यः संस्पृशन्ति स्म हर्षिताः
5055032a उक्तवाक्यं हनूमन्तमङ्गदस्तु तदाब्रवीत्
5055032c सर्वेषां हरिवीराणां मध्ये वाचमनुत्तमाम्
5055033a सत्त्वे वीर्ये न ते कश्चित्समो वानरविद्यते
5055033c यदवप्लुत्य विस्तीर्णं सागरं पुनरागतः
5055034a दिष्ट्या दृष्टा त्वया देवी रामपत्नी यशस्विनी
5055034c दिष्ट्या त्यक्ष्यति काकुत्स्थः शोकं सीता वियोगजम्
5055035a ततोऽङ्गदं हनूमन्तं जाम्बवन्तं च वानराः
5055035c परिवार्य प्रमुदिता भेजिरे विपुलाः शिलाः
5055036a श्रोतुकामाः समुद्रस्य लङ्घनं वानरोत्तमाः
5055036c दर्शनं चापि लङ्कायाः सीताया रावणस्य च
5055036e तस्थुः प्राञ्जलयः सर्वे हनूमद्वदनोन्मुखाः
5055037a तस्थौ तत्राङ्गदः श्रीमान्वानरैर्बहुभिर्वृतः
5055037c उपास्यमानो विबुधैर्दिवि देवपतिर्यथा
5055038a हनूमता कीर्तिमता यशस्विना; तथाङ्गदेनाङ्गदबद्धबाहुना
5055038c मुदा तदाध्यासितमुन्नतं मह;न्महीधराग्रं ज्वलितं श्रियाभवत्
5056001a ततस्तस्य गिरेः शृङ्गे महेन्द्रस्य महाबलाः
5056001c हनुमत्प्रमुखाः प्रीतिं हरयो जग्मुरुत्तमाम्
5056002a तं ततः प्रतिसंहृष्टः प्रीतिमन्तं महाकपिम्
5056002c जाम्बवान्कार्यवृत्तान्तमपृच्छदनिलात्मजम्
5056003a कथं दृष्टा त्वया देवी कथं वा तत्र वर्तते
5056003c तस्यां वा स कथं वृत्तः क्रूरकर्मा दशाननः
5056004a तत्त्वतः सर्वमेतन्नः प्रब्रूहि त्वं महाकपे
5056004c श्रुतार्थाश्चिन्तयिष्यामो भूयः कार्यविनिश्चयम्
5056005a यश्चार्थस्तत्र वक्तव्यो गतैरस्माभिरात्मवान्
5056005c रक्षितव्यं च यत्तत्र तद्भवान्व्याकरोतु नः
5056006a स नियुक्तस्ततस्तेन संप्रहृष्टतनूरुहः
5056006c नमस्यञ्शिरसा देव्यै सीतायै प्रत्यभाषत
5056007a प्रत्यक्षमेव भवतां महेन्द्राग्रात्खमाप्लुतः
5056007c उदधेर्दक्षिणं पारं काङ्क्षमाणः समाहितः
5056008a गच्छतश्च हि मे घोरं विघ्नरूपमिवाभवत्
5056008c काञ्चनं शिखरं दिव्यं पश्यामि सुमनोहरम्
5056009a स्थितं पन्थानमावृत्य मेने विघ्नं च तं नगम्
5056010a उपसंगम्य तं दिव्यं काञ्चनं नगसत्तमम्
5056010c कृता मे मनसा बुद्धिर्भेत्तव्योऽयं मयेति च
5056011a प्रहतं च मया तस्य लाङ्गूलेन महागिरेः
5056011c शिखरं सूर्यसंकाशं व्यशीर्यत सहस्रधा
5056012a व्यवसायं च मे बुद्ध्वा स होवाच महागिरिः
5056012c पुत्रेति मधुरां बाणीं मनःप्रह्लादयन्निव
5056013a पितृव्यं चापि मां विद्धि सखायं मातरिश्वनः
5056013c मैनाकमिति विख्यातं निवसन्तं महोदधौ
5056014a पक्ष्ववन्तः पुरा पुत्र बभूवुः पर्वतोत्तमाः
5056014c छन्दतः पृथिवीं चेरुर्बाधमानाः समन्ततः
5056015a श्रुत्वा नगानां चरितं महेन्द्रः पाकशासनः
5056015c चिच्छेद भगवान्पक्षान्वज्रेणैषां सहस्रशः
5056016a अहं तु मोक्षितस्तस्मात्तव पित्रा महात्मना
5056016c मारुतेन तदा वत्स प्रक्षिप्तोऽस्मि महार्णवे
5056017a रामस्य च मया साह्ये वर्तितव्यमरिंदम
5056017c रामो धर्मभृतां श्रेष्ठो महेन्द्रसमविक्रमः
5056018a एतच्छ्रुत्वा मया तस्य मैनाकस्य महात्मनः
5056018c कार्यमावेद्य तु गिरेरुद्धतं च मनो मम
5056019a तेन चाहमनुज्ञातो मैनाकेन महात्मना
5056019c उत्तमं जवमास्थाय शेषमध्वानमास्थितः
5056020a ततोऽहं सुचिरं कालं वेगेनाभ्यगमं पथि
5056020c ततः पश्याम्यहं देवीं सुरसां नागमातरम्
5056021a समुद्रमध्ये सा देवी वचनं मामभाषत
5056021c मम भक्ष्यः प्रदिष्टस्त्वममारैर्हरिसत्तमम्
5056021e ततस्त्वां भक्षयिष्यामि विहितस्त्वं चिरस्य मे
5056022a एवमुक्तः सुरसया प्राञ्जलिः प्रणतः स्थितः
5056022c विवर्णवदनो भूत्वा वाक्यं चेदमुदीरयम्
5056023a रामो दाशरथिः श्रीमान्प्रविष्टो दण्डकावनम्
5056023c लक्ष्मणेन सह भ्रात्रा सीतया च परंतपः
5056024a तस्य सीता हृता भार्या रावणेन दुरात्मना
5056024c तस्याः सकाशं दूतोऽहं गमिष्ये रामशासनात्
5056025a कर्तुमर्हसि रामस्य साह्यं विषयवासिनि
5056026a अथ वा मैथिलीं दृष्ट्वा रामं चाक्लिष्टकारिणम्
5056026c आगमिष्यामि ते वक्त्रं सत्यं प्रतिशृणोति मे
5056027a एवमुक्ता मया सा तु सुरसा कामरूपिणी
5056027c अब्रवीन्नातिवर्तेत कश्चिदेष वरो मम
5056028a एवमुक्तः सुरसया दशयोजनमायतः
5056028c ततोऽर्धगुणविस्तारो बभूवाहं क्षणेन तु
5056029a मत्प्रमाणानुरूपं च व्यादितं तन्मुखं तया
5056029c तद्दृष्ट्वा व्यादितं त्वास्यं ह्रस्वं ह्यकरवं वपुः
5056030a तस्मिन्मुहूर्ते च पुनर्बभूवाङ्गुष्ठसंमितः
5056030c अभिपत्याशु तद्वक्त्रं निर्गतोऽहं ततः क्षणात्
5056031a अब्रवीत्सुरसा देवी स्वेन रूपेण मां पुनः
5056031c अर्थसिद्ध्यै हरिश्रेष्ठ गच्छ सौम्य यथासुखम्
5056032a समानय च वैदेहीं राघवेण महात्मना
5056032c सुखी भव महाबाहो प्रीतास्मि तव वानर
5056033a ततोऽहं साधु साध्वीति सर्वभूतैः प्रशंसितः
5056033c ततोऽन्तरिक्षं विपुलं प्लुतोऽहं गरुडो यथा
5056034a छाया मे निगृहीता च न च पश्यामि किंचन
5056034c सोऽहं विगतवेगस्तु दिशो दश विलोकयन्
5056034e न किंचित्तत्र पश्यामि येन मेऽपहृता गतिः
5056035a ततो मे बुद्धिरुत्पन्ना किं नाम गमने मम
5056035c ईदृशो विघ्न उत्पन्नो रूपं यत्र न दृश्यते
5056036a अधो भागेन मे दृष्टिः शोचता पातिता मया
5056036c ततोऽद्राक्षमहं भीमां राक्षसीं सलिले शयाम्
5056037a प्रहस्य च महानादमुक्तोऽहं भीमया तया
5056037c अवस्थितमसंभ्रान्तमिदं वाक्यमशोभनम्
5056038a क्वासि गन्ता महाकाय क्षुधिताया ममेप्सितः
5056038c भक्षः प्रीणय मे देहं चिरमाहारवर्जितम्
5056039a बाढमित्येव तां वाणीं प्रत्यगृह्णामहं ततः
5056039c आस्य प्रमाणादधिकं तस्याः कायमपूरयम्
5056040a तस्याश्चास्यं महद्भीमं वर्धते मम भक्षणे
5056040c न च मां सा तु बुबुधे मम वा विकृतं कृतम्
5056041a ततोऽहं विपुलं रूपं संक्षिप्य निमिषान्तरात्
5056041c तस्या हृदयमादाय प्रपतामि नभस्तलम्
5056042a सा विसृष्टभुजा भीमा पपात लवणाम्भसि
5056042c मया पर्वतसंकाशा निकृत्तहृदया सती
5056043a शृणोमि खगतानां च सिद्धानां चारणैः सह
5056043c राक्षसी सिंहिका भीमा क्षिप्रं हनुमता हृता
5056044a तां हत्वा पुनरेवाहं कृत्यमात्ययिकं स्मरन्
5056044c गत्वा च महदध्वानं पश्यामि नगमण्डितम्
5056044e दक्षिणं तीरमुदधेर्लङ्का यत्र च सा पुरी
5056045a अस्तं दिनकरे याते रक्षसां निलयं पुरीम्
5056045c प्रविष्टोऽहमविज्ञातो रक्षोभिर्भीमविक्रमैः
5056046a तत्राहं सर्वरात्रं तु विचिन्वञ्जनकात्मजाम्
5056046c रावणान्तःपुरगतो न चापश्यं सुमध्यमाम्
5056047a ततः सीतामपश्यंस्तु रावणस्य निवेशने
5056047c शोकसागरमासाद्य न पारमुपलक्षये
5056048a शोचता च मया दृष्टं प्राकारेण समावृतम्
5056048c काञ्चनेन विकृष्टेन गृहोपवनमुत्तमम्
5056049a स प्राकारमवप्लुत्य पश्यामि बहुपादपम्
5056050a अशोकवनिकामध्ये शिंशपापादपो महान्
5056050c तमारुह्य च पश्यामि काञ्चनं कदली वनम्
5056051a अदूराच्छिंशपावृक्षात्पश्यामि वनवर्णिनीम्
5056051c श्यामां कमलपत्राक्षीमुपवासकृशाननाम्
5056052a राक्षसीभिर्विरूपाभिः क्रूराभिरभिसंवृताम्
5056052c मांसशोणितभक्ष्याभिर्व्याघ्रीभिर्हरिणीं यथा
5056053a तां दृष्ट्वा तादृशीं नारीं रामपत्नीमनिन्दिताम्
5056053c तत्रैव शिंशपावृक्षे पश्यन्नहमवस्थितः
5056054a ततो हलहलाशब्दं काञ्चीनूपुरमिश्रितम्
5056054c शृणोम्यधिकगम्भीरं रावणस्य निवेशने
5056055a ततोऽहं परमोद्विग्नः स्वरूपं प्रत्यसंहरम्
5056055c अहं च शिंशपावृक्षे पक्षीव गहने स्थितः
5056056a ततो रावणदाराश्च रावणश्च महाबलः
5056056c तं देशं समनुप्राप्ता यत्र सीताभवत्स्थिता
5056057a तं दृष्ट्वाथ वरारोहा सीता रक्षोगणेश्वरम्
5056057c संकुच्योरू स्तनौ पीनौ बाहुभ्यां परिरभ्य च
5056058a तामुवाच दशग्रीवः सीतां परमदुःखिताम्
5056058c अवाक्शिराः प्रपतितो बहु मन्यस्व मामिति
5056059a यदि चेत्त्वं तु मां दर्पान्नाभिनन्दसि गर्विते
5056059c द्विमासानन्तरं सीते पास्यामि रुधिरं तव
5056060a एतच्छ्रुत्वा वचस्तस्य रावणस्य दुरात्मनः
5056060c उवाच परमक्रुद्धा सीता वचनमुत्तमम्
5056061a राक्षसाधम रामस्य भार्याममिततेजसः
5056061c इक्ष्वाकुकुलनाथस्य स्नुषां दशरथस्य च
5056061e अवाच्यं वदतो जिह्वा कथं न पतिता तव
5056062a किंस्विद्वीर्यं तवानार्य यो मां भर्तुरसंनिधौ
5056062c अपहृत्यागतः पाप तेनादृष्टो महात्मना
5056063a न त्वं रामस्य सदृशो दास्येऽप्यस्या न युज्यसे
5056063c यज्ञीयः सत्यवाक्चैव रणश्लाघी च राघवः
5056064a जानक्या परुषं वाक्यमेवमुक्तो दशाननः
5056064c जज्वाल सहसा कोपाच्चितास्थ इव पावकः
5056065a विवृत्य नयने क्रूरे मुष्टिमुद्यम्य दक्षिणम्
5056065c मैथिलीं हन्तुमारब्धः स्त्रीभिर्हाहाकृतं तदा
5056066a स्त्रीणां मध्यात्समुत्पत्य तस्य भार्या दुरात्मनः
5056066c वरा मन्दोदरी नाम तया स प्रतिषेधितः
5056067a उक्तश्च मधुरां वाणीं तया स मदनार्दितः
5056067c सीतया तव किं कार्यं महेन्द्रसमविक्रम
5056067e मया सह रमस्वाद्य मद्विशिष्टा न जानकी
5056068a देवगन्धर्वकन्याभिर्यक्षकन्याभिरेव च
5056068c सार्धं प्रभो रमस्वेह सीतया किं करिष्यसि
5056069a ततस्ताभिः समेताभिर्नारीभिः स महाबलः
5056069c उत्थाप्य सहसा नीतो भवनं स्वं निशाचरः
5056070a याते तस्मिन्दशग्रीवे राक्षस्यो विकृताननाः
5056070c सीतां निर्भर्त्सयामासुर्वाक्यैः क्रूरैः सुदारुणैः
5056071a तृणवद्भाषितं तासां गणयामास जानकी
5056071c तर्जितं च तदा तासां सीतां प्राप्य निरर्थकम्
5056072a वृथागर्जितनिश्चेष्टा राक्षस्यः पिशिताशनाः
5056072c रावणाय शशंसुस्ताः सीताव्यवसितं महत्
5056073a ततस्ताः सहिताः सर्वा विहताशा निरुद्यमाः
5056073c परिक्षिप्य समन्तात्तां निद्रावशमुपागताः
5056074a तासु चैव प्रसुप्तासु सीता भर्तृहिते रता
5056074c विलप्य करुणं दीना प्रशुशोच सुदुःखिता
5056075a तां चाहं तादृशीं दृष्ट्वा सीताया दारुणां दशाम्
5056075c चिन्तयामास विश्रान्तो न च मे निर्वृतं मनः
5056076a संभाषणार्थे च मया जानक्याश्चिन्तितो विधिः
5056076c इक्ष्वाकुकुलवंशस्तु ततो मम पुरस्कृतः
5056077a श्रुत्वा तु गदितां वाचं राजर्षिगणपूजिताम्
5056077c प्रत्यभाषत मां देवी बाष्पैः पिहितलोचना
5056078a कस्त्वं केन कथं चेह प्राप्तो वानरपुंगव
5056078c का च रामेण ते प्रीतिस्तन्मे शंसितुमर्हसि
5056079a तस्यास्तद्वचनं श्रुत्वा अहमप्यब्रुवं वचः
5056079c देवि रामस्य भर्तुस्ते सहायो भीमविक्रमः
5056079e सुग्रीवो नाम विक्रान्तो वानरेन्दो महाबलः
5056080a तस्य मां विद्धि भृत्यं त्वं हनूमन्तमिहागतम्
5056080c भर्त्राहं प्रहितस्तुभ्यं रामेणाक्लिष्टकर्मणा
5056081a इदं च पुरुषव्याघ्रः श्रीमान्दाशरथिः स्वयम्
5056081c अङ्गुलीयमभिज्ञानमदात्तुभ्यं यशस्विनि
5056082a तदिच्छामि त्वयाज्ञप्तं देवि किं करवाण्यहम्
5056082c रामलक्ष्मणयोः पार्श्वं नयामि त्वां किमुत्तरम्
5056083a एतच्छ्रुत्वा विदित्वा च सीता जनकनन्दिनी
5056083c आह रावणमुत्साद्य राघवो मां नयत्विति
5056084a प्रणम्य शिरसा देवीमहमार्यामनिन्दिताम्
5056084c राघवस्य मनोह्लादमभिज्ञानमयाचिषम्
5056085a एवमुक्ता वरारोहा मणिप्रवरमुत्तमम्
5056085c प्रायच्छत्परमोद्विग्ना वाचा मां संदिदेश ह
5056086a ततस्तस्यै प्रणम्याहं राजपुत्र्यै समाहितः
5056086c प्रदक्षिणं परिक्राममिहाभ्युद्गतमानसः
5056087a उत्तरं पुनरेवाह निश्चित्य मनसा तदा
5056087c हनूमन्मम वृत्तान्तं वक्तुमर्हसि राघवे
5056088a यथा श्रुत्वैव नचिरात्तावुभौ रामलक्ष्मणौ
5056088c सुग्रीवसहितौ वीरावुपेयातां तथा कुरु
5056089a यद्यन्यथा भवेदेतद्द्वौ मासौ जीवितं मम
5056089c न मां द्रक्ष्यति काकुत्स्थो म्रिये साहमनाथवत्
5056090a तच्छ्रुत्वा करुणं वाक्यं क्रोधो मामभ्यवर्तत
5056090c उत्तरं च मया दृष्टं कार्यशेषमनन्तरम्
5056091a ततोऽवर्धत मे कायस्तदा पर्वतसंनिभः
5056091c युद्धकाङ्क्षी वनं तच्च विनाशयितुमारभे
5056092a तद्भग्नं वनषण्डं तु भ्रान्तत्रस्तमृगद्विजम्
5056092c प्रतिबुद्धा निरीक्षन्ते राक्षस्यो विकृताननाः
5056093a मां च दृष्ट्वा वने तस्मिन्समागम्य ततस्ततः
5056093c ताः समभ्यागताः क्षिप्रं रावणायाचचक्षिरे
5056094a राजन्वनमिदं दुर्गं तव भग्नं दुरात्मना
5056094c वानरेण ह्यविज्ञाय तव वीर्यं महाबल
5056095a दुर्बुद्धेस्तस्य राजेन्द्र तव विप्रियकारिणः
5056095c वधमाज्ञापय क्षिप्रं यथासौ विलयं व्रजेत्
5056096a तच्छ्रुत्वा राक्षसेन्द्रेण विसृष्टा भृशदुर्जयाः
5056096c राक्षसाः किंकरा नाम रावणस्य मनोऽनुगाः
5056097a तेषामशीतिसाहस्रं शूलमुद्गरपाणिनाम्
5056097c मया तस्मिन्वनोद्देशे परिघेण निषूदितम्
5056098a तेषां तु हतशेषा ये ते गता लघुविक्रमाः
5056098c निहतं च मया सैन्यं रावणायाचचक्षिरे
5056099a ततो मे बुद्धिरुत्पन्ना चैत्यप्रासादमाक्रमम्
5056100a तत्रस्थान्राक्षसान्हत्वा शतं स्तम्भेन वै पुनः
5056100c ललाम भूतो लङ्काया मया विध्वंसितो रुषा
5056101a ततः प्रहस्तस्य सुतं जम्बुमालिनमादिशत्
5056102a तमहं बलसंपन्नं राक्षसं रणकोविदम्
5056102c परिघेणातिघोरेण सूदयामि सहानुगम्
5056103a तच्छ्रुत्वा राक्षसेन्द्रस्तु मन्त्रिपुत्रान्महाबलान्
5056103c पदातिबलसंपन्नान्प्रेषयामास रावणः
5056103e परिघेणैव तान्सर्वान्नयामि यमसादनम्
5056104a मन्त्रिपुत्रान्हताञ्श्रुत्वा समरे लघुविक्रमान्
5056104c पञ्चसेनाग्रगाञ्शूरान्प्रेषयामास रावणः
5056104e तानहं सह सैन्यान्वै सर्वानेवाभ्यसूदयम्
5056105a ततः पुनर्दशग्रीवः पुत्रमक्षं महाबलम्
5056105c बहुभी राकसैः सार्धं प्रेषयामास संयुगे
5056106a तं तु मन्दोदरी पुत्रं कुमारं रणपण्डितम्
5056106c सहसा खं समुत्क्रान्तं पादयोश्च गृहीतवान्
5056106e चर्मासिनं शतगुणं भ्रामयित्वा व्यपेषयम्
5056107a तमक्षमागतं भग्नं निशम्य स दशाननः
5056107c तत इन्द्रजितं नाम द्वितीयं रावणः सुतम्
5056107e व्यादिदेश सुसंक्रुद्धो बलिनं युद्धदुर्मदम्
5056108a तस्याप्यहं बलं सर्वं तं च राक्षसपुंगवम्
5056108c नष्टौजसं रणे कृत्वा परं हर्षमुपागमम्
5056109a महता हि महाबाहुः प्रत्ययेन महाबलः
5056109c प्रेषितो रावणेनैष सह वीरैर्मदोत्कटैः
5056110a ब्राह्मेणास्त्रेण स तु मां प्रबध्नाच्चातिवेगतः
5056110c रज्जूभिरभिबध्नन्ति ततो मां तत्र राक्षसाः
5056111a रावणस्य समीपं च गृहीत्वा मामुपानयन्
5056111c दृष्ट्वा संभाषितश्चाहं रावणेन दुरात्मना
5056112a पृष्टश्च लङ्कागमनं राक्षसानां च तद्वधम्
5056112c तत्सर्वं च मया तत्र सीतार्थमिति जल्पितम्
5056113a अस्याहं दर्शनाकाङ्क्षी प्राप्तस्त्वद्भवनं विभो
5056113c मारुतस्यौरसः पुत्रो वानरो हनुमानहम्
5056114a रामदूतं च मां विद्धि सुग्रीवसचिवं कपिम्
5056114c सोऽहं दौत्येन रामस्य त्वत्समीपमिहागतः
5056115a शृणु चापि समादेशं यदहं प्रब्रवीमि ते
5056115c राक्षसेश हरीशस्त्वां वाक्यमाह समाहितम्
5056115e धर्मार्थकामसहितं हितं पथ्यमिवाशनम्
5056116a वसतो ऋष्यमूके मे पर्वते विपुलद्रुमे
5056116c राघवो रणविक्रान्तो मित्रत्वं समुपागतः
5056117a तेन मे कथितं राजन्भार्या मे रक्षसा हृता
5056117c तत्र साहाय्यहेतोर्मे समयं कर्तुमर्हसि
5056118a वालिना हृतराज्येन सुग्रीवेण सह प्रभुः
5056118c चक्रेऽग्निसाक्षिकं सक्यं राघवः सहलक्ष्मणः
5056119a तेन वालिनमुत्साद्य शरेणैकेन संयुगे
5056119c वानराणां महाराजः कृतः संप्लवतां प्रभुः
5056120a तस्य साहाय्यमस्माभिः कार्यं सर्वात्मना त्विह
5056120c तेन प्रस्थापितस्तुभ्यं समीपमिह धर्मतः
5056121a क्षिप्रमानीयतां सीता दीयतां राघवस्य च
5056121c यावन्न हरयो वीरा विधमन्ति बलं तव
5056122a वानराणां प्रभवो हि न केन विदितः पुरा
5056122c देवतानां सकाशं च ये गच्छन्ति निमन्त्रिताः
5056123a इति वानरराजस्त्वामाहेत्यभिहितो मया
5056123c मामैक्षत ततो रुष्टश्चक्षुषा प्रदहन्निव
5056124a तेन वध्योऽहमाज्ञप्तो रक्षसा रौद्रकर्मणा
5056125a ततो विभीषणो नाम तस्य भ्राता महामतिः
5056125c तेन राक्षसराजोऽसौ याचितो मम कारणात्
5056126a दूतवध्या न दृष्टा हि राजशास्त्रेषु राक्षस
5056126c दूतेन वेदितव्यं च यथार्थं हितवादिना
5056127a सुमहत्यपराधेऽपि दूतस्यातुलविक्रमः
5056127c विरूपकरणं दृष्टं न वधोऽस्तीह शास्त्रतः
5056128a विभीषणेनैवमुक्तो रावणः संदिदेश तान्
5056128c राक्षसानेतदेवाद्य लाङ्गूलं दह्यतामिति
5056129a ततस्तस्य वचः श्रुत्वा मम पुच्छं समन्ततः
5056129c वेष्टितं शणवल्कैश्च पटैः कार्पासकैस्तथा
5056130a राक्षसाः सिद्धसंनाहास्ततस्ते चण्डविक्रमाः
5056130c तदादीप्यन्त मे पुच्छं हनन्तः काष्ठमुष्टिभिः
5056131a बद्धस्य बहुभिः पाशैर्यन्त्रितस्य च राक्षसैः
5056131c न मे पीडा भवेत्काचिद्दिदृक्षोर्नगरीं दिवा
5056132a ततस्ते राक्षसाः शूरा बद्धं मामग्निसंवृतम्
5056132c अघोषयन्राजमार्गे नगरद्वारमागताः
5056133a ततोऽहं सुमहद्रूपं संक्षिप्य पुनरात्मनः
5056133c विमोचयित्वा तं बन्धं प्रकृतिष्ठः स्थितः पुनः
5056134a आयसं परिघं गृह्य तानि रक्षांस्यसूदयम्
5056134c ततस्तन्नगरद्वारं वेगेनाप्लुतवानहम्
5056135a पुच्छेन च प्रदीप्तेन तां पुरीं साट्टगोपुराम्
5056135c दहाम्यहमसंभ्रान्तो युगान्ताग्निरिव प्रजाः
5056136a दग्ध्वा लङ्कां पुनश्चैव शङ्का मामभ्यवर्तत
5056136c दहता च मया लङ्कां दग्धा सीता न संशयः
5056137a अथाहं वाचमश्रौषं चारणानां शुभाक्षराम्
5056137c जानकी न च दग्धेति विस्मयोदन्तभाषिणाम्
5056138a ततो मे बुद्धिरुत्पन्ना श्रुत्वा तामद्भुतां गिरम्
5056138c पुनर्दृष्टा च वैदेही विसृष्टश्च तया पुनः
5056139a राघवस्य प्रभावेन भवतां चैव तेजसा
5056139c सुग्रीवस्य च कार्यार्थं मया सर्वमनुष्ठितम्
5056140a एतत्सर्वं मया तत्र यथावदुपपादितम्
5056140c अत्र यन्न कृतं शेषं तत्सर्वं क्रियतामिति
5057001a एतदाख्यानं तत्सर्वं हनूमान्मारुतात्मजः
5057001c भूयः समुपचक्राम वचनं वक्तुमुत्तरम्
5057002a सफलो राघवोद्योगः सुग्रीवस्य च संभ्रमः
5057002c शीलमासाद्य सीताया मम च प्लवनं महत्
5057003a आर्यायाः सदृशं शीलं सीतायाः प्लवगर्षभाः
5057003c तपसा धारयेल्लोकान्क्रुद्धा वा निर्दहेदपि
5057004a सर्वथातिप्रवृद्धोऽसौ रावणो राक्षसाधिपः
5057004c यस्य तां स्पृशतो गात्रं तपसा न विनाशितम्
5057005a न तदग्निशिखा कुर्यात्संस्पृष्टा पाणिना सती
5057005c जनकस्यात्मजा कुर्यादुत्क्रोधकलुषीकृता
5057006a अशोकवनिकामध्ये रावणस्य दुरात्मनः
5057006c अधस्ताच्छिंशपावृक्षे साध्वी करुणमास्थिता
5057007a राक्षसीभिः परिवृता शोकसंतापकर्शिता
5057007c मेघलेखापरिवृता चन्द्रलेखेव निष्प्रभा
5057008a अचिन्तयन्ती वैदेही रावणं बलदर्पितम्
5057008c पतिव्रता च सुश्रोणी अवष्टब्धा च जानकी
5057009a अनुरक्ता हि वैदेही रामं सर्वात्मना शुभा
5057009c अनन्यचित्ता रामे च पौलोमीव पुरंदरे
5057010a तदेकवासःसंवीता रजोध्वस्ता तथैव च
5057010c शोकसंतापदीनाङ्गी सीता भर्तृहिते रता
5057011a सा मया राक्षसी मध्ये तर्ज्यमाना मुहुर्मुहुः
5057011c राक्षसीभिर्विरूपाभिर्दृष्टा हि प्रमदा वने
5057012a एकवेणीधरा दीना भर्तृचिन्तापरायणा
5057012c अधःशय्या विवर्णाङ्गी पद्मिनीव हिमागमे
5057013a रावणाद्विनिवृत्तार्था मर्तव्यकृतनिश्चया
5057013c कथंचिन्मृगशावाक्षी विश्वासमुपपादिता
5057014a ततः संभाषिता चैव सर्वमर्थं च दर्शिता
5057014c रामसुग्रीवसख्यं च श्रुत्वा प्रीतिमुपागता
5057015a नियतः समुदाचारो भक्तिर्भर्तरि चोत्तमा
5057016a यन्न हन्ति दशग्रीवं स महात्मा दशाननः
5057016c निमित्तमात्रं रामस्तु वधे तस्य भविष्यति
5057017a एवमास्ते महाभागा सीता शोकपरायणा
5057017c यदत्र प्रतिकर्तव्यं तत्सर्वमुपपाद्यताम्
5058001a तस्य तद्वचनं श्रुत्वा वालिसूनुरभाषत
5058001c जाम्बवत्प्रमुखान्सर्वाननुज्ञाप्य महाकपीन्
5058002a अस्मिन्नेवंगते कार्ये भवतां च निवेदिते
5058002c न्याय्यं स्म सह वैदेह्या द्रष्टुं तौ पार्थिवात्मजौ
5058003a अहमेकोऽपि पर्याप्तः सराक्षसगणां पुरीम्
5058003c तां लङ्कां तरसा हन्तुं रावणं च महाबलम्
5058004a किं पुनः सहितो वीरैर्बलवद्भिः कृतात्मभिः
5058004c कृतास्त्रैः प्लवगैः शक्तैर्भवद्भिर्विजयैषिभिः
5058005a अहं तु रावणं युद्धे ससैन्यं सपुरःसरम्
5058005c सपुत्रं विधमिष्यामि सहोदरयुतं युधि
5058006a ब्राह्ममैन्द्रं च रौद्रं च वायव्यं वारुणं तथा
5058006c यदि शक्रजितोऽस्त्राणि दुर्निरीक्ष्याणि संयुगे
5058006e तान्यहं विधमिष्यामि निहनिष्यामि राक्षसान्
5058007a भवतामभ्यनुज्ञातो विक्रमो मे रुणद्धि तम्
5058008a मयातुला विसृष्टा हि शैलवृष्टिर्निरन्तरा
5058008c देवानपि रणे हन्यात्किं पुनस्तान्निशाचरान्
5058009a सागरोऽप्यतियाद्वेलां मन्दरः प्रचलेदपि
5058009c न जाम्बवन्तं समरे कम्पयेदरिवाहिनी
5058010a सर्वराक्षससंघानां राक्षसा ये च पूर्वकाः
5058010c अलमेको विनाशाय वीरो वायुसुतः कपिः
5058011a पनसस्योरुवेगेन नीलस्य च महात्मनः
5058011c मन्दरोऽप्यवशीर्येत किं पुनर्युधि राक्षसाः
5058012a सदेवासुरयुद्धेषु गन्धर्वोरगपक्षिषु
5058012c मैन्दस्य प्रतियोद्धारं शंसत द्विविदस्य वा
5058013a अश्विपुत्रौ महावेगावेतौ प्लवगसत्तमौ
5058013c पितामहवरोत्सेकात्परमं दर्पमास्थितौ
5058014a अश्विनोर्माननार्थं हि सर्वलोकपितामहः
5058014c सर्वावध्यत्वमतुलमनयोर्दत्तवान्पुरा
5058015a वरोत्सेकेन मत्तौ च प्रमथ्य महतीं चमूम्
5058015c सुराणाममृतं वीरौ पीतवन्तौ प्लवंगमौ
5058016a एतावेव हि संक्रुद्धौ सवाजिरथकुञ्जराम्
5058016c लङ्कां नाशयितुं शक्तौ सर्वे तिष्ठन्तु वानराः
5058017a अयुक्तं तु विना देवीं दृष्टबद्भिः प्लवंगमाः
5058017c समीपं गन्तुमस्माभी राघवस्य महात्मनः
5058018a दृष्टा देवी न चानीता इति तत्र निवेदनम्
5058018c अयुक्तमिव पश्यामि भवद्भिः ख्यातविक्रमैः
5058019a न हि वः प्लवते कश्चिन्नापि कश्चित्पराक्रमे
5058019c तुल्यः सामरदैत्येषु लोकेषु हरिसत्तमाः
5058020a तेष्वेवं हतवीरेषु राक्षसेषु हनूमता
5058020c किमन्यदत्र कर्तव्यं गृहीत्वा याम जानकीम्
5058021a तमेवं कृतसंकल्पं जाम्बवान्हरिसत्तमः
5058021c उवाच परमप्रीतो वाक्यमर्थवदर्थवित्
5058022a न तावदेषा मतिरक्षमा नो; यथा भवान्पश्यति राजपुत्र
5058022c यथा तु रामस्य मतिर्निविष्टा; तथा भवान्पश्यतु कार्यसिद्धिम्
5059001a ततो जाम्बवतो वाक्यमगृह्णन्त वनौकसः
5059001c अङ्गदप्रमुखा वीरा हनूमांश्च महाकपिः
5059002a प्रीतिमन्तस्ततः सर्वे वायुपुत्रपुरःसराः
5059002c महेन्द्राग्रं परित्यज्य पुप्लुवुः प्लवगर्षभाः
5059003a मेरुमन्दरसंकाशा मत्ता इव महागजाः
5059003c छादयन्त इवाकाशं महाकाया महाबलाः
5059004a सभाज्यमानं भूतैस्तमात्मवन्तं महाबलम्
5059004c हनूमन्तं महावेगं वहन्त इव दृष्टिभिः
5059005a राघवे चार्थनिर्वृत्तिं भर्तुश्च परमं यशः
5059005c समाधाय समृद्धार्थाः कर्मसिद्धिभिरुन्नताः
5059006a प्रियाख्यानोन्मुखाः सर्वे सर्वे युद्धाभिनन्दिनः
5059006c सर्वे रामप्रतीकारे निश्चितार्था मनस्विनः
5059007a प्लवमानाः खमाप्लुत्य ततस्ते काननौक्षकः
5059007c नन्दनोपममासेदुर्वनं द्रुमलतायुतम्
5059008a यत्तन्मधुवनं नाम सुग्रीवस्याभिरक्षितम्
5059008c अधृष्यं सर्वभूतानां सर्वभूतमनोहरम्
5059009a यद्रक्षति महावीर्यः सदा दधिमुखः कपिः
5059009c मातुलः कपिमुख्यस्य सुग्रीवस्य महात्मनः
5059010a ते तद्वनमुपागम्य बभूवुः परमोत्कटाः
5059010c वानरा वानरेन्द्रस्य मनःकान्ततमं महत्
5059011a ततस्ते वानरा हृष्टा दृष्ट्वा मधुवनं महत्
5059011c कुमारमभ्ययाचन्त मधूनि मधुपिङ्गलाः
5059012a ततः कुमारस्तान्वृद्धाञ्जाम्बवत्प्रमुखान्कपीन्
5059012c अनुमान्य ददौ तेषां निसर्गं मधुभक्षणे
5059013a ततश्चानुमताः सर्वे संप्रहृष्टा वनौकसः
5059013c मुदिताश्च ततस्ते च प्रनृत्यन्ति ततस्ततः
5059014a गायन्ति केचित्प्रणमन्ति केचि;न्नृत्यन्ति केचित्प्रहसन्ति केचित्
5059014c पतन्ति केचिद्विचरन्ति केचि;त्प्लवन्ति केचित्प्रलपन्ति केचित्
5059015a परस्परं केचिदुपाश्रयन्ते; परस्परं केचिदतिब्रुवन्ते
5059015c द्रुमाद्द्रुमं केचिदभिप्लवन्ते; क्षितौ नगाग्रान्निपतन्ति केचित्
5059016a महीतलात्केचिदुदीर्णवेगा; महाद्रुमाग्राण्यभिसंपतन्ते
5059016c गायन्तमन्यः प्रहसन्नुपैति; हसन्तमन्यः प्रहसन्नुपैति
5059017a रुदन्तमन्यः प्ररुदन्नुपैति; नुदन्तमन्यः प्रणुदन्नुपैति
5059017c समाकुलं तत्कपिसैन्यमासी;न्मधुप्रपानोत्कट सत्त्वचेष्टम्
5059017e न चात्र कश्चिन्न बभूव मत्तो; न चात्र कश्चिन्न बभूव तृप्तो
5059018a ततो वनं तत्परिभक्ष्यमाणं; द्रुमांश्च विध्वंसितपत्रपुष्पान्
5059018c समीक्ष्य कोपाद्दधिवक्त्रनामा; निवारयामास कपिः कपींस्तान्
5059019a स तैः प्रवृद्धैः परिभर्त्स्यमानो; वनस्य गोप्ता हरिवीरवृद्धः
5059019c चकार भूयो मतिमुग्रतेजा; वनस्य रक्षां प्रति वानरेभ्यः
5059020a उवाच कांश्चित्परुषाणि धृष्ट;मसक्तमन्यांश्च तलैर्जघान
5059020c समेत्य कैश्चित्कलहं चकार; तथैव साम्नोपजगाम कांश्चित्
5059021a स तैर्मदाच्चाप्रतिवार्य वेगै;र्बलाच्च तेनाप्रतिवार्यमाणैः
5059021c प्रधर्षितस्त्यक्तभयैः समेत्य; प्रकृष्यते चाप्यनवेक्ष्य दोषम्
5059022a नखैस्तुदन्तो दशनैर्दशन्त;स्तलैश्च पादैश्च समाप्नुवन्तः
5059022c मदात्कपिं तं कपयः समग्रा; महावनं निर्विषयं च चक्रुः
5060001a तानुवाच हरिश्रेष्ठो हनूमान्वानरर्षभः
5060001c अव्यग्रमनसो यूयं मधु सेवत वानराः
5060002a श्रुत्वा हनुमतो वाक्यं हरीणां प्रवरोऽङ्गदः
5060002c प्रत्युवाच प्रसन्नात्मा पिबन्तु हरयो मधु
5060003a अवश्यं कृतकार्यस्य वाक्यं हनुमतो मया
5060003c अकार्यमपि कर्तव्यं किमङ्ग पुनरीदृशम्
5060004a अन्दगस्य मुखाच्छ्रुत्वा वचनं वानरर्षभाः
5060004c साधु साध्विति संहृष्टा वानराः प्रत्यपूजयन्
5060005a पूजयित्वाङ्गदं सर्वे वानरा वानरर्षभम्
5060005c जग्मुर्मधुवनं यत्र नदीवेग इव द्रुतम्
5060006a ते प्रहृष्टा मधुवनं पालानाक्रम्य वीर्यतः
5060006c अतिसर्गाच्च पटवो दृष्ट्वा श्रुत्वा च मैथिलीम्
5060007a उत्पत्य च ततः सर्वे वनपालान्समागताः
5060007c ताडयन्ति स्म शतशः सक्तान्मधुवने तदा
5060008a मधूनि द्रोणमात्राणि बहुभिः परिगृह्य ते
5060008c घ्नन्ति स्म सहिताः सर्वे भक्षयन्ति तथापरे
5060009a केचित्पीत्वापविध्यन्ति मधूनि मधुपिङ्गलाः
5060009c मधूच्चिष्टेन केचिच्च जघ्नुरन्योन्यमुत्कटाः
5060010a अपरे वृक्षमूलेषु शाखां गृह्य व्यवस्थितः
5060010c अत्यर्थं च मदग्लानाः पर्णान्यास्तीर्य शेरते
5060011a उन्मत्तभूताः प्लवगा मधुमत्ताश्च हृष्टवत्
5060011c क्षिपन्त्यपि तथान्योन्यं स्खलन्त्यपि तथापरे
5060012a केचित्क्ष्वेडान्प्रकुर्वन्ति केचित्कूजन्ति हृष्टवत्
5060012c हरयो मधुना मत्ताः केचित्सुप्ता महीतले
5060013a येऽप्यत्र मधुपालाः स्युः प्रेष्या दधिमुखस्य तु
5060013c तेऽपि तैर्वानरैर्भीमैः प्रतिषिद्धा दिशो गताः
5060014a जानुभिश्च प्रकृष्टाश्च देवमार्गं च दर्शिताः
5060014c अब्रुवन्परमोद्विग्ना गत्वा दधिमुखं वचः
5060015a हनूमता दत्तवरैर्हतं मधुवनं बलात्
5060015c वयं च जानुभिः कृष्टा देवमार्गं च दर्शिताः
5060016a ततो दधिमुखः क्रुद्धो वनपस्तत्र वानरः
5060016c हतं मधुवनं श्रुत्वा सान्त्वयामास तान्हरीन्
5060017a एतागच्छत गच्छामो वानरानतिदर्पितान्
5060017c बलेनावारयिष्यामो मधु भक्षयतो वयम्
5060018a श्रुत्वा दधिमुखस्येदं वचनं वानरर्षभाः
5060018c पुनर्वीरा मधुवनं तेनैव सहिता ययुः
5060019a मध्ये चैषां दधिमुखः प्रगृह्य सुमहातरुम्
5060019c समभ्यधावद्वेगेना ते च सर्वे प्लवंगमाः
5060020a ते शिलाः पादपांश्चापि पाषाणांश्चापि वानराः
5060020c गृहीत्वाभ्यागमन्क्रुद्धा यत्र ते कपिकुञ्जराः
5060021a ते स्वामिवचनं वीरा हृदयेष्ववसज्य तत्
5060021c त्वरया ह्यभ्यधावन्त सालतालशिलायुधाः
5060022a वृक्षस्थांश्च तलस्थांश्च वानरान्बलदर्पितान्
5060022c अभ्यक्रामन्त ते वीराः पालास्तत्र सहस्रशः
5060023a अथ दृष्ट्वा दधिमुखं क्रुद्धं वानरपुंगवाः
5060023c अभ्यधावन्त वेगेन हनूमत्प्रमुखास्तदा
5060024a तं सवृक्षं महाबाहुमापतन्तं महाबलम्
5060024c आर्यकं प्राहरत्तत्र बाहुभ्यां कुपितोऽङ्गदः
5060025a मदान्धश न वेदैनमार्यकोऽयं ममेति सः
5060025c अथैनं निष्पिपेषाशु वेगवद्वसुधातले
5060026a स भग्नबाहुर्विमुखो विह्वलः शोणितोक्षितः
5060026c मुमोह सहसा वीरो मुहूर्तं कपिकुञ्जरः
5060027a स कथंचिद्विमुक्तस्तैर्वानरैर्वानरर्षभः
5060027c उवाचैकान्तमागम्य भृत्यांस्तान्समुपागतान्
5060028a एते तिष्ठन्तु गच्छामो भर्ता नो यत्र वानरः
5060028c सुग्रीवो विपुलग्रीवः सह रामेण तिष्ठति
5060029a सर्वं चैवाङ्गदे दोषं श्रावयिष्यामि पार्थिव
5060029c अमर्षी वचनं श्रुत्वा घातयिष्यति वानरान्
5060030a इष्टं मधुवनं ह्येतत्सुग्रीवस्य महात्मनः
5060030c पितृपैतामहं दिव्यं देवैरपि दुरासदम्
5060031a स वानरानिमान्सर्वान्मधुलुब्धान्गतायुषः
5060031c घातयिष्यति दण्डेन सुग्रीवः ससुहृज्जनान्
5060032a वध्या ह्येते दुरात्मानो नृपाज्ञा परिभाविनः
5060032c अमर्षप्रभवो रोषः सफलो नो भविष्यति
5060033a एवमुक्त्वा दधिमुखो वनपालान्महाबलः
5060033c जगाम सहसोत्पत्य वनपालैः समन्वितः
5060034a निमेषान्तरमात्रेण स हि प्राप्तो वनालयः
5060034c सहस्रांशुसुतो धीमान्सुग्रीवो यत्र वानरः
5060035a रामं च लक्ष्मणं चैव दृष्ट्वा सुग्रीवमेव च
5060035c समप्रतिष्ठां जगतीमाकाशान्निपपात ह
5060036a स निपत्य महावीर्यः सर्वैस्तैः परिवारितः
5060036c हरिर्दधिमुखः पालैः पालानां परमेश्वरः
5060037a स दीनवदनो भूत्वा कृत्वा शिरसि चाञ्जलिम्
5060037c सुग्रीवस्य शुभौ मूर्ध्ना चरणौ प्रत्यपीडयत्
5061001a ततो मूर्ध्ना निपतितं वानरं वानरर्षभः
5061001c दृष्ट्वैवोद्विग्नहृदयो वाक्यमेतदुवाच ह
5061002a उत्तिष्ठोत्तिष्ठ कस्मात्त्वं पादयोः पतितो मम
5061002c अभयं ते भवेद्वीर सत्यमेवाभिधीयताम्
5061003a स तु विश्वासितस्तेन सुग्रीवेण महात्मना
5061003c उत्थाय च महाप्राज्ञो वाक्यं दधिमुखोऽब्रवीत्
5061004a नैवर्क्षरजसा राजन्न त्वया नापि वालिना
5061004c वनं निसृष्टपूर्वं हि भक्षितं तत्तु वानरैः
5061005a एभिः प्रधर्षिताश्चैव वारिता वनरक्षिभिः
5061005c मधून्यचिन्तयित्वेमान्भक्षयन्ति पिबन्ति च
5061006a शिष्टमत्रापविध्यन्ति भक्षयन्ति तथापरे
5061006c निवार्यमाणास्ते सर्वे भ्रुवौ वै दर्शयन्ति हि
5061007a इमे हि संरब्धतरास्तथा तैः संप्रधर्षिताः
5061007c वारयन्तो वनात्तस्मात्क्रुद्धैर्वानरपुंगवैः
5061008a ततस्तैर्बहुभिर्वीरैर्वानरैर्वानरर्षभाः
5061008c संरक्तनयनैः क्रोधाद्धरयः संप्रचालिताः
5061009a पाणिभिर्निहताः केचित्केचिज्जानुभिराहताः
5061009c प्रकृष्टाश्च यथाकामं देवमार्गं च दर्शिताः
5061010a एवमेते हताः शूरास्त्वयि तिष्ठति भर्तरि
5061010c कृत्स्नं मधुवनं चैव प्रकामं तैः प्रभक्ष्यते
5061011a एवं विज्ञाप्यमानं तु सुग्रीवं वानरर्षभम्
5061011c अपृच्छत्तं महाप्राज्ञो लक्ष्मणः परवीरहा
5061012a किमयं वानरो राजन्वनपः प्रत्युपस्थितः
5061012c कं चार्थमभिनिर्दिश्य दुःखितो वाक्यमब्रवीत्
5061013a एवमुक्तस्तु सुग्रीवो लक्ष्मणेन महात्मना
5061013c लक्ष्मणं प्रत्युवाचेदं वाक्यं वाक्यविशारदः
5061014a आर्य लक्ष्मण संप्राह वीरो दधिमुखः कपिः
5061014c अङ्गदप्रमुखैर्वीरैर्भक्षितं मधुवानरैः
5061015a नैषामकृतकृत्यानामीदृशः स्यादुपक्रमः
5061015c वनं यथाभिपन्नं तैः साधितं कर्म वानरैः
5061016a दृष्टा देवी न संदेहो न चान्येन हनूमता
5061016c न ह्यन्यः साधने हेतुः कर्मणोऽस्य हनूमतः
5061017a कार्यसिद्धिर्हनुमति मतिश्च हरिपुंगव
5061017c व्यवसायश्च वीर्यं च श्रुतं चापि प्रतिष्ठितम्
5061018a जाम्बवान्यत्र नेता स्यादङ्गदस्य बलेश्वरः
5061018c हनूमांश्चाप्यधिष्ठाता न तस्य गतिरन्यथा
5061019a अङ्गदप्रमुखैर्वीरैर्हतं मधुवनं किल
5061019c विचिन्त्य दक्षिणामाशामागतैर्हरिपुंगवैः
5061020a आगतैश्च प्रविष्टं तद्यथा मधुवनं हि तैः
5061020c धर्षितं च वनं कृत्स्नमुपयुक्तं च वानरैः
5061020e वारिताः सहिताः पालास्तथा जानुभिराहताः
5061021a एतदर्थमयं प्राप्तो वक्तुं मधुरवागिह
5061021c नाम्ना दधिमुखो नाम हरिः प्रख्यातविक्रमः
5061022a दृष्टा सीता महाबाहो सौमित्रे पश्य तत्त्वतः
5061022c अभिगम्य यथा सर्वे पिबन्ति मधु वानराः
5061023a न चाप्यदृष्ट्वा वैदेहीं विश्रुताः पुरुषर्षभ
5061023c वनं दात्त वरं दिव्यं धर्षयेयुर्वनौकसः
5061024a ततः प्रहृष्टो धर्मात्मा लक्ष्मणः सहराघवः
5061024c श्रुत्वा कर्णसुखां वाणीं सुग्रीववदनाच्च्युताम्
5061025a प्राहृष्यत भृशं रामो लक्ष्मणश्च महायशाः
5061025c श्रुत्वा दधिमुखस्येदं सुग्रीवस्तु प्रहृष्य च
5061025e वनपालं पुनर्वाक्यं सुग्रीवः प्रत्यभाषत
5061026a प्रीतोऽस्मि सौम्य यद्भुक्तं वनं तैः कृतकर्मभिः
5061026c मर्षितं मर्षणीयं च चेष्टितं कृतकर्मणाम्
5061027a इच्छामि शीघ्रं हनुमत्प्रधाना;न्शाखामृगांस्तान्मृगराजदर्पान्
5061027c द्रष्टुं कृतार्थान्सह राघवाभ्यां; श्रोतुं च सीताधिगमे प्रयत्नम्
5062001a सुग्रीवेणैवमुक्तस्तु हृष्टो दधिमुखः कपिः
5062001c राघवं लक्ष्मणं चैव सुग्रीवं चाभ्यवादयत्
5062002a स प्रणम्य च सुग्रीवं राघवौ च महाबलौ
5062002c वानरैः सहितैः शूरैर्दिवमेवोत्पपात ह
5062003a स यथैवागतः पूर्वं तथैव त्वरितो गतः
5062003c निपत्य गगनाद्भूमौ तद्वनं प्रविवेश ह
5062004a स प्रविष्टो मधुवनं ददर्श हरियूथपान्
5062004c विमदानुद्धतान्सर्वान्मेहमानान्मधूदकम्
5062005a स तानुपागमद्वीरो बद्ध्वा करपुटाञ्जलिम्
5062005c उवाच वचनं श्लक्ष्णमिदं हृष्टवदङ्गदम्
5062006a सौम्य रोषो न कर्तव्यो यदेभिरभिवारितः
5062006c अज्ञानाद्रक्षिभिः क्रोधाद्भवन्तः प्रतिषेधिताः
5062007a युवराजस्त्वमीशश्च वनस्यास्य महाबल
5062007c मौर्ख्यात्पूर्वं कृतो दोषस्तद्भवान्क्षन्तुमर्हति
5062008a यथैव हि पिता तेऽभूत्पूर्वं हरिगणेश्वरः
5062008c तथा त्वमपि सुग्रीवो नान्यस्तु हरिसत्तम
5062009a आख्यातं हि मया गत्वा पितृव्यस्य तवानघ
5062009c इहोपयानं सर्वेषामेतेषां वनचारिणाम्
5062010a स त्वदागमनं श्रुत्वा सहैभिर्हरियूथपैः
5062010c प्रहृष्टो न तु रुष्टोऽसौ वनं श्रुत्वा प्रधर्षितम्
5062011a प्रहृष्टो मां पितृव्यस्ते सुग्रीवो वानरेश्वरः
5062011c शीघ्रं प्रेषय सर्वांस्तानिति होवाच पार्थिवः
5062012a श्रुत्वा दधिमुखस्यैतद्वचनं श्लक्ष्णमङ्गदः
5062012c अब्रवीत्तान्हरिश्रेष्ठो वाक्यं वाक्यविशारदः
5062013a शङ्के श्रुतोऽयं वृत्तान्तो रामेण हरियूथपाः
5062013c तत्क्षमं नेह नः स्थातुं कृते कार्ये परंतपाः
5062014a पीत्वा मधु यथाकामं विश्रान्ता वनचारिणः
5062014c किं शेषं गमनं तत्र सुग्रीवो यत्र मे गुरुः
5062015a सर्वे यथा मां वक्ष्यन्ति समेत्य हरियूथपाः
5062015c तथास्मि कर्ता कर्तव्ये भवद्भिः परवानहम्
5062016a नाज्ञापयितुमीशोऽहं युवराजोऽस्मि यद्यपि
5062016c अयुक्तं कृतकर्माणो यूयं धर्षयितुं मया
5062017a ब्रुवतश्चाङ्गदश्चैवं श्रुत्वा वचनमव्ययम्
5062017c प्रहृष्टमनसो वाक्यमिदमूचुर्वनौकसः
5062018a एवं वक्ष्यति को राजन्प्रभुः सन्वानरर्षभ
5062018c ऐश्वर्यमदमत्तो हि सर्वोऽहमिति मन्यते
5062019a तव चेदं सुसदृशं वाक्यं नान्यस्य कस्यचित्
5062019c संनतिर्हि तवाख्याति भविष्यच्छुभभाग्यताम्
5062020a सर्वे वयमपि प्राप्तास्तत्र गन्तुं कृतक्षणाः
5062020c स यत्र हरिवीराणां सुग्रीवः पतिरव्ययः
5062021a त्वया ह्यनुक्तैर्हरिभिर्नैव शक्यं पदात्पदम्
5062021c क्वचिद्गन्तुं हरिश्रेष्ठ ब्रूमः सत्यमिदं तु ते
5062022a एवं तु वदतां तेषामङ्गदः प्रत्यभाषत
5062022c बाढं गच्छाम इत्युक्त्वा उत्पपात महीतलात्
5062023a उत्पतन्तमनूत्पेतुः सर्वे ते हरियूथपाः
5062023c कृत्वाकाशं निराकाशं यज्ञोत्क्षिप्ता इवानलाः
5062024a तेऽम्बरं सहसोत्पत्य वेगवन्तः प्लवंगमाः
5062024c विनदन्तो महानादं घना वातेरिता यथा
5062025a अङ्गदे ह्यननुप्राप्ते सुग्रीवो वानराधिपः
5062025c उवाच शोकोपहतं रामं कमललोचनम्
5062026a समाश्वसिहि भद्रं ते दृष्टा देवी न संशयः
5062026c नागन्तुमिह शक्यं तैरतीते समये हि नः
5062027a न मत्सकाशमागच्छेत्कृत्ये हि विनिपातिते
5062027c युवराजो महाबाहुः प्लवतां प्रवरोऽङ्गदः
5062028a यद्यप्यकृतकृत्यानामीदृशः स्यादुपक्रमः
5062028c भवेत्तु दीनवदनो भ्रान्तविप्लुतमानसः
5062029a पितृपैतामहं चैतत्पूर्वकैरभिरक्षितम्
5062029c न मे मधुवनं हन्यादहृष्टः प्लवगेश्वरः
5062030a कौसल्या सुप्रजा राम समाश्वसिहि सुव्रत
5062030c दृष्टा देवी न संदेहो न चान्येन हनूमता
5062030e न ह्यन्यः कर्मणो हेतुः साधने तद्विधो भवेत्
5062031a हनूमति हि सिद्धिश्च मतिश्च मतिसत्तम
5062031c व्यवसायश्च वीर्यं च सूर्ये तेज इव ध्रुवम्
5062032a जाम्बवान्यत्र नेता स्यादङ्गदश्च बलेश्वरः
5062032c हनूमांश्चाप्यधिष्ठाता न तस्य गतिरन्यथा
5062033a मा भूश्चिन्ता समायुक्तः संप्रत्यमितविक्रम
5062034a ततः किल किला शब्दं शुश्रावासन्नमम्बरे
5062034c हनूमत्कर्मदृप्तानां नर्दतां काननौकसाम्
5062034e किष्किन्धामुपयातानां सिद्धिं कथयतामिव
5062035a ततः श्रुत्वा निनादं तं कपीनां कपिसत्तमः
5062035c आयताञ्चितलाङ्गूलः सोऽभवद्धृष्टमानसः
5062036a आजग्मुस्तेऽपि हरयो रामदर्शनकाङ्क्षिणः
5062036c अङ्गदं पुरतः कृत्वा हनूमन्तं च वानरम्
5062037a तेऽङ्गदप्रमुखा वीराः प्रहृष्टाश्च मुदान्विताः
5062037c निपेतुर्हरिराजस्य समीपे राघवस्य च
5062038a हनूमांश्च महाबहुः प्रणम्य शिरसा ततः
5062038c नियतामक्षतां देवीं राघवाय न्यवेदयत्
5062039a निश्चितार्थं ततस्तस्मिन्सुग्रीवं पवनात्मजे
5062039c लक्ष्मणः प्रीतिमान्प्रीतं बहुमानादवैक्षत
5062040a प्रीत्या च रममाणोऽथ राघवः परवीरहा
5062040c बहु मानेन महता हनूमन्तमवैक्षत
5063001a ततः प्रस्रवणं शैलं ते गत्वा चित्रकाननम्
5063001c प्रणम्य शिरसा रामं लक्ष्मणं च महाबलम्
5063002a युवराजं पुरस्कृत्य सुग्रीवमभिवाद्य च
5063002c प्रवृत्तमथ सीतायाः प्रवक्तुमुपचक्रमुः
5063003a रावणान्तःपुरे रोधं राक्षसीभिश्च तर्जनम्
5063003c रामे समनुरागं च यश्चापि समयः कृतः
5063004a एतदाख्यान्ति ते सर्वे हरयो राम संनिधौ
5063004c वैदेहीमक्षतां श्रुत्वा रामस्तूत्तरमब्रवीत्
5063005a क्व सीता वर्तते देवी कथं च मयि वर्तते
5063005c एतन्मे सर्वमाख्यात वैदेहीं प्रति वानराः
5063006a रामस्य गदितं श्रुत्व हरयो रामसंनिधौ
5063006c चोदयन्ति हनूमन्तं सीतावृत्तान्तकोविदम्
5063007a श्रुत्वा तु वचनं तेषां हनूमान्मारुतात्मजः
5063007c उवाच वाक्यं वाक्यज्ञः सीताया दर्शनं यथा
5063008a समुद्रं लङ्घयित्वाहं शतयोजनमायतम्
5063008c अगच्छं जानकीं सीतां मार्गमाणो दिदृक्षया
5063009a तत्र लङ्केति नगरी रावणस्य दुरात्मनः
5063009c दक्षिणस्य समुद्रस्य तीरे वसति दक्षिणे
5063010a तत्र दृष्टा मया सीता रावणान्तःपुरे सती
5063010c संन्यस्य त्वयि जीवन्ती रामा राम मनोरथम्
5063011a दृष्टा मे राक्षसी मध्ये तर्ज्यमाना मुहुर्मुहुः
5063011c राक्षसीभिर्विरूपाभी रक्षिता प्रमदावने
5063012a दुःखमापद्यते देवी तवादुःखोचिता सती
5063012c रावणान्तःपुरे रुद्ध्वा राक्षसीभिः सुरक्षिता
5063013a एकवेणीधरा दीना त्वयि चिन्तापरायणा
5063013c अधःशय्या विवर्णाङ्गी पद्मिनीव हिमागमे
5063014a रावणाद्विनिवृत्तार्था मर्तव्यकृतनिश्चया
5063014c देवी कथंचित्काकुत्स्थ त्वन्मना मार्गिता मया
5063015a इक्ष्वाकुवंशविख्यातिं शनैः कीर्तयतानघ
5063015c स मया नरशार्दूल विश्वासमुपपादिता
5063016a ततः संभाषिता देवी सर्वमर्थं च दर्शिता
5063016c रामसुग्रीवसख्यं च श्रुत्वा प्रीतिमुपागता
5063017a नियतः समुदाचारो भक्तिश्चास्यास्तथा त्वयि
5063017c एवं मया महाभागा दृष्टा जनकनन्दिनी
5063017e उग्रेण तपसा युक्ता त्वद्भक्त्या पुरुषर्षभ
5063018a अभिज्ञानं च मे दत्तं यथावृत्तं तवान्तिके
5063018c चित्रकूटे महाप्राज्ञ वायसं प्रति राघव
5063019a विज्ञाप्यश्च नर व्याघ्रो रामो वायुसुत त्वया
5063019c अखिलेनेह यद्दृष्टमिति मामाह जानकी
5063020a इदं चास्मै प्रदातव्यं यत्नात्सुपरिरक्षितम्
5063020c ब्रुवता वचनान्येवं सुग्रीवस्योपशृण्वतः
5063021a एष चूडामणिः श्रीमान्मया ते यत्नरक्षितः
5063021c मनःशिलायास्तिकलस्तं स्मरस्वेति चाब्रवीत्
5063022a एष निर्यातितः श्रीमान्मया ते वारिसंभवः
5063022c एतं दृष्ट्वा प्रमोदिष्ये व्यसने त्वामिवानघ
5063023a जीवितं धारयिष्यामि मासं दशरथात्मज
5063023c ऊर्ध्वं मासान्न जीवेयं रक्षसां वशमागता
5063024a इति मामब्रवीत्सीता कृशाङ्गी धर्म चारिणी
5063024c रावणान्तःपुरे रुद्धा मृगीवोत्फुल्ललोचना
5063025a एतदेव मयाख्यातं सर्वं राघव यद्यथा
5063025c सर्वथा सागरजले संतारः प्रविधीयताम्
5063026a तौ जाताश्वासौ राजपुत्रौ विदित्वा; तच्चाभिज्ञानं राघवाय प्रदाय
5063026c देव्या चाख्यातं सर्वमेवानुपूर्व्या;द्वाचा संपूर्णं वायुपुत्रः शशंस
5064001a एवमुक्तो हनुमता रामो दशरथात्मजः
5064001c तं मणिं हृदये कृत्वा प्ररुरोद सलक्ष्मणः
5064002a तं तु दृष्ट्वा मणिश्रेष्ठं राघवः शोककर्शितः
5064002c नेत्राभ्यामश्रुपूर्णाभ्यां सुग्रीवमिदमब्रवीत्
5064003a यथैव धेनुः स्रवति स्नेहाद्वत्सस्य वत्सला
5064003c तथा ममापि हृदयं मणिरत्नस्य दर्शनात्
5064004a मणिरत्नमिदं दत्तं वैदेह्याः श्वशुरेण मे
5064004c वधूकाले यथा बद्धमधिकं मूर्ध्नि शोभते
5064005a अयं हि जलसंभूतो मणिः प्रवरपूजितः
5064005c यज्ञे परमतुष्टेन दत्तः शक्रेण धीमता
5064006a इमं दृष्ट्वा मणिश्रेष्ठं तथा तातस्य दर्शनम्
5064006c अद्यास्म्यवगतः सौम्य वैदेहस्य तथा विभोः
5064007a अयं हि शोभते तस्याः प्रियाया मूर्ध्नि मे मणिः
5064007c अद्यास्य दर्शनेनाहं प्राप्तां तामिव चिन्तये
5064008a किमाह सीता वैदेही ब्रूहि सौम्य पुनः पुनः
5064008c परासुमिव तोयेन सिञ्चन्ती वाक्यवारिणा
5064009a इतस्तु किं दुःखतरं यदिमं वारिसंभवम्
5064009c मणिं पश्यामि सौमित्रे वैदेहीमागतं विना
5064010a चिरं जीवति वैदेही यदि मासं धरिष्यति
5064010c क्षणं सौम्य न जीवेयं विना तामसितेक्षणाम्
5064011a नय मामपि तं देशं यत्र दृष्टा मम प्रिया
5064011c न तिष्ठेयं क्षणमपि प्रवृत्तिमुपलभ्य च
5064012a कथं सा मम सुश्रोणि भीरु भीरुः सती तदा
5064012c भयावहानां घोराणां मध्ये तिष्ठति रक्षसाम्
5064013a शारदस्तिमिरोन्मुखो नूनं चन्द्र इवाम्बुदैः
5064013c आवृतं वदनं तस्या न विराजति राक्षसैः
5064014a किमाह सीता हनुमंस्तत्त्वतः कथयस्व मे
5064014c एतेन खलु जीविष्ये भेषजेनातुरो यथा
5064015a मधुरा मधुरालापा किमाह मम भामिनी
5064015c मद्विहीना वरारोहा हनुमन्कथयस्व मे
5064015e दुःखाद्दुःखतरं प्राप्य कथं जीवति जानकी
5065001a एवमुक्तस्तु हनुमान्राघवेण महात्मना
5065001c सीताया भाषितं सर्वं न्यवेदयत राघवे
5065002a इदमुक्तवती देवी जानकी पुरुषर्षभ
5065002c पूर्ववृत्तमभिज्ञानं चित्रकूटे यथा तथम्
5065003a सुखसुप्ता त्वया सार्धं जानकी पूर्वमुत्थिता
5065003c वायसः सहसोत्पत्य विरराद स्तनान्तरे
5065004a पर्यायेण च सुप्तस्त्वं देव्यङ्के भरताग्रज
5065004c पुनश्च किल पक्षी स देव्या जनयति व्यथाम्
5065005a ततः पुनरुपागम्य विरराद भृशं किल
5065005c ततस्त्वं बोधितस्तस्याः शोणितेन समुक्षितः
5065006a वायसेन च तेनैव सततं बाध्यमानया
5065006c बोधितः किल देव्यास्त्वं सुखसुप्तः परंतप
5065007a तां तु दृष्ट्वा महाबाहो रादितां च स्तनान्तरे
5065007c आशीविष इव क्रुद्धो निःश्वसन्नभ्यभाषथाः
5065008a नखाग्रैः केन ते भीरु दारितं तु स्तनान्तरम्
5065008c कः क्रीडति सरोषेण पञ्चवक्त्रेण भोगिना
5065009a निरीक्षमाणः सहसा वायसं समवैक्षताः
5065009c नखैः सरुधिरैस्तीक्ष्णैर्मामेवाभिमुखं स्थितम्
5065010a सुतः किल स शक्रस्य वायसः पततां वरः
5065010c धरान्तरचरः शीघ्रं पवनस्य गतौ समः
5065011a ततस्तस्मिन्महाबाहो कोपसंवर्तितेक्षणः
5065011c वायसे त्वं कृत्वाः क्रूरां मतिं मतिमतां वर
5065012a स दर्भं संस्तराद्गृह्य ब्रह्मास्त्रेण न्ययोजयः
5065012c स दीप्त इव कालाग्निर्जज्वालाभिमुखः खगम्
5065013a स त्वं प्रदीप्तं चिक्षेप दर्भं तं वायसं प्रति
5065013c ततस्तु वायसं दीप्तः स दर्भोऽनुजगाम ह
5065014a स पित्रा च परित्यक्तः सुरैः सर्वैर्महर्षिभिः
5065014c त्रीँल्लोकान्संपरिक्रम्य त्रातारं नाधिगच्छति
5065015a तं त्वं निपतितं भूमौ शरण्यः शरणागतम्
5065015c वधार्हमपि काकुत्स्थ कृपया परिपालयः
5065016a मोघमस्त्रं न शक्यं तु कर्तुमित्येव राघव
5065016c ततस्तस्याक्षिकाकस्य हिनस्ति स्म स दक्षिणम्
5065017a राम त्वां स नमस्कृत्वा राज्ञो दशरथस्य च
5065017c विसृष्टस्तु तदा काकः प्रतिपेदे खमालयम्
5065018a एवमस्त्रविदां श्रेष्ठः सत्त्ववाञ्शीलवानपि
5065018c किमर्थमस्त्रं रक्षःसु न योजयसि राघव
5065019a न नागा नापि गन्धर्वा नासुरा न मरुद्गणाः
5065019c तव राम मुखे स्थातुं शक्ताः प्रतिसमाधितुम्
5065020a तव वीर्यवतः कच्चिन्मयि यद्यस्ति संभ्रमः
5065020c क्षिप्रं सुनिशितैर्बाणैर्हन्यतां युधि रावणः
5065021a भ्रातुरादेशमादाय लक्ष्मणो वा परंतपः
5065021c स किमर्थं नरवरो न मां रक्षति राघवः
5065022a शक्तौ तौ पुरुषव्याघ्रौ वाय्वग्निसमतेजसौ
5065022c सुराणामपि दुर्धर्षौ किमर्थं मामुपेक्षतः
5065023a ममैव दुष्कृतं किंचिन्महदस्ति न संशयः
5065023c समर्थौ सहितौ यन्मां नापेक्षेते परंतपौ
5065024a वैदेह्या वचनं श्रुत्वा करुणं साश्रुभाषितम्
5065024c पुनरप्यहमार्यां तामिदं वचनमब्रुवम्
5065025a त्वच्छोकविमुखो रामो देवि सत्येन ते शपे
5065025c रामे दुःखाभिभूते च लक्ष्मणः परितप्यते
5065026a कथंचिद्भवती दृष्टा न कालः परिशोचितुम्
5065026c इमं मुहूर्तं दुःखानामन्तं द्रक्ष्यसि भामिनि
5065027a तावुभौ नरशार्दूलौ राजपुत्रावरिंदमौ
5065027c त्वद्दर्शनकृतोत्साहौ लङ्कां भस्मीकरिष्यतः
5065028a हत्वा च समरे रौद्रं रावणं सह बान्धवम्
5065028c राघवस्त्वां महाबाहुः स्वां पुरीं नयते ध्रुवम्
5065029a यत्तु रामो विजानीयादभिज्ञानमनिन्दिते
5065029c प्रीतिसंजननं तस्य प्रदातुं तत्त्वमर्हसि
5065030a साभिवीक्ष्य दिशः सर्वा वेण्युद्ग्रथनमुत्तमम्
5065030c मुक्त्वा वस्त्राद्ददौ मह्यं मणिमेतं महाबल
5065031a प्रतिगृह्य मणिं दिव्यं तव हेतो रघूत्तम
5065031c शिरसा संप्रणम्यैनामहमागमने त्वरे
5065032a गमने च कृतोत्साहमवेक्ष्य वरवर्णिनी
5065032c विवर्धमानं च हि मामुवाच जनकात्मजा
5065032e अश्रुपूर्णमुखी दीना बाष्पसंदिग्धभाषिणी
5065033a हनुमन्सिंहसंकाशौ तावुभौ रामलक्ष्मणौ
5065033c सुग्रीवं च सहामात्यं सर्वान्ब्रूया अनामयम्
5065034a यथा च स महाबाहुर्मां तारयति राघवः
5065034c अस्माद्दुःखाम्बुसंरोधात्तत्समाधातुमर्हसि
5065035a इमं च तीव्रं मम शोकवेगं; रक्षोभिरेभिः परिभर्त्सनं च
5065035c ब्रूयास्तु रामस्य गतः समीपं; शिवश्च तेऽध्वास्तु हरिप्रवीर
5065036a एतत्तवार्या नृपराजसिंह; सीता वचः प्राह विषादपूर्वम्
5065036c एतच्च बुद्ध्वा गदितं मया त्वं; श्रद्धत्स्व सीतां कुशलां समग्राम्
5066001a अथाहमुत्तरं देव्या पुनरुक्तः ससंभ्रमम्
5066001c तव स्नेहान्नरव्याघ्र सौहार्यादनुमान्य च
5066002a एवं बहुविधं वाच्यो रामो दाशरथिस्त्वया
5066002c यथा मामाप्नुयाच्छीघ्रं हत्वा रावणमाहवे
5066003a यदि वा मन्यसे वीर वसैकाहमरिंदम
5066003c कस्मिंश्चित्संवृते देशे विश्रान्तः श्वो गमिष्यसि
5066004a मम चाप्यल्पभाग्यायाः साम्निध्यात्तव वानर
5066004c अस्य शोकविपाकस्य मुहूर्तं स्याद्विमोक्षणम्
5066005a गते हि त्वयि विक्रान्ते पुनरागमनाय वै
5066005c प्राणानामपि संदेहो मम स्यान्नात्र संशयः
5066006a तवादर्शनजः शोको भूयो मां परितापयेत्
5066006c दुःखाद्दुःखपराभूतां दुर्गतां दुःखभागिनीम्
5066007a अयं तु वीरसंदेहस्तिष्ठतीव ममाग्रतः
5066007c सुमहांस्त्वत्सहायेषु हर्यृक्षेषु असंशयः
5066008a कथं नु खलु दुष्पारं तरिष्यन्ति महोदधिम्
5066008c तानि हर्यृक्षसैन्यानि तौ वा नरवरात्मजौ
5066009a त्रयाणामेव भूतानां सागरस्यास्य लङ्घने
5066009c शक्तिः स्याद्वैनतेयस्य वायोर्वा तव वानघ
5066010a तदस्मिन्कार्यनियोगे वीरैवं दुरतिक्रमे
5066010c किं पश्यसि समाधानं ब्रूहि कार्यविदां वर
5066011a काममस्य त्वमेवैकः कार्यस्य परिसाधने
5066011c पर्याप्तः परवीरघ्न यशस्यस्ते बलोदयः
5066012a बलैः समग्रैर्यदि मां हत्वा रावणमाहवे
5066012c विजयी स्वां पुरीं रामो नयेत्तत्स्याद्यशस्करम्
5066013a यथाहं तस्य वीरस्य वनादुपधिना हृता
5066013c रक्षसा तद्भयादेव तथा नार्हति राघवः
5066014a बलैस्तु संकुलां कृत्वा लङ्कां परबलार्दनः
5066014c मां नयेद्यदि काकुत्स्थस्तत्तस्य सदृशं भवेत्
5066015a तद्यथा तस्य विक्रान्तमनुरूपं महात्मनः
5066015c भवत्याहवशूरस्य तथा त्वमुपपादय
5066016a तदर्थोपहितं वाक्यं प्रश्रितं हेतुसंहितम्
5066016c निशम्याहं ततः शेषं वाक्यमुत्तरमब्रुवम्
5066017a देवि हर्यृक्षसैन्यानामीश्वरः प्लवतां वरः
5066017c सुग्रीवः सत्त्वसंपन्नस्तवार्थे कृतनिश्चयः
5066018a तस्य विक्रमसंपन्नाः सत्त्ववन्तो महाबलाः
5066018c मनःसंकल्पसंपाता निदेशे हरयः स्थिताः
5066019a येषां नोपरि नाधस्तान्न तिर्यक्सज्जते गतिः
5066019c न च कर्मसु सीदन्ति महत्स्वमिततेजसः
5066020a असकृत्तैर्महाभागैर्वानरैर्बलसंयुतैः
5066020c प्रदक्षिणीकृता भूमिर्वायुमार्गानुसारिभिः
5066021a मद्विशिष्टाश्च तुल्याश्च सन्ति तत्र वनौकसः
5066021c मत्तः प्रत्यवरः कश्चिन्नास्ति सुग्रीवसंनिधौ
5066022a अहं तावदिह प्राप्तः किं पुनस्ते महाबलाः
5066022c न हि प्रकृष्टाः प्रेष्यन्ते प्रेष्यन्ते हीतरे जनाः
5066023a तदलं परितापेन देवि मन्युर्व्यपैतु ते
5066023c एकोत्पातेन ते लङ्कामेष्यन्ति हरियूथपाः
5066024a मम पृष्ठगतौ तौ च चन्द्रसूर्याविवोदितौ
5066024c त्वत्सकाशं महाभागे नृसिंहावागमिष्यतः
5066025a अरिघ्नं सिंहसंकाशं क्षिप्रं द्रक्ष्यसि राघवम्
5066025c लक्ष्मणं च धनुष्पाणिं लङ्का द्वारमुपस्थितम्
5066026a नखदंष्ट्रायुधान्वीरान्सिंहशार्दूलविक्रमान्
5066026c वानरान्वानरेन्द्राभान्क्षिप्रं द्रक्ष्यसि संगतान्
5066027a शैलाम्बुदन्निकाशानां लङ्कामलयसानुषु
5066027c नर्दतां कपिमुख्यानामचिराच्छोष्यसे स्वनम्
5066028a निवृत्तवनवासं च त्वया सार्धमरिंदमम्
5066028c अभिषिक्तमयोध्यायां क्षिप्रं द्रक्ष्यसि राघवम्
5066029a ततो मया वाग्भिरदीनभाषिणी; शिवाभिरिष्टाभिरभिप्रसादिता
5066029c जगाम शान्तिं मम मैथिलात्मजा; तवापि शोकेन तथाभिपीडिता