% Ramayana: Yuddhakanda % Last updated: Wed Mar 11 2020 % Encoding: ASCII % 6001001a zrutvA hanumato vAkyaM yathAvad abhibhASitam 6001001c rAmaH prItisamAyukto vAkyam uttaram abravIt 6001002a kRtaM hanumatA kAryaM sumahad bhuvi duSkaram 6001002c manasApi yad anyena na zakyaM dharaNItale 6001003a na hi taM paripazyAmi yas tareta mahArNavam 6001003c anyatra garuNAd vAyor anyatra ca hanUmataH 6001004a devadAnavayakSANAM gandharvoragarakSasAm 6001004c apradhRSyAM purIM laGkAM rAvaNena surakSitAm 6001005a praviSTaH sattvam Azritya jIvan ko nAma niSkramet 6001005c ko vizet sudurAdharSAM rAkSasaiz ca surakSitAm 6001005e yo vIryabalasaMpanno na samaH syAd dhanUmataH 6001006a bhRtyakAryaM hanumatA sugrIvasya kRtaM mahat 6001006c evaM vidhAya svabalaM sadRzaM vikramasya ca 6001007a yo hi bhRtyo niyuktaH san bhartrA karmaNi duSkare 6001007c kuryAt tadanurAgeNa tam AhuH puruSottamam 6001008a niyukto nRpateH kAryaM na kuryAd yaH samAhitaH 6001008c bhRtyo yuktaH samarthaz ca tam AhuH puruSAdhamam 6001009a tanniyoge niyuktena kRtaM kRtyaM hanUmatA 6001009c na cAtmA laghutAM nItaH sugrIvaz cApi toSitaH 6001010a ahaM ca raghuvaMzaz ca lakSmaNaz ca mahAbalaH 6001010c vaidehyA darzanenAdya dharmataH parirakSitAH 6001011a idaM tu mama dInasyA mano bhUyaH prakarSati 6001011c yad ihAsya priyAkhyAtur na kurmi sadRzaM priyam 6001012a eSa sarvasvabhUtas tu pariSvaGgo hanUmataH 6001012c mayA kAlam imaM prApya dattas tasya mahAtmanaH 6001013a sarvathA sukRtaM tAvat sItAyAH parimArgaNam 6001013c sAgaraM tu samAsAdya punar naSTaM mano mama 6001014a kathaM nAma samudrasya duSpArasya mahAmbhasaH 6001014c harayo dakSiNaM pAraM gamiSyanti samAhitAH 6001015a yady apy eSa tu vRttAnto vaidehyA gadito mama 6001015c samudrapAragamane harINAM kim ivottaram 6001016a ity uktvA zokasaMbhrAnto rAmaH zatrunibarhaNaH 6001016c hanUmantaM mahAbAhus tato dhyAnam upAgamat 6002001a taM tu zokaparidyUnaM rAmaM dazarathAtmajam 6002001c uvAca vacanaM zrImAn sugrIvaH zokanAzanam 6002002a kiM tvaM saMtapyase vIra yathAnyaH prAkRtas tathA 6002002c maivaM bhUs tyaja saMtApaM kRtaghna iva sauhRdam 6002003a saMtApasya ca te sthAnaM na hi pazyAmi rAghava 6002003c pravRttAv upalabdhAyAM jJAte ca nilaye ripoH 6002004a dhRtimAJ zAstravit prAjJaH paNDitaz cAsi rAghava 6002004c tyajemAM pApikAM buddhiM kRtvAtmevArthadUSaNIm 6002005a samudraM laGghayitvA tu mahAnakrasamAkulam 6002005c laGkAm ArohayiSyAmo haniSyAmaz ca te ripum 6002006a nirutsAhasya dInasya zokaparyAkulAtmanaH 6002006c sarvArthA vyavasIdanti vyasanaM cAdhigacchati 6002007a ime zUrAH samarthAz ca sarve no hariyUthapAH 6002007c tvatpriyArthaM kRtotsAhAH praveSTum api pAvakam 6002008a eSAM harSeNa jAnAmi tarkaz cAsmin dRDho mama 6002008c vikrameNa samAneSye sItAM hatvA yathA ripum 6002009a setur atra yathA vadhyed yathA pazyema tAM purIm 6002009c tasya rAkSasarAjasya tathA tvaM kuru rAghava 6002010a dRSTvA tAM hi purIM laGkAM trikUTazikhare sthitAm 6002010c hataM ca rAvaNaM yuddhe darzanAd upadhAraya 6002011a setubaddhaH samudre ca yAval laGkA samIpataH 6002011c sarvaM tIrNaM ca vai sainyaM jitam ity upadhAryatAm 6002012a ime hi samare zUrA harayaH kAmarUpiNaH 6002012c tad alaM viklavA buddhI rAjan sarvArthanAzanI 6002013a puruSasya hi loke 'smiJ zokaH zauryApakarSaNaH 6002013c yat tu kAryaM manuSyeNa zauNDIryam avalambatA 6002013e zUrANAM hi manuSyANAM tvadvidhAnAM mahAtmanAm 6002014a vinaSTe vA pranaSTe vA zokaH sarvArthanAzanaH 6002014c tvaM tu buddhimatAM zreSThaH sarvazAstrArthakovidaH 6002015a madvidhaiH sacivaiH sArtham ariM jetum ihArhasi 6002015c na hi pazyAmy ahaM kaM cit triSu lokeSu rAghava 6002016a gRhItadhanuSo yas te tiSThed abhimukho raNe 6002016c vAnareSu samAsaktaM na te kAryaM vipatsyate 6002017a acirAd drakSyase sItAM tIrtvA sAgaram akSayam 6002017c tad alaM zokam Alambya krodham Alamba bhUpate 6002018a nizceSTAH kSatriyA mandAH sarve caNDasya bibhyati 6002018c laGganArthaM ca ghorasya samudrasya nadIpateH 6002019a sahAsmAbhir ihopetaH sUkSmabuddhir vicAraya 6002019c ime hi samare zUrA harayaH kAmarUpiNaH 6002020a tAn arIn vidhamiSyanti zilApAdapavRSTibhiH 6002020c kathaM cit paripazyAmas te vayaM varuNAlayam 6002021a kim uktvA bahudhA cApi sarvathA vijayI bhavAn 6003001a sugrIvasya vacaH zrutvA hetumat paramArthavit 6003001c pratijagrAha kAkutstho hanUmantam athAbravIt 6003002a tarasA setubandhena sAgarocchoSaNena vA 6003002c sarvathA susamartho 'smi sAgarasyAsya laGghane 6003003a kati durgANi durgAyA laGkAyAs tad bravIhi me 6003003c jJAtum icchAmi tat sarvaM darzanAd iva vAnara 6003004a balasya parimANaM ca dvAradurgakriyAm api 6003004c gupti karma ca laGkAyA rakSasAM sadanAni ca 6003005a yathAsukhaM yathAvac ca laGkAyAm asi dRSTavAn 6003005c saram AcakSva tattvena sarvathA kuzalo hy asi 6003006a zrutvA rAmasya vacanaM hanUmAn mArutAtmajaH 6003006c vAkyaM vAkyavidAM zreSTho rAmaM punar athAbravIt 6003007a zrUyatAM sarvam AkhyAsye durgakarmavidhAnataH 6003007c guptA purI yathA laGkA rakSitA ca yathA balaiH 6003008a parAM samRddhiM laGkAyAH sAgarasya ca bhImatAm 6003008c vibhAgaM ca balaughasya nirdezaM vAhanasya ca 6003009a prahRSTA muditA laGkA mattadvipasamAkulA 6003009c mahatI rathasaMpUrNA rakSogaNasamAkulA 6003010a dRDhabaddhakavATAni mahAparighavanti ca 6003010c dvArANi vipulAny asyAz catvAri sumahAnti ca 6003011a vapreSUpalayantrANi balavanti mahAnti ca 6003011c AgataM parasainyaM tais tatra pratinivAryate 6003012a dvAreSu saMskRtA bhImAH kAlAyasamayAH zitAH 6003012c zatazo rocitA vIraiH zataghnyo rakSasAM gaNaiH 6003013a sauvarNaz ca mahAMs tasyAH prAkAro duSpradharSaNaH 6003013c maNividrumavaidUryamuktAvicaritAntaraH 6003014a sarvataz ca mahAbhImAH zItatoyA mahAzubhAH 6003014c agAdhA grAhavatyaz ca parikhA mInasevitAH 6003015a dvAreSu tAsAM catvAraH saMkramAH paramAyatAH 6003015c yantrair upetA bahubhir mahadbhir dRDhasaMdhibhiH 6003016a trAyante saMkramAs tatra parasainyAgame sati 6003016c yantrais tair avakIryante parikhAsu samantataH 6003017a ekas tv akampyo balavAn saMkramaH sumahAdRDhaH 6003017c kAJcanair bahubhiH stambhair vedikAbhiz ca zobhitaH 6003018a svayaM prakRtisaMpanno yuyutsU rAma rAvaNaH 6003018c utthitaz cApramattaz ca balAnAm anudarzane 6003019a laGkA purI nirAlambA devadurgA bhayAvahA 6003019c nAdeyaM pArvataM vanyaM kRtrimaM ca caturvidham 6003020a sthitA pAre samudrasya dUrapArasya rAghava 6003020c naupathaz cApi nAsty atra nirAdezaz ca sarvataH 6003021a zailAgre racitA durgA sA pUr devapuropamA 6003021c vAjivAraNasaMpUrNA laGkA paramadurjayA 6003022a parighAz ca zataghnyaz ca yantrANi vividhAni ca 6003022c zobhayanti purIM laGkAM rAvaNasya durAtmanaH 6003023a ayutaM rakSasAm atra pazcimadvAram Azritam 6003023c zUlahastA durAdharSAH sarve khaDgAgrayodhinaH 6003024a niyutaM rakSasAm atra dakSiNadvAram Azritam 6003024c caturaGgeNa sainyena yodhAs tatrApy anuttamAH 6003025a prayutaM rakSasAm atra pUrvadvAraM samAzritam 6003025c carmakhaDgadharAH sarve tathA sarvAstrakovidAH 6003026a arbudaM rakSasAm atra uttaradvAram Azritam 6003026c rathinaz cAzvavAhAz ca kulaputrAH supUjitAH 6003027a zataM zatasahasrANAM madhyamaM gulmam Azritam 6003027c yAtudhAnA durAdharSAH sAgrakoTiz ca rakSasAm 6003028a te mayA saMkramA bhagnAH parikhAz cAvapUritAH 6003028c dagdhA ca nagarI laGkA prAkArAz cAvasAditAH 6003029a yena kena tu mArgeNa tarAma varuNAlayam 6003029c hateti nagarI laGkAM vAnarair avadhAryatAm 6003030a aGgado dvivido maindo jAmbavAn panaso nalaH 6003030c nIlaH senApatiz caiva balazeSeNa kiM tava 6003031a plavamAnA hi gatvA tAM rAvaNasya mahApurIm 6003031c saprakArAM sabhavanAm AnayiSyanti maithilIm 6003032a evam AjJApaya kSipraM balAnAM sarvasaMgraham 6003032c muhUrtena tu yuktena prasthAnam abhirocaya 6004001a zrutvA hanUmato vAkyaM yathAvad anupUrvazaH 6004001c tato 'bravIn mahAtejA rAmaH satyaparAkramaH 6004002a yAM nivedayase laGkAM purIM bhImasya rakSasaH 6004002c kSipram enAM vadhiSyAmi satyam etad bravImi te 6004003a asmin muhUrte sugrIva prayANam abhirocaye 6004003c yukto muhUrto vijayaH prApto madhyaM divAkaraH 6004004a uttarA phalgunI hy adya zvas tu hastena yokSyate 6004004c abhiprayAma sugrIva sarvAnIkasamAvRtAH 6004005a nimittAni ca dhanyAni yAni prAdurbhavanti me 6004005c nihatya rAvaNaM sItAm AnayiSyAmi jAnakIm 6004006a upariSTAd dhi nayanaM sphuramANam idaM mama 6004006c vijayaM samanuprAptaM zaMsatIva manoratham 6004007a agre yAtu balasyAsya nIlo mArgam avekSitum 6004007c vRtaH zatasahasreNa vAnarANAM tarasvinAm 6004008a phalamUlavatA nIla zItakAnanavAriNA 6004008c pathA madhumatA cAzu senAM senApate naya 6004009a dUSayeyur durAtmAnaH pathi mUlaphalodakam 6004009c rAkSasAH parirakSethAs tebhyas tvaM nityam udyataH 6004010a nimneSu vanadurgeSu vaneSu ca vanaukasaH 6004010c abhiplutyAbhipazyeyuH pareSAM nihataM balam 6004011a sAgaraughanibhaM bhImam agrAnIkaM mahAbalAH 6004011c kapisiMhA prakarSantu zatazo 'tha sahasrazaH 6004012a gajaz ca girisaMkAzo gavayaz ca mahAbalaH 6004012c gavAkSaz cAgrato yAntu gavAM dRptA ivarSabhAH 6004013a yAtu vAnaravAhinyA vAnaraH plavatAM patiH 6004013c pAlayan dakSiNaM pArzvam RSabho vAnararSabhaH 6004014a gandhahastIva durdharSas tarasvI gandhamAdanaH 6004014c yAtu vAnaravAhinyAH savyaM pArzvam adhiSThitaH 6004015a yAsyAmi balamadhye 'haM balaugham abhiharSayan 6004015c adhiruhya hanUmantam airAvatam ivezvaraH 6004016a aGgadenaiSa saMyAtu lakSmaNaz cAntakopamaH 6004016c sArvabhaumeNa bhUtezo draviNAdhipatir yathA 6004017a jAmbavAMz ca suSeNaz ca vegadarzI ca vAnaraH 6004017c RkSarAjo mahAsattvaH kukSiM rakSantu te trayaH 6004018a rAghavasya vacaH zrutvA sugrIvo vAhinIpatiH 6004018c vyAdideza mahAvIryAn vAnarAn vAnararSabhaH 6004019a te vAnaragaNAH sarve samutpatya yuyutsavaH 6004019c guhAbhyaH zikharebhyaz ca Azu pupluvire tadA 6004020a tato vAnararAjena lakSmaNena ca pUjitaH 6004020c jagAma rAmo dharmAtmA sasainyo dakSiNAM dizam 6004021a zataiH zatasahasraiz ca koTIbhir ayutair api 6004021c vAraNAbhiz ca haribhir yayau parivRtas tadA 6004022a taM yAntam anuyAti sma mahatI harivAhinI 6004023a hRSTAH pramuditAH sarve sugrIveNAbhipAlitAH 6004023c AplavantaH plavantaz ca garjantaz ca plavaMgamAH 6004023e kSvelanto ninadantaz ca jagmur vai dakSiNAM dizam 6004024a bhakSayantaH sugandhIni madhUni ca phalAni ca 6004024c udvahanto mahAvRkSAn maJjarIpuJjadhAriNaH 6004025a anyonyaM sahasA dRSTA nirvahanti kSipanti ca 6004025c patantaz cotpatanty anye pAtayanty apare parAn 6004026a rAvaNo no nihantavyaH sarve ca rajanIcarAH 6004026c iti garjanti harayo rAghavasya samIpataH 6004027a purastAd RSabho vIro nIlaH kumuda eva ca 6004027c pathAnaM zodhayanti sma vAnarair bahubhiH saha 6004028a madhye tu rAjA sugrIvo rAmo lakSmaNa eva ca 6004028c bahubhir balibhir bhImair vRtAH zatrunibarhaNaH 6004029a hariH zatabalir vIraH koTIbhir dazabhir vRtaH 6004029c sarvAm eko hy avaSTabhya rarakSa harivAhinIm 6004030a koTIzataparIvAraH kesarI panaso gajaH 6004030c arkaz cAtibalaH pArzvam ekaM tasyAbhirakSati 6004031a suSeNo jAmbavAMz caiva RkSair bahubhir AvRtaH 6004031c sugrIvaM purataH kRtvA jaghanaM saMrarakSatuH 6004032a teSAM senApatir vIro nIlo vAnarapuMgavaH 6004032c saMpatan patatAM zreSThas tad balaM paryapAlayat 6004033a darImikhaH prajaGghaz ca jambho 'tha rabhasaH kapiH 6004033c sarvataz ca yayur vIrAs tvarayantaH plavaMgamAn 6004034a evaM te harizArdUlA gacchanto baladarpitAH 6004034c apazyaMs te girizreSThaM sahyaM drumalatAyutam 6004035a sAgaraughanibhaM bhImaM tad vAnarabalaM mahat 6004035c niHsasarpa mahAghoSaM bhImavega ivArNavaH 6004036a tasya dAzaratheH pArzve zUrAs te kapikuJjarAH 6004036c tUrNam ApupluvuH sarve sadazvA iva coditAH 6004037a kapibhyAm uhyamAnau tau zuzubhate nararSabhau 6004037c mahadbhyAm iva saMspRSTau grAhAbhyAM candrabhAskarau 6004038a tam aGgadagato rAmaM lakSmaNaH zubhayA girA 6004038c uvAca pratipUrNArthaH smRtimAn pratibhAnavAn 6004039a hRtAm avApya vaidehIM kSipraM hatvA ca rAvaNam 6004039c samRddhArthaH samRddhArthAm ayodhyAM pratiyAsyasi 6004040a mahAnti ca nimittAni divi bhUmau ca rAghava 6004040c zubhAnti tava pazyAmi sarvANy evArthasiddhaye 6004041a anu vAti zubho vAyuH senAM mRduhitaH sukhaH 6004041c pUrNavalgusvarAz ceme pravadanti mRgadvijAH 6004042a prasannAz ca dizaH sarvA vimalaz ca divAkaraH 6004042c uzanA ca prasannArcir anu tvAM bhArgavo gataH 6004043a brahmarAzir vizuddhaz ca zuddhAz ca paramarSayaH 6004043c arciSmantaH prakAzante dhruvaM sarve pradakSiNam 6004044a trizaGkur vimalo bhAti rAjarSiH sapurohitaH 6004044c pitAmahavaro 'smAkam iSkvAkUNAM mahAtmanAm 6004045a vimale ca prakAzete vizAkhe nirupadrave 6004045c nakSatraM param asmAkam ikSvAkUNAM mahAtmanAm 6004046a nairRtaM nairRtAnAM ca nakSatram abhipIDyate 6004046c mUlaM mUlavatA spRSTaM dhUpyate dhUmaketunA 6004047a saraM caitad vinAzAya rAkSasAnAm upasthitam 6004047c kAle kAlagRhItAnAM nakatraM grahapIDitam 6004048a prasannAH surasAz cApo vanAni phalavanti ca 6004048c pravAnty abhyadhikaM gandhA yathartukusumA drumAH 6004049a vyUDhAni kapisainyAni prakAzante 'dhikaM prabho 6004049c devAnAm iva sainyAni saMgrAme tArakAmaye 6004050a evam Arya samIkSyaitAn prIto bhavitum arhasi 6004050c iti bhrAtaram AzvAsya hRSTaH saumitrir abravIt 6004051a athAvRtya mahIM kRtsnAM jagAma mahatI camUH 6004051c RkSavAnarazArdUlair nakhadaMSTrAyudhair vRtA 6004052a karAgraiz caraNAgraiz ca vAnarair uddhataM rajaH 6004052c bhaumam antardadhe lokaM nivArya savituH prabhAm 6004053a sA sma yAti divArAtraM mahatI harivAhinI 6004053c hRSTapramuditA senA sugrIveNAbhirakSitA 6004054a vanarAs tvaritaM yAnti sarve yuddhAbhinandanaH 6004054c mumokSayiSavaH sItAM muhUrtaM kvApi nAsata 6004055a tataH pAdapasaMbAdhaM nAnAmRgasamAkulam 6004055c sahyaparvatam Asedur malayaM ca mahI dharam 6004056a kAnanAni vicitrANi nadIprasravaNAni ca 6004056c pazyann api yayau rAmaH sahyasya malayasya ca 6004057a campakAMs tilakAMz cUtAn azokAn sinduvArakAn 6004057c karavIrAMz ca timizAn bhaJjanti sma plavaMgamAH 6004058a phalAny amRtagandhIni mUlAni kusumAni ca 6004058c bubhujur vAnarAs tatra pAdapAnAM balotkaTAH 6004059a droNamAtrapramANAni lambamAnAni vAnarAH 6004059c yayuH pibanto hRSTAs te madhUni madhupiGgalAH 6004060a pAdapAn avabhaJjanto vikarSantas tathA latAH 6004060c vidhamanto girivarAn prayayuH plavagarSabhAH 6004061a vRkSebhyo 'nye tu kapayo nardanto madhudarpitAH 6004061c anye vRkSAn prapadyante prapatanty api cApare 6004062a babhUva vasudhA tais tu saMpUrNA haripuMgavaiH 6004062c yathA kamalakedAraiH pakvair iva vasuMdharA 6004063a mahendram atha saMprApya rAmo rAjIvalocanaH 6004063c adhyArohan mahAbAhuH zikharaM drumabhUSitam 6004064a tataH zikharam Aruhya rAmo dazarathAtmajaH 6004064c kUrmamInasamAkIrNam apazyat salilAzayam 6004065a te sahyaM samatikramya malayaM ca mahAgirim 6004065c Asedur AnupUrvyeNa samudraM bhImaniHsvanam 6004066a avaruhya jagAmAzu velAvanam anuttamam 6004066c rAmo ramayatAM zreSThaH sasugrIvaH salakSmaNaH 6004067a atha dhautopalatalAM toyaughaiH sahasotthitaiH 6004067c velAm AsAdya vipulAM rAmo vacanam abravIt 6004068a ete vayam anuprAptAH sugrIva varuNAlayam 6004068c ihedAnIM vicintA sA yA na pUrvaM samutthitA 6004069a ataH paramatIro 'yaM sAgaraH saritAM pati 6004069c na cAyam anupAyena zakyas taritum arNavaH 6004070a tad ihaiva nivezo 'stu mantraH prastUyatAm iha 6004070c yathedaM vAnarabalaM paraM pAram avApnuyAt 6004071a itIva sa mahAbAhuH sItAharaNakarzitaH 6004071c rAmaH sAgaram AsAdya vAsam AjJApayat tadA 6004072a saMprApto mantrakAlo naH sAgarasyeha laGghane 6004072c svAM svAM senAM samutsRjya mA ca kaz cit kuto vrajet 6004072e gacchantu vAnarAH zUrA jJeyaM channaM bhayaM ca naH 6004073a rAmasya vacanaM zrutvA sugrIvaH sahalakSmaNaH 6004073c senAM nyavezayat tIre sAgarasya drumAyute 6004074a virarAja samIpasthaM sAgarasya tu tad balam 6004074c madhupANDujalaH zrImAn dvitIya iva sAgaraH 6004075a velAvanam upAgamya tatas te haripuMgavAH 6004075c viniviSTAH paraM pAraM kAGkSamANA mahodadheH 6004076a sA mahArNavam AsAdya hRSTA vAnaravAhinI 6004076c vAyuvegasamAdhUtaM pazyamAnA mahArNavam 6004077a dUrapAram asaMbAdhaM rakSogaNaniSevitam 6004077c pazyanto varuNAvAsaM niSedur hariyUthapAH 6004078a caNDanakragrahaM ghoraM kSapAdau divasakSaye 6004078c candrodaye samAdhUtaM praticandrasamAkulam 6004079a caNDAnilamahAgrAhaiH kIrNaM timitimiMgilaiH 6004079c dIptabhogair ivAkrIrNaM bhujaMgair varuNAlayam 6004080a avagADhaM mahAsattair nAnAzailasamAkulam 6004080c durgaM drugam amArgaM tam agAdham asurAlayam 6004081a makarair nAgabhogaiz ca vigADhA vAtalohitAH 6004081c utpetuz ca nipetuz ca pravRddhA jalarAzayaH 6004082a agnicUrNam ivAviddhaM bhAskarAmbumanoragam 6004082c surAriviSayaM ghoraM pAtAlaviSamaM sadA 6004083a sAgaraM cAmbaraprakhyam ambaraM sAgaropamam 6004083c sAgaraM cAmbaraM ceti nirvizeSam adRzyata 6004084a saMpRktaM nabhasA hy ambhaH saMpRktaM ca nabho 'mbhasA 6004084c tAdRgrUpe sma dRzyete tArA ratnasamAkule 6004085a samutpatitameghasya vIcci mAlAkulasya ca 6004085c vizeSo na dvayor AsIt sAgarasyAmbarasya ca 6004086a anyonyair AhatAH saktAH sasvanur bhImaniHsvanAH 6004086c UrmayaH sindhurAjasya mahAbherya ivAhave 6004087a ratnaughajalasaMnAdaM viSaktam iva vAyunA 6004087c utpatantam iva kruddhaM yAdogaNasamAkulam 6004088a dadRzus te mahAtmAno vAtAhatajalAzayam 6004088c aniloddhUtam AkAze pravalgatam ivormibhiH 6004088e bhrAntormijalasaMnAdaM pralolam iva sAgaram 6005001a sA tu nIlena vidhivat svArakSA susamAhitA 6005001c sAgarasyottare tIre sAdhu senA nivezitA 6005002a maindaz ca dvividhaz cobhau tatra vAnarapuMgavau 6005002c viceratuz ca tAM senAM rakSArthaM sarvato dizam 6005003a niviSTAyAM tu senAyAM tIre nadanadIpateH 6005003c pArzvasthaM lakSmaNaM dRSTvA rAmo vacanam abravIt 6005004a zokaz ca kila kAlena gacchatA hy apagacchati 6005004c mama cApazyataH kAntAm ahany ahani vardhate 6005005a na me duHkhaM priyA dUre na me duHkhaM hRteti ca 6005005c etad evAnuzocAmi vayo 'syA hy ativartate 6005006a vAhi vAta yataH kanyA tAM spRSTvA mAm api spRza 6005006c tvayi me gAtrasaMsparzaz candre dRSTisamAgamaH 6005007a tan me dahati gAtrANi viSaM pItam ivAzaye 6005007c hA nAtheti priyA sA mAM hriyamANA yad abravIt 6005008a tadviyogendhanavatA taccintAvipulArciSA 6005008c rAtriM divaM zarIraM me dahyate madanAgninA 6005009a avagAhyArNavaM svapsye saumitre bhavatA vinA 6005009c kathaM cit prajvalan kAmaH samAsuptaM jale dahet 6005010a bahv etat kAmayAnasya zakyam etena jIvitum 6005010c yad ahaM sA ca vAmorur ekAM dharaNim Azritau 6005011a kedArasyeva kedAraH sodakasya nirUdakaH 6005011c upasnehena jIvAmi jIvantIM yac chRNomi tAm 6005012a kadA tu khalu suszoNIM zatapatrAyatekSaNAm 6005012c vijitya zatrUn drakSyAmi sItAM sphItAm iva zriyam 6005013a kadA nu cArubimbauSThaM tasyAH padmam ivAnanam 6005013c ISadunnamya pAsyAmi rasAyanam ivAturaH 6005014a tau tasyAH saMhatau pInau stanau tAlaphalopamau 6005014c kadA nu khalu sotkampau hasantyA mAM bhajiSyataH 6005015a sA nUnam asitApAGgI rakSomadhyagatA satI 6005015c mannAthA nAthahIneva trAtAraM nAdhigacchati 6005016a kadA vikSobhya rakSAMsi sA vidhUyotpatiSyati 6005016c vidhUya jaladAn nIlAJ zazilekhA zaratsv iva 6005017a svabhAvatanukA nUnaM zokenAnazanena ca 6005017c bhUyas tanutarA sItA dezakAlaviparyayAt 6005018a kadA nu rAkSasendrasya nidhAyorasi sAyakAn 6005018c sItAM pratyAhariSyAmi zokam utsRjya mAnasaM 6005019a kadA nu khalu mAM sAdhvI sItAmarasutopamA 6005019c sotkaNThA kaNTham Alambya mokSyaty AnandajaM jalam 6005020a kadA zokam imaM ghoraM maithilI viprayogajam 6005020c sahasA vipramokSyAmi vAsaH zukletaraM yathA 6005021a evaM vilapatas tasya tatra rAmasya dhImataH 6005021c dinakSayAn mandavapur bhAskaro 'stam upAgamat 6005022a AzvAsito lakSmaNena rAmaH saMdhyAm upAsata 6005022c smaran kamalapatrAkSIM sItAM zokAkulIkRtaH 6006001a laGkAyAM tu kRtaM karma ghoraM dRSTvA bhavAvaham 6006001c rAkSasendro hanumatA zakreNeva mahAtmanA 6006001e abravId rAkSasAn sarvAn hriyA kiM cid avAGmukhaH 6006002a dharSitA ca praviSTA ca laGkA duSprasahA purI 6006002c tena vAnaramAtreNa dRSTA sItA ca jAnakI 6006003a prasAdo dharSitaz caityaH pravarA rAkSasA hatAH 6006003c AvilA ca purI laGkA sarvA hanumatA kRtA 6006004a kiM kariSyAmi bhadraM vaH kiM vA yuktam anantaram 6006004c ucyatAM naH samarthaM yat kRtaM ca sukRtaM bhavet 6006005a mantramUlaM hi vijayaM prAhur AryA manasvinaH 6006005c tasmAd vai rocaye mantraM rAmaM prati mahAbalAH 6006006a trividhAH puruSA loke uttamAdhamamadhyamAH 6006006c teSAM tu samavetAnAM guNadoSaM vadAmy aham 6006007a mantribhir hitasaMyuktaiH samarthair mantranirNaye 6006007c mitrair vApi samAnArthair bAndhavair api vA hitaiH 6006008a sahito mantrayitvA yaH karmArambhAn pravartayet 6006008c daive ca kurute yatnaM tam AhuH puruSottamam 6006009a eko 'rthaM vimRzed eko dharme prakurute manaH 6006009c ekaH kAryANi kurute tam Ahur madhyamaM naram 6006010a guNadoSAv anizcitya tyaktvA daivavyapAzrayam 6006010c kariSyAmIti yaH kAryam upekSet sa narAdhamaH 6006011a yatheme puruSA nityam uttamAdhamamadhyamAH 6006011c evaM mantro 'pi vijJeya uttamAdhamamadhyamaH 6006012a aikamatyam upAgamya zAstradRSTena cakSuSA 6006012c mantriNo yatra nirastAs tam Ahur mantram uttamam 6006013a bahvyo 'pi matayo gatvA mantriNo hy arthanirNaye 6006013c punar yatraikatAM prAptaH sa mantro madhyamaH smRtaH 6006014a anyonyamatim AsthAya yatra saMpratibhASyate 6006014c na caikamatye zreyo 'sti mantraH so 'dhama ucyate 6006015a tasmAt sumantritaM sAdhu bhavanto mantrisattamAH 6006015c kAryaM saMpratipadyantAm etat kRtyatamaM mama 6006016a vAnarANAM hi vIrANAM sahasraiH parivAritaH 6006016c rAmo 'bhyeti purIM laGkAm asmAkam uparodhakaH 6006017a tariSyati ca suvyaktaM rAghavaH sAgaraM sukham 6006017c tarasA yuktarUpeNa sAnujaH sabalAnugaH 6006018a asminn evaMgate kArye viruddhe vAnaraiH saha 6006018c hitaM pure ca sainye ca sarvaM saMmantryatAM mama 6007001a ity uktA rAkSasendreNa rAkSasAs te mahAbalAH 6007001c UcuH prAJjalayaH sarve rAvaNaM rAkSasezvaram 6007002a rAjan parighazaktyRSTizUlapaTTasasaMkulam 6007002c sumahan no balaM kasmAd viSAdaM bhajate bhavAn 6007003a kailAsazikharAvAsI yakSair bahubhir AvRtaH 6007003c sumahat kadanaM kRtvA vazyas te dhanadaH kRtaH 6007004a sa mahezvarasakhyena zlAghamAnas tvayA vibho 6007004c nirjitaH samare roSAl lokapAlo mahAbalaH 6007005a vinihatya ca yakSaughAn vikSobhya ca vigRhya ca 6007005c tvayA kailAsazikharAd vimAnam idam AhRtam 6007006a mayena dAnavendreNa tvadbhayAt sakhyam icchatA 6007006c duhitA tava bhAryArthe dattA rAkSasapuMgava 6007007a dAnavendro madhur nAma vIryotsikto durAsadaH 6007007c vigRhya vazam AnItaH kumbhInasyAH sukhAvahaH 6007008a nirjitAs te mahAbAho nAgA gatvA rasAtalam 6007008c vAsukis takSakaH zaGkho jaTI ca vazam AhRtAH 6007009a akSayA balavantaz ca zUrA labdhavarAH punaH 6007009c tvayA saMvatsaraM yuddhvA samare dAnavA vibho 6007010a svabalaM samupAzritya nItA vazam ariMdama 6007010c mAyAz cAdhigatAs tatra bahavo rAkSasAdhipa 6007011a zUrAz ca balavantaz ca varuNasya sutA raNe 6007011c nirjitAs te mahAbAho caturvidhabalAnugAH 6007012a mRtyudaNDamahAgrAhaM zAlmalidvIpamaNDitam 6007012c avagAhya tvayA rAjan yamasya balasAgaram 6007013a jayaz ca viplulaH prApto mRtyuz ca pratiSedhitaH 6007013c suyuddhena ca te sarve lokAs tatra sutoSitAH 6007014a kSatriyair bahubhir vIraiH zakratulyaparAkramaiH 6007014c AsId vasumatI pUrNA mahadbhir iva pAdapaiH 6007015a teSAM vIryaguNotsAhair na samo rAghavo raNe 6007015c prasahya te tvayA rAjan hatAH paramadurjayAH 6007016a rAjan nApad ayukteyam AgatA prAkRtAj janAt 6007016c hRdi naiva tvayA kAryA tvaM vadhiSyasi rAghavam 6008001a tato nIlAmbudanibhaH prahasto nAma rAkSasaH 6008001c abravIt prAJjalir vAkyaM zUraH senApatis tadA 6008002a devadAnavagandharvAH pizAcapatagoragAH 6008002c na tvAM dharSayituM zaktAH kiM punar vAnarA raNe 6008003a sarve pramattA vizvastA vaJcitAH sma hanUmatA 6008003c na hi me jIvato gacchej jIvan sa vanagocaraH 6008004a sarvAM sAgaraparyantAM sazailavanakAnanAm 6008004c karomy avAnarAM bhUmim AjJApayatu mAM bhavAn 6008005a rakSAM caiva vidhAsyAmi vAnarAd rajanIcara 6008005c nAgamiSyati te duHkhaM kiM cid AtmAparAdhajam 6008006a abravIc ca susaMkruddho durmukho nAma rAkSasaH 6008006c idaM na kSamaNIyaM hi sarveSAM naH pradharSaNam 6008007a ayaM paribhavo bhUyaH purasyAntaHpurasya ca 6008007c zrImato rAkSasendrasya vAnarendrapradharSaNam 6008008a asmin muhUrte hatvaiko nivartiSyAmi vAnarAn 6008008c praviSTAn sAgaraM bhImam ambaraM vA rasAtalam 6008009a tato 'bravIt susaMkruddho vajradaMSTro mahAbalaH 6008009c pragRhya parighaM ghoraM mAMsazoNitarUpitam 6008010a kiM vo hanumatA kAryaM kRpaNena tapasvinA 6008010c rAme tiSThati durdharSe sugrIve sahalakSmaNe 6008011a adya rAmaM sasugrIvaM parigheNa salakSmaNam 6008011c AgamiSyAmi hatvaiko vikSobhya harivAhinIm 6008012a kaumbhakarNis tato vIro nikumbho nAma vIryavAn 6008012c abravIt paramakurddho rAvaNaM lokarAvaNam 6008013a sarve bhavantas tiSThantu mahArAjena saMgatAH 6008013c aham eko haniSyAmi rAghavaM sahalakSmaNam 6008014a tato vajrahanur nAma rAkSasaH parvatopamaH 6008014c kruddhaH parilihan vaktraM jihvayA vAkyam abravIt 6008015a svairaM kurvantu kAryANi bhavanto vigatajvarAH 6008015c eko 'haM bhakSayiSyAmi tAn sarvAn hariyUthapAn 6008016a svasthAH krIDantu nizcintAH pibantu madhuvAruNIm 6008016c aham eko haniSyAmi sugrIvaM sahalakSmaNam 6008016e sAGgadaM ca hanUmantaM rAmaM ca raNakuJjaram 6009001a tato nikumbho rabhasaH sUryazatrur mahAbalaH 6009001c suptaghno yajJakopaz ca mahApArzvo mahodaraH 6009002a agniketuz ca durdharSo razmiketuz ca rAkSasaH 6009002c indrajic ca mahAtejA balavAn rAvaNAtmajaH 6009003a prahasto 'tha virUpAkSo vajradaMSTro mahAbalaH 6009003c dhUmrAkSaz cAtikAyaz ca durmukhaz caiva rAkSasaH 6009004a parighAn paTTasAn prAsAJ zaktizUlaparazvadhAn 6009004c cApAni ca sabANAni khaDgAMz ca vipulAJ zitAn 6009005a pragRhya paramakruddhAH samutpatya ca rAkSasAH 6009005c abruvan rAvaNaM sarve pradIptA iva tejasA 6009006a adya rAmaM vadhiSyAmaH sugrIvaM ca salakSmaNam 6009006c kRpaNaM ca hanUmantaM laGkA yena pradharSitA 6009007a tAn gRhItAyudhAn sarvAn vArayitvA vibhISaNaH 6009007c abravIt prAJjalir vAkyaM punaH pratyupavezya tAn 6009008a apy upAyais tribhis tAta yo 'rthaH prAptuM na zakyate 6009008c tasya vikramakAlAMs tAn yuktAn Ahur manISiNaH 6009009a pramatteSv abhiyukteSu daivena prahateSu ca 6009009c vikramAs tAta sidhyanti parIkSya vidhinA kRtAH 6009010a apramattaM kathaM taM tu vijigISuM bale sthitam 6009010c jitaroSaM durAdharSaM pradharSayitum icchatha 6009011a samudraM laGghayitvA tu ghoraM nadanadIpatim 6009011c kRtaM hanumatA karma duSkaraM tarkayeta kaH 6009012a balAny aparimeyAni vIryANi ca nizAcarAH 6009012c pareSAM sahasAvajJA na kartavyA kathaM cana 6009013a kiM ca rAkSasarAjasya rAmeNApakRtaM purA 6009013c AjahAra janasthAnAd yasya bhAryAM yazasvinaH 6009014a kharo yady ativRttas tu rAmeNa nihato raNe 6009014c avazyaM prANinAM prANA rakSitavyA yathA balam 6009015a etannimittaM vaidehI bhayaM naH sumahad bhavet 6009015c AhRtA sA parityAjyA kalahArthe kRte na kim 6009016a na naH kSamaM vIryavatA tena dharmAnuvartinA 6009016c vairaM nirarthakaM kartuM dIyatAm asya maithilI 6009017a yAvan na sagajAM sAzvAM bahuratnasamAkulAm 6009017c purIM dArayate bANair dIyatAm asya maithilI 6009018a yAvat sughorA mahatI durdharSA harivAhinI 6009018c nAvaskandati no laGkAM tAvat sItA pradIyatAm 6009019a vinazyed dhi purI laGkA zUrAH sarve ca rAkSasAH 6009019c rAmasya dayitA patnI na svayaM yadi dIyate 6009020a prasAdaye tvAM bandhutvAt kuruSva vacanaM mama 6009020c hitaM pathyaM tv ahaM brUmi dIyatAm asya maithilI 6009021a purA zaratsUryamarIcisaMnibhAn; navAgrapuGkhAn sudRDhAn nRpAtmajaH 6009021c sRjaty amoghAn vizikhAn vadhAya te; pradIyatAM dAzarathAya maithilI 6009022a tyajasva kopaM sukhadharmanAzanaM; bhajasva dharmaM ratikIrtivardhanam 6009022c prasIda jIvema saputrabAndhavAH; pradIyatAM dAzarathAya maithilI 6010001a suniviSTaM hitaM vAkyam uktavantaM vibhISaNam 6010001c abravIt paruSaM vAkyaM rAvaNaH kAlacoditaH 6010002a vaset saha sapatnena kruddhenAzIviSeNa vA 6010002c na tu mitrapravAdena saMvasec chatrusevinA 6010003a jAnAmi zIlaM jJAtInAM sarvalokeSu rAkSasa 6010003c hRSyanti vyasaneSv ete jJAtInAM jJAtayaH sadA 6010004a pradhAnaM sAdhakaM vaidyaM dharmazIlaM ca rAkSasa 6010004c jJAtayo hy avamanyante zUraM paribhavanti ca 6010005a nityam anyonyasaMhRSTA vyasaneSv AtatAyinaH 6010005c pracchannahRdayA ghorA jJAtayas tu bhayAvahAH 6010006a zrUyante hastibhir gItAH zlokAH padmavane kva cit 6010006c pAzahastAn narAn dRSTvA zRNu tAn gadato mama 6010007a nAgnir nAnyAni zastrANi na naH pAzA bhayAvahAH 6010007c ghorAH svArthaprayuktAs tu jJAtayo no bhayAvahAH 6010008a upAyam ete vakSyanti grahaNe nAtra saMzayaH 6010008c kRtsnAd bhayAj jJAtibhayaM sukaSTaM viditaM ca naH 6010009a vidyate goSu saMpannaM vidyate brAhmaNe damaH 6010009c vidyate strISu cApalyaM vidyate jJAtito bhayam 6010010a tato neSTam idaM saumya yad ahaM lokasatkRtaH 6010010c aizvaryam abhijAtaz ca ripUNAM mUrdhni ca sthitaH 6010011a anyas tv evaMvidhaM brUyAd vAkyam etan nizAcara 6010011c asmin muhUrte na bhavet tvAM tu dhik kulapAMsanam 6010012a ity uktaH paruSaM vAkyaM nyAyavAdI vibhISaNaH 6010012c utpapAta gadApANiz caturbhiH saha rAkSasaiH 6010013a abravIc ca tadA vAkyaM jAtakrodho vibhISaNaH 6010013c antarikSagataH zrImAn bhrAtaraM rAkSasAdhipam 6010014a sa tvaM bhrAtAsi me rAjan brUhi mAM yad yad icchasi 6010014c idaM tu paruSaM vAkyaM na kSamAmy anRtaM tava 6010015a sunItaM hitakAmena vAkyam uktaM dazAnana 6010015c na gRhNanty akRtAtmAnaH kAlasya vazam AgatAH 6010016a sulabhAH puruSA rAjan satataM priyavAdinaH 6010016c apriyasya tu pathyasya vaktA zrotA ca durlabhaH 6010017a baddhaM kAlasya pAzena sarvabhUtApahAriNA 6010017c na nazyantam upekSeyaM pradIptaM zaraNaM yathA 6010018a dIptapAvakasaMkAzaiH zitaiH kAJcanabhUSaNaiH 6010018c na tvAm icchAmy ahaM draSTuM rAmeNa nihataM zaraiH 6010019a zUrAz ca balavantaz ca kRtAstrAz ca raNAjire 6010019c kAlAbhipannA sIdanti yathA vAlukasetavaH 6010020a AtmAnaM sarvathA rakSa purIM cemAM sarAkSasAm 6010020c svasti te 'stu gamiSyAmi sukhI bhava mayA vinA 6010021a nivAryamANasya mayA hitaiSiNA; na rocate te vacanaM nizAcara 6010021c parItakAlA hi gatAyuSo narA; hitaM na gRhNanti suhRdbhir Iritam 6011001a ity uktvA paruSaM vAkyaM rAvaNaM rAvaNAnujaH 6011001c AjagAma muhUrtena yatra rAmaH salakSmaNaH 6011002a taM meruzikharAkAraM dIptAm iva zatahradAm 6011002c gaganasthaM mahIsthAs te dadRzur vAnarAdhipAH 6011003a tam AtmapaJcamaM dRSTvA sugrIvo vAnarAdhipaH 6011003c vAnaraiH saha durdharSaz cintayAm Asa buddhimAn 6011004a cintayitvA muhUrtaM tu vAnarAMs tAn uvAca ha 6011004c hanUmatpramukhAn sarvAn idaM vacanam uttamam 6011005a eSa sarvAyudhopetaz caturbhiH saha rAkSasaiH 6011005c rAkSaso 'bhyeti pazyadhvam asmAn hantuM na saMzayaH 6011006a sugrIvasya vacaH zrutvA sarve te vAnarottamAH 6011006c sAlAn udyamya zailAMz ca idaM vacanam abruvan 6011007a zIghraM vyAdiza no rAjan vadhAyaiSAM durAtmanAm 6011007c nipatantu hatAz caite dharaNyAm alpajIvitAH 6011008a teSAM saMbhASamANAnAm anyonyaM sa vibhISaNaH 6011008c uttaraM tIram AsAdya khastha eva vyatiSThata 6011009a uvAca ca mahAprAjJaH svareNa mahatA mahAn 6011009c sugrIvaM tAMz ca saMprekSya khastha eva vibhISaNaH 6011010a rAvaNo nAma durvRtto rAkSaso rAkSasezvaraH 6011010c tasyAham anujo bhrAtA vibhISaNa iti zrutaH 6011011a tena sItA janasthAnAd dhRtA hatvA jaTAyuSam 6011011c ruddhvA ca vivazA dInA rAkSasIbhiH surakSitA 6011012a tam ahaM hetubhir vAkyair vividhaiz ca nyadarzayam 6011012c sAdhu niryAtyatAM sItA rAmAyeti punaH punaH 6011013a sa ca na pratijagrAha rAvaNaH kAlacoditaH 6011013c ucyamAno hitaM vAkyaM viparIta ivauSadham 6011014a so 'haM paruSitas tena dAsavac cAvamAnitaH 6011014c tyaktvA putrAMz ca dArAMz ca rAghavaM zaraNaM gataH 6011015a sarvalokazaraNyAya rAghavAya mahAtmane 6011015c nivedayata mAM kSipraM vibhISaNam upasthitam 6011016a etat tu vacanaM zrutvA sugrIvo laghuvikramaH 6011016c lakSmaNasyAgrato rAmaM saMrabdham idam abravIt 6011017a rAvaNasyAnujo bhrAtA vibhISaNa iti zrutaH 6011017c caturbhiH saha rakSobhir bhavantaM zaraNaM gataH 6011018a rAvaNena praNihitaM tam avehi vibhISaNam 6011018c tasyAhaM nigrahaM manye kSamaM kSamavatAM vara 6011019a rAkSaso jihmayA buddhyA saMdiSTo 'yam upasthitaH 6011019c prahartuM mAyayA channo vizvaste tvayi rAghava 6011020a badhyatAm eSa tIvreNa daNDena sacivaiH saha 6011020c rAvaNasya nRzaMsasya bhrAtA hy eSa vibhISaNaH 6011021a evam uktvA tu taM rAmaM saMrabdho vAhinIpatiH 6011021c vAkyajJo vAkyakuzalaM tato maunam upAgamat 6011022a sugrIvasya tu tad vAkyaM zrutvA rAmo mahAbalaH 6011022c samIpasthAn uvAcedaM hanUmatpramukhAn harIn 6011023a yad uktaM kapirAjena rAvaNAvarajaM prati 6011023c vAkyaM hetumad atyarthaM bhavadbhir api tac chrutam 6011024a suhRdA hy arthakRccheSu yuktaM buddhimatA satA 6011024c samarthenApi saMdeSTuM zAzvatIM bhUtim icchatA 6011025a ity evaM paripRSTAs te svaM svaM matam atandritAH 6011025c sopacAraM tadA rAmam Ucur hitacikIrSavaH 6011026a ajJAtaM nAsti te kiM cit triSu lokeSu rAghava 6011026c AtmAnaM pUjayan rAma pRcchasy asmAn suhRttayA 6011027a tvaM hi satyavrataH zUro dhArmiko dRDhavikramaH 6011027c parIkSya kArA smRtimAn nisRSTAtmA suhRtsu ca 6011028a tasmAd ekaikazas tAvad bruvantu sacivAs tava 6011028c hetuto matisaMpannAH samarthAz ca punaH punaH 6011029a ity ukte rAghavAyAtha matimAn aGgado 'grataH 6011029c vibhISaNaparIkSArtham uvAca vacanaM hariH 6011030a zatroH sakAzAt saMprAptaH sarvathA zaGkya eva hi 6011030c vizvAsayogyaH sahasA na kartavyo vibhISaNaH 6011031a chAdayitvAtmabhAvaM hi caranti zaThabuddhayaH 6011031c praharanti ca randhreSu so 'narthaH sumahAn bhavet 6011032a arthAnarthau vinizcitya vyavasAyaM bhajeta ha 6011032c guNataH saMgrahaM kuryAd doSatas tu visarjayet 6011033a yadi doSo mahAMs tasmiMs tyajyatAm avizaGkitam 6011033c guNAn vApi bahUJ jJAtvA saMgrahaH kriyatAM nRpa 6011034a zarabhas tv atha nizcitya sArthaM vacanam abravIt 6011034c kSipram asmin naravyAghra cAraH pratividhIyatAm 6011035a praNidhAya hi cAreNa yathAvat sUkSmabuddhinA 6011035c parIkSya ca tataH kAryo yathAnyAyaM parigrahaH 6011036a jAmbavAMs tv atha saMprekSya zAstrabuddhyA vicakSaNaH 6011036c vAkyaM vijJApayAm Asa guNavad doSavarjitam 6011037a baddhavairAc ca pApAc ca rAkSasendrAd vibhISaNaH 6011037c adeza kAle saMprAptaH sarvathA zaGkyatAm ayam 6011038a tato maindas tu saMprekSya nayApanayakovidaH 6011038c vAkyaM vacanasaMpanno babhASe hetumattaram 6011039a vacanaM nAma tasyaiSa rAvaNasya vibhISaNaH 6011039c pRcchyatAM madhureNAyaM zanair naravarezvara 6011040a bhAvam asya tu vijJAya tatas tattvaM kariSyasi 6011040c yadi dRSTo na duSTo vA buddhipUrvaM nararSabha 6011041a atha saMskArasaMpanno hanUmAn sacivottamaH 6011041c uvAca vacanaM zlakSNam arthavan madhuraM laghu 6011042a na bhavantaM matizreSThaM samarthaM vadatAM varam 6011042c atizAyayituM zakto bRhaspatir api bruvan 6011043a na vAdAn nApi saMgharSAn nAdhikyAn na ca kAmataH 6011043c vakSyAmi vacanaM rAjan yathArthaM rAmagauravAt 6011044a arthAnarthanimittaM hi yad uktaM sacivais tava 6011044c tatra doSaM prapazyAmi kriyA na hy upapadyate 6011045a Rte niyogAt sAmarthyam avaboddhuM na zakyate 6011045c sahasA viniyogo hi doSavAn pratibhAti me 6011046a cArapraNihitaM yuktaM yad uktaM sacivais tava 6011046c arthasyAsaMbhavAt tatra kAraNaM nopapadyate 6011047a adeza kAle saMprApta ity ayaM yad vibhISaNaH 6011047c vivakSA cAtra me 'stIyaM tAM nibodha yathA mati 6011048a sa eSa dezaH kAlaz ca bhavatIha yathA tathA 6011048c puruSAt puruSaM prApya tathA doSaguNAv api 6011049a daurAtmyaM rAvaNe dRSTvA vikramaM ca tathA tvayi 6011049c yuktam AgamanaM tasya sadRzaM tasya buddhitaH 6011050a ajJAtarUpaiH puruSaiH sa rAjan pRcchyatAm iti 6011050c yad uktam atra me prekSA kA cid asti samIkSitA 6011051a pRcchyamAno vizaGketa sahasA buddhimAn vacaH 6011051c tatra mitraM praduSyeta mithyapRSTaM sukhAgatam 6011052a azakyaH sahasA rAjan bhAvo vettuM parasya vai 6011052c antaH svabhAvair gItais tair naipuNyaM pazyatA bhRzam 6011053a na tv asya bruvato jAtu lakSyate duSTabhAvatA 6011053c prasannaM vadanaM cApi tasmAn me nAsti saMzayaH 6011054a azaGkitamatiH svastho na zaThaH parisarpati 6011054c na cAsya duSTA vAk cApi tasmAn nAstIha saMzayaH 6011055a AkAraz chAdyamAno 'pi na zakyo vinigUhitum 6011055c balAd dhi vivRNoty eva bhAvam antargataM nRNAm 6011056a dezakAlopapannaM ca kAryaM kAryavidAM vara 6011056c saphalaM kurute kSipraM prayogeNAbhisaMhitam 6011057a udyogaM tava saMprekSya mithyAvRttaM ca rAvaNam 6011057c vAlinaz ca vadhaM zrutvA sugrIvaM cAbhiSecitam 6011058a rAjyaM prArthayamAnaz ca buddhipUrvam ihAgataH 6011058c etAvat tu puraskRtya yujyate tv asya saMgrahaH 6011059a yathAzakti mayoktaM tu rAkSasasyArjavaM prati 6011059c tvaM pramANaM tu zeSasya zrutvA buddhimatAM vara 6012001a atha rAmaH prasannAtmA zrutvA vAyusutasya ha 6012001c pratyabhASata durdharSaH zrutavAn Atmani sthitam 6012002a mamApi tu vivakSAsti kA cit prati vibhISaNam 6012002c zrutam icchAmi tat sarvaM bhavadbhiH zreyasi sthitaiH 6012003a mitrabhAvena saMprAptaM na tyajeyaM kathaM cana 6012003c doSo yady api tasya syAt satAm etad agarhitam 6012004a rAmasya vacanaM zrutvA sugrIvaH plavagezvaraH 6012004c pratyabhASata kAkutsthaM sauhArdenAbhicoditaH 6012005a kim atra citraM dharmajJa lokanAthazikhAmaNe 6012005c yat tvam AryaM prabhASethAH sattvavAn sapathe sthitaH 6012006a mama cApy antarAtmAyaM zuddhiM vetti vibhISaNam 6012006c anumanAc ca bhAvAc ca sarvataH suparIkSitaH 6012007a tasmAt kSipraM sahAsmAbhis tulyo bhavatu rAghava 6012007c vibhISaNo mahAprAjJaH sakhitvaM cAbhyupaitu naH 6012008a sa sugrIvasya tad vAkyaM rAmaH zrutvA vimRzya ca 6012008c tataH zubhataraM vAkyam uvAca haripuMgavam 6012009a suduSTo vApy aduSTo vA kim eSa rajanIcaraH 6012009c sUkSmam apy ahitaM kartuM mamAzaktaH kathaM cana 6012010a pizAcAn dAnavAn yakSAn pRthivyAM caiva rAkSasAn 6012010c aGgulyagreNa tAn hanyAm icchan harigaNezvara 6012011a zrUyate hi kapotena zatruH zaraNam AgataH 6012011c arcitaz ca yathAnyAyaM svaiz ca mAMsair nimantritaH 6012012a sa hi taM pratijagrAha bhAryA hartAram Agatam 6012012c kapoto vAnarazreSTha kiM punar madvidho janaH 6012013a RSeH kaNvasya putreNa kaNDunA paramarSiNA 6012013c zRNu gAthAM purA gItAM dharmiSThAM satyavAdinA 6012014a baddhAJjalipuTaM dInaM yAcantaM zaraNAgatam 6012014c na hanyAd AnRzaMsyArtham api zatruM paraM pata 6012015a Arto vA yadi vA dRptaH pareSAM zaraNaM gataH 6012015c ariH prANAn parityajya rakSitavyaH kRtAtmanA 6012016a sa ced bhayAd vA mohAd vA kAmAd vApi na rakSati 6012016c svayA zaktyA yathAtattvaM tat pApaM lokagarhitam 6012017a vinaSTaH pazyatas tasya rakSiNaH zaraNAgataH 6012017c AdAya sukRtaM tasya sarvaM gacched arakSitaH 6012018a evaM doSo mahAn atra prapannAnAm arakSaNe 6012018c asvargyaM cAyazasyaM ca balavIryavinAzanam 6012019a kariSyAmi yathArthaM tu kaNDor vacanam uttamam 6012019c dharmiSThaM ca yazasyaM ca svargyaM syAt tu phalodaye 6012020a sakRd eva prapannAya tavAsmIti ca yAcate 6012020c abhayaM sarvabhUtebhyo dadAmy etad vrataM mama 6012021a AnayainaM harizreSTha dattam asyAbhayaM mayA 6012021c vibhISaNo vA sugrIva yadi vA rAvaNaH svayam 6012022a tatas tu sugrIvavaco nizamya tad; dharIzvareNAbhihitaM narezvaraH 6012022c vibhISaNenAzu jagAma saMgamaM; patatrirAjena yathA puraMdaraH 6013001a rAghaveNAbhaye datte saMnato rAvaNAnujaH 6013001c khAt papAtAvaniM hRSTo bhaktair anucaraiH saha 6013002a sa tu rAmasya dharmAtmA nipapAta vibhISaNaH 6013002c pAdayoH zaraNAnveSI caturbhiH saha rAkSasaiH 6013003a abravIc ca tadA rAmaM vAkyaM tatra vibhISaNaH 6013003c dharmayuktaM ca yuktaM ca sAmprataM saMpraharSaNam 6013004a anujo rAvaNasyAhaM tena cAsmy avamAnitaH 6013004c bhavantaM sarvabhUtAnAM zaraNyaM zaraNaM gataH 6013005a parityaktA mayA laGkA mitrANi ca dhanAni ca 6013005c bhavadgataM me rAjyaM ca jIvitaM ca sukhAni ca 6013006a rAkSasAnAM vadhe sAhyaM laGkAyAz ca pradharSaNe 6013006c kariSyAmi yathAprANaM pravekSyAmi ca vAhinIm 6013007a iti bruvANaM rAmas tu pariSvajya vibhISaNam 6013007c abravIl lakSmaNaM prItaH samudrAj jalam Anaya 6013008a tena cemaM mahAprAjJam abhiSiJca vibhISaNam 6013008c rAjAnaM rakSasAM kSipraM prasanne mayi mAnada 6013009a evam uktas tu saumitrir abhyaSiJcad vibhISaNam 6013009c madhye vAnaramukhyAnAM rAjAnaM rAmazAsanAt 6013010a taM prasAdaM tu rAmasya dRSTvA sadyaH plavaMgamAH 6013010c pracukruzur mahAnAdAn sAdhu sAdhv iti cAbruvan 6013011a abravIc ca hanUmAMz ca sugrIvaz ca vibhISaNam 6013011c kathaM sAgaram akSobhyaM tarAma varuNAlayam 6013012a upAyair abhigacchAmo yathA nadanadIpatim 6013012c tarAma tarasA sarve sasainyA varuNAlayam 6013013a evam uktas tu dharmajJaH pratyuvAca vibhISaNaH 6013013c samudraM rAghavo rAjA zaraNaM gantum arhati 6013014a khAnitaH sagareNAyam aprameyo mahodadhiH 6013014c kartum arhati rAmasya jJAteH kAryaM mahodadhiH 6013015a evaM vibhISaNenokte rAkSasena vipazcitA 6013015c prakRtyA dharmazIlasya rAghavasyApy arocata 6013016a sa lakSmaNaM mahAtejAH sugrIvaM ca harIzvaram 6013016c satkriyArthaM kriyAdakSaH smitapUrvam uvAca ha 6013017a vibhISaNasya mantro 'yaM mama lakSmaNa rocate 6013017c brUhi tvaM sahasugrIvas tavApi yadi rocate 6013018a sugrIvaH paNDito nityaM bhavAn mantravicakSaNaH 6013018c ubhAbhyAM saMpradhAryAryaM rocate yat tad ucyatAm 6013019a evam uktau tu tau vIrAv ubhau sugrIvalakSmaNau 6013019c samudAcAra saMyuktam idaM vacanam UcatuH 6013020a kimarthaM no naravyAghra na rociSyati rAghava 6013020c vibhISaNena yat tUktam asmin kAle sukhAvaham 6013021a abaddhvA sAgare setuM ghore 'smin varuNAlaye 6013021c laGkA nAsAdituM zakyA sendrair api surAsuraiH 6013022a vibhISaNasya zUrasya yathArthaM kriyatAM vacaH 6013022c alaM kAlAtyayaM kRtvA samudro 'yaM niyujyatAm 6013023a evam uktaH kuzAstIrNe tIre nadanadIpateH 6013023c saMviveza tadA rAmo vedyAm iva hutAzanaH 6014001a tasya rAmasya suptasya kuzAstIrNe mahItale 6014001c niyamAd apramattasya nizAs tisro 'ticakramuH 6014002a na ca darzayate mandas tadA rAmasya sAgaraH 6014002c prayatenApi rAmeNa yathArham abhipUjitaH 6014003a samudrasya tataH kruddho rAmo raktAntalocanaH 6014003c samIpastham uvAcedaM lakSmaNaM zubhalakSmaNam 6014004a pazya tAvad anAryasya pUjyamAnasya lakSmaNa 6014004c avalepaM samudrasya na darzayati yat svayam 6014005a prazamaz ca kSamA caiva ArjavaM priyavAditA 6014005c asAmarthyaM phalanty ete nirguNeSu satAM guNAH 6014006a AtmaprazaMsinaM duSTaM dhRSTaM viparidhAvakam 6014006c sarvatrotsRSTadaNDaM ca lokaH satkurute naram 6014007a na sAmnA zakyate kIrtir na sAmnA zakyate yazaH 6014007c prAptuM lakSmaNa loke 'smiJ jayo vA raNamUdhani 6014008a adya madbANanirbhinnair makarair makarAlayam 6014008c niruddhatoyaM saumitre plavadbhiH pazya sarvataH 6014009a mahAbhogAni matsyAnAM kariNAM ca karAn iha 6014009c bhogAMz ca pazya nAgAnAM mayA bhinnAni lakSmaNa 6014010a sazaGkhazuktikA jAlaM samInamakaraM zaraiH 6014010c adya yuddhena mahatA samudraM parizoSaye 6014011a kSamayA hi samAyuktaM mAm ayaM makarAlayaH 6014011c asamarthaM vijAnAti dhik kSamAm IdRze jane 6014012a cApam Anaya saumitre zarAMz cAzIviSopamAn 6014012c adyAkSobhyam api kruddhaH kSobhayiSyAmi sAgaram 6014013a velAsu kRtamaryAdaM sahasormisamAkulam 6014013c nirmaryAdaM kariSyAmi sAyakair varuNAlayam 6014014a evam uktvA dhanuSpANiH krodhavisphAritekSaNaH 6014014c babhUva rAmo durdharSo yugAntAgnir iva jvalan 6014015a saMpIDya ca dhanur ghoraM kampayitvA zarair jagat 6014015c mumoca vizikhAn ugrAn vajrANIva zatakratuH 6014016a te jvalanto mahAvegAs tejasA sAyakottamAH 6014016c pravizanti samudrasya salilaM trastapannagam 6014017a tato vegaH samudrasya sanakramakaro mahAn 6014017c saMbabhUva mahAghoraH samArutaravas tadA 6014018a mahormimAlAvitataH zaGkhazuktisamAkulaH 6014018c sadhUmaparivRttormiH sahasAbhUn mahodadhiH 6014019a vyathitAH pannagAz cAsan dIptAsyA dIptalocanAH 6014019c dAnavAz ca mahAvIryAH pAtAlatalavAsinaH 6014020a UrmayaH sindhurAjasya sanakramakarAs tadA 6014020c vindhyamandarasaMkAzAH samutpetuH sahasrazaH 6014021a AghUrNitataraGgaughaH saMbhrAntoragarAkSasaH 6014021c udvartita mahAgrAhaH saMvRttaH salilAzayaH 6015001a tato madhyAt samudrasya sAgaraH svayam utthitaH 6015001c udayan hi mahAzailAn meror iva divAkaraH 6015001e pannagaiH saha dIptAsyaiH samudraH pratyadRzyata 6015002a snigdhavaidUryasaMkAzo jAmbUnadavibhUSitaH 6015002c raktamAlyAmbaradharaH padmapatranibhekSaNaH 6015003a sAgaraH samatikramya pUrvam Amantrya vIryavAn 6015003c abravIt prAJjalir vAkyaM rAghavaM zarapANinam 6015004a pRthivI vAyur AkAzam Apo jyotiz ca rAghavaH 6015004c svabhAve saumya tiSThanti zAzvataM mArgam AzritAH 6015005a tat svabhAvo mamApy eSa yad agAdho 'ham aplavaH 6015005c vikAras tu bhaved rAdha etat te pravadAmy aham 6015006a na kAmAn na ca lobhAd vA na bhayAt pArthivAtmaja 6015006c grAhanakrAkulajalaM stambhayeyaM kathaM cana 6015007a vidhAsye rAma yenApi viSahiSye hy ahaM tathA 6015007c grAhA na prahariSyanti yAvat senA tariSyati 6015008a ayaM saumya nalo nAma tanujo vizvakarmaNaH 6015008c pitrA dattavaraH zrImAn pratimo vizvakarmaNaH 6015009a eSa setuM mahotsAhaH karotu mayi vAnaraH 6015009c tam ahaM dhArayiSyAmi tathA hy eSa yathA pitA 6015010a evam uktvodadhir naSTaH samutthAya nalas tataH 6015010c abravId vAnarazreSTho vAkyaM rAmaM mahAbalaH 6015011a ahaM setuM kariSyAmi vistIrNe varuNAlaye 6015011c pituH sAmarthyam AsthAya tattvam Aha mahodadhiH 6015012a mama mAtur varo datto mandare vizvakarmaNA 6015012c aurasas tasya putro 'haM sadRzo vizvakarmaNA 6015013a na cApy aham anukto vai prabrUyAm Atmano guNAn 6015013c kAmam adyaiva badhnantu setuM vAnarapuMgavAH 6015014a tato nisRSTarAmeNa sarvato hariyUthapAH 6015014c abhipetur mahAraNyaM hRSTAH zatasahasrazaH 6015015a te nagAn nagasaMkAzAH zAkhAmRgagaNarSabhAH 6015015c babhaJjur vAnarAs tatra pracakarSuz ca sAgaram 6015016a te sAlaiz cAzvakarNaiz ca dhavair vaMzaiz ca vAnarAH 6015016c kuTajair arjunais tAlais tikalais timizair api 6015017a bilvakaiH saptaparNaiz ca karNikAraiz ca puSpitaiH 6015017c cUtaiz cAzokavRkSaiz ca sAgaraM samapUrayan 6015018a samUlAMz ca vimUlAMz ca pAdapAn harisattamAH 6015018c indraketUn ivodyamya prajahrur harayas tarUn 6015019a prakSipyamANair acalaiH sahasA jalam uddhatam 6015019c samutpatitam AkAzam apAsarpat tatas tataH 6015020a dazayojanavistIrNaM zatayojanam Ayatam 6015020c nalaz cakre mahAsetuM madhye nadanadIpateH 6015021a zilAnAM kSipyamANAnAM zailAnAM tatra pAtyatAm 6015021c babhUva tumulaH zabdas tadA tasmin mahodadhau 6015022a sa nalena kRtaH setuH sAgare makarAlaye 6015022c zuzubhe subhagaH zrImAn svAtIpatha ivAmbare 6015023a tato devAH sagandharvAH siddhAz ca paramarSayaH 6015024a AplavantaH plavantaz ca garjantaz ca plavaMgamAH 6015024c tam acintyam asahyaM ca adbhutaM lomaharSaNam 6015024e dadRzuH sarvabhUtAni sAgare setubandhanam 6015025a tAni koTisahasrANi vAnarANAM mahaujasAm 6015025c badhnantaH sAgare setuM jagmuH pAraM mahodadheH 6015026a vizAlaH sukRtaH zrImAn subhUmiH susamAhitaH 6015026c azobhata mahAsetuH sImanta iva sAgare 6015027a tataH pare samudrasya gadApANir vibhISaNaH 6015027c pareSAm abhighatArtham atiSThat sacivaiH saha 6015028a agratas tasya sainyasya zrImAn rAmaH salakSmaNaH 6015028c jagAma dhanvI dharmAtmA sugrIveNa samanvitaH 6015029a anye madhyena gacchanti pArzvato 'nye plavaMgamAH 6015029c salile prapatanty anye mArgam anye na lebhire 6015029e ke cid vaihAyasa gatAH suparNA iva pupluvuH 6015030a ghoSeNa mahatA ghoSaM sAgarasya samucchritam 6015030c bhImam antardadhe bhImA tarantI harivAhinI 6015031a vAnarANAM hi sA tIrNA vAhinI nala setunA 6015031c tIre nivivize rAjJA bahumUlaphalodake 6015032a tad adbhutaM rAghava karma duSkaraM; samIkSya devAH saha siddhacAraNaiH 6015032c upetya rAmaM sahitA maharSibhiH; samabhyaSiJcan suzubhair jalaiH pRthak 6015033a jayasva zatrUn naradeva medinIM; sasAgarAM pAlaya zAzvatIH samAH 6015033c itIva rAmaM naradevasatkRtaM; zubhair vacobhir vividhair apUjayan 6016001a sabale sAgaraM tIrNe rAme dazarathAtmaje 6016001c amAtyau rAvaNaH zrImAn abravIc chukasAraNau 6016002a samagraM sAgaraM tIrNaM dustaraM vAnaraM balam 6016002c abhUtapUrvaM rAmeNa sAgare setubandhanam 6016003a sAgare setubandhaM tu na zraddadhyAM kathaM cana 6016003c avazyaM cApi saMkhyeyaM tan mayA vAnaraM balam 6016004a bhavantau vAnaraM sainyaM pravizyAnupalakSitau 6016004c parimANaM ca vIryaM ca ye ca mukhyAH plavaMgamAH 6016005a mantriNo ye ca rAmasya sugrIvasya ca saMmatAH 6016005c ye pUrvam abhivartante ye ca zUrAH plavaMgamAH 6016006a sa ca setur yathA baddhaH sAgare salilArNave 6016006c nivezaz ca yathA teSAM vAnarANAM mahAtmanAm 6016007a rAmasya vyavasAyaM ca vIryaM praharaNAni ca 6016007c lakSmaNasya ca vIrasya tattvato jJAtum arhatha 6016008a kaz ca senApatis teSAM vAnarANAM mahaujasAm 6016008c etaj jJAtvA yathAtattvaM zIghram agantum arhathaH 6016009a iti pratisamAdiSTau rAkSasau zukasAraNau 6016009c harirUpadharau vIrau praviSTau vAnaraM balam 6016010a tatas tad vAnaraM sainyam acintyaM lomaharSaNam 6016010c saMkhyAtuM nAdhyagacchetAM tadA tau zukasAraNau 6016011a tat sthitaM parvatAgreSu nirdareSu guhAsu ca 6016011c samudrasya ca tIreSu vaneSUpavaneSu ca 6016012a taramANaM ca tIrNaM ca tartukAmaM ca sarvazaH 6016012c niviSTaM nivizac caiva bhImanAdaM mahAbalam 6016013a tau dadarza mahAtejAH pracchannau ca vibhISaNaH 6016013c AcacakSe 'tha rAmAya gRhItvA zukasAraNau 6016013e laGkAyAH samanuprAptau cArau parapuraMjayau 6016014a tau dRSTvA vyathitau rAmaM nirAzau jIvite tadA 6016014c kRtAJjalipuTau bhItau vacanaM cedam UcatuH 6016015a AvAm ihAgatau saumya rAvaNaprahitAv ubhau 6016015c parijJAtuM balaM kRtsnaM tavedaM raghunandana 6016016a tayos tad vacanaM zrutvA rAmo dazarathAtmajaH 6016016c abravIt prahasan vAkyaM sarvabhUtahite rataH 6016017a yadi dRSTaM balaM kRtsnaM vayaM vA susamIkSitAH 6016017c yathoktaM vA kRtaM kAryaM chandataH pratigamyatAm 6016018a pravizya nagarIM laGkAM bhavadbhyAM dhanadAnujaH 6016018c vaktavyo rakSasAM rAjA yathoktaM vacanaM mama 6016019a yad balaM ca samAzritya sItAM me hRtavAn asi 6016019c tad darzaya yathAkAmaM sasainyaH sahabAndhavaH 6016020a zvaHkAle nagarIM laGkAM saprAkArAM satoraNAm 6016020c rAkSasaM ca balaM pazya zarair vidhvaMsitaM mayA 6016021a ghoraM roSam ahaM mokSye balaM dhAraya rAvaNa 6016021c zvaHkAle vajravAn vajraM dAnaveSv iva vAsavaH 6016022a iti pratisamAdiSTau rAkSasau zukasAraNau 6016022c Agamya nagarIM laGkAm abrUtAM rAkSasAdhipam 6016023a vibhISaNagRhItau tu vadhArhau rAkSasezvara 6016023c dRSTvA dharmAtmanA muktau rAmeNAmitatejasA 6016024a ekasthAnagatA yatra catvAraH puruSarSabhAH 6016024c lokapAlopamAH zUrAH kRtAstrA dRDhavikramAH 6016025a rAmo dAzarathiH zrImA&l lakSmaNaz ca vibhISaNaH 6016025c sugrIvaz ca mahAtejA mahendrasamavikramaH 6016026a ete zaktAH purIM laGkAM saprAkArAM satoraNAm 6016026c utpATya saMkrAmayituM sarve tiSThantu vAnarAH 6016027a yAdRzaM tasya rAmasya rUpaM praharaNAni ca 6016027c vadhiSyati purIM laGkAm ekas tiSThantu te trayaH 6016028a rAmalakSmaNaguptA sA sugrIveNa ca vAhinI 6016028c babhUva durdharSatarA sarvair api surAsuraiH 6016029a prahRSTarUpA dhvajinI vanaukasAM; mahAtmanAM saMprati yoddhum icchatAm 6016029c alaM virodhena zamo vidhIyatAM; pradIyatAM dAzarathAya maithilI 6017001a tad vacaH pathyam aklIbaM sAraNenAbhibhASitam 6017001c nizamya rAvaNo rAjA pratyabhASata sAraNam 6017002a yadi mAm abhiyuJjIran devagandharvadAnavAH 6017002c naiva sItAM pradAsyAmi sarvalokabhayAd api 6017003a tvaM tu saumya paritrasto haribhir nirjito bhRzam 6017003c pratipradAnam adyaiva sItAyAH sAdhu manyase 6017003e ko hi nAma sapatno mAM samare jetum arhati 6017004a ity uktvA paruSaM vAkyaM rAvaNo rAkSasAdhipaH 6017004c Aruroha tataH zrImAn prAsAdaM himapANDuram 6017004e bahutAlasamutsedhaM rAvaNo 'tha didRkSayA 6017005a tAbhyAM carAbhyAM sahito rAvaNaH krodhamUrchitaH 6017005c pazyamAnaH samudraM ca parvatAMz ca vanAni ca 6017005e dadarza pRthivIdezaM susaMpUrNaM plavaMgamaiH 6017006a tad apAram asaMkhyeyaM vAnarANAM mahad balam 6017006c Alokya rAvaNo rAjA paripapraccha sAraNam 6017007a eSAM vAnaramukhyAnAM ke zUrAH ke mahAbalAH 6017007c ke pUrvam abhivartante mahotsAhAH samantataH 6017008a keSAM zRNoti sugrIvaH ke vA yUthapayUthapAH 6017008c sAraNAcakSva me sarvaM ke pradhAnAH plavaMgamAH 6017009a sAraNo rAkSasendrasya vacanaM paripRcchataH 6017009c AcacakSe 'tha mukhyajJo mukhyAMs tAMs tu vanaukasaH 6017010a eSa yo 'bhimukho laGkAM nardaMs tiSThati vAnaraH 6017010c yUthapAnAM sahasrANAM zatena parivAritaH 6017011a yasya ghoSeNa mahatA saprAkArA satoraNA 6017011c laGkA pravepate sarvA sazailavanakAnanA 6017012a sarvazAkhAmRgendrasya sugrIvasya mahAtmanaH 6017012c balAgre tiSThate vIro nIlo nAmaiSa yUthapaH 6017013a bAhU pragRhya yaH padbhyAM mahIM gacchati vIryavAn 6017013c laGkAm abhimukhaH kopAd abhIkSNaM ca vijRmbhate 6017014a girizRGgapratIkAzaH padmakiJjalkasaMnibhaH 6017014c sphoTayaty abhisaMrabdho lAGgUlaM ca punaH punaH 6017015a yasya lAGgUlazabdena svanantIva dizo daza 6017015c eSa vAnararAjena surgrIveNAbhiSecitaH 6017015e yauvarAjye 'Ggado nAma tvAm Ahvayati saMyuge 6017016a ye tu viSTabhya gAtrANi kSveDayanti nadanti ca 6017016c utthAya ca vijRmbhante krodhena haripuMgavAH 6017017a ete duSprasahA ghorAz caNDAz caNDaparAkramAH 6017017c aSTau zatasahasrANi dazakoTizatAni ca 6017018a ya enam anugacchanti vIrAz candanavAsinaH 6017018c eSa AzaMsate laGkAM svenAnIkena marditum 6017019a zveto rajatasaMkAzaH sabalo bhImavikramaH 6017019c buddhimAn vAnaraH zUras triSu lokeSu vizrutaH 6017020a tUrNaM sugrIvam Agamya punar gacchati vAnaraH 6017020c vibhajan vAnarIM senAm anIkAni praharSayan 6017021a yaH purA gomatItIre ramyaM paryeti parvatam 6017021c nAmnA saMkocano nAma nAnAnagayuto giriH 6017022a tatra rAjyaM prazAsty eSa kumudo nAma yUthapaH 6017022c yo 'sau zatasahasrANAM sahasraM parikarSati 6017023a yasya vAlA bahuvyAmA dIrghalAGgUlam AzritAH 6017023c tAmrAH pItAH sitAH zvetAH prakIrNA ghorakarmaNaH 6017024a adIno roSaNaz caNDaH saMgrAmam abhikAGkSati 6017024c eSaivAzaMsate laGkAM svenAnIkena marditum 6017025a yas tv eSa siMhasaMkAzaH kapilo dIrghakesaraH 6017025c nibhRtaH prekSate laGkAM didhakSann iva cakSuSA 6017026a vindhyaM kRSNagiriM sahyaM parvataM ca sudarzanam 6017026c rAjan satatam adhyAste rambho nAmaiSa yUthapaH 6017027a zataM zatasahasrANAM triMzac ca hariyUthapAH 6017027c parivAryAnugacchanti laGkAM marditum ojasA 6017028a yas tu karNau vivRNute jRmbhate ca punaH punaH 6017028c na ca saMvijate mRtyor na ca yUthAd vidhAvati 6017029a mahAbalo vItabhayo ramyaM sAlveya parvatam 6017029c rAjan satatam adhyAste zarabho nAma yUthapaH 6017030a etasya balinaH sarve vihArA nAma yUthapAH 6017030c rAjaJ zatasahasrANi catvAriMzat tathaiva ca 6017031a yas tu megha ivAkAzaM mahAn AvRtya tiSThati 6017031c madhye vAnaravIrANAM surANAm iva vAsavaH 6017032a bherINAm iva saMnAdo yasyaiSa zrUyate mahAn 6017032c ghoraH zAkhAmRgendrANAM saMgrAmam abhikAGkSatAm 6017033a eSa parvatam adhyAste pAriyAtram anuttamam 6017033c yuddhe duSprasaho nityaM panaso nAma yUthapaH 6017034a enaM zatasahasrANAM zatArdhaM paryupAsate 6017034c yUthapA yUthapazreSThaM yeSAM yUthAni bhAgazaH 6017035a yas tu bhImAM pravalgantIM camUM tiSThati zobhayan 6017035c sthitAM tIre samudrasya dvitIya iva sAgaraH 6017036a eSa dardarasaMkAzo vinato nAma yUthapaH 6017036c pibaMz carati parNAzAM nadInAm uttamAM nadIm 6017037a SaSTiH zatasahasrANi balam asya plavaMgamAH 6017037c tvAm Ahvayati yuddhAya krathano nAma yUthapaH 6017038a yas tu gairikavarNAbhaM vapuH puSyati vAnaraH 6017038c gavayo nAma tejasvI tvAM krodhAd abhivartate 6017039a enaM zatasahasrANi saptatiH paryupAsate 6017039c eSa AzaMsate laGkAM svenAnIkena marditum 6017040a ete duSprasahA ghorA balinaH kAmarUpiNaH 6017040c yUthapA yUthapazreSThA yeSAM saMkhyA na vidyate 6018001a tAMs tu te 'haM pravakSyAmi prekSamANasya yUthapAn 6018001c rAghavArthe parAkrAntA ye na rakSanti jIvitam 6018002a snigdhA yasya bahuzyAmA bAlA lAGgUlam AzritAH 6018002c tAmrAH pItAH sitAH zvetAH prakIrNA ghorakarmaNaH 6018003a pragRhItAH prakAzante sUryasyeva marIcayaH 6018003c pRthivyAM cAnukRSyante haro nAmaiSa yUthapaH 6018004a yaM pRSThato 'nugacchanti zatazo 'tha sahasrazaH 6018004c drumAn udyamya sahitA laGkArohaNatatparAH 6018005a eSa koTIsahasreNa vAnarANAM mahaujasAm 6018005c AkAGkSate tvAM saMgrAme jetuM parapuraMjaya 6018006a nIlAn iva mahAmeghAMs tiSThato yAMs tu pazyasi 6018006c asitAJ janasaMkAzAn yuddhe satyaparAkramAn 6018007a nakhadaMSTrAyudhAn vIrAMs tIkSNakopAn bhayAvahAn 6018007c asaMkhyeyAn anirdezyAn paraM pAram ivodadheH 6018008a parvateSu ca ye ke cid viSameSu nadISu ca 6018008c ete tvAm abhivartante rAjann RSkAH sudAruNAH 6018009a eSAM madhye sthito rAjan bhImAkSo bhImadarzanaH 6018009c parjanya iva jImUtaiH samantAt parivAritaH 6018010a RkSavantaM girizreSTham adhyAste narmadAM piban 6018010c sarvarkSANAm adhipatir dhUmro nAmaiSa yUthapaH 6018011a yavIyAn asya tu bhrAtA pazyainaM parvatopamam 6018011c bhrAtrA samAno rUpeNa viziSTas tu parAkrame 6018012a sa eSa jAmbavAn nAma mahAyUthapayUthapaH 6018012c prazAnto guruvartI ca saMprahAreSv amarSaNaH 6018013a etena sAhyaM sumahat kRtaM zakrasya dhImatA 6018013c devAsure jAmbavatA labdhAz ca bahavo varAH 6018014a Aruhya parvatAgrebhyo mahAbhravipulAH zilAH 6018014c muJcanti vipulAkArA na mRtyor udvijanti ca 6018015a rAkSasAnAM ca sadRzAH pizAcAnAM ca romazAH 6018015c etasya sainye bahavo vicaranty agnitejasaH 6018016a yaM tv enam abhisaMrabdhaM plavamAnam iva sthitam 6018016c prekSante vAnarAH sarve sthitaM yUthapayUthapam 6018017a eSa rAjan sahasrAkSaM paryupAste harIzvaraH 6018017c balena balasaMpanno rambho nAmaiSa yUthapaH 6018018a yaH sthitaM yojane zailaM gacchan pArzvena sevate 6018018c UrdhvaM tathaiva kAyena gataH prApnoti yojanam 6018019a yasmAn na paramaM rUpaM catuSpAdeSu vidyate 6018019c zrutaH saMnAdano nAma vAnarANAM pitAmahaH 6018020a yena yuddhaM tadA dattaM raNe zakrasya dhImatA 6018020c parAjayaz ca na prAptaH so 'yaM yUthapayUthapaH 6018020e yasya vikramamANasya zakrasyeva parAkramaH 6018021a eSa gandharvakanyAyAm utpannaH kRSNavartmanA 6018021c purA devAsure yuddhe sAhyArthaM tridivaukasAm 6018022a yasya vaizravaNo rAjA jambUm upaniSevate 6018022c yo rAjA parvatendrANAM bahukiMnarasevinAm 6018023a vihArasukhado nityaM bhrAtus te rAkSasAdhipa 6018023c tatraiSa vasati zrImAn balavAn vAnararSabhaH 6018023e yuddheSv akatthano nityaM krathano nAma yUthapaH 6018024a vRtaH koTisahasreNa harINAM samupasthitaH 6018024c eSaivAzaMsate laGkAM svenAnIkena marditum 6018025a yo gaGgAm anu paryeti trAsayan hastiyUthapAn 6018025c hastinAM vAnarANAM ca pUrvavairam anusmaran 6018026a eSa yUthapatir netA gacchan giriguhAzayaH 6018026c harINAM vAhinI mukhyo nadIM haimavatIm anu 6018027a uzIra bIjam Azritya parvataM mandaropamam 6018027c ramate vAnarazreSTho divi zakra iva svayam 6018028a enaM zatasahasrANAM sahasram abhivartate 6018028c eSa durmarSaNo rAjan pramAthI nAma yUthapaH 6018029a vAtenevoddhataM meghaM yam enam anupazyasi 6018029c vivartamAnaM bahuzo yatraitad bahulaM rajaH 6018030a ete 'sitamukhA ghorA golAGgUlA mahAbalAH 6018030c zataM zatasahasrANi dRSTvA vai setubandhanam 6018031a golAGgUlaM mahAvegaM gavAkSaM nAma yUthapam 6018031c parivAryAbhivartante laGkAM marditum ojasA 6018032a bhramarAcaritA yatra sarvakAmaphaladrumAH 6018032c yaM sUryatulyavarNAbham anuparyeti parvatam 6018033a yasya bhAsA sadA bhAnti tadvarNA mRgapakSiNaH 6018033c yasya prasthaM mahAtmAno na tyajanti maharSayaH 6018034a tatraiSa ramate rAjan ramye kAJcanaparvate 6018034c mukhyo vAnaramukhyAnAM kesarI nAma yUthapaH 6018035a SaSTir girisahasrANAM ramyAH kAJcanaparvatAH 6018035c teSAM madhye girivaras tvam ivAnagha rakSasAm 6018036a tatraite kapilAH zvetAs tAmrAsyA madhupiGgalAH 6018036c nivasanty uttamagirau tIkSNadaMSTrAnakhAyudhAH 6018037a siMha iva caturdaMSTrA vyAghrA iva durAsadAH 6018037c sarve vaizvanarasamA jvalitAzIviSopamAH 6018038a sudIrghAJcitalAGgUlA mattamAtaMgasaMnibhAH 6018038c mahAparvatasaMkAzA mahAjImUtanisvanAH 6018039a eSa caiSAm adhipatir madhye tiSThati vIryavAn 6018039c nAmnA pRthivyAM vikhyAto rAjaJ zatabalIti yaH 6018039e eSaivAzaMsate laGkAM svenAnIkena marditum 6018040a gajo gavAkSo gavayo nalo nIlaz ca vAnaraH 6018040c ekaika eva yUthAnAM koTibhir dazabhir vRtaH 6018041a tathAnye vAnarazreSThA vindhyaparvatavAsinaH 6018041c na zakyante bahutvAt tu saMkhyAtuM laghuvikramAH 6018042a sarve mahArAja mahAprabhAvAH; sarve mahAzailanikAzakAyAH 6018042c sarve samarthAH pRthivIM kSaNena; kartuM pravidhvastavikIrNazailAm 6019001a sAraNasya vacaH zrutvA rAvaNaM rAkSasAdhipam 6019001c balam Alokayan sarvaM zuko vAkyam athAbravIt 6019002a sthitAn pazyasi yAn etAn mattAn iva mahAdvipAn 6019002c nyagrodhAn iva gAGgeyAn sAlAn haimavatIn iva 6019003a ete duSprasahA rAjan balinaH kAmarUpiNaH 6019003c daityadAnavasaMkAzA yuddhe devaparAkramAH 6019004a eSAM koTisahasrANi nava paJcaca sapta ca 6019004c tathA zaGkhasahasrANi tathA vRndazatAni ca 6019005a ete sugrIvasacivAH kiSkindhAnilayAH sadA 6019005c harayo devagandharvair utpannAH kAmarUpiNaH 6019006a yau tau pazyasi tiSThantau kumArau devarUpiNau 6019006c maindaz ca dvividaz cobhau tAbhyAM nAsti samo yudhi 6019007a brahmaNA samanujJAtAv amRtaprAzinAv ubhau 6019007c AzaMsete yudhA laGkAm etau marditum ojasA 6019008a yAv etAv etayoH pArzve sthitau parvatasaMnibhau 6019008c sumukho vimukhaz caiva mRtyuputrau pituH samau 6019009a yaM tu pazyasi tiSThantaM prabhinnam iva kuJjaram 6019009c yo balAt kSobhayet kruddhaH samudram api vAnaraH 6019010a eSo 'bhigantA laGkAyA vaidehyAs tava ca prabho 6019010c enaM pazya purA dRSTaM vAnaraM punar Agatam 6019011a jyeSThaH kesariNaH putro vAtAtmaja iti zrutaH 6019011c hanUmAn iti vikhyAto laGghito yena sAgaraH 6019012a kAmarUpI harizreSTho balarUpasamanvitaH 6019012c anivAryagatiz caiva yathA satatagaH prabhuH 6019013a udyantaM bhAskaraM dRSTvA bAlaH kila pipAsitaH 6019013c triyojanasahasraM tu adhvAnam avatIrya hi 6019014a Adityam AhariSyAmi na me kSut pratiyAsyati 6019014c iti saMcintya manasA puraiSa baladarpitaH 6019015a anAdhRSyatamaM devam api devarSidAnavaiH 6019015c anAsAdyaiva patito bhAskarodayane girau 6019016a patitasya kaper asya hanur ekA zilAtale 6019016c kiM cid bhinnA dRDhahanor hanUmAn eSa tena vai 6019017a satyam Agamayogena mamaiSa vidito hariH 6019017c nAsya zakyaM balaM rUpaM prabhAvo vAnubhASitum 6019018a eSa AzaMsate laGkAm eko marditum ojasA 6019018c yaz caiSo 'nantaraH zUraH zyAmaH padmanibhekSaNaH 6019019a ikSvAkUNAm atiratho loke vikhyAta pauruSaH 6019019c yasmin na calate dharmo yo dharmaM nAtivartate 6019020a yo brAhmam astraM vedAMz ca veda vedavidAM varaH 6019020c yo bhindyAd gaganaM bANaiH parvatAMz cApi dArayet 6019021a yasya mRtyor iva krodhaH zakrasyeva parAkramaH 6019021c sa eSa rAmas tvAM yoddhuM rAjan samabhivartate 6019022a yaz caiSa dakSiNe pArzve zuddhajAmbUnadaprabhaH 6019022c vizAlavakSAs tAmrAkSo nIlakuJcitamUrdhajaH 6019023a eSo 'sya lakSmaNo nAma bhrAtA prANasamaH priyaH 6019023c naye yuddhe ca kuzalaH sarvazAstravizAradaH 6019024a amarSI durjayo jetA vikrAnto buddhimAn balI 6019024c rAmasya dakSiNo bAhur nityaM prANo bahizcaraH 6019025a na hy eSa rAghavasyArthe jIvitaM parirakSati 6019025c eSaivAzaMsate yuddhe nihantuM sarvarAkSasAn 6019026a yas tu savyam asau pakSaM rAmasyAzritya tiSThati 6019026c rakSogaNaparikSipto rAjA hy eSa vibhISaNaH 6019027a zrImatA rAjarAjena laGkAyAm abhiSecitaH 6019027c tvAm eva pratisaMrabdho yuddhAyaiSo 'bhivartate 6019028a yaM tu pazyasi tiSThantaM madhye girim ivAcalam 6019028c sarvazAkhAmRgendrANAM bhartAram aparAjitam 6019029a tejasA yazasA buddhyA jJAnenAbhijanena ca 6019029c yaH kapIn ati babhrAja himavAn iva parvatAn 6019030a kiSkindhAM yaH samadhyAste guhAM sagahanadrumAm 6019030c durgAM parvatadurgasthAM pradhAnaiH saha yUthapaiH 6019031a yasyaiSA kAJcanI mAlA zobhate zatapuSkarA 6019031c kAntA devamanuSyANAM yasyAM lakSmIH pratiSThitA 6019032a etAM ca mAlAM tArAM ca kapirAjyaM ca zAzvatam 6019032c sugrIvo vAlinaM hatvA rAmeNa pratipAditaH 6019033a evaM koTisahasreNa zaGkUnAM ca zatena ca 6019033c sugrIvo vAnarendras tvAM yuddhArtham abhivartate 6019034a imAM mahArAjasamIkSya vAhinIm; upasthitAM prajvalitagrahopamAm 6019034c tataH prayatnaH paramo vidhIyatAM; yathA jayaH syAn na paraiH parAjayaH 6020001a zukena tu samAkhyAtAMs tAn dRSTvA hariyUthapAn 6020001c samIpasthaM ca rAmasya bhrAtaraM svaM vibhISaNam 6020002a lakSmaNaM ca mahAvIryaM bhujaM rAmasya dakSiNam 6020002c sarvavAnararAjaM ca sugrIvaM bhImavikramam 6020003a kiM cid AvignahRdayo jAtakrodhaz ca rAvaNaH 6020003c bhartsayAm Asa tau vIrau kathAnte zukasAraNau 6020004a adhomukhau tau praNatAv abravIc chukasAraNau 6020004c roSagadgadayA vAcA saMrabdhaH paruSaM vacaH 6020005a na tAvat sadRzaM nAma sacivair upajIvibhiH 6020005c vipriyaM nRpater vaktuM nigrahapragrahe vibhoH 6020006a ripUNAM pratikUlAnAM yuddhArtham abhivartatAm 6020006c ubhAbhyAM sadRzaM nAma vaktum aprastave stavam 6020007a AcAryA guravo vRddhA vRthA vAM paryupAsitAH 6020007c sAraM yad rAjazAstrANAm anujIvyaM na gRhyate 6020008a gRhIto vA na vijJAto bhAro jJAnasya vochyate 6020008c IdRzaiH sacivair yukto mUrkhair diSTyA dharAmy aham 6020009a kiM nu mRtyor bhayaM nAsti mAM vaktuM paruSaM vacaH 6020009c yasya me zAsato jihvA prayacchati zubhAzubham 6020010a apy eva dahanaM spRSTvA vane tiSThanti pAdapAH 6020010c rAjadoSaparAmRSTAs tiSThante nAparAdhinaH 6020011a hanyAm aham imau pApau zatrupakSaprazaMsakau 6020011c yadi pUrvopakArair me na krodho mRdutAM vrajet 6020012a apadhvaMsata gacchadhvaM saMnikarSAd ito mama 6020012c na hi vAM hantum icchAmi smarann upakRtAni vAm 6020012e hatAv eva kRtaghnau tau mayi snehaparAGmukhau 6020013a evam uktau tu savrIDau tAv ubhau zukasAraNau 6020013c rAvaNaM jayazabdena pratinandyAbhiniHsRtau 6020014a abravIt sa dazagrIvaH samIpasthaM mahodaram 6020014c upasthApaya zIghraM me cArAn nItivizAradAn 6020015a tataz carAH saMtvaritAH prAptAH pArthivazAsanAt 6020015c upasthitAH prAJjalayo vardhayitvA jayAziSA 6020016a tAn abravIt tato vAkyaM rAvaNo rAkSasAdhipaH 6020016c cArAn pratyayikAJ zUrAn bhaktAn vigatasAdhvasAn 6020017a ito gacchata rAmasya vyavasAyaM parIkSatha 6020017c mantreSv abhyantarA ye 'sya prItyA tena samAgatAH 6020018a kathaM svapiti jAgarti kim anyac ca kariSyati 6020018c vijJAya nipuNaM sarvam Agantavyam azeSataH 6020019a cAreNa viditaH zatruH paNDitair vasudhAdhipaiH 6020019c yuddhe svalpena yatnena samAsAdya nirasyate 6020020a cArAs tu te tathety uktvA prahRSTA rAkSasezvaram 6020020c kRtvA pradakSiNaM jagmur yatra rAmaH salakSmaNaH 6020021a te suvelasya zailasya samIpe rAmalakSmaNau 6020021c pracchannA dadRzur gatvA sasugrIvavibhISaNau 6020022a te tu dharmAtmanA dRSTA rAkSasendreNa rAkSasAH 6020022c vibhISaNena tatrasthA nigRhItA yadRcchayA 6020023a vAnarair arditAs te tu vikrAntair laghuvikramaiH 6020023c punar laGkAm anuprAptAH zvasanto naSTacetasaH 6020024a tato dazagrIvam upasthitAs te; cArA bahirnityacarA nizAcarAH 6020024c gireH suvelasya samIpavAsinaM; nyavedayan bhImabalaM mahAbalAH 6021001a tatas tam akSobhya balaM laGkAdhipataye carAH 6021001c suvele rAghavaM zaile niviSTaM pratyavedayan 6021002a cArANAM rAvaNaH zrutvA prAptaM rAmaM mahAbalam 6021002c jAtodvego 'bhavat kiM cic chArdUlaM vAkyam abravIt 6021003a ayathAvac ca te varNo dInaz cAsi nizAcara 6021003c nAsi kaccid amitrANAM kruddhAnAM vazam AgataH 6021004a iti tenAnuziSTas tu vAcaM mandam udIrayat 6021004c tadA rAkSasazArdUlaM zArdUlo bhayavihvalaH 6021005a na te cArayituM zakyA rAjan vAnarapuMgavAH 6021005c vikrAntA balavantaz ca rAghaveNa ca rakSitAH 6021006a nApi saMbhASituM zakyAH saMprazno 'tra na labhyate 6021006c sarvato rakSyate panthA vAnaraiH parvatopamaiH 6021007a praviSTamAtre jJAto 'haM bale tasminn acArite 6021007c balAd gRhIto bahubhir bahudhAsmi vidAritaH 6021008a jAnubhir muSTibhir dantais talaiz cAbhihato bhRzam 6021008c pariNIto 'smi haribhir balavadbhir amarSaNaiH 6021009a pariNIya ca sarvatra nIto 'haM rAmasaMsadam 6021009c rudhirAdigdhasarvAGgo vihvalaz calitendriyaH 6021010a haribhir vadhyamAnaz ca yAcamAnaH kRtAJjaliH 6021010c rAghaveNa paritrAto jIvAmi ha yadRcchayA 6021011a eSa zailaiH zilAbhiz ca pUrayitvA mahArNavam 6021011c dvAram Azritya laGkAyA rAmas tiSThati sAyudhaH 6021012a garuDavyUham AsthAya sarvato haribhir vRtaH 6021012c mAM visRjya mahAtejA laGkAm evAbhivartate 6021013a purA prAkAram AyAti kSipram ekataraM kuru 6021013c sItAM cAsmai prayacchAzu suyuddhaM vA pradIyatAm 6021014a manasA saMtatApAtha tac chrutvA rAkSasAdhipaH 6021014c zArdUlasya mahad vAkyam athovAca sa rAvaNaH 6021015a yadi mAM pratiyudhyeran devagandharvadAnavAH 6021015c naiva sItAM pradAsyAmi sarvalokabhayAd api 6021016a evam uktvA mahAtejA rAvaNaH punar abravIt 6021016c cAritA bhavatA senA ke 'tra zUrAH plavaMgamAH 6021017a kIdRzAH kiMprabhAvAz ca vAnarA ye durAsadAH 6021017c kasya putrAz ca pautrAz ca tattvam AkhyAhi rAkSasa 6021018a tatr atra pratipatsyAmi jJAtvA teSAM balAbalam 6021018c avazyaM balasaMkhyAnaM kartavyaM yuddham icchatA 6021019a athaivam uktaH zArdUlo rAvaNenottamaz caraH 6021019c idaM vacanam Arebhe vaktuM rAvaNasaMnidhau 6021020a atharkSarajasaH putro yudhi rAjan sudurjayaH 6021020c gadgadasyAtha putro 'tra jAmbavAn iti vizrutaH 6021021a gadgadasyaiva putro 'nyo guruputraH zatakratoH 6021021c kadanaM yasya putreNa kRtam ekena rakSasAm 6021022a suSeNaz cApi dharmAtmA putro dharmasya vIryavAn 6021022c saumyaH somAtmajaz cAtra rAjan dadhimukhaH kapiH 6021023a sumukho durmukhaz cAtra vegadarzI ca vAnaraH 6021023c mRtyur vAnararUpeNa nUnaM sRSTaH svayambhuvA 6021024a putro hutavahasyAtha nIlaH senApatiH svayam 6021024c anilasya ca putro 'tra hanUmAn iti vizrutaH 6021025a naptA zakrasya durdharSo balavAn aGgado yuvA 6021025c maindaz ca dvividaz cobhau balinAv azvisaMbhavau 6021026a putrA vaivasvatasyAtra paJcakAlAntakopamAH 6021026c gajo gavAkSo gavayaH zarabho gandhamAdanaH 6021027a zveto jyotirmukhaz cAtra bhAskarasyAtmasaMbhavau 6021027c varuNasya ca putro 'tha hemakUTaH plavaMgamaH 6021028a vizvakarmasuto vIro nalaH plavagasattamaH 6021028c vikrAnto vegavAn atra vasuputraH sudurdharaH 6021029a dazavAnarakoTyaz ca zUrANAM yuddhakAGkSiNAm 6021029c zrImatAM devaputrANAM zeSAn nAkhyAtum utsahe 6021030a putro dazarathasyaiSa siMhasaMhanano yuvA 6021030c dUSaNo nihato yena kharaz ca trizirAs tathA 6021031a nAsti rAmasya sadRzo vikrame bhuvi kaz cana 6021031c virAdho nihato yena kabandhaz cAntakopamaH 6021032a vaktuM na zakto rAmasya naraH kaz cid guNAn kSitau 6021032c janasthAnagatA yena tAvanto rAkSasA hatAH 6021033a lakSmaNaz cAtra dharmAtmA mAtaMgAnAm ivarSabhaH 6021033c yasya bANapathaM prApya na jIved api vAsavaH 6021034a rAkSasAnAM variSThaz ca tava bhrAtA vibhISaNaH 6021034c parigRhya purIM laGkAM rAghavasya hite rataH 6021035a iti sarvaM samAkhyAtaM tavedaM vAnaraM balam 6021035c suvele 'dhiSThitaM zaile zeSakArye bhavAn gatiH 6022001a tatas tam akSobhyabalaM laGkAyAM nRpatez caraH 6022001c suvele rAghavaM zaile niviSTaM pratyavedayan 6022002a cArANAM rAvaNaH zrutvA prAptaM rAmaM mahAbalam 6022002c jAtodvego 'bhavat kiM cit sacivAMz cedam abravIt 6022003a mantriNaH zIghram AyAntu sarve vai susamAhitAH 6022003c ayaM no mantrakAlo hi saMprApta iva rAkSasAH 6022004a tasya tac chAsanaM zrutvA mantriNo 'bhyAgaman drutam 6022004c tataH saMmantrayAm Asa sacivai rAkSasaiH saha 6022005a mantrayitvA sa durdharSaH kSamaM yat samanantaram 6022005c visarjayitvA sacivAn praviveza svam Alayam 6022006a tato rAkSasam AhUya vidyujjihvaM mahAbalam 6022006c mAyAvidaM mahAmAyaH prAvizad yatra maithilI 6022007a vidyujjihvaM ca mAyAjJam abravId rAkSasAdhipaH 6022007c mohayiSyAmahe sItAM mAyayA janakAtmajAm 6022008a ziro mAyAmayaM gRhya rAghavasya nizAcara 6022008c mAM tvaM samupatiSThasva mahac ca sazaraM dhanuH 6022009a evam uktas tathety Aha vidyujjihvo nizAcaraH 6022009c tasya tuSTo 'bhavad rAjA pradadau ca vibhUSaNam 6022010a azokavanikAyAM tu praviveza mahAbalaH 6022010c tato dInAm adainyArhAM dadarza dhanadAnujaH 6022010e adhomukhIM zokaparAm upaviSTAM mahItale 6022011a bhartAram eva dhyAyantIm azokavanikAM gatAm 6022011c upAsyamAnAM ghorAbhI rAkSasIbhir adUrataH 6022012a upasRtya tataH sItAM praharSan nAma kIrtayan 6022012c idaM ca vacanaM dhRSTam uvAca janakAtmajAm 6022013a sAntvyamAnA mayA bhadre yam upAzritya valgase 6022013c khara hantA sa te bhartA rAghavaH samare hataH 6022014a chinnaM te sarvato mUlaM darpas te nihato mayA 6022014c vyasanenAtmanaH sIte mama bhAryA bhaviSyasi 6022015a alpapuNye nivRttArthe mUDhe paNDitamAnini 6022015c zRNu bhartRbadhaM sIte ghoraM vRtravadhaM yathA 6022016a samAyAtaH samudrAntaM mAM hantuM kila rAghavaH 6022016c vAnarendrapraNItena balena mahatA vRtaH 6022017a saMniviSTaH samudrasya tIram AsAdya dakSiNam 6022017c balena mahatA rAmo vrajaty astaM divAkare 6022018a athAdhvani parizrAntam ardharAtre sthitaM balam 6022018c sukhasuptaM samAsAdya cAritaM prathamaM caraiH 6022019a tat prahastapraNItena balena mahatA mama 6022019c balam asya hataM rAtrau yatra rAmaH sulakSmaNaH 6022020a paTTasAn parighAn khaDgAMz cakrAn daNDAn mahAyasAn 6022020c bANajAlAni zUlAni bhAsvarAn kUTamudgarAn 6022021a yaSTIz ca tomarAn prAsaMz cakrANi musalAni ca 6022021c udyamyodyamya rakSobhir vAnareSu nipAtitAH 6022022a atha suptasya rAmasya prahastena pramAthinA 6022022c asaktaM kRtahastena ziraz chinnaM mahAsinA 6022023a vibhISaNaH samutpatya nigRhIto yadRcchayA 6022023c dizaH pravrAjitaH sarvair lakSmaNaH plavagaiH saha 6022024a sugrIvo grIvayA zete bhagnayA plavagAdhipaH 6022024c nirastahanukaH zete hanUmAn rAkSasair hataH 6022025a jAmbavAn atha jAnubhyAm utpatan nihato yudhi 6022025c paTTasair bahubhiz chinno nikRttaH pAdapo yathA 6022026a maindaz ca dvividaz cobhau nihatau vAnararSabhau 6022026c niHzvasantau rudantau ca rudhireNa samukSitau 6022027a asinAbhyAhataz chinno madhye ripuniSUdanaH 6022027c abhiSTanati medinyAM panasaH panaso yathA 6022028a nArAcair bahubhiz chinnaH zete daryAM darImukhaH 6022028c kumudas tu mahAtejA niSkUjan sAyakair hataH 6022029a aGgado bahubhiz chinnaH zarair AsAdya rAkSasaiH 6022029c pAtito rudhirodgArI kSitau nipatito 'GgadaH 6022030a harayo mathitA nAgai rathajAlais tathApare 6022030c zAyitA mRditAs tatra vAyuvegair ivAmbudAH 6022031a pradrutAz ca pare trastA hanyamAnA jaghanyataH 6022031c abhidrutAs tu rakSobhiH siMhair iva mahAdvipAH 6022032a sAgare patitAH ke cit ke cid gaganam AzritAH 6022032c RkSA vRkSAn upArUDhA vAnarais tu vimizritAH 6022033a sAgarasya ca tIreSu zaileSu ca vaneSu ca 6022033c piGgAkSAs te virUpAkSair bahubhir bahavo hatAH 6022034a evaM tava hato bhartA sasainyo mama senayA 6022034c kSatajArdraM rajodhvastam idaM cAsyAhRtaM ziraH 6022035a tataH paramadurdharSo rAvaNo rAkSasezvaraH 6022035c sItAyAm upazRNvantyAM rAkSasIm idam abravIt 6022036a rAkSasaM krUrakarmANaM vidyujjihvaM tvam Anaya 6022036c yena tad rAghavaziraH saMgrAmAt svayam AhRtam 6022037a vidyujjihvas tato gRhya ziras tat sazarAsanam 6022037c praNAmaM zirasA kRtvA rAvaNasyAgrataH sthitaH 6022038a tam abravIt tato rAjA rAvaNo rAkSasaM sthitam 6022038c vidyujjihvaM mahAjihvaM samIpaparivartinam 6022039a agrataH kuru sItAyAH zIghraM dAzaratheH ziraH 6022039c avasthAM pazcimAM bhartuH kRpaNA sAdhu pazyatu 6022040a evam uktaM tu tad rakSaH ziras tat priyadarzanam 6022040c upanikSipya sItAyAH kSipram antaradhIyata 6022041a rAvaNaz cApi cikSepa bhAsvaraM kArmukaM mahat 6022041c triSu lokeSu vikhyAtaM sItAm idam uvAca ha 6022042a idaM tat tava rAmasya kArmukaM jyAsamanvitam 6022042c iha prahastenAnItaM hatvA taM nizi mAnuSam 6022043a sa vidyujjihvena sahaiva tac chiro; dhanuz ca bhUmau vinikIrya rAvaNaH 6022043c videharAjasya sutAM yazasvinIM; tato 'bravIt tAM bhava me vazAnugA 6023001a sA sItA tac chiro dRSTvA tac ca kArmukam uttamam 6023001c sugrIvapratisaMsargam AkhyAtaM ca hanUmatA 6023002a nayane mukhavarNaM ca bhartus tat sadRzaM mukham 6023002c kezAn kezAntadezaM ca taM ca cUDAmaNiM zubham 6023003a etaiH sarvair abhijJAnair abhijJAya suduHkhitA 6023003c vijagarhe 'tha kaikeyIM krozantI kurarI yathA 6023004a sakAmA bhava kaikeyi hato 'yaM kulanandanaH 6023004c kulam utsAditaM sarvaM tvayA kalahazIlayA 6023005a AryeNa kiM nu kaikeyyAH kRtaM rAmeNa vipriyam 6023005c yad gRhAc cIravasanas tayA prasthApito vanam 6023006a evam uktvA tu vaidehI vepamAnA tapasvinI 6023006c jagAma jagatIM bAlA chinnA tu kadalI yathA 6023007a sA muhUrtAt samAzvasya pratilabhya ca cetanAm 6023007c tac chiraH samupAghrAya vilalApAyatekSaNA 6023008a hA hatAsmi mahAbAho vIravratam anuvratA 6023008c imAM te pazcimAvasthAM gatAsmi vidhavA kRtA 6023009a prathamaM maraNaM nAryA bhartur vaiguNyam ucyate 6023009c suvRttaH sAdhuvRttAyAH saMvRttas tvaM mamAgrataH 6023010a duHkhAd duHkhaM prapannAyA magnAyAH zokasAgare 6023010c yo hi mAm udyatas trAtuM so 'pi tvaM vinipAtitaH 6023011a sA zvazrUr mama kausalyA tvayA putreNa rAghava 6023011c vatseneva yathA dhenur vivatsA vatsalA kRtA 6023012a AdiSTaM dIrgham Ayus te yair acintyaparAkrama 6023012c anRtaM vacanaM teSAm alpAyur asi rAghava 6023013a atha vA nazyati prajJA prAjJasyApi satas tava 6023013c pacaty enaM tathA kAlo bhUtAnAM prabhavo hy ayam 6023014a adRSTaM mRtyum ApannaH kasmAt tvaM nayazAstravit 6023014c vyasanAnAm upAyajJaH kuzalo hy asi varjane 6023015a tathA tvaM saMpariSvajya raudrayAtinRzaMsayA 6023015c kAlarAtryA mayAcchidya hRtaH kamalalocanaH 6023016a upazeSe mahAbAho mAM vihAya tapasvinIm 6023016c priyAm iva zubhAM nArIM pRthivIM puruSarSabha 6023017a arcitaM satataM yatnAd gandhamAlyair mayA tava 6023017c idaM te matpriyaM vIra dhanuH kAJcanabhUSitam 6023018a pitrA dazarathena tvaM zvazureNa mamAnagha 6023018c pUrvaiz ca pitRbhiH sArdhaM nUnaM svarge samAgataH 6023019a divi nakSatrabhUtas tvaM mahat karma kRtaM priyam 6023019c puNyaM rAjarSivaMzaM tvam AtmanaH samupekSase 6023020a kiM mAn na prekSase rAjan kiM mAM na pratibhASase 6023020c bAlAM bAlena saMprAptAM bhAryAM mAM sahacAriNIm 6023021a saMzrutaM gRhNatA pANiM cariSyAmIti yat tvayA 6023021c smara tan mama kAkutstha naya mAm api duHkhitAm 6023022a kasmAn mAm apahAya tvaM gato gatimatAM vara 6023022c asmAl lokAd amuM lokaM tyaktvA mAm iha duHkhitAm 6023023a kalyANair ucitaM yat tat pariSvaktaM mayaiva tu 6023023c kravyAdais tac charIraM te nUnaM viparikRSyate 6023024a agniSTomAdibhir yajJair iSTavAn AptadakSiNaiH 6023024c agnihotreNa saMskAraM kena tvaM tu na lapsyase 6023025a pravrajyAm upapannAnAM trayANAm ekam Agatam 6023025c pariprakSyati kausalyA lakSmaNaM zokalAlasA 6023026a sa tasyAH paripRcchantyA vadhaM mitrabalasya te 6023026c tava cAkhyAsyate nUnaM nizAyAM rAkSasair vadham 6023027a sA tvAM suptaM hataM zrutvA mAM ca rakSogRhaM gatAm 6023027c hRdayena vidIrNena na bhaviSyati rAghava 6023028a sAdhu pAtaya mAM kSipraM rAmasyopari rAvaNaH 6023028c samAnaya patiM patnyA kuru kalyANam uttamam 6023029a zirasA me ziraz cAsya kAyaM kAyena yojaya 6023029c rAvaNAnugamiSyAmi gatiM bhartur mahAtmanaH 6023029e muhUrtam api necchAmi jIvituM pApajIvinA 6023030a zrutaM mayA vedavidAM brAhmaNAnAM pitur gRhe 6023030c yAsAM strINAM priyo bhartA tAsAM lokA mahodayAH 6023031a kSamA yasmin damas tyAgaH satyaM dharmaH kRtajJatA 6023031c ahiMsA caiva bhUtAnAM tam Rte kA gatir mama 6023032a iti sA duHkhasaMtaptA vilalApAyatekSaNA 6023032c bhartuH ziro dhanus tatra samIkSya janakAtmajA 6023033a evaM lAlapyamAnAyAM sItAyAM tatra rAkSasaH 6023033c abhicakrAma bhartAram anIkasthaH kRtAJjaliH 6023034a vijayasvAryaputreti so 'bhivAdya prasAdya ca 6023034c nyavedayad anuprAptaM prahastaM vAhinIpatim 6023035a amAtyaiH sahitaH sarvaiH prahastaH samupasthitaH 6023035c kiM cid AtyayikaM kAryaM teSAM tvaM darzanaM kuru 6023036a etac chrutvA dazagrIvo rAkSasaprativeditam 6023036c azokavanikAM tyaktvA mantriNAM darzanaM yayau 6023037a sa tu sarvaM samarthyaiva mantribhiH kRtyam AtmanaH 6023037c sabhAM pravizya vidadhe viditvA rAmavikramam 6023038a antardhAnaM tu tac chIrSaM tac ca kArmukam uttamam 6023038c jagAma rAvaNasyaiva niryANasamanantaram 6023039a rAkSasendras tu taiH sArdhaM mantribhir bhImavikramaiH 6023039c samarthayAm Asa tadA rAmakAryavinizcayam 6023040a avidUrasthitAn sarvAn balAdhyakSAn hitaiSiNaH 6023040c abravIt kAlasadRzo rAvaNo rAkSasAdhipaH 6023041a zIghraM bherIninAdena sphuTakoNAhatena me 6023041c samAnayadhvaM sainyAni vaktavyaM ca na kAraNam 6023042a tatas tatheti pratigRhya tad vaco; balAdhipAs te mahad Atmano balam 6023042c samAnayaMz caiva samAgataM ca te; nyavedayan bhartari yuddhakAGkSiNi 6024001a sItAM tu mohitAM dRSTvA saramA nAma rAkSasI 6024001c AsasAdAzu vaidehIM priyAM praNayinI sakhI 6024002a sA hi tatra kRtA mitraM sItayA rakSyamANayA 6024002c rakSantI rAvaNAd iSTA sAnukrozA dRDhavratA 6024003a sA dadarza sakhIM sItAM saramA naSTacetanAm 6024003c upAvRtyotthitAM dhvastAM vaDavAm iva pAMsuSu 6024004a tAM samAzvAsayAm Asa sakhI snehena suvratA 6024004c uktA yad rAvaNena tvaM pratyuktaM ca svayaM tvayA 6024005a sakhIsnehena tad bhIru mayA sarvaM pratizrutam 6024005c lInayA ganahe zUhye bhayam utsRjya rAvaNAt 6024005e tava hetor vizAlAkSi na hi me jIvitaM priyam 6024006a sa saMbhrAntaz ca niSkrAnto yat kRte rAkSasAdhipaH 6024006c tac ca me viditaM sarvam abhiniSkramya maithili 6024007a na zakyaM sauptikaM kartuM rAmasya viditAtmanaH 6024007c vadhaz ca puruSavyAghre tasminn evopapadyate 6024008a na caiva vAnarA hantuM zakyAH pAdapayodhinaH 6024008c surA devarSabheNeva rAmeNa hi surakSitAH 6024009a dIrghavRttabhujaH zrImAn mahoraskaH pratApavAn 6024009c dhanvI saMhananopeto dharmAtmA bhuvi vizrutaH 6024010a vikrAnto rakSitA nityam Atmanaz ca parasya ca 6024010c lakSmaNena saha bhrAtrA kuzalI nayazAstravit 6024011a hantA parabalaughAnAm acintyabalapauruSaH 6024011c na hato rAghavaH zrImAn sIte zatrunibarhaNaH 6024012a ayuktabuddhikRtyena sarvabhUtavirodhinA 6024012c iyaM prayuktA raudreNa mAyA mAyAvidA tvayi 6024013a zokas te vigataH sarvaH kalyANaM tvAm upasthitam 6024013c dhruvaM tvAM bhajate lakSmIH priyaM prItikaraM zRNu 6024014a uttIrya sAgaraM rAmaH saha vAnarasenayA 6024014c saMniviSTaH samudrasya tIram AsAdya dakSiNam 6024015a dRSTo me paripUrNArthaH kAkutsthaH sahalakSmaNaH 6024015c sahitaiH sAgarAntasthair balais tiSThati rakSitaH 6024016a anena preSitA ye ca rAkSasA laghuvikramaH 6024016c rAghavas tIrNa ity evaM pravRttis tair ihAhRtA 6024017a sa tAM zrutvA vizAlAkSi pravRttiM rAkSasAdhipaH 6024017c eSa mantrayate sarvaiH sacivaiH saha rAvaNaH 6024018a iti bruvANA saramA rAkSasI sItayA saha 6024018c sarvodyogena sainyAnAM zabdaM zuzrAva bhairavam 6024019a daNDanirghAtavAdinyAH zrutvA bheryA mahAsvanam 6024019c uvAca saramA sItAm idaM madhurabhASiNI 6024020a saMnAhajananI hy eSA bhairavA bhIru bherikA 6024020c bherInAdaM ca gambhIraM zRNu toyadanisvanam 6024021a kalpyante mattamAtaMgA yujyante rathavAjinaH 6024021c tatra tatra ca saMnaddhAH saMpatanti padAtayaH 6024022a ApUryante rAjamArgAH sainyair adbhutadarzanaiH 6024022c vegavadbhir nadadbhiz ca toyaughair iva sAgaraH 6024023a zAstrANAM ca prasannAnAM carmaNAM varmaNAM tathA 6024023c rathavAjigajAnAM ca bhUSitAnAM ca rakSasAm 6024024a prabhAM visRjatAM pazya nAnAvarNAM samutthitAm 6024024c vanaM nirdahato dharme yathArUpaM vibhAvasoH 6024025a ghaNTAnAM zRNu nirghoSaM rathAnAM zRNu nisvanam 6024025c hayAnAM heSamANAnAM zRNu tUryadhvaniM yathA 6024026a udyatAyudhahastAnAM rAkSasendrAnuyAyinAm 6024026c saMbhramo rakSasAm eSa tumulo lomaharSaNaH 6024027a zrIs tvAM bhajati zokaghnI rakSasAM bhayam Agatam 6024027c rAmAt kamalapatrAkSi daityAnAm iva vAsavAt 6024028a avajitya jitakrodhas tam acintyaparAkramaH 6024028c rAvaNaM samare hatvA bhartA tvAdhigamiSyati 6024029a vikramiSyati rakSaHsu bhartA te sahalakSmaNaH 6024029c yathA zatruSu zatrughno viSNunA saha vAsavaH 6024030a Agatasya hi rAmasya kSipram aGkagatAM satIm 6024030c ahaM drakSyAmi siddhArthAM tvAM zatrau vinipAtite 6024031a azrUNy AnandajAni tvaM vartayiSyasi zobhane 6024031c samAgamya pariSvaktA tasyorasi mahorasaH 6024032a acirAn mokSyate sIte devi te jaghanaM gatAm 6024032c dhRtAm etAM bahUn mAsAn veNIM rAmo mahAbalaH 6024033a tasya dRSTvA mukhaM devi pUrNacandram ivoditam 6024033c mokSyase zokajaM vAri nirmokam iva pannagI 6024034a rAvaNaM samare hatvA nacirAd eva maithili 6024034c tvayA samagraM priyayA sukhArho lapsyate sukham 6024035a samAgatA tvaM rAmeNa modiSyasi mahAtmanA 6024035c suvarSeNa samAyuktA yathA sasyena medinI 6024036a girivaram abhito 'nuvartamAno; haya iva maNDalam Azu yaH karoti 6024036c tam iha zaraNam abhyupehi devi; divasakaraM prabhavo hy ayaM prajAnAm 6025001a atha tAM jAtasaMtApAM tena vAkyena mohitAm 6025001c saramA hlAdayAm Asa pRtivIM dyaur ivAmbhasA 6025002a tatas tasyA hitaM sakhyAz cikIrSantI sakhI vacaH 6025002c uvAca kAle kAlajJA smitapUrvAbhibhASiNI 6025003a utsaheyam ahaM gatvA tvadvAkyam asitekSaNe 6025003c nivedya kuzalaM rAme praticchannA nivartitum 6025004a na hi me kramamANAyA nirAlambe vihAyasi 6025004c samartho gatim anvetuM pavano garuDo 'pi vA 6025005a evaM bruvANAM tAM sItA saramAM punar abravIt 6025005c madhuraM zlakSNayA vAcA pUrvazokAbhipannayA 6025006a samarthA gaganaM gantum api vA tvaM rasAtalam 6025006c avagacchAmy akartavyaM kartavyaM te madantare 6025007a matpriyaM yadi kartavyaM yadi buddhiH sthirA tava 6025007c jJAtum icchAmi taM gatvA kiM karotIti rAvaNaH 6025008a sa hi mAyAbalaH krUro rAvaNaH zatrurAvaNaH 6025008c mAM mohayati duSTAtmA pItamAtreva vAruNI 6025009a tarjApayati mAM nityaM bhartsApayati cAsakRt 6025009c rAkSasIbhiH sughorAbhir yA mAM rakSanti nityazaH 6025010a udvignA zaGkitA cAsmi na ca svasthaM mano mama 6025010c tad bhayAc cAham udvignA azokavanikAM gatAH 6025011a yadi nAma kathA tasya nizcitaM vApi yad bhavet 6025011c nivedayethAH sarvaM tat paro me syAd anugrahaH 6025012a sA tv evaM bruvatIM sItAM saramA valgubhASiNI 6025012c uvAca vacanaM tasyAH spRzantI bASpaviklavam 6025013a eSa te yady abhiprAyas tasmAd gacchAmi jAnaki 6025013c gRhya zatror abhiprAyam upAvRttAM ca pazya mAm 6025014a evam uktvA tato gatvA samIpaM tasya rakSasaH 6025014c zuzrAva kathitaM tasya rAvaNasya samantriNaH 6025015a sA zrutvA nizcayaM tasya nizcayajJA durAtmanaH 6025015c punar evAgamat kSipram azokavanikAM tadA 6025016a sA praviSTA punas tatra dadarza janakAtmajAm 6025016c pratIkSamANAM svAm eva bhraSTapadmAm iva zriyam 6025017a tAM tu sItA punaH prAptAM saramAM valgubhASiNIm 6025017c pariSvajya ca susnigdhaM dadau ca svayam Asanam 6025018a ihAsInA sukhaM sarvam AkhyAhi mama tattvataH 6025018c krUrasya nizcayaM tasya rAvaNasya durAtmanaH 6025019a evam uktA tu saramA sItayA vepamAnayA 6025019c kathitaM sarvam AcaSTa rAvaNasya samantriNaH 6025020a jananyA rAkSasendro vai tvanmokSArthaM bRhadvacaH 6025020c aviddhena ca vaidehi mantrivRddhena bodhitaH 6025021a dIyatAm abhisatkRtya manujendrAya maithilI 6025021c nidarzanaM te paryAptaM janasthAne yad adbhutam 6025022a laGghanaM ca samudrasya darzanaM ca hanUmataH 6025022c vadhaM ca rakSasAM yuddhe kaH kuryAn mAnuSo bhuvi 6025023a evaM sa mantrivRddhaiz ca mAtrA ca bahu bhASitaH 6025023c na tvAm utsahate moktum artahm arthaparo yathA 6025024a notsahaty amRto moktuM yuddhe tvAm iti maithili 6025024c sAmAtyasya nRzaMsasya nizcayo hy eSa vartate 6025025a tad eSA susthirA buddhir mRtyulobhAd upasthitA 6025025c bhayAn na zaktas tvAM moktum anirastas tu saMyuge 6025025e rAkSasAnAM ca sarveSAm Atmanaz ca vadhena hi 6025026a nihatya rAvaNaM saMkhye sarvathA nizitaiH zaraiH 6025026c pratineSyati rAmas tvAm ayodhyAm asitekSaNe 6025027a etasminn antare zabdo bherIzaGkhasamAkulaH 6025027c zruto vai sarvasainyAnAM kampayan dharaNItalam 6025028a zrutvA tu taM vAnarasainyazabdaM; laGkAgatA rAkSasarAjabhRtyAH 6025028c naSTaujaso dainyaparItaceSTAH; zreyo na pazyanti nRpasya doSaiH 6026001a tena zaGkhavimizreNa bherIzabdena rAghavaH 6026001c upayato mahAbAhU rAmaH parapuraMjayaH 6026002a taM ninAdaM nizamyAtha rAvaNo rAkSasezvaraH 6026002c muhUrtaM dhyAnam AsthAya sacivAn abhyudaikSata 6026003a atha tAn sacivAMs tatra sarvAn AbhASya rAvaNaH 6026003c sabhAM saMnAdayan sarvAm ity uvAca mahAbalaH 6026004a taraNaM sAgarasyApi vikramaM balasaMcayam 6026004c yad uktavanto rAmasya bhavantas tan mayA zrutam 6026004e bhavataz cApy ahaM vedmi yuddhe satyaparAkramAn 6026005a tatas tu sumahAprAjJo mAlyavAn nAma rAkSasaH 6026005c rAvaNasya vacaH zrutvA mAtuH paitAmaho 'bravIt 6026006a vidyAsv abhivinIto yo rAjA rAjan nayAnugaH 6026006c sa zAsti ciram aizvaryam arIMz ca kurute vaze 6026007a saMdadhAno hi kAlena vigRhNaMz cAribhiH saha 6026007c svapakSavardhanaM kurvan mahad aizvaryam aznute 6026008a hIyamAnena kartavyo rAjJA saMdhiH samena ca 6026008c na zatrum avamanyeta jyAyAn kurvIta vigraham 6026009a tan mahyaM rocate saMdhiH saha rAmeNa rAvaNa 6026009c yadartham abhiyuktAH sma sItA tasmai pradIyatAm 6026010a tasya devarSayaH sarve gandharvAz ca jayaiSiNaH 6026010c virodhaM mA gamas tena saMdhis te tena rocatAm 6026011a asRjad bhagavAn pakSau dvAv eva hi pitAmahaH 6026011c surANAm asurANAM ca dharmAdharmau tadAzrayau 6026012a dharmo hi zrUyate pakSaH surANAM ca mahAtmanAm 6026012c adharmo rakSasaM pakSo hy asurANAM ca rAvaNa 6026013a dharmo vai grasate 'dharmaM tataH kRtam abhUd yugam 6026013c adharmo grasate dharmaM tatas tiSyaH pravartate 6026014a tat tvayA caratA lokAn dharmo vinihato mahAn 6026014c adharmaH pragRhItaz ca tenAsmadbalinaH pare 6026015a sa pramAdAd vivRddhas te 'dharmo 'hir grasate hi naH 6026015c vivardhayati pakSaM ca surANAM surabhAvanaH 6026016a viSayeSu prasaktena yatkiMcitkAriNA tvayA 6026016c RSINAm agnikalpAnAm udvego janito mahAn 6026016e teSAM prabhAvo durdharSaH pradIpta iva pAvakaH 6026017a tapasA bhAvitAtmAno dharmasyAnugrahe ratAH 6026017c mukhyair yajJair yajanty ete nityaM tais tair dvijAtayaH 6026018a juhvaty agnIMz ca vidhivad vedAMz coccair adhIyate 6026018c abhibhUya ca rakSAMsi brahmaghoSAn udairayan 6026018e dizo vipradrutAH sarve stanayitnur ivoSNage 6026019a RSINAm agnikalpAnAm agnihotrasamutthitaH 6026019c Adatte rakSasAM tejo dhUmo vyApya dizo daza 6026020a teSu teSu ca dezeSu puNyeSu ca dRDhavrataiH 6026020c caryamANaM tapas tIvraM saMtApayati rAkSasAn 6026021a utpAtAn vividhAn dRSTvA ghorAn bahuvidhAMs tathA 6026021c vinAzam anupazyAmi sarveSAM rakSasAm aham 6026022a kharAbhis tanitA ghorA meghAH pratibhayaMkaraH 6026022c zoNitenAbhivarSanti laGkAm uSNena sarvataH 6026023a rudatAM vAhanAnAM ca prapatanty asrabindavaH 6026023c dhvajA dhvastA vivarNAz ca na prabhAnti yathApuram 6026024a vyAlA gomAyavo gRdhrA vAzanti ca subhairavam 6026024c pravizya laGkAm anizaM samavAyAMz ca kurvate 6026025a kAlikAH pANDurair dantaiH prahasanty agrataH sthitAH 6026025c striyaH svapneSu muSNantyo gRhANi pratibhASya ca 6026026a gRhANAM balikarmANi zvAnaH paryupabhuJjate 6026026c kharA goSu prajAyante mUSikA nakulaiH saha 6026027a mArjArA dvIpibhiH sArdhaM sUkarAH zunakaiH saha 6026027c kiMnarA rAkSasaiz cApi sameyur mAnuSaiH saha 6026028a pANDurA raktapAdAz ca vihagAH kAlacoditAH 6026028c rAkSasAnAM vinAzAya kapotA vicaranti ca 6026029a cIkI kUcIti vAzantyaH zArikA vezmasu sthitAH 6026029c patanti grathitAz cApi nirjitAH kalahaiSiNaH 6026030a karAlo vikaTo muNDaH puruSaH kRSNapiGgalaH 6026030c kAlo gRhANi sarveSAM kAle kAle 'nvavekSate 6026030e etAny anyAni duSTAni nimittAny utpatanti ca 6026031a viSNuM manyAmahe rAmaM mAnuSaM deham Asthitam 6026031c na hi mAnuSamAtro 'sau rAghavo dRDhavikramaH 6026032a yena baddhaH samudrasya sa setuH paramAdbhutaH 6026032c kuruSva nararAjena saMdhiM rAmeNa rAvaNa 6026033a idaM vacas tatra nigadya mAlyavan; parIkSya rakSo'dhipater manaH punaH 6026033c anuttameSUttamapauruSo balI; babhUva tUSNIM samavekSya rAvaNam 6027001a tat tu mAlyavato vAkyaM hitam uktaM dazAnanaH 6027001c na marSayati duSTAtmA kAlasya vazam AgataH 6027002a sa baddhvA bhrukuTiM vaktre krodhasya vazam AgataH 6027002c amarSAt parivRttAkSo mAlyavantam athAbravIt 6027003a hitabuddhyA yad ahitaM vacaH paruSam ucyate 6027003c parapakSaM pravizyaiva naitac chrotragataM mama 6027004a mAnuSaM kRpaNaM rAmam ekaM zAkhAmRgAzrayam 6027004c samarthaM manyase kena tyaktaM pitrA vanAlayam 6027005a rakSasAm IzvaraM mAM ca devatAnAM bhayaMkaram 6027005c hInaM mAM manyase kena ahInaM sarvavikramaiH 6027006a vIradveSeNa vA zaGke pakSapAtena vA ripoH 6027006c tvayAhaM paruSANy uktaH paraprotsAhanena vA 6027007a prabhavantaM padasthaM hi paruSaM ko 'bhidhAsyati 6027007c paNDitaH zAstratattvajJo vinA protsAhanAd ripoH 6027008a AnIya ca vanAt sItAM padmahInAm iva zriyam 6027008c kimarthaM pratidAsyAmi rAghavasya bhayAd aham 6027009a vRtaM vAnarakoTIbhiH sasugrIvaM salakSmaNam 6027009c pazya kaiz cid ahobhis tvaM rAghavaM nihataM mayA 6027010a dvandve yasya na tiSThanti daivatAny api saMyuge 6027010c sa kasmAd rAvaNo yuddhe bhayam AhArayiSyati 6027011a dvidhA bhajyeyam apy evaM na nameyaM tu kasya cit 6027011c eSa me sahajo doSaH svabhAvo duratikramaH 6027012a yadi tAvat samudre tu setur baddho yadRcchayA 6027012c rAmeNa vismayaH ko 'tra yena te bhayam Agatam 6027013a sa tu tIrtvArNavaM rAmaH saha vAnarasenayA 6027013c pratijAnAmi te satyaM na jIvan pratiyAsyati 6027014a evaM bruvANaM saMrabdhaM ruSTaM vijJAya rAvaNam 6027014c vrIDito mAlyavAn vAkyaM nottaraM pratyapadyata 6027015a jayAziSA ca rAjAnaM vardhayitvA yathocitam 6027015c mAlyavAn abhyanujJAto jagAma svaM nivezanam 6027016a rAvaNas tu sahAmAtyo mantrayitvA vimRzya ca 6027016c laGkAyAm atulAM guptiM kArayAm Asa rAkSasaH 6027017a vyAdideza ca pUrvasyAM prahastaM dvAri rAkSasaM 6027017c dakSiNasyAM mahAvIryau mahApArzva mahodarau 6027018a pazcimAyAm atho dvAri putram indrajitaM tathA 6027018c vyAdideza mahAmAyaM rAkSasair bahubhir vRtam 6027019a uttarasyAM puradvAri vyAdizya zukasAraNau 6027019c svayaM cAtra bhaviSyAmi mantriNas tAn uvAca ha 6027020a rAkSasaM tu virUpAkSaM mahAvIryaparAkramam 6027020c madhyame 'sthApayad gulme bahubhiH saha rAkSasaiH 6027021a evaMvidhAnaM laGkAyAM kRtvA rAkSasapuMgavaH 6027021c mene kRtArtham AtmAnaM kRtAntavazam AgataH 6027022a visarjayAm Asa tataH sa mantriNo; vidhAnam AjJApya purasya puSkalam 6027022c jayAziSA mantragaNena pUjito; viveza so 'ntaHpuram Rddhiman mahat 6028001a naravAnararAjau tau sa ca vAyusutaH kapiH 6028001c jAmbavAn RkSarAjaz ca rAkSasaz ca vibhISaNaH 6028002a aGgado vAliputraz ca saumitriH zarabhaH kapiH 6028002c suSeNaH sahadAyAdo maindo dvivida eva ca 6028003a gajo gavAkSo kumudo nalo 'tha panasas tathA 6028003c amitraviSayaM prAptAH samavetAH samarthayan 6028004a iyaM sA lakSyate laGkA purI rAvaNapAlitA 6028004c sAsuroragagandharvair amarair api durjayA 6028005a kAryasiddhiM puraskRtya mantrayadhvaM vinirNaye 6028005c nityaM saMnihito hy atra rAvaNo rAkSasAdhipaH 6028006a tathA teSu bruvANeSu rAvaNAvarajo 'bravIt 6028006c vAkyam agrAmyapadavat puSkalArthaM vibhISaNaH 6028007a analaH zarabhaz caiva saMpAtiH praghasas tathA 6028007c gatvA laGkAM mamAmAtyAH purIM punar ihAgatAH 6028008a bhUtvA zakunayaH sarve praviSTAz ca ripor balam 6028008c vidhAnaM vihitaM yac ca tad dRSTvA samupasthitAH 6028009a saMvidhAnaM yathAhus te rAvaNasya durAtmanaH 6028009c rAma tad bruvataH sarvaM yathAtathyena me zRNu 6028010a pUrvaM prahastaH sabalo dvAram AsAdya tiSThati 6028010c dakSiNaM ca mahAvIryau mahApArzvamahodarau 6028011a indrajit pazcimadvAraM rAkSasair bahubhir vRtaH 6028011c paTTasAsidhanuSmadbhiH zUlamudgarapANibhiH 6028012a nAnApraharaNaiH zUrair AvRto rAvaNAtmajaH 6028012c rAkSasAnAM sahasrais tu bahubhiH zastrapANibhiH 6028013a yuktaH paramasaMvigno rAkSasair bahubhir vRtaH 6028013c uttaraM nagaradvAraM rAvaNaH svayam AsthitaH 6028014a virUpAkSas tu mahatA zUlakhaDgadhanuSmatA 6028014c balena rAkSasaiH sArdhaM madhyamaM gulmam AsthitaH 6028015a etAn evaMvidhAn gulmA&l laGkAyAM samudIkSya te 6028015c mAmakAH sacivAH sarve zIghraM punar ihAgatAH 6028016a gajAnAM ca sahasraM ca rathAnAm ayutaM pure 6028016c hayAnAm ayute dve ca sAgrakoTI ca rakSasAm 6028017a vikrAntA balavantaz ca saMyugeSv AtatAyinaH 6028017c iSTA rAkSasarAjasya nityam ete nizAcarAH 6028018a ekaikasyAtra yuddhArthe rAkSasasya vizAM pate 6028018c parivAraH sahasrANAM sahasram upatiSThate 6028019a etAM pravRttiM laGkAyAM mantriproktaM vibhISaNaH 6028019c rAmaM kamalapatrAkSam idam uttaram abravIt 6028020a kuberaM tu yadA rAma rAvaNaH pratyayudhyata 6028020c SaSTiH zatasahasrANi tadA niryAnti rAkSasAH 6028021a parAkrameNa vIryeNa tejasA sattvagauravAt 6028021c sadRzA yo 'tra darpeNa rAvaNasya durAtmanaH 6028022a atra manyur na kartavyo roSaye tvAM na bhISaye 6028022c samartho hy asi vIryeNa surANAm api nigrahe 6028023a tad bhavAMz caturaGgeNa balena mahatA vRtaH 6028023c vyUhyedaM vAnarAnIkaM nirmathiSyasi rAvaNam 6028024a rAvaNAvaraje vAkyam evaM bruvati rAghavaH 6028024c zatrUNAM pratighAtArtham idaM vacanam abravIt 6028025a pUrvadvAre tu laGkAyA nIlo vAnarapuMgavaH 6028025c prahastaM pratiyoddhA syAd vAnarair bahubhir vRtaH 6028026a aGgado vAliputras tu balena mahatA vRtaH 6028026c dakSiNe bAdhatAM dvAre mahApArzvamahodarau 6028027a hanUmAn pazcimadvAraM nipIDya pavanAtmajaH 6028027c pravizatv aprameyAtmA bahubhiH kapibhir vRtaH 6028028a daityadAnavasaMghAnAm RSINAM ca mahAtmanAm 6028028c viprakArapriyaH kSudro varadAnabalAnvitaH 6028029a parikrAmati yaH sarvA&l lokAn saMtApayan prajAH 6028029c tasyAhaM rAkSasendrasya svayam eva vadhe dhRtaH 6028030a uttaraM nagaradvAram ahaM saumitriNA saha 6028030c nipIDyAbhipravekSyAmi sabalo yatra rAvaNaH 6028031a vAnarendraz ca balavAn RkSarAjaz ca jAmbavAn 6028031c rAkSasendrAnujaz caiva gulme bhavatu madhyame 6028032a na caiva mAnuSaM rUpaM kAryaM haribhir Ahave 6028032c eSA bhavatu naH saMjJA yuddhe 'smin vAnare bale 6028033a vAnarA eva nizcihnaM svajane 'smin bhaviSyati 6028033c vayaM tu mAnuSeNaiva sapta yotsyAmahe parAn 6028034a aham eva saha bhrAtrA lakSmaNena mahaujasA 6028034c AtmanA paJcamaz cAyaM sakhA mama vibhISaNaH 6028035a sa rAmaH kAryasiddhyartham evam uktvA vibhISaNam 6028035c suvelArohaNe buddhiM cakAra matimAn matim 6028036a tatas tu rAmo mahatA balena; pracchAdya sarvAM pRthivIM mahAtmA 6028036c prahRSTarUpo 'bhijagAma laGkAM; kRtvA matiM so 'rivadhe mahAtmA 6029001a sa tu kRtvA suvelasya matim ArohaNaM prati 6029001c lakSmaNAnugato rAmaH sugrIvam idam abravIt 6029002a vibhISaNaM ca dharmajJam anuraktaM nizAcaram 6029002c mantrajJaM ca vidhijJaM ca zlakSNayA parayA girA 6029003a suvelaM sAdhu zailendram imaM dhAtuzataiz citam 6029003c adhyArohAmahe sarve vatsyAmo 'tra nizAm imAm 6029004a laGkAM cAlokayiSyAmo nilayaM tasya rakSasaH 6029004c yena me maraNAntAya hRtA bhAryA durAtmanA 6029005a yena dharmo na vijJAto na vRttaM na kulaM tathA 6029005c rAkSasyA nIcayA buddhyA yena tad garhitaM kRtam 6029006a yasmin me vardhate roSaH kIrtite rAkSasAdhame 6029006c yasyAparAdhAn nIcasya vadhaM drakSyAmi rakSasAm 6029007a eko hi kurute pApaM kAlapAzavazaM gataH 6029007c nIcenAtmApacAreNa kulaM tena vinazyati 6029008a evaM saMmantrayann eva sakrodho rAvaNaM prati 6029008c rAmaH suvelaM vAsAya citrasAnum upAruhat 6029009a pRSThato lakSmaNa cainam anvagacchat samAhitaH 6029009c sazaraM cApam udyamya sumahad vikrame rataH 6029010a tam anvarohat sugrIvaH sAmAtyaH savibhISaNaH 6029010c hanUmAn aGgado nIlo maindo dvivida eva ca 6029011a gajo gavAkSo gavayaH zarabho gandhamAdanaH 6029011c panasaH kumudaz caiva haro rambhaz ca yUthapaH 6029012a ete cAnye ca bahavo vAnarAH zIghragAminaH 6029012c te vAyuvegapravaNAs taM giriM giricAriNaH 6029012e adhyArohanta zatazaH suvelaM yatra rAghavaH 6029013a te tv adIrgheNa kAlena girim Aruhya sarvataH 6029013c dadRzuH zikhare tasya viSaktAm iva khe purIm 6029014a tAM zubhAM pravaradvArAM prAkAravarazobhitAm 6029014c laGkAM rAkSasasaMpUrNAM dadRzur hariyUthapAH 6029015a prAkAracayasaMsthaiz ca tathA nIlair nizAcaraiH 6029015c dadRzus te harizreSThAH prAkAram aparaM kRtam 6029016a te dRSTvA vAnarAH sarve rAkSasAn yuddhakAGkSiNaH 6029016c mumucur vipulAn nAdAMs tatra rAmasya pazyataH 6029017a tato 'stam agamat sUryaH saMdhyayA pratiraJjitaH 6029017c pUrNacandrapradIpA ca kSapA samabhivartate 6029018a tataH sa rAmo harivAhinIpatir; vibhISaNena pratinandya satkRtaH 6029018c salakSmaNo yUthapayUthasaMvRtaH; suvela pRSThe nyavasad yathAsukham 6030001a tAM rAtrim uSitAs tatra suvele haripuMgavAH 6030001c laGkAyAM dadRzur vIrA vanAny upavanAni ca 6030002a samasaumyAni ramyANi vizAlAny AyatAni ca 6030002c dRSTiramyANi te dRSTvA babhUvur jAtavismayAH 6030003a campakAzokapuMnAgasAlatAlasamAkulA 6030003c tamAlavanasaMchannA nAgamAlAsamAvRtA 6030004a hintAlair arjunair nIpaiH saptaparNaiz ca puSpitaiH 6030004c tilakaiH karNikAraiz ca paTAlaiz ca samantataH 6030005a zuzubhe puSpitAgraiz ca latAparigatair drumaiH 6030005c laGkA bahuvidhair divyair yathendrasyAmarAvatI 6030006a vicitrakusumopetai raktakomalapallavaiH 6030006c zAdvalaiz ca tathA nIlaiz citrAbhir vanarAjibhiH 6030007a gandhADhyAny abhiramyANi puSpANi ca phalAni ca 6030007c dhArayanty agamAs tatra bhUSaNAnIva mAnavAH 6030008a tac caitrarathasaMkAzaM manojJaM nandanopamam 6030008c vanaM sarvartukaM ramyaM zuzubhe SaTpadAyutam 6030009a natyUhakoyaSTibhakair nRtyamAnaiz ca barhibhiH 6030009c rutaM parabhRtAnAM ca zuzruve vananirjhare 6030010a nityamattavihaMgAni bhramarAcaritAni ca 6030010c kokilAkulaSaNDAni vihagAbhirutAni ca 6030011a bhRGgarAjAbhigItAni bhramaraiH sevitAni ca 6030011c koNAlakavighuSTAni sArasAbhirutAni ca 6030012a vivizus te tatas tAni vanAny upavanAni ca 6030012c hRSTAH pramuditA vIrA harayaH kAmarUpiNaH 6030013a teSAM pravizatAM tatra vAnarANAM mahaujasAm 6030013c puSpasaMsargasurabhir vavau ghrANasukho 'nilaH 6030014a anye tu harivIrANAM yUthAn niSkramya yUthapAH 6030014c sugrIveNAbhyanujJAtA laGkAM jagmuH patAkinIm 6030015a vitrAsayanto vihagAMs trAsayanto mRgadvipAn 6030015c kampayantaz ca tAM laGkAM nAdaiH svair nadatAM varAH 6030016a kurvantas te mahAvegA mahIM cAraNapIDitAm 6030016c rajaz ca sahasaivordhvaM jagAma caraNoddhatam 6030017a RkSAH siMhA varAhAz ca mahiSA vAraNA mRgAH 6030017c tena zabdena vitrastA jagmur bhItA dizo daza 6030018a zikharaM tu trikUTasya prAMzu caikaM divispRzam 6030018c samantAt puSpasaMchannaM mahArajatasaMnibham 6030019a zatayojanavistIrNaM vimalaM cArudarzanam 6030019c zlakSNaM zrIman mahac caiva duSprApaM zakunair api 6030020a manasApi durArohaM kiM punaH karmaNA janaiH 6030020c niviSTA tatra zikhare laGkA rAvaNapAlitA 6030021a sA purI gopurair uccaiH pANDurAmbudasaMnibhaiH 6030021c kAJcanena ca sAlena rAjatena ca zobhitA 6030022a prAsAdaiz ca vimAnaiz ca laGkA paramabhUSitA 6030022c ghanair ivAtapApAye madhyamaM vaiSNavaM padam 6030023a yasyAM stambhasahasreNa prAsAdaH samalaMkRtaH 6030023c kailAsazikharAkAro dRzyate kham ivollikhan 6030024a caityaH sa rAkSasendrasya babhUva purabhUSaNam 6030024c zatena rakSasAM nityaM yaH samagreNa rakSyate 6030025a tAM samRddhAM samRddhArtho lakSmIvA&l lakSmaNAgrajaH 6030025c rAvaNasya purIM rAmo dadarza saha vAnaraiH 6030026a tAM ratnapUrNAM bahusaMvidhAnAM; prAsAdamAlAbhir alaMkRtAM ca 6030026c purIM mahAyantrakavATamukhyAM; dadarza rAmo mahatA balena 6031001a atha tasmin nimittAni dRSTvA lakSmaNapUrvajaH 6031001c lakSmaNaM lakSmisaMpannam idaM vacanam abravIt 6031002a parigRhyodakaM zItaM vanAni phalavanti ca 6031002c balaughaM saMvibhajyemaM vyUhya tiSThema lakSmaNa 6031003a lokakSayakaraM bhImaM bhayaM pazyAmy upasthitam 6031003c nibarhaNaM pravIrANAm RkSavAnararakSasAm 6031004a vAtAz ca paruSaM vAnti kampate ca vasuMdharA 6031004c parvatAgrANi vepante patanti dharaNIdharAH 6031005a meghAH kravyAdasaMkAzAH paruSAH paruSasvanAH 6031005c krUrAH krUraM pravarSanti mizraM zoNitabindubhiH 6031006a raktacandanasaMkAzA saMdhyAparamadAruNA 6031006c jvalac ca nipataty etad AdityAd agnimaNDalam 6031007a Adityam abhivAzyante janayanto mahad bhayam 6031007c dInA dInasvarA ghorA aprazastA mRgadvijAH 6031008a rajanyAm aprakAzaz ca saMtApayati candramAH 6031008c kRSNaraktAMzuparyanto yathA lokasya saMkSaye 6031009a hrasvo rUkSo 'prazastaz ca pariveSaH sulohitaH 6031009c AdityamaNDale nIlaM lakSma lakSmaNa dRzyate 6031010a dRzyante na yathAvac ca nakSatrANy abhivartate 6031010c yugAntam iva lokasya pazya lakSmaNa zaMsati 6031011a kAkAH zyenAs tathA gRdhrA nIcaiH paripatanti ca 6031011c zivAz cApy azivA vAcaH pravadanti mahAsvanAH 6031012a kSipram adya durAdharSAM purIM rAvaNapAlitAm 6031012c abhiyAma javenaiva sarvato haribhir vRtAH 6031013a ity evaM tu vadan vIro lakSmaNaM lakSmaNAgrajaH 6031013c tasmAd avAtarac chIghraM parvatAgrAn mahAbalaH 6031014a avatIrya tu dharmAtmA tasmAc chailAt sa rAghavaH 6031014c paraiH paramadurdharSaM dadarza balam AtmanaH 6031015a saMnahya tu sasugrIvaH kapirAjabalaM mahat 6031015c kAlajJo rAghavaH kAle saMyugAyAbhyacodayat 6031016a tataH kAle mahAbAhur balena mahatA vRtaH 6031016c prasthitaH purato dhanvI laGkAm abhimukhaH purIm 6031017a taM vibhISaNa sugrIvau hanUmAJ jAmbavAn nalaH 6031017c RkSarAjas tathA nIlo lakSmaNaz cAnyayus tadA 6031018a tataH pazcAt sumahatI pRtanarkSavanaukasAm 6031018c pracchAdya mahatIM bhUmim anuyAti sma rAghavam 6031019a zailazRGgANi zatazaH pravRddhAMz ca mahIruhAm 6031019c jagRhuH kuJjaraprakhyA vAnarAH paravAraNAH 6031020a tau tv adIrgheNa kAlena bhrAtarau rAmalakSmaNau 6031020c rAvaNasya purIM laGkAm Asedatur ariMdamau 6031021a patAkAmAlinIM ramyAm udyAnavanazobhitAm 6031021c citravaprAM suduSprApAm uccaprAkAratoraNAm 6031022a tAM surair api durdharSAM rAmavAkyapracoditAH 6031022c yathAnidezaM saMpIDya nyavizanta vanaukasaH 6031023a laGkAyAs tUttaradvAraM zailazRGgam ivonnatam 6031023c rAmaH sahAnujo dhanvI jugopa ca rurodha ca 6031024a laGkAm upaniviSTaz ca rAmo dazarathAtmajaH 6031024c lakSmaNAnucaro vIraH purIM rAvaNapAlitAm 6031025a uttaradvAram AsAdya yatra tiSThati rAvaNaH 6031025c nAnyo rAmAd dhi tad dvAraM samarthaH parirakSitum 6031026a rAvaNAdhiSThitaM bhImaM varuNeneva sAgaram 6031026c sAyudhau rAkSasair bhImair abhiguptaM samantataH 6031026e laghUnAM trAsajananaM pAtAlam iva dAnavaiH 6031027a vinyastAni ca yodhAnAM bahUni vividhAni ca 6031027c dadarzAyudhajAlAni tathaiva kavacAni ca 6031028a pUrvaM tu dvAram AsAdya nIlo haricamUpatiH 6031028c atiSThat saha maindena dvividena ca vIryavAn 6031029a aGgado dakSiNadvAraM jagrAha sumahAbalaH 6031029c RSabheNa gavAkSeNa gajena gavayena ca 6031030a hanUmAn pazcimadvAraM rarakSa balavAn kapiH 6031030c pramAthi praghasAbhyAM ca vIrair anyaiz ca saMgataH 6031031a madhyame ca svayaM gulme sugrIvaH samatiSThata 6031031c saha sarvair harizreSThaiH suparNazvasanopamaiH 6031032a vAnarANAM tu SaTtriMzat koTyaH prakhyAtayUthapAH 6031032c nipIDyopaniviSTAz ca sugrIvo yatra vAnaraH 6031033a zAsanena tu rAmasya lakSmaNaH savibhISaNaH 6031033c dvAre dvAre harINAM tu koTiM koTiM nyavezayat 6031034a pazcimena tu rAmasya sugrIvaH saha jAmbavAn 6031034c adUrAn madhyame gulme tasthau bahubalAnugaH 6031035a te tu vAnarazArdUlAH zArdUlA iva daMSTriNaH 6031035c gRhItvA drumazailAgrAn hRSTA yuddhAya tasthire 6031036a sarve vikRtalAGgUlAH sarve daMSTrAnakhAyudhAH 6031036c sarve vikRtacitrAGgAH sarve ca vikRtAnanAH 6031037a dazanAgabalAH ke cit ke cid dazaguNottarAH 6031037c ke cin nAgasahasrasya babhUvus tulyavikramAH 6031038a santi caughA balAH ke cit ke cic chataguNottarAH 6031038c aprameyabalAz cAnye tatrAsan hariyUthapAH 6031039a adbhutaz ca vicitraz ca teSAm AsIt samAgamaH 6031039c tatra vAnarasainyAnAM zalabhAnAm ivodgamaH 6031040a paripUrNam ivAkAzaM saMchanneva ca medinI 6031040c laGkAm upaniviSTaiz ca saMpatadbhiz ca vAnaraiH 6031041a zataM zatasahasrANAM pRthag RkSavanaukasAm 6031041c laGkA dvArANy upAjagmur anye yoddhuM samantataH 6031042a AvRtaH sa giriH sarvais taiH samantAt plavaMgamaiH 6031042c ayutAnAM sahasraM ca purIM tAm abhyavartata 6031043a vAnarair balavadbhiz ca babhUva drumapANibhiH 6031043c sarvataH saMvRtA laGkA duSpravezApi vAyunA 6031044a rAkSasA vismayaM jagmuH sahasAbhinipIDitAH 6031044c vAnarair meghasaMkAzaiH zakratulyaparAkramaiH 6031045a mahAJ zabdo 'bhavat tatra balaughasyAbhivartataH 6031045c sAgarasyeva bhinnasya yathA syAt salilasvanaH 6031046a tena zabdena mahatA saprAkArA satoraNA 6031046c laGkA pracalitA sarvA sazailavanakAnanA 6031047a rAmalakSmaNaguptA sA sugrIveNa ca vAhinI 6031047c babhUva durdharSatarA sarvair api surAsuraiH 6031048a rAghavaH saMnivezyaivaM sainyaM svaM rakSasAM vadhe 6031048c saMmantrya mantribhiH sArdhaM nizcitya ca punaH punaH 6031049a Anantaryam abhiprepsuH kramayogArthatattvavit 6031049c vibhISaNasyAnumate rAjadharmam anusmaran 6031049e aGgadaM vAlitanayaM samAhUyedam abravIt 6031050a gatvA saumya dazagrIvaM brUhi madvacanAt kape 6031050c laGghayitvA purIM laGkAM bhayaM tyaktvA gatavyathaH 6031051a bhraSTazrIkagataizvaryamumUrSo naSTacetanaH 6031051c RSINAM devatAnAM ca gandharvApsarasAM tathA 6031052a nAgAnAm atha yakSANAM rAjJAM ca rajanIcara 6031052c yac ca pApaM kRtaM mohAd avaliptena rAkSasa 6031053a nUnam adya gato darpaH svayambhU varadAnajaH 6031053c yasya daNDadharas te 'haM dArAharaNakarzitaH 6031053e daNDaM dhArayamANas tu laGkAdvare vyavasthitaH 6031054a padavIM devatAnAM ca maharSINAM ca rAkSasa 6031054c rAjarSINAM ca sarveSAM gamiSyasi mayA hataH 6031055a balena yena vai sItAM mAyayA rAkSasAdhama 6031055c mAm atikrAmayitvA tvaM hRtavAMs tad vidarzaya 6031056a arAkSasam imaM lokaM kartAsmi nizitaiH zaraiH 6031056c na cec charaNam abhyeSi mAm upAdAya maithilIm 6031057a dharmAtmA rakSasAM zreSThaH saMprApto 'yaM vibhISaNaH 6031057c laGkaizvaryaM dhruvaM zrImAn ayaM prApnoty akaNTakam 6031058a na hi rAjyam adharmeNa bhoktuM kSaNam api tvayA 6031058c zakyaM mUrkhasahAyena pApenAvijitAtmanA 6031059a yudhyasva vA dhRtiM kRtvA zauryam Alambya rAkSasa 6031059c maccharais tvaM raNe zAntas tataH pUto bhaviSyasi 6031060a yady Avizasi lokAMs trIn pakSibhUto manojavaH 6031060c mama cakSuSpathaM prApya na jIvan pratiyAsyasi 6031061a bravImi tvAM hitaM vAkyaM kriyatAm aurdhvadekikam 6031061c sudRSTA kriyatAM laGkA jIvitaM te mayi sthitam 6031062a ity uktaH sa tu tAreyo rAmeNAkliSTakarmaNA 6031062c jagAmAkAzam Avizya mUrtimAn iva havyavAT 6031063a so 'tipatya muhUrtena zrImAn rAvaNamandiram 6031063c dadarzAsInam avyagraM rAvaNaM sacivaiH saha 6031064a tatas tasyAvidUreNa nipatya haripuMgavaH 6031064c dIptAgnisadRzas tasthAv aGgadaH kanakAGgadaH 6031065a tad rAmavacanaM sarvam anyUnAdhikam uttamam 6031065c sAmAtyaM zrAvayAm Asa nivedyAtmAnam AtmanA 6031066a dUto 'haM kosalendrasya rAmasyAkliSTakarmaNaH 6031066c vAliputro 'Ggado nAma yadi te zrotram AgataH 6031067a Aha tvAM rAghavo rAmaH kausalyAnandavardhanaH 6031067c niSpatya pratiyudhyasva nRzaMsaM puruSAdhama 6031068a hantAsmi tvAM sahAmAtyaM saputrajJAtibAndhavam 6031068c nirudvignAs trayo lokA bhaviSyanti hate tvayi 6031069a devadAnavayakSANAM gandharvoragarakSasAm 6031069c zatrum adyoddhariSyAmi tvAm RSINAM ca kaNTakam 6031070a vibhISaNasya caizvaryaM bhaviSyati hate tvayi 6031070c na cet satkRtya vaidehIM praNipatya pradAsyasi 6031071a ity evaM paruSaM vAkyaM bruvANe haripuMgave 6031071c amarSavazam Apanno nizAcaragaNezvaraH 6031072a tataH sa roSatAmrAkSaH zazAsa sacivAMs tadA 6031072c gRhyatAm eSa durmedhA vadhyatAm iti cAsakRt 6031073a rAvaNasya vacaH zrutvA dIptAgnisamatejasaH 6031073c jagRhus taM tato ghorAz catvAro rajanIcarAH 6031074a grAhayAm Asa tAreyaH svayam AtmAnam AtmanA 6031074c balaM darzayituM vIro yAtudhAnagaNe tadA 6031075a sa tAn bAhudvaye saktAn AdAya patagAn iva 6031075c prAsAdaM zailasaMkAzam utpApAtAGgadas tadA 6031076a te 'ntarikSAd vinirdhUtAs tasya vegena rAkSasAH 6031076c bhumau nipatitAH sarve rAkSasendrasya pazyataH 6031077a tataH prAsAdazikharaM zailazRGgam ivonnatam 6031077c tat paphAla tadAkrAntaM dazagrIvasya pazyataH 6031078a bhaGktvA prAsAdazikharaM nAma vizrAvya cAtmanaH 6031078c vinadya sumahAnAdam utpapAta vihAyasA 6031079a rAvaNas tu paraM cakre krodhaM prAsAdadharSaNAt 6031079c vinAzaM cAtmanaH pazyan niHzvAsaparamo 'bhavat 6031080a rAmas tu bahubhir hRSTair ninadadbhiH plavaMgamaiH 6031080c vRto ripuvadhAkAGkSI yuddhAyaivAbhyavartata 6031081a suSeNas tu mahAvIryo girikUTopamo hariH 6031081c bahubhiH saMvRtas tatra vAnaraiH kAmarUpibhiH 6031082a caturdvArANi sarvANi sugrIvavacanAt kapiH 6031082c paryAkramata durdharSo nakSatrANIva candramAH 6031083a teSAm akSauhiNizataM samavekSya vanaukasAm 6031083c laGkAm upaniviSTAnAM sAgaraM cAtivartatAm 6031084a rAkSasA vismayaM jagmus trAsaM jagmus tathApare 6031084c apare samaroddharSAd dharSam evopapedire 6031085a kRtsnaM hi kapibhir vyAptaM prAkAraparikhAntaram 6031085c dadRzU rAkSasA dInAH prAkAraM vAnarIkRtam 6031086a tasmin mahAbhISaNake pravRtte; kolAhale rAkSasarAjadhAnyAm 6031086c pragRhya rakSAMsi mahAyudhAni; yugAntavAtA iva saMviceruH 6032001a tatas te rAkSasAs tatra gatvA rAvaNamandiram 6032001c nyavedayan purIM ruddhAM rAmeNa saha vAnaraiH 6032002a ruddhAM tu nagarIM zrutvA jAtakrodho nizAcaraH 6032002c vidhAnaM dviguNaM zrutvA prAsAdaM so 'dhyarohata 6032003a sa dadarzAvRtAM laGkAM sazailavanakAnanAm 6032003c asaMkhyeyair harigaNaiH sarvato yuddhakAGkSibhiH 6032004a sa dRSTvA vAnaraiH sarvAM vasudhAM kavalIkRtAm 6032004c kathaM kSapayitavyAH syur iti cintAparo 'bhavat 6032005a sa cintayitvA suciraM dhairyam Alambya rAvaNaH 6032005c rAghavaM hariyUthAMz ca dadarzAyatalocanaH 6032006a prekSato rAkSasendrasya tAny anIkAni bhAgazaH 6032006c rAghavapriyakAmArthaM laGkAm Aruruhus tadA 6032007a te tAmravaktrA hemAbhA rAmArthe tyaktajIvitAH 6032007c laGkAm evAhyavartanta sAlatAlazilAyudhAH 6032008a te drumaiH parvatAgraiz ca muSTibhiz ca plavaMgamAH 6032008c prAsAdAgrANi coccAni mamantus toraNAni ca 6032009a pArikhAH pUrayanti sma prasannasalilAyutAH 6032009c pAMsubhiH parvatAgraiz ca tRNaiH kASThaiz ca vAnarAH 6032010a tataH sahasrayUthAz ca koTiyUthAz ca yUthapAH 6032010c koTIzatayutAz cAnye laGkAm Aruruhus tadA 6032011a kAJcanAni pramRdnantas toraNAni plavaMgamAH 6032011c kailAsazikharAbhAni gopurANi pramathya ca 6032012a AplavantaH plavantaz ca garjantaz ca plavaMgamAH 6032012c laGkAM tAm abhyavartanta mahAvAraNasaMnibhAH 6032013a jayaty atibalo rAmo lakSmaNaz ca mahAbalaH 6032013c rAjA jayati sugrIvo rAghaveNAbhipAlitaH 6032014a ity evaM ghoSayantaz ca garjantaz ca plavaMgamAH 6032014c abhyadhAvanta laGkAyAH prAkAraM kAmarUpiNaH 6032015a vIrabAhuH subAhuz ca nalaz ca vanagocaraH 6032015c nipIDyopaniviSTAs te prAkAraM hariyUthapAH 6032016a etasminn antare cakruH skandhAvAranivezanam 6032017a pUrvadvAraM tu kumudaH koTibhir dazabhir vRtaH 6032017c AvRtya balavAMs tasthau haribhir jitakAzibhiH 6032018a dakSiNadvAram Agamya vIraH zatabaliH kapiH 6032018c AvRtya balavAMs tasthau viMzatyA koTibhir vRtaH 6032019a suSeNaH pazcimadvAraM gatas tArA pitA hariH 6032019c AvRtya balavAMs tasthau SaSTi koTibhir AvRtaH 6032020a uttaradvAram AsAdya rAmaH saumitriNA saha 6032020c AvRtya balavAMs tasthau sugrIvaz ca harIzvaraH 6032021a golAGgUlo mahAkAyo gavAkSo bhImadarzanaH 6032021c vRtaH koTyA mahAvIryas tasthau rAmasya pArvataH 6032022a RSkANAM bhImavegAnAM dhUmraH zatrunibarhaNaH 6032022c vRtaH koTyA mahAvIryas tasthau rAmasya pArzvataH 6032023a saMnaddhas tu mahAvIryo gadApANir vibhISaNaH 6032023c vRto yas tais tu sacivais tasthau tatra mahAbalaH 6032024a gajo gavAkSo gavayaH zarabho gandhamAdanaH 6032024c samantAt parighAvanto rarakSur harivAhinIm 6032025a tataH kopaparItAtmA rAvaNo rAkSasezvaraH 6032025c niryANaM sarvasainyAnAM drutam AjJApayat tadA 6032026a niSpatanti tataH sainyA hRSTA rAvaNacoditAH 6032026c samaye pUryamANasya vegA iva mahodadheH 6032027a etasminn antare ghoraH saMgrAmaH samapadyata 6032027c rakSasAM vAnarANAM ca yathA devAsure purA 6032028a te gadAbhiH pradIptAbhiH zaktizUlaparazvadhaiH 6032028c nijaghnur vAnarAn ghorAH kathayantaH svavikramAn 6032029a tathA vRkSair mahAkAyAH parvatAgraiz ca vAnarAH 6032029c rAkSasAs tAni rakSAMsi nakhair dantaiz ca vegitAH 6032030a rAkSasAs tv apare bhImAH prAkArasthA mahIgatAn 6032030c bhiNDipAlaiz ca khaDgaiz ca zUlaiz caiva vyadArayan 6032031a vAnarAz cApi saMkruddhAH prAkArasthAn mahIgatAH 6032031c rAkSasAn pAtayAm AsuH samAplutya plavaMgamAH 6032032a sa saMprahAras tumulo mAMsazoNitakardamaH 6032032c rakSasAM vAnarANAM ca saMbabhUvAdbhutopamAH 6033001a yudhyatAM tu tatas teSAM vAnarANAM mahAtmanAm 6033001c rakSasAM saMbabhUvAtha balakopaH sudAruNaH 6033002a te hayaiH kAJcanApIDair dhvajaiz cAgnizikhopamaiH 6033002c rathaiz cAdityasaMkAzaiH kavacaiz ca manoramaiH 6033003a niryayU rAkSasavyAghrA nAdayanto dizo daza 6033003c rAkSasA bhImakarmANo rAvaNasya jayaiSiNaH 6033004a vAnarANAm api camUr mahatI jayam iccatAm 6033004c abhyadhAvata tAM senAM rakSasAM kAmarUpiNAm 6033005a etasminn antare teSAm anyonyam abhidhAvatAm 6033005c rakSasAM vAnarANAM ca dvandvayuddham avartata 6033006a aGgadenendrajit sArdhaM vAliputreNa rAkSasaH 6033006c ayudhyata mahAtejAs tryambakeNa yathAndhakaH 6033007a prajaGghena ca saMpAtir nityaM durmarSaNo raNe 6033007c jambUmAlinam Arabdho hanUmAn api vAnaraH 6033008a saMgataH sumahAkrodho rAkSaso rAvaNAnujaH 6033008c samare tIkSNavegena mitraghnena vibhISaNaH 6033009a tapanena gajaH sArdhaM rAkSasena mahAbalaH 6033009c nikumbhena mahAtejA nIlo 'pi samayudhyata 6033010a vAnarendras tu sugrIvaH praghasena samAgataH 6033010c saMgataH samare zrImAn virUpAkSeNa lakSmaNaH 6033011a agniketuz ca durdharSo razmiketuz ca rAkSasaH 6033011c suptaghno yajJakopaz ca rAmeNa saha saMgatAH 6033012a vajramuSTis tu maindena dvividenAzaniprabhaH 6033012c rAkSasAbhyAM sughorAbhyAM kapimukhyau samAgatau 6033013a vIraH pratapano ghoro rAkSaso raNadurdharaH 6033013c samare tIkSNavegena nalena samayudhyata 6033014a dharmasya putro balavAn suSeNa iti vizrutaH 6033014c sa vidyunmAlinA sArdham ayudhyata mahAkapiH 6033015a vAnarAz cApare bhImA rAkSasair aparaiH saha 6033015c dvandvaM samIyur bahudhA yuddhAya bahubhiH saha 6033016a tatrAsIt sumahad yuddhaM tumulaM lomaharSaNam 6033016c rakSasAM vAnarANAM ca vIrANAM jayam icchatAm 6033017a harirAkSasadehebhyaH prasRtAH kezazADvalAH 6033017c zarIrasaMghATavahAH prasusruH zoNitApagAH 6033018a AjaghAnendrajit kruddho vajreNeva zatakratuH 6033018c aGgadaM gadayA vIraM zatrusainyavidAraNam 6033019a tasya kAJcanacitrAGgaM rathaM sAzvaM sasArathim 6033019c jaghAna samare zrImAn aGgado vegavAn kapiH 6033020a saMpAtis tu tribhir bANaiH prajaGghena samAhataH 6033020c nijaghAnAzvakarNena prajaGghaM raNamUrdhani 6033021a jambUmAlI rathasthas tu rathazaktyA mahAbalaH 6033021c bibheda samare kruddho hanUmantaM stanAntare 6033022a tasya taM ratham AsthAya hanUmAn mArutAtmajaH 6033022c pramamAtha talenAzu saha tenaiva rakSasA 6033023a bhinnagAtraH zarais tIkSNaiH kSiprahastena rakSasA 6033023c prajaghAnAdrizRGgeNa tapanaM muSTinA gajaH 6033024a grasantam iva sainyAni praghasaM vAnarAdhipaH 6033024c sugrIvaH saptaparNena nirbibheda jaghAna ca 6033025a prapIDya zaravarSeNa rAkSasaM bhImadarzanam 6033025c nijaghAna virUpAkSaM zareNaikena lakSmaNaH 6033026a agniketuz ca durdharSo razmiketuz ca rAkSasaH 6033026c suptighno yajJakopaz ca rAmaM nirbibhiduH zaraiH 6033027a teSAM caturNAM rAmas tu zirAMsi samare zaraiH 6033027c kruddhaz caturbhiz ciccheda ghorair agnizikhopamaiH 6033028a vajramuSTis tu maindena muSTinA nihato raNe 6033028c papAta sarathaH sAzvaH purATTa iva bhUtale 6033029a vajrAzanisamasparzo dvivido 'py azaniprabham 6033029c jaghAna girizRGgeNa miSatAM sarvarakSasAm 6033030a dvividaM vAnarendraM tu drumayodhinam Ahave 6033030c zarair azanisaMkAzaiH sa vivyAdhAzaniprabhaH 6033031a sa zarair atividdhAGgo dvividaH krodhamUrchitaH 6033031c sAlena sarathaM sAzvaM nijaghAnAzaniprabham 6033032a nikumbhas tu raNe nIlaM nIlAJjanacayaprabham 6033032c nirbibheda zarais tIkSNaiH karair megham ivAMzumAn 6033033a punaH zarazatenAtha kSiprahasto nizAcaraH 6033033c bibheda samare nIlaM nikumbhaH prajahAsa ca 6033034a tasyaiva rathacakreNa nIlo viSNur ivAhave 6033034c ziraz ciccheda samare nikumbhasya ca sAratheH 6033035a vidyunmAlI rathasthas tu zaraiH kAJcanabhUSaNaiH 6033035c suSeNaM tADayAm Asa nanAda ca muhur muhuH 6033036a taM rathastham atho dRSTvA suSeNo vAnarottamaH 6033036c girizRGgeNa mahatA ratham Azu nyapAtayat 6033037a lAghavena tu saMyukto vidyunmAlI nizAcaraH 6033037c apakramya rathAt tUrNaM gadApANiH kSitau sthitaH 6033038a tataH krodhasamAviSTaH suSeNo haripuMgavaH 6033038c zilAM sumahatIM gRhya nizAcaram abhidravat 6033039a tam ApatantaM gadayA vidyunmAlI nizAcaraH 6033039c vakSasy abhijagnAnAzu suSeNaM harisattamam 6033040a gadAprahAraM taM ghoram acintyaplavagottamaH 6033040c tAM zilAM pAtayAm Asa tasyorasi mahAmRdhe 6033041a zilAprahArAbhihato vidyunmAlI nizAcaraH 6033041c niSpiSTahRdayo bhUmau gatAsur nipapAta ha 6033042a evaM tair vAnaraiH zUraiH zUrAs te rajanIcarAH 6033042c dvandve vimRditAs tatra daityA iva divaukasaiH 6033043a bhallaiH khaDgair gadAbhiz ca zaktitomara paTTasaiH 6033043c apaviddhaz ca bhinnaz ca rathaiH sAMgrAmikair hayaiH 6033044a nihataiH kuJjarair mattais tathA vAnararAkSasaiH 6033044c cakrAkSayugadaNDaiz ca bhagnair dharaNisaMzritaiH 6033044e babhUvAyodhanaM ghoraM gomAyugaNasevitam 6033045a kabandhAni samutpetur dikSu vAnararakSasAm 6033045c vimarde tumule tasmin devAsuraraNopame 6033046a vidAryamANA haripuMgavais tadA; nizAcarAH zoNitadigdhagAtrAH 6033046c punaH suyuddhaM tarasA samAzritA; divAkarasyAstamayAbhikAGkSiNaH 6034001a yudhyatAm eva teSAM tu tadA vAnararakSasAm 6034001c ravir astaM gato rAtriH pravRttA prANahAriNI 6034002a anyonyaM baddhavairANAM ghorANAM jayam icchatAm 6034002c saMpravRttaM nizAyuddhaM tadA vAraNarakSasAm 6034003a rAkSaso 'sIti harayo hariz cAsIti rAkSasAH 6034003c anyonyaM samare jaghnus tasmiMs tamasi dAruNe 6034004a jahi dAraya caitIti kathaM vidravasIti ca 6034004c evaM sutumulaH zabdas tasmiMs tamasi zuzruve 6034005a kAlAH kAJcanasaMnAhAs tasmiMs tamasi rAkSasAH 6034005c saMprAdRzyanta zailendrA dIptauSadhivanA iva 6034006a tasmiMs tamasi duSpAre rAkSasAH krodhamUrchitAH 6034006c paripetur mahAvegA bhakSayantaH plavaMgamAn 6034007a te hayAn kAJcanApIDan dhvajAMz cAgnizikhopamAn 6034007c Aplutya dazanais tIkSNair bhImakopA vyadArayan 6034008a kuJjarAn kuJjarArohAn patAkAdhvajino rathAn 6034008c cakarSuz ca dadaMzuz ca dazanaiH krodhamUrchitAH 6034009a lakSmaNaz cApi rAmaz ca zarair AzIviSomapaiH 6034009c dRzyAdRzyAni rakSAMsi pravarANi nijaghnatuH 6034010a turaMgakhuravidhvastaM rathanemisamuddhatam 6034010c rurodha karNanetrANiNyudhyatAM dharaNIrajaH 6034011a vartamAne tathA ghore saMgrAme lomaharSaNe 6034011c rudhirodA mahAvegA nadyas tatra prasusruvuH 6034012a tato bherImRdaGgAnAM paNavAnAM ca nisvanaH 6034012c zaGkhaveNusvanonmizraH saMbabhUvAdbhutopamaH 6034013a hatAnAM stanamAnAnAM rAkSasAnAM ca nisvanaH 6034013c zastrANAM vAnarANAM ca saMbabhUvAtidAruNaH 6034014a zastrapuSpopahArA ca tatrAsId yuddhamedinI 6034014c durjJeyA durnivezA ca zoNitAsravakardamA 6034015a sA babhUva nizA ghorA harirAkSasahAriNI 6034015c kAlarAtrIva bhUtAnAM sarveSAM duratikramA 6034016a tatas te rAkSasAs tatra tasmiMs tamasi dAruNe 6034016c rAmam evAbhyadhAvanta saMhRSTA zaravRSTibhiH 6034017a teSAm ApatatAM zabdaH kruddhAnAm abhigarjatAm 6034017c udvarta iva saptAnAM samudrANAm abhUt svanaH 6034018a teSAM rAmaH zaraiH SaDbhiH SaD jaghAna nizAcarAn 6034018c nimeSAntaramAtreNa zitair agnizikhopamaiH 6034019a yajJazatruz ca durdharSo mahApArzvamahodarau 6034019c vajradaMSTro mahAkAyas tau cobhau zukasAraNau 6034020a te tu rAmeNa bANaughaH sarvamarmasu tADitAH 6034020c yuddhAd apasRtAs tatra sAvazeSAyuSo 'bhavan 6034021a tataH kAJcanacitrAGgaiH zarair agnizikhopamaiH 6034021c dizaz cakAra vimalAH pradizaz ca mahAbalaH 6034022a ye tv anye rAkSasA vIrA rAmasyAbhimukhe sthitAH 6034022c te 'pi naSTAH samAsAdya pataMgA iva pAvakam 6034023a suvarNapuGkhair vizikhaiH saMpatadbhiH sahasrazaH 6034023c babhUva rajanI citrA khadyotair iva zAradI 6034024a rAkSasAnAM ca ninadair harINAM cApi garjitaiH 6034024c sA babhUva nizA ghorA bhUyo ghoratarA tadA 6034025a tena zabdena mahatA pravRddhena samantataH 6034025c trikUTaH kandarAkIrNaH pravyAharad ivAcalaH 6034026a golAGgUlA mahAkAyAs tamasA tulyavarcasaH 6034026c saMpariSvajya bAhubhyAM bhakSayan rajanIcarAn 6034027a aGgadas tu raNe zatruM nihantuM samupasthitaH 6034027c rAvaNer nijaghAnAzu sArathiM ca hayAn api 6034028a indrajit tu rathaM tyaktvA hatAzvo hatasArathiH 6034028c aGgadena mahAmAyas tatraivAntaradhIyata 6034029a so 'ntardhAna gataH pApo rAvaNI raNakarkazaH 6034029c brahmadattavaro vIro rAvaNiH krodhamUrchitaH 6034029e adRzyo nizitAn bANAn mumocAzanivarcasaH 6034030a sa rAmaM lakSmaNaM caiva ghorair nAgamayaiH zaraiH 6034030c bibheda samare kruddhaH sarvagAtreSu rAkSasaH 6035001a sa tasya gatim anvicchan rAjaputraH pratApavAn 6035001c didezAtibalo rAmo dazavAnarayUthapAn 6035002a dvau suSeNasya dAyAdau nIlaM ca plavagarSabham 6035002c aGgadaM vAliputraM ca zarabhaM ca tarasvinam 6035003a vinataM jAmbavantaM ca sAnuprasthaM mahAbalam 6035003c RSabhaM carSabhaskandham Adideza paraMtapaH 6035004a te saMprahRSTA harayo bhImAn udyamya pAdapAn 6035004c AkAzaM vivizuH sarve mArgAmANA dizo daza 6035005a teSAM vegavatAM vegam iSubhir vegavattaraiH 6035005c astravit paramAstreNa vArayAm Asa rAvaNiH 6035006a taM bhImavegA harayo nArAcaiH kSatavikSatAH 6035006c andhakAre na dadRzur meghaiH sUryam ivAvRtam 6035007a rAmalakSmaNayor eva sarvamarmabhidaH zarAn 6035007c bhRzam AvezayAm Asa rAvaNiH samitiMjayaH 6035008a nirantarazarIrau tu bhrAtarau rAmalakSmaNau 6035008c kruddhenendrajitA vIrau pannagaiH zaratAM gataiH 6035009a tayoH kSatajamArgeNa susrAva rudhiraM bahu 6035009c tAv ubhau ca prakAzete puSpitAv iva kiMzukau 6035010a tataH paryantaraktAkSo bhinnAJjanacayopamaH 6035010c rAvaNir bhrAtarau vAkyam antardhAnagato 'bravIt 6035011a yudhyamAnam anAlakSyaM zakro 'pi tridazezvaraH 6035011c draSTum AsAdituM vApi na zaktaH kiM punar yuvAm 6035012a prAvRtAv iSujAlena rAghavau kaGkapatriNA 6035012c eSa roSaparItAtmA nayAmi yamasAdanam 6035013a evam uktvA tu dharmajJau bhrAtarau rAmalakSmaNau 6035013c nirbibheda zitair bANaiH prajaharSa nanAda ca 6035014a bhinnAJjanacayazyAmo visphArya vipulaM dhanuH 6035014c bhUyo bhUyaH zarAn ghorAn visasarja mahAmRdhe 6035015a tato marmasu marmajJo majjayan nizitAJ zarAn 6035015c rAmalakSmaNayor vIro nanAda ca muhur muhuH 6035016a baddhau tu zarabandhena tAv ubhau raNamUrdhani 6035016c nimeSAntaramAtreNa na zekatur udIkSitum 6035017a tato vibhinnasarvAGgau zarazalyAcitAv ubhau 6035017c dhvajAv iva mahendrasya rajjumuktau prakampitau 6035018a tau saMpracalitau vIrau marmabhedena karzitau 6035018c nipetatur maheSvAsau jagatyAM jagatIpatI 6035019a tau vIrazayane vIrau zayAnau rudhirokSitau 6035019c zaraveSTitasarvAGgAv Artau paramapIDitau 6035020a na hy aviddhaM tayor gAtraM babhUvAGgulam antaram 6035020c nAnirbhinnaM na cAstabdham A karAgrAd ajihmagaiH 6035021a tau tu krUreNa nihatau rakSasA kAmarUpiNA 6035021c asRksusruvatus tIvraM jalaM prasravaNAv iva 6035022a papAta prathamaM rAmo viddho marmasu mArgaNaiH 6035022c krodhAd indrajitA yena purA zakro vinirjitaH 6035023a nAracair ardhanArAcair bhallair aJjalikair api 6035023c vivyAdha vatsadantaiz ca siMhadaMSTraiH kSurais tathA 6035024a sa vIrazayane zizye vijyam AdAya kArmukam 6035024c bhinnamuSTiparINAhaM triNataM rukmabhUSitam 6035025a bANapAtAntare rAmaM patitaM puruSarSabham 6035025c sa tatra lakSmaNo dRSTvA nirAzo jIvite 'bhavat 6035026a baddhau tu vIrau patitau zayAnau; tau vAnarAH saMparivArya tasthuH 6035026c samAgatA vAyusutapramukhyA; viSadam ArtAH paramaM ca jagmuH 6036001a tato dyAM pRthivIM caiva vIkSamANA vanaukasaH 6036001c dadRzuH saMtatau bANair bhrAtarau rAmalakSmaNau 6036002a vRSTvevoparate deve kRtakarmaNi rAkSase 6036002c AjagAmAtha taM dezaM sasugrIvo vibhISaNaH 6036003a nIladvividamaindAz ca suSeNasumukhAGgadAH 6036003c tUrNaM hanumatA sArdham anvazocanta rAghavau 6036004a nizceSTau mandaniHzvAsau zoNitaughapariplutau 6036004c zarajAlAcitau stabdhau zayAnau zaratalpayoH 6036005a niHzvasantau yathA sarpau nizceSTau mandavikramau 6036005c rudhirasrAvadigdhAGgau tApanIyAv iva dhvajau 6036006a tau vIrazayane vIrau zayAnau mandaceSTitau 6036006c yUthapais taiH parivRtau bASpavyAkulalocanaiH 6036007a rAghavau patitau dRSTvA zarajAlasamAvRtau 6036007c babhUvur vyathitAH sarve vAnarAH savibhISaNAH 6036008a antarikSaM nirIkSanto dizaH sarvAz ca vAnarAH 6036008c na cainaM mAyayA channaM dadRzU rAvaNiM raNe 6036009a taM tu mAyApraticchinnaM mAyayaiva vibhISaNaH 6036009c vIkSamANo dadarzAtha bhrAtuH putram avasthitam 6036010a tam apratima karmANam apratidvandvam Ahave 6036010c dadarzAntarhitaM vIraM varadAnAd vibhISaNaH 6036011a indrajit tv AtmanaH karma tau zayAnau samIkSya ca 6036011c uvAca paramaprIto harSayan sarvanairRtAn 6036012a dUSaNasya ca hantArau kharasya ca mahAbalau 6036012c sAditau mAmakair bANair bhrAtarau rAmalakSmaNau 6036013a nemau mokSayituM zakyAv etasmAd iSubandhanAt 6036013c sarvair api samAgamya sarSisaGghaiH surAsuraiH 6036014a yatkRte cintayAnasya zokArtasya pitur mama 6036014c aspRSTvA zayanaM gAtrais triyAmA yAti zarvatI 6036015a kRtsneyaM yatkRte laGkA nadI varSAsv ivAkulA 6036015c so 'yaM mUlaharo 'narthaH sarveSAM nihato mayA 6036016a rAmasya lakSmaNasyaiva sarveSAM ca vanaukasAm 6036016c vikramA niSphalAH sarve yathA zaradi toyadAH 6036017a evam uktvA tu tAn sarvAn rAkSasAn paripArzvagAn 6036017c yUthapAn api tAn sarvAMs tADayAm Asa rAvaNiH 6036018a tAn ardayitvA bANaughais trAsayitvA ca vAnarAn 6036018c prajahAsa mahAbAhur vacanaM cedam abravIt 6036019a zarabandhena ghoreNa mayA baddhau camUmukhe 6036019c sahitau bhrAtarAv etau nizAmayata rAkSasAH 6036020a evam uktAs tu te sarve rAkSasAH kUTayodhinaH 6036020c paraM vismayam AjagmuH karmaNA tena toSitAH 6036021a vineduz ca mahAnAdAn sarve te jaladopamAH 6036021c hato rAma iti jJAtvA rAvaNiM samapUjayan 6036022a niSpandau tu tadA dRSTvA tAv ubhau rAmalakSmaNau 6036022c vasudhAyAM nirucchvAsau hatAv ity anvamanyata 6036023a harSeNa tu samAviSTa indrajit samitiMjayaH 6036023c praviveza purIM laGkAM harSayan sarvanairRtAn 6036024a rAmalakSmaNayor dRSTvA zarIre sAyakaiz cite 6036024c sarvANi cAGgopAGgAni sugrIvaM bhayam Avizat 6036025a tam uvAca paritrastaM vAnarendraM vibhISaNaH 6036025c sabASpavadanaM dInaM zokavyAkulalocanam 6036026a alaM trAsena sugrIva bASpavego nigRhyatAm 6036026c evaM prAyANi yuddhAni vijayo nAsti naiSThikaH 6036027a sazeSabhAgyatAsmAkaM yadi vIra bhaviSyati 6036027c moham etau prahAsyete bhrAtarau rAmalakSmaNau 6036028a paryavasthApayAtmAnam anAthaM mAM ca vAnara 6036028c satyadharmAnuraktAnAM nAsti mRtyukRtaM bhayam 6036029a evam uktvA tatas tasya jalaklinnena pANinA 6036029c sugrIvasya zubhe netre pramamArja vibhISaNaH 6036030a pramRjya vadanaM tasya kapirAjasya dhImataH 6036030c abravIt kAlasaMprAtam asaMbhrAntam idaM vacaH 6036031a na kAlaH kapirAjendra vaiklavyam anuvartitum 6036031c atisneho 'py akAle 'smin maraNAyopapadyate 6036032a tasmAd utsRjya vaiklavyaM sarvakAryavinAzanam 6036032c hitaM rAmapurogANAM sainyAnAm anucintyatAm 6036033a atha vA rakSyatAM rAmo yAvat saMjJA viparyayaH 6036033c labdhasaMjJau tu kAkutsthau bhayaM no vyapaneSyataH 6036034a naitat kiM cana rAmasya na ca rAmo mumUrSati 6036034c na hy enaM hAsyate lakSmIr durlabhA yA gatAyuSAm 6036035a tasmAd AzvAsayAtmAnaM balaM cAzvAsaya svakam 6036035c yAvat sarvANi sainyAni punaH saMsthApayAmy aham 6036036a ete hy utphullanayanAs trAsAd AgatasAdhvasAH 6036036c karNe karNe prakathitA harayo haripuMgava 6036037a mAM tu dRSTvA pradhAvantam anIkaM saMpraharSitum 6036037c tyajantu harayas trAsaM bhuktapUrvAm iva srajam 6036038a samAzvAsya tu sugrIvaM rAkSasendro vibhISaNaH 6036038c vidrutaM vAnarAnIkaM tat samAzvAsayat punaH 6036039a indrajit tu mahAmAyaH sarvasainyasamAvRtaH 6036039c viveza nagarIM laGkAM pitaraM cAbhyupAgamat 6036040a tatra rAvaNam AsInam abhivAdya kRtAJjaliH 6036040c AcacakSe priyaM pitre nihatau rAmalakSmaNau 6036041a utpapAta tato hRSTaH putraM ca pariSasvaje 6036041c rAvaNo rakSasAM madhye zrutvA zatrU nipAtitau 6036042a upAghrAya sa mUrdhny enaM papraccha prItamAnasaH 6036042c pRcchate ca yathAvRttaM pitre sarvaM nyavedayat 6036043a sa harSavegAnugatAntarAtmA; zrutvA vacas tasya mahArathasya 6036043c jahau jvaraM dAzaratheH samutthitaM; prahRSya vAcAbhinananda putram 6037001a pratipraviSTe laGkAM tu kRtArthe rAvaNAtmaje 6037001c rAghavaM parivAryArtA rarakSur vAnararSabhAH 6037002a hanUmAn aGgado nIlaH suSeNaH kumudo nalaH 6037002c gajo gavAkSo gavayaH zarabho gandhamAdanaH 6037003a jAmbavAn RSabhaH sundo rambhaH zatabaliH pRthuH 6037003c vyUDhAnIkAz ca yattAz ca drumAn AdAya sarvataH 6037004a vIkSamANA dizaH sarvAs tiryag UrdhvaM ca vAnarAH 6037004c tRNeSv api ca ceSTatsu rAkSasA iti menire 6037005a rAvaNaz cApi saMhRSTo visRjyendrajitaM sutam 6037005c AjuhAva tataH sItA rakSaNI rAkSasIs tadA 6037006a rAkSasyas trijaTA cApi zAsanAt tam upasthitAH 6037006c tA uvAca tato hRSTo rAkSasI rAkSasezvaraH 6037007a hatAv indrajitAkhyAta vaidehyA rAmalakSmaNau 6037007c puSpakaM ca samAropya darzayadhvaM hatau raNe 6037008a yad AzrayAd avaSTabdho neyaM mAm upatiSThati 6037008c so 'syA bhartA saha bhrAtrA nirasto raNamUrdhani 6037009a nirvizaGkA nirudvignA nirapekSA ca maithilI 6037009c mAm upasthAsyate sItA sarvAbharaNabhUSitA 6037010a adya kAlavazaM prAptaM raNe rAmaM salakSmaNam 6037010c avekSya vinivRttAzA nAnyAM gatim apazyatI 6037011a tasya tad vacanaM zrutvA rAvaNasya durAtmanaH 6037011c rAkSasyas tAs tathety uktvA prajagmur yatra puSpakam 6037012a tataH puSpakam Adaya rAkSasyo rAvaNAjJayA 6037012c azokavanikAsthAM tAM maithilIM samupAnayan 6037013a tAm AdAya tu rAkSasyo bhartRzokaparAyaNAm 6037013c sItAm AropayAm Asur vimAnaM puSpakaM tadA 6037014a tataH puSpakam Aropya sItAM trijaTayA saha 6037014c rAvaNo 'kArayal laGkAM patAkAdhvajamAlinIm 6037015a prAghoSayata hRSTaz ca laGkAyAM rAkSasezvaraH 6037015c rAghavo lakSmaNaz caiva hatAv indrajitA raNe 6037016a vimAnenApi sItA tu gatvA trijaTayA saha 6037016c dadarza vAnarANAM tu sarvaM sinyaM nipAtitam 6037017a prahRSTamanasaz cApi dadarza pizitAzanAn 6037017c vAnarAMz cApi duHkhArtAn rAmalakSmaNapArzvataH 6037018a tataH sItA dadarzobhau zayAnau zatatalpayoH 6037018c lakSmaNaM caiva rAmaM ca visaMjJau zarapIDitau 6037019a vidhvastakavacau vIrau vipraviddhazarAsanau 6037019c sAyakaiz chinnasarvAGgau zarastambhamayau kSitau 6037020a tau dRSTvA bhrAtarau tatra vIrau sA puruSarSabhau 6037020c duHkhArtA subhRzaM sItA karuNaM vilalApa ha 6037021a sA bASpazokAbhihatA samIkSya; tau bhrAtarau devasamaprabhAvau 6037021c vitarkayantI nidhanaM tayoH sA; duHkhAnvitA vAkyam idaM jagAda 6038001a bhartAraM nihataM dRSTvA lakSmaNaM ca mahAbalam 6038001c vilalApa bhRzaM sItA karuNaM zokakarzitA 6038002a Ucur lakSaNikA ye mAM putriNy avidhaveti ca 6038002c te 'sya sarve hate rAme 'jJAnino 'nRtavAdinaH 6038003a yajvano mahiSIM ye mAm UcuH patnIM ca satriNaH 6038003c te 'dya sarve hate rAme 'jJAnino 'nRtavAdinaH 6038004a vIrapArthivapatnI tvaM ye dhanyeti ca mAM viduH 6038004c te 'dya sarve hate rAme 'jJAnino 'nRtavAdinaH 6038005a UcuH saMzravaNe ye mAM dvijAH kArtAntikAH zubhAm 6038005c te 'dya sarve hate rAme 'jJAnino 'nRtavAdinaH 6038006a imAni khalu padmAni pAdayor yaiH kila striyaH 6038006c adhirAjye 'bhiSicyante narendraiH patibhiH saha 6038007a vaidhavyaM yAnti yair nAryo 'lakSaNair bhAgyadurlabhAH 6038007c nAtmanas tAni pazyAmi pazyantI hatalakSaNA 6038008a satyAnImAni padmAni strINAm uktvAni lakSaNe 6038008c tAny adya nihate rAme vitathAni bhavanti me 6038009a kezAH sUkSmAH samA nIlA bhruvau cAsaMgate mama 6038009c vRtte cAlomaze jaGghe dantAz cAviralA mama 6038010a zaGkhe netre karau pAdau gulphAv UrU ca me citau 6038010c anuvRttA nakhAH snigdhAH samAz cAGgulayo mama 6038011a stanau cAviralau pInau mamemau magnacUcukau 6038011c magnA cotsaGginI nAbhiH pArzvoraskaM ca me citam 6038012a mama varNo maNinibho mRdUny aGgaruhANi ca 6038012c pratiSThitAM dvadazabhir mAm UcuH zubhalakSaNAm 6038013a samagrayavam acchidraM pANipAdaM ca varNavat 6038013c mandasmitety eva ca mAM kanyAlakSaNikA viduH 6038014a adhirAjye 'bhiSeko me brAhmaNaiH patinA saha 6038014c kRtAntakuzalair uktaM tat sarvaM vitathIkRtam 6038015a zodhayitvA janasthAnaM pravRttim upalabhya ca 6038015c tIrtvA sAgaram akSobhyaM bhrAtarau goSpade hatau 6038016a nanu vAruNam Agneyam aindraM vAyavyam eva ca 6038016c astraM brahmaziraz caiva rAghavau pratyapadyatAm 6038017a adRzyamAnena raNe mAyayA vAsavopamau 6038017c mama nAthAv anAthAyA nihatau rAmalakSmaNau 6038018a na hi dRSTipathaM prApya rAghavasya raNe ripuH 6038018c jIvan pratinivarteta yady api syAn manojavaH 6038019a na kAlasyAtibhAro 'sti kRtAntaz ca sudurjayaH 6038019c yatra rAmaH saha bhrAtrA zete yudhi nipAthitaH 6038020a nAhaM zocAmi bhartAraM nihataM na ca lakSmaNam 6038020c nAtmAnaM jananI cApi yathA zvazrUM tapasvinIm 6038021a sA hi cintayate nityaM samAptavratam Agatam 6038021c kadA drakSyAmi sItAM ca rAmaM ca sahalakSmaNam 6038022a paridevayamAnAM tAM rAkSasI trijaTAbravIt 6038022c mA viSAdaM kRthA devi bhartAyaM tava jIvati 6038023a kAraNAni ca vakSyAmi mahAnti sadRzAni ca 6038023c yathemau jIvato devi bhrAtarau rAmalakSmaNau 6038024a na hi kopaparItAni harSaparyutsukAni ca 6038024c bhavanti yudhi yodhAnAM mukhAni nihate patau 6038025a idaM vimAnaM vaidehi puSpakaM nAma nAmataH 6038025c divyaM tvAM dhArayen nedaM yady etau gajajIvitau 6038026a hatavIrapradhAnA hi hatotsAhA nirudyamA 6038026c senA bhramati saMkhyeSu hatakarNeva naur jale 6038027a iyaM punar asaMbhrAntA nirudvignA tarasvinI 6038027c senA rakSati kAkutsthau mAyayA nirjitau raNe 6038028a sA tvaM bhava suvisrabdhA anumAnaiH sukhodayaiH 6038028c ahatau pazya kAkutsthau snehAd etad bravImi te 6038029a anRtaM noktapUrvaM me na ca vakSye kadA cana 6038029c cAritrasukhazIlatvAt praviSTAsi mano mama 6038030a nemau zakyau raNe jetuM sendrair api surAsuraiH 6038030c etayor AnanaM dRSTvA mayA cAveditaM tava 6038031a idaM ca sumahac cihnaM zanaiH pazyasva maithili 6038031c niHsaMjJAv apy ubhAv etau naiva lakSmIr viyujyate 6038032a prAyeNa gatasattvAnAM puruSANAM gatAyuSAm 6038032c dRzyamAneSu vaktreSu paraM bhavati vaikRtam 6038033a tyaja zokaM ca duHkhaM ca mohaM ca janakAtmaje 6038033c rAmalakSmaNayor arthe nAdya zakyam ajIvitum 6038034a zrutvA tu vacanaM tasyAH sItA surasutopamA 6038034c kRtAJjalir uvAcedam evam astv iti maithilI 6038035a vimAnaM puSpakaM tat tu samivartya manojavam 6038035c dInA trijaTayA sItA laGkAm eva pravezitA 6038036a tatas trijaTayA sArdhaM puSpakAd avaruhya sA 6038036c azokavanikAm eva rakSasIbhiH pravezitA 6038037a pravizya sItA bahuvRkSaSaNDAM; tAM rAkSasendrasya vihArabhUmim 6038037c saMprekSya saMcintya ca rAjaputrau; paraM viSAdaM samupAjagAma 6039001a ghoreNa zarabandhena baddhau dazarathAtmajau 6039001c nizvasantau yathA nAgau zayAnau rudhirokSitau 6039002a sarve te vAnarazreSThAH sasugrIvA mahAbalAH 6039002c parivArya mahAtmAnau tasthuH zokapariplutAH 6039003a etasminn antere rAmaH pratyabudhyata vIryavAn 6039003c sthiratvAt sattvayogAc ca zaraiH saMdAnito 'pi san 6039004a tato dRSTvA sarudhiraM viSaNNaM gADham arpitam 6039004c bhrAtaraM dInavadanaM paryadevayad AturaH 6039005a kiM nu me sItayA kAryaM kiM kAryaM jIvitena vA 6039005c zayAnaM yo 'dya pazyAmi bhrAtaraM yudhi nirjitam 6039006a zakyA sItA samA nArI prAptuM loke vicinvatA 6039006c na lakSmaNasamo bhrAtA sacivaH sAmparAyikaH 6039007a parityakSyAmy ahaM prANAn vAnarANAM tu pazyatAm 6039007c yadi paJcatvam ApannaH sumitrAnandavardhanaH 6039008a kiM nu vakSyAmi kausalyAM mAtaraM kiM nu kaikayIm 6039008c katham ambAM sumitrAMca putradarzanalAlasAm 6039009a vivatsAM vepamAnAM ca krozantIM kurarIm iva 6039009c katham AzvAsayiSyAmi yadi yAsyAmi taM vinA 6039010a kathaM vakSyAmi zatrughnaM bharataM ca yazasvinam 6039010c mayA saha vanaM yAto vinA tenAgataH punaH 6039011a upAlambhaM na zakSyAmi soDhuM bata sumitrayA 6039011c ihaiva dehaM tyakSyAmi na hi jIvitum utsahe 6039012a dhiG mAM duSkRtakarmANam anAryaM yatkRte hy asau 6039012c lakSmaNaH patitaH zete zaratalpe gatAsuvat 6039013a tvaM nityaM suviSaNNaM mAm AzvAsayasi lakSmaNa 6039013c gatAsur nAdya zaknoSi mAm Artam abhibhASitum 6039014a yenAdya bahavo yuddhe rAkSasA nihatAH kSitau 6039014c tasyAm eva kSitau vIraH sa zete nihataH paraiH 6039015a zayAnaH zaratalpe 'smin svazoNitapariplutaH 6039015c zarajAlaiz cito bhAti bhAskaro 'stam iva vrajan 6039016a bANAbhihatamarmatvAn na zaknoty abhivIkSitum 6039016c rujA cAbruvato hy asya dRSTirAgeNa sUcyate 6039017a yathaiva mAM vanaM yAntam anuyAto mahAdyutiH 6039017c aham apy anuyAsyAmi tathaivainaM yamakSayam 6039018a iSTabandhujano nityaM mAM ca nityam anuvrataH 6039018c imAm adya gato 'vasthAM mamAnAryasya durnayaiH 6039019a suruSTenApi vIreNa lakSmaNenA na saMsmare 6039019c paruSaM vipriyaM vApi zrAvitaM na kadA cana 6039020a visasarjaikavegena paJcabANazatAni yaH 6039020c iSvastreSv adhikas tasmAt kArtavIryAc ca lakSmaNaH 6039021a astrair astrANi yo hanyAc chakrasyApi mahAtmanaH 6039021c so 'yam urvyAMhataH zete mahArhazayanocitaH 6039022a tac ca mithyA pralaptaM mAM pradhakSyati na saMzayaH 6039022c yan mayA na kRto rAjA rAkSasAnAM vibhISaNaH 6039023a asmin muhUrte sugrIva pratiyAtum ito 'rhasi 6039023c matvA hInaM mayA rAjan rAvaNo 'bhidraved balI 6039024a aGgadaM tu puraskRtya sasainyaH sasuhRjjanaH 6039024c sAgaraM tara sugrIva punas tenaiva setunA 6039025a kRtaM hanumatA kAryaM yad anyair duSkaraM raNe 6039025c RkSarAjena tuSyAmi golAGgUlAdhipena ca 6039026a aGgadena kRtaM karma maindena dvividena ca 6039026c yuddhaM kesariNA saMkhye ghoraM saMpAtinA kRtam 6039027a gavayena gavAkSeNa zarabheNa gajena ca 6039027c anyaiz ca haribhir yuddhaM madArthe tyaktajIvitaiH 6039028a na cAtikramituM zakyaM daivaM sugrIva mAnuSaiH 6039028c yat tu zakyaM vayasyena suhRdA vA paraMtapa 6039028e kRtaM sugrIva tat sarvaM bhavatAdharmabhIruNA 6039029a mitrakAryaM kRtam idaM bhavadbhir vAnararSabhAH 6039029c anujJAtA mayA sarve yatheSTaM gantum arhatha 6039030a zuzruvus tasya te sarve vAnarAH paridevitam 6039030c vartayAM cakrur azrUNi netraiH kRSNetarekSaNAH 6039031a tataH sarvANy anIkAni sthApayitvA vibhISaNaH 6039031c AjagAma gadApANis tvarito yatra rAghavaH 6039032a taM dRSTvA tvaritaM yAntaM nIlAJjanacayopamam 6039032c vAnarA dudruvuH sarve manyamAnAs tu rAvaNim 6040001a athovAca mahAtejA harirAjo mahAbalaH 6040001c kim iyaM vyathitA senA mUDhavAteva naur jale 6040002a sugrIvasya vacaH zrutvA vAliputro 'Ggado 'bravIt 6040002c na tvaM pazyasi rAmaM ca lakSmaNaM ca mahAbalam 6040003a zarajAlAcitau vIrAv ubhau dazarathAtmajau 6040003c zaratalpe mahAtmAnau zayAnau rudhirokSitau 6040004a athAbravId vAnarendraH sugrIvaH putram aGgadam 6040004c nAnimittam idaM manye bhavitavyaM bhayena tu 6040005a viSaNNavadanA hy ete tyaktapraharaNA dizaH 6040005c prapalAyanti harayas trAsAd utphullalocanAH 6040006a anyonyasya na lajjante na nirIkSanti pRSThataH 6040006c viprakarSanti cAnyonyaM patitaM laGghayanti ca 6040007a etasminn antare vIro gadApANir vibhISaNaH 6040007c sugrIvaM vardhayAm Asa rAghavaM ca niraikSata 6040008a vibhISaNaM taM sugrIvo dRSTvA vAnarabhISaNam 6040008c RkSarAjaM samIpasthaM jAmbavantam uvAca ha 6040009a vibhISaNo 'yaM saMprApto yaM dRSTvA vAnararSabhAH 6040009c vidravanti paritrastA rAvaNAtmajazaGkayA 6040010a zIghram etAn suvitrastAn bahudhA vipradhAvitAn 6040010c paryavasthApayAkhyAhi vibhISaNam upasthitam 6040011a sugrIveNaivam uktas tu jAmbavAn RkSapArthivaH 6040011c vAnarAn sAntvayAm Asa saMnivartya prahAvataH 6040012a te nivRttAH punaH sarve vAnarAs tyaktasaMbhramAH 6040012c RkSarAjavacaH zrutvA taM ca dRSTvA vibhISaNam 6040013a vibhISaNas tu rAmasya dRSTvA gAtraM zaraiz citam 6040013c lakSmaNasya ca dharmAtmA babhUva vyathitendriyaH 6040014a jalaklinnena hastena tayor netre pramRjya ca 6040014c zokasaMpIDitamanA ruroda vilalApa ca 6040015a imau tau sattvasaMpannau vikrAntau priyasaMyugau 6040015c imAm avasthAM gamitau rAkasaiH kUTayodhibhiH 6040016a bhrAtuH putreNa me tena duSputreNa durAtmanA 6040016c rAkSasyA jihmayA buddhyA chalitAv Rjuvikramau 6040017a zarair imAv alaM viddhau rudhireNa samukSitau 6040017c vasudhAyAm ima suptau dRzyete zalyakAv iva 6040018a yayor vIryam upAzritya pratiSThA kAGkSitA mayA 6040018c tAv ubhau dehanAzAya prasuptau puruSarSabhau 6040019a jIvann adya vipanno 'smi naSTarAjyamanorathaH 6040019c prAptapratijJaz ca ripuH sakAmo rAvaNaH kRtaH 6040020a evaM vilapamAnaM taM pariSvajya vibhISaNam 6040020c sugrIvaH sattvasaMpanno harirAjo 'bravId idam 6040021a rAjyaM prApsyasi dharmajJa laGkAyAM nAtra saMzayaH 6040021c rAvaNaH saha putreNa sa rAjyaM neha lapsyate 6040022a zarasaMpIDitAv etAv ubhau rAghavalakSmaNau 6040022c tyaktvA mohaM vadhiSyete sagaNaM rAvaNaM raNe 6040023a tam evaM sAntvayitvA tu samAzvAsya ca rAkSasaM 6040023c suSeNaM zvazuraM pArzve sugrIvas tam uvAca ha 6040024a saha zUrair harigaNair labdhasaMjJAv ariMdamau 6040024c gaccha tvaM bhrAtarau gRhya kiSkindhAM rAmalakSmaNau 6040025a ahaM tu rAvaNaM hatvA saputraM sahabAndhavam 6040025c maithilIm AnayiSyAmi zakro naSTAm iva zriyam 6040026a zrutvaitad vAnarendrasya suSeNo vAkyam abravIt 6040026c devAsuraM mahAyuddham anubhUtaM sudAruNam 6040027a tadA sma dAnavA devAJ zarasaMsparzakovidAH 6040027c nijaghnuH zastraviduSaz chAdayanto muhur muhuH 6040028a tAn ArtAn naSTasaMjJAMz ca parAsUMz ca bRhaspatiH 6040028c vidhyAbhir mantrayuktAbhir oSadhIbhiz cikitsati 6040029a tAny auSadhAny AnayituM kSIrodaM yAntu sAgaram 6040029c javena vAnarAH zIghraM saMpAti panasAdayaH 6040030a harayas tu vijAnanti pArvatI te mahauSadhI 6040030c saMjIvakaraNIM divyAM vizalyAM devanirmitAm 6040031a candraz ca nAma droNaz ca parvatau sAgarottame 6040031c amRtaM yatra mathitaM tatra te paramauSadhI 6040032a te tatra nihite devaiH parvate paramauSadhI 6040032c ayaM vAyusuto rAjan hanUmAMs tatra gacchatu 6040033a etasminn antare vAyur meghAMz cApi savidyutaH 6040033c paryasyan sAgare toyaM kampayann iva parvatAn 6040034a mahatA pakSavAtena sarve dvIpamahAdrumAH 6040034c nipetur bhagnaviTapAH samUlA lavaNAmbhasi 6040035a abhavan pannagAs trastA bhoginas tatravAsinaH 6040035c zIghraM sarvANi yAdAMsi jagmuz ca lavaNArNavam 6040036a tato muhUrtad garuDaM vainateyaM mahAbalam 6040036c vAnarA dadRzuH sarve jvalantam iva pAvakam 6040037a tam Agatam abhiprekSya nAgAs te vipradudruvuH 6040037c yais tau satpuruSau baddhau zarabhUtair mahAbalau 6040038a tataH suparNaH kAkutsthau dRSTvA pratyabhinandya ca 6040038c vimamarza ca pANibhyAM mukhe candrasamaprabhe 6040039a vainateyena saMspRSTAs tayoH saMruruhur vraNAH 6040039c suvarNe ca tanU snigdhe tayor Azu babhUvatuH 6040040a tejo vIryaM balaM cauja utsAhaz ca mahAguNAH 6040040c pradarzanaM ca buddhiz ca smRtiz ca dviguNaM tayoH 6040041a tAv utthApya mahAvIryau garuDo vAsavopamau 6040041c ubhau tau sasvaje hRSTau rAmaz cainam uvAca ha 6040042a bhavatprasAdAd vyasanaM rAvaNiprabhavaM mahat 6040042c AvAm iha vyatikrAntau zIghraM ca balinau kRtau 6040043a yathA tAtaM dazarathaM yathAjaM ca pitAmaham 6040043c tathA bhavantam AsAdya hRSayaM me prasIdati 6040044a ko bhavAn rUpasaMpanno divyasraganulepanaH 6040044c vasAno viraje vastre divyAbharaNabhUSitaH 6040045a tam uvAca mahAtejA vainateyo mahAbalaH 6040045c patatrirAjaH prItAtmA harSaparyAkulekSaNaH 6040046a ahaM sakhA te kAkutstha priyaH prANo bahizcaraH 6040046c garutmAn iha saMprApto yuvayoH sAhyakAraNAt 6040047a asurA vA mahAvIryA dAnavA vA mahAbalAH 6040047c surAz cApi sagandharvAH puraskRtya zatakratum 6040048a nemaM mokSayituM zaktAH zarabandhaM sudAruNam 6040048c mAyA balAd indrajitA nirmitaM krUrakarmaNA 6040049a ete nAgAH kAdraveyAs tIkSNadaMSTrAviSolbaNAH 6040049c rakSomAyA prabhAvena zarA bhUtvA tvadAzritAH 6040050a sabhAgyaz cAsi dharmajJa rAma satyaparAkrama 6040050c lakSmaNena saha bhrAtrA samare ripughAtinA 6040051a imaM zrutvA tu vRttAntaM tvaramANo 'ham AgataH 6040051c sahasA yuvayoH snehAt sakhitvam anupAlayan 6040052a mokSitau ca mahAghorAd asmAt sAyakabandhanAt 6040052c apramAdaz ca kartavyo yuvAbhyAM nityam eva hi 6040053a prakRtyA rAkSasAH sarve saMgrAme kUTayodhinaH 6040053c zUrANAM zuddhabhAvAnAM bhavatAm ArjavaM balam 6040054a tan na vizvasitavyaM vo rAkSasAnAM raNAjire 6040054c etenaivopamAnena nityajihmA hi rAkSasAH 6040055a evam uktvA tato rAmaM suparNaH sumahAbalaH 6040055c pariSvajya suhRtsnigdham ApraSTum upacakrame 6040056a sakhe rAghava dharmajJa ripUNAm api vatsala 6040056c abhyanujJAtum icchAmi gamiSyAmi yathAgatam 6040057a bAlavRddhAvazeSAM tu laGkAM kRtvA zarormibhiH 6040057c rAvaNaM ca ripuM hatvA sItAM samupalapsyase 6040058a ity evam uktvA vacanaM suparNaH zIghravikramaH 6040058c rAmaM ca virujaM kRtvA madhye teSAM vanaukasAm 6040059a pradakSiNaM tataH kRtvA pariSvajya ca vIryavAn 6040059c jagAmAkAzam Avizya suparNaH pavano yathA 6040060a virujau rAghavau dRSTvA tato vAnarayUthapAH 6040060c siMhanAdAMs tadA nedur lAGgUlaM dudhuvuz ca te 6040061a tato bherIH samAjaghnur mRdaGgAMz ca vyanAdayan 6040061c dadhmuH zaGkhAn saMprahRSTAH kSvelanty api yathApuram 6040062a AsphoTyAsphoTya vikrAntA vAnarA nagayodhinaH 6040062c drumAn utpATya vividhAMs tasthuH zatasahasrazaH 6040063a visRjanto mahAnAdAMs trAsayanto nizAcarAn 6040063c laGkAdvArANy upAjagmur yoddhukAmAH plavaMgamAH 6040064a tatas tu bhImas tumulo ninAdo; babhUva zAkhAmRgayUthapAnAm 6040064c kSaye nidAghasya yathA ghanAnAM; nAdaH subhImo nadatAM nizIthe 6041001a teSAM sutumulaM zabdaM vAnarANAM tarasvinAm 6041001c nardatAM rAkSasaiH sArdhaM tadA zuzrAva rAvaNaH 6041002a snigdhagambhIranirghoSaM zrutvA sa ninadaM bhRzam 6041002c sacivAnAM tatas teSAM madhye vacanam abravIt 6041003a yathAsau saMprahRSTAnAM vAnarANAM samutthitaH 6041003c bahUnAM sumahAn nAdo meghAnAm iva garjatAm 6041004a vyaktaM sumahatI prItir eteSAM nAtra saMzayaH 6041004c tathA hi vipulair nAdaiz cukSubhe varuNAlayaH 6041005a tau tu baddhau zarais tISkNair bhrAtarau rAmalakSmaNau 6041005c ayaM ca sumahAn nAdaH zaGkAM janayatIva me 6041006a etat tu vacanaM coktvA mantriNo rAkSasezvaraH 6041006c uvAca nairRtAMs tatra samIpaparivartinaH 6041007a jJAyatAM tUrNam etaSAM sarveSAM vanacAriNAm 6041007c zokakAle samutpanne harSakAraNam utthitam 6041008a tathoktAs tena saMbhrAntAH prAkAram adhiruhya te 6041008c dadRzuH pAlitAM senAM sugrIveNa mahAtmanA 6041009a tau ca muktau sughoreNa zarabandhena rAghavau 6041009c samutthitau mahAbhAgau viSeduH prekSya rAkSasAH 6041010a saMtrastahRdayA sarve prAkArAd avaruhya te 6041010c viSaNNavadanAH sarve rAkSasendram upasthitAH 6041011a tad apriyaM dInamukhA rAvaNasya nizAcarAH 6041011c kRtsnaM nivedayAm Asur yathAvad vAkyakovidAH 6041012a yau tAv indrajitA yuddhe bhrAtarau rAmalakSmaNau 6041012c nibaddhau zarabandhena niSprakampabhujau kRtau 6041013a vimuktau zarabandhena tau dRzyete raNAjire 6041013c pAzAn iva gajau chittvA gajendrasamavikramau 6041014a tac chrutvA vacanaM teSAM rAkSasendro mahAbalaH 6041014c cintAzokasamAkrAnto viSaNNavadano 'bravIt 6041015a ghorair dattavarair baddhau zarair AzIviSomapaiH 6041015c amoghaiH sUryasaMkAzaiH pramathyendrajitA yudhi 6041016a tam astrabandham AsAdya yadi muktau ripU mama 6041016c saMzayastham idaM sarvam anupazyAmy ahaM balam 6041017a niSphalAH khalu saMvRttAH zarA vAsukitejasaH 6041017c AdattaM yais tu saMgrAme ripUNAM mama jIvitam 6041018a evam uktvA tu saMkruddho nizvasann urago yathA 6041018c abravId rakSasAM madhye dhUmrAkSaM nAma rAkasaM 6041019a balena mahatA yukto rakSasAM bhImakarmaNAm 6041019c tvaM vadhAyAbhiniryAhi rAmasya saha vAnaraiH 6041020a evam uktas tu dhUmrAkSo rAkSasendreNa dhImatA 6041020c kRtvA praNAmaM saMhRSTo nirjagAma nRpAlayAt 6041021a abhiniSkramya taddvAraM balAdhyakSam uvAca ha 6041021c tvarayasva balaM tUrNaM kiM cireNa yuyutsataH 6041022a dhUmrAkSasya vacaH zrutvA balAdhyakSo balAnugaH 6041022c balam udyojayAm Asa rAvaNasyAjJayA drutam 6041023a te baddhaghaNTA balino ghorarUpA nizAcarAH 6041023c vinardamAnAH saMhRSTA dhUmrAkSaM paryavArayan 6041024a vividhAyudhahastAz ca zUlamudgarapANayaH 6041024c gadAbhiH paTTasair daNDair Ayasair musalair bhRzam 6041025a parighair bhiNDipAlaiz ca bhallaiH prAsaiH parazvadhaiH 6041025c niryayU rAkSasA ghorA nardanto jaladA yathA 6041026a rathaiH kavacinas tv anye dhvajaiz ca samalaMkRtaiH 6041026c suvarNajAlavihitaiH kharaiz ca vividhAnanaiH 6041027a hayaiH paramazIghraiz ca gajendraiz ca madotkaTaiH 6041027c niryayU rAkSasavyAghrA vyAghrA iva durAsadAH 6041028a vRkasiMhamukhair yuktaM kharaiH kanakabhUSaNaiH 6041028c Aruroha rathaM divyaM dhUmrAkSaH kharanisvanaH 6041029a sa niryAto mahAvIryo dhUmrAkSo rAkSasair vRtaH 6041029c prahasan pazcimadvAraM hanUmAn yatra yUthapaH 6041030a prayAntaM tu mahAghoraM rAkSasaM bhImadarzanam 6041030c antarikSagatAH krUrAH zakunAH pratyavArayan 6041031a rathazIrSe mahAbhImo gRdhraz ca nipapAta ha 6041031c dhvajAgre grathitAz caiva nipetuH kuNapAzanAH 6041032a rudhirArdro mahAJ zvetaH kabandhaH patito bhuvi 6041032c visvaraM cotsRjan nAdaM dhUmrAkSasya samIpataH 6041033a vavarSa rudhiraM devaH saMcacAla ca medinI 6041033c pratilomaM vavau vAyur nirghAtasamanisvanaH 6041033e timiraughAvRtAs tatra dizaz ca na cakAzire 6041034a sa tUtpAtAMs tato dRSTvA rAkSasAnAM bhayAvahAn 6041034c prAdurbhUtAn sughorAMz ca dhUmrAkSo vyathito 'bhavat 6041035a tataH subhImo bahubhir nizAcarair; vRto 'bhiniSkramya raNotsuko balI 6041035c dadarza tAM rAghavabAhupAlitAM; samudrakalpAM bahuvAnarIM camUm 6042001a dhUmrAkSaM prekSya niryAntaM rAkSasaM bhImanisvanam 6042001c vinedur vAnarAH sarve prahRSTA yuddhakAGkSiNaH 6042002a teSAM tu tumulaM yuddhaM saMjajJe harirakSasAm 6042002c anyonyaM pAdapair ghorair nighnataM zUlamudgaraiH 6042003a rAkSasair vAnarA ghorA vinikRttAH samantataH 6042003c vAnarai rAkSasAz cApi drumair bhUmau samIkRtAH 6042004a rAkSasAz cApi saMkruddhA vAnarAn nizitaiH zaraiH 6042004c vivyadhur ghorasaMkAzaiH kaGkapatrair ajihmagaiH 6042005a te gadAbhiz ca bhImAbhiH paTTasaiH kUTamudgaraiH 6042005c ghoraiz ca parighaiz citrais trizUlaiz cApi saMzitaiH 6042006a vidAryamANA rakSobhir vAnarAs te mahAbalAH 6042006c amarSAj janitoddharSAz cakruH karmANy abhItavat 6042007a zaranirbhinnagAtrAs te zUlanirbhinnadehinaH 6042007c jagRhus te drumAMs tatra zilAz ca hariyUthapAH 6042008a te bhImavegA harayo nardamAnAs tatas tataH 6042008c mamanthU rAkSasAn bhImAn nAmAni ca babhASire 6042009a tad babhUvAdbhutaM ghoraM yuddhaM vAnararakSasAm 6042009c zilAbhir vividhAbhiz ca bahuzAkhaiz ca pAdapaiH 6042010a rAkSasA mathitAH ke cid vAnarair jitakAzibhiH 6042010c vavarSU rudhiraM ke cin mukhai rudhirabhojanAH 6042011a pArzveSu dAritAH ke cit ke cid rAzIkRtA drumaiH 6042011c zilAbhiz cUrNitAH ke cit ke cid dantair vidAritAH 6042012a dhvajair vimathitair bhagnaiH kharaiz ca vinipAtitaiH 6042012c rathair vidhvaMsitaiz cApi patitai rajanIcaraiH 6042013a vAnarair bhImavikrAntair AplutyAplutya vegitaiH 6042013c rAkSasAH karajais tIkSNair mukheSu vinikartitAH 6042014a vivarNavadanA bhUyo viprakIrNaziroruhAH 6042014c mUDhAH zoNitagandhena nipetur dharaNItale 6042015a naye tu paramakruddhA rAkSasA bhImavikramAH 6042015c talair evAbhidhAvanti vajrasparzasamair harIn 6042016a vanarair Apatantas te vegitA vegavattaraiH 6042016c muSTibhiz caraNair dantaiH pAdapaiz cApapothitAH 6042017a sanyaM tu vidrutaM dRSTvA dhUmrAkSo rAkSasarSabhaH 6042017c krodhena kadanaM cakre vAnarANAM yuyutsatAm 6042018a prAsaiH pramathitAH ke cid vAnarAH zoNitasravAH 6042018c mudgarair AhatAH ke cit patitA dharaNItale 6042019a parighair mathitaH ke cid bhiNDipAlair vidAritAH 6042019c paTTasair AhatAH ke cid vihvalanto gatAsavaH 6042020a ke cid vinihatA bhUmau rudhirArdrA vanaukasaH 6042020c ke cid vidrAvitA naSTAH saMkruddhai rAkSasair yudhi 6042021a vibhinnahRdayAH ke cid ekapArzvena zAyitAH 6042021c vidAritAstrazUlai ca ke cid Antrair vinisrutAH 6042022a tat subhImaM mahad yuddhaM harirAkasa saMkulam 6042022c prababhau zastrabahulaM zilApAdapasaMkulam 6042023a dhanurjyAtantrimadhuraM hikkAtAlasamanvitam 6042023c mandrastanitasaMgItaM yuddhagAndharvam Ababhau 6042024a dhUmrAkSas tu dhanuSpANir vAnarAn raNamUrdhani 6042024c hasan vidrAvayAm Asa dizas tAJ zaravRSTibhiH 6042025a dhUmrAkSeNArditaM sainyaM vyathitaM dRzya mArutiH 6042025c abhyavartata saMkruddhaH pragRhya vipulAM zilAm 6042026a krodhAd dviguNatAmrAkSaH pitRtulyaparAkramaH 6042026c zilAM tAM pAtayAm Asa dhUmrAkSasya rathaM prati 6042027a ApatantIM zilAM dRSTvA gadAm udyamya saMbhramAt 6042027c rathAd Aplutya vegena vasudhAyAM vyatiSThata 6042028a sA pramathya rathaM tasya nipapAta zilAbhuvi 6042028c sacakrakUbaraM sAzvaM sadhvajaM sazarAsanam 6042029a sa bhaGktvA tu rathaM tasya hanUmAn mArutAtmajaH 6042029c rakSasAM kadanaM cakre saskandhaviTapair drumaiH 6042030a vibhinnaziraso bhUtvA rAkSasAH zoNitokSitAH 6042030c drumaiH pramathitAz cAnye nipetur dharaNItale 6042031a vidrAvya rAkSasaM sainyaM hanUmAn mArutAtmajaH 6042031c gireH zikharam AdAya dhUmrAkSam abhidudruve 6042032a tam ApatantaM dhUmrAkSo gadAm udyamya vIryavAn 6042032c vinardamAnaH sahasA hanUmantam abhidravat 6042033a tataH kruddhas tu vegena gadAM tAM bahukaNTakAm 6042033c pAtayAm Asa dhUmrAkSo mastake tu hanUmataH 6042034a tADitaH sa tayA tatra gadayA bhImarUpayA 6042034c sa kapir mArutabalas taM prahAram acintayan 6042034e dhUmrAkSasya ziro madhye girizRGgam apAtayat 6042035a sa vihvalitasarvAGgo girizRGgeNa tADitaH 6042035c papAta sahasA bhUmau vikIrNa iva parvataH 6042036a dhUmrAkSaM nihataM dRSTvA hatazeSA nizAcarAH 6042036c trastAH pravivizur laGkAM vadhyamAnAH plavaMgamaiH 6042037a sa tu pavanasuto nihatya zatruM; kSatajavahAH saritaz ca saMvikIrya 6042037c ripuvadhajanitazramo mahAtmA; mudam agamat kapibhiz ca pUjyamAnaH 6043001a dhUmrAkSaM nihataM zrutvA rAvaNo rAkSasezvaraH 6043001c balAdhyakSam uvAcedaM kRtAJjalim upasthitam 6043002a zIghraM niryAntu durdharSA rAkSasA bhImavikramAH 6043002c akampanaM puraskRtya sarvazastraprakovidam 6043003a tato nAnApraharaNA bhImAkSA bhImadarzanAH 6043003c niSpetU rAkSasA mukhyA balAdhyakSapracoditAH 6043004a ratham AsthAya vipulaM taptakAJcanakuNDalaH 6043004c rAkasaiH saMvRto ghorais tadA niryAty akampanaH 6043005a na hi kampayituM zakyaH surair api mahAmRdhe 6043005c akampanas tatas teSAm Aditya iva tejasA 6043006a tasya nidhAvamAnasya saMrabdhasya yuyutsayA 6043006c akasmAd dainyam Agacchad dhayAnAM rathavAhinAm 6043007a vyasphuran nayanaM cAsya savyaM yuddhAbhinandinaH 6043007c vivarNo mukhavarNaz ca gadgadaz cAbhavat svaraH 6043008a abhavat sudine cApi durdine rUkSamArutam 6043008c UcuH khagA mRgAH sarve vAcaH krUrA bhayAvahAH 6043009a sa siMhopacitaskandhaH zArdUlasamavikramaH 6043009c tAn utpAtAn acintyaiva nirjagAma raNAjiram 6043010a tadA nirgacchatas tasya rakSasaH saha rAkSasaiH 6043010c babhUva sumahAn nAdaH kSobhayann iva sAgaram 6043011a tena zabdena vitrastA vAnarANAM mahAcamUH 6043011c drumazailapraharaNA yoddhuM samavatiSThata 6043012a teSAM yuddhaM mahAraudraM saMjajJe kapirakSasAm 6043012c rAmarAvaNayor arthe samabhityaktajIvinAm 6043013a sarve hy atibalAH zUrAH sarve parvatasaMnibhAH 6043013c harayo rAkSasAz caiva parasparajighaMsavaH 6043014a teSAM vinardAtAM zabdaH saMyuge 'titarasvinAm 6043014c zuzruve sumahAn krodhAd anyonyam abhigarjatAm 6043015a rajaz cAruNavarNAbhaM subhImam abhavad bhRzam 6043015c uddhUtaM harirakSobhiH saMrurodha dizo daza 6043016a anyonyaM rajasA tena kauzeyoddhUtapANDunA 6043016c saMvRtAni ca bhUtAni dadRzur na raNAjire 6043017a na dhvajo na patAkAvA varma vA turago 'pi vA 6043017c AyudhaM syandanaM vApi dadRze tena reNunA 6043018a zabdaz ca sumahAMs teSAM nardatAm abhidhAvatAm 6043018c zrUyate tumule yuddhe na rUpANi cakAzire 6043019a harIn eva susaMkruddhA harayo jaghnur Ahave 6043019c rAkSasAz cApi rakSAMsi nijaghnus timire tadA 6043020a parAMz caiva vinighnantaH svAMz ca vAnararAkSasAH 6043020c rudhirArdraM tadA cakrur mahIM paGkAnulepanAm 6043021a tatas tu rudhiraugheNa siktaM vyapagataM rajaH 6043021c zarIrazavasaMkIrNA babhUva ca vasuMdharA 6043022a drumazaktizilAprAsair gadAparighatomaraiH 6043022c harayo rAkSasAs tUrNaM jaghnur anyonyam ojasA 6043023a bAhubhiH parighAkArair yudhyantaH parvatopamAH 6043023c harayo bhImakarmANo rAkSasAJ jaghnur Ahave 6043024a rAkSasAz cApi saMkruddhAH prAsatomarapANayaH 6043024c kapIn nijaghnire tatra zastraiH paramadAruNaiH 6043025a harayas tv api rakSAMsi mahAdrumamahAzmabhiH 6043025c vidArayanty abhikramya zastrANy Acchidya vIryataH 6043026a etasminn antare vIrA harayaH kumudo nalaH 6043026c maindaz ca paramakruddhaz cakrur vegam anuttamam 6043027a te tu vRkSair mahAvegA rAkSasAnAM camUmukhe 6043027c kadanaM sumaha cakrur lIlayA hariyUthapAH 6044001a tad dRSTvA sumahat karma kRtaM vAnarasattamaiH 6044001c krodham AhArayAm Asa yudhi tIvram akampanaH 6044002a krodhamUrchitarUpas tu dhnuvan paramakArmukam 6044002c dRSTvA tu karma zatrUNAM sArathiM vAkyam abravIt 6044003a tatraiva tAvat tvaritaM rathaM prApaya sArathe 6044003c ete 'tra bahavo ghnanti subahUn rAkSasAn raNe 6044004a ete 'tra balavanto hi bhImakAyAz ca vAnarAH 6044004c drumazailapraharaNAs tiSThanti pramukhe mama 6044005a etAn nihantum icchAmi samarazlAghino hy aham 6044005c etaiH pramathitaM sarvaM dRzyate rAkSasaM balam 6044006a tataH prajavitAzvena rathena rathinAM varaH 6044006c harIn abhyahanat krodhAc charajAlair akampanaH 6044007a na sthAtuM vAnarAH zekuH kiM punar yoddhum Ahave 6044007c akampanazarair bhagnAH sarva eva pradudruvuH 6044008a tAn mRtyuvazam ApannAn akampanavazaM gatAn 6044008c samIkSya hanumAJ jJAtIn upatasthe mahAbalaH 6044009a taM mahAplavagaM dRSTvA sarve plavagayUthapAH 6044009c sametya samare vIrAH sahitAH paryavArayan 6044010a vyavasthitaM hanUmantaM te dRSTvA hariyUthapAH 6044010c babhUvur balavanto hi balavantam upAzritAH 6044011a akampanas tu zailAbhaM hanUmantam avasthitam 6044011c mahendra iva dhArAbhiH zarair abhivavarSa ha 6044012a acintayitvA bANaughAJ zarIre patitAJ zitAn 6044012c akampanavadhArthAya mano dadhre mahAbalaH 6044013a sa prahasya mahAtejA hanUmAn mArutAtmajaH 6044013c abhidudrAva tad rakSaH kampayann iva medinIm 6044014a tasyAbhinardamAnasya dIpyamAnasya tejasA 6044014c babhUva rUpaM durdharSaM dIptasyeva vibhAvasoH 6044015a AtmAnaM tv apraharaNaM jJAtvA krodhasamanvitaH 6044015c zailam utpATayAm Asa vegena haripuMgavaH 6044016a taM gRhItvA mahAzailaM pANinaikena mArutiH 6044016c vinadya sumahAnAdaM bhrAmayAm Asa vIryavAn 6044017a tatas tam abhidudrAva rAkSasendram akampanam 6044017c yathA hi namuciM saMkhye vajreNeva puraMdaraH 6044018a akampanas tu tad dRSTvA girizRGgaM samudyatam 6044018c dUrAd eva mahAbANair ardhacandrair vyadArayat 6044019a tat parvatAgram AkAze rakSobANavidAritam 6044019c vikIrNaM patitaM dRSTvA hanUmAn krodhamUrchitaH 6044020a so 'zvakarNaM samAsAdya roSadarpAnvito hariH 6044020c tUrNam utpATayAm Asa mahAgirim ivocchritam 6044021a taM gRhItvA mahAskandhaM so 'zvakarNaM mahAdyutiH 6044021c prahasya parayA prItyA bhrAmayAm Asa saMyuge 6044022a pradhAvann uruvegena prabhaJjaMs tarasA drumAn 6044022c hanUmAn paramakruddhaz caraNair dArayat kSitim 6044023a gajAMz ca sagajArohAn sarathAn rathinas tathA 6044023c jaghAna hanumAn dhImAn rAkSasAMz ca padAtikAn 6044024a tam antakam iva kruddhaM samare prANahAriNam 6044024c hanUmantam abhiprekSya rAkSasA vipradudruvuH 6044025a tam ApatantaM saMkruddhaM rAkSasAnAM bhayAvaham 6044025c dadarzAkampano vIraz cukrodha ca nanAda ca 6044026a sa caturdazabhir bANaiH zitair dehavidAraNaiH 6044026c nirbibheda hanUmantaM mahAvIryam akampanaH 6044027a sa tathA pratividdhas tu bahvIbhiH zaravRSTibhiH 6044027c hanUmAn dadRze vIraH prarUDha iva sAnumAn 6044028a tato 'nyaM vRkSam utpATya kRtvA vegam anuttamam 6044028c zirasy abhijaghAnAzu rAkSasendram akampanam 6044029a sa vRkSeNa hatas tena sakrodhena mahAtmanA 6044029c rAkSaso vAnarendreNa papAta sa mamAra ca 6044030a taM dRSTvA nihataM bhUmau rAkSasendram akampanam 6044030c vyathitA rAkSasAH sarve kSitikampa iva drumAH 6044031a tyaktapraharaNAH sarve rAkSasAs te parAjitAH 6044031c laGkAm abhiyayus trastA vAnarais tair abhidrutAH 6044032a te muktakezAH saMbhrAntA bhagnamAnAH parAjitAH 6044032c sravacchramajalair aGgaiH zvasanto vipradudruvuH 6044033a anyonyaM pramamantus te vivizur nagaraM bhayAt 6044033c pRSThatas te susaMmUDhAH prekSamANA muhur muhuH 6044034a teSu laGkAM praviSTeSu rAkSaseSu mahAbalAH 6044034c sametya harayaH sarve hanUmantam apUjayan 6044035a so 'pi prahRSTas tAn sarvAn harIn saMpratyapUjayat 6044035c hanUmAn sattvasaMpanno yathArham anukUlataH 6044036a vineduz ca yathA prANaM harayo jitakAzinaH 6044036c cakarSuz ca punas tatra saprANAn eva rAkSasAn 6044037a sa vIrazobhAm abhajan mahAkapiH; sametya rakSAMsi nihatya mArutiH 6044037c mahAsuraM bhImam amitranAzanaM; yathaiva viSNur balinaM camUmukhe 6044038a apUjayan devagaNAs tadA kapiM; svayaM ca rAmo 'tibalaz ca lakSmaNaH 6044038c tathaiva sugrIvamukhAH plavaMgamA; vibhISaNaz caiva mahAbalas tadA 6045001a akampanavadhaM zrutvA kruddho vai rAkSasezvaraH 6045001c kiM cid dInamukhaz cApi sacivAMs tAn udaikSata 6045002a sa tu dhyAtvA muhUrtaM tu mantribhiH saMvicArya ca 6045002c purIM pariyayau laGkAM sarvAn gulmAn avekSitum 6045003a tAM rAkSasagaNair guptAM gulmair bahubhir AvRtAm 6045003c dadarza nagarIM laGkAM patAkAdhvajamAlinIm 6045004a ruddhAM tu nagarIM dRSTvA rAvaNo rAkSasezvaraH 6045004c uvAcAmarSitaH kAle prahastaM yuddhakovidam 6045005a purasyopaniviSTasya sahasA pIDitasya ca 6045005c nAnyaM yuddhAt prapazyAmi mokSaM yuddhavizArada 6045006a ahaM vA kumbhakarNo vA tvaM vA senApatir mama 6045006c indrajid vA nikumbho vA vaheyur bhAram IdRzam 6045007a sa tvaM balam itaH zIghram AdAya parigRhya ca 6045007c vijayAyAbhiniryAhi yatra sarve vanaukasaH 6045008a niryANAd eva te nUnaM capalA harivAhinI 6045008c nardatAM rAkSasendrANAM zrutvA nAdaM draviSyati 6045009a capalA hy avinItAz ca calacittAz ca vAnarAH 6045009c na sahiSyanti te nAdaM siMhanAdam iva dvipAH 6045010a vidrute ca bale tasmin rAmaH saumitriNA saha 6045010c avazaste nirAlambaH prahastavazam eSyati 6045011a ApatsaMzayitA zreyo nAtra niHsaMzayIkRtA 6045011c pratilomAnulomaM vA yad vA no manyase hitam 6045012a rAvaNenaivam uktas tu prahasto vAhinIpatiH 6045012c rAkSasendram uvAcedam asurendram ivozanA 6045013a rAjan mantritapUrvaM naH kuzalaiH saha mantribhiH 6045013c vivAdaz cApi no vRttaH samavekSya parasparam 6045014a pradAnena tu sItAyAH zreyo vyavasitaM mayA 6045014c apradAne punar yuddhaM dRSTam etat tathaiva naH 6045015a so 'haM dAnaiz ca mAnaiz ca satataM pUjitas tvayA 6045015c sAntvaiz ca vividhaiH kAle kiM na kuryAM priyaM tava 6045016a na hi me jIvitaM rakSyaM putradAradhanAni vA 6045016c tvaM pazya mAM juhUSantaM tvadarthe jIvitaM yudhi 6045017a evam uktvA tu bhartAraM rAvaNaM vAhinIpatiH 6045017c samAnayata me zIghraM rAkSasAnAM mahad balam 6045018a madbANAzanivegena hatAnAM tu raNAjire 6045018c adya tRpyantu mAMsena pakSiNaH kAnanaukasAm 6045019a ity uktAs te prahastena balAdhyakSAH kRtatvarAH 6045019c balam udyojayAm Asus tasmin rAkSasamandire 6045020a sA babhUva muhUrtena tigmanAnAvidhAyudhaiH 6045020c laGkA rAkSasavIrais tair gajair iva samAkulA 6045021a hutAzanaM tarpayatAM brAhmaNAMz ca namasyatAm 6045021c AjyagandhaprativahaH surabhir mAruto vavau 6045022a srajaz ca vividhAkArA jagRhus tv abhimantritAH 6045022c saMgrAmasajjAH saMhRSTA dhArayan rAkSasAs tadA 6045023a sadhanuSkAH kavacino vegAd Aplutya rAkSasAH 6045023c rAvaNaM prekSya rAjAnaM prahastaM paryavArayan 6045024a athAmantrya ca rAjAnaM bherIm Ahatya bhairavAm 6045024c Aruroha rathaM divyaM prahastaH sajjakalpitam 6045025a hayair mahAjavair yuktaM samyak sUtasusaMyutam 6045025c mahAjaladanirghoSaM sAkSAc candrArkabhAsvaram 6045026a uragadhvajadurdharSaM suvarUthaM svapaskaram 6045026c suvarNajAlasaMyuktaM prahasantam iva zriyA 6045027a tatas taM ratham AsthAya rAvaNArpitazAsanaH 6045027c laGkAyA niryayau tUrNaM balena mahatA vRtaH 6045028a tato duMdubhinirghoSaH parjanyaninadopamaH 6045028c zuzruve zaGkhazabdaz ca prayAte vAhinIpatau 6045029a ninadantaH svarAn ghorAn rAkSasA jagmur agrataH 6045029c bhImarUpA mahAkAyAH prahastasya puraHsarAH 6045030a vyUDhenaiva sughoreNa pUrvadvArAt sa niryayau 6045030c gajayUthanikAzena balena mahatA vRtaH 6045031a sAgarapratimaughena vRtas tena balena saH 6045031c prahasto niryayau tUrNaM kruddhaH kAlAntakopamaH 6045032a tasya niryANa ghoSeNa rAkSasAnAM ca nardatAm 6045032c laGkAyAM sarvabhUtAni vinedur vikRtaiH svaraiH 6045033a vyabhram AkAzam Avizya mAMsazoNitabhojanAH 6045033c maNDalAny apasavyAni khagAz cakrU rathaM prati 6045034a vamantyaH pAvakajvAlAH zivA ghorA vavAzire 6045035a antarikSAt papAtolkA vAyuz ca paruSo vavau 6045035c anyonyam abhisaMrabdhA grahAz ca na cakAzire 6045036a vavarSU rudhiraM cAsya siSicuz ca puraHsarAn 6045036c ketumUrdhani gRdhro 'sya vilIno dakSiNAmukhaH 6045037a sArather bahuzaz cAsya saMgrAmam avagAhataH 6045037c pratodo nyapatad dhastAt sUtasya hayasAdinaH 6045038a niryANa zrIz ca yAsyAsId bhAsvarA ca sudurlabhA 6045038c sA nanAza muhUrtena same ca skhalitA hayAH 6045039a prahastaM tv abhiniryAntaM prakhyAta balapauruSam 6045039c yudhi nAnApraharaNA kapisenAbhyavartata 6045040a atha ghoSaH sutumulo harINAM samajAyata 6045040c vRkSAn ArujatAM caiva gurvIz cAgRhNatAM zilAH 6045041a ubhe pramudite sainye rakSogaNavanaukasAm 6045041c vegitAnAM samarthAnAm anyonyavadhakAGkSiNAm 6045041e parasparaM cAhvayatAM ninAdaH zrUyate mahAn 6045042a tataH prahastaH kapirAjavAhinIm; abhipratasthe vijayAya durmatiH 6045042c vivRddhavegAM ca viveza tAM camUM; yathA mumUrSuH zalabho vibhAvasum 6046001a tataH prahastaM niryAntaM bhImaM bhImaparAkramam 6046001c garjantaM sumahAkAyaM rAkSasair abhisaMvRtam 6046002a dadarza mahatI senA vAnarANAM balIyasAm 6046002c atisaMjAtaroSANAM prahastam abhigarjatAm 6046003a khaDgazaktyaSTibANAz ca zUlAni musalAni ca 6046003c gadAz ca parighAH prAsA vividhAz ca parazvadhAH 6046004a dhanUMSi ca vicitrANi rAkSasAnAM jayaiSiNAm 6046004c pragRhItAny azobhanta vAnarAn abhidhAvatAm 6046005a jagRhuH pAdapAMz cApi puSpitAn vAnararSabhAH 6046005c zilAz ca vipulA dIrghA yoddhukAmAH plavaMgamAH 6046006a teSAm anyonyam AsAdya saMgrAmaH sumahAn abhUt 6046006c bahUnAm azmavRSTiM ca zaravRSTiM ca varSatAm 6046007a bahavo rAkSasA yuddhe bahUn vAnarayUthapAn 6046007c vAnarA rAkSasAMz cApi nijaghnur bahavo bahUn 6046008a zUlaiH pramathitAH ke cit ke cit tu paramAyudhaiH 6046008c parighair AhatAH ke cit ke cic chinnAH parazvadhaiH 6046009a nirucchvAsAH punaH ke cit patitA dharaNItale 6046009c vibhinnahRdayAH ke cid iSusaMtAnasaMditAH 6046010a ke cid dvidhAkRtAH khaDgaiH sphurantaH patitA bhuvi 6046010c vAnarA rAkSasaiH zUlaiH pArzvataz ca vidAritAH 6046011a vAnaraiz cApi saMkruddhai rAkSasaughAH samantataH 6046011c pAdapair girizRGgaiz ca saMpiSTA vasudhAtale 6046012a vajrasparzatalair hastair muSTibhiz ca hatA bhRzam 6046012c vemuH zoNitam Asyebhyo vizIrNadazanekSaNaH 6046013a ArtasvaraM ca svanatAM siMhanAdaM ca nardatAm 6046013c babhUva tumulaH zabdo harINAM rakSasAM yudhi 6046014a vAnarA rAkSasAH kruddhA vIramArgam anuvratAH 6046014c vivRttanayanAH krUrAz cakruH karmANy abhItavat 6046015a narAntakaH kumbhahanur mahAnAdaH samunnataH 6046015c ete prahastasacivAH sarve jaghnur vanaukasaH 6046016a teSAm ApatatAM zIghraM nighnatAM cApi vAnarAn 6046016c dvivido girizRGgeNa jaghAnaikaM narAntakam 6046017a durmukhaH punar utpATya kapiH sa vipuladrumam 6046017c rAkSasaM kSiprahastas tu samunnatam apothayat 6046018a jAmbavAMs tu susaMkruddhaH pragRhya mahatIM zilAm 6046018c pAtayAm Asa tejasvI mahAnAdasya vakSasi 6046019a atha kumbhahanus tatra tAreNAsAdya vIryavAn 6046019c vRkSeNAbhihato mUrdhni prANAMs tatyAja rAkSasaH 6046020a amRSyamANas tat karma prahasto ratham AsthitaH 6046020c cakAra kadanaM ghoraM dhanuSpANir vanaukasAm 6046021a Avarta iva saMjajJe ubhayoH senayos tadA 6046021c kSubhitasyAprameyasya sAgarasyeva nisvanaH 6046022a mahatA hi zaraugheNa prahasto yuddhakovidaH 6046022c ardayAm Asa saMkruddho vAnarAn paramAhave 6046023a vAnarANAM zarIrais tu rAkSasAnAM ca medinI 6046023c babhUva nicitA ghorA patitair iva parvataiH 6046024a sA mahIrudhiraugheNa pracchannA saMprakAzate 6046024c saMchannA mAdhave mAsi palAzair iva puSpitaiH 6046025a hatavIraughavaprAM tu bhagnAyudhamahAdrumAm 6046025c zoNitaughamahAtoyAM yamasAgaragAminIm 6046026a yakRtplIhamahApaGkAM vinikIrNAntrazaivalAm 6046026c bhinnakAyaziromInAm aGgAvayavazADvalAm 6046027a gRdhrahaMsagaNAkIrNAM kaGkasArasasevitAm 6046027c medhaHphenasamAkIrNAm ArtastanitanisvanAm 6046028a tAM kApuruSadustArAM yuddhabhUmimayIM nadIm 6046028c nadIm iva ghanApAye haMsasArasasevitAm 6046029a rAkSasAH kapimukhyAz ca terus tAM dustarAM nadIm 6046029c yathA padmarajodhvastAM nalinIM gajayUthapAH 6046030a tataH sRjantaM bANaughAn prahastaM syandane sthitam 6046030c dadarza tarasA nIlo vinighnantaM plavaMgamAn 6046031a sa taM paramadurdharSam ApatantaM mahAkapiH 6046031c prahastaM tADayAm Asa vRkSam utpATya vIryavAn 6046032a sa tenAbhihataH kruddho nadan rAkSasapuMgavaH 6046032c vavarSa zaravarSANi plavagAnAM camUpatau 6046033a apArayan vArayituM pratyagRhNAn nimIlitaH 6046033c yathaiva govRSo varSaM zAradaM zIghram Agatam 6046034a evam eva prahastasya zaravarSaM durAsadam 6046034c nimIlitAkSaH sahasA nIlaH sehe sudAruNam 6046035a roSitaH zaravarSeNa sAlena mahatA mahAn 6046035c prajaghAna hayAn nIlaH prahastasya manojavAn 6046036a vidhanus tu kRtas tena prahasto vAhinIpatiH 6046036c pragRhya musalaM ghoraM syandanAd avapupluve 6046037a tAv ubhau vAhinImukhyau jAtaroSau tarasvinau 6046037c sthitau kSatajadigdhAGgau prabhinnAv iva kuJjarau 6046038a ullikhantau sutIkSNAbhir daMSTrAbhir itaretaram 6046038c siMhazArdUlasadRzau siMhazArdUlaceSTitau 6046039a vikrAntavijayau vIrau samareSv anivartinau 6046039c kAGkSamANau yazaH prAptuM vRtravAsavayoH samau 6046040a AjaghAna tadA nIlaM lalATe musalena saH 6046040c prahastaH paramAyastas tasya susrAva zoNitam 6046041a tataH zoNitadigdhAGgaH pragRhya sumahAtarum 6046041c prahastasyorasi kruddho visasarja mahAkapiH 6046042a tam acintyaprahAraM sa pragRhya musalaM mahat 6046042c abhidudrAva balinaM balI nIlaM plavaMgamam 6046043a tam ugravegaM saMrabdham ApatantaM mahAkapiH 6046043c tataH saMprekSya jagrAha mahAvego mahAzilAm 6046044a tasya yuddhAbhikAmasya mRdhe musalayodhinaH 6046044c prahastasya zilAM nIlo mUrdhni tUrNam apAtayat 6046045a sA tena kapimukhyena vimuktA mahatI zilA 6046045c bibheda bahudhA ghorA prahastasya ziras tadA 6046046a sa gatAsur gatazrIko gatasattvo gatendriyaH 6046046c papAta sahasA bhUmau chinnamUla iva drumaH 6046047a vibhinnazirasas tasya bahu susrAvazoNitam 6046047c zarIrAd api susrAva gireH prasravaNaM yathA 6046048a hate prahaste nIlena tad akampyaM mahad balam 6046048c rakSasAm aprahRSTAnAM laGkAm abhijagAma ha 6046049a na zekuH samavasthAtuM nihate vAhinIpatau 6046049c setubandhaM samAsAdya vizIrNaM salilaM yathA 6046050a hate tasmiMz camUmukhye rAkSasas te nirudyamAH 6046050c rakSaHpatigRhaM gatvA dhyAnamUkatvam AgatAH 6046051a tatas tu nIlo vijayI mahAbalaH; prazasyamAnaH svakRtena karmaNA 6046051c sametya rAmeNa salakSmaNena; prahRSTarUpas tu babhUva yUthapaH 6047001a tasmin hate rAkSasasainyapAle; plavaMgamAnAm RSabheNa yuddhe 6047001c bhImAyudhaM sAgaratulyavegaM; pradudruve rAkSasarAjasainyam 6047002a gatvA tu rakSo'dhipateH zazaMsuH; senApatiM pAvakasUnuzastam 6047002c tac cApi teSAM vacanaM nizamya; rakSo'dhipaH krodhavazaM jagAma 6047003a saMkhye prahastaM nihataM nizamya; zokArditaH krodhaparItacetAH 6047003c uvAca tAn nairRtayodhamukhyAn; indro yathA cAmarayodhamukhyAn 6047004a nAvajJA ripave kAryA yair indrabalasUdanaH 6047004c sUditaH sainyapAlo me sAnuyAtraH sakuJjaraH 6047005a so 'haM ripuvinAzAya vijayAyAvicArayan 6047005c svayam eva gamiSyAmi raNazIrSaM tad adbhutam 6047006a adya tad vAnarAnIkaM rAmaM ca sahalakSmaNam 6047006c nirdahiSyAmi bANaughair vanaM dIptair ivAgnibhiH 6047007a sa evam uktvA jvalanaprakAzaM; rathaM turaMgottamarAjiyuktam 6047007c prakAzamAnaM vapuSA jvalantaM; samArurohAmararAjazatruH 6047008a sa zaGkhabherIpaTaha praNAdair; AsphoTitakSveDitasiMhanAdaiH 6047008c puNyaiH stavaiz cApy abhipUjyamAnas; tadA yayau rAkSasarAjamukhyaH 6047009a sa zailajImUtanikAza rUpair; mAMsAzanaiH pAvakadIptanetraiH 6047009c babhau vRto rAkSasarAjamukhyair; bhUtair vRto rudra ivAmarezaH 6047010a tato nagaryAH sahasA mahaujA; niSkramya tad vAnarasainyam ugram 6047010c mahArNavAbhrastanitaM dadarza; samudyataM pAdapazailahastam 6047011a tad rAkSasAnIkam atipracaNDam; Alokya rAmo bhujagendrabAhuH 6047011c vibhISaNaM zastrabhRtAM variSTham; uvAca senAnugataH pRthuzrIH 6047012a nAnApatAkAdhvajazastrajuSTaM; prAsAsizUlAyudhacakrajuSTam 6047012c sainyaM nagendropamanAgajuSTaM; kasyedam akSobhyam abhIrujuSTam 6047013a tatas tu rAmasya nizamya vAkyaM; vibhISaNaH zakrasamAnavIryaH 6047013c zazaMsa rAmasya balapravekaM; mahAtmanAM rAkSasapuMgavAnAm 6047014a yo 'sau gajaskandhagato mahAtmA; navoditArkopamatAmravaktraH 6047014c prakampayan nAgaziro 'bhyupaiti; hy akampanaM tv enam avehi rAjan 6047015a yo 'sau rathastho mRgarAjaketur; dhUnvan dhanuH zakradhanuHprakAzam 6047015c karIva bhAty ugravivRttadaMSTraH; sa indrajin nAma varapradhAnaH 6047016a yaz caiSa vindhyAstamahendrakalpo; dhanvI rathastho 'tiratho 'tivIryaH 6047016c visphArayaMz cApam atulyamAnaM; nAmnAtikAyo 'tivivRddhakAyaH 6047017a yo 'sau navArkoditatAmracakSur; Aruhya ghaNTAninadapraNAdam 6047017c gajaM kharaM garjati vai mahAtmA; mahodaro nAma sa eSa vIraH 6047018a yo 'sau hayaM kAJcanacitrabhANDam; Aruhya saMdhyAbhragiriprakAzam 6047018c prAsaM samudyamya marIcinaddhaM; pizAca eSAzanitulyavegaH 6047019a yaz caiSa zUlaM nizitaM pragRhya; vidyutprabhaM kiMkaravajravegam 6047019c vRSendram AsthAya giriprakAzam; AyAti so 'sau trizirA yazasvI 6047020a asau ca jImUtanikAza rUpaH; kumbhaH pRthuvyUDhasujAtavakSAH 6047020c samAhitaH pannagarAjaketur; visphArayan bhAti dhanur vidhUnvan 6047021a yaz caiSa jAmbUnadavajrajuSTaM; dIptaM sadhUmaM parighaM pragRhya 6047021c AyAti rakSobalaketubhUtaH; so 'sau nikumbho 'dbhutaghorakarmA 6047022a yaz caiSa cApAsizaraughajuSTaM; patAkinaM pAvakadIptarUpam 6047022c rathaM samAsthAya vibhAty udagro; narAntako 'sau nagazRGgayodhI 6047023a yaz caiSa nAnAvidhaghorarUpair; vyAghroSTranAgendramRgendravaktraiH 6047023c bhUtair vRto bhAti vivRttanetraiH; so 'sau surANAm api darpahantA 6047024a yatraitad indupratimaM vibhAtic; chattraM sitaM sUkSmazalAkam agryam 6047024c atraiSa rakSo'dhipatir mahAtmA; bhUtair vRto rudra ivAvabhAti 6047025a asau kirITI calakuNDalAsyo; nAgendravindhyopamabhImakAyaH 6047025c mahendravaivasvatadarpahantA; rakSo'dhipaH sUrya ivAvabhAti 6047026a pratyuvAca tato rAmo vibhISaNam ariMdamam 6047026c aho dIpto mahAtejA rAvaNo rAkSasezvaraH 6047027a Aditya iva duSprekSyo razmibhir bhAti rAvaNaH 6047027c suvyaktaM lakSaye hy asya rUpaM tejaHsamAvRtam 6047028a devadAnavavIrANAM vapur naivaMvidhaM bhavet 6047028c yAdRzaM rAkSasendrasya vapur etat prakAzate 6047029a sarve parvatasaMkAzAH sarve parvatayodhinaH 6047029c sarve dIptAyudhadharA yodhaz cAsya mahaujasaH 6047030a bhAti rAkSasarAjo 'sau pradIptair bhImavikramaiH 6047030c bhUtaiH parivRtas tIkSNair dehavadbhir ivAntakaH 6047031a evam uktvA tato rAmo dhanur AdAya vIryavAn 6047031c lakSmaNAnucaras tasthau samuddhRtya zarottamam 6047032a tataH sa rakSo'dhipatir mahAtmA; rakSAMsi tAny Aha mahAbalAni 6047032c dvAreSu caryAgRhagopureSu; sunirvRtAs tiSThata nirvizaGkAH 6047033a visarjayitvA sahasA tatas tAn; gateSu rakSaHsu yathAniyogam 6047033c vyadArayad vAnarasAgaraughaM; mahAjhaSaH pUrmam ivArNavaugham 6047034a tam ApatantaM sahasA samIkSya; dIpteSucApaM yudhi rAkSasendram 6047034c mahat samutpATya mahIdharAgraM; dudrAva rakSo'dhipatiM harIzaH 6047035a tac chailazRGgaM bahuvRkSasAnuM; pragRhya cikSepa nizAcarAya 6047035c tam ApatantaM sahasA samIkSya; bibheda bANais tapanIyapuGkhaiH 6047036a tasmin pravRddhottamasAnuvRkSe; zRGge vikIrNe patite pRthivyAm 6047036c mahAhikalpaM zaram antakAbhaM; samAdade rAkSasalokanAthaH 6047037a sa taM gRhItvAnilatulyavegaM; savisphuliGgajvalanaprakAzam 6047037c bANaM mahendrAzanitulyavegaM; cikSepa sugrIvavadhAya ruSTaH 6047038a sa sAyako rAvaNabAhumuktaH; zakrAzaniprakhyavapuH zitAgraH 6047038c sugrIvam AsAdya bibheda vegAd; guheritA kraucam ivograzaktiH 6047039a sa sAyakArto viparItacetAH; kUjan pRthivyAM nipapAta vIraH 6047039c taM prekSya bhUmau patitaM visaMjmaM; neduH prahRSTA yudhi yAtudhAnAH 6047040a tato gavAkSo gavayaH sudaMSTras; tatharSabho jyotimukho nalaz ca 6047040c zailAn samudyamya vivRddhakAyAH; pradudruvus taM prati rAkSasendram 6047041a teSAM prahArAn sa cakAra meghAn; rakSo'dhipo bANagaNaiH zitAgraiH 6047041c tAn vAnarendrAn api bANajAlair; bibheda jAmbUnadacitrapuGkhaiH 6047042a te vAnarendrAs tridazAribANair; bhinnA nipetur bhuvi bhImarUpAH 6047042c tatas tu tad vAnarasainyam ugraM; pracchAdayAm Asa sa bANajAlaiH 6047043a te vadhyamAnAH patitAgryavIrA; nAnadyamAnA bhayazalyaviddhAH 6047043c zAkhAmRgA rAvaNasAyakArtA; jagmuH zaraNyaM zaraNaM sma rAmam 6047044a tato mahAtmA sa dhanur dhanuSmAn; AdAya rAmaH saharA jagAma 6047044c taM lakSmaNaH prAJjalir abhyupetya; uvAca vAkyaM paramArthayuktam 6047045a kAmam AryaH suparyApto vadhAyAsya durAtmanaH 6047045c vidhamiSyAmy ahaM nIcam anujAnIhi mAM vibho 6047046a tam abravIn mahAtejA rAmaH satyaparAkramaH 6047046c gaccha yatnaparaz cApi bhava lakSmaNa saMyuge 6047047a rAvaNo hi mahAvIryo raNe 'dbhutaparAkramaH 6047047c trailokyenApi saMkruddho duSprasahyo na saMzayaH 6047048a tasya cchidrANi mArgasva svacchidrANi ca gopaya 6047048c cakSuSA dhanuSA yatnAd rakSAtmAnaM samAhitaH 6047049a rAghavasya vacaH zrutvA saMpariSvajya pUjya ca 6047049c abhivAdya tato rAmaM yayau saumitrir Ahavam 6047050a sa rAvaNaM vAraNahastabAhur; dadarza dIptodyatabhImacApam 6047050c pracchAdayantaM zaravRSTijAlais; tAn vAnarAn bhinnavikIrNadehAn 6047051a tam Alokya mahAtejA hanUmAn mArutAtmajA 6047051c nivArya zarajAlAni pradudrAva sa rAvaNam 6047052a rathaM tasya samAsAdya bhujam udyamya dakSiNam 6047052c trAsayan rAvaNaM dhImAn hanUmAn vAkyam abravIt 6047053a devadAnavagandharvA yakSAz ca saha rAkSasaiH 6047053c avadhyatvAt tvayA bhagnA vAnarebhyas tu te bhayam 6047054a eSa me dakSiNo bAhuH paJcazAkhaH samudyataH 6047054c vidhamiSyati te dehAd bhUtAtmAnaM ciroSitam 6047055a zrutvA hanUmato vAkyaM rAvaNo bhImavikramaH 6047055c saMraktanayanaH krodhAd idaM vacanam abravIt 6047056a kSipraM prahara niHzaGkaM sthirAM kIrtim avApnuhi 6047056c tatas tvAM jJAtivikrAntaM nAzayiSyAmi vAnara 6047057a rAvaNasya vacaH zrutvA vAyusUnur vaco 'bravIt 6047057c prahRtaM hi mayA pUrvam akSaM smara sutaM tava 6047058a evam ukto mahAtejA rAvaNo rAkSasezvaraH 6047058c AjaghAnAnilasutaM talenorasi vIryavAn 6047059a sa talAbhihatas tena cacAla ca muhur muhuH 6047059c AjaghAnAbhisaMkruddhas talenaivAmaradviSam 6047060a tatas talenAbhihato vAnareNa mahAtmanA 6047060c dazagrIvaH samAdhUto yathA bhUmicale 'calaH 6047061a saMgrAme taM tathA dRSTva rAvaNaM talatADitam 6047061c RSayo vAnarAH siddhA nedur devAH sahAsurAH 6047062a athAzvasya mahAtejA rAvaNo vAkyam abravIt 6047062c sAdhu vAnaravIryeNa zlAghanIyo 'si me ripuH 6047063a rAvaNenaivam uktas tu mArutir vAkyam abravIt 6047063c dhig astu mama vIryaM tu yat tvaM jIvasi rAvaNa 6047064a sakRt tu praharedAnIM durbuddhe kiM vikatthase 6047064c tatas tvAM mAmako muSTir nayiSyAmi yathAkSayam 6047064e tato mArutivAkyena krodhas tasya tadAjvalat 6047065a saMraktanayano yatnAn muSTim udyamya dakSiNam 6047065c pAtayAm Asa vegena vAnarorasi vIryavAn 6047065e hanUmAn vakSasi vyUdhe saMcacAla hataH punaH 6047066a vihvalaM taM tadA dRSTvA hanUmantaM mahAbalam 6047066c rathenAtirathaH zIghraM nIlaM prati samabhyagAt 6047067a pannagapratimair bhImaiH paramarmAtibhedibhiH 6047067c zarair AdIpayAm Asa nIlaM haricamUpatim 6047068a sa zaraughasamAyasto nIlaH kapicamUpatiH 6047068c kareNaikena zailAgraM rakSo'dhipataye 'sRjat 6047069a hanUmAn api tejasvI samAzvasto mahAmanAH 6047069c viprekSamANo yuddhepsuH saroSam idam abravIt 6047070a nIlena saha saMyuktaM rAvaNaM rAkSasezvaram 6047070c anyena yudhyamAnasya na yuktam abhidhAvanam 6047071a rAvaNo 'pi mahAtejAs tac chRGgaM saptabhiH zaraiH 6047071c AjaghAna sutIkSNAgrais tad vikIrNaM papAta ha 6047072a tad vikIrNaM gireH zRGgaM dRSTvA haricamUpatiH 6047072c kAlAgnir iva jajvAla krodhena paravIrahA 6047073a so 'zvakarNAn dhavAn sAlAMz cUtAMz cApi supuSpitAn 6047073c anyAMz ca vividhAn vRkSAn nIlaz cikSepa saMyuge 6047074a sa tAn vRkSAn samAsAdya praticiccheda rAvaNaH 6047074c abhyavarSat sughoreNa zaravarSeNa pAvakim 6047075a abhivRSTaH zaraugheNa megheneva mahAcalaH 6047075c hrasvaM kRtvA tadA rUpaM dhvajAgre nipapAta ha 6047076a pAvakAtmajam Alokya dhvajAgre samavasthitam 6047076c jajvAla rAvaNaH krodhAt tato nIlo nanAda ha 6047077a dhvajAgre dhanuSaz cAgre kirITAgre ca taM harim 6047077c lakSmaNo 'tha hanUmAMz ca dRSTvA rAmaz ca vismitAH 6047078a rAvaNo 'pi mahAtejAH kapilAghavavismitaH 6047078c astram AhArayAm Asa dIptam Agneyam adbhutam 6047079a tatas te cukruzur hRSTA labdhalakSyAH plavaMgamAH 6047079c nIlalAghavasaMbhrAntaM dRSTvA rAvaNam Ahave 6047080a vAnarANAM ca nAdena saMrabdho rAvaNas tadA 6047080c saMbhramAviSTahRdayo na kiM cit pratyapadyata 6047081a AgneyenAtha saMyuktaM gRhItvA rAvaNaH zaram 6047081c dhvajazIrSasthitaM nIlam udaikSata nizAcaraH 6047082a tato 'bravIn mahAtejA rAvaNo rAkSasezvaraH 6047082c kape lAghavayukto 'si mAyayA parayAnayA 6047083a jIvitaM khalu rakSasva yadi zaknoSi vAnara 6047083c tAni tAny AtmarUpANi sRjase tvam anekazaH 6047084a tathApi tvAM mayA muktaH sAyako 'straprayojitaH 6047084c jIvitaM parirakSantaM jIvitAd bhraMzayiSyati 6047085a evam uktvA mahAbAhU rAvaNo rAkSasezvaraH 6047085c saMdhAya bANam astreNa camUpatim atADayat 6047086a so 'strayuktena bANena nIlo vakSasi tADitaH 6047086c nirdahyamAnaH sahasA nipapAta mahItale 6047087a pitRmAhAtmya saMyogAd Atmanaz cApi tejasA 6047087c jAnubhyAm apatad bhUmau na ca prANair vyayujyata 6047088a visaMjJaM vAnaraM dRSTvA dazagrIvo raNotsukaH 6047088c rathenAmbudanAdena saumitrim abhidudruve 6047089a tam Aha saumitrir adInasattvo; visphArayantaM dhanur aprameyam 6047089c anvehi mAm eva nizAcarendra; na vAnarAMs tvaM prati yoddhum arhasi 6047090a sa tasya vAkyaM paripUrNaghoSaM; jyAzabdam ugraM ca nizamya rAjA 6047090c AsAdya saumitrim avasthitaM taM; kopAnvitaM vAkyam uvAca rakSaH 6047091a diSTyAsi me rAghava dRSTimArgaM; prApto 'ntagAmI viparItabuddhiH 6047091c asmin kSaNe yAsyasi mRtyudezaM; saMsAdyamAno mama bANajAlaiH 6047092a tam Aha saumitrir avismayAno; garjantam udvRttasitAgradaMSTram 6047092c rAjan na garjanti mahAprabhAvA; vikatthase pApakRtAM variSTha 6047093a jAnAmi vIryaM tava rAkSasendra; balaM pratApaM ca parAkramaM ca 6047093c avasthito 'haM zaracApapANir; Agaccha kiM moghavikatthanena 6047094a sa evam uktaH kupitaH sasarja; rakSo'dhipaH saptazarAn supuGkhAn 6047094c tA&l lakSmaNaH kAJcanacitrapuGkhaiz; ciccheda bANair nizitAgradhAraiH 6047095a tAn prekSamANaH sahasA nikRttAn; nikRttabhogAn iva pannagendrAn 6047095c laGkezvaraH krodhavazaM jagAma; sasarja cAnyAn nizitAn pRSatkAn 6047096a sa bANavarSaM tu vavarSa tIvraM; rAmAnujaH kArmukasaMprayuktam 6047096c kSurArdhacandrottamakarNibhallaiH; zarAMz ca ciccheda na cukSubhe ca 6047097a sa lakSmaNaz cAzu zarAJ zitAgrAn; mahendravajrAzanitulyavegAn 6047097c saMdhAya cApe jvalanaprakAzAn; sasarja rakSo'dhipater vadhAya 6047098a sa tAn praciccheda hi rAkSasendraz; chittvA ca tA&l lakSmaNam AjaghAna 6047098c zareNa kAlAgnisamaprabheNa; svayambhudattena lalATadeze 6047099a sa lakSmaNo rAvaNasAyakArtaz; cacAla cApaM zithilaM pragRhya 6047099c punaz ca saMjJAM pratilabhya kRcchrAc; ciccheda cApaM tridazendrazatroH 6047100a nikRttacApaM tribhir AjaghAna; bANais tadA dAzarathiH zitAgraiH 6047100c sa sAyakArto vicacAla rAjA; kRcchrAc ca saMjJAM punar AsasAda 6047101a sa kRttacApaH zaratADitaz ca; svedArdragAtro rudhirAvasiktaH 6047101c jagrAha zaktiM samudagrazaktiH; svayambhudattAM yudhi devazatruH 6047102a sa tAM vidhUmAnalasaMnikAzAM; vitrAsanIM vAnaravAhinInAm 6047102c cikSepa zaktiM tarasA jvalantIM; saumitraye rAkSasarASTranAthaH 6047103a tAm ApatantIM bharatAnujo 'strair; jaghAna bANaiz ca hutAgnikalpaiH 6047103c tathApi sA tasya viveza zaktir; bhujAntaraM dAzarather vizAlam 6047104a zaktyA brAmyA tu saumitris tADitas tu stanAntare 6047104c viSNor acintyaM svaM bhAgam AtmAnaM pratyanusmarat 6047105a tato dAnavadarpaghnaM saumitriM devakaNTakaH 6047105c taM pIDayitvA bAhubhyAm aprabhur laGghane 'bhavat 6047106a himavAn mandaro merus trailokyaM vA sahAmaraiH 6047106c zakyaM bhujAbhyAm uddhartuM na saMkhye bharatAnujaH 6047107a athainaM vaiSNavaM bhAgaM mAnuSaM deham Asthitam 6047107c visaMjJaM lakSmaNaM dRSTvA rAvaNo vismito 'bhavat 6047108a atha vAyusutaH kruddho rAvaNaM samabhidravat 6047108c AjaghAnorasi kruddho vajrakalpena muSTinA 6047109a tena muSTiprahAreNa rAvaNo rAkSasezvaraH 6047109c jAnubhyAm apatad bhUmau cacAla ca papAta ca 6047110a visaMjJaM rAvaNaM dRSTvA samare bhImavikramam 6047110c RSayo vAnarAz caiva nedur devAH savAsavAH 6047111a hanUmAn api tejasvI lakSmaNaM rAvaNArditam 6047111c anayad rAghavAbhyAzaM bAhubhyAM parigRhya tam 6047112a vAyusUnoH suhRttvena bhaktyA paramayA ca saH 6047112c zatrUNAm aprakampyo 'pi laghutvam agamat kapeH 6047113a taM samutsRjya sA zaktiH saumitriM yudhi durjayam 6047113c rAvaNasya rathe tasmin sthAnaM punar upAgamat 6047114a rAvaNo 'pi mahAtejAH prApya saMjJAM mahAhave 6047114c Adade nizitAn bANAJ jagrAha ca mahad dhanuH 6047115a Azvastaz ca vizalyaz ca lakSmaNaH zatrusUdanaH 6047115c viSNor bhAgam amImAMsyam AtmAnaM pratyanusmaran 6047116a nipAtitamahAvIrAM vAnarANAM mahAcamUm 6047116c rAghavas tu raNe dRSTvA rAvaNaM samabhidravat 6047117a athainam upasaMgamya hanUmAn vAkyam abravIt 6047117c mama pRSThaM samAruhya rakSasaM zAstum arhasi 6047118a tac chrutvA rAghavo vAkyaM vAyuputreNa bhASitam 6047118c Arohat sahasA zUro hanUmantaM mahAkapim 6047118e rathasthaM rAvaNaM saMkhye dadarza manujAdhipaH 6047119a tam Alokya mahAtejAH pradudrAva sa rAghavaH 6047119c vairocanam iva kruddho viSNur abhyudyatAyudhaH 6047120a jyAzabdam akarot tIvraM vajraniSpeSanisvanam 6047120c girA gambhIrayA rAmo rAkSasendram uvAca ha 6047121a tiSTha tiSTha mama tvaM hi kRtvA vipriyam IdRzam 6047121c kva nu rAkSasazArdUla gato mokSam avApsyasi 6047122a yadIndravaivasvata bhAskarAn vA; svayambhuvaizvAnarazaMkarAn vA 6047122c gamiSyasi tvaM daza vA dizo vA; tathApi me nAdya gato vimokSyase 6047123a yaz caiSa zaktyAbhihatas tvayAdya; icchan viSAdaM sahasAbhyupetaH 6047123c sa eSa rakSogaNarAja mRtyuH; saputradArasya tavAdya yuddhe 6047124a rAghavasya vacaH zrutvA rAkSasendro mahAkapim 6047124c AjaghAna zarais tIkSNaiH kAlAnalazikhopamaiH 6047125a rAkSasenAhave tasya tADitasyApi sAyakaiH 6047125c svabhAvatejoyuktasya bhUyas tejo vyavardhata 6047126a tato rAmo mahAtejA rAvaNena kRtavraNam 6047126c dRSTvA plavagazArdUlaM krodhasya vazam eyivAn 6047127a tasyAbhisaMkramya rathaM sacakraM; sAzvadhvajacchatramahApatAkam 6047127c sasArathiM sAzanizUlakhaDgaM; rAmaH praciccheda zaraiH supuGkhaiH 6047128a athendrazatruM tarasA jaghAna; bANena vajrAzanisaMnibhena 6047128c bhujAntare vyUDhasujAtarUpe; vajreNa meruM bhagavAn ivendraH 6047129a yo vajrapAtAzanisaMnipAtAn; na cukSubhe nApi cacAla rAjA 6047129c sa rAmabANAbhihato bhRzArtaz; cacAla cApaM ca mumoca vIraH 6047130a taM vihvalantaM prasamIkSya rAmaH; samAdade dIptam athArdhacandram 6047130c tenArkavarNaM sahasA kirITaM; ciccheda rakSo'dhipater mahAtmAH 6047131a taM nirviSAzIviSasaMnikAzaM; zAntArciSaM sUryam ivAprakAzam 6047131c gatazriyaM kRttakirITakUTam; uvAca rAmo yudhi rAkSasendram 6047132a kRtaM tvayA karma mahat subhImaM; hatapravIraz ca kRtas tvayAham 6047132c tasmAt parizrAnta iti vyavasya; na tvaM zarair mRtyuvazaM nayAmi 6047133a sa evam ukto hatadarpaharSo; nikRttacApaH sa hatAzvasUtaH 6047133c zarArditaH kRttamahAkirITo; viveza laGkAM sahasA sma rAjA 6047134a tasmin praviSTe rajanIcarendre; mahAbale dAnavadevazatrau 6047134c harIn vizalyAn sahalakSmaNena; cakAra rAmaH paramAhavAgre 6047135a tasmin prabhagne tridazendrazatrau; surAsurA bhUtagaNA dizaz ca 6047135c sasAgarAH sarSimahoragAz ca; tathaiva bhUmyambucarAz ca hRSTAH 6048001a sa pravizya purIM laGkAM rAmabANabhayArditaH 6048001c bhagnadarpas tadA rAjA babhUva vyathitendriyaH 6048002a mAtaMga iva siMhena garuDeneva pannagaH 6048002c abhibhUto 'bhavad rAjA rAghaveNa mahAtmanA 6048003a brahmadaNDaprakAzAnAM vidyutsadRzavarcasAm 6048003c smaran rAghavabANAnAM vivyathe rAkSasezvaraH 6048004a sa kAJcanamayaM divyam Azritya paramAsanam 6048004c vikprekSamANo rakSAMsi rAvaNo vAkyam abravIt 6048005a sarvaM tat khalu me moghaM yat taptaM paramaM tapaH 6048005c yat samAno mahendreNa mAnuSeNAsmi nirjitaH 6048006a idaM tad brahmaNo ghoraM vAkyaM mAm abhyupasthitam 6048006c mAnuSebhyo vijAnIhi bhayaM tvam iti tat tathA 6048007a devadAnavagandharvair yakSarAkSasapannagaiH 6048007c avadhyatvaM mayA prAptaM mAnuSebhyo na yAcitam 6048008a etad evAbhyupAgamya yatnaM kartum ihArhatha 6048008c rAkSasAz cApi tiSThantu caryAgopuramUrdhasu 6048009a sa cApratimagambhIro devadAnavadarpahA 6048009c brahmazApAbhibhUtas tu kumbhakarNo vibodhyatAm 6048010a sa parAjitam AtmAnaM prahastaM ca niSUditam 6048010c jJAtvA rakSobalaM bhImam Adideza mahAbalaH 6048011a dvAreSu yatnaH kriyatAM prAkArAz cAdhiruhyatAm 6048011c nidrAvazasamAviSTaH kumbhakarNo vibodhyatAm 6048012a nava SaT sapta cASTau ca mAsAn svapiti rAkSasaH 6048012c taM tu bodhayata kSipraM kumbhakarNaM mahAbalam 6048013a sa hi saMkhye mahAbAhuH kakudaM sarvarakSasAm 6048013c vAnarAn rAjaputrau ca kSipram eva vadhiSyati 6048014a kumbhakarNaH sadA zete mUDho grAmyasukhe rataH 6048014c rAmeNAbhinirastasya saMgrAmo 'smin sudAruNe 6048015a bhaviSyati na me zokaH kumbhakarNe vibodhite 6048015c kiM kariSyAmy ahaM tena zakratulyabalena hi 6048016a IdRze vyasane prApte yo na sAhyAya kalpate 6048016c te tu tad vacanaM zrutvA rAkSasendrasya rAkSasAH 6048017a jagmuH paramasaMbhrAntAH kumbhakarNanivezanam 6048017c te rAvaNasamAdiSTA mAMsazoNitabhojanAH 6048018a gandhamAlyAMs tathA bhakSyAn AdAya sahasA yayuH 6048018c tAM pravizya mahAdvArAM sarvato yojanAyatAm 6048019a kumbhakarNaguhAM ramyAM sarvagandhapravAhinIm 6048019c pratiSThamAnAH kRcchreNa yatnAt pravivizur guhAm 6048020a tAM pravizya guhAM ramyAM zubhAM kAJcanakuTTimAm 6048020c dadRzur nairRtavyAghraM zayAnaM bhImadarzanam 6048021a te tu taM vikRtaM suptaM vikIrNam iva parvatam 6048021c kumbhakarNaM mahAnidraM sahitAH pratyabodhayan 6048022a UrdhvaromAJcitatanuM zvasantam iva pannagam 6048022c trAsayantaM mahAzvAsaiH zayAnaM bhImadarzanam 6048023a bhImanAsApuTaM taM tu pAtAlavipulAnanam 6048023c dadRzur nairRtavyAghraM kumbhakarNaM mahAbalam 6048024a tataz cakrur mahAtmAnaH kumbhakarNAgratas tadA 6048024c mAMsAnAM merusaMkAzaM rAziM paramatarpaNam 6048025a mRgANAM mahiSANAM ca varAhANAM ca saMcayAn 6048025c cakrur nairRtazArdUlA rAzimann asya cAdbhutam 6048026a tataH zoNitakumbhAMz ca madyAni vividhAni ca 6048026c purastAt kumbhakarNasya cakrus tridazazatravaH 6048027a lilipuz ca parArdhyena candanena paraMtapam 6048027c divyair AcchAdayAm Asur mAlyair gandhaiH sugandhibhiH 6048028a dhUpaM sugandhaM sasRjus tuSTuvuz ca paraMtapam 6048028c jaladA iva conedur yAtudhAnAH sahasrazaH 6048029a zaGkhAn ApUrayAm AsuH zazAGkasadRzaprabhAn 6048029c tumulaM yugapac cApi vineduz cApy amarSitAH 6048030a nedur AsphoTayAm Asuz cikSipus te nizAcarAH 6048030c kumbhakarNavibodhArthaM cakrus te vipulaM svanam 6048031a sazaGkhabherIpaTahapraNAdam; AsphoTitakSveDitasiMhanAdam 6048031c dizo dravantas tridivaM kirantaH; zrutvA vihaMgAH sahasA nipetuH 6048032a yadA bhRzaM tair ninadair mahAtmA; na kumbhakarNo bubudhe prasuptaH 6048032c tato musuNDImusalAni sarve; rakSogaNAs te jagRhur gadAz ca 6048033a taM zailazRGgair musalair gadAbhir; vRkSais talair mudgaramuSTibhiz ca 6048033c sukhaprasuptaM bhuvi kumbhakarNaM; rakSAMsy udagrANi tadA nijaghnuH 6048034a tasya nizvAsavAtena kumbhakarNasya rakSasaH 6048034c rAkSasA balavanto 'pi sthAtuM nAzaknuvan puraH 6048035a tato 'sya purato gADhaM rAkSasA bhImavikramAH 6048035c mRdaGgapaNavAn bherIH zaGkhakumbhagaNAMs tathA 6048035e dazarAkSasasAhasraM yugapat paryavAdayan 6048036a nIlAJjanacayAkAraM te tu taM pratyabodhayan 6048036c abhighnanto nadantaz ca naiva saMvivide tu saH 6048037a yadA cainaM na zekus te pratibodhayituM tadA 6048037c tato gurutaraM yatnaM dAruNaM samupAkraman 6048038a azvAn uSTrAn kharAn nAgAJ jaghnur daNDakazAGkuzaiH 6048038c bherIzaGkhamRdaGgAMz ca sarvaprANair avAdayan 6048039a nijaghnuz cAsya gAtrANi mahAkASThakaTaM karaiH 6048039c mudgarair musalaiz caiva sarvaprANasamudyataiH 6048040a tena zabdena mahatA laGkA samabhipUritA 6048040c saparvatavanA sarvA so 'pi naiva prabudhyate 6048041a tataH sahasraM bherINAM yugapat samahanyata 6048041c mRSTakAJcanakoNAnAm asaktAnAM samantataH 6048042a evam apy atinidras tu yadA naiva prabudhyata 6048042c zApasya vazam Apannas tataH kruddhA nizAcarAH 6048043a mahAkrodhasamAviSTAH sarve bhImaparAkramAH 6048043c tad rakSobodhayiSyantaz cakrur anye parAkramam 6048044a anye bherIH samAjaghnur anye cakrur mahAsvanam 6048044c kezAn anye pralulupuH karNAv anye dazanti ca 6048044e na kumbhakarNaH paspande mahAnidrAvazaM gataH 6048045a anye ca balinas tasya kUTamudgarapANayaH 6048045c mUrdhni vakSasi gAtreSu pAtayan kUTamudgarAn 6048046a rajjubandhanabaddhAbhiH zataghnIbhiz ca sarvataH 6048046c vadhyamAno mahAkAyo na prAbudhyata rAkSasaH 6048047a vAraNAnAM sahasraM tu zarIre 'sya pradhAvitam 6048047c kumbhakarNas tato buddhaH sparzaM param abudhyata 6048048a sa pAtyamAnair girizRGgavRkSair; acintayaMs tAn vipulAn prahArAn 6048048c nidrAkSayAt kSudbhayapIDitaz ca; vijRmbhamANaH sahasotpapAta 6048049a sa nAgabhogAcalazRGgakalpau; vikSipya bAhU girizRGgasArau 6048049c vivRtya vaktraM vaDavAmukhAbhaM; nizAcaro 'sau vikRtaM jajRmbhe 6048050a tasya jAjRmbhamANasya vaktraM pAtAlasaMnibham 6048050c dadRze meruzRGgAgre divAkara ivoditaH 6048051a vijRmbhamANo 'tibalaH pratibuddho nizAcaraH 6048051c nizvAsaz cAsya saMjajJe parvatAd iva mArutaH 6048052a rUpam uttiSThatas tasya kumbhakarNasya tad babhau 6048052c tapAnte sabalAkasya meghasyeva vivarSataH 6048053a tasya dIptAgnisadRze vidyutsadRzavarcasI 6048053c dadRzAte mahAnetre dIptAv iva mahAgrahau 6048054a Adad bubhukSito mAMsaM zoNitaM tRSito 'pibat 6048054c medaH kumbhaM ca madyaM ca papau zakraripus tadA 6048055a tatas tRpta iti jJAtvA samutpetur nizAcarAH 6048055c zirobhiz ca praNamyainaM sarvataH paryavArayan 6048056a sa sarvAn sAntvayAm Asa nairRtAn nairRtarSabhaH 6048056c bodhanAd vismitaz cApi rAkSasAn idam abravIt 6048057a kimartham aham Ahatya bhavadbhiH pratibodhitaH 6048057c kaccit sukuzalaM rAjJo bhayaM vA neha kiM cana 6048058a atha vA dhruvam anyebhyo bhayaM param upasthitam 6048058c yadartham eva tvaritair bhavadbhiH pratibodhitaH 6048059a adya rAkSasarAjasya bhayam utpATayAmy aham 6048059c pAtayiSye mahendraM vA zAtayiSye tathAnalam 6048060a na hy alpakAraNe suptaM bodhayiSyati mAM bhRzam 6048060c tad AkhyAtArthatattvena matprabodhanakAraNam 6048061a evaM bruvANaM saMrabdhaM kumbhakarNam ariMdamam 6048061c yUpAkSaH sacivo rAjJaH kRtAJjalir uvAca ha 6048062a na no devakRtaM kiM cid bhayam asti kadA cana 6048062c na daityadAnavebhyo vA bhayam asti hi tAdRzam 6048062e yAdRzaM mAnuSaM rAjan bhayam asmAn upasthitam 6048063a vAnaraiH parvatAkArair laGkeyaM parivAritA 6048063c sItAharaNasaMtaptAd rAmAn nas tumulaM bhayam 6048064a ekena vAnareNeyaM pUrvaM dagdhA mahApurI 6048064c kumAro nihataz cAkSaH sAnuyAtraH sakuJjaraH 6048065a svayaM rakSo'dhipaz cApi paulastyo devakaNTakaH 6048065c mRteti saMyuge muktArAmeNAdityatejasA 6048066a yan na devaiH kRto rAjA nApi daityair na dAnavaiH 6048066c kRtaH sa iha rAmeNa vimuktaH prANasaMzayAt 6048067a sa yUpAkSavacaH zrutvA bhrAtur yudhi parAjayam 6048067c kumbhakarNo vivRttAkSo yUpAkSam idam abravIt 6048068a sarvam adyaiva yUpAkSa harisainyaM salakSmaNam 6048068c rAghavaM ca raNe hatvA pazcAd drakSyAmi rAvaNam 6048069a rAkSasAMs tarpayiSyAmi harINAM mAMsazoNitaiH 6048069c rAmalakSmaNayoz cApi svayaM pAsyAmi zoNitam 6048070a tat tasya vAkyaM bruvato nizamya; sagarvitaM roSavivRddhadoSam 6048070c mahodaro nairRtayodhamukhyaH; kRtAJjalir vAkyam idaM babhASe 6048071a rAvaNasya vacaH zrutvA guNadoSu vimRzya ca 6048071c pazcAd api mahAbAho zatrUn yudhi vijeSyasi 6048072a mahodaravacaH zrutvA rAkSasaiH parivAritaH 6048072c kumbhakarNo mahAtejAH saMpratasthe mahAbalaH 6048073a taM samutthApya bhImAkSaM bhImarUpaparAkramam 6048073c rAkSasAs tvaritA jagmur dazagrIvanivezanam 6048074a tato gatvA dazagrIvam AsInaM paramAsane 6048074c Ucur baddhAJjalipuTAH sarva eva nizAcarAH 6048075a prabuddhaH kumbhakarNo 'sau bhrAtA te rAkSasarSabha 6048075c kathaM tatraiva niryAtu drakSyase tam ihAgatam 6048076a rAvaNas tv abravId dhRSTo yathAnyAyaM ca pUjitam 6048076c draSTum enam ihecchAmi yathAnyAyaM ca pUjitam 6048077a tathety uktvA tu te sarve punar Agamya rAkSasAH 6048077c kumbhakarNam idaM vAkyam UcU rAvaNacoditAH 6048078a draSTuM tvAM kAGkSate rAjA sarvarAkSasapuMgavaH 6048078c gamane kriyatAM buddhir bhrAtaraM saMpraharSaya 6048079a kumbhakarNas tu durdharSo bhrAtur AjJAya zAsanam 6048079c tathety uktvA mahAvIryaH zayanAd utpapAta ha 6048080a prakSAlya vadanaM hRSTaH snAtaH paramabhUSitaH 6048080c pipAsus tvarayAm Asa pAnaM balasamIraNam 6048081a tatas te tvaritAs tasya rAjSasA rAvaNAjJayA 6048081c madyaM bhakSyAMz ca vividhAn kSipram evopahArayan 6048082a pItvA ghaTasahasraM sa gamanAyopacakrame 6048083a ISatsamutkaTo mattas tejobalasamanvitaH 6048083c kumbhakarNo babhau hRSTaH kAlAntakayamopamaH 6048084a bhrAtuH sa bhavanaM gacchan rakSobalasamanvitaH 6048084c kumbhakarNaH padanyAsair akampayata medinIm 6048085a sa rAjamArgaM vapuSA prakAzayan; sahasrarazmir dharaNIm ivAMzubhiH 6048085c jagAma tatrAJjalimAlayA vRtaH; zatakratur geham iva svayambhuvaH 6048086a ke cic charaNyaM zaraNaM sma rAmaM; vrajanti ke cid vyathitAH patanti 6048086c ke cid dizaH sma vyathitAH prayAnti; ke cid bhayArtA bhuvi zerate sma 6048087a tam adrizRGgapratimaM kirITinaM; spRzantam Adityam ivAtmatejasA 6048087c vanaukasaH prekSya vivRddham adbhutaM; bhayArditA dudruvire tatas tataH 6049001a tato rAmo mahAtejA dhanur AdAya vIryavAn 6049001c kirITinaM mahAkAyaM kumbhakarNaM dadarza ha 6049002a taM dRSTvA rAkSasazreSThaM parvatAkAradarzanam 6049002c kramamANam ivAkAzaM purA nArAyaNaM prabhum 6049003a satoyAmbudasaMkAzaM kAJcanAGgadabhUSaNam 6049003c dRSTvA punaH pradudrAva vAnarANAM mahAcamUH 6049004a vidrutAM vAhinIM dRSTvA vardhamAnaM ca rAkSasaM 6049004c savismayam idaM rAmo vibhISaNam uvAca ha 6049005a ko 'sau parvatasaMkazaH kirITI harilocanaH 6049005c laGkAyAM dRzyate vIraH savidyud iva toyadaH 6049006a pRthivyAH ketubhUto 'sau mahAn eko 'tra dRzyate 6049006c yaM dRSTvA vAnarAH sarve vidravanti tatas tataH 6049007a AcakSva me mahAn ko 'sau rakSo vA yadi vAsuraH 6049007c na mayaivaMvidhaM bhUtaM dRSTapUrvaM kadA cana 6049008a sa pRSTo rAjaputreNa rAmeNAkliSTakAriNA 6049008c vibhISaNo mahAprAjJaH kAkutstham idam abravIt 6049009a yena vaivasvato yuddhe vAsavaz ca parAjitaH 6049009c saiSa vizravasaH putraH kumbhakarNaH pratApavAn 6049010a etena devA yudhi dAnavAz ca; yakSA bhujaMgAH pizitAzanAz ca 6049010c gandharvavidyAdharakiMnarAz ca; sahasrazo rAghava saMprabhagnAH 6049011a zUlapANiM virUpAkSaM kumbhakarNaM mahAbalam 6049011c hantuM na zekus tridazAH kAlo 'yam iti mohitAH 6049012a prakRtyA hy eSa tejasvI kumbhakarNo mahAbalaH 6049012c anyeSAM rAkSasendrANAM varadAnakRtaM balam 6049013a etena jAtamAtreNa kSudhArtena mahAtmanA 6049013c bhakSitAni sahasrANi sattvAnAM subahUny api 6049014a teSu saMbhakSyamANeSu prajA bhayanipIDitAH 6049014c yAnti sma zaraNaM zakraM tam apy arthaM nyavedayan 6049015a sa kumbhakarNaM kupito mahendro; jaghAna vajreNa zitena vajrI 6049015c sa zakravajrAbhihato mahAtmA; cacAla kopAc ca bhRzaM nanAda 6049016a tasya nAnadyamAnasya kumbhakarNasya dhImataH 6049016c zrutvA ninAdaM vitrastA bhUyo bhUmir vitatrase 6049017a tataH kopAn mahendrasya kumbhakarNo mahAbalaH 6049017c vikRSyairAvatAd dantaM jaghAnorasi vAsavam 6049018a kumbhakarNaprahArArto vicacAla sa vAsavaH 6049018c tato viSeduH sahasA devabrahmarSidAnavAH 6049019a prajAbhiH saha zakraz ca yayau sthAnaM svayambhuvaH 6049019c kumbhakarNasya daurAtmyaM zazaMsus te prajApateH 6049019e prajAnAM bhakSaNaM cApi devAnAM cApi dharSaNam 6049020a evaM prajA yadi tv eSa bhakSayiSyati nityazaH 6049020c acireNaiva kAlena zUnyo loko bhaviSyati 6049021a vAsavasya vacaH zrutvA sarvalokapitAmahaH 6049021c rakSAMsy AvAhayAm Asa kumbhakarNaM dadarza ha 6049022a kumbhakarNaM samIkSyaiva vitatrAsa prajApatiH 6049022c dRSTvA nizvasya caivedaM svayambhUr idam abravIt 6049023a dhruvaM lokavinAzAya paurastyenAsi nirmitaH 6049023c tasmAt tvam adya prabhRti mRtakalpaH zayiSyasi 6049023e brahmazApAbhibhUto 'tha nipapAtAgrataH prabhoH 6049024a tataH paramasaMbhrAnto rAvaNo vAkyam abravIt 6049024c vivRddhaH kAJcano vRkSaH phalakAle nikRtyate 6049025a na naptAraM svakaM nyAyyaM zaptum evaM prajApate 6049025c na mithyAvacanaz ca tvaM svapsyaty eSa na saMzayaH 6049025e kAlas tu kriyatAm asya zayane jAgare tathA 6049026a rAvaNasya vacaH zrutvA svayambhUr idam abravIt 6049026c zayitA hy eSa SaN mAsAn ekAhaM jAgariSyati 6049027a ekenAhnA tv asau vIraz caran bhUmiM bubhukSitaH 6049027c vyAttAsyo bhakSayel lokAn saMkruddha iva pAvakaH 6049028a so 'sau vyasanam ApannaH kumbhakarNam abodhayat 6049028c tvatparAkramabhItaz ca rAjA saMprati rAvaNaH 6049029a sa eSa nirgato vIraH zibirAd bhImavikramaH 6049029c vAnarAn bhRzasaMkruddho bhakSayan paridhAvati 6049030a kumbhakarNaM samIkSyaiva harayo vipradudruvuH 6049030c katham enaM raNe kruddhaM vArayiSyanti vAnarAH 6049031a ucyantAM vAnarAH sarve yantram etat samucchritam 6049031c iti vijJAya harayo bhaviSyantIha nirbhayAH 6049032a vibhISaNavacaH zrutvA hetumat sumukhodgatam 6049032c uvAca rAghavo vAkyaM nIlaM senApatiM tadA 6049033a gaccha sainyAni sarvANi vyUhya tiSThasva pAvake 6049033c dvArANy AdAya laGkAyAz caryAz cApy atha saMkramAn 6049034a zailazRGgANi vRkSAMz ca zilAz cApy upasaMharan 6049034c tiSThantu vAnarAH sarve sAyudhAH zailapANayaH 6049035a rAghaveNa samAdiSTo nIlo haricamUpatiH 6049035c zazAsa vAnarAnIkaM yathAvat kapikuJjaraH 6049036a tato gavAkSaH zarabho hanumAn aGgado nalaH 6049036c zailazRGgANi zailAbhA gRhItvA dvAram abhyayuH 6049037a tato harINAM tad anIkam ugraM; rarAja zailodyatavRkSahastam 6049037c gireH samIpAnugataM yathaiva; mahan mahAmbhodharajAlam ugram 6050001a sa tu rAkSasazArdUlo nidrAmadasamAkulaH 6050001c rAjamArgaM zriyA juSTaM yayau vipulavikramaH 6050002a rAkSasAnAM sahasraiz ca vRtaH paramadurjayaH 6050002c gRhebhyaH puSpavarSeNa kAryamANas tadA yayau 6050003a sa hemajAlavitataM bhAnubhAsvaradarzanam 6050003c dadarza vipulaM ramyaM rAkSasendranivezanam 6050004a sa tat tadA sUrya ivAbhrajAlaM; pravizya rakSo'dhipater nivezanam 6050004c dadarza dUre 'grajam AsanasthaM; svayambhuvaM zakra ivAsanastham 6050005a so 'bhigamya gRhaM bhrAtuH kakSyAm abhivigAhya ca 6050005c dadarzodvignam AsInaM vimAne puSpake gurum 6050006a atha dRSTvA dazagrIvaH kumbhakarNam upasthitam 6050006c tUrNam utthAya saMhRSTaH saMnikarSam upAnayat 6050007a athAsInasya paryaGke kumbhakarNo mahAbalaH 6050007c bhrAtur vavande caraNAM kiM kRtyam iti cAbravIt 6050007e utpatya cainaM mudito rAvaNaH pariSasvaje 6050008a sa bhrAtrA saMpariSvakto yathAvac cAbhinanditaH 6050008c kumbhakarNaH zubhaM divyaM pratipede varAsanam 6050009a sa tadAsanam Azritya kumbhakarNo mahAbalaH 6050009c saMraktanayanaH kopAd rAvaNaM vAkyam abravIt 6050010a kimartham aham AdRtya tvayA rAjan prabodhitaH 6050010c zaMsa kasmAd bhayaM te 'sti ko 'dya preto bhaviSyati 6050011a bhrAtaraM rAvaNaH kruddhaM kumbhakarNam avasthitam 6050011c ISat tu parivRttAbhyAM netrAbhyAM vAkyam abravIt 6050012a adya te sumahAn kAlaH zayAnasya mahAbala 6050012c sukhitas tvaM na jAnISe mama rAmakRtaM bhayam 6050013a eSa dAzarathI rAmaH sugrIvasahito balI 6050013c samudraM sabalas tIrtvA mUlaM naH parikRntati 6050014a hanta pazyasva laGkAyA vanAny upavanAni ca 6050014c setunA sukham Agamya vAnaraikArNavaM kRtam 6050015a ye rAkSasA mukhyatamA hatAs te vAnarair yudhi 6050015c vAnarANAM kSayaM yuddhe na pazyAmi kadA cana 6050016a sarvakSapitakozaM ca sa tvam abhyavapadya mAm 6050016c trAyasvemAM purIM laGkAM bAlavRddhAvazeSitAm 6050017a bhrAtur arthe mahAbAho kuru karma suduSkaram 6050017c mayaivaM noktapUrvo hi kaz cid bhrAtaH paraMtapa 6050017e tvayy asti mama ca snehaH parA saMbhAvanA ca me 6050018a devAsuravimardeSu bahuzo rAkSasarSabha 6050018c tvayA devAH prativyUhya nirjitAz cAsurA yudhi 6050018e na hi te sarvabhUteSu dRzyate sadRzo balI 6050019a kuruSva me priyahitam etad uttamaM; yathApriyaM priyaraNabAndhavapriya 6050019c svatejasA vidhama sapatnavAhinIM; zaradghanaM pavana ivodyato mahAn 6051001a tasya rAkSasarAjasya nizamya paridevitam 6051001c kumbhakarNo babhASe 'tha vacanaM prajahAsa ca 6051002a dRSTo doSo hi yo 'smAbhiH purA mantravinirNaye 6051002c hiteSv anabhiyuktena so 'yam AsAditas tvayA 6051003a zIghraM khalv abhyupetaM tvAM phalaM pApasya karmaNaH 6051003c nirayeSv eva patanaM yathA duSkRtakarmaNaH 6051004a prathamaM vai mahArAja kRtyam etad acintitam 6051004c kevalaM vIryadarpeNa nAnubandho vicAritaH 6051005a yaH pazcAt pUrvakAryANi kuryAd aizvaryam AsthitaH 6051005c pUrvaM cottarakAryANi na sa veda nayAnayau 6051006a dezakAlavihInAni karmANi viparItavat 6051006c kriyamANAni duSyanti havIMSy aprayateSv iva 6051007a trayANAM paJcadhA yogaM karmaNAM yaH prapazyati 6051007c sacivaiH samayaM kRtvA sa sabhye vartate pathi 6051008a yathAgamaM ca yo rAjA samayaM vicikIrSati 6051008c budhyate sacivAn buddhyA suhRdaz cAnupazyati 6051009a dharmam arthaM ca kAmaM ca sarvAn vA rakSasAM pate 6051009c bhajate puruSaH kAle trINi dvandvAni vA punaH 6051010a triSu caiteSu yac chreSThaM zrutvA tan nAvabudhyate 6051010c rAjA vA rAjamAtro vA vyarthaM tasya bahuzrutam 6051011a upapradAnaM sAntvaM vA bhedaM kAle ca vikramam 6051011c yogaM ca rakSasAM zreSTha tAv ubhau ca nayAnayau 6051012a kAle dharmArthakAmAn yaH saMmantrya sacivaiH saha 6051012c niSevetAtmavA&l loke na sa vyasanam ApnuyAt 6051013a hitAnubandham Alokya kAryAkAryam ihAtmanaH 6051013c rAjA sahArthatattvajJaiH sacivaiH saha jIvati 6051014a anabhijJAya zAstrArthAn puruSAH pazubuddhayaH 6051014c prAgalbhyAd vaktum icchanti mantreSv abhyantarIkRtAH 6051015a azAstraviduSAM teSAM na kAryam ahitaM vacaH 6051015c arthazAstrAnabhijJAnAM vipulAM zriyam icchatAm 6051016a ahitaM ca hitAkAraM dhArSTyAj jalpanti ye narAH 6051016c avekSya mantrabAhyAs te kartavyAH kRtyadUSaNAH 6051017a vinAzayanto bhartAraM sahitAH zatrubhir budhaiH 6051017c viparItAni kRtyAni kArayantIha mantriNaH 6051018a tAn bhartA mitrasaMkAzAn amitrAn mantranirNaye 6051018c vyavahAreNa jAnIyAt sacivAn upasaMhitAn 6051019a capalasyeha kRtyAni sahasAnupradhAvataH 6051019c chidram anye prapadyante krauJcasya kham iva dvijAH 6051020a yo hi zatrum avajJAya nAtmAnam abhirakSati 6051020c avApnoti hi so 'narthAn sthAnAc ca vyavaropyate 6051021a tat tu zrutvA dazagrIvaH kumbhakarNasya bhASitam 6051021c bhrukuTiM caiva saMcakre kruddhaz cainam uvAca ha 6051022a mAnyo gurur ivAcAryaH kiM mAM tvam anuzAsati 6051022c kim evaM vAkzramaM kRtvA kAle yuktaM vidhIyatAm 6051023a vibhramAc cittamohAd vA balavIryAzrayeNa vA 6051023c nAbhipannam idAnIM yad vyarthAs tasya punaH kRthAH 6051024a asmin kAle tu yad yuktaM tad idAnIM vidhIyatAm 6051024c mamApanayajaM doSaM vikrameNa samIkuru 6051025a yadi khalv asti me sneho bhrAtRtvaM vAvagacchasi 6051025c yadi vA kAryam etat te hRdi kAryatamaM matam 6051026a sa suhRdyo vipannArthaM dInam abhyavapadyate 6051026c sa bandhur yo 'panIteSu sAhAyyAyopakalpate 6051027a tam athaivaM bruvANaM tu vacanaM dhIradAruNam 6051027c ruSTo 'yam iti vijJAya zanaiH zlakSNam uvAca ha 6051028a atIva hi samAlakSya bhrAtaraM kSubhitendriyam 6051028c kumbhakarNaH zanair vAkyaM babhASe parisAntvayan 6051029a alaM rAkSasarAjendra saMtApam upapadya te 6051029c roSaM ca saMparityajya svastho bhavitum arhasi 6051030a naitan manasi kartavvyaM mayi jIvati pArthiva 6051030c tam ahaM nAzayiSyAmi yatkRte paritapyase 6051031a avazyaM tu hitaM vAcyaM sarvAvasthaM mayA tava 6051031c bandhubhAvAd abhihitaM bhrAtRsnehAc ca pArthiva 6051032a sadRzaM yat tu kAle 'smin kartuM snigdhena bandhunA 6051032c zatrUNAM kadanaM pazya kriyamANaM mayA raNe 6051033a adya pazya mahAbAho mayA samaramUrdhani 6051033c hate rAme saha bhrAtrA dravantIM harivAhinIm 6051034a adya rAmasya tad dRSTvA mayAnItaM raNAc chiraH 6051034c sukhIbhava mahAbAho sItA bhavatu duHkhitA 6051035a adya rAmasya pazyantu nidhanaM sumahat priyam 6051035c laGkAyAM rAkSasAH sarve ye te nihatabAndhavAH 6051036a adya zokaparItAnAM svabandhuvadhakAraNAt 6051036c zatror yudhi vinAzena karomy asrapramArjanam 6051037a adya parvatasaMkAzaM sasUryam iva toyadam 6051037c vikIrNaM pazya samare sugrIvaM plavagezvaram 6051038a na paraH preSaNIyas te yuddhAyAtula vikrama 6051038c aham utsAdayiSyAmi zatrUMs tava mahAbala 6051039a yadi zakro yadi yamo yadi pAvakamArutau 6051039c tAn ahaM yodhayiSyAmi kubera varuNAv api 6051040a girimAtrazarIrasya zitazUladharasya me 6051040c nardatas tIkSNadaMSTrasya bibhIyAc ca puraMdaraH 6051041a atha vA tyaktazastrasya mRdgatas tarasA ripUn 6051041c na me pratimukhe kaz cic chaktaH sthAtuM jijIviSuH 6051042a naiva zaktyA na gadayA nAsinA na zitaiH zaraiH 6051042c hastAbhyAm eva saMrabdho haniSyAmy api vajriNam 6051043a yadi me muSTivegaM sa rAghavo 'dya sahiSyati 6051043c tataH pAsyanti bANaughA rudhiraM rAghavasya te 6051044a cintayA bAdhyase rAjan kimarthaM mayi tiSThati 6051044c so 'haM zatruvinAzAya tava niryAtum udyataH 6051045a muJca rAmAd bhayaM rAjan haniSyAmIha saMyuge 6051045c rAghavaM lakSmaNaM caiva sugrIvaM ca mahAbalam 6051045e asAdhAraNam icchAmi tava dAtuM mahad yazaH 6051046a vadhena te dAzaratheH sukhAvahaM; sukhaM samAhartum ahaM vrajAmi 6051046c nihatya rAmaM sahalakSmaNena; khAdAmi sarvAn hariyUthamukhyAn 6051047a ramasva kAmaM piba cAgryavAruNIM; kuruSva kRtyAni vinIyatAM jvaraH 6051047c mayAdya rAme gamite yamakSayaM; cirAya sItA vazagA bhaviSyati 6052001a tad uktam atikAyasya balino bAhuzAlinaH 6052001c kumbhakarNasya vacanaM zrutvovAca mahodaraH 6052002a kumbhakarNakule jAto dhRSTaH prAkRtadarzanaH 6052002c avalipto na zaknoSi kRtyaM sarvatra veditum 6052003a na hi rAjA na jAnIte kumbhakarNa nayAnayau 6052003c tvaM tu kaizorakAd dhRSTaH kevalaM vaktum icchasi 6052004a sthAnaM vRddhiM ca hAniM ca dezakAlavibhAgavit 6052004c Atmanaz ca pareSAM ca budhyate rAkSasarSabha 6052005a yat tu zakyaM balavatA kartuM prAkRtabuddhinA 6052005c anupAsitavRddhena kaH kuryAt tAdRzaM budhaH 6052006a yAMs tu dharmArthakAmAMs tvaM bravISi pRthag AzrayAn 6052006c anuboddhuM svabhAvena na hi lakSaNam asti te 6052007a karma caiva hi sarveSAM kAraNAnAM prayojanam 6052007c zreyaH pApIyasAM cAtra phalaM bhavati karmaNAm 6052008a niHzreyasa phalAv eva dharmArthAv itarAv api 6052008c adharmAnarthayoH prAptiH phalaM ca pratyavAyikam 6052009a aihalaukikapAratryaM karma pumbhir niSevyate 6052009c karmANy api tu kalpyAni labhate kAmam AsthitaH 6052010a tatra kLptam idaM rAjJA hRdi kAryaM mataM ca naH 6052010c zatrau hi sAhasaM yat syAt kim ivAtrApanIyate 6052011a ekasyaivAbhiyAne tu hetur yaH prakRtas tvayA 6052011c tatrApy anupapannaM te vakSyAmi yad asAdhu ca 6052012a yena pUrvaM janasthAne bahavo 'tibalA hatAH 6052012c rAkSasA rAghavaM taM tvaM katham eko jayiSyasi 6052013a ye purA nirjitAs tena janasthAne mahaujasaH 6052013c rAkSasAMs tAn pure sarvAn bhItAn adyApi pazyasi 6052014a taM siMham iva saMkruddhaM rAmaM dazarathAtmajam 6052014c sarpaM suptam ivAbuddhyA prabodhayitum icchasi 6052015a jvalantaM tejasA nityaM krodhena ca durAsadam 6052015c kas taM mRtyum ivAsahyam AsAdayitum arhati 6052016a saMzayastham idaM sarvaM zatroH pratisamAsane 6052016c ekasya gamanaM tatra na hi me rocate tava 6052017a hInArthas tu samRddhArthaM ko ripuM prAkRto yathA 6052017c nizcitaM jIvitatyAge vazam Anetum icchati 6052018a yasya nAsti manuSyeSu sadRzo rAkSasottama 6052018c katham AzaMsase yoddhuM tulyenendravivasvatoH 6052019a evam uktvA tu saMrabdhaM kumbhakarNaM mahodaraH 6052019c uvAca rakSasAM madhye rAvaNo lokarAvaNam 6052020a labdhvA punas tAM vaidehIM kimarthaM tvaM prajalpasi 6052020c yadecchasi tadA sItA vazagA te bhaviSyati 6052021a dRSTaH kaz cid upAyo me sItopasthAnakArakaH 6052021c rucitaz cet svayA buddhyA rAkSasezvara taM zRNu 6052022a ahaM dvijihvaH saMhrAdI kumbhakarNo vitardanaH 6052022c paJcarAmavadhAyaite niryAntIty avaghoSaya 6052023a tato gatvA vayaM yuddhaM dAsyAmas tasya yatnataH 6052023c jeSyAmo yadi te zatrUn nopAyaiH kRtyam asti naH 6052024a atha jIvati naH zatrur vayaM ca kRtasaMyugAH 6052024c tataH samabhipatsyAmo manasA yat samIkSitum 6052025a vayaM yuddhAd ihaiSyAmo rudhireNa samukSitAH 6052025c vidArya svatanuM bANai rAmanAmAGkitaiH zitaiH 6052026a bhakSito rAghavo 'smAbhir lakSmaNaz ceti vAdinaH 6052026c tava pAdau grahISyAmas tvaM naH kAma prapUraya 6052027a tato 'vaghoSaya pure gajaskandhena pArthiva 6052027c hato rAmaH saha bhrAtrA sasainya iti sarvataH 6052028a prIto nAma tato bhUtvA bhRtyAnAM tvam ariMdama 6052028c bhogAMz ca parivArAMz ca kAmAMz ca vasudApaya 6052029a tato mAlyAni vAsAMsi vIrANAm anulepanam 6052029c peyaM ca bahu yodhebhyaH svayaM ca muditaH piba 6052030a tato 'smin bahulIbhUte kaulIne sarvato gate 6052030c pravizyAzvAsya cApi tvaM sItAM rahasi sAntvaya 6052030e dhanadhAnyaiz ca kAmaiz ca ratnaiz cainAM pralobhaya 6052031a anayopadhayA rAjan bhayazokAnubandhayA 6052031c akAmA tvadvazaM sItA naSTanAthA gamiSyati 6052032a raJjanIyaM hi bhartAraM vinaSTam avagamya sA 6052032c nairAzyAt strIlaghutvAc ca tvadvazaM pratipatsyate 6052033a sA purA sukhasaMvRddhA sukhArhA duHkhakarSitA 6052033c tvayy adhInaH sukhaM jJAtvA sarvathopagamiSyati 6052034a etat sunItaM mama darzanena; rAmaM hi dRSTvaiva bhaved anarthaH 6052034c ihaiva te setsyati motsuko bhUr; mahAn ayuddhena sukhasya lAbhaH 6052035a anaSTasainyo hy anavAptasaMzayo; ripUn ayuddhena jayaJ janAdhipa 6052035c yazaz ca puNyaM ca mahan mahIpate; zriyaM ca kIrtiM ca ciraM samaznute 6053001a sa tathoktas tu nirbhartsya kumbhakarNo mahodaram 6053001c abravId rAkSasazreSThaM bhrAtaraM rAvaNaM tataH 6053002a so 'haM tava bhayaM ghoraM vadhAt tasya durAtmanaH 6053002c rAmasyAdya pramArjAmi nirvairas tvaM sukhIbhava 6053003a garjanti na vRthA zUra nirjalA iva toyadAH 6053003c pazya saMpAdyamAnaM tu garjitaM yudhi karmaNA 6053004a na marSayati cAtmAnaM saMbhAvayati nAtmanA 6053004c adarzayitvA zUrAs tu karma kurvanti duSkaram 6053005a viklavAnAm abuddhInAM rAjJAM paNDitamAninAm 6053005c zRNvatAm Adita idaM tvadvidhAnAM mahodara 6053006a yuddhe kApuruSair nityaM bhavadbhiH priyavAdibhiH 6053006c rAjAnam anugacchadbhiH kRtyam etad vinAzitam 6053007a rAjazeSA kRtA laGkA kSINaH kozo balaM hatam 6053007c rAjAnam imam AsAdya suhRccihnam amitrakam 6053008a eSa niryAmy ahaM yuddham udyataH zatrunirjaye 6053008c durnayaM bhavatAm adya samIkartuM mahAhave 6053009a evam uktavato vAkyaM kumbhakarNasya dhImataH 6053009c pratyuvAca tato vAkyaM prahasan rAkSasAdhipaH 6053010a mahodaro 'yaM rAmAt tu paritrasto na saMzayaH 6053010c na hi rocayate tAta yuddhaM yuddhavizArada 6053011a kaz cin me tvatsamo nAsti sauhRdena balena ca 6053011c gaccha zatruvadhAya tvaM kumbhakarNajayAya ca 6053012a Adade nizitaM zUlaM vegAc chatrunibarhaNaH 6053012c sarvakAlAyasaM dIptaM taptakAJcanabhUSaNam 6053013a indrAzanisamaM bhImaM vajrapratimagauravam 6053013c devadAnavagandharvayakSakiMnarasUdanam 6053014a raktamAlya mahAdAma svataz codgatapAvakam 6053014c AdAya nizitaM zUlaM zatruzoNitaraJjitam 6053014e kumbhakarNo mahAtejA rAvaNaM vAkyam abravIt 6053015a gamiSyAmy aham ekAkI tiSThatv iha balaM mahat 6053015c adya tAn kSudhitaH kruddho bhakSayiSyAmi vAnarAn 6053016a kumbhakarNavacaH zrutvA rAvaNo vAkyam abravIt 6053016c sainyaiH parivRto gaccha zUlamudgalapANibhiH 6053017a vAnarA hi mahAtmAnaH zIghrAz ca vyavasAyinaH 6053017c ekAkinaM pramattaM vA nayeyur dazanaiH kSayam 6053018a tasmAt paramadurdharSaiH sainyaiH parivRto vraja 6053018c rakSasAm ahitaM sarvaM zatrupakSaM nisUdaya 6053019a athAsanAt samutpatya srajaM maNikRtAntarAm 6053019c Ababandha mahAtejAH kumbhakarNasya rAvaNaH 6053020a aGgadAn aGgulIveSTAn varANy AbharaNAni ca 6053020c hAraM ca zazisaMkAzam Ababandha mahAtmanaH 6053021a divyAni ca sugandhIni mAlyadAmAni rAvaNaH 6053021c zrotre cAsajjayAm Asa zrImatI cAsya kuNDale 6053022a kAJcanAGgadakeyUro niSkAbharaNabhUSitaH 6053022c kumbhakarNo bRhatkarNaH suhuto 'gnir ivAbabhau 6053023a zroNIsUtreNa mahatA mecakena virAjitaH 6053023c amRtotpAdane naddho bhujaMgeneva mandaraH 6053024a sa kAJcanaM bhArasahaM nivAtaM; vidyutprabhaM dIptam ivAtmabhAsA 6053024c AbadhyamAnaH kavacaM rarAja; saMdhyAbhrasaMvIta ivAdrirAjaH 6053025a sarvAbharaNanaddhAGgaH zUlapANiH sa rAkSasaH 6053025c trivikramakRtotsAho nArAyaNa ivAbabhau 6053026a bhrAtaraM saMpariSvajya kRtvA cApi pradakSiNam 6053026c praNamya zirasA tasmai saMpratasthe mahAbaliH 6053026e tam AzIrbhiH prazastAbhiH preSayAm Asa rAvaNaH 6053027a zaGkhadundubhinirghoSaiH sainyaiz cApi varAyudhaiH 6053027c taM gajaiz ca turaMgaiz ca syandanaiz cAmbudasvanaiH 6053027e anujagmur mahAtmAnaM rathino rathinAM varam 6053028a sarpair uSTraiH kharair azvaiH siMhadvipamRgadvijaiH 6053028c anujagmuz ca taM ghoraM kumbhakarNaM mahAbalam 6053029a sa puSpavarNair avakIryamANo; dhRtAtapatraH zitazUlapANiH 6053029c madotkaTaH zoNitagandhamatto; viniryayau dAnavadevazatruH 6053030a padAtayaz a bahavo mahAnAdA mahAbalAH 6053030c anvayU rAkSasA bhImA bhImAkSAH zastrapANayaH 6053031a raktAkSAH sumahAkAyA nIlAJjanacayopamAH 6053031c zUrAn udyamya khaDgAMz ca nizitAMz ca parazvadhAn 6053032a bahuvyAmAMz ca vipulAn kSepaNIyAn durAsadAn 6053032c tAlaskandhAMz ca vipulAn kSepaNIyAn durAsadAn 6053033a athAnyad vapur AdAya dAruNaM lomaharSaNam 6053033c niSpapAta mahAtejAH kumbhakarNo mahAbalaH 6053034a dhanuHzataparINAhaH sa SaTzatasamucchitaH 6053034c raudraH zakaTacakrAkSo mahAparvatasaMnibhaH 6053035a saMnipatya ca rakSAMsi dagdhazailopamo mahAn 6053035c kumbhakarNo mahAvaktraH prahasann idam abravIt 6053036a adya vAnaramukhyAnAM tAni yUthAni bhAgazaH 6053036c nirdahiSyAmi saMkruddhaH zalabhAn iva pAvakaH 6053037a nAparAdhyanti me kAmaM vAnarA vanacAriNaH 6053037c jAtir asmadvidhAnAM sA purodyAnavibhUSaNam 6053038a purarodhasya mUlaM tu rAghavaH sahalakSmaNaH 6053038c hate tasmin hataM sarvaM taM vadhiSyAmi saMyuge 6053039a evaM tasya bruvANasya kumbhakarNasya rAkSasAH 6053039c nAdaM cakrur mahAghoraM kampayanta ivArNavam 6053040a tasya niSpatatas tUrNaM kumbhakarNasya dhImataH 6053040c babhUvur ghorarUpANi nimittAni samantataH 6053041a ulkAzaniyutA meghA vineduz ca sudAruNAH 6053041c sasAgaravanA caiva vasudhA samakampata 6053042a ghorarUpAH zivA neduH sajvAlakavalair mukhaiH 6053042c maNDalAny apasavyAni babandhuz ca vihaMgamAH 6053043a niSpapAta ca gRdhre 'sya zUle vai pathi gacchataH 6053043c prAsphuran nayanaM cAsya savyo bAhur akampata 6053044a niSpapAta tadA coklA jvalantI bhImanisvanA 6053044c Adityo niSprabhaz cAsIn na pravAti sukho 'nilaH 6053045a acintayan mahotpAtAn utthitA&l lomaharSaNAn 6053045c niryayau kumbhakarNas tu kRtAntabalacoditaH 6053046a sa laGghayitvA prAkAraM padbhyAM parvatasaMnibhaH 6053046c dadarzAbhraghanaprakhyaM vAnarAnIkam adbhutam 6053047a te dRSTvA rAkSasazreSThaM vAnarAH parvatopamam 6053047c vAyununnA iva ghanA yayuH sarvA dizas tadA 6053048a tad vAnarAnIkam atipracaNDaM; dizo dravad bhinnam ivAbhrajAlam 6053048c sa kumbhakarNaH samavekSya harSAn; nanAda bhUyo ghanavad ghanAbhaH 6053049a te tasya ghoraM ninadaM nizamya; yathA ninAdaM divi vAridasya 6053049c petur dharaNyAM bahavaH plavaMgA; nikRttamUlA iva sAlavRkSAH 6053050a vipulaparighavAn sa kumbhakarNo; ripunidhanAya viniHsRto mahAtmA 6053050c kapi gaNabhayam Adadat subhImaM; prabhur iva kiMkaradaNDavAn yugAnte 6054001a sa nanAda mahAnAdaM samudram abhinAdayan 6054001c janayann iva nirghAtAn vidhamann iva parvatAn 6054002a tam avadhyaM maghavatA yamena varuNena ca 6054002c prekSya bhImAkSam AyAntaM vAnarA vipradudruvuH 6054003a tAMs tu vidravato dRSTvA vAliputro 'Ggado 'bravIt 6054003c nalaM nIlaM gavAkSaM ca kumudaM ca mahAbalam 6054004a AtmAnam atra vismRtya vIryANy abhijanAni ca 6054004c kva gacchata bhayatrastAH prAkRtA harayo yathA 6054005a sAdhu saumyA nivartadhvaM kiM prANAn parirakSatha 6054005c nAlaM yuddhAya vai rakSo mahatIyaM vibhISikAH 6054006a mahatIm utthitAm enAM rAkSasAnAM vibhISikAm 6054006c vikramAd vidhamiSyAmo nivartadhvaM plavaMgamAH 6054007a kRcchreNa tu samAzvAsya saMgamya ca tatas tataH 6054007c vRkSAdrihastA harayaH saMpratasthU raNAjiram 6054008a te nivRtya tu saMkruddhAH kumbhakarNaM vanaukasaH 6054008c nijaghnuH paramakruddhAH samadA iva kuJjarAH 6054008e prAMzubhir girizRGgaiz ca zilAbhiz ca mahAbalAH 6054009a pAdapaiH puSpitAgraiz ca hanyamAno na kampate 6054009c tasya gAtreSu patitA bhidyante zatazaH zilAH 6054009e pAdapAH puSpitAgrAz ca bhagnAH petur mahItale 6054010a so 'pi sainyAni saMkruddho vAnarANAM mahaujasAm 6054010c mamantha paramAyatto vanAny agnir ivotthitaH 6054011a lohitArdrAs tu bahavaH zerate vAnararSabhAH 6054011c nirastAH patitA bhUmau tAmrapuSpA iva drumAH 6054012a laGghayantaH pradhAvanto vAnarA nAvalokayan 6054012c ke cit samudre patitAH ke cid gaganam AzritAH 6054013a vadhyamAnAs tu te vIrA rAkSasena balIyasA 6054013c sAgaraM yena te tIrNAH pathA tenaiva dudruvuH 6054014a te sthalAni tathA nimnaM viSaNNavadanA bhayAt 6054014c RkSA vRkSAn samArUDhAH ke cit parvatam AzritAH 6054015a mamajjur arNave ke cid guhAH ke cit samAzritAH 6054015c niSeduH plavagAH ke cit ke cin naivAvatasthire 6054016a tAn samIkSyAGgado bhaGgAn vAnarAn idam abravIt 6054016c avatiSThata yudhyAmo nivartadhvaM plavaMgamAH 6054017a bhagnAnAM vo na pazyAmi parigamya mahIm imAm 6054017c sthAnaM sarve nivartadhvaM kiM prANAn parirakSatha 6054018a nirAyudhAnAM dravatAm asaMgagatipauruSAH 6054018c dArA hy apahasiSyanti sa vai ghAtas tu jIvitAm 6054019a kuleSu jAtAH sarve sma vistIrNeSu mahatsu ca 6054019c anAryAH khalu yad bhItAs tyaktvA vIryaM pradhAvata 6054020a vikatthanAni vo yAni yadA vai janasaMsadi 6054020c tAni vaH kva ca yatAni sodagrANi mahAnti ca 6054021a bhIrupravAdAH zrUyante yas tu jIvati dhikkRtaH 6054021c mArgaH satpuruSair juSTaH sevyatAM tyajyatAM bhayam 6054022a zayAmahe vA nihatAH pRthivyAm alpajIvitAH 6054022c duSprApaM brahmalokaM vA prApnumo yudhi sUditAH 6054022e saMprApnuyAmaH kIrtiM vA nihatya zatrum Ahave 6054023a na kumbhakarNaH kAkutsthaM dRSTvA jIvan gamiSyati 6054023c dIpyamAnam ivAsAdya pataMgo jvalanaM yathA 6054024a palAyanena coddiSTAH prANAn rakSAmahe vayam 6054024c ekena bahavo bhagnA yazo nAzaM gamiSyati 6054025a evaM bruvANaM taM zUram aGgadaM kanakAGgadam 6054025c dravamANAs tato vAkyam UcuH zUravigarhitam 6054026a kRtaM naH kadanaM ghoraM kumbhakarNena rakSasA 6054026c na sthAnakAlo gacchAmo dayitaM jIvitaM hi naH 6054027a etAvad uktvA vacanaM sarve te bhejire dizaH 6054027c bhImaM bhImAkSam AyAntaM dRSTvA vAnarayUthapAH 6054028a dravamANAs tu te vIrA aGgadena valImukhAH 6054028c sAntvaiz ca bahumAnaiz ca tataH sarve nivartitAH 6054029a RSabhazarabhamaindadhUmranIlAH; kumudasuSeNagavAkSarambhatArAH 6054029c dvividapanasavAyuputramukhyAs; tvaritatarAbhimukhaM raNaM prayAtAH 6055001a te nivRttA mahAkAyAH zrutvAGgadavacas tadA 6055001c naiSThikIM buddhim AsthAya sarve saMgrAmakAGkSiNaH 6055002a samudIritavIryAs te samAropitavikramAH 6055002c paryavasthApitA vAkyair aGgadena valImukhAH 6055003a prayAtAz ca gatA harSaM maraNe kRtanizcayAH 6055003c cakruH sutumulaM yuddhaM vAnarAs tyaktajIvitAH 6055004a atha vRkSAn mahAkAyAH sAnUni sumahAnti ca 6055004c vAnarAs tUrNam udyamya kumbhakarNam abhidravan 6055005a sa kumbhakarNaH saMkruddho gadAm udyamya vIryavAn 6055005c ardayan sumahAkAyaH samantAd vyAkSipad ripUn 6055006a zatAni sapta cASTau ca sahasrANi ca vAnarAH 6055006c prakIrNAH zerate bhUmau kumbhakarNena pothitAH 6055007a SoDazASTau ca daza ca viMzat triMzat tathaiva ca 6055007c parikSipya ca bAhubhyAM khAdan viparidhAvati 6055007e bhakSayan bhRzasaMkruddho garuDaH pannagAn iva 6055008a hanUmAJ zailazRGgANi vRkSAMz ca vividhAn bahUn 6055008c vavarSa kumbhakarNasya zirasy ambaram AsthitaH 6055009a tAni parvatazRGgANi zUlena tu bibheda ha 6055009c babhaJja vRkSavarSaM ca kumbhakarNo mahAbalaH 6055010a tato harINAM tad anIkam ugraM; dudrAva zUlaM nizitaM pragRhya 6055010c tasthau tato 'syApatataH purastAn; mahIdharAgraM hanumAn pragRhya 6055011a sa kumbhakarNaM kupito jaghAna; vegena zailottamabhImakAyam 6055011c sa cukSubhe tena tadAbhibUto; medArdragAtro rudhirAvasiktaH 6055012a sa zUlam Avidhya taDitprakAzaM; giriM yathA prajvalitAgrazRGgam 6055012c bAhvantare mArutim AjaghAna; guho 'calaM krauJcam ivograzaktyA 6055013a sa zUlanirbhinna mahAbhujAntaraH; pravihvalaH zoNitam udvaman mukhAt 6055013c nanAda bhImaM hanumAn mahAhave; yugAntameghastanitasvanopamam 6055014a tato vineduH sahasA prahRSTA; rakSogaNAs taM vyathitaM samIkSya 6055014c plavaMgamAs tu vyathitA bhayArtAH; pradudruvuH saMyati kumbhakarNAt 6055015a nIlaz cikSepa zailAgraM kumbhakarNAya dhImate 6055015c tam ApatantaM saMprekSya muSTinAbhijaghAna ha 6055016a muSTiprahArAbhihataM tac chailAgraM vyazIryata 6055016c savisphuliGgaM sajvAlaM nipapAta mahItale 6055017a RSabhaH zarabho nIlo gavAkSo gandhamAdanaH 6055017c paJcavAnarazArdUlAH kumbhakarNam upAdravan 6055018a zailair vRkSais talaiH pAdair muSTibhiz ca mahAbalAH 6055018c kumbhakarNaM mahAkAyaM sarvato 'bhinijaghnire 6055019a sparzAn iva prahArAMs tAn vedayAno na vivyathe 6055019c RSabhaM tu mahAvegaM bAhubhyAM pariSasvaje 6055020a kumbhakarNabhujAbhyAM tu pIDito vAnararSabhaH 6055020c nipapAtarSabho bhImaH pramukhAgatazoNitaH 6055021a muSTinA zarabhaM hatvA jAnunA nIlam Ahave 6055021c AjaghAna gavAkSaM ca talenendraripus tadA 6055022a dattapraharavyathitA mumuhuH zoNitokSitAH 6055022c nipetus te tu medinyAM nikRttA iva kiMzukAH 6055023a teSu vAnaramukhyeSu patiteSu mahAtmasu 6055023c vAnarANAM sahasrANi kumbhakarNaM pradudruvuH 6055024a taM zailam iva zailAbhAH sarve tu plavagarSabhAH 6055024c samAruhya samutpatya dadaMzuz ca mahAbalAH 6055025a taM nakhair dazanaiz cApi muSTibhir jAnubhis tathA 6055025c kumbhakarNaM mahAkAyaM te jaghnuH plavagarSabhAH 6055026a sa vAnarasahasrais tair AcitaH parvatopamaH 6055026c rarAja rAkSasavyAghro girir Atmaruhair iva 6055027a bAhubhyAM vAnarAn sarvAn pragRhya sa mahAbalaH 6055027c bhakSayAm Asa saMkruddho garuDaH pannagAn iva 6055028a prakSiptAH kumbhakarNena vaktre pAtAlasaMnibhe 6055028c nAsA puTAbhyAM nirjagmuH karNAbhyAM caiva vAnarAH 6055029a bhakSayan bhRzasaMkruddho harIn parvatasaMnibhaH 6055029c babhaJja vAnarAn sarvAn saMkruddho rAkSasottamaH 6055030a mAMsazoNitasaMkledAM bhUmiM kurvan sa rAkSasaH 6055030c cacAra harisainyeSu kAlAgnir iva mUrchitaH 6055031a vajrahasto yathA zakraH pAzahasta ivAntakaH 6055031c zUlahasto babhau tasmin kumbhakarNo mahAbalaH 6055032a yathA zuSkANy araNyAni grISme dahati pAvakaH 6055032c tathA vAnarasainyAni kumbhakarNo vinirdahat 6055033a tatas te vadhyamAnAs tu hatayUthA vinAyakAH 6055033c vAnarA bhayasaMvignA vinedur visvaraM bhRzam 6055034a anekazo vadhyamAnAH kumbhakarNena vAnarAH 6055034c rAghavaM zaraNaM jagmur vyathitAH khinnacetasaH 6055035a tam ApatantaM saMprekSya kumbhakarNaM mahAbalam 6055035c utpapAta tadA vIraH sugrIvo vAnarAdhipaH 6055036a sa parvatAgram utkSipya samAvidhya mahAkapiH 6055036c abhidudrAva vegena kumbhakarNaM mahAbalam 6055037a tam ApatantaM saMprekSya kumbhakarNaH plavaMgamam 6055037c tasthau vivRtasarvAGgo vAnarendrasya saMmukhaH 6055038a kapizoNitadigdhAGgaM bhakSayantaM mahAkapIn 6055038c kumbhakarNaM sthitaM dRSTvA sugrIvo vAkyam abravIt 6055039a pAtitAz ca tvayA vIrAH kRtaM karma suduSkaram 6055039c bhakSitAni ca sainyAni prAptaM te paramaM yazaH 6055040a tyaja tad vAnarAnIkaM prAkRtaiH kiM kariSyasi 6055040c sahasvaikaM nipAtaM me parvatasyAsya rAkSasa 6055041a tad vAkyaM harirAjasya sattvadhairyasamanvitam 6055041c zrutvA rAkSasazArdUlaH kumbhakarNo 'bravId vacaH 6055042a prajApates tu pautras tvaM tathaivarkSarajaHsutaH 6055042c zrutapauruSasaMpannas tasmAd garjasi vAnara 6055043a sa kumbhakarNasya vaco nizamya; vyAvidhya zailaM sahasA mumoca 6055043c tenAjaghAnorasi kumbhakarNaM; zailena vajrAzanisaMnibhena 6055044a tac chailazRGgaM sahasA vikIrNaM; bhujAntare tasya tadA vizAle 6055044c tato viSeduH sahasA plavaMgamA; rakSogaNAz cApi mudA vineduH 6055045a sa zailazRGgAbhihataz cukopa; nanAda kopAc ca vivRtya vaktram 6055045c vyAvidhya zUlaM ca taDitprakAzaM; cikSepa haryRkSapater vadhAya 6055046a tat kumbhakarNasya bhujapraviddhaM; zUlaM zitaM kAJcanadAmajuSTam 6055046c kSipraM samutpatya nigRhya dorbhyAM; babhaJja vegena suto 'nilasya 6055047a kRtaM bhArasahasrasya zUlaM kAlAyasaM mahat 6055047c babhaJja janaum Aropya prahRSTaH plavagarSabhaH 6055048a sa tat tadA bhagnam avekSya zUlaM; cukopa rakSo'dhipatir mahAtmA 6055048c utpATya laGkAmalayAt sa zRGgaM; jaghAna sugrIvam upetya tena 6055049a sa zailazRGgAbhihato visaMjJaH; papAta bhUmau yudhi vAnarendraH 6055049c taM prekSya bhUmau patitaM visaMjJaM; neduH prahRSTA yudhi yAtudhAnAH 6055050a tam abhyupetyAdbhutaghoravIryaM; sa kumbhakarNo yudhi vAnarendram 6055050c jahAra sugrIvam abhipragRhya; yathAnilo megham atipracaNDaH 6055051a sa taM mahAmeghanikAzarUpam; utpATya gacchan yudhi kumbhakarNaH 6055051c rarAja merupratimAnarUpo; merur yathAtyucchritaghorazRGgaH 6055052a tataH samutpATya jagAma vIraH; saMstUyamAno yudhi rAkSasendraiH 6055052c zRNvan ninAdaM tridazAlayAnAM; plavaMgarAjagrahavismitAnAm 6055053a tatas tam AdAya tadA sa mene; harIndram indropamam indravIryaH 6055053c asmin hRte sarvam idaM hRtaM syAt; sarAghavaM sainyam itIndrazatruH 6055054a vidrutAM vAhinIM dRSTvA vAnarANAM tatas tataH 6055054c kumbhakarNena sugrIvaM gRhItaM cApi vAnaram 6055055a hanUmAMz cintayAm Asa matimAn mArutAtmajaH 6055055c evaM gRhIte sugrIve kiM kartavyaM mayA bhavet 6055056a yad vai nyAyyaM mayA kartuM tat kariSyAmi sarvathA 6055056c bhUtvA parvatasaMkAzo nAzayiSyAmi rAkSasaM 6055057a mayA hate saMyati kumbhakarNe; mahAbale muSTivizIrNadehe 6055057c vimocite vAnarapArthive ca; bhavantu hRSTAH pravagAH samagrAH 6055058a atha vA svayam apy eSa mokSaM prApsyati pArthivaH 6055058c gRhIto 'yaM yadi bhavet tridazaiH sAsuroragaiH 6055059a manye na tAvad AtmAnaM budhyate vAnarAdhipaH 6055059c zailaprahArAbhihataH kumbhakarNena saMyuge 6055060a ayaM muhUrtAt sugrIvo labdhasaMjJo mahAhave 6055060c Atmano vAnarANAM ca yat pathyaM tat kariSyati 6055061a mayA tu mokSitasyAsya sugrIvasya mahAtmanaH 6055061c aprItaz ca bhavet kaSTA kIrtinAzaz ca zAzvataH 6055062a tasmAn muhUrtaM kAGkSiSye vikramaM pArthivasya naH 6055062c bhinnaM ca vAnarAnIkaM tAvad AzvAsayAmy aham 6055063a ity evaM cintayitvA tu hanUmAn mArutAtmajaH 6055063c bhUyaH saMstambhayAm Asa vAnarANAM mahAcamUm 6055064a sa kumbhakarNo 'tha viveza laGkAM; sphurantam AdAya mahAhariM tam 6055064c vimAnacaryAgRhagopurasthaiH; puSpAgryavarSair avakIryamANaH 6055065a tataH sa saMjJAm upalabhya kRcchrAd; balIyasas tasya bhujAntarasthaH 6055065c avekSamANaH purarAjamArgaM; vicintayAm Asa muhur mahAtmA 6055066a evaM gRhItena kathaM nu nAma; zakyaM mayA saMprati kartum adya 6055066c tathA kariSyAmi yathA harINAM; bhaviSyatISTaM ca hitaM ca kAryam 6055067a tataH karAgraiH sahasA sametya; rAjA harINAm amarendrazatroH 6055067c nakhaiz ca karNau dazanaiz ca nAsAM; dadaMza pArzveSu ca kumbhakarNam 6055068a sa kumbhakarNau hRtakarNanAso; vidAritas tena vimarditaz ca 6055068c roSAbhibhUtaH kSatajArdragAtraH; sugrIvam Avidhya pipeSa bhUmau 6055069a sa bhUtale bhImabalAbhipiSTaH; surAribhis tair abhihanyamAnaH 6055069c jagAma khaM vegavad abhyupetya; punaz ca rAmeNa samAjagAma 6055070a karNanAsA vihInasya kumbhakarNo mahAbalaH 6055070c rarAja zoNitotsikto giriH prasravaNair iva 6055071a tataH sa puryAH sahasA mahAtmA; niSkramya tad vAnarasainyam ugram 6055071c babhakSa rakSo yudhi kumbhakarNaH; prajA yugAntAgnir iva pradIptaH 6055072a bubhukSitaH zoNitamAMsagRdhnuH; pravizya tad vAnarasainyam ugram 6055072c cakhAda rakSAMsi harIn pizAcAn; RkSAMz ca mohAd yudhi kumbhakarNaH 6055073a ekaM dvau trIn bahUn kruddho vAnarAn saha rAkSasaiH 6055073c samAdAyaikahastena pracikSepa tvaran mukhe 6055074a saMprasravaMs tadA medaH zoNitaM ca mahAbalaH 6055074c vadhyamAno nagendrAgrair bhakSayAm Asa vAnarAn 6055074e te bhakSyamANA harayo rAmaM jagmus tadA gatim 6055075a tasmin kAle sumitrAyAH putraH parabalArdanaH 6055075c cakAra lakSmaNaH kruddho yuddhaM parapuraMjayaH 6055076a sa kumbhakarNasya zarAJ zarIre sapta vIryavAn 6055076c nicakhAnAdade cAnyAn visasarja ca lakSmaNaH 6055077a atikramya ca saumitriM kumbhakarNo mahAbalaH 6055077c rAmam evAbhidudrAva dArayann iva medinIm 6055078a atha dAzarathI rAmo raudram astraM prayojayan 6055078c kumbhakarNasya hRdaye sasarja nizitAJ zarAn 6055079a tasya rAmeNa viddhasya sahasAbhipradhAvataH 6055079c aGgAramizrAH kruddhasya mukhAn nizcerur arciSaH 6055080a tasyorasi nimagnAz ca zarA barhiNavAsasaH 6055080c hastAc cAsya paribhraSTA papAtorvyAM mahAgadA 6055081a sa nirAyudham AtmAnaM yadA mene mahAbalaH 6055081c muSTibhyAM cAraNAbhyAM ca cakAra kadanaM mahat 6055082a sa bANair atividdhAGgaH kSatajena samukSitaH 6055082c rudhiraM parisusrAva giriH prasravaNAn iva 6055083a sa tIvreNa ca kopena rudhireNa ca mUrchitaH 6055083c vAnarAn rAkSasAn RkSAn khAdan viparidhAvati 6055084a tasmin kAle sa dharmAtmA lakSmaNo rAmam abravIt 6055084c kumbhakarNavadhe yukto yogAn parimRzan bahUn 6055085a naivAyaM vAnarAn rAjan na vijAnAti rAkSasAn 6055085c mattaH zoNitagandhena svAn parAMz caiva khAdati 6055086a sAdhv enam adhirohantu sarvato vAnararSabhAH 6055086c yUthapAz ca yathAmukhyAs tiSThantv asya samantataH 6055087a apy ayaM durmatiH kAle gurubhAraprapIDitaH 6055087c prapatan rAkSaso bhUmau nAnyAn hanyAt plavaMgamAn 6055088a tasya tad vacanaM zrutvA rAjaputrasya dhImataH 6055088c te samAruruhur hRSTAH kumbhakarNaM plavaMgamAH 6055089a kumbhakarNas tu saMkruddhaH samArUDhaH plavaMgamaiH 6055089c vyadhUnayat tAn vegena duSTahastIva hastipAn 6055090a tAn dRSTvA nirdhUtAn rAmo ruSTo 'yam iti rAkSasaH 6055090c samutpapAta vegena dhanur uttamam Adade 6055091a sa cApam AdAya bhujaMgakalpaM; dRDhajyam ugraM tapanIyacitram 6055091c harIn samAzvAsya samutpapAta; rAmo nibaddhottamatUNabANaH 6055092a sa vAnaragaNais tais tu vRtaH paramadurjayaH 6055092c lakSmaNAnucaro rAmaH saMpratasthe mahAbalaH 6055093a sa dadarza mahAtmAnaM kirITinam ariMdamam 6055093c zoNitAplutasarvAGgaM kumbhakarNaM mahAbalam 6055094a sarvAn samabhidhAvantaM yathAruSTaM dizA gajam 6055094c mArgamANaM harIn kruddhaM rAkSasaiH parivAritam 6055095a vindhyamandarasaMkAzaM kAJcanAGgadabhUSaNam 6055095c sravantaM rudhiraM vaktrAd varSamegham ivotthitam 6055096a jihvayA parilihyantaM zoNitaM zoNitokSitam 6055096c mRdnantaM vAnarAnIkaM kAlAntakayamopamam 6055097a taM dRSTvA rAkSasazreSThaM pradIptAnalavarcasaM 6055097c visphArayAm Asa tadA kArmukaM puruSarSabhaH 6055098a sa tasya cApanirghoSAt kupito nairRtarSabhaH 6055098c amRSyamANas taM ghoSam abhidudrAva rAghavam 6055099a tatas tu vAtoddhatameghakalpaM; bhujaMgarAjottamabhogabAhum 6055099c tam ApatantaM dharaNIdharAbham; uvAca rAmo yudhi kumbhakarNam 6055100a Agaccha rakSo'dhipamA viSAdam; avasthito 'haM pragRhItacApaH 6055100c avehi mAM zakrasapatna rAmam; ayaM muhUrtAd bhavitA vicetAH 6055101a rAmo 'yam iti vijJAya jahAsa vikRtasvanam 6055101c pAtayann iva sarveSAM hRdayAni vanaukasAm 6055102a prahasya vikRtaM bhImaM sa meghasvanitopamam 6055102c kumbhakarNo mahAtejA rAghavaM vAkyam abravIt 6055103a nAhaM virAdho vijJeyo na kabandhaH kharo na ca 6055103c na vAlI na ca mArIcaH kumbhakarNo 'ham AgataH 6055104a pazya me mudgaraM ghoraM sarvakAlAyasaM mahat 6055104c anena nirjitA devA dAnavAz ca mayA purA 6055105a vikarNanAsa iti mAM nAvajJAtuM tvam arhasi 6055105c svalpApi hi na me pIDA karNanAsAvinAzanAt 6055106a darzayekSvAkuzArdUla vIryaM gAtreSu me laghu 6055106c tatas tvAM bhakSayiSyAmi dRSTapauruSavikramam 6055107a sa kumbhakarNasya vaco nizamya; rAmaH supuGkhAn visasarja bANAn 6055107c tair Ahato vajrasamapravegair; na cukSubhe na vyathate surAriH 6055108a yaiH sAyakaiH sAlavarA nikRttA; vAlI hato vAnarapuMgavaz ca 6055108c te kumbhakarNasya tadA zarIraM; vajropamA na vyathayAM pracakruH 6055109a sa vAridhArA iva sAyakAMs tAn; pibaJ zarIreNa mahendrazatruH 6055109c jaghAna rAmasya zarapravegaM; vyAvidhya taM mudgaram ugravegam 6055110a tatas tu rakSaH kSatajAnuliptaM; vitrAsanaM devamahAcamUnAm 6055110c vyAvidhya taM mudgaram ugravegaM; vidrAvayAm Asa camUM harINAm 6055111a vAyavyam AdAya tato varAstraM; rAmaH pracikSepa nizAcarAya 6055111c samudgaraM tena jahAra bAhuM; sa kRttabAhus tumulaM nanAda 6055112a sa tasya bAhur girizRGgakalpaH; samudgaro rAghavabANakRttaH 6055112c papAta tasmin harirAjasainye; jaghAna tAM vAnaravAhinIM ca 6055113a te vAnarA bhagnahatAvazeSAH; paryantam Azritya tadA viSaNNAH 6055113c pravepitAGgA dadRzuH sughoraM; narendrarakSo'dhipasaMnipAtam 6055114a sa kumbhakarNo 'stranikRttabAhur; mahAn nikRttAgra ivAcalendraH 6055114c utpATayAm Asa kareNa vRkSaM; tato 'bhidudrAva raNe narendram 6055115a taM tasya bAhuM saha sAlavRkSaM; samudyataM pannagabhogakalpam 6055115c aindrAstrayuktena jahAra rAmo; bANena jAmbUnadacitritena 6055116a sa kumbhakarNasya bhujo nikRttaH; papAta bhUmau girisaMnikAzaH 6055116c viveSTamAno nijaghAna vRkSAJ; zailAJ zilAvAnararAkSasAMz ca 6055117a taM chinnabAhuM samavekSya rAmaH; samApatantaM sahasA nadantam 6055117c dvAv ardhacandrau nizitau pragRhya; ciccheda pAdau yudhi rAkSasasya 6055118a nikRttabAhur vinikRttapAdo; vidArya vaktraM vaDavAmukhAbham 6055118c dudrAva rAmaM sahasAbhigarjan; rAhur yathA candram ivAntarikSe 6055119a apUrayat tasya mukhaM zitAgrai; rAmaH zarair hemapinaddhapuGkhaiH 6055119c sa pUrNavaktro na zazAka vaktuM; cukUja kRcchreNa mumoha cApi 6055120a athAdade sUryamarIcikalpaM; sa brahmadaNDAntakakAlakalpam 6055120c ariSTam aindraM nizitaM supuGkhaM; rAmaH zaraM mArutatulyavegam 6055121a taM vajrajAmbUnadacArupuGkhaM; pradIptasUryajvalanaprakAzam 6055121c mahendravajrAzanitulyavegaM; rAmaH pracikSepa nizAcarAya 6055122a sa sAyako rAghavabAhucodito; dizaH svabhAsA daza saMprakAzayan 6055122c vidhUmavaizvAnaradIptadarzano; jagAma zakrAzanitulyavikramaH 6055123a sa tan mahAparvatakUTasaMnibhaM; vivRttadaMSTraM calacArukuNDalam 6055123c cakarta rakSo'dhipateH ziras tadA; yathaiva vRtrasya purA puraMdaraH 6055124a tad rAmabANAbhihataM papAta; rakSaHziraH parvatasaMnikAzam 6055124c babhaJja caryAgRhagopurANi; prAkAram uccaM tam apAtayac ca 6055125a tac cAtikAyaM himavatprakAzaM; rakSas tadA toyanidhau papAta 6055125c grAhAn mahAmInacayAn bhujaMgamAn; mamarda bhUmiM ca tathA viveza 6055126a tasmir hate brAhmaNadevazatrau; mahAbale saMyati kumbhakarNe 6055126c cacAla bhUr bhUmidharAz ca sarve; harSAc ca devAs tumulaM praNeduH 6055127a tatas tu devarSimaharSipannagAH; surAz ca bhUtAni suparNaguhyakAH 6055127c sayakSagandharvagaNA nabhogatAH; praharSitA rAma parAkrameNa 6055128a praharSam Iyur bahavas tu vAnarAH; prabuddhapadmapratimair ivAnanaiH 6055128c apUjayan rAghavam iSTabhAginaM; hate ripau bhImabale durAsade 6055129a sa kumbhakarNaM surasainyamardanaM; mahatsu yuddheSv aparAjitazramam 6055129c nananda hatvA bharatAgrajo raNe; mahAsuraM vRtram ivAmarAdhipaH 6056001a kumbhakarNaM hataM dRSTvA rAghaveNa mahAtmanA 6056001c rAkSasA rAkSasendrAya rAvaNAya nyavedayan 6056002a zrutvA vinihataM saMkhye kumbhakarNaM mahAbalam 6056002c rAvaNaH zokasaMtapto mumoha ca papAta ca 6056003a pitRvyaM nihataM zrutvA devAntakanarAntakau 6056003c trizirAz cAtikAyaz ca ruruduH zokapIDitAH 6056004a bhrAtaraM nihataM zrutvA rAmeNAkliSTakarmaNA 6056004c mahodaramahApArzvau zokAkrAntau babhUvatuH 6056005a tataH kRcchrAt samAsAdya saMjJAM rAkSasapuMgavaH 6056005c kumbhakarNavadhAd dIno vilalApa sa rAvaNaH 6056006a hA vIra ripudarpaghna kumbhakarNa mahAbala 6056006c zatrusainyaM pratApyaikaH kva mAM saMtyajya gacchasi 6056007a idAnIM khalv ahaM nAsmi yasya me patito bhujaH 6056007c dakSiNo yaM samAzritya na bibhemi surAsurAn 6056008a katham evaMvidho vIro devadAnavadarpahA 6056008c kAlAgnipratimo hy adya rAghaveNa raNe hataH 6056009a yasya te vajraniSpeSo na kuryAd vyasanaM sadA 6056009c sa kathaM rAmabANArtaH prasupto 'si mahItale 6056010a ete devagaNAH sArdham RSibhir gagane sthitAH 6056010c nihataM tvAM raNe dRSTvA ninadanti praharSitAH 6056011a dhruvam adyaiva saMhRSTA labdhalakSyAH plavaMgamAH 6056011c ArokSyantIha durgANi laGkAdvArANi sarvazaH 6056012a rAjyena nAsti me kAryaM kiM kariSyAmi sItayA 6056012c kumbhakarNavihInasya jIvite nAsti me ratiH 6056013a yady ahaM bhrAtRhantAraM na hanmi yudhi rAghavam 6056013c nanu me maraNaM zreyo na cedaM vyarthajIvitam 6056014a adyaiva taM gamiSyAmi dezaM yatrAnujo mama 6056014c na hi bhrAtqn samutsRjya kSaNaM jIvitum utsahe 6056015a devA hi mAM hasiSyanti dRSTvA pUrvApakAriNam 6056015c katham indraM jayiSyAmi kumbhakarNahate tvayi 6056016a tad idaM mAm anuprAptaM vibhISaNavacaH zubham 6056016c yad ajJAnAn mayA tasya na gRhItaM mahAtmanaH 6056017a vibhISaNavaco yAvat kumbhakarNaprahastayoH 6056017c vinAzo 'yaM samutpanno mAM vrIDayati dAruNaH 6056018a tasyAyaM karmaNaH prAto vipAko mama zokadaH 6056018c yan mayA dhArmikaH zrImAn sa nirasto vibhISaNaH 6056019a iti bahuvidham AkulAntarAtmA; kRpaNam atIva vilapya kumbhakarNam 6056019c nyapatad atha dazAnano bhRzArtas; tam anujam indraripuM hataM viditvA 6057001a evaM vilapamAnasya rAvaNasya durAtmanaH 6057001c zrutvA zokAbhitaptasya trizirA vAkyam abravIt 6057002a evam eva mahAvIryo hato nas tAta madhyamaH 6057002c na tu satpuruSA rAjan vilapanti yathA bhavAn 6057003a nUnaM tribhuvaNasyApi paryAptas tvam asi prabho 6057003c sa kasmAt prAkRta iva zokasyAtmAnam IdRzam 6057004a brahmadattAsti te zaktiH kavacaH sAyako dhanuH 6057004c sahasrakharasaMyukto ratho meghasamasvanaH 6057005a tvayAsakRd vizastreNa vizastA devadAnavAH 6057005c sa sarvAyudhasaMpanno rAghavaM zAstum arhasi 6057006a kAmaM tiSTha mahArAjanirgamiSyAmy ahaM raNam 6057006c uddhariSyAmi te zatrUn garuDaH pannagAn iha 6057007a zambaro devarAjena narako viSNunA yathA 6057007c tathAdya zayitA rAmo mayA yudhi nipAtitaH 6057008a zrutvA triziraso vAkyaM rAvaNo rAkSasAdhipaH 6057008c punar jAtam ivAtmAnaM manyate kAlacoditaH 6057009a zrutvA triziraso vAkyaM devAntakanarAntakau 6057009c atikAyaz ca tejasvI babhUvur yuddhaharSitAH 6057010a tato 'ham aham ity evaM garjanto nairRtarSabhAH 6057010c rAvaNasya sutA vIrAH zakratulyaparAkramAH 6057011a antarikSacarAH sarve sarve mAyA vizAradAH 6057011c sarve tridazadarpaghnAH sarve ca raNadurmadAH 6057012a sarve 'strabalasaMpannAH sarve vistIrNa kIrtayaH 6057012c sarve samaram AsAdya na zrUyante sma nirjitAH 6057013a sarve 'straviduSo vIrAH sarve yuddhavizAradAH 6057013c sarve pravarajijJAnAH sarve labdhavarAs tathA 6057014a sa tais tathA bhAskaratulyavarcasaiH; sutair vRtaH zatrubalapramardanaiH 6057014c rarAja rAjA maghavAn yathAmarair; vRto mahAdAnavadarpanAzanaiH 6057015a sa putrAn saMpariSvajya bhUSayitvA ca bhUSaNaiH 6057015c AzIrbhiz ca prazastAbhiH preSayAm Asa saMyuge 6057016a mahodaramahApArzvau bhrAtarau cApi rAvaNaH 6057016c rakSaNArthaM kumArANAM preSayAm Asa saMyuge 6057017a te 'bhivAdya mahAtmAnaM rAvaNaM ripurAvaNam 6057017c kRtvA pradakSiNaM caiva mahAkAyAH pratasthire 6057018a sarvauSadhIbhir gandhaiz ca samAlabhya mahAbalAH 6057018c nirjagmur nairRtazreSThAH SaD ete yuddhakAGkSiNaH 6057019a tataH sudarzanaM nAma nIlajImUtasaMnibham 6057019c airAvatakule jAtam Aruroha mahodaraH 6057020a sarvAyudhasamAyuktaM tUNIbhiz ca svalaMkRtam 6057020c rarAja gajam AsthAya savitevAstamUrdhani 6057021a hayottamasamAyuktaM sarvAyudhasamAkulam 6057021c Aruroha rathazreSThaM trizirA rAvaNAtmajaH 6057022a trizirA ratham AsthAya virarAja dhanurdharaH 6057022c savidyudulkaH sajvAlaH sendracApa ivAmbudaH 6057023a tribhiH kirITais trizirAH zuzubhe sa rathottame 6057023c himavAn iva zailendras tribhiH kAJcanaparvataiH 6057024a atikAyo 'pi tejasvI rAkSasendrasutas tadA 6057024c Aruroha rathazreSThaM zreSThaH sarvadhanuSmatAm 6057025a sucakrAkSaM susaMyuktaM sAnukarSaM sakUbaram 6057025c tUNIbANAsanair dIptaM prAsAsi parighAkulam 6057026a sa kAJcanavicitreNa kirITena virAjatA 6057026c bhUSaNaiz ca babhau meruH prabhAbhir iva bhAsvaraH 6057027a sa rarAja rathe tasmin rAjasUnur mahAbalaH 6057027c vRto nairRtazArdUlair vajrapANir ivAmaraiH 6057028a hayam uccaiHzravaH prakhyaM zvetaM kanakabhUSaNam 6057028c manojavaM mahAkAyam Aruroha narAntakaH 6057029a gRhItvA prAsam uklAbhaM virarAja narAntakaH 6057029c zaktim AdAya tejasvI guhaH zatruSv ivAhave 6057030a devAntakaH samAdAya parighaM vajrabhUSaNam 6057030c parigRhya giriM dorbhyAM vapur viSNor viDambayan 6057031a mahApArzvo mahAtejA gadAm AdAya vIryavAn 6057031c virarAja gadApANiH kubera iva saMyuge 6057032a te pratasthur mahAtmAno balair apratimair vRtAH 6057032c surA ivAmarAvatyAM balair apratimair vRtAH 6057033a tAn gajaiz ca turaMgaiz ca rathaiz cAmbudanisvanaiH 6057033c anujagmur mahAtmAno rAkSasAH pravarAyudhAH 6057034a te virejur mahAtmAno kumArAH sUryavarcasaH 6057034c kirITinaH zriyA juSTA grahA dIptA ivAmbare 6057035a pragRhItA babhau teSAM chatrANAm AvaliH sitA 6057035c zAradAbhrapratIkAzAM haMsAvalir ivAmbare 6057036a maraNaM vApi nizcitya zatrUNAM vA parAjayam 6057036c iti kRtvA matiM vIrA nirjagmuH saMyugArthinaH 6057037a jagarjuz ca praNeduz ca cikSipuz cApi sAyakAn 6057037c jahRSuz ca mahAtmAno niryAnto yuddhadurmadAH 6057038a kSveDitAsphoTaninadaiH saMcacAleva medinI 6057038c rakSasAM siMhanAdaiz ca pusphoTeva tadAmbaram 6057039a te 'bhiniSkramya muditA rAkSasendrA mahAbalAH 6057039c dadRzur vAnarAnIkaM samudyatazilAnagam 6057040a harayo 'pi mahAtmAno dadRzur nairRtaM balam 6057040c hastyazvarathasaMbAdhaM kiGkiNIzatanAditam 6057041a nIlajImUtasaMkAzaM samudyatamahAyudham 6057041c dIptAnalaraviprakhyair nairRtaiH sarvato vRtam 6057042a tad dRSTvA balam AyAntaM labdhalakSyAH plavaMgamAH 6057042c samudyatamahAzailAH saMpraNedur muhur muhuH 6057043a tataH samudghuSTaravaM nizamya; rakSogaNA vAnarayUthapAnAm 6057043c amRSyamANAH paraharSam ugraM; mahAbalA bhImataraM vineduH 6057044a te rAkSasabalaM ghoraM pravizya hariyUthapAH 6057044c vicerur udyataiH zailair nagAH zikhariNo yathA 6057045a ke cid AkAzam Avizya ke cid urvyAM plavaMgamAH 6057045c rakSaHsainyeSu saMkruddhAz cerur drumazilAyudhAH 6057046a te pAdapazilAzailaiz cakrur vRSTim anuttamAm 6057046c bANaughair vAryamANAz ca harayo bhImavikramAH 6057047a siMhanAdAn vineduz ca raNe rAkSasavAnarAH 6057047c zilAbhiz cUrNayAm Asur yAtudhAnAn plavaMgamAH 6057048a nijaghnuH saMyuge kruddhAH kavacAbharaNAvRtAn 6057048c ke cid rathagatAn vIrAn gajavAjigatAn api 6057049a nijaghnuH sahasAplutya yAtudhAnAn plavaMgamAH 6057049c zailazRGganipAtaiz ca muSTibhir vAntalocanAH 6057049e celuH petuz ca neduz ca tatra rAkSasapuMgavAH 6057050a tataH zailaiz ca khaDgaiz ca visRSTair harirAkSasaiH 6057050c muhUrtenAvRtA bhUmir abhavac choNitAplutA 6057051a vikIrNaparvatAkArai rakSobhir arimardanaiH 6057051c AkSiptAH kSipyamANAz ca bhagnazUlAz ca vAnaraiH 6057052a vAnarAn vAnarair eva jagnus te rajanIcarAH 6057052c rAkSasAn rAkSasair eva jaghnus te vAnarA api 6057053a AkSipya ca zilAs teSAM nijaghnU rAkSasA harIn 6057053c teSAM cAcchidya zastrANi jaghnU rakSAMsi vAnarAH 6057054a nijaghnuH zailazUlAstrair vibhiduz ca parasparam 6057054c siMhanAdAn vineduz ca raNe vAnararAkSasAH 6057055a chinnavarmatanutrANA rAkSasA vAnarair hatAH 6057055c rudhiraM prasrutAs tatra rasasAram iva drumAH 6057056a rathena ca rathaM cApi vAraNena ca vAraNam 6057056c hayena ca hayaM ke cin nijaghnur vAnarA raNe 6057057a kSuraprair ardhacandraiz ca bhallaiz ca nizitaiH zaraiH 6057057c rAkSasA vAnarendrANAM cicchiduH pAdapAJ zilAH 6057058a vikIrNaiH parvatAgraiz ca drumaiz chinnaiz ca saMyuge 6057058c hataiz ca kapirakSobhir durgamA vasudhAbhavat 6057059a tasmin pravRtte tumule vimarde; prahRSyamANeSu valI mukheSu 6057059c nipAtyamAneSu ca rAkSaseSu; maharSayo devagaNAz ca neduH 6057060a tato hayaM mArutatulyavegam; Aruhya zaktiM nizitAM pragRhya 6057060c narAntako vAnararAjasainyaM; mahArNavaM mIna ivAviveza 6057061a sa vAnarAn saptazatAni vIraH; prAsena dIptena vinirbibheda 6057061c ekaH kSaNenendraripur mahAtmA; jaghAna sainyaM haripuMgavAnAm 6057062a dadRzuz ca mahAtmAnaM hayapRSThe pratiSThitam 6057062c carantaM harisainyeSu vidyAdharamaharSayaH 6057063a sa tasya dadRze mArgo mAMsazoNitakardamaH 6057063c patitaiH parvatAkArair vAnarair abhisaMvRtaH 6057064a yAvad vikramituM buddhiM cakruH plavagapuMgavAH 6057064c tAvad etAn atikramya nirbibheda narAntakaH 6057065a jvalantaM prAsam udyamya saMgrAmAnte narAntakaH 6057065c dadAha harisainyAni vanAnIva vibhAvasuH 6057066a yAvad utpATayAm Asur vRkSAJ zailAn vanaukasaH 6057066c tAvat prAsahatAH petur vajrakRttA ivAcalAH 6057067a dikSu sarvAsu balavAn vicacAra narAntakaH 6057067c pramRdnan sarvato yuddhe prAvRTkAle yathAnilaH 6057068a na zekur dhAvituM vIrA na sthAtuM spandituM kutaH 6057068c utpatantaM sthitaM yAntaM sarvAn vivyAdha vIryavAn 6057069a ekenAntakakalpena prAsenAdityatejasA 6057069c bhinnAni harisainyAni nipetur dharaNItale 6057070a vajraniSpeSasadRzaM prAsasyAbhinipAtanam 6057070c na zekur vAnarAH soDhuM te vinedur mahAsvanam 6057071a patatAM harivIrANAM rUpANi pracakAzire 6057071c vajrabhinnAgrakUTAnAM zailAnAM patatAm iva 6057072a ye tu pUrvaM mahAtmAnaH kumbhakarNena pAtitAH 6057072c te 'svasthA vAnarazreSThAH sugrIvam upatasthire 6057073a viprekSamANaH sugrIvo dadarza harivAhinIm 6057073c narAntakabhayatrastAM vidravantIm itas tataH 6057074a vidrutAM vAhinIM dRSTvA sa dadarza narAntakam 6057074c gRhItaprAsam AyAntaM hayapRSThe pratiSThitam 6057075a athovAca mahAtejAH sugrIvo vAnarAdhipaH 6057075c kumAram aGgadaM vIraM zakratulyaparAkramam 6057076a gacchainaM rAkSasaM vIra yo 'sau turagam AsthitaH 6057076c kSobhayantaM haribalaM kSipraM prANair viyojaya 6057077a sa bhartur vacanaM zrutvA niSpapAtAGgadas tadA 6057077c anIkAn meghasaMkAzAn meghAnIkAd ivAMzumAn 6057078a zailasaMghAtasaMkAzo harINAm uttamo 'GgadaH 6057078c rarAjAGgadasaMnaddhaH sadhAtur iva parvataH 6057079a nirAyudho mahAtejAH kevalaM nakhadaMSTravAn 6057079c narAntakam abhikramya vAliputro 'bravId vacaH 6057080a tiSTha kiM prAkRtair ebhir haribhis tvaM kariSyasi 6057080c asmin vajrasamasparze prAsaM kSipa mamorasi 6057081a aGgadasya vacaH zrutvA pracukrodha narAntakaH 6057081c saMdazya dazanair oSThaM nizvasya ca bhujaMgavat 6057082a sa prAsam Avidhya tadAGgadAya; samujjvalantaM sahasotsasarja 6057082c sa vAliputrorasi vajrakalpe; babhUva bhagno nyapatac ca bhUmau 6057083a taM prAsam Alokya tadA vibhagnaM; suparNakRttoragabhogakalpam 6057083c talaM samudyamya sa vAliputras; turaMgamasyAbhijaghAna mUrdhni 6057084a nimagnapAdaH sphuTitAkSi tAro; niSkrAntajihvo 'calasaMnikAzaH 6057084c sa tasya vAjI nipapAta bhUmau; talaprahAreNa vikIrNamUrdhA 6057085a narAntakaH krodhavazaM jagAma; hataM turagaM patitaM nirIkSya 6057085c sa muSTim udyamya mahAprabhAvo; jaghAna zIrSe yudhi vAliputram 6057086a athAGgado muSTivibhinnamUrdhA; susrAva tIvraM rudhiraM bhRzoSNam 6057086c muhur vijajvAla mumoha cApi; saMjJAM samAsAdya visiSmiye ca 6057087a athAGgado vajrasamAnavegaM; saMvartya muSTiM girizRGgakalpam 6057087c nipAtayAm Asa tadA mahAtmA; narAntakasyorasi vAliputraH 6057088a sa muSTiniSpiSTavibhinnavakSA; jvAlAM vamaJ zoNitadigdhagAtraH 6057088c narAntako bhUmitale papAta; yathAcalo vajranipAtabhagnaH 6057089a athAntarikSe tridazottamAnAM; vanaukasAM caiva mahApraNAdaH 6057089c babhUva tasmin nihate 'gryavIre; narAntake vAlisutena saMkhye 6057090a athAGgado rAmamanaH praharSaNaM; suduSkaraM taM kRtavAn hi vikramam 6057090c visiSmiye so 'py ativIrya vikramaH; punaz ca yuddhe sa babhUva harSitaH 6058001a narAntakaM hataM dRSTvA cukruzur nairRtarSabhAH 6058001c devAntakas trimUrdhA ca paulastyaz ca mahodaraH 6058002a ArUDho meghasaMkAzaM vAraNendraM mahodaraH 6058002c vAliputraM mahAvIryam abhidudrAva vIryavAn 6058003a bhrAtRvyasanasaMtaptas tadA devAntako balI 6058003c AdAya parighaM dIptam aGgadaM samabhidravat 6058004a ratham AdityasaMkAzaM yuktaM paramavAjibhiH 6058004c AsthAya trizirA vIro vAliputram athAbhyayAt 6058005a sa tribhir devadarpaghnair nairRtendrair abhidrutaH 6058005c vRkSam utpATayAm Asa mahAviTapam aGgadaH 6058006a devAntakAya taM vIraz cikSepa sahasAGgadaH 6058006c mahAvRkSaM mahAzAkhaM zakro dIptam ivAzanim 6058007a trizirAs taM praciccheda zarair AzIviSopamaiH 6058007c sa vRkSaM kRttam Alokya utpapAta tato 'GgadaH 6058008a sa vavarSa tato vRkSAJ zilAz ca kapikuJjaraH 6058008c tAn praciccheda saMkruddhas trizirA nizitaiH zaraiH 6058009a parighAgreNa tAn vRkSAn babhaJja ca surAntakaH 6058009c trizirAz cAGgadaM vIram abhidudrAva sAyakaiH 6058010a gajena samabhidrutya vAliputraM mahodaraH 6058010c jaghAnorasi saMkruddhas tomarair vajrasaMnibhaiH 6058011a devAntakaz ca saMkruddhaH parigheNa tadAGgadam 6058011c upagamyAbhihatyAzu vyapacakrAma vegavAn 6058012a sa tribhir nairRtazreSThair yugapat samabhidrutaH 6058012c na vivyathe mahAtejA vAliputraH pratApavAn 6058013a talena bhRzam utpatya jaghAnAsya mahAgajam 6058013c petatur locane tasya vinanAda sa vAraNaH 6058014a viSANaM cAsya niSkRSya vAliputro mahAbalaH 6058014c devAntakam abhidrutya tADayAm Asa saMyuge 6058015a sa vihvalitasarvAGgo vAtoddhata iva drumaH 6058015c lAkSArasasavarNaM ca susrAva rudhiraM mukhAt 6058016a athAzvAsya mahAtejAH kRcchrAd devAntako balI 6058016c Avidhya parighaM ghoram AjaghAna tadAGgadam 6058017a parighAbhihataz cApi vAnarendrAtmajas tadA 6058017c jAnubhyAM patito bhUmau punar evotpapAta ha 6058018a samutpatantaM trizirAs tribhir AzIviSopamaiH 6058018c ghorair haripateH putraM lalATe 'bhijaghAna ha 6058019a tato 'GgadaM parikSiptaM tribhir nairRtapuMgavaiH 6058019c hanUmAn api vijJAya nIlaz cApi pratasthatuH 6058020a tataz cikSepa zailAgraM nIlas trizirase tadA 6058020c tad rAvaNasuto dhImAn bibheda nizitaiH zaraiH 6058021a tad bANazatanirbhinnaM vidAritazilAtalam 6058021c savisphuliGgaM sajvAlaM nipapAta gireH ziraH 6058022a tato jRmbhitam Alokya harSAd devAntakas tadA 6058022c parigheNAbhidudrAva mArutAtmajam Ahave 6058023a tam Apatantam utpatya hanUmAn mArutAtmajaH 6058023c AjaghAna tadA mUrdhni vajravegena muSTinA 6058024a sa muSTiniSpiSTavikIrNamUrdhA; nirvAntadantAkSivilambijihvaH 6058024c devAntako rAkSasarAjasUnur; gatAsur urvyAM sahasA papAta 6058025a tasmin hate rAkSasayodhamukhye; mahAbale saMyati devazatrau 6058025c kruddhas trimUrdhA nizitAgram ugraM; vavarSa nIlorasi bANavarSam 6058026a sa taiH zaraughair abhivarSyamANo; vibhinnagAtraH kapisainyapAlaH 6058026c nIlo babhUvAtha visRSTagAtro; viSTambhitas tena mahAbalena 6058027a tatas tu nIlaH pratilabhya saMjJAM; zailaM samutpATya savRkSaSaNDam 6058027c tataH samutpatya bhRzogravego; mahodaraM tena jaghAna mUrdhni 6058028a tataH sa zailAbhinipAtabhagno; mahodaras tena saha dvipena 6058028c vipothito bhUmitale gatAsuH; papAta varjAbhihato yathAdriH 6058029a pitRvyaM nihataM dRSTvA trizirAz cApam Adade 6058029c hanUmantaM ca saMkruddho vivyAdha nizitaiH zaraiH 6058030a hanUmAMs tu samutpatya hayAMs trizirasas tadA 6058030c vidadAra nakhaiH kruddho gajendraM mRgarAD iva 6058031a atha zaktiM samAdAya kAlarAtrim ivAntakaH 6058031c cikSepAnilaputrAya trizirA rAvaNAtmajaH 6058032a divi kSiptAm ivolkAM tAM zaktiM kSiptAm asaMgatAm 6058032c gRhItvA harizArdUlo babhaJja ca nanAda ca 6058033a tAM dRSTvA ghorasaMkAzAM zaktiM bhagnAM hanUmatA 6058033c prahRSTA vAnaragaNA vinedur jaladA iva 6058034a tataH khaDgaM samudyamya trizirA rAkSasottamaH 6058034c nicakhAna tadA roSAd vAnarendrasya vakSasi 6058035a khaDgaprahArAbhihato hanUmAn mArutAtmajaH 6058035c AjaghAna trimUrdhAnaM talenorasi vIryavAn 6058036a sa talabhihatas tena srastahastAmbaro bhuvi 6058036c nipapAta mahAtejAs trizirAs tyaktacetanaH 6058037a sa tasya patataH khaDgaM samAcchidya mahAkapiH 6058037c nanAda girisaMkAzas trAsayan sarvanairRtAn 6058038a amRSyamANas taM ghoSam utpapAta nizAcaraH 6058038c utpatya ca hanUmantaM tADayAm Asa muSTinA 6058039a tena muSTiprahAreNa saMcukopa mahAkapiH 6058039c kupitaz ca nijagrAha kirITe rAkSasarSabham 6058040a sa tasya zIrSANy asinA zitena; kirITajuSTAni sakuNDalAni 6058040c kruddhaH praciccheda suto 'nilasya; tvaSTuH sutasyeva zirAMsi zakraH 6058041a tAny AyatAkSANy agasaMnibhAni; pradIptavaizvAnaralocanAni 6058041c petuH zirAMsIndraripor dharaNyAM; jyotIMSi muktAni yathArkamArgAt 6058042a tasmin hate devaripau trizIrSe; hanUmata zakraparAkrameNa 6058042c neduH plavaMgAH pracacAla bhUmI; rakSAMsy atho dudruvire samantAt 6058043a hataM trizirasaM dRSTvA tathaiva ca mahodaram 6058043c hatau prekSya durAdharSau devAntakanarAntakau 6058044a cukopa paramAmarSI mahApArzvo mahAbalaH 6058044c jagrAhArciSmatIM cApi gadAM sarvAyasIM zubhAm 6058045a hemapaTTaparikSiptAM mAMsazoNitalepanAm 6058045c virAjamAnAM vapuSA zatruzoNitaraJjitAm 6058046a tejasA saMpradIptAgrAM raktamAlyavibhUSitAm 6058046c airAvatamahApadmasArvabhauma bhayAvahAm 6058047a gadAm AdAya saMkruddho mahApArzvo mahAbalaH 6058047c harIn samabhidudrAva yugAntAgnir iva jvalan 6058048a atharSayaH samutpatya vAnaro ravaNAnujam 6058048c mahApArzvam upAgamya tasthau tasyAgrato balI 6058049a taM purastAt sthitaM dRSTvA vAnaraM parvatopamam 6058049c AjaghAnorasi kruddho gadayA vajrakalpayA 6058050a sa tayAbhihatas tena gadayA vAnararSabhaH 6058050c bhinnavakSAH samAdhUtaH susrAva rudhiraM bahu 6058051a sa saMprApya cirAt saMjJAm RSabho vAnararSabhaH 6058051c kruddho visphuramANauSTho mahApArzvam udaikSata 6058052a tAM gRhItvA gadAM bhImAm Avidhya ca punaH punaH 6058052c mattAnIkaM mahApArzvaM jaghAna raNamUrdhani 6058053a sa svayA gadayA bhinno vikIrNadazanekSaNaH 6058053c nipapAta mahApArzvo vajrAhata ivAcalaH 6058054a tasmin hate bhrAtari rAvaNasya; tan nairRtAnAM balam arNavAbham 6058054c tyaktAyudhaM kevalajIvitArthaM; dudrAva bhinnArNavasaMnikAzam 6059001a svabalaM vyathitaM dRSTvA tumulaM lomaharSaNam 6059001c bhrAtqMz ca nihatAn dRSTvA zakratulyaparAkramAn 6059002a pitRvyau cApi saMdRzya samare saMniSUditau 6059002c mahodaramahApArzvau bhrAtarau rAkSasarSabhau 6059003a cukopa ca mahAtejA brahmadattavaro yudhi 6059003c atikAyo 'drisaMkAzo devadAnavadarpahA 6059004a sa bhAskarasahasrasya saMghAtam iva bhAsvaram 6059004c ratham AsthAya zakrArir abhidudrAva vAnarAn 6059005a sa visphArya mahac cApaM kirITI mRSTakuNDalaH 6059005c nAma vizrAvayAm Asa nanAda ca mahAsvanam 6059006a tena siMhapraNAdena nAmavizrAvaNena ca 6059006c jyAzabdena ca bhImena trAsayAm Asa vAnarAn 6059007a te tasya rUpam Alokya yathA viSNos trivikrame 6059007c bhayArtA vAnarAH sarve vidravanti dizo daza 6059008a te 'tikAyaM samAsAdya vAnarA mUDhacetasaH 6059008c zaraNyaM zaraNaM jagmur lakSmaNAgrajam Ahave 6059009a tato 'tikAyaM kAkutstho rathasthaM parvatopamam 6059009c dadarza dhanvinaM dUrAd garjantaM kAlameghavat 6059010a sa taM dRSTvA mahAtmAnaM rAghavas tu suvismitaH 6059010c vAnarAn sAntvayitvA tu vibhISaNam uvAca ha 6059011a ko 'sau parvatasaMkAzo dhanuSmAn harilocanaH 6059011c yukte hayasahasreNa vizAle syandane sthitaH 6059012a ya eSa nizitaiH zUlaiH sutIkSNaiH prAsatomaraiH 6059012c arciSmadbhir vRto bhAti bhUtair iva mahezvaraH 6059013a kAlajihvAprakAzAbhir ya eSo 'bhivirAjate 6059013c AvRto rathazaktIbhir vidyudbhir iva toyadaH 6059014a dhanUMsi cAsya sajyAni hemapRSThAni sarvazaH 6059014c zobhayanti rathazreSThaM zakrapAtam ivAmbaram 6059015a ka eSa rakSaH zArdUlo raNabhUmiM virAjayan 6059015c abhyeti rathinAM zreSTho rathenAdityatejasA 6059016a dhvajazRGgapratiSThena rAhuNAbhivirAjate 6059016c sUryarazmiprabhair bANair dizo daza virAjayan 6059017a triNataM meghanirhrAdaM hemapRSTham alaMkRtam 6059017c zatakratudhanuHprakhyaM dhanuz cAsya virAjate 6059018a sadhvajaH sapatAkaz ca sAnukarSo mahArathaH 6059018c catuHsAdisamAyukto meghastanitanisvanaH 6059019a viMzatir daza cASTau ca tUNIraratham AsthitAH 6059019c kArmukANi ca bhImAni jyAz ca kAJcanapiGgalAH 6059020a dvau ca khaDgau rathagatau pArzvasthau pArzvazobhinau 6059020c caturhastatsarucitau vyaktahastadazAyatau 6059021a raktakaNThaguNo dhIro mahAparvatasaMnibhaH 6059021c kAlaH kAlamahAvaktro meghastha iva bhAskaraH 6059022a kAJcanAGgadanaddhAbhyAM bhujAbhyAm eSa zobhate 6059022c zRGgAbhyAm iva tuGgAbhyAM himavAn parvatottamaH 6059023a kuNDalAbhyAM tu yasyaitad bhAti vaktraM zubhekSaNam 6059023c punarvasvantaragataM pUrNabimbam ivaindavam 6059024a AcakSva me mahAbAho tvam enaM rAkSasottamam 6059024c yaM dRSTvA vAnarAH sarve bhayArtA vidrutA dizaH 6059025a sa pRSTho rAjaputreNa rAmeNAmitatejasA 6059025c AcacakSe mahAtejA rAghavAya vibhISaNaH 6059026a dazagrIvo mahAtejA rAjA vaizravaNAnujaH 6059026c bhImakarmA mahotsAho rAvaNo rAkSasAdhipaH 6059027a tasyAsId vIryavAn putro rAvaNapratimo raNe 6059027c vRddhasevI zrutadharaH sarvAstraviduSAM varaH 6059028a azvapRSThe rathe nAge khaDge dhanuSi karSaNe 6059028c bhede sAntve ca dAne ca naye mantre ca saMmataH 6059029a yasya bAhuM samAzritya laGkA bhavati nirbhayA 6059029c tanayaM dhAnyamAlinyA atikAyam imaM viduH 6059030a etenArAdhito brahmA tapasA bhAvitAtmanA 6059030c astrANi cApy avAptAni ripavaz ca parAjitAH 6059031a surAsurair avadhyatvaM dattam asmai svayambhuvA 6059031c etac ca kavacaM divyaM rathaz caiSo 'rkabhAskaraH 6059032a etena zatazo devA dAnavAz ca parAjitAH 6059032c rakSitAni ca rakSAmi yakSAz cApi niSUditAH 6059033a vajraM viSTambhitaM yena bANair indrasya dhImataH 6059033c pAzaH salilarAjasya yuddhe pratihatas tathA 6059034a eSo 'tikAyo balavAn rAkSasAnAm atharSabhaH 6059034c rAvaNasya suto dhImAn devadanava darpahA 6059035a tad asmin kriyatAM yatnaH kSipraM puruSapuMgava 6059035c purA vAnarasainyAni kSayaM nayati sAyakaiH 6059036a tato 'tikAyo balavAn pravizya harivAhinIm 6059036c visphArayAm Asa dhanur nanAda ca punaH punaH 6059037a taM bhImavapuSaM dRSTvA rathasthaM rathinAM varam 6059037c abhipetur mahAtmAno ye pradhAnAH plavaMgamAH 6059038a kumudo dvivido maindo nIlaH zarabha eva ca 6059038c pAdapair girizRGgaiz ca yugapat samabhidravan 6059039a teSAM vRkSAMz ca zailAMz ca zaraiH kAJcanabhUSaNaiH 6059039c atikAyo mahAtejAz cicchedAstravidAM varaH 6059040a tAMz caiva sarAn sa harIJ zaraiH sarvAyasair balI 6059040c vivyAdhAbhimukhaH saMkhye bhImakAyo nizAcaraH 6059041a te 'rditA bANabarSeNa bhinnagAtrAH plavaMgamAH 6059041c na zekur atikAyasya pratikartuM mahAraNe 6059042a tat sainyaM harivIrANAM trAsayAm Asa rAkSasaH 6059042c mRgayUtham iva kruddho harir yauvanam AsthitaH 6059043a sa rASasendro harisainyamadhye; nAyudhyamAnaM nijaghAna kaM cit 6059043c upetya rAmaM sadhanuH kalApI; sagarvitaM vAkyam idaM babhASe 6059044a rathe sthito 'haM zaracApapANir; na prAkRtaM kaM cana yodhayAmi 6059044c yasyAsti zaktir vyavasAya yuktA; dadAtuM me kSipram ihAdya yuddham 6059045a tat tasya vAkyaM bruvato nizamya; cukopa saumitrir amitrahantA 6059045c amRSyamANaz ca samutpapAta; jagrAha cApaM ca tataH smayitvA 6059046a kruddhaH saumitrir utpatya tUNAd AkSipya sAyakam 6059046c purastAd atikAyasya vicakarSa mahad dhanuH 6059047a pUrayan sa mahIM zailAn AkAzaM sAgaraM dizaH 6059047c jyAzabdo lakSmaNasyogras trAsayan rajanIcarAn 6059048a saumitrez cApanirghoSaM zrutvA pratibhayaM tadA 6059048c visiSmiye mahAtejA rAkSasendrAtmajo balI 6059049a athAtikAyaH kupito dRSTvA lakSmaNam utthitam 6059049c AdAya nizitaM bANam idaM vacanam abravIt 6059050a bAlas tvam asi saumitre vikrameSv avicakSaNaH 6059050c gaccha kiM kAlasadRzaM mAM yodhayitum icchasi 6059051a na hi madbAhusRSTAnAm astrANAM himavAn api 6059051c soDhum utsahate vegam antarikSam atho mahI 6059052a sukhaprasuptaM kAlAgniM prabodhayitum icchasi 6059052c nyasya cApaM nivartasva mA prANAJ jahi madgataH 6059053a atha vA tvaM pratiSTabdho na nivartitum icchasi 6059053c tiSTha prANAn parityajya gamiSyasi yamakSayam 6059054a pazya me nizitAn bANAn aridarpaniSUdanAn 6059054c IzvarAyudhasaMkAzAMs taptakAJcanabhUSaNAn 6059055a eSa te sarpasaMkAzo bANaH pAsyati zoNitam 6059055c mRgarAja iva kruddho nAgarAjasya zoNitam 6059056a zrutvAtikAyasya vacaH saroSaM; sagarvitaM saMyati rAjaputraH 6059056c sa saMcukopAtibalo bRhacchrIr; uvAca vAkyaM ca tato mahArtham 6059057a na vAkyamAtreNa bhavAn pradhAno; na katthanAt satpuruSA bhavanti 6059057c mayi sthite dhanvini bANapANau; vidarzayasvAtmabalaM durAtman 6059058a karmaNA sUcayAtmAnaM na vikatthitum arhasi 6059058c pauruSeNa tu yo yuktaH sa tu zUra iti smRtaH 6059059a sarvAyudhasamAyukto dhanvI tvaM ratham AsthitaH 6059059c zarair vA yadi vApy astrair darzayasva parAkramam 6059060a tataH ziras te nizitaiH pAtayiSyAmy ahaM zaraiH 6059060c mArutaH kAlasaMpakvaM vRntAt tAlaphalaM yathA 6059061a adya te mAmakA bANAs taptakAJcanabhUSaNAH 6059061c pAsyanti rudhiraM gAtrAd bANazalyAntarotthitam 6059062a bAlo 'yam iti vijJAya na mAvajJAtum arhasi 6059062c bAlo vA yadi vA vRddho mRtyuM jAnIhi saMyuge 6059063a lakSmaNasya vacaH zrutvA hetumat paramArthavat 6059063c atikAyaH pracukrodha bANaM cottamam Adade 6059064a tato vidyAdharA bhUtA devA daityA maharSayaH 6059064c guhyakAz ca mahAtmAnas tad yuddhaM dadRzus tadA 6059065a tato 'tikAyaH kupitaz cApam Aropya sAyakam 6059065c lakSmaNasya pracikSepa saMkSipann iva cAmbaram 6059066a tam ApatantaM nizitaM zaram AzIviSopamam 6059066c ardhacandreNa ciccheda lakSmaNaH paravIrahA 6059067a taM nikRttaM zaraM dRSTvA kRttabhogam ivoragam 6059067c atikAyo bhRzaM kruddhaH paJcabANAn samAdade 6059068a tAJ zarAn saMpracikSepa lakSmaNAya nizAcaraH 6059068c tAn aprAptAJ zarais tIkSNaiz ciccheda bharatAnujaH 6059069a sa tAMz chittvA zarais tIkSNair lakSmaNaH paravIrahA 6059069c Adade nizitaM bANaM jvalantam iva tejasA 6059070a tam AdAya dhanuH zreSThe yojayAm Asa lakSmaNaH 6059070c vicakarSa ca vegena visasarja ca sAyakam 6059071a pUrNAyatavisRSTena zareNAnata parvaNA 6059071c lalATe rAkSasazreSTham AjaghAna sa vIryavAn 6059072a sa lalATe zaro magnas tasya bhImasya rakSasaH 6059072c dadRze zoNitenAktaH pannagendra ivAhave 6059073a rAkSasaH pracakampe ca lakSmaNeSu prakampitaH 6059073c rudrabANahataM bhImaM yathA tripuragopuram 6059074a cintayAm Asa cAzvasya vimRzya ca mahAbalaH 6059074c sAdhu bANanipAtena zvAghanIyo 'si me ripuH 6059075a vicAryaivaM vinamyAsyaM vinamya ca bhujAv ubhau 6059075c sa rathopastham AsthAya rathena pracacAra ha 6059076a ekaM trIn paJca sapteti sAyakAn rAkSasarSabhaH 6059076c Adade saMdadhe cApi vicakarSotsasarja ca 6059077a te bANAH kAlasaMkAzA rAkSasendradhanuz cyutAH 6059077c hemapuGkhA raviprakhyAz cakrur dIptam ivAmbaram 6059078a tatas tAn rAkSasotsRSTAJ zaraughAn rAvaNAnujaH 6059078c asaMbhrAntaH praciccheda nizitair bahubhiH zaraiH 6059079a tAJ zarAn yudhi saMprekSya nikRttAn rAvaNAtmajaH 6059079c cukopa tridazendrArir jagrAha nizitaM zaram 6059080a sa saMdhAya mahAtejAs taM bANaM sahasotsRjat 6059080c tataH saumitrim AyAntam AjaghAna stanAntare 6059081a atikAyena saumitris tADito yudhi vakSasi 6059081c susrAva rudhiraM tIvraM madaM matta iva dvipaH 6059082a sa cakAra tadAtmAnaM vizalyaM sahasA vibhuH 6059082c jagrAha ca zaraM tISNam astreNApi samAdadhe 6059083a Agneyena tadAstreNa yojayAm Asa sAyakam 6059083c sa jajvAla tadA bANo dhanuz cAsya mahAtmanaH 6059084a atikAyo 'titejasvI sauram astraM samAdade 6059084c tena bANaM bhujaMgAbhaM hemapuGkham ayojayat 6059085a tatas taM jvalitaM ghoraM lakSmaNaH zaram Ahitam 6059085c atikAyAya cikSepa kAladaNDam ivAntakaH 6059086a AgneyenAbhisaMyuktaM dRSTvA bANaM nizAcaraH 6059086c utsasarja tadA bANaM dIptaM sUryAstrayojitam 6059087a tAv ubhAv ambare bANAv anyonyam abhijaghnatuH 6059087c tejasA saMpradIptAgrau kruddhAv iva bhujaM gamau 6059088a tAv anyonyaM vinirdahya petatur dharaNItale 6059088c nirarciSau bhasmakRtau na bhrAjete zarottamau 6059089a tato 'tikAyaH saMkruddhas tv astram aiSIkam utsRjat 6059089c tat praciccheda saumitrir astram aindreNa vIryavAn 6059090a aiSIkaM nihataM dRSTvA kumAro rAvaNAtmajaH 6059090c yAmyenAstreNa saMkruddho yojayAm Asa sAyakam 6059091a tatas tad astraM cikSepa lakSmaNAya nizAcaraH 6059091c vAyavyena tad astraM tu nijaghAna sa lakSmaNaH 6059092a athainaM zaradhArAbhir dhArAbhir iva toyadaH 6059092c abhyavarSata saMkruddho lakSmaNo rAvaNAtmajam 6059093a te 'tikAyaM samAsAdya kavace vajrabhUSite 6059093c bhagnAgrazalyAH sahasA petur bANA mahItale 6059094a tAn moghAn abhisaMprekSya lakSmaNaH paravIrahA 6059094c abhyavarSata bANAnAM sahasreNa mahAyazAH 6059095a sa varSyamANo bANaughair atikAyo mahAbalaH 6059095c avadhyakavacaH saMkhye rAkSaso naiva vivyathe 6059096a na zazAka rujaM kartuM yudhi tasya narottamaH 6059096c athainam abhyupAgamya vAyur vAkyam uvAca ha 6059097a brahmadattavaro hy eSa avadhya kavacAvRtaH 6059097c brAhmeNAstreNa bhindhy enam eSa vadhyo hi nAnyathA 6059098a tataH sa vAyor vacanaM nizamya; saumitrir indrapratimAnavIryaH 6059098c samAdade bANam amoghavegaM; tad brAhmam astraM sahasA niyojya 6059099a tasmin varAstre tu niyujyamAne; saumitriNA bANavare zitAgre 6059099c dizaH sacandrArkamahAgrahAz ca; nabhaz ca tatrAsa rarAsa corvI 6059100a taM brahmaNo 'streNa niyujya cApe; zaraM supuGkhaM yamadUtakalpam 6059100c saumitrir indrArisutasya tasya; sasarja bANaM yudhi vajrakalpam 6059101a taM lakSmaNotsRSTam amoghavegaM; samApatantaM jvalanaprakAzam 6059101c suvarNavajrottamacitrapuGkhaM; tadAtikAyaH samare dadarza 6059102a taM prekSamANaH sahasAtikAyo; jaghAna bANair nizitair anekaiH 6059102c sa sAyakas tasya suparNavegas; tadAtivegena jagAma pArzvam 6059103a tam AgataM prekSya tadAtikAyo; bANaM pradIptAntakakAlakalpam 6059103c jaghAna zaktyRSTigadAkuThAraiH; zUlair halaiz cApy avipannaceSTaH 6059104a tAny AyudhAny adbhutavigrahANi; moghAni kRtvA sa zaro 'gnidIptaH 6059104c prasahya tasyaiva kirITajuSTaM; tadAtikAyasya ziro jahAra 6059105a tac chiraH saziras trANaM lakSmaNeSuprapIDitam 6059105c papAta sahasA bhUmau zRGgaM himavato yathA 6059106a praharSayuktA bahavas tu vAnarA; prabuddhapadmapratimAnanAs tadA 6059106c apUjaya&l lakSmaNam iSTabhAginaM; hate ripau bhImabale durAsade 6060001a tato hatAn rAkSasapuMgavAMs tAn; devAntakAditriziro 'tikAyAn 6060001c rakSogaNAs tatra hatAvaziSTAs; te rAvaNAya tvaritaM zazaMsuH 6060002a tato hatAMs tAn sahasA nizamya; rAjA mumohAzrupariplutAkSaH 6060002c putrakSayaM bhrAtRvadhaM ca ghoraM; vicintya rAjA vipulaM pradadhyau 6060003a tatas tu rAjAnam udIkSya dInaM; zokArNave saMparipupluvAnam 6060003c atharSabho rAkSasarAjasUnur; athendrajid vAkyam idaM babhASe 6060004a na tAta mohaM pratigantum arhasi; yatrendrajij jIvati rAkSasendra 6060004c nendrAribANAbhihato hi kaz cit; prANAn samarthaH samare 'bhidhartum 6060005a pazyAdya rAmaM sahalakSmaNena; madbANanirbhinnavikIrNadeham 6060005c gatAyuSaM bhUmitale zayAnaM; zaraiH zitair AcitasarvagAtram 6060006a imAM pratijJAM zRNu zakrazatroH; sunizcitAM pauruSadaivayuktAm 6060006c adyaiva rAmaM sahalakSmaNena; saMtApayiSyAmi zarair amoghaiH 6060007a adyendravaivasvataviSNumitra; sAdhyAzvivaizvAnaracandrasUryAH 6060007c drakSyanti me vikramam aprameyaM; viSNor ivograM baliyajJavATe 6060008a sa evam uktvA tridazendrazatrur; ApRcchya rAjAnam adInasattvaH 6060008c samArurohAnilatulyavegaM; rathaM kharazreSThasamAdhiyuktam 6060009a samAsthAya mahAtejA rathaM harirathopamam 6060009c jagAma sahasA tatra yatra yuddham ariMdama 6060010a taM prasthitaM mahAtmAnam anujagmur mahAbalAH 6060010c saMharSamANA bahavo dhanuHpravarapANayaH 6060011a gajaskandhagatAH ke cit ke cit paramavAjibhiH 6060011c prAsamudgaranistriMza parazvadhagadAdharAH 6060012a sa zaGkhaninadair bhImair bherINAM ca mahAsvanaiH 6060012c jagAma tridazendrAriH stUyamAno nizAcaraiH 6060013a sa zaGkhazazivarNena chatreNa ripusAdanaH 6060013c rarAja paripUrNena nabhaz candramasA yathA 6060014a avIjyata tato vIro haimair hemavibhUSitaiH 6060014c cArucAmaramukhyaiz ca mukhyaH sarvadhanuSmatAm 6060015a tatas tv indrajitA laGkA sUryapratimatejasA 6060015c rarAjAprativIryeNa dyaur ivArkeNa bhAsvatA 6060016a sa tu dRSTvA viniryAntaM balena mahatA vRtam 6060016c rAkSasAdhipatiH zrImAn rAvaNaH putram abravIt 6060017a tvam apratirathaH putra jitas te yudhi vAsavaH 6060017c kiM punar mAnuSaM dhRSyaM na vadhiSyasi rAghavam 6060018a tathokto rAkSasendreNa pratigRhya mahAziSaH 6060018c rathenAzvayujA vIraH zIghraM gatvA nikumbhilAm 6060019a sa saMprApya mahAtejA yuddhabhUmim ariMdamaH 6060019c sthApayAm Asa rakSAMsi rathaM prati samantataH 6060020a tatas tu hutabhoktAraM hutabhuk sadRzaprabhaH 6060020c juhuve rAkSasazreSTho mantravad vidhivat tadA 6060021a sa havirjAlasaMskArair mAlyagandhapuraskRtaiH 6060021c juhuve pAvakaM tatra rAkSasendraH pratApavAn 6060022a zastrANi zarapatrANi samidho 'tha vibhItakaH 6060022c lohitAni ca vAsAMsi sruvaM kArSNAyasaM tathA 6060023a sa tatrAgniM samAstIrya zarapatraiH satomaraiH 6060023c chAgasya sarvakRSNasya galaM jagrAha jIvataH 6060024a sakRd eva samiddhasya vidhUmasya mahArciSaH 6060024c babhUvus tAni liGgAni vijayaM yAny adarzayan 6060025a pradakSiNAvartazikhas taptakAJcanasaMnibhaH 6060025c havis tat pratijagrAha pAvakaH svayam utthitaH 6060026a so 'stram AhArayAm Asa brAhmam astravidAM varaH 6060026c dhanuz cAtmarathaM caiva sarvaM tatrAbhyamantrayat 6060027a tasminn AhUyamAne 'stre hUyamAne ca pAvake 6060027c sArkagrahendu nakSatraM vitatrAsa nabhastalam 6060028a sa pAvakaM pAvakadIptatejA; hutvA mahendrapratimaprabhAvaH 6060028c sacApabANAsirathAzvasUtaH; khe 'ntardadha AtmAnam acintyarUpaH 6060029a sa sainyam utsRjya sametya tUrNaM; mahAraNe vAnaravAhinISu 6060029c adRzyamAnaH zarajAlam ugraM; vavarSa nIlAmbudharo yathAmbu 6060030a te zakrajidbANavizIrNadehA; mAyAhatA visvaram unnadantaH 6060030c raNe nipetur harayo 'drikalpA; yathendravajrAbhihatA nagendrAH 6060031a te kevalaM saMdadRzuH zitAgrAn; bANAn raNe vAnaravAhinISu 6060031c mAyA nigUDhaM ca surendrazatruM; na cAtra taM rAkSasam abhyapazyan 6060032a tataH sa rakSo'dhipatir mahAtmA; sarvA dizo bANagaNaiH zitAgraiH 6060032c pracchAdayAm Asa raviprakAzair; viSAdayAm Asa ca vAnarendrAn 6060033a sa zUlanistriMza parazvadhAni; vyAvidhya dIptAnalasaMnibhAni 6060033c savisphuliGgojjvalapAvakAni; vavarSa tIvraM plavagendrasainye 6060034a tato jvalanasaMkAzaiH zitair vAnarayUthapAH 6060034c tADitAH zakrajidbANaiH praphullA iva kiMzukAH 6060035a anyonyam abhisarpanto ninadantaz ca visvaram 6060035c rAkSasendrAstranirbhinnA nipetur vAnararSabhAH 6060036a udIkSamANA gaganaM ke cin netreSu tADitAH 6060036c zarair vivizur anyonyaM petuz ca jagatItale 6060037a hanUmantaM ca sugrIvam aGgadaM gandhamAdanam 6060037c jAmbavantaM suSeNaM ca vegadarzinam eva ca 6060038a maindaM ca dvividaM nIlaM gavAkSaM gajagomukhau 6060038c kesariM harilomAnaM vidyuddaMSTraM ca vAnaram 6060039a sUryAnanaM jyotimukhaM tathA dadhimukhaM harim 6060039c pAvakAkSaM nalaM caiva kumudaM caiva vAnaram 6060040a prAsaiH zUlaiH zitair bANair indrajinmantrasaMhitaiH 6060040c vivyAdha harizArdUlAn sarvAMs tAn rAkSasottamaH 6060041a sa vai gadAbhir hariyUthamukhyAn; nirbhidya bANais tapanIyapuGkhaiH 6060041c vavarSa rAmaM zaravRSTijAlaiH; salakSmaNaM bhAskararazmikalpaiH 6060042a sa bANavarSair abhivarSyamANo; dhArAnipAtAn iva tAn vicintya 6060042c samIkSamANaH paramAdbhutazrI; rAmas tadA lakSmaNam ity uvAca 6060043a asau punar lakSmaNa rAkSasendro; brahmAstram Azritya surendrazatruH 6060043c nipAtayitvA harisainyam ugram; asmAJ zarair ardayati prasaktam 6060044a svayambhuvA dattavaro mahAtmA; kham Asthito 'ntarhitabhImakAyaH 6060044c kathaM nu zakyo yudhi naSTadeho; nihantum adyendrajid udyatAstraH 6060045a manye svayambhUr bhagavAn acintyo; yasyaitad astraM prabhavaz ca yo 'sya 6060045c bANAvapAtAMs tvam ihAdya dhIman; mayA sahAvyagramanAH sahasva 6060046a pracchAdayaty eSa hi rAkSasendraH; sarvA dizaH sAyakavRSTijAlaiH 6060046c etac ca sarvaM patitAgryavIraM; na bhrAjate vAnararAjasainyam 6060047a AvAM tu dRSTvA patitau visaMjJau; nivRttayuddhau hataroSaharSau 6060047c dhruvaM pravekSyaty amarArivAsaM; asau samAdAya raNAgralakSmIm 6060048a tatas tu tAv indrajid astrajAlair; babhUvatus tatra tadA vizastau 6060048c sa cApi tau tatra viSAdayitvA; nanAda harSAd yudhi rAkSasendraH 6060049a sa tat tadA vAnararAjasainyaM; rAmaM ca saMkhye sahalakSmaNena 6060049c viSAdayitvA sahasA viveza; purIM dazagrIvabhujAbhiguptAm 6061001a tayos tadA sAditayo raNAgre; mumoha sainyaM hariyUthapAnAm 6061001c sugrIvanIlAGgadajAmbavanto; na cApi kiM cit pratipedire te 6061002a tato viSaNNaM samavekSya sainyaM; vibhISaNo buddhimatAM variSThaH 6061002c uvAca zAkhAmRgarAjavIrAn; AzvAsayann apratimair vacobhiH 6061003a mA bhaiSTa nAsty atra viSAdakAlo; yad AryaputrAv avazau viSaNNau 6061003c svayambhuvo vAkyam athodvahantau; yat sAditAv indrajidastrajAlaiH 6061004a tasmai tu dattaM paramAstram etat; svayambhuvA brAhmam amoghavegam 6061004c tan mAnayantau yadi rAjaputrau; nipAtitau ko 'tra viSAdakAlaH 6061005a brAhmam astraM tadA dhImAn mAnayitvA tu mArutiH 6061005c vibhISaNavacaH zrutvA hanUmAMs tam athAbravIt 6061006a etasmin nihate sainye vAnarANAM tarasvinAm 6061006c yo yo dhArayate prANAMs taM tam AzvAsayAvahe 6061007a tAv ubhau yugapad vIrau hanUmad rAkSasottamau 6061007c ulkAhastau tadA rAtrau raNazIrSe viceratuH 6061008a chinnalAGgUlahastorupAdAGguli ziro dharaiH 6061008c sravadbhiH kSatajaM gAtraiH prasravadbhiH samantataH 6061009a patitaiH parvatAkArair vAnarair abhisaMkulAm 6061009c zastraiz ca patitair dIptair dadRzAte vasuMdharAm 6061010a sugrIvam aGgadaM nIlaM zarabhaM gandhamAdanam 6061010c jAmbavantaM suSeNaM ca vegadarzanam Ahukam 6061011a maindaM nalaM jyotimukhaM dvividaM panasaM tathA 6061011c vibhISaNo hanUmAMz ca dadRzAte hatAn raNe 6061012a saptaSaSTir hatAH koTyo vAnarANAM tarasvinAm 6061012c ahnaH paJcamazeSeNa vallabhena svayambhuvaH 6061013a sAgaraughanibhaM bhImaM dRSTvA bANArditaM balam 6061013c mArgate jAmbavantaM sma hanUmAn savibhISaNaH 6061014a svabhAvajarayA yuktaM vRddhaM zarazataiz citam 6061014c prajApatisutaM vIraM zAmyantam iva pAvakam 6061015a dRSTvA tam upasaMgamya paulastyo vAkyam abravIt 6061015c kaccid Aryazarais tIrSNair na prANA dhvaMsitAs tava 6061016a vibhISaNavacaH zrutvA jAmbavAn RkSapuMgavaH 6061016c kRcchrAd abhyudgiran vAkyam idaM vacanam abravIt 6061017a nairRtendramahAvIryasvareNa tvAbhilakSaye 6061017c pIDyamAnaH zitair bANair na tvAM pazyAmi cakSuSA 6061018a aJjanA suprajA yena mAtarizvA ca nairRta 6061018c hanUmAn vAnarazreSThaH prANAn dhArayate kva cit 6061019a zrutvA jAmbavato vAkyam uvAcedaM vibhISaNaH 6061019c AryaputrAv atikramya kasmAt pRcchasi mArutim 6061020a naiva rAjani sugrIve nAGgade nApi rAghave 6061020c Arya saMdarzitaH sneho yathA vAyusute paraH 6061021a vibhISaNavacaH zrutvA jAmbavAn vAkyam abravIt 6061021c zRNu nairRtazArdUla yasmAt pRcchAmi mArutim 6061022a tasmiJ jIvati vIre tu hatam apy ahataM balam 6061022c hanUmaty ujjhitaprANe jIvanto 'pi vayaM hatAH 6061023a dhriyate mArutis tAta mArutapratimo yadi 6061023c vaizvAnarasamo vIrye jIvitAzA tato bhavet 6061024a tato vRddham upAgamya niyamenAbhyavAdayat 6061024c gRhya jAmbavataH pAdau hanUmAn mArutAtmajaH 6061025a zrutvA hanumato vAkyaM tathApi vyathitendriyaH 6061025c punarjAtam ivAtmAnaM sa mene RkSapuMgavaH 6061026a tato 'bravIn mahAtejA hanUmantaM sa jAmbavAn 6061026c Agaccha harizArdUlavAnarAMs trAtum arhasi 6061027a nAnyo vikramaparyAptas tvam eSAM paramaH sakhA 6061027c tvatparAkramakAlo 'yaM nAnyaM pazyAmi kaJ cana 6061028a RkSavAnaravIrANAm anIkAni praharSaya 6061028c vizalyau kuru cApy etau sAditau rAmalakSmaNau 6061029a gatvA paramam adhvAnam upary upari sAgaram 6061029c himavantaM nagazreSThaM hanUman gantum arhasi 6061030a tataH kAJcanam atyugram RSabhaM parvatottamam 6061030c kailAsazikharaM cApi drakSyasy ariniSUdana 6061031a tayoH zikharayor madhye pradIptam atulaprabham 6061031c sarvauSadhiyutaM vIra drakSyasy auSadhiparvatam 6061032a tasya vAnarazArdUlacatasro mUrdhni saMbhavAH 6061032c drakSyasy oSadhayo dIptA dIpayantyo dizo daza 6061033a mRtasaMjIvanIM caiva vizalyakaraNIm api 6061033c sauvarNakaraNIM caiva saMdhAnIM ca mahauSadhIm 6061034a tAH sarvA hanuman gRhya kSipram Agantum arhasi 6061034c AzvAsaya harIn prANair yojya gandhavahAtmajaH 6061035a zrutvA jAmbavato vAkyaM hanUmAn haripuMgavaH 6061035c ApUryata baloddharSais toyavegair ivArNavaH 6061036a sa parvatataTAgrasthaH pIDayan parvatottaram 6061036c hanUmAn dRzyate vIro dvitIya iva parvataH 6061037a haripAdavinirbhinno niSasAda sa parvataH 6061037c na zazAka tadAtmAnaM soDhuM bhRzanipIDitaH 6061038a tasya petur nagA bhUmau harivegAc ca jajvaluH 6061038c zRGgANi ca vyakIryanta pIDitasya hanUmatA 6061039a tasmin saMpIDyamAne tu bhagnadrumazilAtale 6061039c na zekur vAnarAH sthAtuM ghUrNamAne nagottame 6061040a sa ghUrNitamahAdvArA prabhagnagRhagopurA 6061040c laGkA trAsAkulA rAtrau pranRttevAbhavat tadA 6061041a pRthivIdharasaMkAzo nipIDya dharaNIdharam 6061041c pRthivIM kSobhayAm Asa sArNavAM mArutAtmajaH 6061042a padbhyAM tu zailam ApIDya vaDavAmukhavan mukham 6061042c vivRtyograM nanAdoccais trAsayann iva rAkSasAn 6061043a tasya nAnadyamAnasya zrutvA ninadam adbhutam 6061043c laGkAsthA rAkSasAH sarve na zekuH spandituM bhayAt 6061044a namaskRtvAtha rAmAya mArutir bhImavikramaH 6061044c rAghavArthe paraM karma samaihata paraMtapaH 6061045a sa puccham udyamya bhujaMgakalpaM; vinamya pRSThaM zravaNe nikuJcya 6061045c vivRtya vaktraM vaDavAmukhAbham; Apupluve vyomni sa caNDavegaH 6061046a sa vRkSaSaNDAMs tarasA jahAra; zailAJ zilAH prAkRtavAnarAMz ca 6061046c bAhUruvegoddhatasaMpraNunnAs; te kSINavegAH salile nipetuH 6061047a sa tau prasAryoragabhogakalpau; bhujau bhujaMgArinikAzavIryaH 6061047c jagAma meruM nagarAjam agryaM; dizaH prakarSann iva vAyusUnuH 6061048a sa sAgaraM ghUrNitavIcimAlaM; tadA bhRzaM bhrAmitasarvasattvam 6061048c samIkSamANaH sahasA jagAma; cakraM yathA viSNukarAgramuktam 6061049a sa parvatAn vRkSagaNAn sarAMsi; nadIs taTAkAni purottamAni 6061049c sphItAJjanAMs tAn api saMprapazyaJ; jagAma vegAt pitRtulyavegaH 6061050a Adityapatham Azritya jagAma sa gatazramaH 6061050c sa dadarza harizreSTho himavantaM nagottamam 6061051a nAnAprasravaNopetaM bahukaMdaranirjharam 6061051c zvetAbhracayasaMkAzaiH zikharaiz cArudarzanaiH 6061052a sa taM samAsAdya mahAnagendram; atipravRddhottamaghorazRGgam 6061052c dadarza puNyAni mahAzramANi; surarSisaMghottamasevitAni 6061053a sa brahmakozaM rajatAlayaM ca; zakrAlayaM rudrazarapramokSam 6061053c hayAnanaM brahmaziraz ca dIptaM; dadarza vaivasvata kiMkarAMz ca 6061054a vajrAlayaM vaizvaraNAlayaM ca; sUryaprabhaM sUryanibandhanaM ca 6061054c brahmAsanaM zaMkarakArmukaM ca; dadarza nAbhiM ca vasuMdharAyAH 6061055a kailAsam agryaM himavacchilAM ca; tatharSabhaM kAJcanazailam agryam 6061055c sa dIptasarvauSadhisaMpradIptaM; dadarza sarvauSadhiparvatendram 6061056a sa taM samIkSyAnalarazmidIptaM; visiSmiye vAsavadUtasUnuH 6061056c Aplutya taM cauSadhiparvatendraM; tatrauSadhInAM vicayaM cakAra 6061057a sa yojanasahasrANi samatItya mahAkapiH 6061057c divyauSadhidharaM zailaM vyacaran mArutAtmajaH 6061058a mahauSadhyas tu tAH sarvAs tasmin parvatasattame 6061058c vijJAyArthinam AyAntaM tato jagmur adarzanam 6061059a sa tA mahAtmA hanumAn apazyaMz; cukopa kopAc ca bhRzaM nanAda 6061059c amRSyamANo 'gninikAzacakSur; mahIdharendraM tam uvAca vAkyam 6061060a kim etad evaM suvinizcitaM te; yad rAghave nAsi kRtAnukampaH 6061060c pazyAdya madbAhubalAbhibhUto; vikIrNam AtmAnam atho nagendra 6061061a sa tasya zRGgaM sanagaM sanAgaM; sakAJcanaM dhAtusahasrajuSTam 6061061c vikIrNakUTaM calitAgrasAnuM; pragRhya vegAt sahasonmamAtha 6061062a sa taM samutpATya kham utpapAta; vitrAsya lokAn sasurAn surendrAn 6061062c saMstUyamAnaH khacarair anekair; jagAma vegAd garuDogravIryaH 6061063a sa bhAskarAdhvAnam anuprapannas; tad bhAskarAbhaM zikharaM pragRhya 6061063c babhau tadA bhAskarasaMnikAzo; raveH samIpe pratibhAskarAbhaH 6061064a sa tena zailena bhRzaM rarAja; zailopamo gandhavahAtmajas tu 6061064c sahasradhAreNa sapAvakena; cakreNa khe viSNur ivoddhRtena 6061065a taM vAnarAH prekSya tadA vineduH; sa tAn api prekSya mudA nanAda 6061065c teSAM samudghuSTaravaM nizamya; laGkAlayA bhImataraM vineduH 6061066a tato mahAtmA nipapAta tasmiJ; zailottame vAnarasainyamadhye 6061066c haryuttamebhyaH zirasAbhivAdya; vibhISaNaM tatra ca sasvaje saH 6061067a tAv apy ubhau mAnuSarAjaputrau; taM gandham AghrAya mahauSadhInAm 6061067c babhUvatus tatra tadA vizalyAv; uttasthur anye ca haripravIrAH 6061068a tato harir gandhavahAtmajas tu; tam oSadhIzailam udagravIryaH 6061068c ninAya vegAd dhimavantam eva; punaz ca rAmeNa samAjagAma 6062001a tato 'bravIn mahAtejAH sugrIvo vAnarAdhipaH 6062001c arthyaM vijApayaMz cApi hanUmantaM mahAbalam 6062002a yato hataH kumbhakarNaH kumArAz ca niSUditAH 6062002c nedAnIm upanirhAraM rAvaNo dAtum arhati 6062003a ye ye mahAbalAH santi laghavaz ca plavaMgamAH 6062003c laGkAm abhyutpatantv Azu gRhyolkAH plavagarSabhAH 6062004a tato 'staM gata Aditye raudre tasmin nizAmukhe 6062004c laGkAm abhimukhAH solkA jagmus te plavagarSabhAH 6062005a ulkAhastair harigaNaiH sarvataH samabhidrutAH 6062005c ArakSasthA virUpAkSAH sahasA vipradudruvuH 6062006a gopurATTa pratolISu caryAsu vividhAsu ca 6062006c prAsAdeSu ca saMhRSTAH sasRjus te hutAzanam 6062007a teSAM gRhasahasrANi dadAha hutabhuk tadA 6062007c AvAsAn rAkSasAnAM ca sarveSAM gRhamedhinAm 6062008a hemacitratanutrANAM sragdAmAmbaradhAriNAm 6062008c sIdhupAnacalAkSANAM madavihvalagAminAm 6062009a kAntAlambitavastrANAM zatrusaMjAtamanyunAm 6062009c gadAzUlAsi hastAnAM khAdatAM pibatAm api 6062010a zayaneSu mahArheSu prasuptAnAM priyaiH saha 6062010c trastAnAM gacchatAM tUrNaM putrAn AdAya sarvataH 6062011a teSAM gRhasahasrANi tadA laGkAnivAsinAm 6062011c adahat pAvakas tatra jajvAla ca punaH punaH 6062012a sAravanti mahArhANi gambhIraguNavanti ca 6062012c hemacandrArdhacandrANi candrazAlonnatAni ca 6062013a ratnacitragavAkSANi sAdhiSThAnAni sarvazaH 6062013c maNividrumacitrANi spRzantIva ca bhAskaram 6062014a krauJcabarhiNavINAnAM bhUSaNAnAM ca nisvanaiH 6062014c nAditAny acalAbhAni vezmAny agnir dadAha saH 6062015a jvalanena parItAni toraNAni cakAzire 6062015c vidyudbhir iva naddhAni meghajAlAni gharmage 6062016a vimAneSu prasuptAz ca dahyamAnA varAGganAH 6062016c tyaktAbharaNasaMyogA hAhety uccair vicukruzaH 6062017a tatra cAgniparItAni nipetur bhavanAny api 6062017c vajrivajrahatAnIva zikharANi mahAgireH 6062018a tAni nirdahyamAnAni dUrataH pracakAzire 6062018c himavacchikharANIva dIptauSadhivanAni ca 6062019a harmyAgrair dahyamAnaiz ca jvAlAprajvalitair api 6062019c rAtrau sA dRzyate laGkA puSpitair iva kiMzukaiH 6062020a hastyadhyakSair gajair muktair muktaiz ca turagair api 6062020c babhUva laGkA lokAnte bhrAntagrAha ivArNavaH 6062021a azvaM muktaM gajo dRSTvA kaccid bhIto 'pasarpati 6062021c bhIto bhItaM gajaM dRSTvA kva cid azvo nivartate 6062022a sA babhUva muhUrtena haribhir dIpitA purI 6062022c lokasyAsya kSaye ghore pradIpteva vasuMdharA 6062023a nArI janasya dhUmena vyAptasyoccair vineduSaH 6062023c svano jvalanataptasya zuzruve dazayojanam 6062024a pradagdhakAyAn aparAn rAkSasAn nirgatAn bahiH 6062024c sahasAbhyutpatanti sma harayo 'tha yuyutsavaH 6062025a udghuSTaM vAnarANAM ca rAkSasAnAM ca nisvanaH 6062025c dizo daza samudraM ca pRthivIM cAnvanAdayat 6062026a vizalyau tu mahAtmAnau tAv ubhau rAmalakSmaNau 6062026c asaMbhrAntau jagRhatus tAv ubhau dhanuSI vare 6062027a tato visphArayANasya rAmasya dhanur uttamam 6062027c babhUva tumulaH zabdo rAkSasAnAM bhayAvahaH 6062028a azobhata tadA rAmo dhanur visphArayan mahat 6062028c bhagavAn iva saMkruddho bhavo vedamayaM dhanuH 6062029a vAnarodghuSTaghoSaz ca rAkSasAnAM ca nisvanaH 6062029c jyAzabdaz cApi rAmasya trayaM vyApa dizo daza 6062030a tasya kArmukamuktaiz ca zarais tatpuragopuram 6062030c kailAsazRGgapratimaM vikIrNam apatad bhuvi 6062031a tato rAmazarAn dRSTvA vimAneSu gRheSu ca 6062031c saMnAho rAkSasendrANAM tumulaH samapadyata 6062032a teSAM saMnahyamAnAnAM siMhanAdaM ca kurvatAm 6062032c zarvarI rAkSasendrANAM raudrIva samapadyata 6062033a AdiSTA vAnarendrAs te sugrIveNa mahAtmanA 6062033c AsannA dvAram AsAdya yudhyadhvaM plavagarSabhAH 6062034a yaz ca vo vitathaM kuryAt tatra tatra vyavasthitaH 6062034c sa hantavyo 'bhisaMplutya rAjazAsanadUSakaH 6062035a teSu vAnaramukhyeSu dIptolkojjvalapANiSu 6062035c sthiteSu dvAram AsAdya rAvaNaM manyur Avizat 6062036a tasya jRmbhitavikSepAd vyAmizrA vai dizo daza 6062036c rUpavAn iva rudrasya manyur gAtreSv adRzyata 6062037a sa nikumbhaM ca kumbhaM ca kumbhakarNAtmajAv ubhau 6062037c preSayAm Asa saMkruddho rAkSasair bahubhiH saha 6062038a zazAsa caiva tAn sarvAn rAkSasAn rAkSasezvaraH 6062038c rAkSasA gacchatAtraiva siMhanAdaM ca nAdayan 6062039a tatas tu coditAs tena rAkSasA jvalitAyudhAH 6062039c laGkAyA niryayur vIrAH praNadantaH punaH punaH 6062040a bhImAzvarathamAtaMgaM nAnApatti samAkulam 6062040c dIptazUlagadAkhaDgaprAsatomarakArmukam 6062041a tad rAkSasabalaM ghoraM bhImavikramapauruSam 6062041c dadRze jvalitaprAsaM kiGkiNIzatanAditam 6062042a hemajAlAcitabhujaM vyAveSTitaparazvadham 6062042c vyAghUrNitamahAzastraM bANasaMsaktakArmukam 6062043a gandhamAlyamadhUtsekasaMmodita mahAnilam 6062043c ghoraM zUrajanAkIrNaM mahAmbudharanisvanam 6062044a taM dRSTvA balam AyAntaM rAkSasAnAM sudAruNam 6062044c saMcacAla plavaMgAnAM balam uccair nanAda ca 6062045a javenAplutya ca punas tad rAkSasabalaM mahat 6062045c abhyayAt pratyaribalaM pataMga iva pAvakam 6062046a teSAM bhujaparAmarzavyAmRSTaparighAzani 6062046c rAkSasAnAM balaM zreSThaM bhUyastaram azobhata 6062047a tathaivApy apare teSAM kapInAm asibhiH zitaiH 6062047c pravIrAn abhito jaghnur ghorarUpA nizAcarAH 6062048a ghnantam anyaM jaghAnAnyaH pAtayantam apAtayat 6062048c garhamANaM jagarhAnye dazantam apare 'dazat 6062049a dehIty anye dadAty anyo dadAmIty aparaH punaH 6062049c kiM klezayasi tiSTheti tatrAnyonyaM babhASire 6062050a samudyatamahAprAsaM muSTizUlAsisaMkulam 6062050c prAvartata mahAraudraM yuddhaM vAnararakSasAm 6062051a vAnarAn daza sapteti rAkSasA abhyapAtayan 6062051c rAkSasAn dazasapteti vAnarA jaghnur Ahave 6062052a visrastakezarasanaM vimuktakavacadhvajam 6062052c balaM rAkSasam Alambya vAnarAH paryavArayan 6063001a pravRtte saMkule tasmin ghore vIrajanakSaye 6063001c aGgadaH kampanaM vIram AsasAda raNotsukaH 6063002a AhUya so 'GgadaM kopAt tADayAm Asa vegitaH 6063002c gadayA kampanaH pUrvaM sa cacAla bhRzAhataH 6063003a sa saMjJAM prApya tejasvI cikSepa zikharaM gireH 6063003c arditaz ca prahAreNa kampanaH patito bhuvi 6063004a hatapravIrA vyathitA rAkSasendracamUs tadA 6063004c jagAmAbhimukhI sA tu kumbhakarNasuto yataH 6063004e ApatantIM ca vegena kumbhas tAM sAntvayac camUm 6063005a sa dhanur dhanvinAM zreSThaH pragRhya susamAhitaH 6063005c mumocAzIviSaprakhyAJ zarAn dehavidAraNAn 6063006a tasya tac chuzubhe bhUyaH sazaraM dhanur uttamam 6063006c vidyudairAvatArciSmad dvitIyendradhanur yathA 6063007a AkarNakRSTamuktena jaghAna dvividaM tadA 6063007c tena hATakapuGkhena patriNA patravAsasA 6063008a sahasAbhihatas tena vipramuktapadaH sphuran 6063008c nipapAtAdrikUTAbho vihvalaH plavagottamaH 6063009a maindas tu bhrAtaraM dRSTvA bhagnaM tatra mahAhave 6063009c abhidudrAva vegena pragRhya mahatIM zilAm 6063010a tAM zilAM tu pracikSepa rAkSasAya mahAbalaH 6063010c bibheda tAM zilAM kumbhaH prasannaiH paJcabhiH zaraiH 6063011a saMdhAya cAnyaM sumukhaM zaram AzIviSopamam 6063011c AjaghAna mahAtejA vakSasi dvividAgrajam 6063012a sa tu tena prahAreNa maindo vAnarayUthapaH 6063012c marmaNy abhihatas tena papAta bhuvi mUrchitaH 6063013a aGgado mAtulau dRSTvA patitau tau mahAbalau 6063013c abhidudrAva vegena kumbham udyatakArmukam 6063014a tam ApatantaM vivyAdha kumbhaH paJcabhir AyasaiH 6063014c tribhiz cAnyaiH zitair bANair mAtaMgam iva tomaraiH 6063015a so 'GgadaM vividhair bANaiH kumbho vivyAdha vIryavAn 6063015c akuNThadhArair nizitais tIkSNaiH kanakabhUSaNaiH 6063016a aGgadaH pratividdhAGgo vAliputro na kampate 6063016c zilApAdapavarSANi tasya mUrdhni vavarSa ha 6063017a sa praciccheda tAn sarvAn bibheda ca punaH zilAH 6063017c kumbhakarNAtmajaH zrImAn vAliputrasamIritAn 6063018a ApatantaM ca saMprekSya kumbho vAnarayUthapam 6063018c bhruvor vivyAdha bANAbhyAm ulkAbhyAm iva kuJjaram 6063019a aGgadaH pANinA netre pidhAya rudhirokSite 6063019c sAlam Asannam ekena parijagrAha pANinA 6063020a tam indraketupratimaM vRkSaM mandarasaMnibham 6063020c samutsRjantaM vegena pazyatAM sarvarakSasAm 6063021a sa ciccheda zitair bANaiH saptabhiH kAyabhedanaiH 6063021c aGgado vivyathe 'bhIkSNaM sasAda ca mumoha ca 6063022a aGgadaM vyathitaM dRSTvA sIdantam iva sAgare 6063022c durAsadaM harizreSThA rAghavAya nyavedayan 6063023a rAmas tu vyathitaM zrutvA vAliputraM mahAhave 6063023c vyAdideza harizreSThAJ jAmbavatpramukhAMs tataH 6063024a te tu vAnarazArdUlAH zrutvA rAmasya zAsanam 6063024c abhipetuH susaMkruddhAH kumbham udyatakArmukam 6063025a tato drumazilAhastAH kopasaMraktalocanAH 6063025c rirakSiSanto 'bhyapatann aGgadaM vAnararSabhAH 6063026a jAmbavAMz ca suSeNaz ca vegadarzI ca vAnaraH 6063026c kumbhakarNAtmajaM vIraM kruddhAH samabhidudruvuH 6063027a samIkSyAtatatas tAMs tu vAnarendrAn mahAbalAn 6063027c AvavAra zaraugheNa nageneva jalAzayam 6063028a tasya bANacayaM prApya na zoker ativartitum 6063028c vAnarendrA mahAtmAno velAm iva mahodadhiH 6063029a tAMs tu dRSTvA harigaNAJ zaravRSTibhir arditAn 6063029c aGgadaM pRSThataH kRtvA bhrAtRjaM plavagezvaraH 6063030a abhidudrAva vegena sugrIvaH kumbham Ahave 6063030c zailasAnu caraM nAgaM vegavAn iva kesarI 6063031a utpATya ca mahAzailAn azvakarNAn dhavAn bahUn 6063031c anyAMz ca vividhAn vRkSAMz cikSepa ca mahAbalaH 6063032a tAM chAdayantIm AkAzaM vRkSavRSTiM durAsadAm 6063032c kumbhakarNAtmajaH zrImAMz ciccheda nizitaiH zaraiH 6063033a abhilakSyeNa tIvreNa kumbhena nizitaiH zaraiH 6063033c AcitAs te drumA rejur yathA ghorAH zataghnayaH 6063034a drumavarSaM tu tac chinnaM dRSTvA kumbhena vIryavAn 6063034c vAnarAdhipatiH zrImAn mahAsattvo na vivyathe 6063035a nirbhidyamAnaH sahasA sahamAnaz ca tAJ zarAn 6063035c kumbhasya dhanur AkSipya babhaJjendradhanuHprabham 6063036a avaplutya tataH zIghraM kRtvA karma suduSkaram 6063036c abravIt kupitaH kumbhaM bhagnazRGgam iva dvipam 6063037a nikumbhAgraja vIryaM te bANavegaM tad adbhutam 6063037c saMnatiz ca prabhAvaz ca tava vA rAvaNasya vA 6063038a prahrAdabalivRtraghnakuberavaruNopama 6063038c ekas tvam anujAto 'si pitaraM balavattaraH 6063039a tvAm evaikaM mahAbAhuM zUlahastam ariMdamam 6063039c tridazA nAtivartante jitendriyam ivAdhayaH 6063040a varadAnAt pitRvyas te sahate devadAnavAn 6063040c kumbhakarNas tu vIryeNa sahate ca surAsurAn 6063041a dhanuSIndrajitas tulyaH pratApe rAvaNasya ca 6063041c tvam adya rakSasAM loke zreSTho 'si balavIryataH 6063042a mahAvimardaM samare mayA saha tavAdbhutam 6063042c adya bhUtAni pazyantu zakrazambarayor iva 6063043a kRtam apratimaM karma darzitaM cAstrakauzalam 6063043c pAtitA harivIrAz ca tvayaite bhImavikramAH 6063044a upAlambhabhayAc cApi nAsi vIra mayA hataH 6063044c kRtakarmA parizrAnto vizrAntaH pazya me balam 6063045a tena sugrIvavAkyena sAvamAnena mAnitaH 6063045c agner Ajyahutasyeva tejas tasyAbhyavardhata 6063046a tataH kumbhaH samutpatya sugrIvam abhipadya ca 6063046c AjaghAnorasi kruddho vajravegena muSTinA 6063047a tasya carma ca pusphoTa saMjajJe cAsya zoNitam 6063047c sa ca muSTir mahAvegaH pratijaghne 'sthimaNDale 6063048a tadA vegena tatrAsIt tejaH prajvAlitaM muhuH 6063048c vajraniSpeSasaMjAtajvAlA merau yathA girau 6063049a sa tatrAbhihatas tena sugrIvo vAnararSabhaH 6063049c muSTiM saMvartayAm Asa vajrakalpaM mahAbalaH 6063050a arciHsahasravikacaM ravimaNDalasaprabham 6063050c sa muSTiM pAtayAm Asa kumbhasyorasi vIryavAn 6063051a muSTinAbhihatas tena nipapAtAzu rAkSasaH 6063051c lohitAGga ivAkAzAd dIptarazmir yadRcchayA 6063052a kumbhasya patato rUpaM bhagnasyorasi muSTinA 6063052c babhau rudrAbhipannasya yathArUpaM gavAM pateH 6063053a tasmin hate bhImaparAkrameNa; plavaMgamAnAm RSabheNa yuddhe 6063053c mahI sazailA savanA cacAla; bhayaM ca rakSAMsy adhikaM viveza 6064001a nikumbho bhrAtaraM dRSTvA sugrIveNa nipAtitam 6064001c pradahann iva kopena vAnarendram avaikSata 6064002a tataH sragdAmasaMnaddhaM dattapaJcAGgulaM zubham 6064002c Adade parighaM vIro nagendrazikharopamam 6064003a hemapaTTaparikSiptaM vajravidrumabhUSitam 6064003c yamadaNDopamaM bhImaM rakSasAM bhayanAzanam 6064004a tam Avidhya mahAtejAH zakradhvajasamaM raNe 6064004c vinanAda vivRttAsyo nikumbho bhImavikramaH 6064005a urogatena niSkeNa bhujasthair aGgadair api 6064005c kuNDalAbhyAM ca mRSTAbhyAM mAlayA ca vicitrayA 6064006a nikumbho bhUSaNair bhAti tena sma parigheNa ca 6064006c yathendradhanuSA meghaH savidyutstanayitnumAn 6064007a parighAgreNa pusphoTa vAtagranthir mahAtmanaH 6064007c prajajvAla saghoSaz ca vidhUma iva pAvakaH 6064008a nagaryA viTapAvatyA gandharvabhavanottamaiH 6064008c saha caivAmarAvatyA sarvaiz ca bhavanaiH saha 6064009a satArAgaNanakSatraM sacandraM samahAgraham 6064009c nikumbhaparighAghUrNaM bhramatIva nabhastalam 6064010a durAsadaz ca saMjajJe parighAbharaNaprabhaH 6064010c krodhendhano nikumbhAgnir yugAntAgnir ivotthitaH 6064011a rAkSasA vAnarAz cApi na zekuH spandituM bhayAt 6064011c hanUmaMs tu vivRtyoras tasthau pramukhato balI 6064012a parighopamabAhus tu parighaM bhAskaraprabham 6064012c balI balavatas tasya pAtayAm Asa vakSasi 6064013a sthire tasyorasi vyUDhe parighaH zatadhA kRtaH 6064013c vizIryamANaH sahasA ulkA zatam ivAmbare 6064014a sa tu tena prahAreNa cacAla ca mahAkapiH 6064014c parigheNa samAdhUto yathA bhUmicale 'calaH 6064015a sa tathAbhihatas tena hanUmAn plavagottamaH 6064015c muSTiM saMvartayAm Asa balenAtimahAbalaH 6064016a tam udyamya mahAtejA nikumbhorasi vIryavAn 6064016c abhicikSepa vegena vegavAn vAyuvikramaH 6064017a tataH pusphoTa carmAsya prasusrAva ca zoNitam 6064017c muSTinA tena saMjajJe jvAlA vidyud ivotthitA 6064018a sa tu tena prahAreNa nikumbho vicacAla ha 6064018c svasthaz cApi nijagrAha hanUmantaM mahAbalam 6064019a vicukruzus tadA saMkhye bhImaM laGkAnivAsinaH 6064019c nikumbhenoddhRtaM dRSTvA hanUmantaM mahAbalam 6064020a sa tathA hriyamANo 'pi kumbhakarNAtmajena hi 6064020c AjaghAnAnilasuto vajravegena muSTinA 6064021a AtmAnaM mocayitvAtha kSitAv abhyavapadyata 6064021c hanUmAn unmamathAzu nikumbhaM mArutAtmajaH 6064022a nikSipya paramAyatto nikumbhaM niSpipeSa ca 6064022c utpatya cAsya vegena papAtorasi vIryavAn 6064023a parigRhya ca bAhubhyAM parivRtya zirodharAm 6064023c utpATayAm Asa ziro bhairavaM nadato mahat 6064024a atha vinadati sAdite nikumbhe; pavanasutena raNe babhUva yuddham 6064024c dazarathasutarAkSasendracamvor; bhRzataram AgataroSayoH subhImam 6065001a nikumbhaM ca hataM zrutvA kumbhaM ca vinipAtitam 6065001c rAvaNaH paramAmarSI prajajvAlAnalo yathA 6065002a nairRtaH krodhazokAbhyAM dvAbhyAM tu parimUrchitaH 6065002c kharaputraM vizAlAkSaM makarAkSam acodayat 6065003a gaccha putra mayAjJapto balenAbhisamanvitaH 6065003c rAghavaM lakSmaNaM caiva jahi tau savanaukasau 6065004a rAvaNasya vacaH zrutvA zUro mAnI kharAtmajaH 6065004c bADham ity abravId dhRSTo makarAkSo nizAcaraH 6065005a so 'bhivAdya dazagrIvaM kRtvA cApi pradakSiNam 6065005c nirjagAma gRhAc chubhrAd rAvaNasyAjJayA balI 6065006a samIpasthaM balAdhyakSaM kharaputro 'bravId idam 6065006c ratham AnIyatAM zIghraM sainyaM cAnIyatAM tvarAt 6065007a tasya tad vacanaM zrutvA balAdhyakSo nizAcaraH 6065007c syandanaM ca balaM caiva samIpaM pratyapAdayat 6065008a pradakSiNaM rathaM kRtvA Aruroha nizAcaraH 6065008c sUtaM saMcodayAm Asa zIghraM me ratham Avaha 6065009a atha tAn rAkSasAn sarvAn makarAkSo 'bravId idam 6065009c yUyaM sarve prayudhyadhvaM purastAn mama rAkSasAH 6065010a ahaM rAkSasarAjena rAvaNena mahAtmanA 6065010c AjJaptaH samare hantuM tAv ubhau rAmalakSmaNau 6065011a adya rAmaM vadhiSyAmi lakSmaNaM ca nizAcarAH 6065011c zAkhAmRgaM ca sugrIvaM vAnarAMz ca zarottamaiH 6065012a adya zUlanipAtaiz ca vAnarANAM mahAcamUm 6065012c pradahiSyAmi saMprAptAM zuSkendhanam ivAnalaH 6065013a makarAkSasya tac chrutvA vacanaM te nizAcarAH 6065013c sarve nAnAyudhopetA balavantaH samAhitAH 6065014a te kAmarUpiNaH zUrA daMSTriNaH piGgalekSaNAH 6065014c mAtaMgA iva nardanto dhvastakezA bhayAnakAH 6065015a parivArya mahAkAyA mahAkAyaM kharAtmajam 6065015c abhijagmus tadA hRSTAz cAlayanto vasuMdharAm 6065016a zaGkhabherIsahasrANAm AhatAnAM samantataH 6065016c kSveDitAsphoTitAnAM ca tataH zabdo mahAn abhUt 6065017a prabhraSTo 'tha karAt tasya pratodaH sArathes tadA 6065017c papAta sahasA caiva dhvajas tasya ca rakSasaH 6065018a tasya te rathasaMyuktA hayA vikramavarjitAH 6065018c caraNair Akulair gatvA dInAH sAsramukhA yayuH 6065019a pravAti pavanas tasya sapAMsuH kharadAruNaH 6065019c niryANe tasya raudrasya makarAkSasya durmateH 6065020a tAni dRSTvA nimittAni rAkSasA vIryavattamAH 6065020c acintyanirgatAH sarve yatra tau rAmalakSmaNau 6065021a ghanagajamahiSAGgatulyavarNAH; samaramukheSv asakRd gadAsibhinnAH 6065021c aham aham iti yuddhakauzalAs te; rajanicarAH paribabhramur nadantaH 6066001a nirgataM makarAkSaM te dRSTvA vAnarapuMgavAH 6066001c Aplutya sahasA sarve yoddhukAmA vyavasthitAH 6066002a tataH pravRttaM sumahat tad yuddhaM lomaharSaNam 6066002c nizAcaraiH plavaMgAnAM devAnAM dAnavair iva 6066003a vRkSazUlanipAtaiz ca zilAparighapAtanaiH 6066003c anyonyaM mardayanti sma tadA kapinizAcarAH 6066004a zaktizUlagadAkhaDgais tomaraiz ca nizAcarAH 6066004c paTTasair bhindipAlaiz ca bANapAtaiH samantataH 6066005a pAzamudgaradaNDaiz ca nirghAtaiz cAparais tathA 6066005c kadanaM kapisiMhAnAM cakrus te rajanIcarAH 6066006a bANaughair arditAz cApi kharaputreNa vAnarAH 6066006c saMbhrAntamanasaH sarve dudruvur bhayapIDitAH 6066007a tAn dRSTvA rAkSasAH sarve dravamANAn vanaukasaH 6066007c nedus te siMhavad dhRSTA rAkSasA jitakAzinaH 6066008a vidravatsu tadA teSu vAnareSu samantataH 6066008c rAmas tAn vArayAm Asa zaravarSeNa rAkSasAn 6066009a vAritAn rAkSasAn dRSTvA makarAkSo nizAcaraH 6066009c krodhAn alasam AviSTo vacanaM cedam abravIt 6066010a tiSTha rAma mayA sArdhaM dvandvayuddhaM dadAmi te 6066010c tyAjayiSyAmi te prANAn dhanurmuktaiH zitaiH zaraiH 6066011a yat tadA daNDakAraNye pitaraM hatavAn mama 6066011c madagrataH svakarmasthaM smRtvA roSo 'bhivardhate 6066012a dahyante bhRzam aGgAni durAtman mama rAghava 6066012c yan mayAsi na dRSTas tvaM tasmin kAle mahAvane 6066013a diSTyAsi darzanaM rAma mama tvaM prAptavAn iha 6066013c kAGkSito 'si kSudhArtasya siMhasyevetaro mRgaH 6066014a adya madbANavegena pretarAD viSayaM gataH 6066014c ye tvayA nihatAH zUrAH saha tais tvaM sameSyasi 6066015a bahunAtra kim uktena zRNu rAma vaco mama 6066015c pazyantu sakalA lokAs tvAM mAM caiva raNAjire 6066016a astrair vA gadayA vApi bAhubhyAM vA mahAhave 6066016c abhyastaM yena vA rAma tena vA vartatAM yudhi 6066017a makarAkSavacaH zrutvA rAmo dazarathAtmajaH 6066017c abravIt prahasan vAkyam uttarottaravAdinam 6066018a caturdazasahasrANi rakSasAM tvatpitA ca yaH 6066018c trizirA dUSaNaz cApi daNDake nihatA mayA 6066019a svAzitAs tava mAMsena gRdhragomAyuvAyasAH 6066019c bhaviSyanty adya vai pApa tIkSNatuNDanakhAGkuzAH 6066020a evam uktas tu rAmeNa kharaputro nizAcaraH 6066020c bANaughAn asRjat tasmai rAghavAya raNAjire 6066021a tAJ zarAJ zaravarSeNa rAmaz ciccheda naikadhA 6066021c nipetur bhuvi te chinnA rukmapuGkhAH sahasrazaH 6066022a tad yuddham abhavat tatra sametyAnyonyam ojasA 6066022c khara rAkSasaputrasya sUnor dazarathasya ca 6066023a jImUtayor ivAkAze zabdo jyAtalayos tadA 6066023c dhanur muktaH svanotkRSTaH zrUyate ca raNAjire 6066024a devadAnavagandharvAH kiMnarAz ca mahoragAH 6066024c antarikSagatAH sarve draSTukAmAs tad adbhutam 6066025a viddham anyonyagAtreSu dviguNaM vardhate balam 6066025c kRtapratikRtAnyonyaM kurvAte tau raNAjire 6066026a rAmam uktAs tu bANaughAn rAkSasas tv acchinad raNe 6066026c rakSomuktAMs tu rAmo vai naikadhA prAcchinac charaiH 6066027a bANaughavitatAH sarvA dizaz ca vidizas tathA 6066027c saMchannA vasudhA caiva samantAn na prakAzate 6066028a tataH kruddho mahAbAhur dhanuz ciccheda rakSasaH 6066028c aSTAbhir atha nArAcaiH sUtaM vivyAdha rAghavaH 6066028e bhittvA zarai rathaM rAmo rathAzvAn samapAtayat 6066029a viratho vasudhAM tiSThan makarAkSo nizAcaraH 6066029c atiSThad vasudhAM rakSaH zUlaM jagrAha pANinA 6066029e trAsanaM sarvabhUtAnAM yugAntAgnisamaprabham 6066030a vibhrAmya ca mahac chUlaM prajvalantaM nizAcaraH 6066030c sa krodhAt prAhiNot tasmai rAghavAya mahAhave 6066031a tam ApatantaM jvalitaM kharaputrakarAc cyutam 6066031c bANais tu tribhir AkAze zUlaM ciccheda rAghavaH 6066032a sacchinno naikadhA zUlo divyahATakamaNDitaH 6066032c vyazIryata mahokleva rAmabANArdito bhuvi 6066033a tac chUlaM nihataM dRSTvA rAmeNAdbhutakarmaNA 6066033c sAdhu sAdhv iti bhUtAni vyAharanti nabhogatAH 6066034a tad dRSTvA nihataM zUlaM makarAkSo nizAcaraH 6066034c muSTim udyamya kAkutsthaM tiSTha tiSTheti cAbravIt 6066035a sa taM dRSTvA patantaM vai prahasya raghunandanaH 6066035c pAvakAstraM tato rAmaH saMdadhe svazarAsane 6066036a tenAstreNa hataM rakSaH kAkutsthena tadA raNe 6066036c saMchinnahRdayaM tatra papAta ca mamAra ca 6066037a dRSTvA te rAkSasAH sarve makarAkSasya pAtanam 6066037c laGkAm eva pradhAvanta rAmabAlArditAs tadA 6066038a dazarathanRpaputrabANavegai; rajanicaraM nihataM kharAtmajaM tam 6066038c dadRzur atha ca devatAH prahRSTA; girim iva vajrahataM yathA vizIrNam 6067001a makarAkSaM hataM zrutvA rAvaNaH samitiMjayaH 6067001c AdidezAtha saMkruddho raNAyendrajitaM sutam 6067002a jahi vIra mahAvIryau bhrAtarau rAmalakSmaNau 6067002c adRzyo dRzyamAno vA sarvathA tvaM balAdhikaH 6067003a tvam apratimakarmANam indraM jayasi saMyuge 6067003c kiM punar mAnuSau dRSTvA na vadhiSyasi saMyuge 6067004a tathokto rAkSasendreNa pratigRhya pitur vacaH 6067004c yajJabhUmau sa vidhivat pAvakaM juhuve ndrajit 6067005a juhvataz cApi tatrAgniM raktoSNISadharAH striyaH 6067005c Ajagmus tatra saMbhrAntA rAkSasyo yatra rAvaNiH 6067006a zastrANi zarapatrANi samidho 'tha vibhItakAH 6067006c lohitAni ca vAsAMsi sruvaM kArSNAyasaM tathA 6067007a sarvato 'gniM samAstIrya zarapatraiH samantataH 6067007c chAgasya sarvakRSNasya galaM jagrAha jIvataH 6067008a caruhomasamiddhasya vidhUmasya mahArciSaH 6067008c babhUvus tAni liGgAni vijayaM darzayanti ca 6067009a pradakSiNAvartazikhas taptahATakasaMnibhaH 6067009c havis tat pratijagrAha pAvakaH svayam utthitaH 6067010a hutvAgniM tarpayitvAtha devadAnavarAkSasAn 6067010c Aruroha rathazreSTham antardhAnagataM zubham 6067011a sa vAjibhiz caturbhis tu bANaiz ca nizitair yutaH 6067011c AropitamahAcApaH zuzubhe syandanottame 6067012a jAjvalyamAno vapuSA tapanIyaparicchadaH 6067012c zaraiz candrArdhacandraiz ca sa rathaH samalaMkRtaH 6067013a jAmbUnadamahAkambur dIptapAvakasaMnibhaH 6067013c babhUvendrajitaH ketur vaidUryasamalaMkRtaH 6067014a tena cAdityakalpena brahmAstreNa ca pAlitaH 6067014c sa babhUva durAdharSo rAvaNiH sumahAbalaH 6067015a so 'bhiniryAya nagarAd indrajit samitiMjayaH 6067015c hutvAgniM rAkSasair mantrair antardhAnagato 'bravIt 6067016a adya hatvAhave yau tau mithyA pravrajitau vane 6067016c jayaM pitre pradAsyAmi rAvaNAya raNAdhikam 6067017a kRtvA nirvAnarAm urvIM hatvA rAmaM salakSmaNam 6067017c kariSye paramAM prItim ity uktvAntaradhIyata 6067018a ApapAtAtha saMkruddho dazagrIveNa coditaH 6067018c tIkSNakArmukanArAcais tIkSNas tv indraripU raNe 6067019a sa dadarza mahAvIryau nAgau trizirasAv iva 6067019c sRjantAv iSujAlAni vIrau vAnaramadhyagau 6067020a imau tAv iti saMcintya sajyaM kRtvA ca kArmukam 6067020c saMtatAneSudhArAbhiH parjanya iva vRSTimAn 6067021a sa tu vaihAyasaM prApya saratho rAmalakSmaNau 6067021c acakSur viSaye tiSThan vivyAdha nizitaiH zaraiH 6067022a tau tasya zaravegena parItau rAmalakSmaNau 6067022c dhanuSI sazare kRtvA divyam astraM pracakratuH 6067023a pracchAdayantau gaganaM zarajAlair mahAbalau 6067023c tam astraiH surasaMkAzau naiva pasparzatuH zaraiH 6067024a sa hi dhUmAndhakAraM ca cakre pracchAdayan nabhaH 6067024c dizaz cAntardadhe zrImAn nIhAratamasAvRtaH 6067025a naiva jyAtalanirghoSo na ca nemikhurasvanaH 6067025c zuzruve caratas tasya na ca rUpaM prakAzate 6067026a ghanAndhakAre timire zaravarSam ivAdbhutam 6067026c sa vavarSa mahAbAhur nArAcazaravRSTibhiH 6067027a sa rAmaM sUryasaMkAzaiH zarair dattavaro bhRzam 6067027c vivyAdha samare kruddhaH sarvagAtreSu rAvaNiH 6067028a tau hanyamAnau nArAcair dhArAbhir iva parvatau 6067028c hemapuGkhAn naravyAghrau tigmAn mumucatuH zarAn 6067029a antarikSaM samAsAdya rAvaNiM kaGkapatriNaH 6067029c nikRtya patagA bhUmau petus te zoNitokSitAH 6067030a atimAtraM zaraugheNa pIDyamAnau narottamau 6067030c tAn iSUn patato bhallair anekair nicakartatuH 6067031a yato hi dadRzAte tau zarAn nipatitAJ zitAn 6067031c tatas tato dAzarathI sasRjAte 'stram uttamam 6067032a rAvaNis tu dizaH sarvA rathenAtirathaH patan 6067032c vivyAdha tau dAzarathI laghv astro nizitaiH zaraiH 6067033a tenAtividdhau tau vIrau rukmapuGkhaiH susaMhataiH 6067033c babhUvatur dAzarathI puSpitAv iva kiMzukau 6067034a nAsya veda gatiM kaz cin na ca rUpaM dhanuH zarAn 6067034c na cAnyad viditaM kiM cit sUryasyevAbhrasaMplave 6067035a tena viddhAz ca harayo nihatAz ca gatAsavaH 6067035c babhUvuH zatazas tatra patitA dharaNItale 6067036a lakSmaNas tu susaMkruddho bhrAtaraM vAkyam abravIt 6067036c brAhmam astraM prayokSyAmi vadhArthaM sarvarakSasAm 6067037a tam uvAca tato rAmo lakSmaNaM zubhalakSaNam 6067037c naikasya heto rakSAMsi pRthivyAM hantum arhasi 6067038a ayudhyamAnaM pracchannaM prAJjaliM zaraNAgatam 6067038c palAyantaM pramattaM vA na tvaM hantum ihArhasi 6067039a asyaiva tu vadhe yatnaM kariSyAvo mahAbala 6067039c AdekSyAvo mahAvegAn astrAn AzIviSopamAn 6067040a tam enaM mAyinaM kSudram antarhitarathaM balAt 6067040c rAkSasaM nihaniSyanti dRSTvA vAnarayUthapAH 6067041a yady eSa bhUmiM vizate divaM vA; rasAtalaM vApi nabhastalaM vA 6067041c evaM nigUDho 'pi mamAstradagdhaH; patiSyate bhUmitale gatAsuH 6067042a ity evam uktvA vacanaM mahAtmA; raghupravIraH plavagarSabhair vRtaH 6067042c vadhAya raudrasya nRzaMsakarmaNas; tadA mahAtmA tvaritaM nirIkSate 6068001a vijJAya tu manas tasya rAghavasya mahAtmanaH 6068001c saMnivRtyAhavAt tasmAt praviveza puraM tataH 6068002a so 'nusmRtya vadhaM teSAM rAkSasAnAM tarasvinAm 6068002c krodhatAmrekSaNaH zUro nirjagAma mahAdyutiH 6068003a sa pazcimena dvAreNa niryayau rAkSasair vRtaH 6068003c indrajit tu mahAvIryaH paulastyo devakaNTakaH 6068004a indrajit tu tato dRSTvA bhrAtarau rAmalakSmaNau 6068004c raNAyAbhyudyatau vIrau mAyAM prAduSkarot tadA 6068005a indrajit tu rathe sthApya sItAM mAyAmayIM tadA 6068005c balena mahatAvRtya tasyA vadham arocayat 6068006a mohanArthaM tu sarveSAM buddhiM kRtvA sudurmatiH 6068006c hantuM sItAM vyavasito vAnarAbhimukho yayau 6068007a taM dRSTvA tv abhiniryAntaM nagaryAH kAnanaukasaH 6068007c utpetur abhisaMkruddhAH zilAhastA yuyutsavaH 6068008a hanUmAn puratas teSAM jagAma kapikuJjaraH 6068008c pragRhya sumahac chRGgaM parvatasya durAsadam 6068009a sa dadarza hatAnandAM sItAm indrajito rathe 6068009c ekaveNIdharAM dInAm upavAsakRzAnanAm 6068010a parikliSTaikavasanAm amRjAM rAghavapriyAm 6068010c rajomalAbhyAm AliptaiH sarvagAtrair varastriyam 6068011a tAM nirIkSya muhUrtaM tu maithilIm adhyavasya ca 6068011c bASpaparyAkulamukho hanUmAn vyathito 'bhavat 6068012a abravIt tAM tu zokArtAM nirAnandAM tapasvinAm 6068012c dRSTvA rathe stitAM sItAM rAkSasendrasutAzritAm 6068013a kiM samarthitam asyeti cintayan sa mahAkapiH 6068013c saha tair vAnarazreSThair abhyadhAvata rAvaNim 6068014a tad vAnarabalaM dRSTvA rAvaNiH krodhamUrchitaH 6068014c kRtvA vizokaM nistriMzaM mUrdhni sItAM parAmRzat 6068015a taM striyaM pazyatAM teSAM tADayAm Asa rAvaNiH 6068015c krozantIM rAma rAmeti mAyayA yojitAM rathe 6068016a gRhItamUrdhajAM dRSTvA hanUmAn dainyam AgataH 6068016c duHkhajaM vArinetrAbhyAm utsRjan mArutAtmajaH 6068016e abravIt paruSaM vAkyaM krodhAd rakSo'dhipAtmajam 6068017a durAtmann AtmanAzAya kezapakSe parAmRzaH 6068017c brahmarSINAM kule jAto rAkSasIM yonim AzritaH 6068017e dhik tvAM pApasamAcAraM yasya te matir IdRzI 6068018a nRzaMsAnArya durvRtta kSudra pApaparAkrama 6068018c anAryasyedRzaM karma ghRNA te nAsti nirghRNa 6068019a cyutA gRhAc ca rAjyAc ca rAmahastAc ca maithilI 6068019c kiM tavaiSAparAddhA hi yad enAM hantum icchasi 6068020a sItAM ca hatvA na ciraM jIviSyasi kathaM cana 6068020c vadhArhakarmaNAnena mama hastagato hy asi 6068021a ye ca strIghAtinAM lokA lokavadhyaiz ca kutsitAH 6068021c iha jIvitam utsRjya pretya tAn pratilapsyase 6068022a iti bruvANo hanumAn sAyudhair haribhir vRtaH 6068022c abhyadhAvata saMkruddho rAkSasendrasutaM prati 6068023a ApatantaM mahAvIryaM tad anIkaM vanaukasAm 6068023c rakSasAM bhImavegAnAm anIkena nyavArayat 6068024a sa tAM bANasahasreNa vikSobhya harivAhinIm 6068024c harizreSThaM hanUmantam indrajit pratyuvAca ha 6068025a sugrIvas tvaM ca rAmaz ca yannimittam ihAgatAH 6068025c tAM haniSyAmi vaidehIm adyaiva tava pazyataH 6068026a imAM hatvA tato rAmaM lakSmaNaM tvAM ca vAnara 6068026c sugrIvaM ca vadhiSyAmi taM cAnAryaM vibhISaNam 6068027a na hantavyAH striyaz ceti yad bravISi plavaMgama 6068027c pIDA karam amitrANAM yat syAt kartavyam eta tat 6068028a tam evam uktvA rudatIM sItAM mAyAmayIM tataH 6068028c zitadhAreNa khaDgena nijaghAnendrajit svayam 6068029a yajJopavItamArgeNa chinnA tena tapasvinI 6068029c sA pRthivyAM pRthuzroNI papAta priyadarzanA 6068030a tAm indrajitstriyaM hatvA hanUmantam uvAca ha 6068030c mayA rAmasya pazyemAM kopena ca niSUditAm 6068031a tataH khaDgena mahatA hatvA tAm indrajit svayam 6068031c hRSTaH sa ratham AsthAya vinanAda mahAsvanam 6068032a vAnarAH zuzruvuH zabdam adUre pratyavasthitAH 6068032c vyAditAsyasya nadatas tad durgaM saMzritasya tu 6068033a tathA tu sItAM vinihatya durmatiH; prahRSTacetAH sa babhUva rAvaNiH 6068033c taM hRSTarUpaM samudIkSya vAnarA; viSaNNarUpAH samabhipradudruvuH 6069001a zrutvA taM bhImanirhrAdaM zakrAzanisamasvanam 6069001c vIkSamANA dizaH sarvA dudruvur vAnararSabhAH 6069002a tAn uvAca tataH sarvAn hanUmAn mArutAtmajaH 6069002c viSaNNavadanAn dInAMs trastAn vidravataH pRthak 6069003a kasmAd viSaNNavadanA vidravadhvaM plavaMgamAH 6069003c tyaktayuddhasamutsAhAH zUratvaM kva nu vo gatam 6069004a pRSThato 'nuvrajadhvaM mAm agrato yAntam Ahave 6069004c zUrair abhijanopetair ayuktaM hi nivartitum 6069005a evam uktAH susaMkruddhA vAyuputreNa dhImatA 6069005c zailazRGgAn drumAMz caiva jagRhur hRSTamAnasAH 6069006a abhipetuz ca garjanto rAkSasAn vAnararSabhAH 6069006c parivArya hanUmantam anvayuz ca mahAhave 6069007a sa tair vAnaramukhyais tu hanUmAn sarvato vRtaH 6069007c hutAzana ivArciSmAn adahac chatruvAhinIm 6069008a sa rAkSasAnAM kadanaM cakAra sumahAkapiH 6069008c vRto vAnarasainyena kAlAntakayamopamaH 6069009a sa tu zokena cAviSTaH krodhena ca mahAkapiH 6069009c hanUmAn rAvaNi rathe mahatIM pAtayac chilAm 6069010a tAm ApatantIM dRSTvaiva rathaH sArathinA tadA 6069010c vidheyAzva samAyuktaH sudUram apavAhitaH 6069011a tam indrajitam aprApya rathathaM sahasArathim 6069011c viveza dharaNIM bhittvA sA zilAvyartham udyatA 6069012a patitAyAM zilAyAM tu rakSasAM vyathitA camUH 6069012c tam abhyadhAvaJ zatazo nadantaH kAnanaukasaH 6069013a te drumAMz ca mahAkAyA girizRGgANi codyatAH 6069013c cikSipur dviSatAM madhye vAnarA bhImavikramAH 6069014a vAnarair tair mahAvIryair ghorarUpA nizAcarAH 6069014c vIryAd abhihatA vRkSair vyaveSTanta raNakSitau 6069015a svasainyam abhivIkSyAtha vAnarArditam indrajit 6069015c pragRhItAyudhaH kruddhaH parAn abhimukho yayau 6069016a sa zaraughAn avasRjan svasainyenAbhisaMvRtaH 6069016c jaghAna kapizArdUlAn subahUn dRSTavikramaH 6069017a zUlair azanibhiH khaDgaiH paTTasaiH kUTamudgaraiH 6069017c te cApy anucarAMs tasya vAnarA jaghnur Ahave 6069018a saskandhaviTapaiH sAlaiH zilAbhiz ca mahAbalaiH 6069018c hanUmAn kadanaM cakre rakSasAM bhImakarmaNAm 6069019a sa nivArya parAnIkam abravIt tAn vanaukasaH 6069019c hanUmAn saMnivartadhvaM na naH sAdhyam idaM balam 6069020a tyaktvA prANAn viceSTanto rAma priyacikIrSavaH 6069020c yannimittaM hi yudhyAmo hatA sA janakAtmajA 6069021a imam arthaM hi vijJApya rAmaM sugrIvam eva ca 6069021c tau yat pratividhAsyete tat kariSyAmahe vayam 6069022a ity uktvA vAnarazreSTho vArayan sarvavAnarAn 6069022c zanaiH zanair asaMtrastaH sabalaH sa nyavartata 6069023a sa tu prekSya hanUmantaM vrajantaM yatra rAghavaH 6069023c nikumbhilAm adhiSThAya pAvakaM juhuve ndrajit 6069024a yajJabhUmyAM tu vidhivat pAvakas tena rakSasA 6069024c hUyamAnaH prajajvAla homazoNitabhuk tadA 6069025a so 'rciH pinaddho dadRze homazoNitatarpitaH 6069025c saMdhyAgata ivAdityaH sa tIvrAgniH samutthitaH 6069026a athendrajid rAkSasabhUtaye tu; juhAva havyaM vidhinA vidhAnavat 6069026c dRSTvA vyatiSThanta ca rAkSasAs te; mahAsamUheSu nayAnayajJAH 6070001a rAghavaz cApi vipulaM taM rAkSasavanaukasAm 6070001c zrutvA saMgrAmanirghoSaM jAmbavantam uvAca ha 6070002a saumya nUnaM hanumatA kRtaM karma suduSkaram 6070002c zrUyate hi yathA bhImaH sumahAn AyudhasvanaH 6070003a tad gaccha kuru sAhAyyaM svabalenAbhisaMvRtaH 6070003c kSipram RSkapate tasya kapizreSThasya yudhyataH 6070004a RkSarAjas tathety uktvA svenAnIkena saMvRtaH 6070004c Agacchat pazcimadvAraM hanUmAn yatra vAnaraH 6070005a athAyAntaM hanUmantaM dadarzarkSapatiH pathi 6070005c vAnaraiH kRtasaMgrAmaiH zvasadbhir abhisaMvRtam 6070006a dRSTvA pathi hanUmAMz ca tad RSkabalam udyatam 6070006c nIlameghanibhaM bhImaM saMnivArya nyavartata 6070007a sa tena harisainyena saMnikarSaM mahAyazAH 6070007c zIghram Agamya rAmAya duHkhito vAkyam abravIt 6070008a samare yudhyamAnAnAm asmAkaM prekSatAM ca saH 6070008c jaghAna rudatIM sItAm indrajid rAvaNAtmajaH 6070009a udbhrAntacittas tAM dRSTvA viSaNNo 'ham ariMdama 6070009c tad ahaM bhavato vRttaM vijJApayitum AgataH 6070010a tasya tad vacanaM zrutvA rAghavaH zokamUrchitaH 6070010c nipapAta tadA bhUmau chinnamUla iva drumaH 6070011a taM bhUmau devasaMkAzaM patitaM dRzya rAghavam 6070011c abhipetuH samutpatya sarvataH kapisattamAH 6070012a asiJcan salilaiz cainaM padmotpalasugandhibhiH 6070012c pradahantam asahyaM ca sahasAgnim ivotthitam 6070013a taM lakSmaNo 'tha bAhubhyAM pariSvajya suduHkhitaH 6070013c uvAca rAmam asvasthaM vAkyaM hetvarthasaMhitam 6070014a zubhe vartmani tiSThantaM tvAm Aryavijitendriyam 6070014c anarthebhyo na zaknoti trAtuM dharmo nirarthakaH 6070015a bhUtAnAM sthAvarANAM ca jaGgamAnAM ca darzanam 6070015c yathAsti na tathA dharmas tena nAstIti me matiH 6070016a yathaiva sthAvaraM vyaktaM jaGgamaM ca tathAvidham 6070016c nAyam arthas tathA yuktas tvadvidho na vipadyate 6070017a yady adharmo bhaved bhUto rAvaNo narakaM vrajet 6070017c bhavAMz ca dharmasaMyukto naivaM vyasanam ApnuyAt 6070018a tasya ca vyasanAbhAvAd vyasanaM ca gate tvayi 6070018c dharmeNopalabhed dharmam adharmaM cApy adharmataH 6070019a yadi dharmeNa yujyeran nAdharmarucayo janAH 6070019c dharmeNa caratAM dharmas tathA caiSAM phalaM bhavet 6070020a yasmAd arthA vivardhante yeSv adharmaH pratiSThitaH 6070020c klizyante dharmazIlAz ca tasmAd etau nirarthakau 6070021a vadhyante pApakarmANo yady adharmeNa rAghava 6070021c vadhakarmahato dharmaH sa hataH kaM vadhiSyati 6070022a atha vA vihitenAyaM hanyate hanti vA param 6070022c vidhir Alipyate tena na sa pApena karmaNA 6070023a adRSTapratikAreNa avyaktenAsatA satA 6070023c kathaM zakyaM paraM prAptuM dharmeNArivikarzana 6070024a yadi sat syAt satAM mukhya nAsat syAt tava kiM cana 6070024c tvayA yadIdRzaM prAptaM tasmAt san nopapadyate 6070025a atha vA durbalaH klIbo balaM dharmo 'nuvartate 6070025c durbalo hRtamaryAdo na sevya iti me matiH 6070026a balasya yadi ced dharmo guNabhUtaH parAkrame 6070026c dharmam utsRjya vartasva yathA dharme tathA bale 6070027a atha cet satyavacanaM dharmaH kila paraMtapa 6070027c anRtas tvayy akaruNaH kiM na baddhas tvayA pitA 6070028a yadi dharmo bhaved bhUta adharmo vA paraMtapa 6070028c na sma hatvA muniM vajrI kuryAd ijyAM zatakratuH 6070029a adharmasaMzrito dharmo vinAzayati rAghava 6070029c sarvam etad yathAkAmaM kAkutstha kurute naraH 6070030a mama cedaM mataM tAta dharmo 'yam iti rAghava 6070030c dharmamUlaM tvayA chinnaM rAjyam utsRjatA tadA 6070031a arthebhyo hi vivRddhebhyaH saMvRddhebhyas tatas tataH 6070031c kriyAH sarvAH pravartante parvatebhya ivApagAH 6070032a arthena hi viyuktasya puruSasyAlpatejasaH 6070032c vyucchidyante kriyAH sarvA grISme kusarito yathA 6070033a so 'yam arthaM parityajya sukhakAmaH sukhaidhitaH 6070033c pApam Arabhate kartuM tathA doSaH pravartate 6070034a yasyArthAs tasya mitrANi yasyArthAs tasya bAndhavaH 6070034c yasyArthAH sa pumA&l loke yasyArthAH sa ca paNDitaH 6070035a yasyArthAH sa ca vikrAnto yasyArthAH sa ca buddhimAn 6070035c yasyArthAH sa mahAbhAgo yasyArthAH sa mahAguNaH 6070036a arthasyaite parityAge doSAH pravyAhRtA mayA 6070036c rAjyam utsRjatA vIra yena buddhis tvayA kRtA 6070037a yasyArthA dharmakAmArthAs tasya sarvaM pradakSiNam 6070037c adhanenArthakAmena nArthaH zakyo vicinvatA 6070038a harSaH kAmaz ca darpaz ca dharmaH krodhaH zamo damaH 6070038c arthAd etAni sarvANi pravartante narAdhipa 6070039a yeSAM nazyaty ayaM lokaz caratAM dharmacAriNAm 6070039c te 'rthAs tvayi na dRzyante durdineSu yathA grahAH 6070040a tvayi pravrajite vIra guroz ca vacane sthite 6070040c rakSasApahRtA bhAryA prANaiH priyatarA tava 6070041a tad adya vipulaM vIra duHkham indrajitA kRtam 6070041c karmaNA vyapaneSyAmi tasmAd uttiSTha rAghava 6070042a ayam anagha tavoditaH priyArthaM; janakasutA nidhanaM nirIkSya ruSTaH 6070042c sahayagajarathAM sarAkSasendrAM; bhRzam iSubhir vinipAtayAmi laGkAm 6071001a rAmam AzvAsayAne tu lakSmaNe bhrAtRvatsale 6071001c nikSipya gulmAn svasthAne tatrAgacchad vibhISaNaH 6071002a nAnApraharaNair vIraiz caturbhiH sacivair vRtaH 6071002c nIlAJjanacayAkArair mAtaMgair iva yUthapaH 6071003a so 'bhigamya mahAtmAnaM rAghavaM zokalAlasaM 6071003c vAnarAMz caiva dadRze bASpaparyAkulekSaNAn 6071004a rAghavaM ca mahAtmAnam ikSvAkukulanandanam 6071004c dadarza moham ApannaM lakSmaNasyAGkam Azritam 6071005a vrIDitaM zokasaMtaptaM dRSTvA rAmaM vibhISaNaH 6071005c antarduHkhena dInAtmA kim etad iti so 'bravIt 6071006a vibhISaNa mukhaM dRSTvA sugrIvaM tAMz ca vAnarAn 6071006c uvAca lakSmaNo vAkyam idaM bASpapariplutaH 6071007a hatAm indrajitA sItAm iha zrutvaiva rAghavaH 6071007c hanUmad vacanAt saumya tato moham upAgataH 6071008a kathayantaM tu saumitriM saMnivArya vibhISaNaH 6071008c puSkalArtham idaM vAkyaM visaMjJaM rAmam abravIt 6071009a manujendrArtarUpeNa yad uktas tvaM hanUmatA 6071009c tad ayuktam ahaM manye sAgarasyeva zoSaNam 6071010a abhiprAyaM tu jAnAmi rAvaNasya durAtmanaH 6071010c sItAM prati mahAbAho na ca ghAtaM kariSyati 6071011a yAcyamAnaH subahuzo mayA hitacikIrSuNA 6071011c vaidehIm utsRjasveti na ca tat kRtavAn vacaH 6071012a naiva sAmnA na bhedena na dAnena kuto yudhA 6071012c sA draSTum api zakyeta naiva cAnyena kena cit 6071013a vAnarAn mohayitvA tu pratiyAtaH sa rAkSasaH 6071013c caityaM nikumbhilAM nAma yatra homaM kariSyati 6071014a hutavAn upayAto hi devair api savAsavaiH 6071014c durAdharSo bhavaty eSa saMgrAme rAvaNAtmajaH 6071015a tena mohayatA nUnam eSA mAyA prayojitA 6071015c vighnam anvicchatA tAta vAnarANAM parAkrame 6071015e sasainyAs tatra gacchAmo yAvat tan na samApyate 6071016a tyajemaM narazArdUlamithyA saMtApam Agatam 6071016c sIdate hi balaM sarvaM dRSTvA tvAM zokakarzitam 6071017a iha tvaM svastha hRdayas tiSTha sattvasamucchritaH 6071017c lakSmaNaM preSayAsmAbhiH saha sainyAnukarSibhiH 6071018a eSa taM narazArdUlo rAvaNiM nizitaiH zaraiH 6071018c tyAjayiSyati tat karma tato vadhyo bhaviSyati 6071019a tasyaite nizitAs tIkSNAH patripatrAGgavAjinaH 6071019c patatriNa ivAsaumyAH zarAH pAsyanti zoNitam 6071020a tat saMdiza mahAbAho lakSmaNaM zubhalakSaNam 6071020c rAkSasasya vinAzAya vajraM vajradharo yathA 6071021a manujavara na kAlaviprakarSo; ripunidhanaM prati yat kSamo 'dya kartum 6071021c tvam atisRja ripor vadhAya bANIm; asurapuronmathane yathA mahendraH 6071022a samAptakarmA hi sa rAkSasendro; bhavaty adRzyaH samare surAsuraiH 6071022c yuyutsatA tena samAptakarmaNA; bhavet surANAm api saMzayo mahAn 6072001a tasya tad vacanaM zrutvA rAghavaH zokakarzitaH 6072001c nopadhArayate vyaktaM yad uktaM tena rakSasA 6072002a tato dhairyam avaSTabhya rAmaH parapuraMjayaH 6072002c vibhISaNam upAsInam uvAca kapisaMnidhau 6072003a nairRtAdhipate vAkyaM yad uktaM te vibhISaNa 6072003c bhUyas tac chrotum icchAmi brUhi yat te vivakSitam 6072004a rAghavasya vacaH zrutvA vAkyaM vAkyavizAradaH 6072004c yat tat punar idaM vAkyaM babhASe sa vibhISaNaH 6072005a yathAjJaptaM mahAbAho tvayA gulmanivezanam 6072005c tat tathAnuSThitaM vIra tvadvAkyasamanantaram 6072006a tAny anIkAni sarvANi vibhaktAni samantataH 6072006c vinyastA yUthapAz caiva yathAnyAyaM vibhAgazaH 6072007a bhUyas tu mama vijApyaM tac chRNuSva mahAyazaH 6072007c tvayy akAraNasaMtapte saMtaptahRdayA vayam 6072008a tyaja rAjann imaM zokaM mithyA saMtApam Agatam 6072008c tad iyaM tyajyatAM cintA zatruharSavivardhanI 6072009a udyamaH kriyatAM vIra harSaH samupasevyatAm 6072009c prAptavyA yadi te sItA hantavyaz ca nizAcarAH 6072010a raghunandana vakSyAmi zrUyatAM me hitaM vacaH 6072010c sAdhv ayaM yAtu saumitrir balena mahatA vRtaH 6072010e nikumbhilAyAM saMprApya hantuM rAvaNim Ahave 6072011a dhanurmaNDalanirmuktair AzIviSaviSopamaiH 6072011c zarair hantuM maheSvAso rAvaNiM samitiMjayaH 6072012a tena vIreNa tapasA varadAnAt svayambhutaH 6072012c astraM brahmaziraH prAptaM kAmagAz ca turaMgamAH 6072013a nikumbhilAm asaMprAptam ahutAgniM ca yo ripuH 6072013c tvAm AtatAyinaM hanyAd indrazatro sa te vadhaH 6072013e ity evaM vihito rAjan vadhas tasyaiva dhImataH 6072014a vadhAyendrajito rAma taM dizasva mahAbalam 6072014c hate tasmin hataM viddhi rAvaNaM sasuhRjjanam 6072015a vibhISaNavacaH zrutva rAmo vAkyam athAbravIt 6072015c jAnAmi tasya raudrasya mAyAM satyaparAkrama 6072016a sa hi brahmAstravit prAjJo mahAmAyo mahAbalaH 6072016c karoty asaMjJAn saMgrAme devAn savaruNAn api 6072017a tasyAntarikSe carato rathasthasya mahAyazaH 6072017c na gatir jJAyate vIrasUryasyevAbhrasaMplave 6072018a rAghavas tu ripor jJAtvA mAyAvIryaM durAtmanaH 6072018c lakSmaNaM kIrtisaMpannam idaM vacanam abravIt 6072019a yad vAnarendrasya balaM tena sarveNa saMvRtaH 6072019c hanUmatpramukhaiz caiva yUthapaiH sahalakSmaNa 6072020a jAmbavenarkSapatinA saha sainyena saMvRtaH 6072020c jahi taM rAkSasasutaM mAyAbalavizAradam 6072021a ayaM tvAM sacivaiH sArdhaM mahAtmA rajanIcaraH 6072021c abhijJas tasya dezasya pRSThato 'nugamiSyati 6072022a rAghavasya vacaH zrutvA lakSmaNaH savibhISaNaH 6072022c jagrAha kArmukaM zreSTham anyad bhImaparAkramaH 6072023a saMnaddhaH kavacI khaDgI sa zarI hemacApadhRk 6072023c rAmapAdAv upaspRzya hRSTaH saumitrir abravIt 6072024a adya matkArmukonmukhAH zarA nirbhidya rAvaNim 6072024c laGkAm abhipatiSyanti haMsAH puSkariNIm iva 6072025a adyaiva tasya raudrasya zarIraM mAmakAH zarAH 6072025c vidhamiSyanti hatvA taM mahAcApaguNacyutAH 6072026a sa evam uktvA dyutimAn vacanaM bhrAtur agrataH 6072026c sa rAvaNivadhAkAGkSI lakSmaNas tvarito yayau 6072027a so 'bhivAdya guroH pAdau kRtvA cApi pradakSiNam 6072027c nikumbhilAm abhiyayau caityaM rAvaNipAlitam 6072028a vibhISaNena sahito rAjaputraH pratApavAn 6072028c kRtasvastyayano bhrAtrA lakSmaNas tvarito yayau 6072029a vAnarANAM sahasrais tu hanUmAn bahubhir vRtaH 6072029c vibhISaNaH sahAmAtyas tadA lakSmaNam anvagAt 6072030a mahatA harisainyena savegam abhisaMvRtaH 6072030c RkSarAjabalaM caiva dadarza pathi viSThitam 6072031a sa gatvA dUram adhvAnaM saumitrir mitranandanaH 6072031c rAkSasendrabalaM dUrAd apazyad vyUham Asthitam 6072032a sa saMprApya dhanuSpANir mAyAyogam ariMdama 6072032c tasthau brahmavidhAnena vijetuM raghunandanaH 6072033a vividham amalazastrabhAsvaraM tad; dhvajagahanaM vipulaM mahArathaiz ca 6072033c pratibhayatamam aprameyavegaM; timiram iva dviSatAM balaM viveza 6073001a atha tasyAm avasthAyAM lakSmaNaM rAvaNAnujaH 6073001c pareSAm ahitaM vAkyam arthasAdhakam abravIt 6073002a asyAnIkasya mahato bhedane yatalakSmaNa 6073002c rAkSasendrasuto 'py atra bhinne dRzyo bhaviSyati 6073003a sa tvam indrAzaniprakhyaiH zarair avakiran parAn 6073003c abhidravAzu yAvad vai naitat karma samApyate 6073004a jahi vIradurAtmAnaM mAyAparam adhArmikam 6073004c rAvaNiM krUrakarmANaM sarvalokabhayAvaham 6073005a vibhISaNavacaH zrutvA lakSmaNaH zubhalakSaNaH 6073005c vavarSa zaravarSANi rAkSasendrasutaM prati 6073006a RkSAH zAkhAmRgAz caiva drumAdrivarayodhinaH 6073006c abhyadhAvanta sahitAs tad anIkam avasthitam 6073007a rAkSasAz ca zitair bANair asibhiH zaktitomaraiH 6073007c udyataiH samavartanta kapisainyajighAMsavaH 6073008a sa saMprahAras tumulaH saMjajJe kapirakSasAm 6073008c zabdena mahatA laGkAM nAdayan vai samantataH 6073009a zastrair bahuvidhAkAraiH zitair bANaiz ca pAdapaiH 6073009c udyatair girizRGgaiz ca ghorair AkAzam AvRtam 6073010a te rAkSasA vAnareSu vikRtAnanabAhavaH 6073010c nivezayantaH zastrANi cakrus te sumahad bhayam 6073011a tathaiva sakalair vRkSair girizRGgaiz ca vAnarAH 6073011c abhijaghnur nijaghnuz ca samare rAkSasarSabhAn 6073012a RkSavAnaramukhyaiz ca mahAkAyair mahAbalaiH 6073012c rakSasAM vadhyamAnAnAM mahad bhayam ajAyata 6073013a svam anIkaM viSaNNaM tu zrutvA zatrubhir arditam 6073013c udatiSThata durdharSas tat karmaNy ananuSThite 6073014a vRkSAndhakArAn niSkramya jAtakrodhaH sa rAvaNiH 6073014c Aruroha rathaM sajjaM pUrvayuktaM sa rAkSasaH 6073015a sa bhImakArmukazaraH kRSNAJjanacayopamaH 6073015c raktAsyanayanaH krUro babhau mRtyur ivAntakaH 6073016a dRSTvaiva tu rathasthaM taM paryavartata tad balam 6073016c rakSasAM bhImavegAnAM lakSmaNena yuyutsatAm 6073017a tasmin kAle tu hanumAn udyamya sudurAsadam 6073017c dharaNIdharasaMkAzI mahAvRkSam ariMdamaH 6073018a sa rAkSasAnAM tat sainyaM kAlAgnir iva nirdahan 6073018c cakAra bahubhir vRkSair niHsaMjJaM yudhi vAnaraH 6073019a vidhvaMsayantaM tarasA dRSTvaiva pavanAtmajam 6073019c rAkSasAnAM sahasrANi hanUmantam avAkiran 6073020a zitazUladharAH zUlair asibhiz cAsipANayaH 6073020c zaktibhiH zaktihastAz ca paTTasaiH paTTasAyudhAH 6073021a parighaiz ca gadAbhiz ca kuntaiz ca zubhadarzanaiH 6073021c zatazaz ca zataghnIbhir Ayasair api mudgaraiH 6073022a ghoraiH parazubhiz caiva bhiNDipAlaiz ca rAkSasAH 6073022c muSTibhir vajravegaiz ca talair azanisaMnibhaiH 6073023a abhijaghnuH samAsAdya samantAt parvatopamam 6073023c teSAm api ca saMkruddhaz cakAra kadanaM mahat 6073024a sa dadarza kapizreSTham acalopamam indrajit 6073024c sUdayAnam amitraghnam amitrAn pavanAtmajam 6073025a sa sArathim uvAcedaM yAhi yatraiSa vAnaraH 6073025c kSayam eva hi naH kuryAd rAkSasAnAm upekSitaH 6073026a ity uktaH sArathis tena yayau yatra sa mArutiH 6073026c vahan paramadurdharSaM sthitam indrajitaM rathe 6073027a so 'bhyupetya zarAn khaDgAn paTTasAsiparazvadhAn 6073027c abhyavarSata durdharSaH kapimUrdhni sa rAkSasaH 6073028a tAni zastrANi ghorANi pratigRhya sa mArutiH 6073028c roSeNa mahatAviSo vAkyaM cedam uvAca ha 6073029a yudhyasva yadi zUro 'si rAvaNAtmaja durmate 6073029c vAyuputraM samAsAdya na jIvan pratiyAsyasi 6073030a bAhubhyAM saMprayudhyasva yadi me dvandvam Ahave 6073030c vegaM sahasva durbuddhe tatas tvaM rakSasAM varaH 6073031a hanUmantaM jighAMsantaM samudyatazarAsanam 6073031c rAvaNAtmajam AcaSTe lakSmaNAya vibhISaNaH 6073032a yas tu vAsavanirjetA rAvaNasyAtmasaMbhavaH 6073032c sa eSa ratham AsthAya hanUmantaM jighAMsati 6073033a tam apratimasaMsthAnaiH zaraiH zatruvidAraNaiH 6073033c jIvitAntakarair ghoraiH saumitre rAvaNiM jahi 6073034a ity evam uktas tu tadA mahAtmA; vibhISaNenArivibhISaNena 6073034c dadarza taM parvatasaMnikAzaM; rathasthitaM bhImabalaM durAsadam 6074001a evam uktvA tu saumitriM jAtaharSo vibhISaNaH 6074001c dhanuSpANinam AdAya tvaramANo jagAma saH 6074002a avidUraM tato gatvA pravizya ca mahad vanam 6074002c darzayAm Asa tat karma lakSmaNAya vibhISaNaH 6074003a nIlajImUtasaMkAzaM nyagrodhaM bhImadarzanam 6074003c tejasvI rAvaNabhrAtA lakSmaNAya nyavedayat 6074004a ihopahAraM bhUtAnAM balavAn rAvaNAtajaH 6074004c upahRtya tataH pazcAt saMgrAmam abhivartate 6074005a adRzyaH sarvabhUtAnAM tato bhavati rAkSasaH 6074005c nihanti samare zatrUn badhnAti ca zarottamaiH 6074006a tam apraviSTaM nyagrodhaM balinaM rAvaNAtmajam 6074006c vidhvaMsaya zarais tIkSNaiH sarathaM sAzvasArathim 6074007a tathety uktvA mahAtejAH saumitrir mitranandanaH 6074007c babhUvAvasthitas tatra citraM visphArayan dhanuH 6074008a sa rathenAgnivarNena balavAn rAvaNAtmajaH 6074008c indrajit kavacI khaDgI sadhvajaH pratyadRzyata 6074009a tam uvAca mahAtejAH paulastyam aparAjitam 6074009c samAhvaye tvAM samare samyag yuddhaM prayaccha me 6074010a evam ukto mahAtejA manasvI rAvaNAtmajaH 6074010c abravIt paruSaM vAkyaM tatra dRSTvA vibhISaNam 6074011a iha tvaM jAtasaMvRddhaH sAkSAd bhrAtA pitur mama 6074011c kathaM druhyasi putrasya pitRvyo mama rAkSasa 6074012a na jJAtitvaM na sauhArdaM na jAtis tava durmate 6074012c pramANaM na ca sodaryaM na dharmo dharmadUSaNa 6074013a zocyas tvam asi durbuddhe nindanIyaz ca sAdhubhiH 6074013c yas tvaM svajanam utsRjya parabhRtyatvam AgataH 6074014a naitac chithilayA buddhyA tvaM vetsi mahad antaram 6074014c kva ca svajanasaMvAsaH kva ca nIcaparAzrayaH 6074015a guNavAn vA parajanaH svajano nirguNo 'pi vA 6074015c nirguNaH svajanaH zreyAn yaH paraH para eva saH 6074016a niranukrozatA ceyaM yAdRzI te nizAcara 6074016c svajanena tvayA zakyaM paruSaM rAvaNAnuja 6074017a ity ukto bhrAtRputreNa pratyuvAca vibhISaNaH 6074017c ajAnann iva macchIlaM kiM rAkSasa vikatthase 6074018a rAkSasendrasutAsAdho pAruSyaM tyaja gauravAt 6074018c kule yady apy ahaM jAto rakSasAM krUrakarmaNAm 6074018e guNo 'yaM prathamo nqNAM tan me zIlam arAkSasaM 6074019a na rame dAruNenAhaM na cAdharmeNa vai rame 6074019c bhrAtrA viSamazIlena kathaM bhrAtA nirasyate 6074020a parasvAnAM ca haraNaM paradArAbhimarzanam 6074020c suhRdAm atizaGkAM ca trayo doSAH kSayAvahAH 6074021a maharSINAM vadho ghoraH sarvadevaiz ca vigrahaH 6074021c abhimAnaz ca kopaz ca vairitvaM pratikUlatA 6074022a ete doSA mama bhrAtur jIvitaizvaryanAzanAH 6074022c guNAn pracchAdayAm AsuH parvatAn iva toyadAH 6074023a doSair etaiH parityakto mayA bhrAtA pitA tava 6074023c neyam asti purI laGkA na ca tvaM na ca te pitA 6074024a atimAnI ca bAlaz ca durvinItaz ca rAkSasa 6074024c baddhas tvaM kAlapAzena brUhi mAM yad yad icchasi 6074025a adya te vyasanaM prAptaM kim iha tvaM tu vakSyasi 6074025c praveSTuM na tvayA zakyo nyagrodho rAkSasAdhama 6074026a dharSayitvA tu kAkutsthau na zakyaM jIvituM tvayA 6074026c yudhyasva naradevena lakSmaNena raNe saha 6074026e hatas tvaM devatA kAryaM kariSyasi yamakSaye 6074027a nidarzayasvAtmabalaM samudyataM; kuruSva sarvAyudhasAyakavyayam 6074027c na lakSmaNasyaitya hi bANagocaraM; tvam adya jIvan sabalo gamiSyasi 6075001a vibhISaNa vacaH zrutvA rAvaNiH krodhamUrchitaH 6075001c abravIt paruSaM vAkyaM vegenAbhyutpapAta ha 6075002a udyatAyudhanistriMzo rathe tu samalaMkRte 6075002c kAlAzvayukte mahati sthitaH kAlAntakopamaH 6075003a mahApramANam udyamya vipulaM vegavad dRDham 6075003c dhanur bhImaM parAmRzya zarAMz cAmitranAzanAn 6075004a uvAcainaM samArabdhaH saumitriM savibhISaNam 6075004c tAMz ca vAnarazArdUlAn pazyadhvaM me parAkramam 6075005a adya matkArmukotsRSTaM zaravarSaM durAsadam 6075005c muktaM varSam ivAkAze vArayiSyatha saMyuge 6075006a adya vo mAmakA bANA mahAkArmukaniHsRtAH 6075006c vidhamiSyanti gAtrANi tUlarAzim ivAnalaH 6075007a tIkSNasAyakanirbhinnAJ zUlazaktyRSTitomaraiH 6075007c adya vo gamayiSyAmi sarvAn eva yamakSayam 6075008a kSipataH zaravarSANi kSiprahastasya me yudhi 6075008c jImUtasyeva nadataH kaH sthAsyati mamAgrataH 6075009a tac chrutvA rAkSasendrasya garjitaM lakSmaNas tadA 6075009c abhItavadanaH kruddho rAvaNiM vAkyam abravIt 6075010a uktaz ca durgamaH pAraH kAryANAM rAkSasa tvayA 6075010c kAryANAM karmaNA pAraM yo gacchati sa buddhimAn 6075011a sa tvam arthasya hInArtho duravApasya kena cit 6075011c vaco vyAhRtya jAnISe kRtArtho 'smIti durmate 6075012a antardhAnagatenAjau yas tvayAcaritas tadA 6075012c taskarAcarito mArgo naiSa vIraniSevitaH 6075013a yathA bANapathaM prApya sthito 'haM tava rAkSasa 6075013c darzayasvAdya tat tejo vAcA tvaM kiM vikatthase 6075014a evam ukto dhanur bhImaM parAmRzya mahAbalaH 6075014c sasarje nizitAn bANAn indrajit samijiMjaya 6075015a te nisRSTA mahAvegAH zarAH sarpaviSopamAH 6075015c saMprApya lakSmaNaM petuH zvasanta iva pannagAH 6075016a zarair atimahAvegair vegavAn rAvaNAtmajaH 6075016c saumitrim indrajid yuddhe vivyAdha zubhalakSaNam 6075017a sa zarair atividdhAGgo rudhireNa samukSitaH 6075017c zuzubhe lakSmaNaH zrImAn vidhUma iva pAvakaH 6075018a indrajit tv AtmanaH karma prasamIkSyAdhigamya ca 6075018c vinadya sumahAnAdam idaM vacanam abravIt 6075019a patriNaH zitadhArAs te zarA matkArmukacyutAH 6075019c AdAsyante 'dya saumitre jIvitaM jIvitAntagAH 6075020a adya gomAyusaMghAz ca zyenasaMghAz ca lakSmaNa 6075020c gRdhrAz ca nipatantu tvAM gatAsuM nihataM mayA 6075021a kSatrabandhuH sadAnAryo rAmaH paramadurmatiH 6075021c bhaktaM bhrAtaram adyaiva tvAM drakSyati mayA hatam 6075022a vizastakavacaM bhUmau vyapaviddhazarAsanam 6075022c hRtottamAGgaM saumitre tvAm adya nihataM mayA 6075023a iti bruvANaM saMrabdhaM paruSaM rAvaNAtmajam 6075023c hetumadvAkyam atyarthaM lakSmaNaH pratyuvAca ha 6075024a akRtvA katthase karma kimartham iha rAkSasa 6075024c kuru tat karma yenAhaM zraddadhyAM tava katthanam 6075025a anuktvA paruSaM vAkyaM kiM cid apy anavakSipan 6075025c avikatthan vadhiSyAmi tvAM pazya puruSAdana 6075026a ity uktvA paJcanArAcAn AkarNApUritAJ zarAn 6075026c nicakhAna mahAvegA&l lakSmaNo rAkSasorasi 6075027a sa zarair Ahatas tena saroSo rAvaNAtmajaH 6075027c suprayuktais tribhir bANaiH prativivyAdha lakSmaNam 6075028a sa babhUva mahAbhImo nararAkSasasiMhayoH 6075028c vimardas tumulo yuddhe parasparavadhaiSiNoH 6075029a ubhau hi balasaMpannAv ubhau vikramazAlinau 6075029c ubhAv api suvikrAntau sarvazastrAstrakovidau 6075030a ubhau paramadurjeyAv atulyabalatejasau 6075030c yuyudhAte mahAvIrau grahAv iva nabho gatau 6075031a balavRtrAv iva hi tau yudhi vai duSpradharSaNau 6075031c yuyudhAte mahAtmAnau tadA kesariNAv iva 6075032a bahUn avasRjantau hi mArgaNaughAn avasthitau 6075032c nararAkSasasiMhau tau prahRSTAv abhyayudhyatAm 6075033a susaMprahRSTau nararAkSasottamau; jayaiSiNau mArgaNacApadhAriNau 6075033c parasparaM tau pravavarSatur bhRzaM; zaraughavarSeNa balAhakAv iva 6076001a tataH zaraM dAzarathiH saMdhAyAmitrakarzanaH 6076001c sasarja rAkSasendrAya kruddhaH sarpa iva zvasan 6076002a tasya jyAtalanirghoSaM sa zrutvA rAvaNAtmajaH 6076002c vivarNavadano bhUtvA lakSmaNaM samudaikSata 6076003a taM viSaNNamukhaM dRSTvA rAkSasaM rAvaNAtmajam 6076003c saumitriM yuddhasaMsaktaM pratyuvAca vibhISaNaH 6076004a nimittAny anupazyAmi yAny asmin rAvaNAtmaje 6076004c tvara tena mahAbAho bhagna eSa na saMzayaH 6076005a tataH saMdhAya saumitriH zarAn agnizikhopamAn 6076005c mumoca nizitAMs tasmai sarvAn iva viSolbaNAn 6076006a zakrAzanisamasparzair lakSmaNenAhataH zaraiH 6076006c muhUrtam abhavan mUDhaH sarvasaMkSubhitendriyaH 6076007a upalabhya muhUrtena saMjJAM pratyAgatendriyaH 6076007c dadarzAvasthitaM vIraM vIro dazarathAtmajam 6076008a so 'bhicakrAma saumitriM roSAt saMraktalocanaH 6076008c abravIc cainam AsAdya punaH sa paruSaM vacaH 6076009a kiM na smarasi tad yuddhe prathame matparAkramam 6076009c nibaddhas tvaM saha bhrAtrA yadA yudhi viceSTase 6076010a yuvA khalu mahAyuddhe zakrAzanisamaiH zaraiH 6076010c zAyinau prathamaM bhUmau visaMjJau sapuraHsarau 6076011a smRtir vA nAsti te manye vyaktaM vA yamasAdanam 6076011c gantum icchasi yasmAt tvaM mAM dharSayitum icchasi 6076012a yadi te prathame yuddhe na dRSTo matparAkramaH 6076012c adya tvAM darzayiSyAmi tiSThedAnIM vyavasthitaH 6076013a ity uktvA saptabhir bANair abhivivyAdha lakSmaNam 6076013c dazabhiz ca hanUmantaM tIkSNadhAraiH zarottamaiH 6076014a tataH zarazatenaiva suprayuktena vIryavAn 6076014c krodhAd dviguNasaMrabdho nirbibheda vibhISaNam 6076015a tad dRSTvendrajitaH karma kRtaM rAmAnujas tadA 6076015c acintayitvA prahasan naitat kiM cid iti bruvan 6076016a mumoca sa zarAn ghorAn saMgRhya narapuMgavaH 6076016c abhItavadanaH kruddho rAvaNiM lakSmaNo yudhi 6076017a naivaM raNagataH zUrAH praharanti nizAcara 6076017c laghavaz cAlpavIryAz ca sukhA hIme zarAs tava 6076018a naivaM zUrAs tu yudhyante samare jayakAGkSiNaH 6076018c ity evaM taM bruvANas tu zaravarSair avAkirat 6076019a tasya bANais tu vidhvastaM kavacaM hemabhUSitam 6076019c vyazIryata rathopasthe tArAjAlam ivAmbarAt 6076020a vidhUtavarmA nArAcair babhUva sa kRtavraNaH 6076020c indrajit samare zUraH prarUDha iva sAnumAn 6076021a abhIkSNaM nizvasantau hi yudhyetAM tumulaM yudhi 6076021c zarasaMkRttasarvAGgo sarvato rudhirokSitau 6076022a astrANy astravidAM zreSThau darzayantau punaH punaH 6076022c zarAn uccAvacAkArAn antarikSe babandhatuH 6076023a vyapetadoSam asyantau laghucitraM ca suSThu ca 6076023c ubhau tu tumulaM ghoraM cakratur nararAkSasau 6076024a tayoH pRthakpRthag bhImaH zuzruve talanisvanaH 6076024c sughorayor niSTanator gagane meghayor iva 6076025a te gAtrayor nipatitA rukmapuGkhAH zarA yudhi 6076025c asRgdigdhA viniSpetur vivizur dharaNItalam 6076026a anyaiH sunizitaiH zastrair AkAze saMjaghaTTire 6076026c babhaJjuz cicchiduz cApi tayor bANAH sahasrazaH 6076027a sa babhUva raNe ghoras tayor bANamayaz cayaH 6076027c agnibhyAm iva dIptAbhyAM satre kuzamayaz cayaH 6076028a tayoH kRtavraNau dehau zuzubhAte mahAtmanoH 6076028c sapuSpAv iva niSpatrau vane zAlmalikuMzukau 6076029a cakratus tumulaM ghoraM saMnipAtaM muhur muhuH 6076029c indrajil lakSmaNaz caiva parasparajayaiSiNau 6076030a lakSmaNo rAvaNiM yuddhe rAvaNiz cApi lakSmaNam 6076030c anyonyaM tAv abhighnantau na zramaM pratyapadyatAm 6076031a bANajAlaiH zarIrasthair avagADhais tarasvinau 6076031c zuzubhAte mahAvIrau virUDhAv iva parvatau 6076032a tayo rudhirasiktAni saMvRtAni zarair bhRzam 6076032c babhrAjuH sarvagAtrANi jvalanta iva pAvakAH 6076033a tayor atha mahAn kAlo vyatIyAd yudhyamAnayoH 6076033c na ca tau yuddhavaimukhyaM zramaM vApy upajagmatuH 6076034a atha samaraparizramaM nihantuM; samaramukheSv ajitasya lakSmaNasya 6076034c priyahitam upapAdayan mahaujAH; samaram upetya vibhISaNo 'vatasthe 6077001a yudhyamAnau tu tau dRSTvA prasaktau nararAkSasau 6077001c zUraH sa rAvaNabhrAtA tasthau saMgrAmamUrdhani 6077002a tato visphArayAm Asa mahad dhanur avasthitaH 6077002c utsasarja ca tIkSNAgrAn rAkSaseSu mahAzarAn 6077003a te zarAH zikhisaMkAzA nipatantaH samAhitAH 6077003c rAkSasAn dArayAm Asur vajrA iva mahAgirIn 6077004a vibhISaNasyAnucarAs te 'pi zUlAsipaTTasaiH 6077004c ciccheduH samare vIrAn rAkSasAn rAkSasottamAH 6077005a rAkSasais taiH parivRtaH sa tadA tu vibhISaNaH 6077005c babhau madhye prahRSTAnAM kalabhAnAm iva dvipaH 6077006a tataH saMcodayAno vai harIn rakSoraNapriyAn 6077006c uvAca vacanaM kAle kAlajJo rakSasAM varaH 6077007a eko 'yaM rAkSasendrasya parAyaNam iva sthitaH 6077007c etac cheSaM balaM tasya kiM tiSThata harIzvarAH 6077008a asmin vinihate pApe rAkSase raNamUrdhani 6077008c rAvaNaM varjayitvA tu zeSam asya balaM hatam 6077009a prahasto nihato vIro nikumbhaz ca mahAbalaH 6077009c kumbhakarNaz ca kumbhaz ca dhUmrAkSaz ca nizAcaraH 6077010a akampanaH supArzvaz ca cakramAlI ca rAkSasaH 6077010c kampanaH sattvavantaz ca devAntakanarAntakau 6077011a etAn nihatyAtibalAn bahUn rAkSasasattamAn 6077011c bAhubhyAM sAgaraM tIrtvA laGghyatAM goSpadaM laghu 6077012a etAvad iha zeSaM vo jetavyam iha vAnarAH 6077012c hatAH sarve samAgamya rAkSasA baladarpitAH 6077013a ayuktaM nidhanaM kartuM putrasya janitur mama 6077013c ghRNAm apAsya rAmArthe nihanyAM bhrAtur Atmajam 6077014a hantukAmasya me bASpaM cakzuz caiva nirudhyate 6077014c tad evaiSa mahAbAhur lakSmaNaH zamayiSyati 6077014e vAnarA ghnantuM saMbhUya bhRtyAn asya samIpagAn 6077015a iti tenAtiyazasA rAkSasenAbhicoditAH 6077015c vAnarendrA jahRSire lAGgalAni ca vivyadhuH 6077016a tatas te kapizArdUlAH kSveDantaz ca muhur muhuH 6077016c mumucur vividhAn nAdAn meghAn dRSTveva barhiNaH 6077017a jAmbavAn api taiH sarvaiH svayUthair abhisaMvRtaH 6077017c azmabhis tADayAm Asa nakhair dantaiz ca rAkSasAn 6077018a nighnantam RkSAdhipatiM rAkSasAs te mahAbalAH 6077018c parivavrur bhayaM tyaktvA tam anekavidhAyudhAH 6077019a zaraiH parazubhis tIkSNaiH paTTasair yaSTitomaraiH 6077019c jAmbavantaM mRdhe jaghnur nighnantaM rAkSasIM camUm 6077020a sa saMprahAras tumulaH saMjajJe kapirAkSasAm 6077020c devAsurANAM kruddhAnAM yathA bhImo mahAsvanaH 6077021a hanUmAn api saMkruddhaH sAlam utpATya parvatAt 6077021c rakSasAM kadanaM cakre samAsAdya sahasrazaH 6077022a sa dattvA tumulaM yuddhaM pitRvyasyendrajid yudhi 6077022c lakSmaNaM paravIraghnaM punar evAbhyadhAvata 6077023a tau prayuddhau tadA vIrau mRdhe lakSmaNarAkSasau 6077023c zaraughAn abhivarSantau jaghnatus tau parasparam 6077024a abhIkSNam antardadhatuH zarajAlair mahAbalau 6077024c candrAdityAv ivoSNAnte yathA meghais tarasvinau 6077025a na hy AdAnaM na saMdhAnaM dhanuSo vA parigrahaH 6077025c na vipramokSo bANAnAM na vikarSo na vigrahaH 6077026a na muSTipratisaMdhAnaM na lakSyapratipAdanam 6077026c adRzyata tayos tatra yudhyatoH pANilAghavAt 6077027a cApavegapramuktaiz ca bANajAlaiH samantataH 6077027c antarikSe 'bhisaMchanne na rUpANi cakAzire 6077027e tamasA pihitaM sarvam AsId bhImataraM mahat 6077028a na tadAnIM vavau vAyur na jajvAla ca pAvakaH 6077028c svastyas tu lokebhya iti jajalpaz ca maharSayaH 6077028e saMpetuz cAtra saMprAptA gandharvAH saha cAraNaiH 6077029a atha rAkSasasiMhasya kRSNAn kanakabhUSaNAn 6077029c zaraiz caturbhiH saumitrir vivyAdha caturo hayAn 6077030a tato 'pareNa bhallena sUtasya vicariSyataH 6077030c lAghavAd rAghavaH zrImAJ ziraH kAyAd apAharat 6077031a nihataM sArathiM dRSTvA samare rAvaNAtmajaH 6077031c prajahau samaroddharSaM viSaNNaH sa babhUva ha 6077032a viSaNNavadanaM dRSTvA rAkSasaM hariyUthapAH 6077032c tataH paramasaMhRSTo lakSmaNaM cAbhyapUjayan 6077033a tataH pramAthI zarabho rabhaso gandhamAdanaH 6077033c amRSyamANAz catvAraz cakrur vegaM harIzvarAH 6077034a te cAsya hayamukhyeSu tUrNam utpatya vAnarAH 6077034c caturSu sumahAvIryA nipetur bhImavikramAH 6077035a teSAm adhiSThitAnAM tair vAnaraiH parvatopamaiH 6077035c mukhebhyo rudhiraM vyaktaM hayAnAM samavartata 6077036a te nihatya hayAMs tasya pramathya ca mahAratham 6077036c punar utpatya vegena tasthur lakSmaNapArzvataH 6077037a sa hatAzvAd avaplutya rathAn mathitasAratheH 6077037c zaravarSeNa saumitrim abhyadhAvata rAvaNiH 6077038a tato mahendrapratimaH sa lakSmaNaH; padAtinaM taM nizitaiH zarottamaiH 6077038c sRjantam Adau nizitAJ zarottamAn; bhRzaM tadA bANagaNair nyavArayat 6078001a sa hatAzvo mahAtejA bhUmau tiSThan nizAcaraH 6078001c indrajit paramakruddhaH saMprajajvAla tejasA 6078002a tau dhanvinau jighAMsantAv anyonyam iSubhir bhRzam 6078002c vijayenAbhiniSkrAntau vane gajavRSAv iva 6078003a nibarhayantaz cAnyonyaM te rAkSasavanaukasaH 6078003c bhartAraM na jahur yuddhe saMpatantas tatas tataH 6078004a sa lakSmaNaM samuddizya paraM lAghavam AsthitaH 6078004c vavarSa zaravarSANi varSANIva puraMdaraH 6078005a muktam indrajitA tat tu zaravarSam ariMdamaH 6078005c avArayad asaMbhrAnto lakSmaNaH sudurAsadam 6078006a abhedyakacanaM matvA lakSmaNaM rAvaNAtmajaH 6078006c lalATe lakSmaNaM bANaiH supuGkhais tribhir indrajit 6078006e avidhyat paramakruddhaH zIghram astraM pradarzayan 6078007a taiH pRSatkair lalATasthaiH zuzubhe raghunandanaH 6078007c raNAgre samarazlAghI trizRGga iva parvataH 6078008a sa tathApy ardito bANai rAkSasena mahAmRdhe 6078008c tam Azu prativivyAdha lakSmaNaH panabhiH zaraiH 6078009a lakSmaNendrajitau vIrau mahAbalazarAsanau 6078009c anyonyaM jaghnatur bANair vizikhair bhImavikramau 6078010a tau parasparam abhyetya sarvagAtreSu dhanvinau 6078010c ghorair vivyadhatur bANaiH kRtabhAvAv ubhau jaye 6078011a tasmai dRDhataraM kruddho hatAzvAya vibhISaNaH 6078011c vajrasparzasamAn paJca sasarjorasi mArgaNAn 6078012a te tasya kAyaM nirbhidya rukmapuGkhA nimittagAH 6078012c babhUvur lohitAdigdhA raktA iva mahoragAH 6078013a sa pitRvyasya saMkruddha indrajic charam Adade 6078013c uttamaM rakSasAM madhye yamadattaM mahAbalaH 6078014a taM samIkSya mahAtejA maheSuM tena saMhitam 6078014c lakSmaNo 'py Adade bANam anyaM bhImaparAkramaH 6078015a kubereNa svayaM svapne yad dattam amitAtmanA 6078015c durjayaM durviSahyaM ca sendrair api surAsuraiH 6078016a tAbhyAM tau dhanuSi zreSThe saMhitau sAyakottamau 6078016c vikRSyamANau vIrAbhyAM bhRzaM jajvalatuH zriyA 6078017a tau bhAsayantAv AkAzaM dhanurbhyAM vizikhau cyutau 6078017c mukhena mukham Ahatya saMnipetatur ojasA 6078018a tau mahAgrahasaMkAzAv anyonyaM saMnipatya ca 6078018c saMgrAme zatadhA yAtau medinyAM vinipetatuH 6078019a zarau pratihatau dRSTvA tAv ubhau raNamUrdhani 6078019c vrIDito jAtaroSau ca lakSmaNendrajitAv ubhau 6078020a susaMrabdhas tu saumitrir astraM vAruNam Adade 6078020c raudraM mahedrajid yuddhe vyasRjad yudhi viSThitaH 6078021a tayoH sutumulaM yuddhaM saMbabhUvAdbhutopamam 6078021c gaganasthAni bhUtAni lakSmaNaM paryavArayan 6078022a bhairavAbhirute bhIme yuddhe vAnararAkSasAm 6078022c bhUtair bahubhir AkAzaM vismitair AvRtaM babhau 6078023a RSayaH pitaro devA gandharvA garuNoragAH 6078023c zatakratuM puraskRtya rarakSur lakSmaNaM raNe 6078024a athAnyaM mArgaNazreSThaM saMdadhe rAvaNAnujaH 6078024c hutAzanasamasparzaM rAvaNAtmajadAruNam 6078025a supatram anuvRttAGgaM suparvANaM susaMsthitam 6078025c suvarNavikRtaM vIraH zarIrAntakaraM zaram 6078026a durAvAraM durviSahaM rAkSasAnAM bhayAvaham 6078026c AzIviSaviSaprakhyaM devasaMghaiH samarcitam 6078027a yena zakro mahAtejA dAnavAn ajayat prabhuH 6078027c purA devAsure yuddhe vIryavAn harivAhanaH 6078028a tad aindram astraM saumitriH saMyugeSv aparAjitam 6078028c zarazreSThaM dhanuH zreSThe narazreSTho 'bhisaMdadhe 6078029a saMdhAyAmitradalanaM vicakarSa zarAsanam 6078029c sajyam Ayamya durdharzaH kAlo lokakSaye yathA 6078030a saMdhAya dhanuSi zreSThe vikarSann idam abravIt 6078030c lakSmIvA&l lakSmaNo vAkyam arthasAdhakam AtmanaH 6078031a dharmAtmA satyasaMdhaz ca rAmo dAzarathir yadi 6078031c pauruSe cApratidvandvas tad enaM jahi rAvaNim 6078032a ity uktvA bANam AkarNaM vikRSya tam ajihmagam 6078032c lakSmaNaH samare vIraH sasarjendrajitaM prati 6078032e aindrAstreNa samAyujya lakSmaNaH paravIrahA 6078033a tac chiraH saziras trANaM zrImaj jvalitakuNDalam 6078033c pramathyendrajitaH kAyAt papAta dharaNItale 6078034a tad rAkSasatanUjasya chinnaskandhaM ziro mahat 6078034c tapanIyanibhaM bhUmau dadRze rudhirokSitam 6078035a hatas tu nipapAtAzu dharaNyAM rAvaNAtmajaH 6078035c kavacI sazirastrANo vidhvastaH sazarAsanaH 6078036a cukruzus te tataH sarve vAnarAH savibhISaNAH 6078036c hRSyanto nihate tasmin devA vRtravadhe yathA 6078037a athAntarikSe bhUtAnAm RSINAM ca mahAtmanAm 6078037c abhijajJe ca saMnAdo gandharvApsarasAm api 6078038a patitaM samabhijJAya rAkSasI sA mahAcamUH 6078038c vadhyamAnA dizo bheje haribhir jitakAzibhiH 6078039a vanarair vadhyamAnAs te zastrANy utsRjya rAkSasAH 6078039c laGkAm abhimukhAH sarve naSTasaMjJAH pradhAvitAH 6078040a dudruvur bahudhA bhItA rAkSasAH zatazo dizaH 6078040c tyaktvA praharaNAn sarve paTTasAsiparazvadhAn 6078041a ke cil laGkAM paritrastAH praviSTA vAnarArditAH 6078041c samudre patitAH ke cit ke cit parvatam AzritAH 6078042a hatam indrajitaM dRSTvA zayAnaM samarakSitau 6078042c rAkSasAnAM sahasreSu na kaz cit pratyadRzyata 6078043a yathAstaM gata Aditye nAvatiSThanti razmayaH 6078043c tathA tasmin nipatite rAkSasAs te gatA dizaH 6078044a zAntarakzmir ivAdityo nirvANa iva pAvakaH 6078044c sa babhUva mahAtejA vyapAsta gatajIvitaH 6078045a prazAntapIDA bahulo vinaSTAriH praharSavAn 6078045c babhUva lokaH patite rAkSasendrasute tadA 6078046a harSaM ca zakro bhagavAn saha sarvaiH surarSabhaiH 6078046c jagAma nihate tasmin rAkSase pApakarmaNi 6078047a zuddhA Apo nabhaz caiva jahRSur daityadAnavAH 6078047c AjagmuH patite tasmin sarvalokabhayAvahe 6078048a Ucuz ca sahitAH sarve devagandharvadAnavAH 6078048c vijvarAH zAntakaluSA brAhmaNA vicarantv iti 6078049a tato 'bhyanandan saMhRSTAH samare hariyUthapAH 6078049c tam apratibalaM dRSTvA hataM nairRtapuMgavam 6078050a vibhISaNo hanUmAMz ca jAmbavAMz carkSayUthapaH 6078050c vijayenAbhinandantas tuSTuvuz cApi lakSmaNam 6078051a kSveDantaz ca nadantaz ca garjantaz ca plavaMgamAH 6078051c labdhalakSA raghusutaM parivAryopatasthire 6078052a lAGgUlAni pravidhyantaH sphoTayantaz ca vAnarAH 6078052c lakSmaNo jayatIty evaM vAkyaM vyazrAvayaMs tadA 6078053a anyonyaM ca samAzliSya kapayo hRSTamAnasAH 6078053c cakrur uccAvacaguNA rAghavAzrayajAH kathAH 6078054a tad asukaram athAbhivIkSya hRSTAH; priyasuhRdo yudhi lakSmaNasya karma 6078054c paramam upalabhan manaHpraharSaM; vinihatam indraripuM nizamya devAH 6079001a rudhiraklinnagAtras tu lakSmaNaH zubhalakSaNaH 6079001c babhUva hRSTas taM hatvA zakrajetAram Ahave 6079002a tataH sa jAmbavantaM ca hanUmantaM ca vIryavAn 6079002c saMnivartya mahAtejAs tAMz ca sarvAn vanaukasaH 6079003a AjagAma tataH zIghraM yatra sugrIvarAghavau 6079003c vibhISaNam avaSTabhya hanUmantaM ca lakSmaNaH 6079004a tato rAmam abhikramya saumitrir abhivAdya ca 6079004c tasthau bhrAtRsamIpasthaH zakrasyendrAnujo yathA 6079004e AcacakSe tadA vIro ghoram indrajito vadham 6079005a rAvaNas tu ziraz chinnaM lakSmaNena mahAtmanA 6079005c nyavedayata rAmAya tadA hRSTo vibhISaNaH 6079006a upavezya tam utsaGge pariSvajyAvapIDitam 6079006c mUrdhni cainam upAghrAya bhUyaH saMspRzya ca tvaran 6079006e uvAca lakSmaNaM vAkyam AzvAsya puruSarSabhaH 6079007a kRtaM paramakalyANaM karma duSkarakAriNA 6079007c niramitraH kRto 'smy adya niryAsyati hi rAvaNaH 6079007e balavyUhena mahatA zrutvA putraM nipAtitam 6079008a taM putravadhasaMtaptaM niryAntaM rAkSasAdhipam 6079008c balenAvRtya mahatA nihaniSyAmi durjayam 6079009a tvayA lakSmaNa nAthena sItA ca pRthivI ca me 6079009c na duSprApA hate tv adya zakrajetari cAhave 6079010a sa taM bhrAtaram AzvAsya pAriSvajya ca rAghavaH 6079010c rAmaH suSeNaM muditaH samAbhASyedam abravIt 6079011a sazalyo 'yaM mahAprAjJaH saumitrir mitravatsalaH 6079011c yathA bhavati susvasthas tathA tvaM samupAcara 6079011e vizalyaH kriyatAM kSipraM saumitriH savibhISaNaH 6079012a kRSa vAnarasainyAnAM zUrANAM drumayodhinAm 6079012c ye cAnye 'tra ca yudhyantaH sazalyA vraNinas tathA 6079012e te 'pi sarve prayatnena kriyantAM sukhinas tvayA 6079013a evam uktaH sa rAmeNa mahAtmA hariyUthapaH 6079013c lakSmaNAya dadau nastaH suSeNaH paramauSadham 6079014a sa tasya gandham AghrAya vizalyaH samapadyata 6079014c tadA nirvedanaz caiva saMrUDhavraNa eva ca 6079015a vibhISaNa mukhAnAM ca suhRdAM rAghavAjJayA 6079015c sarvavAnaramukhyAnAM cikitsAM sa tadAkarot 6079016a tataH prakRtim Apanno hRtazalyo gatavyathaH 6079016c saumitrir muditas tatra kSaNena vigatajvaraH 6079017a tathaiva rAmaH plavagAdhipas tadA; vibhISaNaz carkSapatiz ca jAmbavAn 6079017c avekSya saumitrim arogam utthitaM; mudA sasainyaH suciraM jaharSire 6079018a apUjayat karma sa lakSmaNasya; suduSkaraM dAzarathir mahAtmA 6079018c hRSTA babhUvur yudhi yUthapendrA; nizamya taM zakrajitaM nipAtitam 6080001a tataH paulastya sacivAH zrutvA cendrajitaM hatam 6080001c AcacakSur abhijJAya dazagrIvAya savyathAH 6080002a yuddhe hato mahArAja lakSmaNena tavAtmajaH 6080002c vibhISaNasahAyena miSatAM no mahAdyute 6080003a zUraH zUreNa saMgamya saMyugeSv aparAjitaH 6080003c lakSNanena hataH zUraH putras te vibudhendrajit 6080004a sa taM pratibhayaM zrutvA vadhaM putrasya dAruNam 6080004c ghoram indrajitaH saMkhye kazmalaM prAvizan mahat 6080005a upalabhya cirAt saMjJAM rAjA rAkSasapuMgavaH 6080005c putrazokArdito dIno vilalApAkulendriyaH 6080006a hA rAkSasacamUmukhya mama vatsa mahAratha 6080006c jitvendraM katham adya tvaM lakSmaNasya vazaM gataH 6080007a nanu tvam iSubhiH kruddho bhindyAH kAlAntakAv api 6080007c mandarasyApi zRGgANi kiM punar lakSmaNaM raNe 6080008a adya vaivasvato rAjA bhUyo bahumato mama 6080008c yenAdya tvaM mahAbAho saMyuktaH kAladharmaNA 6080009a eSa panthAH suyodhAnAM sarvAmaragaNeSv api 6080009c yaH kRte hanyate bhartuH sa pumAn svargam Rcchati 6080010a adya devagaNAH sarve lokapAlAs tatharSayaH 6080010c hatam indrajitaM dRSTvA sukhaM svapsyanti nirbhayAH 6080011a adya lokAs trayaH kRtsnAH pRthivI ca sakAnanA 6080011c ekenendrajitA hInA zUNyeva pratibhAti me 6080012a adya nairRtakanyAyAM zroSyAmy antaHpure ravam 6080012c kareNusaMghasya yathA ninAdaM girigahvare 6080013a yauvarAjyaM ca laGkAM ca rakSAMsi ca paraMtapa 6080013c mAtaraM mAM ca bhAryAM ca kva gato 'si vihAya naH 6080014a mama nAma tvayA vIra gatasya yamasAdanam 6080014c pretakAryANi kAryANi viparIte hi vartase 6080015a sa tvaM jIvati sugrIve rAghave ca salakSmaNe 6080015c mama zalyam anuddhRtya kva gato 'si vihAya naH 6080016a evamAdivilApArtaM rAvaNaM rAkSasAdhipam 6080016c Aviveza mahAn kopaH putravyasanasaMbhavaH 6080017a ghoraM prakRtyA rUpaM tat tasya krodhAgnimUrchitam 6080017c babhUva rUpaM rudrasya kruddhasyeva durAsadam 6080018a tasya kruddhasya netrAbhyAM prApatann asrabindavaH 6080018c dIptAbhyAm iva dIpAbhyAM sArciSaH snehabindavaH 6080019a dantAn vidazatas tasya zrUyate dazanasvanaH 6080019c yantrasyAveSTyamAnasya mahato dAnavair iva 6080020a kAlAgnir iva saMkruddho yAM yAM dizam avaikSata 6080020c tasyAM tasyAM bhayatrastA rAkSasAH saMnililyire 6080021a tam antakam iva kruddhaM carAcaracikhAdiSum 6080021c vIkSamANaM dizaH sarvA rAkSasA nopacakramuH 6080022a tataH paramasaMkruddho rAvaNo rAkSasAdhipaH 6080022c abravId rakSasAM madhye saMstambhayiSur Ahave 6080023a mayA varSasahasrANi caritvA duzcaraM tapaH 6080023c teSu teSv avakAzeSu svayambhUH paritoSitaH 6080024a tasyaiva tapaso vyuSTyA prasAdAc ca svayambhuvaH 6080024c nAsurebhyo na devebhyo bhayaM mama kadA cana 6080025a kavacaM brahmadattaM me yad Adityasamaprabham 6080025c devAsuravimardeSu na bhinnaM vajrazaktibhiH 6080026a tena mAm adya saMyuktaM rathastham iha saMyuge 6080026c pratIyAt ko 'dya mAm Ajau sAkSAd api puraMdaraH 6080027a yat tadAbhiprasannena sazaraM kArmukaM mahat 6080027c devAsuravimardeSu mama dattaM svayambhuvA 6080028a adya tUryazatair bhImaM dhanur utthApyatAM mahat 6080028c rAmalakSmaNayor eva vadhAya paramAhave 6080029a sa putravadhasaMtaptaH zUraH krodhavazaM gataH 6080029c samIkSya rAvaNo buddhyA sItAM hantuM vyavasyata 6080030a pratyavekSya tu tAmrAkSaH sughoro ghoradarzanAn 6080030c dIno dInasvarAn sarvAMs tAn uvAca nizAcarAn 6080031a mAyayA mama vatsena vaJcanArthaM vanaukasAm 6080031c kiM cid eva hataM tatra sIteyam iti darzitam 6080032a tad idaM satyam evAhaM kariSye priyam AtmanaH 6080032c vaidehIM nAzayiSyAmi kSatrabandhum anuvratAm 6080032e ity evam uktvA sacivAn khaDgam Azu parAmRzat 6080033a uddhRtya guNasaMpannaM vimalAmbaravarcasaM 6080033c niSpapAta sa vegena sabhAyAH sacivair vRtaH 6080034a rAvaNaH putrazokena bhRzam AkulacetanaH 6080034c saMkruddhaH khaDgam AdAya sahasA yatra maithilI 6080035a vrajantaM rAkSasaM prekSya siMhanAdaM pracukruzuH 6080035c Ucuz cAnyonyam AzliSya saMkruddhaM prekSya rAkSasAH 6080036a adyainaM tAv ubhau dRSTvA bhrAtarau pravyathiSyataH 6080036c lokapAlA hi catvAraH kruddhenAnena nirjitAH 6080036e bahavaH zatravaz cAnye saMyugeSv abhipAtitAH 6080037a teSAM saMjalpamAnAnAm azokavanikAM gatAm 6080037c abhidudrAva vaidehIM rAvaNaH krodhamUrchitaH 6080038a vAryamANaH susaMkruddhaH suhRdbhir hitabuddhibhiH 6080038c abhyadhAvata saMkruddhaH khe graho rohiNIm iva 6080039a maithilI rakSyamANA tu rAkSasIbhir aninditA 6080039c dadarza rAkSasaM kruddhaM nistriMzavaradhAriNam 6080040a taM nizAmya sanistriMzaM vyathitA janakAtmajA 6080040c nivAryamANaM bahuzaH suhRdbhir anivartinam 6080041a yathAyaM mAm abhikruddhaH samabhidravati svayam 6080041c vadhiSyati sanAthAM mAm anAthAm iva durmatiH 6080042a bahuzaz codayAm Asa bhartAraM mAm anuvratAm 6080042c bhAryA bhava ramasyeti pratyAkhyAto 'bhavan mayA 6080043a so 'yaM mAm anupasthAnAd vyaktaM nairAzyam AgataH 6080043c krodhamohasamAviSTo nihantuM mAM samudyataH 6080044a atha vA tau naravyAghrau bhrAtarau rAmalakSmaNau 6080044c mannimittam anAryeNa samare 'dya nipAtitau 6080044e aho dhin mannimitto 'yaM vinAzo rAjaputrayoH 6080045a hanUmato hi tadvAkyaM na kRtaM kSudrayA mayA 6080045c yady ahaM tasya pRSThena tadAyAsam aninditA 6080045e nAdyaivam anuzoceyaM bhartur aGkagatA satI 6080046a manye tu hRdayaM tasyAH kausalyAyAH phaliSyati 6080046c ekaputrA yadA putraM vinaSTaM zroSyate yudhi 6080047a sA hi janma ca bAlyaM ca yauvanaM ca mahAtmanaH 6080047c dharmakAryANi rUpaM ca rudatI saMsramiSyati 6080048a nirAzA nihate putre dattvA zrAddham acetanA 6080048c agnim ArokSyate nUnam apo vApi pravekSyati 6080049a dhig astu kubjAm asatIM mantharAM pApanizcayAm 6080049c yannimittam idaM duHkhaM kausalyA pratipatsyate 6080050a ity evaM maithilIM dRSTvA vilapantIM tapasvinIm 6080050c rohiNIm iva candreNa vinA grahavazaM gatAm 6080051a supArzvo nAma medhAvI rAvaNaM rAkSasezvaram 6080051c nivAryamANaM sacivair idaM vacanam abravIt 6080052a kathaM nAma dazagrIva sAkSAd vaizravaNAnuja 6080052c hantum icchasi vaidehIM krodhAd dharmam apAsya hi 6080053a veda vidyAvrata snAtaH svadharmanirataH sadA 6080053c striyAH kasmAd vadhaM vIra manyase rAkSasezvara 6080054a maithilIM rUpasaMpannAM pratyavekSasva pArthiva 6080054c tvam eva tu sahAsmAbhI rAghave krodham utsRja 6080055a abhyutthAnaM tvam adyaiva kRSNapakSacaturdazIm 6080055c kRtvA niryAhy amAvAsyAM vijayAya balair vRtaH 6080056a zUro dhImAn rathI khaDgI rathapravaram AsthitaH 6080056c hatvA dAzarathiM rAmaM bhavAn prApsyati maithilIm 6080057a sa tad durAtmA suhRdA niveditaM; vacaH sudharmyaM pratigRhya rAvaNaH 6080057c gRhaM jagAmAtha tataz ca vIryavAn; punaH sabhAM ca prayayau suhRdvRtaH 6081001a sa pravizya sabhAM rAjA dInaH paramaduHkhitaH 6081001c niSasAdAsane mukhye siMhaH kruddha iva zvasan 6081002a abravIc ca tadA sarvAn balamukhyAn mahAbalaH 6081002c rAvaNaH prAJjalIn vAkyaM putravyasanakarzitaH 6081003a sarve bhavantaH sarveNa hastyazvena samAvRtAH 6081003c niryAntu rathasaMghaiz ca pAdAtaiz copazobhitAH 6081004a ekaM rAmaM parikSipya samare hantum arhatha 6081004c prahRSTA zaravarSeNa prAvRTkAla ivAmbudAH 6081005a atha vAhaM zarair tIkSNair bhinnagAtraM mahAraNe 6081005c bhavadbhiH zvo nihantAsmi rAmaM lokasya pazyataH 6081006a ity evaM rAkSasendrasya vAkyam AdAya rAkSasAH 6081006c niryayus te rathaiH zIghraM nAgAnIkaiz ca saMvRtAH 6081007a sa saMgrAmo mahAbhImaH sUryasyodayanaM prati 6081007c rakSasAM vAnarANAM ca tumulaH samapadyata 6081008a te gadAbhir vicitrAbhiH prAsaiH khaDgaiH parazvadhaiH 6081008c anyonyaM samare jaghnus tadA vAnararAkSasAH 6081009a mAtaMgarathakUlasya vAjimatsyA dhvajadrumAH 6081009c zarIrasaMghATavahAH prasasruH zoNitApagAH 6081010a dhvajavarmarathAn azvAn nAnApraharaNAni ca 6081010c AplutyAplutya samare vAnarendrA babhaJjire 6081011a kezAn karNalalATAMz ca nAsikAz ca plavaMgamAH 6081011c rakSasAM dazanais tIkSNair nakhaiz cApi vyakartayan 6081012a ekaikaM rAkSasaM saMkhye zataM vAnarapuMgavAH 6081012c abhyadhAvanta phalinaM vRkSaM zakunayo yathA 6081013a tathA gadAbhir gurvIbhiH prAsaiH khaDgaiH parazvadhaiH 6081013c nirjaghnur vAnarAn ghorAn rAkSasAH parvatopamAH 6081014a rAkSasair vadhyamAnAnAM vAnarANAM mahAcamUH 6081014c zaraNyaM zaraNaM yAtA rAmaM dazarathAtmajam 6081015a tato rAmo mahAtejA dhanur AdAya vIryavAn 6081015c pravizya rAkSasaM sainyaM zaravarSaM vavarSa ha 6081016a praviSTaM tu tadA rAmaM meghAH sUryam ivAmbare 6081016c nAbhijagmur mahAghoraM nirdahantaM zarAgninA 6081017a kRtAny eva sughorANi rAmeNa rajanIcarAH 6081017c raNe rAmasya dadRzuH karmANy asukarANi ca 6081018a cAlayantaM mahAnIkaM vidhamantaM mahArathAn 6081018c dadRzus te na vai rAmaM vAtaM vanagataM yathA 6081019a chinnaM bhinnaM zarair dagdhaM prabhagnaM zastrapIDitam 6081019c balaM rAmeNa dadRzur na ramaM zIghrakAriNam 6081020a praharantaM zarIreSu na te pazyanti rAghavam 6081020c indriyArtheSu tiSThantaM bhUtAtmAnam iva prajAH 6081021a eSa hanti gajAnIkam eSa hanti mahArathAn 6081021c eSa hanti zarais tIkSNaiH padAtIn vAjibhiH saha 6081022a iti te rAkSasAH sarve rAmasya sadRzAn raNe 6081022c anyonyakupitA jaghnuH sAdRzyAd rAghavasya te 6081023a na te dadRzire rAmaM dahantam arivAhinIm 6081023c mohitAH paramAstreNa gAndharveNa mahAtmanA 6081024a te tu rAmasahasrANi raNe pazyanti rAkSasAH 6081024c punaH pazyanti kAkutstham ekam eva mahAhave 6081025a bhramantIM kAJcanIM koTiM kArmukasya mahAtmanaH 6081025c alAtacakrapratimAM dadRzus te na rAghavam 6081026a zarIranAbhi sattvArciH zarIraM nemikArmukam 6081026c jyAghoSatalanirghoSaM tejobuddhiguNaprabham 6081027a divyAstraguNaparyantaM nighnantaM yudhi rAkSasAn 6081027c dadRzU rAmacakraM tat kAlacakram iva prajAH 6081028a anIkaM dazasAhasraM rathAnAM vAtaraMhasAm 6081028c aSTAdazasahasrANi kuJjarANAM tarasvinAm 6081029a caturdazasahasrANi sArohANAM ca vAjinAm 6081029c pUrNe zatasahasre dve rAkSasAnAM padAtinAm 6081030a divasasyASTame bhAge zarair agnizikhopamaiH 6081030c hatAny ekena rAmeNa rakSasAM kAmarUpiNAm 6081031a te hatAzvA hatarathAH zrAntA vimathitadhvajAH 6081031c abhipetuH purIM laGkAM hatazeSA nizAcarAH 6081032a hatair gajapadAty azvais tad babhUva raNAjiram 6081032c AkrIDabhUmI rudrasya kruddhasyeva pinAkinaH 6081033a tato devAH sagandharvAH siddhAz ca paramarSayaH 6081033c sAdhu sAdhv iti rAmasya tat karma samapUjayan 6081034a abravIc ca tadA rAmaH sugrIvaM pratyanantaram 6081034c etad astrabalaM divyaM mama vA tryambakasya vA 6081035a nihatya tAM rAkSasavAhinIM tu; rAmas tadA zakrasamo mahAtmA 6081035c astreSu zastreSu jitaklamaz ca; saMstUyate devagaNaiH prahRSTaiH 6082001a tAni nAgasahasrANi sArohANAM ca vAjinAm 6082001c rathAnAM cAgnivarNAnAM sadhvajAnAM sahasrazaH 6082002a rAkSasAnAM sahasrANi gadAparighayodhinAm 6082002c kAJcanadhvajacitrANAM zUrANAM kAmarUpiNAm 6082003a nihatAni zarais tIkSNais taptakAJcanabhUSaNaiH 6082003c rAvaNena prayuktAni rAmeNAkliSTakarmaNA 6082004a dRSTvA zrutvA ca saMbhrAntA hatazeSA nizAcarAH 6082004c rAkSasyaz ca samAgamya dInAz cintApariplutAH 6082005a vidhavA hataputrAz ca krozantyo hatabAndhavAH 6082005c rAkSasyaH saha saMgamya duHkhArtAH paryadevayan 6082006a kathaM zUrpaNakhA vRddhA karAlA nirNatodarI 6082006c AsasAda vane rAmaM kandarpam iva rUpiNam 6082007a sukumAraM mahAsattvaM sarvabhUtahite ratam 6082007c taM dRSTvA lokavadhyA sA hInarUpA prakAmitA 6082008a kathaM sarvaguNair hInA guNavantaM mahaujasaM 6082008c sumukhaM durmukhI rAmaM kAmayAm Asa rAkSasI 6082009a janasyAsyAlpabhAgyatvAt palinI zvetamUrdhajA 6082009c akAryam apahAsyaM ca sarvalokavigarhitam 6082010a rAkSasAnAM vinAzAya dUSaNasya kharasya ca 6082010c cakArApratirUpA sA rAghavasya pradharSaNam 6082011a tan nimittam idaM vairaM rAvaNena kRtaM mahat 6082011c vadhAya nItA sA sItA dazagrIveNa rakSasA 6082012a na ca sItAM dazagrIvaH prApnoti janakAtmajAm 6082012c baddhaM balavatA vairam akSayaM rAghaveNa ha 6082013a vaidehIM prArthayAnaM taM virAdhaM prekSya rAkSasaM 6082013c hatam ekena rAmeNa paryAptaM tannidarzanam 6082014a caturdazasahasrANi rakSasAM bhImakarmaNAm 6082014c nihatAni janasthAne zarair agnizikhopamaiH 6082015a kharaz ca nihataH saMkhye dUSaNas trizirAs tathA 6082015c zarair AdityasaMkAzaiH paryAptaM tannidarzanam 6082016a hato yojanabAhuz ca kabandho rudhirAzanaH 6082016c krodhArto vinadan so 'tha paryAptaM tannidarzanam 6082017a jaghAna balinaM rAmaH sahasranayanAtmajam 6082017c bAlinaM meghasaMkAzaM paryAptaM tannidarzanam 6082018a RzyamUke vasaJ zaile dIno bhagnamanorathaH 6082018c sugrIvaH sthApito rAjye paryAptaM tannidarzanam 6082019a dharmArthasahitaM vAkyaM sarveSAM rakSasAM hitam 6082019c yuktaM vibhISaNenoktaM mohAt tasya na rocate 6082020a vibhISaNavacaH kuryAd yadi sma dhanadAnujaH 6082020c zmazAnabhUtA duHkhArtA neyaM laGkA purI bhavet 6082021a kumbhakarNaM hataM zrutvA rAghaveNa mahAbalam 6082021c priyaM cendrajitaM putraM rAvaNo nAvabudhyate 6082022a mama putro mama bhrAtA mama bhartA raNe hataH 6082022c ity evaM zrUyate zabdo rAkSasAnAM kule kule 6082023a rathAz cAzvAz ca nAgAz ca hatAH zatasahasrazaH 6082023c raNe rAmeNa zUreNa rAkSasAz ca padAtayaH 6082024a rudro vA yadi vA viSNur mahendro vA zatakratuH 6082024c hanti no rAmarUpeNa yadi vA svayam antakaH 6082025a hatapravIrA rAmeNa nirAzA jIvite vayam 6082025c apazyantyo bhayasyAntam anAthA vilapAmahe 6082026a rAmahastAd dazagrIvaH zUro dattavaro yudhi 6082026c idaM bhayaM mahAghoram utpannaM nAvabudhyate 6082027a na devA na ca gandharvA na pizAcA na rAkSasAH 6082027c upasRSTaM paritrAtuM zaktA rAmeNa saMyuge 6082028a utpAtAz cApi dRzyante rAvaNasya raNe raNe 6082028c kathayiSyanti rAmeNa rAvaNasya nibarhaNam 6082029a pitAmahena prItena devadAnavarAkSasaiH 6082029c rAvaNasyAbhayaM dattaM mAnuSebhyo na yAcitam 6082030a tad idaM mAnuSAn manye prAptaM niHsaMzayaM bhayam 6082030c jIvitAntakaraM ghoraM rakSasAM rAvaNasya ca 6082031a pIDyamAnAs tu balinA varadAnena rakSasA 6082031c dIptais tapobhir vibudhAH pitAmaham apUjayan 6082032a devatAnAM hitArthAya mahAtmA vai pitAmahaH 6082032c uvAca devatAH sarvA idaM tuSTo mahad vacaH 6082033a adya prabhRti lokAMs trIn sarve dAnavarAkSasAH 6082033c bhayena prAvRtA nityaM vicariSyanti zAzvatam 6082034a daivatais tu samAgamya sarvaiz cendrapurogamaiH 6082034c vRSadhvajas tripurahA mahAdevaH prasAditaH 6082035a prasannas tu mahAdevo devAn etad vaco 'bravIt 6082035c utpatsyati hitArthaM vo nArI rakSaHkSayAvahA 6082036a eSA devaiH prayuktA tu kSud yathA dAnavAn purA 6082036c bhakSayiSyati naH sItA rAkSasaghnI sarAvaNAn 6082037a rAvaNasyApanItena durvinItasya durmateH 6082037c ayaM niSTAnako ghoraH zokena samabhiplutaH 6082038a taM na pazyAmahe loke yo naH zaraNado bhavet 6082038c rAghaveNopasRSTAnAM kAleneva yugakSaye 6082039a itIva sarvA rajanIcarastriyaH; parasparaM saMparirabhya bAhubhiH 6082039c viSedur ArtAtibhayAbhipIDitA; vinedur uccaiz ca tadA sudAruNam 6083001a ArtAnAM rAkSasInAM tu laGkAyAM vai kule kule 6083001c rAvaNaH karuNaM zabdaM zuzrAva pariveditam 6083002a sa tu dIrghaM vinizvasya muhUrtaM dhyAnam AsthitaH 6083002c babhUva paramakruddho rAvaNo bhImadarzanaH 6083003a saMdazya dazanair oSThaM krodhasaMraktalocanaH 6083003c rAkSasair api durdarzaH kAlAgnir iva mUrchitaH 6083004a uvAca ca samIpasthAn rAkSasAn rAkSasezvaraH 6083004c bhayAvyaktakathAMs tatra nirdahann iva cakSuSA 6083005a mahodaraM mahApArzvaM virUpAkSaM ca rAkSasaM 6083005c zIghraM vadata sainyAni niryAteti mamAjJayA 6083006a tasya tad vacanaM zrutvA rAkSasAs te bhayArditAH 6083006c codayAm Asur avyagrAn rAkSasAMs tAn nRpAjJayA 6083007a te tu sarve tathety uktvA rAkSasA ghoradarzanAH 6083007c kRtasvastyayanAH sarve rAvaNAbhimukhA yayuH 6083008a pratipUjya yathAnyAyaM rAvaNaM te mahArathAH 6083008c tasthuH prAJjalayaH sarve bhartur vijayakAGkSiNaH 6083009a athovAca prahasyaitAn rAvaNaH krodhamUrchitaH 6083009c mahodaramahApArzvau virUpAkSaM ca rAkSasaM 6083010a adya bANair dhanurmuktair yugAntAdityasaMnibhaiH 6083010c rAghavaM lakSmaNaM caiva neSyAmi yamasAdhanam 6083011a kharasya kumbhakarNasya prahastendrajitos tathA 6083011c kariSyAmi pratIkAram adya zatruvadhAd aham 6083012a naivAntarikSaM na dizo na nadyo nApi sAgaraH 6083012c prakAzatvaM gamiSyanti madbANajaladAvRtAH 6083013a adya vAnarayUthAnAM tAni yUthAni bhAgazaH 6083013c dhanuHsamudrAd udbhUtair mathiSyAmi zarormibhiH 6083014a vyAkozapadmacakrANi padmakesaravarcasAm 6083014c adya yUthataTAkAni gajavat pramathAmy aham 6083015a sazarair adya vadanaiH saMkhye vAnarayUthapAH 6083015c maNDayiSyanti vasudhAM sanAlair iva paGkalaiH 6083016a adya yuddhapracaNDAnAM harINAM drumayodhinAm 6083016c muktenaikeSuNA yuddhe bhetsyAmi ca zataMzatam 6083017a hato bhartA hato bhrAtA yAsAM ca tanayA hatAH 6083017c vadhenAdya ripos tAsAM karmomy asrapramArjanam 6083018a adya madbANanirbhinnaiH prakIrNair gatacetanaiH 6083018c karomi vAnarair yuddhe yatnAvekSyatalAM mahIm 6083019a adya gomAyavo gRdhrA ye ca mAMsAzino 'pare 6083019c sarvAMs tAMs tarpayiSyAmi zatrumAMsaiH zarArditaiH 6083020a kalpyatAM me rathazIghraM kSipram AnIyatAM dhanuH 6083020c anuprayAntu mAM yuddhe ye 'vaziSTA nizAcarAH 6083021a tasya tad vacanaM zrutvA mahApArzvo 'bravId vacaH 6083021c balAdhyakSAn sthitAMs tatra balaM saMtvaryatAm iti 6083022a balAdhyakSAs tu saMrabdhA rAkSasAMs tAn gRhAd gRhAt 6083022c codayantaH pariyayur laGkAM laghuparAkramAH 6083023a tato muhUrtAn niSpetU rAkSasA bhImavikramAH 6083023c nardanto bhImavadanA nAnApraharaNair bhujaiH 6083024a asibhiH paTTasaiH zUlair galAbhir musalair halaiH 6083024c zaktibhis tIkSNadhArAbhir mahadbhiH kUTamudgaraiH 6083025a yaSTibhir vimalaiz cakrair nizitaiz ca parazvadhaiH 6083025c bhiNDipAlaiH zataghnIbhir anyaiz cApi varAyudhaiH 6083026a athAnayan balAdhyakSAz catvAro rAvaNAjJayA 6083026c drutaM sUtasamAyuktaM yuktASTaturagaM ratham 6083027a Aruroha rathaM divyaM dIpyamAnaM svatejasA 6083027c rAvaNaH sattvagAmbhIryAd dArayann iva medinIm 6083028a rAvaNenAbhyanujJAtau mahApArzvamahodarau 6083028c virUpAkSaz ca durdharSo rathAn Aruruhus tadA 6083029a te tu hRSTA vinardanto bhindanta iva medinIm 6083029c nAdaM ghoraM vimuJcanto niryayur jayakAGkSiNaH 6083030a tato yuddhAya tejasvI rakSogaNabalair vRtaH 6083030c niryayAv udyatadhanuH kAlAntakayamomapaH 6083031a tataH prajavanAzvena rathena sa mahArathaH 6083031c dvAreNa niryayau tena yatra tau rAmalakSmaNau 6083032a tato naSTaprabhaH sUryo dizaz ca timirAvRtAH 6083032c dvijAz ca nedur ghorAz ca saMcacAla ca medinI 6083033a vavarSa rudhiraM devaz caskhaluz ca turaMgamAH 6083033c dhvajAgre nyapatad gRdhro vineduz cAzivaM zivAH 6083034a nayanaM cAsphurad vAmaM savyo bAhur akampata 6083034c vivarNavadanaz cAsIt kiM cid abhrazyata svaraH 6083035a tato niSpatato yuddhe dazagrIvasya rakSasaH 6083035c raNe nidhanazaMsIni rUpANy etAni jajJire 6083036a antarikSAt papAtolkA nirghAtasamanisvanA 6083036c vinedur azivaM gRdhrA vAyasair anunAditAH 6083037a etAn acintayan ghorAn utpAtAn samupasthitAn 6083037c niryayau rAvaNo mohAd vadhArthI kAlacoditaH 6083038a teSAM tu rathaghoSeNa rAkSasAnAM mahAtmanAm 6083038c vAnarANAm api camUr yuddhAyaivAbhyavartata 6083039a teSAM sutumulaM yuddhaM babhUva kapirakSasAm 6083039c anyonyam AhvayAnAnAM kruddhAnAM jayam icchatAm 6083040a tataH kruddho dazagrIvaH zaraiH kAJcanabhUSaNaiH 6083040c vAnarANAm anIkeSu cakAra kadanaM mahat 6083041a nikRttazirasaH ke cid rAvaNena valImukhAH 6083041c nirucchvAsA hatAH ke cit ke cit pArzveSu dAritAH 6083041e ke cid vibhinnazirasaH ke cic cakSurvivarjitAH 6083042a dazAnanaH krodhavivRttanetro; yato yato 'bhyeti rathena saMkhye 6083042c tatas tatas tasya zarapravegaM; soDhuM na zekur hariyUthapAs te 6084001a tathA taiH kRttagAtrais tu dazagrIveNa mArgaNaiH 6084001c babhUva vasudhA tatra prakIrNA haribhir vRtA 6084002a rAvaNasyAprasahyaM taM zarasaMpAtam ekataH 6084002c na zekuH sahituM dIptaM pataMgA iva pAvakam 6084003a te 'rditA nizitair bANaiH krozanto vipradudruvuH 6084003c pAvakArciHsamAviSTA dahyamAnA yathA gajAH 6084004a plavaMgAnAm anIkAni mahAbhrANIva mArutaH 6084004c sa yayau samare tasmin vidhaman rAvaNaH zaraiH 6084005a kadanaM tarasA kRtvA rAkSasendro vanaukasAm 6084005c AsasAda tato yuddhe rAghavaM tvaritas tadA 6084006a sugrIvas tAn kapIn dRSTvA bhagnAn vidravato raNe 6084006c gulme suSeNaM nikSipya cakre yuddhe drutaM manaH 6084007a AtmanaH sadRzaM vIraM sa taM nikSipya vAnaram 6084007c sugrIvo 'bhimukhaH zatruM pratasthe pAdapAyudhaH 6084008a pArzvataH pRSThataz cAsya sarve yUthAdhipAH svayam 6084008c anujahrur mahAzailAn vividhAMz ca mahAdrumAn 6084009a sa nadan yudhi sugrIvaH svareNa mahatA mahAn 6084009c pAtayan vividhAMz cAnyAJ jaghAnottamarAkSasAn 6084010a mamarda ca mahAkAyo rAkSasAn vAnarezvaraH 6084010c yugAntasamaye vAyuH pravRddhAn agamAn iva 6084011a rAkSasAnAm anIkeSu zailavarSaM vavarSa ha 6084011c azmavarSaM yathA meghaH pakSisaMgheSu kAnane 6084012a kapirAjavimuktais taiH zailavarSais tu rAkSasAH 6084012c vikIrNazirasaH petur nikRttA iva parvatAH 6084013a atha saMkSIyamANeSu rAkSaseSu samantataH 6084013c sugrIveNa prabhagneSu patatsu vinadatsu ca 6084014a virUpAkSaH svakaM nAma dhanvI vizrAvya rAkSasaH 6084014c rathAd Aplutya durdharSo gajaskandham upAruhat 6084015a sa taM dviradam Aruhya virUpAkSo mahArathaH 6084015c vinadan bhImanirhrAlaM vAnarAn abhyadhAvata 6084016a sugrIve sa zarAn ghorAn visasarja camUmukhe 6084016c sthApayAm AsA codvignAn rAkSasAn saMpraharSayan 6084017a so 'tividdhaH zitair bANaiH kapIndras tena rakSasA 6084017c cukrodha ca mahAkrodho vadhe cAsya mano dadhe 6084018a tataH pAdapam uddhRtya zUraH saMpradhane hariH 6084018c abhipatya jaghAnAsya pramukhe taM mahAgajam 6084019a sa tu prahArAbhihataH sugrIveNa mahAgajaH 6084019c apAsarpad dhanurmAtraM niSasAda nanAda ca 6084020a gajAt tu mathitAt tUrNam apakramya sa vIryavAn 6084020c rAkSaso 'bhimukhaH zatruM pratyudgamya tataH kapim 6084021a ArSabhaM carmakhaDgaM ca pragRhya laghuvikramaH 6084021c bhartsayann iva sugrIvam AsasAda vyavasthitam 6084022a sa hi tasyAbhisaMkruddhaH pragRhya mahatIM zilAm 6084022c virUpAkSAya cikSepa sugrIvo jaladopamAm 6084023a sa tAM zilAm ApatantIM dRSTvA rAkSasapuMgavaH 6084023c apakramya suvikrAntaH khaDgena prAharat tadA 6084024a tena khaDgena saMkruddhaH sugrIvasya camUmukhe 6084024c kavacaM pAtayAm Asa sa khaDgAbhihato 'patat 6084025a sa samutthAya patitaH kapis tasya vyasarjayat 6084025c talaprahAram azaneH samAnaM bhImanisvanam 6084026a talaprahAraM tad rakSaH sugrIveNa samudyatam 6084026c naipuNyAn mocayitvainaM muSTinorasy atADayat 6084027a tatas tu saMkruddhataraH sugrIvo vAnarezvaraH 6084027c mokSitaM cAtmano dRSTvA prahAraM tena rakSasA 6084028a sa dadarzAntaraM tasya virUpAkSasya vAnaraH 6084028c tato nyapAtayat krodhAc chaGkhadeze mahAtalam 6084029a mahendrAzanikalpena talenAbhihataH kSitau 6084029c papAta rudhiraklinnaH zoNitaM sa samudvaman 6084030a vivRttanayanaM krodhAt saphenarudhirAplutam 6084030c dadRzus te virUpAkSaM virUpAkSataraM kRtam 6084031a sphurantaM parivarjantaM pArzvena rudhirokSitam 6084031c karuNaM ca vinardAntaM dadRzuH kapayo ripum 6084032a tathA tu tau saMyati saMprayuktau; tarasvinau vAnararAkSasAnAm 6084032c balArNavau sasvanatuH sabhImaM; mahArNavau dvAv iva bhinnavelau 6084033a vinAzitaM prekSya virUpanetraM; mahAbalaM taM haripArthivena 6084033c balaM samastaM kapirAkSasAnAm; unmattagaGgApratimaM babhUva 6085001a hanyamAne bale tUrNam anyonyaM te mahAmRdhe 6085001c sarasIva mahAgharme sUpakSINe babhUvatuH 6085002a svabalasya vighAtena virUpAkSavadhena ca 6085002c babhUva dviguNaM kruddho rAvaNo rAkSasAdhipaH 6085003a prakSINaM tu balaM dRSTvA vadhyamAnaM valImukhaiH 6085003c babhUvAsya vyathA yuddhe prekSya daivaviparyayam 6085004a uvAca ca samIpasthaM mahodaram ariMdamam 6085004c asmin kAle mahAbAho jayAzA tvayi me sthitA 6085005a jahi zatrucamUM vIra darzayAdya parAkramam 6085005c bhartRpiNDasya kAlo 'yaM nirveSTuM sAdhu yudhyatAm 6085006a evam uktas tathety uktvA rAkSasendraM mahodaraH 6085006c pravivezArisenAM sa pataMga iva pAvakam 6085007a tataH sa kadanaM cakre vAnarANAM mahAbalaH 6085007c bhartRvAkyena tejasvI svena vIryeNa coditaH 6085008a prabhagnAM samare dRSTvA vAnarANAM mahAcamUm 6085008c abhidudrAva sugrIvo mahodaram anantaram 6085009a pragRhya vipulAM ghorAM mahIdharasamAM zilAm 6085009c cikSepa ca mahAtejAs tad vadhAya harIzvaraH 6085010a tAm ApatantIM sahasA zilAM dRSTvA mahodaraH 6085010c asaMbhrAntas tato bANair nirbibheda durAsadAm 6085011a rakSasA tena bANaughair nikRttA sA sahasradhA 6085011c nipapAta zilA bhUmau gRdhracakram ivAkulam 6085012a tAM tu bhinnAM zilAM dRSTvA sugrIvaH krodhamUrchitaH 6085012c sAlam utpATya cikSepa rakSase raNamUrdhani 6085012e zaraiz ca vidadArainaM zUraH parapuraMjayaH 6085013a sa dadarza tataH kruddhaH parighaM patitaM bhuvi 6085013c Avidhya tu sa taM dIptaM parighaM tasya darzayan 6085013e parighAgreNa vegena jaghAnAsya hayottamAn 6085014a tasmAd dhatahayAd vIraH so 'vaplutya mahArathAt 6085014c gadAM jagrAha saMkruddho rAkSaso 'tha mahodaraH 6085015a gadAparighahastau tau yudhi vIrau samIyatuH 6085015c nardantau govRSaprakhyau ghanAv iva savidyutau 6085016a AjaghAna gadAM tasya parigheNa harIzvaraH 6085016c papAta sa gadodbhinnaH parighas tasya bhUtale 6085017a tato jagrAha tejasvI sugrIvo vasudhAtalAt 6085017c AyasaM musalaM ghoraM sarvato hemabhUSitam 6085018a taM samudyamya cikSepa so 'py anyAM vyAkSipad gadAm 6085018c bhinnAv anyonyam AsAdya petatur dharaNItale 6085019a tato bhagnapraharaNau muSTibhyAM tau samIyatuH 6085019c tejobalasamAviSTau dIptAv iva hutAzanau 6085020a jaghnatus tau tadAnyonyaM nedatuz ca punaH punaH 6085020c talaiz cAnyonyam Ahatya petatur dharaNItale 6085021a utpetatus tatas tUrNaM jaghnatuz ca parasparam 6085021c bhujaiz cikSepatur vIrAv anyonyam aparAjitau 6085022a AjahAra tadA khaDgam adUraparivartinam 6085022c rAkSasaz carmaNA sArdhaM mahAvego mahodaraH 6085023a tathaiva ca mahAkhaDgaM carmaNA patitaM saha 6085023c jagrAha vAnarazreSThaH sugrIvo vegavattaraH 6085024a tau tu roSaparItAGgau nardantAv abhyadhAvatAm 6085024c udyatAsI raNe hRSTau yudhi zastravizAradau 6085025a dakSiNaM maNDalaM cobhau tau tUrNaM saMparIyatuH 6085025c anyonyam abhisaMkruddhau jaye praNihitAv ubhau 6085026a sa tu zUro mahAvego vIryazlAghI mahodaraH 6085026c mahAcarmaNi taM khaDgaM pAtayAm Asa durmatiH 6085027a lagnam utkarSataH khaDgaM khaDgena kapikuJjaraH 6085027c jahAra saziras trANaM kuNDalopahitaM ziraH 6085028a nikRttazirasas tasya patitasya mahItale 6085028c tad balaM rAkSasendrasya dRSTvA tatra na tiSThati 6085029a hatvA taM vAnaraiH sArdhaM nanAda mudito hariH 6085029c cukrodha ca dazagrIvo babhau hRSTaz ca rAghavaH 6086001a mahodare tu nihate mahApArzvo mahAbalaH 6086001c aGgadasya camUM bhImAM kSobhayAm Asa sAyakaiH 6086002a sa vAnarANAM mukhyAnAm uttamAGgAni sarvazaH 6086002c pAtayAm Asa kAyebhyaH phalaM vRntAd ivAnilaH 6086003a keSAM cid iSubhir bAhUn skandhAMz cicheda rAkSasaH 6086003c vAnarANAM susaMkruddhaH pArzvaM keSAM vyadArayat 6086004a te 'rditA bANavarSeNa mahApArzvena vAnarAH 6086004c viSAdavimukhAH sarve babhUvur gatacetasaH 6086005a nirIkSya balam udvignam aGgado rAkSasArditam 6086005c vegaM cakre mahAbAhuH samudra iva parvaNi 6086006a AyasaM parighaM gRhya sUryarazmisamaprabham 6086006c samare vAnarazreSTho mahApArzve nyapAtayat 6086007a sa tu tena prahAreNa mahApArzvo vicetanaH 6086007c sasUtaH syandanAt tasmAd visaMjJaH prApatad bhuvi 6086008a sarkSarAjas tu tejasvI nIlAJjanacayopamaH 6086008c niSpatya sumahAvIryaH svAd yUthAn meghasaMnibhAt 6086009a pragRhya girizRGgAbhAM kruddhaH sa vipulAM zilAm 6086009c azvAJ jaghAna tarasA syandanaM ca babhaJja tam 6086010a muhUrtAl labdhasaMjJas tu mahApArzvo mahAbalaH 6086010c aGgadaM bahubhir bANair bhUyas taM pratyavidhyata 6086011a jAmbavantaM tribhir bANair AjaghAna stanAntare 6086011c RkSarAjaM gavAkSaM ca jaghAna bahubhiH zaraiH 6086012a gavAkSaM jAmbavantaM ca sa dRSTvA zarapIDitau 6086012c jagrAha parighaM ghoram aGgadaH krodhamUrchitaH 6086013a tasyAGgadaH prakupito rAkSasasya tam AyasaM 6086013c dUrasthitasya parighaM ravirazmisamaprabham 6086014a dvAbhyAM bhujAbhyAM saMgRhya bhrAmayitvA ca vegavAn 6086014c mahApArzvAya cikSepa vadhArthaM vAlinaH sutaH 6086015a sa tu kSipto balavatA parighas tasya rakSasaH 6086015c dhanuz ca sazaraM hastAc chirastraM cApy apAtayat 6086016a taM samAsAdya vegena vAliputraH pratApavAn 6086016c talenAbhyahanat kruddhaH karNamUle sakuNDale 6086017a sa tu kruddho mahAvego mahApArzvo mahAdyutiH 6086017c kareNaikena jagrAha sumahAntaM parazvadham 6086018a taM tailadhautaM vimalaM zailasAramayaM dRDham 6086018c rAkSasaH paramakruddho vAliputre nyapAtayat 6086019a tena vAmAMsaphalake bhRzaM pratyavapAtitam 6086019c aGgado mokSayAm Asa saroSaH sa parazvadham 6086020a sa vIro vajrasaMkAzam aGgado muSTim AtmanaH 6086020c saMvartayan susaMkruddhaH pitus tulyaparAkramaH 6086021a rAkSasasya stanAbhyAze marmajJo hRdayaM prati 6086021c indrAzanisamasparzaM sa muSTiM vinyapAtayat 6086022a tena tasya nipAtena rAkSasasya mahAmRdhe 6086022c paphAla hRdayaM cAzu sa papAta hato bhuvi 6086023a tasmin nipatite bhUmau tat sainyaM saMpracukSubhe 6086023c abhavac ca mahAn krodhaH samare rAvaNasya tu 6087001a mahodaramahApArzvau hatau dRSTvA tu rAkSasau 6087001c tasmiMz ca nihate vIre virUpAkSe mahAbale 6087002a Aviveza mahAn krodho rAvaNaM tu mahAmRdhe 6087002c sUtaM saMcodayAm Asa vAkyaM cedam uvAca ha 6087003a nihatAnAm amAtyAnAM ruddhasya nagarasya ca 6087003c duHkham eSo 'paneSyAmi hatvA tau rAmalakSmaNau 6087004a rAmavRkSaM raNe hanmi sItApuSpaphalapradam 6087004c prazAkhA yasya sugrIvo jAmbavAn kumudo nalaH 6087005a sa dizo daza ghoSeNa rathasyAtiratho mahAn 6087005c nAdayan prayayau tUrNaM rAghavaM cAbhyavartata 6087006a pUritA tena zabdena sanadIgirikAnanA 6087006c saMcacAla mahI sarvA savarAhamRgadvipA 6087007a tAmasaM sumahAghoraM cakArAstraM sudAruNam 6087007c nirdadAha kapIn sarvAMs te prapetuH samantataH 6087008a tAny anIkAny anekAni rAvaNasya zarottamaiH 6087008c dRSTvA bhagnAni zatazo rAghavaH paryavasthitaH 6087009a sa dadarza tato rAmaM tiSThantam aparAjitam 6087009c lakSmaNena saha bhrAtrA viSNunA vAsavaM yathA 6087010a Alikhantam ivAkAzam avaSTabhya mahad dhanuH 6087010c padmapatravizAlAkSaM dIrghabAhum ariMdamam 6087011a vAnarAMz ca raNe bhagnAn ApatantaM ca rAvaNam 6087011c samIkSya rAghavo hRSTo madhye jagrAha kArmukam 6087012a visphArayitum Arebhe tataH sa dhanur uttamam 6087012c mahAvegaM mahAnAdaM nirbhindann iva medinIm 6087013a tayoH zarapathaM prApya rAvaNo rAjaputrayoH 6087013c sa babhUva yathA rAhuH samIpe zazisUryayoH 6087014a rAvaNasya ca bANaughai rAmavispharitena ca 6087014c zabdena rAkSasAs tena petuz ca zatazas tadA 6087015a tam icchan prathamaM yoddhuM lakSmaNo nizitaiH zaraiH 6087015c mumoca dhanur Ayamya zarAn agnizikhopamAn 6087016a tAn muktamAtrAn AkAze lakSmaNena dhanuSmatA 6087016c bANAn bANair mahAtejA rAvaNaH pratyavArayat 6087017a ekam ekena bANena tribhis trIn dazabhir daza 6087017c lakSmaNasya praciccheda darzayan pANilAghavam 6087018a abhyatikramya saumitriM rAvaNaH samitiMjayaH 6087018c AsasAda tato rAmaM sthitaM zailam ivAcalam 6087019a sa saMkhye rAmam AsAdya krodhasaMraktalocanaH 6087019c vyasRjac charavarSAni rAvaNo rAghavopari 6087020a zaradhArAs tato rAmo rAvaNasya dhanuzcyutAH 6087020c dRSTvaivApatitAH zIghraM bhallAJ jagrAha satvaram 6087021a tAJ zaraughAMs tato bhallais tIkSNaiz ciccheda rAghavaH 6087021c dIpyamAnAn mahAvegAn kruddhAn AzIviSAn iva 6087022a rAghavo rAvaNaM tUrNaM rAvaNo rAghavaM tathA 6087022c anyonyaM vividhais tIkSNaiH zarair abhivavarSatuH 6087023a ceratuz ca ciraM citraM maNDalaM savyadakSiNam 6087023c bANavegAn samudIkSya samareSv aparAjitau 6087024a tayor bhUtAni vitreSur yugapat saMprayudhyatoH 6087024c raudrayoH sAyakamucor yamAntakanikAzayoH 6087025a saMtataM vividhair bANair babhUva gaganaM tadA 6087025c ghanair ivAtapApAye vidyunmAlAsamAkulaiH 6087026a gavAkSitam ivAkAzaM babhUva zUravRSTibhiH 6087026c mahAvegaiH sutIkSNAgrair gRdhrapatraiH suvAjitaiH 6087027a zarAndhakAraM tau bhImaM cakratuH paramaM tadA 6087027c gate 'staM tapane cApi mahAmeghAv ivotthitau 6087028a babhUva tumulaM yuddham anyonyavadhakAGkSiNoH 6087028c anAsAdyam acintyaM ca vRtravAsavayor iva 6087029a ubhau hi parameSvAsAv ubhau zastravizAradau 6087029c ubhau cAstravidAM mukhyAv ubhau yuddhe viceratuH 6087030a ubhau hi yena vrajatas tena tena zarormayaH 6087030c Urmayo vAyunA viddhA jagmuH sAgarayor iva 6087031a tataH saMsaktahastas tu rAvaNo lokarAvaNaH 6087031c nArAcamAlAM rAmasya lalATe pratyamuJcata 6087032a raudracApaprayuktAM tAM nIlotpaladalaprabhAm 6087032c zirasA dhArayan rAmo na vyathAM pratyapadyata 6087033a atha mantrAn api japan raudram astram udIrayan 6087033c zarAn bhUyaH samAdAya rAmaH krodhasamanvitaH 6087034a mumoca ca mahAtejAz cApam Ayamya vIryavAn 6087034c tAJ zarAn rAkSasendrAya cikSepAcchinnasAyakaH 6087035a te mahAmeghasaMkAze kavace patitAH zarAH 6087035c avadhye rAkSasendrasya na vyathAM janayaMs tadA 6087036a punar evAtha taM rAmo rathasthaM rAkSasAdhipam 6087036c lalATe paramAstreNa sarvAstrakuzalo 'bhinat 6087037a te bhittvA bANarUpANi paJcazIrSA ivoragAH 6087037c zvasanto vivizur bhUmiM rAvaNapratikUlatAH 6087038a nihatya rAghavasyAstraM rAvaNaH krodhamUrchitaH 6087038c AsuraM sumahAghoram anyad astraM samAdade 6087039a siMhavyAghramukhAMz cAnyAn kaGkakAkamukhAn api 6087039c gRdhrazyenamukhAMz cApi sRgAlavadanAMs tathA 6087040a IhAmRgamukhAMz cAnyAn vyAditAsyAn bhayAvahAn 6087040c paJcAsyA&l lelihAnAMz ca sasarja nizitAJ zarAn 6087041a zarAn kharamukhAMz cAnyAn varAhamukhasaMsthitAn 6087041c zvAnakukkuTavaktrAMz ca makarAzIviSAnanAn 6087042a etAMz cAnyAMz ca mAyAbhiH sasarja nizitAJ zarAn 6087042c rAmaM prati mahAtejAH kruddhaH sarpa iva zvasan 6087043a AsureNa samAviSTaH so 'streNa raghunandanaH 6087043c sasarjAstraM mahotsAhaH pAvakaM pAvakopamaH 6087044a agnidIptamukhAn bANAMs tathA sUryamukhAn api 6087044c candrArdhacandravaktrAMz ca dhUmaketumukhAn api 6087045a grahanakSatravarNAMz ca maholkAmukhasaMsthitAn 6087045c vidyujjihvopamAMz cAnyAn sasarja nizitAJ zarAn 6087046a te rAvaNazarA ghorA rAghavAstrasamAhatAH 6087046c vilayaM jagmur AkAze jagmuz caiva sahasrazaH 6087047a tad astraM nihataM dRSTvA rAmeNAkliSTakarmaNA 6087047c hRSTA nedus tataH sarve kapayaH kAmarUpiNaH 6088001a tasmin pratihate 'stre tu rAvaNo rAkSasAdhipaH 6088001c krodhaM ca dviguNaM cakre krodhAc cAstram anantaram 6088002a mayena vihitaM raudram anyad astraM mahAdyutiH 6088002c utsraSTuM rAvaNo ghoraM rAghavAya pracakrame 6088003a tataH zUlAni nizcerur gadAz ca musalAni ca 6088003c kArmukAd dIpyamAnAni vajrasArANi sarvazaH 6088004a kUTamudgarapAzAz ca dIptAz cAzanayas tathA 6088004c niSpetur vividhAs tIkSNA vAtA iva yugakSaye 6088005a tad astraM rAghavaH zrImAn uttamAstravidAM varaH 6088005c jaghAna paramAstreNa gandharveNa mahAdyutiH 6088006a tasmin pratihate 'stre tu rAghaveNa mahAtmanA 6088006c rAvaNaH krodhatAmrAkSaH sauram astram udIrayat 6088007a tataz cakrANi niSpetur bhAsvarANi mahAnti ca 6088007c kArmukAd bhImavegasya dazagrIvasya dhImataH 6088008a tair AsId gaganaM dIptaM saMpatadbhir itas tataH 6088008c patadbhiz ca dizo dIptaiz candrasUryagrahair iva 6088009a tAni ciccheda bANaughaiz cakrANi tu sa rAghavaH 6088009c AyudhAni vicitrANi rAvaNasya camUmukhe 6088010a tad astraM tu hataM dRSTvA rAvaNo rAkSasAdhipaH 6088010c vivyAdha dazabhir bANai rAmaM sarveSu marmasu 6088011a sa viddho dazabhir bANair mahAkArmukaniHsRtaiH 6088011c rAvaNena mahAtejA na prAkampata rAghavaH 6088012a tato vivyAdha gAtreSu sarveSu samitiMjayaH 6088012c rAghavas tu susaMkruddho rAvaNaM bahubhiH zaraiH 6088013a etasminn antare kruddho rAghavasyAnujo balI 6088013c lakSmaNaH sAyakAn sapta jagrAha paravIrahA 6088014a taiH sAyakair mahAvegai rAvaNasya mahAdyutiH 6088014c dhvajaM manuSyazIrSaM tu tasya ciccheda naikadhA 6088015a sArathez cApi bANena ziro jvalitakuNDalam 6088015c jahAra lakSmaNaH zrImAn nairRtasya mahAbalaH 6088016a tasya bANaiz ca ciccheda dhanur gajakaropamam 6088016c lakSmaNo rAkSasendrasya paJcabhir nizitaiH zaraiH 6088017a nIlameghanibhAMz cAsya sadazvAn parvatopamAn 6088017c jaghAnAplutya gadayA rAvaNasya vibhISaNaH 6088018a hatAzvAd vegavAn vegAd avaplutya mahArathAt 6088018c krodham AhArayat tIvraM bhrAtaraM prati rAvaNaH 6088019a tataH zaktiM mahAzaktir dIptAM dIptAzanIm iva 6088019c vibhISaNAya cikSepa rAkSasendraH pratApavAn 6088020a aprAptAm eva tAM bANais tribhiz ciccheda lakSmaNaH 6088020c athodatiSThat saMnAdo vAnarANAM tadA raNe 6088021a sA papAta tridhA chinnA zaktiH kAJcanamAlinI 6088021c savisphuliGgA jvalitA maholkeva divaz cyutA 6088022a tataH saMbhAvitatarAM kAlenApi durAsadAm 6088022c jagrAha vipulAM zaktiM dIpyamAnAM svatejasA 6088023a sA veginA balavatA rAvaNena durAtmanA 6088023c jajvAla sumahAghorA zakrAzanisamaprabhA 6088024a etasminn antare vIro lakSmaNas taM vibhISaNam 6088024c prANasaMzayam ApannaM tUrNam evAbhyapadyata 6088025a taM vimokSayituM vIraz cApam Ayamya lakSmaNaH 6088025c rAvaNaM zaktihastaM taM zaravarSair avAkirat 6088026a kIryamANaH zaraugheNa visRSTena mahAtmanA 6088026c na prahartuM manaz cakre vimukhIkRtavikramaH 6088027a mokSitaM bhrAtaraM dRSTvA lakSmaNena sa rAvaNaH 6088027c lakSmaNAbhimukhas tiSThann idaM vacanam abravIt 6088028a mokSitas te balazlAghin yasmAd evaM vibhISaNaH 6088028c vimucya rAkSasaM zaktis tvayIyaM vinipAtyate 6088029a eSA te hRdayaM bhittvA zaktir lohitalakSaNA 6088029c madbAhuparighotsRSTA prANAn AdAya yAsyati 6088030a ity evam uktvA tAM zaktim aSTaghaNTAM mahAsvanAm 6088030c mayena mAyAvihitAm amoghAM zatrughAtinIm 6088031a lakSmaNAya samuddizya jvalantIm iva tejasA 6088031c rAvaNaH paramakruddhaz cikSepa ca nanAda ca 6088032a sA kSiptA bhImavegena zakrAzanisamasvanA 6088032c zaktir abhyapatad vegAl lakSmaNaM raNamUrdhani 6088033a tAm anuvyAharac chaktim ApatantIM sa rAghavaH 6088033c svastyas tu lakSmaNAyeti moghA bhava hatodyamA 6088034a nyapatat sA mahAvegA lakSmaNasya mahorasi 6088034c jihvevoragarAjasya dIpyamAnA mahAdyutiH 6088035a tato rAvaNavegena sudUram avagADhayA 6088035c zaktyA nirbhinnahRdayaH papAta bhuvi lakSmaNaH 6088036a tadavasthaM samIpastho lakSmaNaM prekSya rAghavaH 6088036c bhrAtRsnehAn mahAtejA viSaNNahRdayo 'bhavat 6088037a sa muhUrtam anudhyAya bASpavyAkulalocanaH 6088037c babhUva saMrabdhataro yugAnta iva pAvakaH 6088038a na viSAdasya kAlo 'yam iti saMcintya rAghavaH 6088038c cakre sutumulaM yuddhaM rAvaNasya vadhe dhRtaH 6088039a sa dadarza tato rAmaH zaktyA bhinnaM mahAhave 6088039c lakSmaNaM rudhirAdigdhaM sapannagam ivAcalam 6088040a tAm api prahitAM zaktiM rAvaNena balIyasA 6088040c yatnatas te harizreSThA na zekur avamarditum 6088040e arditAz caiva bANaughaiH kSiprahastena rakSasA 6088041a saumitriM sA vinirbhidya praviSTA dharaNItalam 6088041c tAM karAbhyAM parAmRzya rAmaH zaktiM bhayAvahAm 6088041e babhaJja samare kruddho balavad vicakarSa ca 6088042a tasya niSkarSataH zaktiM rAvaNena balIyasA 6088042c zarAH sarveSu gAtreSu pAtitA marmabhedinaH 6088043a acintayitvA tAn bANAn samAzliSya ca lakSmaNam 6088043c abravIc ca hanUmantaM sugrIvaM caiva rAghavaH 6088043e lakSmaNaM parivAryeha tiSThadhvaM vAnarottamAH 6088044a parAkramasya kAlo 'yaM saMprApto me cirepsitaH 6088044c pApAtmAyaM dazagrIvo vadhyatAM pApanizcayaH 6088044e kAGkSitaH stokakasyeva gharmAnte meghadarzanam 6088045a asmin muhUrte nacirAt satyaM pratizRNomi vaH 6088045c arAvaNam arAmaM vA jagad drakSyatha vAnarAH 6088046a rAjyanAzaM vane vAsaM daNDake paridhAvanam 6088046c vaidehyAz ca parAmarzaM rakSobhiz ca samAgamam 6088047a prAptaM duHkhaM mahad ghoraM klezaM ca nirayopamam 6088047c adya sarvam ahaM tyakSye hatvA taM rAvaNaM raNe 6088048a yadarthaM vAnaraM sainyaM samAnItam idaM mayA 6088048c sugrIvaz ca kRto rAjye nihatvA vAlinaM raNe 6088049a yadarthaM sAgaraH krAntaH setur baddhaz ca sAgare 6088049c so 'yam adya raNe pApaz cakSurviSayam AgataH 6088050a cakSurviSayam Agamya nAyaM jIvitum arhati 6088050c dRSTiM dRSTiviSasyeva sarpasya mama rAvaNaH 6088051a svasthAH pazyata durdharSA yuddhaM vAnarapuMgavAH 6088051c AsInAH parvatAgreSu mamedaM rAvaNasya ca 6088052a adya rAmasya rAmatvaM pazyantu mama saMyuge 6088052c trayo lokAH sagandharvAH sadevAH sarSicAraNAH 6088053a adya karma kariSyAmi yal lokAH sacarAcarAH 6088053c sadevAH kathayiSyanti yAvad bhUmir dhariSyati 6088054a evam uktvA zitair bANais taptakAJcanabhUSaNaiH 6088054c AjaghAna dazagrIvaM raNe rAmaH samAhitaH 6088055a atha pradIptair nArAcair musalaiz cApi rAvaNaH 6088055c abhyavarSat tadA rAmaM dhArAbhir iva toyadaH 6088056a rAmarAvaNamuktAnAm anyonyam abhinighnatAm 6088056c zarANAM ca zarANAM ca babhUva tumulaH svanaH 6088057a te bhinnAz ca vikIrNAz ca rAmarAvaNayoH zarAH 6088057c antarikSAt pradIptAgrA nipetur dharaNItale 6088058a tayor jyAtalanirghoSo rAmarAvaNayor mahAn 6088058c trAsanaH sarvabUtAnAM sa babhUvAdbhutopamaH 6088059a sa kIryamANaH zarajAlavRSTibhir; mahAtmanA dIptadhanuSmatArditaH 6088059c bhayAt pradudrAva sametya rAvaNo; yathAnilenAbhihato balAhakaH 6089001a sa dattvA tumulaM yuddhaM rAvaNasya durAtmanaH 6089001c visRjann eva bANaughAn suSeNaM vAkyam abravIt 6089002a eSa rAvaNavegena lakSmaNaH patitaH kSitau 6089002c sarpavad veSTate vIro mama zokam udIrayan 6089003a zoNitArdram imaM vIraM prANair iSTataraM mama 6089003c pazyato mama kA zaktir yoddhuM paryAkulAtmanaH 6089004a ayaM sa samarazlAghI bhrAtA me zubhalakSaNaH 6089004c yadi paJcatvam ApannaH prANair me kiM sukhena vA 6089005a lajjatIva hi me vIryaM bhrazyatIva karAd dhanuH 6089005c sAyakA vyavasIdanti dRSTir bASpavazaM gatA 6089005e cintA me vardhate tIvrA mumUrSA copajAyate 6089006a bhrAtaraM nihataM dRSTvA rAvaNena durAtmanA 6089006c paraM viSAdam Apanno vilalApAkulendriyaH 6089007a na hi yuddhena me kAryaM naiva prANair na sItayA 6089007c bhrAtaraM nihataM dRSTvA lakSmaNaM raNapAMsuSu 6089008a kiM me rAjyena kiM prANair yuddhe kAryaM na vidyate 6089008c yatrAyaM nihataH zete raNamUrdhani lakSmaNaH 6089009a rAmam AzvAsayan vIraH suSeNo vAkyam abravIt 6089009c na mRto 'yaM mahAbAhur lakSmaNo lakSmivardhanaH 6089010a na cAsya vikRtaM vaktraM nApi zyAmaM na niSprabham 6089010c suprabhaM ca prasannaM ca mukham asyAbhilakSyate 6089011a padmaraktatalau hastau suprasanne ca locane 6089011c evaM na vidyate rUpaM gatAsUnAM vizAM pate 6089011e mAM viSAdaM kRthA vIra saprANo 'yam ariMdama 6089012a AkhyAsyate prasuptasya srastagAtrasya bhUtale 6089012c socchvAsaM hRdayaM vIra kampamAnaM muhur muhuH 6089013a evam uktvA tu vAkyajJaH suSeNo rAghavaM vacaH 6089013c samIpastham uvAcedaM hanUmantam abhitvaran 6089014a saumya zIghram ito gatvA zailam oSadhiparvatam 6089014c pUrvaM hi kathito yo 'sau vIra jAmbavatA zubhaH 6089015a dakSiNe zikhare tasya jAtAm oSadhim Anaya 6089015c vizalyakaraNI nAma vizalyakaraNIM zubhAm 6089016a sauvarNakaraNIM cApi tathA saMjIvanIm api 6089016c saMdhAnakaraNIM cApi gatvA zIghram ihAnaya 6089016e saMjIvanArthaM vIrasya lakSmaNasya mahAtmanaH 6089017a ity evam ukto hanumAn gatvA cauSadhiparvatam 6089017c cintAm abhyagamac chrImAn ajAnaMs tA mahauSadhIH 6089018a tasya buddhiH samutpannA mAruter amitaujasaH 6089018c idam eva gamiSyAmi gRhItvA zikharaM gireH 6089019a agRhya yadi gacchAmi vizalyakaraNIm aham 6089019c kAlAtyayena doSaH syAd vaiklavyaM ca mahad bhavet 6089020a iti saMcintya hanumAn gatvA kSipraM mahAbalaH 6089020c utpapAta gRhItvA tu hanUmAJ zikharaM gireH 6089021a oSadhIr nAvagachAmi tA ahaM haripuMgava 6089021c tad idaM zikharaM kRtsnaM gires tasyAhRtaM mayA 6089022a evaM kathayamAnaM taM prazasya pavanAtmajam 6089022c suSeNo vAnarazreSTho jagrAhotpATya cauSadhIH 6089023a tataH saMkSodayitvA tAm oSadhiM vAnarottamaH 6089023c lakSmaNasya dadau nastaH suSeNaH sumahAdyutiH 6089024a sazalyaH sa samAghrAya lakSmaNaH paravIrahA 6089024c vizalyo virujaH zIghram udatiSThan mahItalAt 6089025a samutthitaM te harayo bhUtalAt prekSya lakSmaNam 6089025c sAdhu sAdhv iti suprItAH suSeNaM pratyapUjayan 6089026a ehy ehIty abravId rAmo lakSmaNaM paravIrahA 6089026c sasvaje snehagADhaM ca bASpaparyAkulekSaNaH 6089027a abravIc ca pariSvajya saumitriM rAghavas tadA 6089027c diSTyA tvAM vIra pazyAmi maraNAt punar Agatam 6089028a na hi me jIvitenArthaH sItayA ca jayena vA 6089028c ko hi me jIvitenArthas tvayi paJcatvam Agate 6089029a ity evaM vadatas tasya rAghavasya mahAtmanaH 6089029c khinnaH zithilayA vAcA lakSmaNo vAkyam abravIt 6089030a tAM pratijJAM pratijJAya purA satyaparAkrama 6089030c laghuH kaz cid ivAsattvo naivaM vaktum ihArhasi 6089031a na pratijJAM hi kurvanti vitathAM sAdhavo 'nagha 6089031c lakSaNaM hi mahat tv asya pratijJAparipAlanam 6089032a nairAzyam upagantuM te tad alaM matkRte 'nagha 6089032c vadhena rAvaNasyAdya pratijJAm anupAlaya 6089033a na jIvan yAsyate zatrus tava bANapathaM gataH 6089033c nardatas tIkSNadaMSTrasya siMhasyeva mahAgajaH 6089034a ahaM tu vadham icchAmi zIghram asya durAtmanaH 6089034c yAvad astaM na yAty eSa kRtakarmA divAkaraH 6090001a lakSmaNena tu tad vAkyam uktaM zrutvA sa rAghavaH 6090001c rAvaNAya zarAn ghorAn visasarja camUmukhe 6090002a dazagrIvo rathasthas tu rAmaM vajropamaiH zaraiH 6090002c AjaghAna mahAghorair dhArAbhir iva toyadaH 6090003a dIptapAvakasaMkAzaiH zaraiH kAJcanabhUSaNaiH 6090003c nirbibheda raNe rAmo dazagrIvaM samAhitaH 6090004a bhUmisthitasya rAmasya rathasthasya ca rakSasaH 6090004c na samaM yuddham ity Ahur devagandharvadAnavAH 6090005a tataH kAJcanacitrAGgaH kiMkiNIzatabhUSitaH 6090005c taruNAdityasaMkAzo vaidUryamayakUbaraH 6090006a sadazvaiH kAJcanApIDair yuktaH zvetaprakIrNakaiH 6090006c haribhiH sUryasaMkAzair hemajAlavibhUSitaiH 6090007a rukmaveNudhvajaH zrImAn devarAjaratho varaH 6090007c abhyavartata kAkutstham avatIrya triviSTapAt 6090008a abravIc ca tadA rAmaM sapratodo rathe sthitaH 6090008c prAJjalir mAtalir vAkyaM sahasrAkSasya sArathiH 6090009a sahasrAkSeNa kAkutstha ratho 'yaM vijayAya te 6090009c dattas tava mahAsattva zrImAJ zatrunibarhaNaH 6090010a idam aindraM mahaccApaM kavacaM cAgnisaMnibham 6090010c zarAz cAdityasaMkAzAH zaktiz ca vimalA zitAH 6090011a AruhyemaM rathaM vIra rAkSasaM jahi rAvaNam 6090011c mayA sArathinA rAma mahendra iva dAnavAn 6090012a ity uktaH sa parikramya rathaM tam abhivAdya ca 6090012c Aruroha tadA rAmo lokA&l lakSmyA virAjayan 6090013a tad babhUvAdbhutaM yuddhaM dvairathaM lomaharSaNam 6090013c rAmasya ca mahAbAho rAvaNasya ca rakSasaH 6090014a sa gAndharveNa gAndharvaM daivaM daivena rAghavaH 6090014c astraM rAkSasarAjasya jaghAna paramAstravit 6090015a astraM tu paramaM ghoraM rAkSasaM rAkasAdhipaH 6090015c sasarja paramakruddhaH punar eva nizAcaraH 6090016a te rAvaNadhanurmuktAH zarAH kAJcanabhUSaNAH 6090016c abhyavartanta kAkutsthaM sarpA bhUtvA mahAviSAH 6090017a te dIptavadanA dIptaM vamanto jvalanaM mukhaiH 6090017c rAmam evAbhyavartanta vyAditAsyA bhayAnakAH 6090018a tair vAsukisamasparzair dIptabhogair mahAviSaiH 6090018c dizaz ca saMtatAH sarvAH pradizaz ca samAvRtAH 6090019a tAn dRSTvA pannagAn rAmaH samApatata Ahave 6090019c astraM gArutmataM ghoraM prAduzcakre bhayAvaham 6090020a te rAghavadhanurmuktA rukmapuGkhAH zikhiprabhAH 6090020c suparNAH kAJcanA bhUtvA viceruH sarpazatravaH 6090021a te tAn sarvAJ zarAJ jaghnuH sarparUpAn mahAjavAn 6090021c suparNarUpA rAmasya vizikhAH kAmarUpiNaH 6090022a astre pratihate kruddho rAvaNo rAkSasAdhipaH 6090022c abhyavarSat tadA rAmaM ghorAbhiH zaravRSTibhiH 6090023a tataH zarasahasreNa rAmam akliSTakAriNam 6090023c ardayitvA zaraugheNa mAtaliM pratyavidhyata 6090024a pAtayitvA rathopasthe rathAt ketuM ca kAJcanam 6090024c aindrAn abhijaghAnAzvAJ zarajAlena rAvaNaH 6090025a viSedur devagandharvA dAnavAz cAraNaiH saha 6090025c rAmam ArtaM tadA dRSTvA siddhAz ca paramarSayaH 6090026a vyathitA vAnarendrAz ca babhUvuH savibhISaNAH 6090026c rAmacandramasaM dRSTvA grastaM rAvaNarAhuNA 6090027a prAjApatyaM ca nakSatraM rohiNIM zazinaH priyAm 6090027c samAkramya budhas tasthau prajAnAm azubhAvahaH 6090028a sadhUmaparivRttormiH prajvalann iva sAgaraH 6090028c utpapAta tadA kruddhaH spRzann iva divAkaram 6090029a zastravarNaH suparuSo mandarazmir divAkaraH 6090029c adRzyata kabandhAGgaH saMsakto dhUmaketunA 6090030a kosalAnAM ca nakSatraM vyaktam indrAgnidaivatam 6090030c AkramyAGgArakas tasthau vizAkhAm api cAmbare 6090031a dazAsyo viMzatibhujaH pragRhItazarAsanaH 6090031c adRzyata dazagrIvo mainAka iva parvataH 6090032a nirasyamAno rAmas tu dazagrIveNa rakSasA 6090032c nAzakad abhisaMdhAtuM sAyakAn raNamUrdhani 6090033a sa kRtvA bhrukuTIM kruddhaH kiM cit saMraktalocanaH 6090033c jagAma sumahAkrodhaM nirdahann iva cakSuSA 6091001a tasya kruddhasya vadanaM dRSTvA rAmasya dhImataH 6091001c sarvabhUtAni vitreSuH prAkampata ca medinI 6091002a siMhazArdUlavAJ zailaH saMcacAlAcaladrumaH 6091002c babhUva cApi kSubhitaH samudraH saritAM patiH 6091003a khagAz ca kharanirghoSA gagane paruSasvanAH 6091003c autpAtikA vinardantaH samantAt paricakramuH 6091004a rAmaM dRSTvA susaMkruddham utpAtAMz ca sudAruNAn 6091004c vitreSuH sarvabhUtAni rAvaNasyAvizad bhayam 6091005a vimAnasthAs tadA devA gandharvAz ca mahoragAH 6091005c RSidAnavadaityAz ca garutmantaz ca khecarAH 6091006a dadRzus te tadA yuddhaM lokasaMvartasaMsthitam 6091006c nAnApraharaNair bhImaiH zUrayoH saMprayudhyatoH 6091007a UcuH surAsurAH sarve tadA vigraham AgatAH 6091007c prekSamANA mahAyuddhaM vAkyaM bhaktyA prahRSTavat 6091008a dazagrIvaM jayety Ahur asurAH samavasthitAH 6091008c devA rAmam athocus te tvaM jayeti punaH punaH 6091009a etasminn antare krodhAd rAghavasya sa rAvaNaH 6091009c prahartukAmo duSTAtmA spRzan praharaNaM mahat 6091010a vajrasAraM mahAnAdaM sarvazatrunibarhaNam 6091010c zailazRGganibhaiH kUTaiz citaM dRSTibhayAvaham 6091011a sadhUmam iva tIkSNAgraM yugAntAgnicayopamam 6091011c atiraudram anAsAdyaM kAlenApi durAsadam 6091012a trAsanaM sarvabhUtAnAM dAraNaM bhedanaM tathA 6091012c pradIpta iva roSeNa zUlaM jagrAha rAvaNaH 6091013a tac chUlaM paramakruddho madhye jagrAha vIryavAn 6091013c anekaiH samare zUrai rAkSasaiH parivAritaH 6091014a samudyamya mahAkAyo nanAda yudhi bhairavam 6091014c saMraktanayano roSAt svasainyam abhiharSayan 6091015a pRthivIM cAntarikSaM ca dizaz ca pradizas tathA 6091015c prAkampayat tadA zabdo rAkSasendrasya dAruNaH 6091016a atinAdasya nAdena tena tasya durAtmanaH 6091016c sarvabhUtAni vitreSuH sAgaraz ca pracukSubhe 6091017a sa gRhItvA mahAvIryaH zUlaM tad rAvaNo mahat 6091017c vinadya sumahAnAdaM rAmaM paruSam abravIt 6091018a zUlo 'yaM vajrasAras te rAma roSAn mayodyataH 6091018c tava bhrAtRsahAyasya sadyaH prANAn hariSyati 6091019a rakSasAm adya zUrANAM nihatAnAM camUmukhe 6091019c tvAM nihatya raNazlAghin karomi tarasA samam 6091020a tiSThedAnIM nihanmi tvAm eSa zUlena rAghava 6091020c evam uktvA sa cikSepa tac chUlaM rAkSasAdhipaH 6091021a ApatantaM zaraugheNa vArayAm Asa rAghavaH 6091021c utpatantaM yugAntAgniM jalaughair iva vAsavaH 6091022a nirdadAha sa tAn bANAn rAmakArmukaniHsRtAn 6091022c rAvaNasya mahAzUlaH pataMgAn iva pAvakaH 6091023a tAn dRSTvA bhasmasAd bhUtAJ zUlasaMsparzacUrNitAn 6091023c sAyakAn antarikSasthAn rAghavaH krodham Aharat 6091024a sa tAM mAtalinAnItAM zaktiM vAsavanirmitAm 6091024c jagrAha paramakruddho rAghavo raghunandanaH 6091025a sA tolitA balavatA zaktir ghaNTAkRtasvanA 6091025c nabhaH prajvAlayAm Asa yugAntolkeva saprabhA 6091026a sA kSiptA rAkSasendrasya tasmiJ zUle papAta ha 6091026c bhinnaH zaktyA mahAJ zUlo nipapAta gatadyutiH 6091027a nirbibheda tato bANair hayAn asya mahAjavAn 6091027c rAmas tIkSNair mahAvegair vajrakalpaiH zitaiH zaraiH 6091028a nirbibhedorasi tadA rAvaNaM nizitaiH zaraiH 6091028c rAghavaH paramAyatto lalATe patribhis tribhiH 6091029a sa zarair bhinnasarvAGgo gAtraprasrutazoNitaH 6091029c rAkSasendraH samUhasthaH phullAzoka ivAbabhau 6091030a sa rAmabANair atividdhagAtro; nizAcarendraH kSatajArdragAtraH 6091030c jagAma khedaM ca samAjamadhye; krodhaM ca cakre subhRzaM tadAnIm 6092001a sa tu tena tadA krodhAt kAkutsthenArdito raNe 6092001c rAvaNaH samarazlAghI mahAkrodham upAgamat 6092002a sa dIptanayano roSAc cApam Ayamya vIryavAn 6092002c abhyardayat susaMkruddho rAghavaM paramAhave 6092003a bANadhArAsahasrais tu sa toyada ivAmbarAt 6092003c rAghavaM rAvaNo bANais taTAkam iva pUrayat 6092004a pUritaH zarajAlena dhanurmuktena saMyuge 6092004c mahAgirir ivAkampyaH kAkustho na prakampate 6092005a sa zaraiH zarajAlAni vArayan samare sthitaH 6092005c gabhastIn iva sUryasya pratijagrAha vIryavAn 6092006a tataH zarasahasrANi kSiprahasto nizAcaraH 6092006c nijaghAnorasi kruddho rAghavasya mahAtmanaH 6092007a sa zoNitasamAdigdhaH samare lakSmaNAgrajaH 6092007c dRSTaH phulla ivAraNye sumahAn kiMzukadrumaH 6092008a zarAbhighAtasaMrabdhaH so 'pi jagrAha sAyakAn 6092008c kAkutsthaH sumahAtejA yugAntAdityavarcasaH 6092009a tato 'nyonyaM susaMrabdhAv ubhau tau rAmarAvaNau 6092009c zarAndhakAre samare nopAlakSayatAM tadA 6092010a tataH krodhasamAviSTo rAmo dazarathAtmajaH 6092010c uvAca rAvaNaM vIraH prahasya paruSaM vacaH 6092011a mama bhAryA janasthAnAd ajJAnAd rAkSasAdhama 6092011c hRtA te vivazA yasmAt tasmAt tvaM nAsi vIryavAn 6092012a mayA virahitAM dInAM vartamAnAM mahAvane 6092012c vaidehIM prasabhaM hRtvA zUro 'ham iti manyase 6092013a strISu zUra vinAthAsu paradArAbhimarzake 6092013c kRtvA kApuruSaM karma zUro 'ham iti manyase 6092014a bhinnamaryAda nirlajja cAritreSv anavasthita 6092014c darpAn mRtyum upAdAya zUro 'ham iti manyase 6092015a zUreNa dhanadabhrAtrA balaiH samuditena ca 6092015c zlAghanIyaM yazasyaM ca kRtaM karma mahat tvayA 6092016a utsekenAbhipannasya garhitasyAhitasya ca 6092016c karmaNaH prApnuhIdAnIM tasyAdya sumahat phalam 6092017a zUro 'ham iti cAtmAnam avagacchasi durmate 6092017c naiva lajjAsti te sItAM coravad vyapakarSataH 6092018a yadi matsaMnidhau sItA dharSitA syAt tvayA balAt 6092018c bhrAtaraM tu kharaM pazyes tadA matsAyakair hataH 6092019a diSTyAsi mama duSTAtmaMz cakSurviSayam AgataH 6092019c adya tvAM sAyakais tIkSNair nayAmi yamasAdanam 6092020a adya te maccharaiz chinnaM ziro jvalitakuNDalam 6092020c kravyAdA vyapakarSantu vikIrNaM raNapAMsuSu 6092021a nipatyorasi gRdhrAs te kSitau kSiptasya rAvaNa 6092021c pibantu rudhiraM tarSAd bANazalyAntarothitam 6092022a adya madbANAbhinnasya gatAsoH patitasya te 6092022c karSantv antrANi patagA garutmanta ivoragAn 6092023a ity evaM sa vadan vIro rAmaH zatrunibarhaNaH 6092023c rAkSasendraM samIpasthaM zaravarSair avAkirat 6092024a babhUva dviguNaM vIryaM balaM harSaz ca saMyuge 6092024c rAmasyAstrabalaM caiva zatror nidhanakAGkSiNaH 6092025a prAdurbabhUvur astrANi sarvANi viditAtmanaH 6092025c praharSAc ca mahAtejAH zIghrahastataro 'bhavat 6092026a zubhAny etAni cihnAni vijJAyAtmagatAni saH 6092026c bhUya evArdayad rAmo rAvaNaM rAkSasAntakRt 6092027a harINAM cAzmanikaraiH zaravarSaiz ca rAghavAt 6092027c hanyamAno dazagrIvo vighUrNahRdayo 'bhavat 6092028a yadA ca zastraM nArebhe na vyakarSac charAsanam 6092028c nAsya pratyakarod vIryaM viklavenAntarAtmanA 6092029a kSiptAz cApi zarAs tena zastrANi vividhAni ca 6092029c na raNArthAya vartante mRtyukAle 'bhivartataH 6092030a sUtas tu rathanetAsya tadavasthaM nirIkSya tam 6092030c zanair yuddhAd asaMbhAnto rathaM tasyApavAhayat 6093001a sa tu mohAt susaMkruddhaH kRtAntabalacoditaH 6093001c krodhasaMraktanayano rAvaNo sUtam abravIt 6093002a hInavIryam ivAzaktaM pauruSeNa vivarjitam 6093002c bhIruM laghum ivAsattvaM vihInam iva tejasA 6093003a vimuktam iva mAyAbhir astrair iva bahiSkRtam 6093003c mAm avajJAya durbuddhe svayA buddhyA viceSTase 6093004a kimarthaM mAm avajJAya macchandam anavekSya ca 6093004c tvayA zatrusamakSaM me ratho 'yam apavAhitaH 6093005a tvayAdya hi mamAnArya cirakAlasamArjitam 6093005c yazo vIryaM ca tejaz ca pratyayaz ca vinAzitaH 6093006a zatroH prakhyAtavIryasya raJjanIyasya vikramaiH 6093006c pazyato yuddhalubdho 'haM kRtaH kApuruSas tvayA 6093007a yas tvaM ratham imaM mohAn na codvahasi durmate 6093007c satyo 'yaM pratitarko me pareNa tvam upaskRtaH 6093008a na hIdaM vidyate karma suhRdo hitakAGkSiNaH 6093008c ripUNAM sadRzaM caitan na tvayaitat svanuSThitam 6093009a nivartaya rathaM zIghraM yAvan nApaiti me ripuH 6093009c yadi vApy uSito 'si tvaM smaryante yadi vA guNAH 6093010a evaM paruSam uktas tu hitabuddhir abuddhinA 6093010c abravId rAvaNaM sUto hitaM sAnunayaM vacaH 6093011a na bhIto 'smi na mUDho 'smi nopajapto 'smi zatrubhiH 6093011c na pramatto na niHsneho vismRtA na ca satkriyA 6093012a mayA tu hitakAmena yazaz ca parirakSatA 6093012c snehapraskannamanasA priyam ity apriyaM kRtam 6093013a nAsminn arthe mahArAja tvaM mAM priyahite ratam 6093013c kaz cil laghur ivAnAryo doSato gantum arhasi 6093014a zrUyatAm abhidhAsyAmi yannimittaM mayA rathaH 6093014c nadIvega ivAmbhobhiH saMyuge vinivartitaH 6093015a zramaM tavAvagacchAmi mahatA raNakarmaNA 6093015c na hi te vIra saumukhyaM praharSaM vopadhAraye 6093016a rathodvahanakhinnAz ca ta ime rathavAjinaH 6093016c dInA gharmaparizrAntA gAvo varSahatA iva 6093017a nimittAni ca bhUyiSThaM yAni prAdurbhavanti naH 6093017c teSu teSv abhipanneSu lakSayAmy apradakSiNam 6093018a dezakAlau ca vijJeyau lakSaNAnIGgitAni ca 6093018c dainyaM harSaz ca khedaz ca rathinaz ca balAbalam 6093019a sthalanimnAni bhUmez ca samAni viSamANi ca 6093019c yuddhakAlaz ca vijJeyaH parasyAntaradarzanam 6093020a upayAnApayAne ca sthAnaM pratyapasarpaNam 6093020c sarvam etad rathasthena jJeyaM rathakuTumbinA 6093021a tava vizrAmahetos tu tathaiSAM rathavAjinAm 6093021c raudraM varjayatA khedaM kSamaM kRtam idaM mayA 6093022a na mayA svecchayA vIra ratho 'yam apavAhitaH 6093022c bhartRsnehaparItena mayedaM yatkRtaM vibho 6093023a AjJApaya yathAtattvaM vakSyasy ariniSUdana 6093023c tat kariSyAmy ahaM vIraM gatAnRNyena cetasA 6093024a saMtuSTas tena vAkyena rAvaNas tasya sAratheH 6093024c prazasyainaM bahuvidhaM yuddhalubdho 'bravId idam 6093025a rathaM zIghram imaM sUta rAghavAbhimukhaM kuru 6093025c nAhatvA samare zatrUn nivartiSyati rAvaNaH 6093026a evam uktvA tatas tuSTo rAvaNo rAkSasezvaraH 6093026c dadau tasya zubhaM hy ekaM hastAbharaNam uttamam 6093027a tato drutaM rAvaNavAkyacoditaH; pracodayAm Asa hayAn sa sArathiH 6093027c sa rAkSasendrasya tato mahArathaH; kSaNena rAmasya raNAgrato 'bhavat 6094001a tam ApatantaM sahasA svanavantaM mahAdhvajam 6094001c rathaM rAkSasarAjasya nararAjo dadarza ha 6094002a kRSNavAjisamAyuktaM yuktaM raudreNa varcasA 6094002c taDitpatAkAgahanaM darzitendrAyudhAyudham 6094002e zaradhArA vimuJcantaM dhArAsAram ivAnbudam 6094003a taM dRSTvA meghasaMkAzam ApatantaM rathaM ripoH 6094003c girer vajrAbhimRSTasya dIryataH sadRzasvanam 6094003e uvAca mAtaliM rAmaH sahasrAkSasya sArathim 6094004a mAtale pazya saMrabdham ApatantaM rathaM ripoH 6094004c yathApasavyaM patatA vegena mahatA punaH 6094004e samare hantum AtmAnaM tathAnena kRtA matiH 6094005a tad apramAdam AtiSTha pratyudgaccha rathaM ripoH 6094005c vidhvaMsayitum icchAmi vAyur megham ivotthitam 6094006a aviklavam asaMbhrAntam avyagrahRdayekSaNam 6094006c razmisaMcAraniyataM pracodaya rathaM drutam 6094007a kAmaM na tvaM samAdheyaH puraMdararathocitaH 6094007c yuyutsur aham ekAgraH smAraye tvAM na zikSaye 6094008a parituSTaH sa rAmasya tena vAkyena mAtaliH 6094008c pracodayAm Asa rathaM surasArathisattamaH 6094009a apasavyaM tataH kurvan rAvaNasya mahAratham 6094009c cakrotkSiptena rajasA rAvaNaM vyavadhUnayat 6094010a tataH kruddho dazagrIvas tAmravisphAritekSaNaH 6094010c rathapratimukhaM rAmaM sAyakair avadhUnayat 6094011a dharSaNAmarSito rAmo dhairyaM roSeNa laGghayan 6094011c jagrAha sumahAvegam aindraM yudhi zarAsanam 6094011e zarAMz ca sumahAtejAH sUryarazmisamaprabhAn 6094012a tad upoDhaM mahad yuddham anyonyavadhakAGkSiNoH 6094012c parasparAbhimukhayor dRptayor iva siMhayoH 6094013a tato devAH sagandharvAH siddhAz ca paramarSayaH 6094013c samIyur dvairathaM draSTuM rAvaNakSayakAGkSiNaH 6094014a samutpetur athotpAtA dAruNA lomaharSaNAH 6094014c rAvaNasya vinAzAya rAghavasya jayAya ca 6094015a vavarSa rudhiraM devo rAvaNasya rathopari 6094015c vAtA maNDalinas tIvrA apasavyaM pracakramuH 6094016a mahad gRdhrakulaM cAsya bhramamANaM nabhastale 6094016c yena yena ratho yAti tena tena pradhAvati 6094017a saMdhyayA cAvRtA laGkA japApuSpanikAzayA 6094017c dRzyate saMpradIteva divase 'pi vasuMdharA 6094018a sanirghAtA maholkAz ca saMpracetur mahAsvanAH 6094018c viSAdayantyo rakSAMsi rAvaNasya tadAhitAH 6094019a rAvaNaz ca yatas tatra pracacAla vasuMdharA 6094019c rakSasAM ca praharatAM gRhItA iva bAhavaH 6094020a tAmrAH pItAH sitAH zvetAH patitAH sUryarazmayaH 6094020c dRzyante rAvaNasyAGge parvatasyeva dhAtavaH 6094021a gRdhrair anugatAz cAsya vamantyo jvalanaM mukhaiH 6094021c praNedur mukham IkSantyaH saMrabdham azivaM zivAH 6094022a pratikUlaM vavau vAyU raNe pAMsUn samutkiran 6094022c tasya rAkSasarAjasya kurvan dRSTivilopanam 6094023a nipetur indrAzanayaH sainye cAsya samantataH 6094023c durviSahya svanA ghorA vinA jaladharasvanam 6094024a dizaz ca pradizaH sarvA babhUvus timirAvRtAH 6094024c pAMsuvarSeNa mahatA durdarzaM ca nabho 'bhavat 6094025a kurvantyaH kalahaM ghoraM sArikAs tadrathaM prati 6094025c nipetuH zatazas tatra dAruNA dAruNasvanAH 6094026a jaghanebhyaH sphuliGgAMz ca netrebhyo 'zrUNi saMtatam 6094026c mumucus tasya turagAs tulyam agniM ca vAri ca 6094027a evaM prakArA bahavaH samutpAtA bhayAvahAH 6094027c rAvaNasya vinAzAya dAruNAH saMprajajJire 6094028a rAmasyApi nimittAni saumyAni ca zivAni ca 6094028c babhUvur jayazaMsIni prAdurbhUtAni sarvazaH 6094029a tato nirIkSyAtmagatAni rAghavo; raNe nimittAni nimittakovidaH 6094029c jagAma harSaM ca parAM ca nirvRtiM; cakAra yuddhe 'bhyadhikaM ca vikramam 6095001a tataH pravRttaM sukrUraM rAmarAvaNayos tadA 6095001c sumahad dvairathaM yuddhaM sarvalokabhayAvaham 6095002a tato rAkSasasainyaM ca harINAM ca mahad balam 6095002c pragRhItapraharaNaM nizceSTaM samatiSThata 6095003a saMprayuddhau tato dRSTvA balavan nararAkSasau 6095003c vyAkSiptahRdayAH sarve paraM vismayam AgatAH 6095004a nAnApraharaNair vyagrair bhujair vismitabuddhayaH 6095004c tasthuH prekSya ca saMgrAmaM nAbhijaghnuH parasparam 6095005a rakSasAM rAvaNaM cApi vAnarANAM ca rAghavam 6095005c pazyatAM vismitAkSANAM sainyaM citram ivAbabhau 6095006a tau tu tatra nimittAni dRSTvA rAghavarAvaNau 6095006c kRtabuddhI sthirAmarSau yuyudhAte abhItavat 6095007a jetavyam iti kAkutstho martavyam iti rAvaNaH 6095007c dhRtau svavIryasarvasvaM yuddhe 'darzayatAM tadA 6095008a tataH krodhAd dazagrIvaH zarAn saMdhAya vIryavAn 6095008c mumoca dhvajam uddizya rAghavasya rathe sthitam 6095009a te zarAs tam anAsAdya puraMdararathadhvajam 6095009c raktazaktiM parAmRzya nipetur dharaNItale 6095010a tato rAmo 'bhisaMkruddhaz cApam Ayamya vIryavAn 6095010c kRtapratikRtaM kartuM manasA saMpracakrame 6095011a rAvaNadhvajam uddizya mumoca nizitaM zaram 6095011c mahAsarpam ivAsahyaM jvalantaM svena tejasA 6095012a jagAma sa mahIM bhittvA dazagrIvadhvajaM zaraH 6095012c sa nikRtto 'patad bhUmau rAvaNasya rathadhvajaH 6095013a dhvajasyonmathanaM dRSTvA rAvaNaH sumahAbalaH 6095013c krodhajenAgninA saMkhye pradIpta iva cAbhavat 6095014a sa roSavazam ApannaH zaravarSaM mahad vaman 6095014c rAmasya turagAn divyAJ zarair vivyAdha rAvaNaH 6095015a te viddhA harayas tasya nAskhalan nApi babhramuH 6095015c babhUvuH svasthahRdayAH padmanAlair ivAhatAH 6095016a teSAm asaMbhramaM dRSTvA vAjinAM rAvaNas tadA 6095016c bhUya eva susaMkruddhaH zaravarSaM mumoca ha 6095017a gadAz ca parighAMz caiva cakrANi musalAni ca 6095017c girizRGgANi vRkSAMz ca tathA zUlaparazvadhAn 6095018a mAyAvihitam etat tu zastravarSam apAtayat 6095018c sahasrazas tato bANAn azrAntahRdayodyamaH 6095019a tumulaM trAsajananaM bhImaM bhImapratisvanam 6095019c durdharSam abhavad yuddhe naikazastramayaM mahat 6095020a vimucya rAghavarathaM samantAd vAnare bale 6095020c sAyakair antarikSaM ca cakArAzu nirantaram 6095020e mumoca ca dazagrIvo niHsaGgenAntarAtmanA 6095021a vyAyacchamAnaM taM dRSTvA tatparaM rAvaNaM raNe 6095021c prahasann iva kAkutsthaH saMdadhe sAyakAJ zitAn 6095022a sa mumoca tato bANAn raNe zatasahasrazaH 6095022c tAn dRSTvA rAvaNaz cakre svazaraiH khaM nirantaram 6095023a tatas tAbhyAM prayuktena zaravarSeNa bhAsvatA 6095023c zarabaddham ivAbhAti dvitIyaM bhAsvad ambaram 6095024a nAnimitto 'bhavad bANo nAtibhettA na niSphalaH 6095024c tathA visRjator bANAn rAmarAvaNayor mRdhe 6095025a prAyudhyetAm avicchinnam asyantau savyadakSiNam 6095025c cakratus tau zaraughais tu nirucchvAsam ivAmbaram 6095026a rAvaNasya hayAn rAmo hayAn rAmasya rAvaNaH 6095026c jaghnatus tau tadAnyonyaM kRtAnukRtakAriNau 6096001a tau tathA yudhyamAnau tu samare rAmarAvaNau 6096001c dadRzuH sarvabhUtAni vismitenAntarAtmanA 6096002a ardayantau tu samare tayos tau syandanottamau 6096002c parasparavadhe yuktau ghorarUpau babhUvatuH 6096003a maNDalAni ca vIthIz ca gatapratyAgatAni ca 6096003c darzayantau bahuvidhAM sUtau sArathyajAM gatim 6096004a ardayan rAvaNaM rAmo rAghavaM cApi rAvaNaH 6096004c gativegaM samApannau pravartana nivartane 6096005a kSipatoH zarajAlAni tayos tau syandanottamau 6096005c ceratuH saMyugamahIM sAsArau jaladAv iva 6096006a darzayitvA tadA tau tu gatiM bahuvidhAM raNe 6096006c parasparasyAbhimukhau punar eva ca tasthatuH 6096007a dhuraM dhureNa rathayor vaktraM vaktreNa vAjinAm 6096007c patAkAz ca patAkAbhiH sameyuH sthitayos tadA 6096008a rAvaNasya tato rAmo dhanurmuktaiH zitaiH zaraiH 6096008c caturbhiz caturo dIptAn hayAn pratyapasarpayat 6096009a sa krodhavazam Apanno hayAnAm apasarpaNe 6096009c mumoca nizitAn bANAn rAghavAya nizAcaraH 6096010a so 'tividdho balavatA dazagrIveNa rAghavaH 6096010c jagAma na vikAraM ca na cApi vyathito 'bhavat 6096011a cikSepa ca punar bANAn vajrapAtasamasvanAn 6096011c sArathiM vajrahastasya samuddizya nizAcaraH 6096012a mAtales tu mahAvegAH zarIre patitAH zarAH 6096012c na sUkSmam api saMmohaM vyathAM vA pradadur yudhi 6096013a tayA dharSaNayA kroddho mAtaler na tathAtmanaH 6096013c cakAra zarajAlena rAghavo vimukhaM ripum 6096014a viMzatiM triMzataM SaSTiM zatazo 'tha sahasrazaH 6096014c mumoca rAghavo vIraH sAyakAn syandane ripoH 6096015a gadAnAM musalAnAM ca parighANAM ca nisvanaiH 6096015c zarANAM puGkhavAtaiz ca kSubhitAH saptasAgarAH 6096016a kSubdhAnAM sAgarANAM ca pAtAlatalavAsinaH 6096016c vyathitAH pannagAH sarve dAnavAz ca sahasrazaH 6096017a cakampe medinI kRtsnA sazailavanakAnanA 6096017c bhAskaro niSprabhaz cAbhUn na vavau cApi mArutaH 6096018a tato devAH sagandharvAH siddhAz ca paramarSayaH 6096018c cintAm Apedire sarve sakiMnaramahoragAH 6096019a svasti gobrAhmaNebhyo 'stu lokAs tiSThantu zAzvatAH 6096019c jayatAM rAghavaH saMkhye rAvaNaM rAkSasezvaram 6096020a tataH kruddho mahAbAhU raghUNAM kIrtivardhanaH 6096020c saMdhAya dhanuSA rAmaH kSuram AzIviSopamam 6096020e rAvaNasya ziro 'cchindac chrImaj jvalitakuNDalam 6096021a tac chiraH patitaM bhUmau dRSTaM lokais tribhis tadA 6096021c tasyaiva sadRzaM cAnyad rAvaNasyotthitaM ziraH 6096022a tat kSipraM kSiprahastena rAmeNa kSiprakAriNA 6096022c dvitIyaM rAvaNaziraz chinnaM saMyati sAyakaiH 6096023a chinnamAtraM ca tac chIrSaM punar anyat sma dRzyate 6096023c tad apy azanisaMkAzaiz chinnaM rAmeNa sAyakaiH 6096024a evam eva zataM chinnaM zirasAM tulyavarcasAm 6096024c na caiva rAvaNasyAnto dRzyate jIvitakSaye 6096025a tataH sarvAstravid vIraH kausalyAnandivardhanaH 6096025c mArgaNair bahubhir yuktaz cintayAm Asa rAghavaH 6096026a mArIco nihato yais tu kharo yais tu sudUSaNaH 6096026c kraJcAraNye virAdhas tu kabandho daNDakA vane 6096027a ta ime sAyakAH sarve yuddhe pratyayikA mama 6096027c kiM nu tat kAraNaM yena rAvaNe mandatejasaH 6096028a iti cintAparaz cAsId apramattaz ca saMyuge 6096028c vavarSa zaravarSANi rAghavo rAvaNorasi 6096029a rAvaNo 'pi tataH kruddho rathastho rAkSasezvaraH 6096029c gadAmusalavarSeNa rAmaM pratyardayad raNe 6096030a devadAnavayakSANAM pizAcoragarakSasAm 6096030c pazyatAM tan mahad yuddhaM sarvarAtram avartata 6096031a naiva ratriM na divasaM na muhUrtaM na cakSaNam 6096031c rAmarAvaNayor yuddhaM virAmam upagacchati 6097001a atha saMsmArayAm Asa rAghavaM mAtalis tadA 6097001c ajAnann iva kiM vIra tvam enam anuvartase 6097002a visRjAsmai vadhAya tvam astraM paitAmahaM prabho 6097002c vinAzakAlaH kathito yaH suraiH so 'dya vartate 6097003a tataH saMsmArito rAmas tena vAkyena mAtaleH 6097003c jagrAha sa zaraM dIptaM nizvasantam ivoragam 6097004a yam asmai prathamaM prAdAd agastyo bhagavAn RSiH 6097004c brahmadattaM mahad bANam amoghaM yudhi vIryavAn 6097005a brahmaNA nirmitaM pUrvam indrArtham amitaujasA 6097005c dattaM surapateH pUrvaM trilokajayakAGkSiNaH 6097006a yasya vAjeSu pavanaH phale pAvakabhAskarau 6097006c zarIram AkAzamayaM gaurave merumandarau 6097007a jAjvalyamAnaM vapuSA supuGkhaM hemabhUSitam 6097007c tejasA sarvabhUtAnAM kRtaM bhAskaravarcasaM 6097008a sadhUmam iva kAlAgniM dIptam AzIviSaM yathA 6097008c rathanAgAzvavRndAnAM bhedanaM kSiprakAriNam 6097009a dvArANAM parighANAM ca girINAm api bhedanam 6097009c nAnArudhirasiktAGgaM medodigdhaM sudAruNam 6097010a vajrasAraM mahAnAdaM nAnAsamitidAruNam 6097010c sarvavitrAsanaM bhImaM zvasantam iva pannagam 6097011a kaGkagRdhrabalAnAM ca gomAyugaNarakSasAm 6097011c nityaM bhakSapradaM yuddhe yamarUpaM bhayAvaham 6097012a nandanaM vAnarendrANAM rakSasAm avasAdanam 6097012c vAjitaM vividhair vAjaiz cArucitrair garutmataH 6097013a tam uttameSuM lokAnAm ikSvAkubhayanAzanam 6097013c dviSatAM kIrtiharaNaM praharSakaram AtmanaH 6097014a abhimantrya tato rAmas taM maheSuM mahAbalaH 6097014c vedaproktena vidhinA saMdadhe kArmuke balI 6097015a sa rAvaNAya saMkruddho bhRzam Ayamya kArmukam 6097015c cikSepa param Ayattas taM zaraM marmaghAtinam 6097016a sa vajra iva durdharSo vajrabAhuvisarjitaH 6097016c kRtAnta iva cAvAryo nyapatad rAvaNorasi 6097017a sa visRSTo mahAvegaH zarIrAntakaraH zaraH 6097017c bibheda hRdayaM tasya rAvaNasya durAtmanaH 6097018a rudhirAktaH sa vegena jIvitAntakaraH zaraH 6097018c rAvaNasya haran prANAn viveza dharaNItalam 6097019a sa zaro rAvaNaM hatvA rudhirArdrakRtacchaviH 6097019c kRtakarmA nibhRtavat svatUNIM punar Avizat 6097020a tasya hastAd dhatasyAzu kArmukaM tat sasAyakam 6097020c nipapAta saha prANair bhrazyamAnasya jIvitAt 6097021a gatAsur bhImavegas tu nairRtendro mahAdyutiH 6097021c papAta syandanAd bhUmau vRtro vajrahato yathA 6097022a taM dRSTvA patitaM bhUmau hatazeSA nizAcarAH 6097022c hatanAthA bhayatrastAH sarvataH saMpradudruvuH 6097023a nardantaz cAbhipetus tAn vAnarA drumayodhinaH 6097023c dazagrIvavadhaM dRSTvA vijayaM rAghavasya ca 6097024a arditA vAnarair hRSTair laGkAm abhyapatan bhayAt 6097024c hatAzrayatvAt karuNair bASpaprasravaNair mukhaiH 6097025a tato vineduH saMhRSTA vAnarA jitakAzinaH 6097025c vadanto rAghavajayaM rAvaNasya ca taM vadham 6097026a athAntarikSe vyanadat saumyas tridazadundubhiH 6097026c divyagandhavahas tatra mArutaH susukho vavau 6097027a nipapAtAntarikSAc ca puSpavRSTis tadA bhuvi 6097027c kirantI rAghavarathaM duravApA manoharAH 6097028a rAghavastavasaMyuktA gagane ca vizuzruve 6097028c sAdhu sAdhv iti vAg agryA devatAnAM mahAtmanAm 6097029a Aviveza mahAn harSo devAnAM cAraNaiH saha 6097029c rAvaNe nihate raudre sarvalokabhayaMkare 6097030a tataH sakAmaM sugrIvam aGgadaM ca mahAbalam 6097030c cakAra rAghavaH prIto hatvA rAkSasapuMgavam 6097031a tataH prajagmuH prazamaM marudgaNA; dizaH prasedur vimalaM nabho 'bhavat 6097031c mahI cakampe na ca mArutA vavuH; sthiraprabhaz cApy abhavad divAkaraH 6097032a tatas tu sugrIvavibhISaNAdayaH; suhRdvizeSAH sahalakSmaNAs tadA 6097032c sametya hRSTA vijayena rAghavaM; raNe 'bhirAmaM vidhinAbhyapUjayan 6097033a sa tu nihataripuH sthirapratijJaH; svajanabalAbhivRto raNe rarAja 6097033c raghukulanRpanandano mahaujAs; tridazagaNair abhisaMvRto yathendraH 6098001a rAvaNaM nihataM zrutvA rAghaveNa mahAtmanA 6098001c antaHpurAd viniSpetU rAkSasyaH zokakarzitAH 6098002a vAryamANAH subahuzo vRSTantyaH kSitipAMsuSu 6098002c vimuktakezyo duHkhArtA gAvo vatsahatA yathA 6098003a uttareNa viniSkramya dvAreNa saha rAkSasaiH 6098003c pravizyAyodhanaM ghoraM vicinvantyo hataM patim 6098004a Aryaputreti vAdinyo hA nAtheti ca sarvazaH 6098004c paripetuH kabandhAGkAM mahIM zoNitakardamAm 6098005a tA bASpaparipUrNAkSyo bhartRzokaparAjitAH 6098005c kareNva iva nardantyo vinedur hatayUthapAH 6098006a dadRzus tA mahAkAyaM mahAvIryaM mahAdyutim 6098006c rAvaNaM nihataM bhUmau nIlAJjanacayopamam 6098007a tAH patiM sahasA dRSTvA zayAnaM raNapAMsuSu 6098007c nipetus tasya gAtreSu chinnA vanalatA iva 6098008a bahumAnAt pariSvajya kA cid enaM ruroda ha 6098008c caraNau kA cid AliGgya kA cit kaNThe 'valambya ca 6098009a uddhRtya ca bhujau kA cid bhUmau sma parivartate 6098009c hatasya vadanaM dRSTvA kA cin moham upAgamat 6098010a kA cid aGke ziraH kRtvA ruroda mukham IkSatI 6098010c snApayantI mukhaM bASpais tuSArair iva paGkajam 6098011a evam ArtAH patiM dRSTvA rAvaNaM nihataM bhuvi 6098011c cukruzur bahudhA zokAd bhUyas tAH paryadevayan 6098012a yena vitrAsitaH zakro yena vitrAsito yamaH 6098012c yena vaizravaNo rAjA puSpakeNa viyojitaH 6098013a gandharvANAm RSINAM ca surANAM ca mahAtmanAm 6098013c bhayaM yena mahad dattaM so 'yaM zete raNe hataH 6098014a asurebhyaH surebhyo vA pannagebhyo 'pi vA tathA 6098014c na bhayaM yo vijAnAti tasyedaM mAnuSAd bhayam 6098015a avadhyo devatAnAM yas tathA dAnavarakSasAm 6098015c hataH so 'yaM raNe zete mAnuSeNa padAtinA 6098016a yo na zakyaH surair hantuM na yakSair nAsurais tathA 6098016c so 'yaM kaz cid ivAsattvo mRtyuM martyena lambhitaH 6098017a evaM vadantyo bahudhA rurudus tasya tAH striyaH 6098017c bhUya eva ca duHkhArtA vilepuz ca punaH punaH 6098018a azRNvatA tu suhRdAM satataM hitavAdinAm 6098018c etAH samam idAnIM te vayam AtmA ca pAtitAH 6098019a bruvANo 'pi hitaM vAkyam iSTo bhrAtA vibhISaNaH 6098019c dhRSTaM paruSito mohAt tvayAtmavadhakAGkSiNA 6098020a yadi niryAtitA te syAt sItA rAmAya maithilI 6098020c na naH syAd vyasanaM ghoram idaM mUlaharaM mahat 6098021a vRttakAmo bhaved bhrAtA rAmo mitrakulaM bhavet 6098021c vayaM cAvidhavAH sarvAH sakAmA na ca zatravaH 6098022a tvayA punar nRzaMsena sItAM saMrundhatA balAt 6098022c rAkSasA vayam AtmA ca trayaM tulaM nipAtitam 6098023a na kAmakAraH kAmaM vA tava rAkSasapuMgava 6098023c daivaM ceSTayate sarvaM hataM daivena hanyate 6098024a vAnarANAM vinAzo 'yaM rAkSasAnAM ca te raNe 6098024c tava caiva mahAbAho daivayogAd upAgataH 6098025a naivArthena na kAmena vikrameNa na cAjJayA 6098025c zakyA daivagatir loke nivartayitum udyatA 6098026a vilepur evaM dInAs tA rAkSasAdhipayoSitaH 6098026c kurarya iva duHkhArtA bASpaparyAkulekSaNAH 6099001a tAsAM vilapamAnAnAM tathA rAkSasayoSitAm 6099001c jyeSThA patnI priyA dInA bhartAraM samudaikSata 6099002a dazagrIvaM hataM dRSTvA rAmeNAcintyakarmaNA 6099002c patiM mandodarI tatra kRpaNA paryadevayat 6099003a nanu nAma mahAbAho tava vaizravaNAnuja 6099003c kruddhasya pramukhe sthAtuM trasyaty api puraMdaraH 6099004a RSayaz ca mahIdevA gandharvAz ca yazasvinaH 6099004c nanu nAma tavodvegAc cAraNAz ca dizo gatAH 6099005a sa tvaM mAnuSamAtreNa rAmeNa yudhi nirjitaH 6099005c na vyapatrapase rAjan kim idaM rAkSasarSabha 6099006a kathaM trailokyam Akramya zriyA vIryeNa cAnvitam 6099006c aviSahyaM jaghAna tvAM mAnuSo vanagocaraH 6099007a mAnuSANAm aviSaye carataH kAmarUpiNaH 6099007c vinAzas tava rAmeNa saMyuge nopapadyate 6099008a na caitat karma rAmasya zraddadhAmi camUmukhe 6099008c sarvataH samupetasya tava tenAbhimarzanam 6099009a indriyANi purA jitvA jitaM tribhuvaNaM tvayA 6099009c smaradbhir iva tad vairam indriyair eva nirjitaH 6099010a atha vA rAmarUpeNa vAsavaH svayam AgataH 6099010c mAyAM tava vinAzAya vidhAyApratitarkitAm 6099011a yadaiva hi janasthAne rAkSasair bahubhir vRtaH 6099011c kharas tava hato bhrAtA tadaivAsau na mAnuSaH 6099012a yadaiva nagarIM laGkAM duSpraveSAM surair api 6099012c praviSTo hanumAn vIryAt tadaiva vyathitA vayam 6099013a kriyatAm avirodhaz ca rAghaveNeti yan mayA 6099013c ucyamAno na gRhNAsi tasyeyaM vyuSTir AgatA 6099014a akasmAc cAbhikAmo 'si sItAM rAkSasapuMgava 6099014c aizvaryasya vinAzAya dehasya svajanasya ca 6099015a arundhatyA viziSTAM tAM rohiNyAz cApi durmate 6099015c sItAM dharSayatA mAnyAM tvayA hy asadRzaM kRtam 6099016a na kulena na rUpeNa na dAkSiNyena maithilI 6099016c mayAdhikA vA tulyA vA tvaM tu mohAn na budhyase 6099017a sarvathA sarvabhUtAnAM nAsti mRtyur alakSaNaH 6099017c tava tAvad ayaM mRtyur maithilIkRtalakSaNaH 6099018a maithilI saha rAmeNa vizokA vihariSyati 6099018c alpapuNyA tv ahaM ghore patitA zokasAgare 6099019a kailAse mandare merau tathA caitrarathe vane 6099019c devodyAneSu sarveSu vihRtya sahitA tvayA 6099020a vimAnenAnurUpeNa yA yAmy atulayA zriyA 6099020c pazyantI vividhAn dezAMs tAMs tAMz citrasragambarA 6099020e bhraMzitA kAmabhogebhyaH sAsmi vIravadhAt tava 6099021a satyavAk sa mahAbhAgo devaro me yad abravIt 6099021c ayaM rAkSasamukhyAnAM vinAzaH paryupasthitaH 6099022a kAmakrodhasamutthena vyasanena prasaGginA 6099022c tvayA kRtam idaM sarvam anAthaM rakSasAM kulam 6099023a na hi tvaM zocitavyo me prakhyAtabalapauruSaH 6099023c strIsvabhAvAt tu me buddhiH kAruNye parivartate 6099024a sukRtaM duSkRtaM ca tvaM gRhItvA svAM gatiM gataH 6099024c AtmAnam anuzocAmi tvadviyogena duHkhitAm 6099025a nIlajImUtasaMkAzaH pItAmbarazubhAGgadaH 6099025c sarvagAtrANi vikSipya kiM zeSe rudhirAplutaH 6099025e prasupta iva zokArtAM kiM mAM na pratibhASase 6099026a mahAvIryasya dakSasya saMyugeSv apalAyinaH 6099026c yAtudhAnasya dauhitrIM kiM tvaM mAM nAbhyudIkSase 6099027a yena sUdayase zatrUn samare sUryavarcasA 6099027c vajro vajradharasyeva so 'yaM te satatArcitaH 6099028a raNe zatrupraharaNo hemajAlapariSkRtaH 6099028c parigho vyavakIrNas te bANaiz chinnaH sahasradhA 6099029a dhig astu hRdayaM yasyA mamedaM na sahasradhA 6099029c tvayi paJcatvam Apanne phalate zokapIDitam 6099030a etasminn antare rAmo vibhISaNam uvAca ha 6099030c saMskAraH kriyatAM bhrAtuH striyaz caitA nivartaya 6099031a taM prazritas tato rAmaM zrutavAkyo vibhISaNaH 6099031c vimRzya buddhyA dharmajJo dharmArthasahitaM vacaH 6099031e rAmasyaivAnuvRttyartham uttaraM pratyabhASata 6099032a tyaktadharmavrataM krUraM nRzaMsam anRtaM tathA 6099032c nAham arho 'smi saMskartuM paradArAbhimarzakam 6099033a bhrAtRrUpo hi me zatrur eSa sarvAhite rataH 6099033c rAvaNo nArhate pUjAM pUjyo 'pi gurugauravAt 6099034a nRzaMsa iti mAM rAma vakSyanti manujA bhuvi 6099034c zrutvA tasya guNAn sarve vakSyanti sukRtaM punaH 6099035a tac chrutvA paramaprIto rAmo dharmabhRtAM varaH 6099035c vibhISaNam uvAcedaM vAkyajJo vAkyakovidam 6099036a tavApi me priyaM kAryaM tvatprabhavAc ca me jitam 6099036c avazyaM tu kSamaM vAcyo mayA tvaM rAkSasezvara 6099037a adharmAnRtasaMyuktaH kAmam eSa nizAcaraH 6099037c tejasvI balavAJ zUraH saMgrAmeSu ca nityazaH 6099038a zatakratumukhair devaiH zrUyate na parAjitaH 6099038c mahAtmA balasaMpanno rAvaNo lokarAvaNaH 6099039a maraNAntAni vairANi nirvRttaM naH prayojanam 6099039c kriyatAm asya saMskAro mamApy eSa yathA tava 6099040a tvatsakAzAn mahAbAho saMskAraM vidhipUrvakam 6099040c kSipram arhati dharmajJa tvaM yazobhAg bhaviSyasi 6099041a rAghavasya vacaH zrutvA tvaramANo vibhISaNaH 6099041c saMskAreNAnurUpeNa yojayAm Asa rAvaNam 6099042a sa dadau pAvakaM tasya vidhiyuktaM vibhISaNaH 6099042c tAH striyo 'nunayAm Asa sAntvam uktvA punaH punaH 6099043a praviSTAsu ca sarvAsu rAkSasISu vibhISaNaH 6099043c rAmapArzvam upAgamya tadAtiSThad vinItavat 6099044a rAmo 'pi saha sainyena sasugrIvaH salakSmaNaH 6099044c harSaM lebhe ripuM hatvA yathA vRtraM zatakratuH 6100001a te rAvaNavadhaM dRSTvA devagandharvadAnavAH 6100001c jagmus tais tair vimAnaiH svaiH kathayantaH zubhAH kathAH 6100002a rAvaNasya vadhaM ghoraM rAghavasya parAkramam 6100002c suyuddhaM vAnarANAM ca sugrIvasya ca mantritam 6100003a anurAgaM ca vIryaM ca saumitrer lakSmaNasya ca 6100003c kathayanto mahAbhAgA jagmur hRSTA yathAgatam 6100004a rAghavas tu rathaM divyam indradattaM zikhiprabham 6100004c anujJAya mahAbhAgo mAtaliM pratyapUjayat 6100005a rAghaveNAbhyanujJAto mAtaliH zakrasArathiH 6100005c divyaM taM ratham AsthAya divam evAruroha saH 6100006a tasmiMs tu divam ArUDhe surasArathisattame 6100006c rAghavaH paramaprItaH sugrIvaM pariSasvaje 6100007a pariSvajya ca sugrIvaM lakSmaNenAbhivAditaH 6100007c pUjyamAno harizreSThair AjagAma balAlayam 6100008a abravIc ca tadA rAmaH samIpaparivartinam 6100008c saumitriM sattvasaMpannaM lakSmaNaM dIptatejasaM 6100009a vibhISaNam imaM saumya laGkAyAm abhiSecaya 6100009c anuraktaM ca bhaktaM ca mama caivopakAriNam 6100010a eSa me paramaH kAmo yad imaM rAvaNAnujam 6100010c laGkAyAM saumya pazyeyam abhiSiktaM vibhISaNam 6100011a evam uktas tu saumitrI rAghaveNa mahAtmanA 6100011c tathety uktvA tu saMhRSTaH sauvarNaM ghaTam Adade 6100012a ghaTena tena saumitrir abhyaSiJcad vibhISaNam 6100012c laGkAyAM rakSasAM madhye rAjAnaM rAmazAsanAt 6100013a abhyaSiJcat sa dharmAtmA zuddhAtmAnaM vibhISaNam 6100013c tasyAmAtyA jahRSire bhaktA ye cAsya rAkSasAH 6100014a dRSTvAbhiSiktaM laGkAyAM rAkSasendraM vibhISaNam 6100014c rAghavaH paramAM prItiM jagAma sahalakSmaNaH 6100015a sa tad rAjyaM mahat prApya rAmadattaM vibhISaNaH 6100015c prakRtIH sAntvayitvA ca tato rAmam upAgamat 6100016a akSatAn modakA&l lAjAn divyAH sumanasas tathA 6100016c Ajahrur atha saMhRSTAH paurAs tasmai nizAcarAH 6100017a sa tAn gRhItvA durdharSo rAghavAya nyavedayat 6100017c maGgalyaM maGgalaM sarvaM lakSmaNAya ca vIryavAn 6100018a kRtakAryaM samRddhArthaM dRSTvA rAmo vibhISaNam 6100018c pratijagrAha tat sarvaM tasyaiva priyakAmyayA 6100019a tataH zailopamaM vIraM prAJjaliM pArzvataH sthitam 6100019c abravId rAghavo vAkyaM hanUmantaM plavaMgamam 6100020a anumAnya mahArAjam imaM saumya vibhISaNam 6100020c pravizya rAvaNagRhaM vinayenopasRtya ca 6100021a vaidehyA mAM kuzalinaM sasugrIvaM salakSmaNam 6100021c AcakSva jayatAM zreSTha rAvaNaM ca mayA hatam 6100022a priyam etad udAhRtya maithilyAs tvaM harIzvara 6100022c pratigRhya ca saMdezam upAvartitum arhasi 6101001a iti pratisamAdiSTo hanUmAn mArutAtmajaH 6101001c praviveza purIM laGkAM pUjyamAno nizAcaraiH 6101002a pravizya tu mahAtejA rAvaNasya nivezanam 6101002c dadarza zazinA hInAM sAtaGkAm iva rohiNIm 6101003a nibhRtaH praNataH prahvaH so 'bhigamyAbhivAdya ca 6101003c rAmasya vacanaM sarvam AkhyAtum upacakrame 6101004a vaidehi kuzalI rAmaH sasugrIvaH salakSmaNaH 6101004c kuzalaM cAha siddhArtho hatazatrur ariMdamaH 6101005a vibhISaNasahAyena rAmeNa haribhiH saha 6101005c nihato rAvaNo devi lakSmaNasya nayena ca 6101006a pRSTvA ca kuzalaM rAmo vIras tvAM raghunandanaH 6101006c abravIt paramaprItaH kRtArthenAntarAtmanA 6101007a priyam AkhyAmi te devi tvAM tu bhUyaH sabhAjaye 6101007c diSTyA jIvasi dharmajJe jayena mama saMyuge 6101008a labdho no vijayaH sIte svasthA bhava gatavyathA 6101008c rAvaNaH sa hataH zatrur laGkA ceyaM vaze sthitA 6101009a mayA hy alabdhanidreNa dhRtena tava nirjaye 6101009c pratijJaiSA vinistIrNA baddhvA setuM mahodadhau 6101010a saMbhramaz ca na kartavyo vartantyA rAvaNAlaye 6101010c vibhISaNavidheyaM hi laGkaizvaryam idaM kRtam 6101011a tad Azvasihi vizvastA svagRhe parivartase 6101011c ayaM cAbhyeti saMhRSTas tvaddarzanasamutsukaH 6101012a evam uktA samutpatya sItA zazinibhAnanA 6101012c praharSeNAvaruddhA sA vyAjahAra na kiM cana 6101013a abravIc ca harizreSThaH sItAm apratijalpatIm 6101013c kiM tvaM cintayase devi kiM ca mAM nAbhibhASase 6101014a evam uktA hanumatA sItA dharme vyavasthitA 6101014c abravIt paramaprItA harSagadgadayA girA 6101015a priyam etad upazrutya bhartur vijayasaMzritam 6101015c praharSavazam ApannA nirvAkyAsmi kSaNAntaram 6101016a na hi pazyAmi sadRzaM cintayantI plavaMgama 6101016c matpriyAkhyAnakasyeha tava pratyabhinandanam 6101017a na ca pazyAmi tat saumya pRthivyAm api vAnara 6101017c sadRzaM matpriyAkhyAne tava dAtuM bhavet samam 6101018a hiraNyaM vA suvarNaM vA ratnAni vividhAni ca 6101018c rAjyaM vA triSu lokeSu naitad arhati bhASitum 6101019a evam uktas tu vaidehyA pratyuvAca plavaMgamaH 6101019c pragRhItAJjalir vAkyaM sItAyAH pramukhe sthitaH 6101020a bhartuH priyahite yukte bhartur vijayakAGkSiNi 6101020c snigdham evaMvidhaM vAkyaM tvam evArhasi bhASitum 6101021a tavaitad vacanaM saumye sAravat snigdham eva ca 6101021c ratnaughAd vividhAc cApi devarAjyAd viziSyate 6101022a arthataz ca mayA prAptA devarAjyAdayo guNAH 6101022c hatazatruM vijayinaM rAmaM pazyAmi yat sthitam 6101023a imAs tu khalu rAkSasyo yadi tvam anumanyase 6101023c hantum icchAmy ahaM sarvA yAbhis tvaM tarjitA purA 6101024a klizyantIM patidevAM tvAm azokavanikAM gatAm 6101024c ghorarUpasamAcArAH krUrAH krUratarekSaNAH 6101025a rAkSasyo dAruNakathA varam etaM prayaccha me 6101025c icchAmi vividhair ghAtair hantum etAH sudAruNAH 6101026a muSTibhiH pANibhiz caiva caraNaiz caiva zobhane 6101026c ghorair jAnuprahAraiz ca dazanAnAM ca pAtanaiH 6101027a bhakSaNaiH karNanAsAnAM kezAnAM luJcanais tathA 6101027c bhRzaM zuSkamukhIbhiz ca dAruNair laGghanair hataiH 6101028a evaMprakArair bahubhir viprakArair yazasvini 6101028c hantum icchAmy ahaM devi tavemAH kRtakilbiSAH 6101029a evam uktA mahumatA vaidehI janakAtmajA 6101029c uvAca dharmasahitaM hanUmantaM yazasvinI 6101030a rAjasaMzrayavazyAnAM kurvatInAM parAjJayA 6101030c vidheyAnAM ca dAsInAM kaH kupyed vAnarottama 6101031a bhAgyavaiSamyayogena purA duzcaritena ca 6101031c mayaitat prApyate sarvaM svakRtaM hy upabhujyate 6101032a prAptavyaM tu dazAyogAn mayaitad iti nizcitam 6101032c dAsInAM rAvaNasyAhaM marSayAmIha durbalA 6101033a AjJaptA rAvaNenaitA rAkSasyo mAm atarjayan 6101033c hate tasmin na kuryur hi tarjanaM vAnarottama 6101034a ayaM vyAghrasamIpe tu purANo dharmasaMhitaH 6101034c RkSeNa gItaH zloko me taM nibodha plavaMgama 6101035a na paraH pApam Adatte pareSAM pApakarmaNAm 6101035c samayo rakSitavyas tu santaz cAritrabhUSaNAH 6101036a pApAnAM vA zubhAnAM vA vadhArhANAM plavaMgama 6101036c kAryaM kAruNyam AryeNa na kaz cin nAparAdhyati 6101037a lokahiMsAvihArANAM rakSasAM kAmarUpiNam 6101037c kurvatAm api pApAni naiva kAryam azobhanam 6101038a evam uktas tu hanumAn sItayA vAkyakovidaH 6101038c pratyuvAca tataH sItAM rAmapatnIM yazasvinIm 6101039a yuktA rAmasya bhavatI dharmapatnI yazasvinI 6101039c pratisaMdiza mAM devi gamiSye yatra rAghavaH 6101040a evam uktA hanumatA vaidehI janakAtmajA 6101040c abravId draSTum icchAmi bhartAraM vAnarottama 6101041a tasyAs tad vacanaM zrutvA hanumAn pavanAtmajaH 6101041c harSayan maithilIM vAkyam uvAcedaM mahAdyutiH 6101042a pUrNacandrAnanaM rAmaM drakSyasy Arye salakSmaNam 6101042c sthiramitraM hatAmitraM zacIva tridazezvaram 6101043a tAm evam uktvA rAjantIM sItAM sAkSAd iva zriyam 6101043c AjagAma mahAvego hanUmAn yatra rAghavaH 6102001a sa uvAca mahAprajJam abhigamya plavaMgamaH 6102001c rAmaM vacanam arthajJo varaM sarvadhanuSmatAm 6102002a yannimitto 'yam ArambhaH karmaNAM ca phalodayaH 6102002c tAM devIM zokasaMtaptAM maithilIM draSTum arhasi 6102003a sA hi zokasamAviSTA bASpaparyAkulekSaNA 6102003c maithilI vijayaM zrutvA tava harSam upAgamat 6102004a pUrvakAt pratyayAc cAham ukto vizvastayA tayA 6102004c bhartAraM draSTum icchAmi kRtArthaM sahalakSmaNam 6102005a evam ukto hanumatA rAmo dharmabhRtAM varaH 6102005c agacchat sahasA dhyAnam AsId bASpapariplutaH 6102006a dIrgham uSNaM ca nizvasya medinIm avalokayan 6102006c uvAca meghasaMkAzaM vibhISaNam upasthitam 6102007a divyAGgarAgAM vaidehIM divyAbharaNabhUSitAm 6102007c iha sItAM ziraHsnAtAm upasthApaya mAciram 6102008a evam uktas tu rAmeNa tvaramANo vibhISaNaH 6102008c pravizyAntaHpuraM sItAM strIbhiH svAbhir acodayat 6102009a divyAGgarAgA vaidehI divyAbharaNabhUSitA 6102009c yAnam Aroha bhadraM te bhartA tvAM draSTum icchati 6102010a evam uktA tu vaidehI pratyuvAca vibhISaNam 6102010c asnAtA draSTum icchAmi bhartAraM rAkSasAdhipa 6102011a tasyAs tad vacanaM zrutvA pratyuvAca vibhISaNaH 6102011c yathAha rAmo bhartA te tat tathA kartum arhasi 6102012a tasya tad vacanaM zrutvA maithilI bhartRdevatA 6102012c bhartRbhaktivratA sAdhvI tatheti pratyabhASata 6102013a tataH sItAM ziraHsnAtAM yuvatIbhir alaMkRtAm 6102013c mahArhAbharaNopetAM mahArhAmbaradhAriNIm 6102014a Aropya zibikAM dIptAM parArdhyAmbarasaMvRtAm 6102014c rakSobhir bahubhir guptAm AjahAra vibhISaNaH 6102015a so 'bhigamya mahAtmAnaM jJAtvAbhidhyAnam Asthitam 6102015c praNataz ca prahRSTaz ca prAptAM sItAM nyavedayat 6102016a tAm AgatAm upazrutya rakSogRhaciroSitAm 6102016c harSo dainyaM ca roSaz ca trayaM rAghavam Avizat 6102017a tataH pArzvagataM dRSTvA savimarzaM vicArayan 6102017c vibhISaNam idaM vAkyam ahRSTo rAghavo 'bravIt 6102018a rAkSasAdhipate saumya nityaM madvijaye rata 6102018c vaidehI saMnikarSaM me zIghraM samupagacchatu 6102019a sa tad vacanam AjJAya rAghavasya vibhISaNaH 6102019c tUrNam utsAraNe yatnaM kArayAm Asa sarvataH 6102020a kaJcukoSNISiNas tatra vetrajharjharapANayaH 6102020c utsArayantaH puruSAH samantAt paricakramuH 6102021a RkSANAM vAnarANAM ca rAkSasAnAM ca sarvataH 6102021c vRndAny utsAryamANAni dUram utsasRjus tataH 6102022a teSAm utsAryamANAnAM sarveSAM dhvanir utthitaH 6102022c vAyunodvartamAnasya sAgarasyeva nisvanaH 6102023a utsAryamANAMs tAn dRSTvA samantAj jAtasaMbhramAn 6102023c dAkSiNyAt tadamarSAc ca vArayAm Asa rAghavaH 6102024a saMrabdhaz cAbravId rAmaz cakSuSA pradahann iva 6102024c vibhISaNaM mahAprAjJaM sopAlambham idaM vacaH 6102025a kimarthaM mAm anAdRtya kRzyate 'yaM tvayA janaH 6102025c nivartayainam udyogaM jano 'yaM svajano mama 6102026a na gRhANi na vastrANi na prAkArAs tiraskriyAH 6102026c nedRzA rAjasatkArA vRttam AvaraNaM striyaH 6102027a vyasaneSu na kRcchreSu na yuddhe na svayaMvare 6102027c na kratau no vivAhe ca darzanaM duSyate striyaH 6102028a saiSA yuddhagatA caiva kRcchre mahati ca sthitA 6102028c darzane 'syA na doSaH syAn matsamIpe vizeSataH 6102029a tad Anaya samIpaM me zIghram enAM vibhISaNa 6102029c sItA pazyatu mAm eSA suhRdgaNavRtaM sthitam 6102030a evam uktas tu rAmeNa savimarzo vibhISaNaH 6102030c rAmasyopAnayat sItAM saMnikarSaM vinItavat 6102031a tato lakSmaNasugrIvau hanUmAMz ca plavaMgamaH 6102031c nizamya vAkyaM rAmasya babhUvur vyathitA bhRzam 6102032a kalatranirapekSaiz ca iGgitair asya dAruNaiH 6102032c aprItam iva sItAyAM tarkayanti sma rAghavam 6102033a lajjayA tv avalIyantI sveSu gAtreSu maithilI 6102033c vibhISaNenAnugatA bhartAraM sAbhyavartata 6102034a sA vastrasaMruddhamukhI lajjayA janasaMsadi 6102034c rurodAsAdya bhartAram Aryaputreti bhASiNI 6102035a vismayAc ca praharSAc ca snehAc ca paridevatA 6102035c udaikSata mukhaM bhartuH saumyaM saumyatarAnanA 6102036a atha samapanudan manaHklamaM sA; suciram adRSTam udIkSya vai priyasya 6102036c vadanam uditapUrNacandrakAntaM; vimalazazAGkanibhAnanA tadAsIt 6103001a tAM tu pArzve sthitAM prahvAM rAmaH saMprekSya maithilIm 6103001c hRdayAntargatakrodho vyAhartum upacakrame 6103002a eSAsi nirjitA bhadre zatruM jitvA mayA raNe 6103002c pauruSAd yad anuSTheyaM tad etad upapAditam 6103003a gato 'smy antam amarSasya dharSaNA saMpramArjitA 6103003c avamAnaz ca zatruz ca mayA yugapad uddhRtau 6103004a adya me pauruSaM dRSTam adya me saphalaH zramaH 6103004c adya tIrNapratijJatvAt prabhavAmIha cAtmanaH 6103005a yA tvaM virahitA nItA calacittena rakSasA 6103005c daivasaMpAdito doSo mAnuSeNa mayA jitaH 6103006a saMprAptam avamAnaM yas tejasA na pramArjati 6103006c kas tasya puruSArtho 'sti puruSasyAlpatejasaH 6103007a laGghanaM ca samudrasya laGkAyAz cAvamardanam 6103007c saphalaM tasya tac chlAghyam adya karma hanUmataH 6103008a yuddhe vikramataz caiva hitaM mantrayataz ca me 6103008c sugrIvasya sasainyasya saphalo 'dya parizramaH 6103009a nirguNaM bhrAtaraM tyaktvA yo mAM svayam upasthitaH 6103009c vibhISaNasya bhaktasya saphalo 'dya parizramaH 6103010a ity evaM bruvatas tasya sItA rAmasya tad vacaH 6103010c mRgIvotphullanayanA babhUvAzrupariplutA 6103011a pazyatas tAM tu rAmasya bhUyaH krodho 'bhyavartata 6103011c prabhUtAjyAvasiktasya pAvakasyeva dIpyataH 6103012a sa baddhvA bhrukuTiM vaktre tiryakprekSitalocanaH 6103012c abravIt paruSaM sItAM madhye vAnararakSasAm 6103013a yat kartavyaM manuSyeNa dharSaNAM parimArjatA 6103013c tat kRtaM sakalaM sIte zatruhastAd amarSaNAt 6103014a nirjitA jIvalokasya tapasA bhAvitAtmanA 6103014c agastyena durAdharSA muninA dakSiNeva dik 6103015a viditaz cAstu bhadraM te yo 'yaM raNaparizramaH 6103015c sa tIrNaH suhRdAM vIryAn na tvadarthaM mayA kRtaH 6103016a rakSatA tu mayA vRttam apavAdaM ca sarvazaH 6103016c prakhyAtasyAtmavaMzasya nyaGgaM ca parimArjatA 6103017a prAptacAritrasaMdehA mama pratimukhe sthitA 6103017c dIpo netrAturasyeva pratikUlAsi me dRDham 6103018a tad gaccha hy abhyanujJAtA yateSTaM janakAtmaje 6103018c etA daza dizo bhadre kAryam asti na me tvayA 6103019a kaH pumAn hi kule jAtaH striyaM paragRhoSitAm 6103019c tejasvi punar AdadyAt suhRllekhena cetasA 6103020a rAvaNAGkaparibhraSTAM dRSTAM duSTena cakSuSA 6103020c kathaM tvAM punarAdadyAM kulaM vyapadizan mahat 6103021a tadarthaM nirjitA me tvaM yazaH pratyAhRtaM mayA 6103021c nAsti me tvayy abhiSvaGgo yatheSTaM gamyatAm itaH 6103022a iti pravyAhRtaM bhadre mayaitat kRtabuddhinA 6103022c lakSmaNe bharate vA tvaM kuru buddhiM yathAsukham 6103023a sugrIve vAnarendre vA rAkSasendre vibhISaNe 6103023c nivezaya manaH sIte yathA vA sukham AtmanaH 6103024a na hi tvAM rAvaNo dRSTvA divyarUpAM manoramAm 6103024c marSayate ciraM sIte svagRhe parivartinIm 6103025a tataH priyArhazvaraNA tad apriyaM; priyAd upazrutya cirasya maithilI 6103025c mumoca bASpaM subhRzaM pravepitA; gajendrahastAbhihateva vallarI 6104001a evam uktA tu vaidehI paruSaM lomaharSaNam 6104001c rAghaveNa saroSeNa bhRzaM pravyathitAbhavat 6104002a sA tad azrutapUrvaM hi jane mahati maithilI 6104002c zrutvA bhartRvaco rUkSaM lajjayA vrIDitAbhavat 6104003a pravizantIva gAtrANi svAny eva janakAtmajA 6104003c vAkzalyais taiH sazalyeva bhRzam azrUNy avartayat 6104004a tato bASpaparikliSTaM pramArjantI svam Ananam 6104004c zanair gadgadayA vAcA bhartAram idam abravIt 6104005a kiM mAm asadRzaM vAkyam IdRzaM zrotradAruNam 6104005c rUkSaM zrAvayase vIra prAkRtaH prAkRtAm iva 6104006a na tathAsmi mahAbAho yathA tvam avagacchasi 6104006c pratyayaM gaccha me svena cAritreNaiva te zape 6104007a pRthak strINAM pracAreNa jAtiM tvaM parizaGkase 6104007c parityajemAM zaGkAM tu yadi te 'haM parIkSitA 6104008a yady ahaM gAtrasaMsparzaM gatAsmi vivazA prabho 6104008c kAmakAro na me tatra daivaM tatrAparAdhyati 6104009a madadhInaM tu yat tan me hRdayaM tvayi vartate 6104009c parAdhIneSu gAtreSu kiM kariSyAmy anIzvarA 6104010a sahasaMvRddhabhAvAc ca saMsargeNa ca mAnada 6104010c yady ahaM te na vijJAtA hatA tenAsmi zAzvatam 6104011a preSitas te yadA vIro hanUmAn avalokakaH 6104011c laGkAsthAhaM tvayA vIra kiM tadA na visarjitA 6104012a pratyakSaM vAnarendrasya tvadvAkyasamanantaram 6104012c tvayA saMtyaktayA vIra tyaktaM syAj jIvitaM mayA 6104013a na vRthA te zramo 'yaM syAt saMzaye nyasya jIvitam 6104013c suhRjjanapariklezo na cAyaM niSphalas tava 6104014a tvayA tu narazArdUla krodham evAnuvartatA 6104014c laghuneva manuSyeNa strItvam eva puraskRtam 6104015a apadezena janakAn notpattir vasudhAtalAt 6104015c mama vRttaM ca vRttajJa bahu te na puraskRtam 6104016a na pramANIkRtaH pANir bAlye bAlena pIDitaH 6104016c mama bhaktiz ca zIlaM ca sarvaM te pRSThataH kRtam 6104017a evaM bruvANA rudatI bASpagadgadabhASiNI 6104017c abravIl lakSmaNaM sItA dInaM dhyAnaparaM sthitam 6104018a citAM me kuru saumitre vyasanasyAsya bheSajam 6104018c mithyApavAdopahatA nAhaM jIvitum utsahe 6104019a aprItasya guNair bhartus tyaktayA janasaMsadi 6104019c yA kSamA me gatir gantuM pravekSye havyavAhanam 6104020a evam uktas tu vaidehyA lakSmaNaH paravIrahA 6104020c amarSavazam Apanno rAghavAnanam aikSata 6104021a sa vijJAya manazchandaM rAmasyAkArasUcitam 6104021c citAM cakAra saumitrir mate rAmasya vIryavAn 6104022a adhomukhaM tato rAmaM zanaiH kRtvA pradakSiNam 6104022c upAsarpata vaidehI dIpyamAnaM hutAzanam 6104023a praNamya devatAbhyaz ca brAhmaNebhyaz ca maithilI 6104023c baddhAJjalipuTA cedam uvAcAgnisamIpataH 6104024a yathA me hRdayaM nityaM nApasarpati rAghavAt 6104024c tathA lokasya sAkSI mAM sarvataH pAtu pAvakaH 6104025a evam uktvA tu vaidehI parikramya hutAzanam 6104025c viveza jvalanaM dIptaM niHsaGgenAntarAtmanA 6104026a janaH sa sumahAMs tatra bAlavRddhasamAkulaH 6104026c dadarza maithilIM tatra pravizantIM hutAzanam 6104027a tasyAm agniM vizantyAM tu hAheti vipulaH svanaH 6104027c rakSasAM vAnarANAM ca saMbabhUvAdbhutopamaH 6105001a tato vaizravaNo rAjA yamaz cAmitrakarzanaH 6105001c sahasrAkSo mahendraz ca varuNaz ca paraMtapaH 6105002a SaDardhanayanaH zrImAn mahAdevo vRSadhvajaH 6105002c kartA sarvasya lokasya brahmA brahmavidAM varaH 6105003a ete sarve samAgamya vimAnaiH sUryasaMnibhaiH 6105003c Agamya nagarIM laGkAm abhijagmuz ca rAghavam 6105004a tataH sahastAbharaNAn pragRhya vipulAn bhujAn 6105004c abruvaMs tridazazreSThAH prAJjaliM rAghavaM sthitam 6105005a kartA sarvasya lokasya zreSTho jJAnavatAM varaH 6105005c upekSase kathaM sItAM patantIM havyavAhane 6105005e kathaM devagaNazreSTham AtmAnaM nAvabudhyase 6105006a RtadhAmA vasuH pUrvaM vasUnAM ca prajApatiH 6105006c tvaM trayANAM hi lokAnAm AdikartA svayaMprabhuH 6105007a rudrANAm aSTamo rudraH sAdhyAnAm api paJcamaH 6105007c azvinau cApi te karNau candrasUryau ca cakSuSI 6105008a ante cAdau ca lokAnAM dRzyase tvaM paraMtapa 6105008c upekSase ca vaidehIM mAnuSaH prAkRto yathA 6105009a ity ukto lokapAlais taiH svAmI lokasya rAghavaH 6105009c abravIt tridazazreSThAn rAmo dharmabhRtAM varaH 6105010a AtmAnaM mAnuSaM manye rAmaM dazarathAtmajam 6105010c yo 'haM yasya yataz cAhaM bhagavAMs tad bravItu me 6105011a iti bruvANaM kAkutsthaM brahmA brahmavidAM varaH 6105011c abravIc chRNu me rAma satyaM satyaparAkrama 6105012a bhavAn nArAyaNo devaH zrImAMz cakrAyudho vibhuH 6105012c ekazRGgo varAhas tvaM bhUtabhavyasapatnajit 6105013a akSaraM brahmasatyaM ca madhye cAnte ca rAghava 6105013c lokAnAM tvaM paro dharmo viSvaksenaz caturbhujaH 6105014a zArGgadhanvA hRSIkezaH puruSaH puruSottamaH 6105014c ajitaH khaDgadhRg viSNuH kRSNaz caiva bRhadbalaH 6105015a senAnIr grAmaNIz ca tvaM buddhiH sattvaM kSamA damaH 6105015c prabhavaz cApyayaz ca tvam upendro madhusUdanaH 6105016a indrakarmA mahendras tvaM padmanAbho raNAntakRt 6105016c zaraNyaM zaraNaM ca tvAm Ahur divyA maharSayaH 6105017a sahasrazRGgo vedAtmA zatajihvo maharSabhaH 6105017c tvaM yajJas tvaM vaSaTkAras tvam oMkAraH paraMtapa 6105018a prabhavaM nidhanaM vA te na viduH ko bhavAn iti 6105018c dRzyase sarvabhUteSu brAhmaNeSu ca goSu ca 6105019a dikSu sarvAsu gagane parvateSu vaneSu ca 6105019c sahasracaraNaH zrImAJ zatazIrSaH sahasradhRk 6105020a tvaM dhArayasi bhUtAni vasudhAM ca saparvatAm 6105020c ante pRthivyAH salile dRzyase tvaM mahoragaH 6105021a trI&l lokAn dhArayan rAma devagandharvadAnavAn 6105021c ahaM te hRdayaM rAma jihvA devI sarasvatI 6105022a devA gAtreSu lomAni nirmitA brahmaNA prabho 6105022c nimeSas te 'bhavad rAtrir unmeSas te 'bhavad divA 6105023a saMskArAs te 'bhavan vedA na tad asti tvayA vinA 6105023c jagat sarvaM zarIraM te sthairyaM te vasudhAtalam 6105024a agniH kopaH prasAdas te somaH zrIvatsalakSaNa 6105024c tvayA lokAs trayaH krAntAH purANe vikramais tribhiH 6105025a mahendraz ca kRto rAjA baliM baddhvA mahAsuram 6105025c sItA lakSmIr bhavAn viSNur devaH kRSNaH prajApatiH 6105026a vadhArthaM rAvaNasyeha praviSTo mAnuSIM tanum 6105026c tad idaM naH kRtaM kAryaM tvayA dharmabhRtAM vara 6105027a nihato rAvaNo rAma prahRSTo divam Akrama 6105027c amoghaM balavIryaM te amoghas te parAkramaH 6105028a amoghAs te bhaviSyanti bhaktimantaz ca ye narAH 6105028c ye tvAM devaM dhruvaM bhaktAH purANaM puruSottamam 6105029a ye narAH kIrtayiSyanti nAsti teSAM parAbhavaH 6106001a etac chrutvA zubhaM vAkyaM pitAmahasamIritam 6106001c aGkenAdAya vaidehIm utpapAta vibhAvasuH 6106002a taruNAdityasaMkAzAM taptakAJcanabhUSaNAm 6106002c raktAmbaradharAM bAlAM nIlakuJcitamUrdhajAm 6106003a akliSTamAlyAbharaNAM tathA rUpAM manasvinIm 6106003c dadau rAmAya vaidehIm aGke kRtvA vibhAvasuH 6106004a abravIc ca tadA rAmaM sAkSI lokasya pAvakaH 6106004c eSA te rAma vaidehI pApam asyA na vidyate 6106005a naiva vAcA na manasA nAnudhyAnAn na cakSuSA 6106005c suvRttA vRttazauNDIrA na tvAm aticacAra ha 6106006a rAvaNenApanItaiSA vIryotsiktena rakSasA 6106006c tvayA virahitA dInA vivazA nirjanAd vanAt 6106007a ruddhA cAntaHpure guptA tvakcittA tvatparAyaNA 6106007c rakSitA rAkSasI saMghair vikRtair ghoradarzanaiH 6106008a pralobhyamAnA vividhaM bhartsyamAnA ca maithilI 6106008c nAcintayata tad rakSas tvadgatenAntarAtmanA 6106009a vizuddhabhAvAM niSpApAM pratigRhNISva rAghava 6106009c na kiM cid abhidhAtavyam aham AjJApayAmi te 6106010a evam ukto mahAtejA dhRtimAn dRDhavikramaH 6106010c abravIt tridazazreSThaM rAmo dharmabhRtAM varaH 6106011a avazyaM triSu lokeSu sItA pAvanam arhati 6106011c dIrghakAloSitA ceyaM rAvaNAntaHpure zubhA 6106012a bAlizaH khalu kAmAtmA rAmo dazarathAtmajaH 6106012c iti vakSyanti mAM santo jAnakIm avizodhya hi 6106013a ananyahRdayAM bhaktAM maccittaparirakSaNIm 6106013c aham apy avagacchAmi maithilIM janakAtmajAm 6106014a pratyayArthaM tu lokAnAM trayANAM satyasaMzrayaH 6106014c upekSe cApi vaidehIM pravizantIM hutAzanam 6106015a imAm api vizAlAkSIM rakSitAM svena tejasA 6106015c rAvaNo nAtivarteta velAm iva mahodadhiH 6106016a na hi zaktaH sa duSTAtmA manasApi hi maithilIm 6106016c pradharSayitum aprAptAM dIptAm agnizikhAm iva 6106017a neyam arhati caizvaryaM rAvaNAntaHpure zubhA 6106017c ananyA hi mayA sItAM bhAskareNa prabhA yathA 6106018a vizuddhA triSu lokeSu maithilI janakAtmajA 6106018c na hi hAtum iyaM zakyA kIrtir AtmavatA yathA 6106019a avazyaM ca mayA kAryaM sarveSAM vo vaco hitam 6106019c snigdhAnAM lokamAnyAnAm evaM ca bruvatAM hitam 6106020a itIdam uktvA vacanaM mahAbalaiH; prazasyamAnaH svakRtena karmaNA 6106020c sametya rAmaH priyayA mahAbalaH; sukhaM sukhArho 'nubabhUva rAghavaH 6107001a etac chrutvA zubhaM vAkyaM rAghaveNa subhASitam 6107001c idaM zubhataraM vAkyaM vyAjahAra mahezvaraH 6107002a puSkarAkSa mahAbAho mahAvakSaH paraMtapa 6107002c diSTyA kRtam idaM karma tvayA zastrabhRtAM vara 6107003a diSTyA sarvasya lokasya pravRddhaM dAruNaM tamaH 6107003c apAvRttaM tvayA saMkhye rAma rAvaNajaM bhayam 6107004a AzvAsya bharataM dInaM kausalyAM ca yazasvinIm 6107004c kaikeyIM ca sumitrAM ca dRSTvA lakSmaNamAtaram 6107005a prApya rAjyam ayodhyAyAM nandayitvA suhRjjanam 6107005c ikSvAkUNAM kule vaMzaM sthApayitvA mahAbala 6107006a iSTvA turagamedhena prApya cAnuttamaM yazaH 6107006c brAhmaNebhyo dhanaM dattvA tridivaM gantum arhasi 6107007a eSa rAjA vimAnasthaH pitA dazarathas tava 6107007c kAkutstha mAnuSe loke gurus tava mahAyazAH 6107008a indralokaM gataH zrImAMs tvayA putreNa tAritaH 6107008c lakSmaNena saha bhrAtrA tvam enam abhivAdaya 6107009a mahAdevavacaH zrutvA kAkutsthaH sahalakSmaNaH 6107009c vimAnazikharasthasya praNAmam akarot pituH 6107010a dIpyamAnaM svayAM lakSmyA virajo'mbaradhAriNam 6107010c lakSmaNena saha bhrAtrA dadarza pitaraM prabhuH 6107011a harSeNa mahatAviSTo vimAnastho mahIpatiH 6107011c prANaiH priyataraM dRSTvA putraM dazarathas tadA 6107012a AropyAGkaM mahAbAhur varAsanagataH prabhuH 6107012c bAhubhyAM saMpariSvajya tato vAkyaM samAdade 6107013a na me svargo bahumataH saMmAnaz ca surarSibhiH 6107013c tvayA rAma vihInasya satyaM pratizRNomi te 6107014a kaikeyyA yAni coktAni vAkyAni vadatAM vara 6107014c tava pravrAjanArthAni sthitAni hRdaye mama 6107015a tvAM tu dRSTvA kuzalinaM pariSvajya salakSmaNam 6107015c adya duHkhAd vimukto 'smi nIhArAd iva bhAskaraH 6107016a tArito 'haM tvayA putra suputreNa mahAtmanA 6107016c aSTAvakreNa dharmAtmA tArito brAhmaNo yathA 6107017a idAnIM ca vijAnAmi yathA saumya surezvaraiH 6107017c vadhArthaM rAvaNasyeha vihitaM puruSottamam 6107018a siddhArthA khalu kausalyA yA tvAM rAma gRhaM gatam 6107018c vanAn nivRttaM saMhRSTA drakSyate zatrusUdana 6107019a siddhArthAH khalu te rAma narA ye tvAM purIM gatam 6107019c jalArdram abhiSiktaM ca drakSyanti vasudhAdhipam 6107020a anuraktena balinA zucinA dharmacAriNA 6107020c iccheyaM tvAm ahaM draSTuM bharatena samAgatam 6107021a caturdazasamAH saumya vane niryApitAs tvayA 6107021c vasatA sItayA sArdhaM lakSmaNena ca dhImatA 6107022a nivRttavanavAso 'si pratijJA saphalA kRtA 6107022c rAvaNaM ca raNe hatvA devAs te paritoSitAH 6107023a kRtaM karma yazaH zlAghyaM prAptaM te zatrusUdana 6107023c bhrAtRbhiH saha rAjyastho dIrgham Ayur avApnuhi 6107024a iti bruvANaM rAjAnaM rAmaH prAJjalir abravIt 6107024c kuru prasAdaM dharmajJa kaikeyyA bharatasya ca 6107025a saputrAM tvAM tyajAmIti yad uktA kaikayI tvayA 6107025c sa zApaH kaikayIM ghoraH saputrAM na spRzet prabho 6107026a sa tatheti mahArAjo rAmam uktvA kRtAJjalim 6107026c lakSmaNaM ca pariSvajya punar vAkyam uvAca ha 6107027a rAmaM zuzrUSatA bhaktyA vaidehyA saha sItayA 6107027c kRtA mama mahAprItiH prAptaM dharmaphalaM ca te 6107028a dharmaM prApsyasi dharmajJa yazaz ca vipulaM bhuvi 6107028c rAme prasanne svargaM ca mahimAnaM tathaiva ca 6107029a rAmaM zuzrUSa bhadraM te sumitrAnandavardhana 6107029c rAmaH sarvasya lokasya zubheSv abhirataH sadA 6107030a ete sendrAs trayo lokAH siddhAz ca paramarSayaH 6107030c abhigamya mahAtmAnam arcanti puruSottamam 6107031a etat tad uktam avyaktam akSaraM brahmanirmitam 6107031c devAnAM hRdayaM saumya guhyaM rAmaH paraMtapaH 6107032a avAptaM dharmacaraNaM yazaz ca vipulaM tvayA 6107032c rAmaM zuzrUSatA bhaktyA vaidehyA saha sItayA 6107033a sa tathoktvA mahAbAhur lakSmaNaM prAJjaliM sthitam 6107033c uvAca rAjA dharmAtmA vaidehIM vacanaM zubham 6107034a kartavyo na tu vaidehi manyus tyAgam imaM prati 6107034c rAmeNa tvadvizuddhyarthaM kRtam etad dhitaiSiNA 6107035a na tvaM subhru samAdheyA patizuzrUvaNaM prati 6107035c avazyaM tu mayA vAcyam eSa te daivataM param 6107036a iti pratisamAdizya putrau sItAM tathA snuSAm 6107036c indralokaM vimAnena yayau dazaratho jvalan 6108001a pratiprayAte kAkutsthe mahendraH pAkazAsanaH 6108001c abravIt paramaprIto rAghavaM prAJjaliM sthitam 6108002a amoghaM darzanaM rAma tavAsmAkaM paraMtapa 6108002c prItiyukto 'smi tena tvaM brUhi yan manasecchasi 6108003a evam uktas tu kAkutsthaH pratyuvAca kRtAJjaliH 6108003c lakSmaNena saha bhrAtrA sItayA cApi bhAryayA 6108004a yadi prItiH samutpannA mayi sarvasurezvara 6108004c vakSyAmi kuru me satyaM vacanaM vadatAM vara 6108005a mama hetoH parAkrAntA ye gatA yamasAdanam 6108005c te sarve jIvitaM prApya samuttiSThantu vAnarAH 6108006a matpriyeSv abhiraktAz ca na mRtyuM gaNayanti ca 6108006c tvatprasAdAt sameyus te varam etad ahaM vRNe 6108007a nIrujAn nirvraNAMz caiva saMpannabalapauruSAn 6108007c golAGgUlAMs tathaivarkSAn draSTum icchAmi mAnada 6108008a akAle cApi mukhyAni mUlAni ca phalAni ca 6108008c nadyaz ca vimalAs tatra tiSTheyur yatra vAnarAH 6108009a zrutvA tu vacanaM tasya rAghavasya mahAtmanaH 6108009c mahendraH pratyuvAcedaM vacanaM prItilakSaNam 6108010a mahAn ayaM varas tAta tvayokto raghunandana 6108010c samutthAsyanti harayaH suptA nidrAkSaye yathA 6108011a suhRdbhir bAndhavaiz caiva jJAtibhiH svajanena ca 6108011c sarva eva sameSyanti saMyuktAH parayA mudA 6108012a akAle puSpazabalAH phalavantaz ca pAdapAH 6108012c bhaviSyanti maheSvAsa nadyaz ca salilAyutAH 6108013a savraNaiH prathamaM gAtraiH saMvRtair nivraNaiH punaH 6108013c babhUvur vAnarAH sarve kim etad iti vismitaH 6108014a kAkutsthaM paripUrNArthaM dRSTvA sarve surottamAH 6108014c Ucus te prathamaM stutvA stavArhaM sahalakSmaNam 6108015a gacchAyodhyAm ito vIra visarjaya ca vAnarAn 6108015c maithilIM sAntvayasvainAm anuraktAM tapasvinIm 6108016a bhrAtaraM pazya bharataM tvacchokAd vratacAriNam 6108016c abhiSecaya cAtmAnaM paurAn gatvA praharSaya 6108017a evam uktvA tam Amantrya rAmaM saumitriNA saha 6108017c vimAnaiH sUryasaMkAzair hRSTA jagmuH surA divam 6108018a abhivAdya ca kAkutsthaH sarvAMs tAMs tridazottamAn 6108018c lakSmaNena saha bhrAtrA vAsam AjJApayat tadA 6108019a tatas tu sA lakSmaNarAmapAlitA; mahAcamUr hRSTajanA yazasvinI 6108019c zriyA jvalantI virarAja sarvato; nizApraNIteva hi zItarazminA 6109001a tAM rAtrim uSitaM rAmaM sukhotthitam ariMdamam 6109001c abravIt prAJjalir vAkyaM jayaM pRSTvA vibhISaNaH 6109002a snAnAni cAGgarAgANi vastrANy AbharaNAni ca 6109002c candanAni ca divyAni mAlyAni vividhAni ca 6109003a alaMkAravidaz cemA nAryaH padmanibhekSaNAH 6109003c upasthitAs tvAM vidhivat snApayiSyanti rAghava 6109004a evam uktas tu kAkutsthaH pratyuvAca vibhISaNam 6109004c harIn sugrIvamukhyAMs tvaM snAnenopanimantraya 6109005a sa tu tAmyati dharmAtmA mamahetoH sukhocitaH 6109005c sukumAro mahAbAhuH kumAraH satyasaMzravaH 6109006a taM vinA kaikeyIputraM bharataM dharmacAriNam 6109006c na me snAnaM bahumataM vastrANy AbharaNAni ca 6109007a ita eva pathA kSipraM pratigacchAma tAM purIm 6109007c ayodhyAm Ayato hy eSa panthAH paramadurgamaH 6109008a evam uktas tu kAkutsthaM pratyuvAca vibhISaNaH 6109008c ahnA tvAM prApayiSyAmi tAM purIM pArthivAtmaja 6109009a puSpakaM nAma bhadraM te vimAnaM sUryasaMnibham 6109009c mama bhrAtuH kuberasya rAvaNenAhRtaM balAt 6109010a tad idaM meghasaMkAzaM vimAnam iha tiSThati 6109010c tena yAsyasi yAnena tvam ayodhyAM gajajvaraH 6109011a ahaM te yady anugrAhyo yadi smarasi me guNAn 6109011c vasa tAvad iha prAjJa yady asti mayi sauhRdam 6109012a lakSmaNena saha bhrAtrA vaidehyA cApi bhAryayA 6109012c arcitaH sarvakAmais tvaM tato rAma gamiSyasi 6109013a prItiyuktas tu me rAma sasainyaH sasuhRdgaNaH 6109013c satkriyAM vihitAM tAvad gRhANa tvaM mayodyatAm 6109014a praNayAd bahumAnAc ca sauhRdena ca rAghava 6109014c prasAdayAmi preSyo 'haM na khalv AjJApayAmi te 6109015a evam uktas tato rAmaH pratyuvAca vibhISaNam 6109015c rakSasAM vAnarANAM ca sarveSAM copazRNvatAm 6109016a pUjito 'haM tvayA vIra sAcivyena paraMtapa 6109016c sarvAtmanA ca ceSTibhiH sauhRdenottamena ca 6109017a na khalv etan na kuryAM te vacanaM rAkSasezvara 6109017c taM tu me bhrAtaraM draSTuM bharataM tvarate manaH 6109018a mAM nivartayituM yo 'sau citrakUTam upAgataH 6109018c zirasA yAcato yasya vacanaM na kRtaM mayA 6109019a kausalyAM ca sumitrAM ca kaikeyIM ca yazasvinIm 6109019c gurUMz ca suhRdaz caiva paurAMz ca tanayaiH saha 6109020a upasthApaya me kSipraM vimAnaM rAkSasezvara 6109020c kRtakAryasya me vAsaH kathaM cid iha saMmataH 6109021a anujAnIhi mAM saumya pUjito 'smi vibhISaNa 6109021c manyur na khalu kartavyas tvaritas tvAnumAnaye 6109022a tataH kAJcanacitrAGgaM vaidUryamaNivedikam 6109022c kUTAgAraiH parikSiptaM sarvato rajataprabham 6109023a pANDurAbhiH patAkAbhir dhvajaiz ca samalaMkRtam 6109023c zobhitaM kAJcanair harmyair hemapadmavibhUSitam 6109024a prakIrNaM kiGkiNIjAlair muktAmaNigavAkSitam 6109024c ghaNTAjAlaiH parikSiptaM sarvato madhurasvanam 6109025a tan meruzikharAkAraM nirmitaM vizvakarmaNA 6109025c bahubhir bhUSitaM harmyair muktArajatasaMnibhau 6109026a talaiH sphaTikacitrAGgair vaidUryaiz ca varAsanaiH 6109026c mahArhAstaraNopetair upapannaM mahAdhanaiH 6109027a upasthitam anAdhRSyaM tad vimAnaM manojavam 6109027c nivedayitvA rAmAya tasthau tatra vibhISaNaH 6110001a upasthitaM tu taM dRSTvA puSpakaM puSpabhUSitam 6110001c avidUre sthitaM rAmaM pratyuvAca vibhISaNaH 6110002a sa tu baddhAJjaliH prahvo vinIto rAkSasezvaraH 6110002c abravIt tvarayopetaH kiM karomIti rAghavam 6110003a tam abravIn mahAtejA lakSmaNasyopazRNvataH 6110003c vimRzya rAghavo vAkyam idaM snehapuraskRtam 6110004a kRtaprayatnakarmANo vibhISaNa vanaukasaH 6110004c ratnair arthaiz ca vivibhair bhUSaNaiz cAbhipUjaya 6110005a sahaibhir arditA laGkA nirjitA rAkSasezvara 6110005c hRSTaiH prANabhayaM tyaktvA saMgrAmeSv anivartibhiH 6110006a evaM saMmAnitAz ceme mAnArhA mAnada tvayA 6110006c bhaviSyanti kRtajJena nirvRtA hariyUthapAH 6110007a tyAginaM saMgrahItAraM sAnukrozaM yazasvinam 6110007c yatas tvAm avagacchanti tataH saMbodhayAmi te 6110008a evam uktas tu rAmeNa vAnarAMs tAn vibhISaNaH 6110008c ratnArthaiH saMvibhAgena sarvAn evAnvapUjayat 6110009a tatas tAn pUjitAn dRSTvA ratnair arthaiz ca yUthapAn 6110009c Aruroha tato rAmas tad vimAnam anuttamam 6110010a aGkenAdAya vaidehIM lajjamAnAM yazasvinIm 6110010c lakSmaNena saha bhrAtrA vikrAntena dhanuSmatA 6110011a abravIc ca vimAnasthaH kAkutsthaH sarvavAnarAn 6110011c sugrIvaM ca mahAvIryaM rAkSasaM ca vibhISaNam 6110012a mitrakAryaM kRtam idaM bhavadbhir vAnarottamAH 6110012c anujJAtA mayA sarve yatheSTaM pratigacchata 6110013a yat tu kAryaM vayasyena suhRdA vA paraMtapa 6110013c kRtaM sugrIva tat sarvaM bhavatA dharmabhIruNA 6110013e kiSkindhAM pratiyAhy Azu svasainyenAbhisaMvRtaH 6110014a svarAjye vasa laGkAyAM mayA datte vibhISaNa 6110014c na tvAM dharSayituM zaktAH sendrA api divaukasaH 6110015a ayodhyAM pratiyAsyAmi rAjadhAnIM pitur mama 6110015c abhyanujJAtum icchAmi sarvAn AmantrayAmi vaH 6110016a evam uktAs tu rAmeNa vAnarAs te mahAbalAH 6110016c UcuH prAJjalayo rAmaM rAkSasaz ca vibhISaNaH 6110016e ayodhyAM gantum icchAmaH sarvAn nayatu no bhavAn 6110017a dRSTvA tvAm abhiSekArdraM kausalyAm abhivAdya ca 6110017c acireNAgamiSyAmaH svAn gRhAn nRpateH suta 6110018a evam uktas tu dharmAtmA vAnaraiH savibhISaNaiH 6110018c abravId rAghavaH zrImAn sasugrIvavibhISaNAn 6110019a priyAt priyataraM labdhaM yad ahaM sasuhRjjanaH 6110019c sarvair bhavadbhiH sahitaH prItiM lapsye purIM gataH 6110020a kSipram Aroha sugrIva vimAnaM vAnaraiH saha 6110020c tvam adhyAroha sAmAtyo rAkSasendravibhISaNa 6110021a tatas tat puSpakaM divyaM sugrIvaH saha senayA 6110021c adhyArohat tvaraJ zIghraM sAmAtyaz ca vibhISaNaH 6110022a teSv ArUDheSu sarveSu kauberaM paramAsanam 6110022c rAghaveNAbhyanujJAtam utpapAta vihAyasaM 6110023a yayau tena vimAnena haMsayuktena bhAsvatA 6110023c prahRSTaz ca pratItaz ca babhau rAmaH kuberavat 6111001a anujJAtaM tu rAmeNa tad vimAnam anuttamam 6111001c utpapAta mahAmeghaH zvasanenoddhato yathA 6111002a pAtayitvA tataz cakSuH sarvato raghunandanaH 6111002c abravIn maithilIM sItAM rAmaH zazinibhAnanAm 6111003a kailAsazikharAkAre trikUTazikhare sthitAm 6111003c laGkAm IkSasva vaidehi nirmitAM vizvakarmaNA 6111004a etad AyodhanaM pazya mAMsazoNitakardamam 6111004c harINAM rAkSasAnAM ca sIte vizasanaM mahat 6111005a tavahetor vizAlAkSi rAvaNo nihato mayA 6111005c kumbhakarNo 'tra nihataH prahastaz ca nizAcaraH 6111006a lakSmaNenendrajic cAtra rAvaNir nihato raNe 6111006c virUpAkSaz ca duSprekSyo mahApArzvamahodarau 6111007a akampanaz ca nihato balino 'nye ca rAkSasAH 6111007c trizirAz cAtikAyaz ca devAntakanarAntakau 6111008a atra mandodarI nAma bhAryA taM paryadevayat 6111008c sapatnInAM sahasreNa sAsreNa parivAritA 6111009a etat tu dRzyate tIrthaM samudrasya varAnane 6111009c yatra sAgaram uttIrya tAM rAtrim uSitA vayam 6111010a eSa setur mayA baddhaH sAgare salilArNave 6111010c tavahetor vizAlAkSi nalasetuH suduSkaraH 6111011a pazya sAgaram akSobhyaM vaidehi varuNAlayam 6111011c apAram abhigarjantaM zaGkhazuktiniSevitam 6111012a hiraNyanAbhaM zailendraM kAJcanaM pazya maithili 6111012c vizramArthaM hanumato bhittvA sAgaram utthitam 6111013a atra rAkSasarAjo 'yam AjagAma vibhISaNaH 6111014a eSA sA dRzyate sIte kiSkindhA citrakAnanA 6111014c sugrIvasya purI ramyA yatra vAlI mayA hataH 6111015a dRzyate 'sau mahAn sIte savidyud iva toyadaH 6111015c RzyamUko girizreSThaH kAJcanair dhAtubhir vRtaH 6111016a atrAhaM vAnarendreNa sugrIveNa samAgataH 6111016c samayaz ca kRtaH sIte vadhArthaM vAlino mayA 6111017a eSA sA dRzyate pampA nalinI citrakAnanA 6111017c tvayA vihIno yatrAhaM vilalApa suduHkhitaH 6111018a asyAs tIre mayA dRSTA zabarI dharmacAriNI 6111018c atra yojanabAhuz ca kabandho nihato mayA 6111019a dRzyate 'sau janasthAne sIte zrImAn vanaspatiH 6111019c yatra yuddhaM mahad vRttaM tavahetor vilAsini 6111019e rAvaNasya nRzaMsasya jaTAyoz ca mahAtmanaH 6111020a kharaz ca nihataz saMkhye dUSaNaz ca nipAtitaH 6111020c trizirAz ca mahAvIryo mayA bANair ajihmagaiH 6111021a parNazAlA tathA citrA dRzyate zubhadarzanA 6111021c yatra tvaM rAkSasendreNa rAvaNena hRtA balAt 6111022a eSA godAvarI ramyA prasannasalilA zivA 6111022c agastyasyAzramo hy eSa dRzyate pazya maithili 6111023a vaidehi dRzyate cAtra zarabhaGgAzramo mahAn 6111023c upayAtaH sahasrAkSo yatra zakraH puraMdaraH 6111024a ete te tApasAvAsA dRzyante tanumadhyame 6111024c atriH kulapatir yatra sUryavaizvAnaraprabhaH 6111024e atra sIte tvayA dRSTA tApasI dharmacAriNI 6111025a asmin deze mahAkAyo virAdho nihato mayA 6111026a asau sutanuzailendraz citrakUTaH prakAzate 6111026c yatra mAM kaikayIputraH prasAdayitum AgataH 6111027a eSA sA yamunA dUrAd dRzyate citrakAnanA 6111027c bharadvAjAzramo yatra zrImAn eSa prakAzate 6111028a eSA tripathagA gaGgA dRzyate varavarNini 6111028c zRGgaverapuraM caitad guho yatra samAgataH 6111029a eSA sA dRzyate 'yodhyA rAjadhAnI pitur mama 6111029c ayodhyAM kuru vaidehi praNAmaM punar AgatA 6111030a tatas te vAnarAH sarve rAkSasaz ca vibhISaNaH 6111030c utpatyotpatya dadRzus tAM purIM zubhadarzanAm 6111031a tatas tu tAM pANDuraharmyamAlinIM; vizAlakakSyAM gajavAjisaMkulAm 6111031c purIm ayodhyAM dadRzuH plavaMgamAH; purIM mahendrasya yathAmarAvatIm 6112001a pUrNe caturdaze varSe paJcabhyAM lakSmaNAgrajaH 6112001c bharadvAjAzramaM prApya vavande niyato munim 6112002a so 'pRcchad abhivAdyainaM bharadvAjaM tapodhanam 6112002c zRNoSi ka cid bhagavan subhikSAnAmayaM pure 6112002e kaccic ca yukto bharato jIvanty api ca mAtaraH 6112003a evam uktas tu rAmeNa bharadvAjo mahAmuniH 6112003c pratyuvAca raghuzreSThaM smitapUrvaM prahRSTavat 6112004a paGkadigdhas tu bharato jaTilas tvAM pratIkSate 6112004c pAduke te puraskRtya sarvaM ca kuzalaM gRhe 6112005a tvAM purA cIravasanaM pravizantaM mahAvanam 6112005c strItRtIyaM cyutaM rAjyAd dharmakAmaM ca kevalam 6112006a padAtiM tyaktasarvasvaM pitur vacanakAriNam 6112006c svargabhogaiH parityaktaM svargacyutam ivAmaram 6112007a dRSTvA tu karuNA pUrvaM mamAsIt samitiMjaya 6112007c kaikeyIvacane yuktaM vanyamUlaphalAzanam 6112008a sAmprataM susamRddhArthaM samitragaNabAndhavam 6112008c samIkSya vijitAriM tvAM mama prItir anuttamA 6112009a sarvaM ca sukhaduHkhaM te viditaM mama rAghava 6112009c yat tvayA vipulaM prAptaM janasthAnavadhAdikam 6112010a brAhmaNArthe niyuktasya rakSataH sarvatApasAn 6112010c mArIcadarzanaM caiva sItonmathanam eva ca 6112011a kabandhadarzanaM caiva pampAbhigamanaM tathA 6112011c sugrIveNa ca te sakhyaM yac ca vAlI hatas tvayA 6112012a mArgaNaM caiva vaidehyAH karma vAtAtmajasya ca 6112012c viditAyAM ca vaidehyAM nalasetur yathA kRtaH 6112012e yathA ca dIpitA laGkA prahRSTair hariyUthapaiH 6112013a saputrabAndhavAmAtyaH sabalaH saha vAhanaH 6112013c yathA ca nihataH saMkhye rAvaNo devakaNTakaH 6112014a samAgamaz ca tridazair yathAdattaz ca te varaH 6112014c sarvaM mamaitad viditaM tapasA dharmavatsala 6112015a aham apy atra te dadmi varaM zastrabhRtAM vara 6112015c arghyaM pratigRhANedam ayodhyAM zvo gamiSyasi 6112016a tasya tac chirasA vAkyaM pratigRhya nRpAtmajaH 6112016c bADham ity eva saMhRSTaH zrImAn varam ayAcata 6112017a akAlaphalino vRkSAH sarve cApi madhusravAH 6112017c bhavantu mArge bhagavann ayodhyAM prati gacchataH 6112018a niSphalAH phalinaz cAsan vipuSpAH puSpazAlinaH 6112018c zuSkAH samagrapatrAs te nagAz caiva madhusravAH 6113001a ayodhyAM tu samAlokya cintayAm Asa rAghavaH 6113001c cintayitvA tato dRSTiM vAnareSu nyapAtayat 6113002a priyakAmaH priyaM rAmas tatas tvaritavikramam 6113002c uvAca dhImAMs tejasvI hanUmantaM plavaMgamam 6113003a ayodhyAM tvarito gaccha kSipraM tvaM plavagottama 6113003c jAnIhi kaccit kuzalI jano nRpatimandire 6113004a zRGgaverapuraM prApya guhaM gahanagocaram 6113004c niSAdAdhipatiM brUhi kuzalaM vacanAn mama 6113005a zrutvA tu mAM kuzalinam arogaM vigatajvaram 6113005c bhaviSyati guhaH prItaH sa mamAtmasamaH sakhA 6113006a ayodhyAyAz ca te mArgaM pravRttiM bharatasya ca 6113006c nivedayiSyati prIto niSAdAdhipatir guhaH 6113007a bharatas tu tvayA vAcyaH kuzalaM vacanAn mama 6113007c siddhArthaM zaMsa mAM tasmai sabhAryaM sahalakSmaNam 6113008a haraNaM cApi vaidehyA rAvaNena balIyasA 6113008c sugrIveNa ca saMvAdaM vAlinaz ca vadhaM raNe 6113009a maithilyanveSaNaM caiva yathA cAdhigatA tvayA 6113009c laGghayitvA mahAtoyam ApagApatim avyayam 6113010a upayAnaM samudrasya sAgarasya ca darzanam 6113010c yathA ca kAritaH setU rAvaNaz ca yathA hataH 6113011a varadAnaM mahendreNa brahmaNA varuNena ca 6113011c mahAdevaprasAdAc ca pitrA mama samAgamam 6113012a jitvA zatrugaNAn rAmaH prApya cAnuttamaM yazaH 6113012c upayAti samRddhArthaH saha mitrair mahAbalaH 6113013a etac chrutvA yamAkAraM bhajate bharatas tataH 6113013c sa ca te veditavyaH syAt sarvaM yac cApi mAM prati 6113014a jJeyAH sarve ca vRttAntA bharatasyeGgitAni ca 6113014c tattvena mukhavarNena dRSTyA vyAbhASaNena ca 6113015a sarvakAmasamRddhaM hi hastyazvarathasaMkulam 6113015c pitRpaitAmahaM rAjyaM kasya nAvartayen manaH 6113016a saMgatyA bharataH zrImAn rAjyenArthI svayaM bhavet 6113016c prazAstu vasudhAM sarvAm akhilAM raghunandanaH 6113017a tasya buddhiM ca vijJAya vyavasAyaM ca vAnara 6113017c yAvan na dUraM yAtAH smaH kSipram Agantum arhasi 6113018a iti pratisamAdiSTo hanUmAn mArutAtmajaH 6113018c mAnuSaM dhArayan rUpam ayodhyAM tvarito yayau 6113019a laGghayitvA pitRpathaM bhujagendrAlayaM zubham 6113019c gaGgAyamunayor bhImaM saMnipAtam atItya ca 6113020a zRGgaverapuraM prApya guham AsAdya vIryavAn 6113020c sa vAcA zubhayA hRSTo hanUmAn idam abravIt 6113021a sakhA tu tava kAkutstho rAmaH satyaparAkramaH 6113021c sasItaH saha saumitriH sa tvAM kuzalam abravIt 6113022a paJcamIm adya rajanIm uSitvA vacanAn muneH 6113022c bharadvAjAbhyanujJAtaM drakSyasy adyaiva rAghavam 6113023a evam uktvA mahAtejAH saMprahRSTatanUruhaH 6113023c utpapAta mahAvego vegavAn avicArayan 6113024a so 'pazyad rAmatIrthaM ca nadIM vAlukinIM tathA 6113024c gomatIM tAM ca so 'pazyad bhImaM sAlavanaM tathA 6113025a sa gatvA dUram adhvAnaM tvaritaH kapikuJjaraH 6113025c AsasAda drumAn phullAn nandigrAmasamIpajAn 6113026a krozamAtre tv ayodhyAyAz cIrakRSNAjinAmbaram 6113026c dadarza bharataM dInaM kRzam AzramavAsinam 6113027a jaTilaM maladigdhAGgaM bhrAtRvyasanakarzitam 6113027c phalamUlAzinaM dAntaM tApasaM dharmacAriNam 6113028a samunnatajaTAbhAraM valkalAjinavAsasaM 6113028c niyataM bhAvitAtmAnaM brahmarSisamatejasaM 6113029a pAduke te puraskRtya zAsantaM vai vasuMdharAm 6113029c caturvarNyasya lokasya trAtAraM sarvato bhayAt 6113030a upasthitam amAtyaiz ca zucibhiz ca purohitaiH 6113030c balamukhyaiz ca yuktaiz ca kASAyAmbaradhAribhiH 6113031a na hi te rAjaputraM taM cIrakRSNAjinAmbaram 6113031c parimoktuM vyavasyanti paurA vai dharmavatsalAH 6113032a taM dharmam iva dharmajJaM devavantam ivAparam 6113032c uvAca prAJjalir vAkyaM hanUmAn mArutAtmajaH 6113033a vasantaM daNDakAraNye yaM tvaM cIrajaTAdharam 6113033c anuzocasi kAkutsthaM sa tvA kuzalam abravIt 6113034a priyam AkhyAmi te deva zokaM tyakSyasi dAruNam 6113034c asmin muhUrte bhrAtrA tvaM rAmeNa saha saMgataH 6113035a nihatya rAvaNaM rAmaH pratilabhya ca maithilIm 6113035c upayAti samRddhArthaH saha mitrair mahAbalaiH 6113036a lakSmaNaz ca mahAtejA vaidehI ca yazasvinI 6113036c sItA samagrA rAmeNa mahendreNa zacI yathA 6113037a evam ukto hanumatA bharataH kaikayIsutaH 6113037c papAta sahasA hRSTo harSAn mohaM jagAma ha 6113038a tato muhUrtAd utthAya pratyAzvasya ca rAghavaH 6113038c hanUmantam uvAcedaM bharataH priyavAdinam 6113039a azokajaiH prItimayaiH kapim AliGgya saMbhramAt 6113039c siSeca bharataH zrImAn vipulair azrubindubhiH 6113040a devo vA mAnuSo vA tvam anukrozAd ihAgataH 6113040c priyAkhyAnasya te saumya dadAmi bruvataH priyam 6113041a gavAM zatasahasraM ca grAmANAM ca zataM param 6113041c sakuNDalAH zubhAcArA bhAryAH kanyAz ca SoDaza 6113042a hemavarNAH sunAsorUH zazisaumyAnanAH striyaH 6113042c sarvAbharaNasaMpannA saMpannAH kulajAtibhiH 6113043a nizamya rAmAgamanaM nRpAtmajaH; kapipravIrasya tadAdbhutopamam 6113043c praharSito rAmadidRkSayAbhavat; punaz ca harSAd idam abravId vacaH 6114001a bahUni nAma varSANi gatasya sumahad vanam 6114001c zRNomy ahaM prItikaraM mama nAthasya kIrtanam 6114002a kalyANI bata gAtheyaM laukikI pratibhAti me 6114002c eti jIvantam Anando naraM varSazatAd api 6114003a rAghavasya harINAM ca katham AsIt samAgamaH 6114003c kasmin deze kim Azritya tat tvam AkhyAhi pRcchataH 6114004a sa pRSTo rAjaputreNa bRsyAM samupavezitaH 6114004c AcacakSe tataH sarvaM rAmasya caritaM vane 6114005a yathA pravrajito rAmo mAtur datte vare tava 6114005c yathA ca putrazokena rAjA dazaratho mRtaH 6114006a yathA dUtais tvam AnItas tUrNaM rAjagRhAt prabho 6114006c tvayAyodhyAM praviSTena yathA rAjyaM na cepsitam 6114007a citrakUTaM giriM gatvA rAjyenAmitrakarzanaH 6114007c nimantritas tvayA bhrAtA dharmam AcaritA satAm 6114008a sthitena rAjJo vacane yathA rAjyaM visarjitam 6114008c Aryasya pAduke gRhya yathAsi punar AgataH 6114009a sarvam etan mahAbAho yathAvad viditaM tava 6114009c tvayi pratiprayAte tu yad vRttaM tan nibodha me 6114010a apayAte tvayi tadA samudbhrAntamRgadvijam 6114010c pravivezAtha vijanaM sumahad daNDakAvanam 6114011a teSAM purastAd balavAn gacchatAM gahane vane 6114011c vinadan sumahAnAdaM virAdhaH pratyadRzyata 6114012a tam utkSipya mahAnAdam UrdhvabAhum adhomukham 6114012c nikhAte prakSipanti sma nadantam iva kuJjaram 6114013a tat kRtvA duSkaraM karma bhrAtarau rAmalakSmaNau 6114013c sAyAhne zarabhaGgasya ramyam Azramam IyatuH 6114014a zarabhaGge divaM prApte rAmaH satyaparAkramaH 6114014c abhivAdya munIn sarvAJ janasthAnam upAgamat 6114015a caturdazasahasrANi rakSasAM bhImakarmaNAm 6114015c hatAni vasatA tatra rAghaveNa mahAtmanA 6114016a tataH pazcAc chUrpaNakhA rAmapArzvam upAgatA 6114016c tato rAmeNa saMdiSTo lakSmaNaH sahasotthitaH 6114017a pragRhya khaDgaM ciccheda karNanAse mahAbalaH 6114017c tatas tenArditA bAlA rAvaNaM samupAgatA 6114018a rAvaNAnucaro ghoro mArIco nAma rAkSasaH 6114018c lobhayAm Asa vaidehIM bhUtvA ratnamayo mRgaH 6114019a sA rAmam abravId dRSTvA vaidehI gRhyatAm iti 6114019c aho manoharaH kAnta Azrame no bhaviSyati 6114020a tato rAmo dhanuSpANir dhAvantam anudhAvati 6114020c sa taM jaghAna dhAvantaM zareNAnataparvaNA 6114021a atha saumyA dazagrIvo mRgaM yAte tu rAghave 6114021c lakSmaNe cApi niSkrAnte pravivezAzramaM tadA 6114021e jagrAha tarasA sItAM grahaH khe rohiNIm iva 6114022a trAtukAmaM tato yuddhe hatvA gRdhraM jaTAyuSam 6114022c pragRhya sItAM sahasA jagAmAzu sa rAvaNaH 6114023a tatas tv adbhutasaMkAzAH sthitAH parvatamUrdhani 6114023c sItAM gRhItvA gacchantaM vAnarAH parvatopamAH 6114023e dadRzur vismitAs tatra rAvaNaM rAkSasAdhipam 6114024a praviverza tadA laGkAM rAvaNo lokarAvaNaH 6114025a tAM suvarNaparikrAnte zubhe mahati vezmani 6114025c pravezya maithilIM vAkyaiH sAntvayAm Asa rAvaNaH 6114026a nivartamAnaH kAkutstho dRSTvA gRdhraM pravivyathe 6114027a gRdhraM hataM tadA dagdhvA rAmaH priyasakhaM pituH 6114027c godAvarIm anucaran vanoddezAMz ca puSpitAn 6114027e Asedatur mahAraNye kabandhaM nAma rAkSasaM 6114028a tataH kabandhavacanAd rAmaH satyaparAkramaH 6114028c RzyamUkaM giriM gatvA sugrIveNa samAgataH 6114029a tayoH samAgamaH pUrvaM prItyA hArdo vyajAyata 6114029c itaretara saMvAdAt pragADhaH praNayas tayoH 6114030a rAmaH svabAhuvIryeNa svarAjyaM pratyapAdayat 6114030c vAlinaM samare hatvA mahAkAyaM mahAbalam 6114031a sugrIvaH sthApito rAjye sahitaH sarvavAnaraiH 6114031c rAmAya pratijAnIte rAjaputryAs tu mArgaNam 6114032a AdiSTA vAnarendreNa sugrIveNa mahAtmanA 6114032c dazakoTyaH plavaMgAnAM sarvAH prasthApitA dizaH 6114033a teSAM no vipranaSTAnAM vindhye parvatasattame 6114033c bhRzaM zokAbhitaptAnAM mahAn kAlo 'tyavartata 6114034a bhrAtA tu gRdhrarAjasya saMpAtir nAma vIryavAn 6114034c samAkhyAti sma vasatiM sItAyA rAvaNAlaye 6114035a so 'haM duHkhaparItAnAM duHkhaM tajjJAtinAM nudan 6114035c AtmavIryaM samAsthAya yojanAnAM zataM plutaH 6114036a tatrAham ekAm adrAkSam azokavanikAM gatAm 6114036c kauzeyavastrAM malinAM nirAnandAM dRDhavratAm 6114037a tayA sametya vidhivat pRSTvA sarvam aninditAm 6114037c abhijJAnaM maNiM labdhvA caritArtho 'ham AgataH 6114038a mayA ca punar Agamya rAmasyAkliSTakarmaNaH 6114038c abhijJAnaM mayA dattam arciSmAn sa mahAmaNiH 6114039a zrutvA tAM maithilIM hRSTas tv AzazaMse sa jIvitam 6114039c jIvitAntam anuprAptaH pItvAmRtam ivAturaH 6114040a udyojayiSyann udyogaM dadhre laGkAvadhe manaH 6114040c jighAMsur iva lokAMs te sarvA&l lokAn vibhAvasuH 6114041a tataH samudram AsAdya nalaM setum akArayat 6114041c atarat kapivIrANAM vAhinI tena setunA 6114042a prahastam avadhIn nIlaH kumbhakarNaM tu rAghavaH 6114042c lakSmaNo rAvaNasutaM svayaM rAmas tu rAvaNam 6114043a sa zakreNa samAgamya yamena varuNena ca 6114043c surarSibhiz ca kAkutstho varA&l lebhe paraMtapaH 6114044a sa tu dattavaraH prItyA vAnaraiz ca samAgataH 6114044c puSpakeNa vimAnena kiSkindhAm abhyupAgamat 6114045a taM gaGgAM punar AsAdya vasantaM munisaMnidhau 6114045c avighnaM puSyayogena zvo rAmaM draSTum arhasi 6114046a tataH sa satyaM hanumadvaco mahan; nizamya hRSTo bharataH kRtAJjaliH 6114046c uvAca vANIM manasaH praharSiNI; cirasya pUrNaH khalu me manorathaH 6115001a zrutvA tu param AnandaM bharataH satyavikramaH 6115001c hRSTam AjJApayAm Asa zatrughnaM paravIrahA 6115002a daivatAni ca sarvANi caityAni nagarasya ca 6115002c sugandhamAlyair vAditrair arcantu zucayo narAH 6115003a rAjadArAs tathAmAtyAH sainyAH senAgaNAGganAH 6115003c abhiniryAntu rAmasya draSTuM zazinibhaM mukham 6115004a bharatasya vacaH zrutvA zatrughnaH paravIrahA 6115004c viSTIr anekasAhasrIz codayAm Asa vIryavAn 6115005a samIkuruta nimnAni viSamANi samAni ca 6115005c sthAnAni ca nirasyantAM nandigrAmAd itaH param 6115006a siJcantu pRthivIM kRtsnAM himazItena vAriNA 6115006c tato 'bhyavakiraMs tv anye lAjaiH puSpaiz ca sarvataH 6115007a samucchritapatAkAs tu rathyAH puravarottame 6115007c zobhayantu ca vezmAni sUryasyodayanaM prati 6115008a sragdAmamuktapuSpaiz ca sugandhaiH paJcavarNakaiH 6115008c rAjamArgam asaMbAdhaM kirantu zatazo narAH 6115009a mattair nAgasahasraiz ca zAtakumbhavibhUSitaH 6115009c apare hemakakSyAbhiH sagajAbhiH kareNubhiH 6115009e niryayus tvarayA yuktA rathaiz ca sumahArathAH 6115010a tato yAnAny upArUDhAH sarvA dazarathastriyaH 6115010c kausalyAM pramukhe kRtvA sumitrAM cApi niryayuH 6115011a azvAnAM khurazabdena rathanemisvanena ca 6115011c zaGkhadundubhinAdena saMcacAleva medinI 6115012a kRtsnaM ca nagaraM tat tu nandigrAmam upAgamat 6115012c dvijAtimukhyair dharmAtmA zreNImukhyaiH sanaigamaiH 6115013a mAlyamodaka hastaiz ca mantribhir bharato vRtaH 6115013c zaGkhabherIninAdaiz ca bandibhiz cAbhivanditaH 6115014a AryapAdau gRhItvA tu zirasA dharmakovidaH 6115014c pANDuraM chatram AdAya zuklamAlyopazobhitam 6115015a zukle ca vAlavyajane rAjArhe hemabhUSite 6115015c upavAsakRzo dInaz cIrakRSNAjinAmbaraH 6115016a bhrAtur AgamanaM zrutvA tat pUrvaM harSam AgataH 6115016c pratyudyayau tadA rAmaM mahAtmA sacivaiH saha 6115017a samIkSya bharato vAkyam uvAca pavanAtmajam 6115017c kaccin na khalu kApeyI sevyate calacittatA 6115017e na hi pazyAmi kAkutsthaM rAmam AryaM paraMtapam 6115018a athaivam ukte vacane hanUmAn idam abravIt 6115018c arthaM vijJApayann eva bharataM satyavikramam 6115019a sadA phalAn kusumitAn vRkSAn prApya madhusravAn 6115019c bharadvAjaprasAdena mattabhramaranAditAn 6115020a tasya caiSa varo datto vAsavena paraMtapa 6115020c sasainyasya tadAtithyaM kRtaM sarvaguNAnvitam 6115021a nisvanaH zrUyate bhImaH prahRSTAnAM vanaukasAm 6115021c manye vAnarasenA sA nadIM tarati gomatIm 6115022a rajovarSaM samudbhUtaM pazya vAlukinIM prati 6115022c manye sAlavanaM ramyaM lolayanti plavaMgamAH 6115023a tad etad dRzyate dUrAd vimalaM candrasaMnibham 6115023c vimAnaM puSpakaM divyaM manasA brahmanirmitam 6115024a rAvaNaM bAndhavaiH sArdhaM hatvA labdhaM mahAtmanA 6115024c dhanadasya prasAdena divyam etan manojavam 6115025a etasmin bhrAtarau vIrau vaidehyA saha rAghavau 6115025c sugrIvaz ca mahAtejA rAkSasendro vibhISaNaH 6115026a tato harSasamudbhUto nisvano divam aspRzat 6115026c strIbAlayuvavRddhAnAM rAmo 'yam iti kIrtitaH 6115027a rathakuJjaravAjibhyas te 'vatIrya mahIM gatAH 6115027c dadRzus taM vimAnasthaM narAH somam ivAmbare 6115028a prAJjalir bharato bhUtvA prahRSTo rAghavonmukhaH 6115028c svAgatena yathArthena tato rAmam apUjayat 6115029a manasA brahmaNA sRSTe vimAne lakSmaNAgrajaH 6115029c rarAja pRthudIrghAkSo vajrapANir ivAparaH 6115030a tato vimAnAgragataM bharato bhrAtaraM tadA 6115030c vavande praNato rAmaM merustham iva bhAskaram 6115031a Aropito vimAnaM tad bharataH satyavikramaH 6115031c rAmam AsAdya muditaH punar evAbhyavAdayat 6115032a taM samutthApya kAkutsthaz cirasyAkSipathaM gatam 6115032c aGke bharatam Aropya muditaH pariSaSvaje 6115033a tato lakSmaNam AsAdya vaidehIM ca paraMtapaH 6115033c abhyavAdayata prIto bharato nAma cAbravIt 6115034a sugrIvaM kaikayI putro jAmbavantaM tathAGgadam 6115034c maindaM ca dvividaM nIlam RSabhaM caiva sasvaje 6115035a te kRtvA mAnuSaM rUpaM vAnarAH kAmarUpiNaH 6115035c kuzalaM paryapRcchanta prahRSTA bharataM tadA 6115036a vibhISaNaM ca bharataH sAntvayan vAkyam abravIt 6115036c diSTyA tvayA sahAyena kRtaM karma suduSkaram 6115037a zatrughnaz ca tadA rAmam abhivAdya salakSmaNam 6115037c sItAyAz caraNau pazcAd vavande vinayAnvitaH 6115038a rAmo mAtaram AsAdya viSaNNaM zokakarzitAm 6115038c jagrAha praNataH pAdau mano mAtuH prasAdayan 6115039a abhivAdya sumitrAM ca kaikeyIM ca yazasvinIm 6115039c sa mAtqz ca tadA sarvAH purohitam upAgamat 6115040a svAgataM te mahAbAho kausalyAnandavardhana 6115040c iti prAJjalayaH sarve nAgarA rAmam abruvan 6115041a tany aJjalisahasrANi pragRhItAni nAgaraiH 6115041c AkozAnIva padmAni dadarza bharatAgrajaH 6115042a pAduke te tu rAmasya gRhItvA bharataH svayam 6115042c caraNAbhyAM narendrasya yojayAm Asa dharmavit 6115043a abravIc ca tadA rAmaM bharataH sa kRtAJjaliH 6115043c etat te rakSitaM rAjan rAjyaM niryAtitaM mayA 6115044a adya janma kRtArthaM me saMvRttaz ca manorathaH 6115044c yas tvAM pazyAmi rAjAnam ayodhyAM punar Agatam 6115045a avekSatAM bhavAn kozaM koSThAgAraM puraM balam 6115045c bhavatas tejasA sarvaM kRtaM dazaguNaM mayA 6115046a tathA bruvANaM bharataM dRSTvA taM bhrAtRvatsalam 6115046c mumucur vAnarA bASpaM rAkSasaz ca vibhISaNaH 6115047a tataH praharSAd bharatam aGkam Aropya rAghavaH 6115047c yayau tena vimAnena sasainyo bharatAzramam 6115048a bharatAzramam AsAdya sasainyo rAghavas tadA 6115048c avatIrya vimAnAgrAd avatasthe mahItale 6115049a abravIc ca tadA rAmas tadvimAnam anuttamam 6115049c vaha vaizravaNaM devam anujAnAmi gamyatAm 6115050a tato rAmAbhyanujJAtaM tadvimAnam anuttamam 6115050c uttarAM dizam uddizya jagAma dhanadAlayam 6115051a purohitasyAtmasamasya rAghavo; bRhaspateH zakra ivAmarAdhipaH 6115051c nipIDya pAdau pRthag Asane zubhe; sahaiva tenopaviveza vIryavAn 6116001a zirasy aJjalim AdAya kaikeyInandivardhanaH 6116001c babhASe bharato jyeSThaM rAmaM satyaparAkramam 6116002a pUjitA mAmikA mAtA dattaM rAjyam idaM mama 6116002c tad dadAmi punas tubhyaM yathA tvam adadA mama 6116003a dhuram ekAkinA nyastAm RSabheNa balIyasA 6116003c kizoravad guruM bhAraM na voDhum aham utsahe 6116004a vArivegena mahatA bhinnaH setur iva kSaran 6116004c durbandhanam idaM manye rAjyacchidram asaMvRtam 6116005a gatiM khara ivAzvasya haMsasyeva ca vAyasaH 6116005c nAnvetum utsahe deva tava mArgam ariMdama 6116006a yathA ca ropito vRkSo jAtaz cAntarnivezane 6116006c mahAMz ca sudurAroho mahAskandhaH prazAkhavAn 6116007a zIryeta puSpito bhUtvA na phalAni pradarzayet 6116007c tasya nAnubhaved arthaM yasya hetoH sa ropyate 6116008a eSopamA mahAbAho tvam arthaM vettum arhasi 6116008c yady asmAn manujendra tvaM bhaktAn bhRtyAn na zAdhi hi 6116009a jagad adyAbhiSiktaM tvAm anupazyatu sarvataH 6116009c pratapantam ivAdityaM madhyAhne dIptatejasaM 6116010a tUryasaMghAtanirghoSaiH kAJcInUpuranisvanaiH 6116010c madhurair gItazabdaiz ca pratibudhyasva zeSva ca 6116011a yAvad Avartate cakraM yAvatI ca vasuMdharA 6116011c tAvat tvam iha sarvasya svAmitvam abhivartaya 6116012a bharatasya vacaH zrutvA rAmaH parapuraMjayaH 6116012c tatheti pratijagrAha niSasAdAsane zubhe 6116013a tataH zatrughnavacanAn nipuNAH zmazruvardhakAH 6116013c sukhahastAH suzIghrAz ca rAghavaM paryupAsata 6116014a pUrvaM tu bharate snAte lakSmaNe ca mahAbale 6116014c sugrIve vAnarendre ca rAkSasendre vibhISaNe 6116015a vizodhitajaTaH snAtaz citramAlyAnulepanaH 6116015c mahArhavasanopetas tasthau tatra zriyA jvalan 6116016a pratikarma ca rAmasya kArayAm Asa vIryavAn 6116016c lakSmaNasya ca lakSmIvAn ikSvAkukulavardhanaH 6116017a pratikarma ca sItAyAH sarvA dazarathastriyaH 6116017c Atmanaiva tadA cakrur manasvinyo manoharam 6116018a tato rAghavapatnInAM sarvAsAm eva zobhanam 6116018c cakAra yatnAt kausalyA prahRSTA putravatsalA 6116019a tataH zatrughnavacanAt sumantro nAma sArathiH 6116019c yojayitvAbhicakrAma rathaM sarvAGgazobhanam 6116020a arkamaNDalasaMkAzaM divyaM dRSTvA rathaM sthitam 6116020c Aruroha mahAbAhU rAmaH satyaparAkramaH 6116021a ayodhyAyAM tu sacivA rAjJo dazarathasya ye 6116021c purohitaM puraskRtya mantrayAm Asur arthavat 6116022a mantrayan rAmavRddhyarthaM vRttyarthaM nagarasya ca 6116022c sarvam evAbhiSekArthaM jayArhasya mahAtmanaH 6116022e kartum arhatha rAmasya yad yan maGgalapUrvakam 6116023a iti te mantriNaH sarve saMdizya tu purohitam 6116023c nagarAn niryayus tUrNaM rAmadarzanabuddhayaH 6116024a hariyuktaM sahasrAkSo ratham indra ivAnaghaH 6116024c prayayau ratham AsthAya rAmo nagaram uttamam 6116025a jagrAha bharato razmIJ zatrughnaz chatram Adade 6116025c lakSmaNo vyajanaM tasya mUrdhni saMparyavIjayat 6116026a zvetaM ca vAlavyajanaM sugrIvo vAnarezvaraH 6116026c aparaM candrasaMkAzaM rAkSasendro vibhISaNaH 6116027a RSisaMghair tadAkAze devaiz ca samarudgaNaiH 6116027c stUyamAnasya rAmasya zuzruve madhuradhvaniH 6116028a tataH zatruMjayaM nAma kuJjaraM parvatopamam 6116028c Aruroha mahAtejAH sugrIvo vAnarezvaraH 6116029a navanAgasahasrANi yayur AsthAya vAnarAH 6116029c mAnuSaM vigrahaM kRtvA sarvAbharaNabhUSitAH 6116030a zaGkhazabdapraNAdaiz ca dundubhInAM ca nisvanaiH 6116030c prayayU puruSavyAghras tAM purIM harmyamAlinIm 6116031a dadRzus te samAyAntaM rAghavaM sapuraHsaram 6116031c virAjamAnaM vapuSA rathenAtirathaM tadA 6116032a te vardhayitvA kAkutsthaM rAmeNa pratinanditAH 6116032c anujagmur mahAtmAnaM bhrAtRbhiH parivAritam 6116033a amAtyair brAhmaNaiz caiva tathA prakRtibhir vRtaH 6116033c zriyA viruruce rAmo nakSatrair iva candramAH 6116034a sa purogAmibhis tUryais tAlasvastikapANibhiH 6116034c pravyAharadbhir muditair maGgalAni yayau vRtaH 6116035a akSataM jAtarUpaM ca gAvaH kanyAs tathA dvijAH 6116035c narA modakahastAz ca rAmasya purato yayuH 6116036a sakhyaM ca rAmaH sugrIve prabhAvaM cAnilAtmaje 6116036c vAnarANAM ca tat karma vyAcacakSe 'tha mantriNAm 6116036e zrutvA ca vismayaM jagmur ayodhyApuravAsinaH 6116037a dyutimAn etad AkhyAya rAmo vAnarasaMvRtaH 6116037c hRSTapuSTajanAkIrNAm ayodhyAM praviveza ha 6116038a tato hy abhyucchrayan paurAH patAkAs te gRhe gRhe 6116038c aikSvAkAdhyuSitaM ramyam AsasAda pitur gRham 6116039a pitur bhavanam AsAdya pravizya ca mahAtmanaH 6116039c kausalyAM ca sumitrAM ca kaikeyIM cAbhyavAdayat 6116040a athAbravId rAjaputro bharataM dharmiNAM varam 6116040c athopahitayA vAcA madhuraM raghunandanaH 6116041a yac ca madbhavanaM zreSThaM sAzokavanikaM mahat 6116041c muktAvaidUryasaMkIrNaM sugrIvasya nivedaya 6116042a tasya tad vacanaM zrutvA bharataH satyavikramaH 6116042c pANau gRhItvA sugrIvaM praviveza tam Alayam 6116043a tatas tailapradIpAMz ca paryaGkAstaraNAni ca 6116043c gRhItvA vivizuH kSipraM zatrughnena pracoditAH 6116044a uvAca ca mahAtejAH sugrIvaM rAghavAnujaH 6116044c abhiSekAya rAmasya dUtAn AjJApaya prabho 6116045a sauvarNAn vAnarendrANAM caturNAM caturo ghaTAn 6116045c dadau kSipraM sa sugrIvaH sarvaratnavibhUSitAn 6116046a yathA pratyUSasamaye caturNAM sAgarAmbhasAm 6116046c pUrNair ghaTaiH pratIkSadhvaM tathA kuruta vAnarAH 6116047a evam uktA mahAtmAno vAnarA vAraNopamAH 6116047c utpetur gaganaM zIghraM garuDA iva zIghragAH 6116048a jAmbavAMz ca hanUmAMz ca vegadarzI ca vAnaraH 6116048c RSabhaz caiva kalazAJ jalapUrNAn athAnayan 6116048e nadIzatAnAM paJcAnAM jale kumbhair upAharan 6116049a pUrvAt samudrAt kalazaM jalapUrNam athAnayat 6116049c suSeNaH sattvasaMpannaH sarvaratnavibhUSitam 6116050a RSabho dakSiNAt tUrNaM samudrAj jalam Aharat 6116051a raktacandanakarpUraiH saMvRtaM kAJcanaM ghaTam 6116051c gavayaH pazcimAt toyam AjahAra mahArNavAt 6116052a ratnakumbhena mahatA zItaM mArutavikramaH 6116052c uttarAc ca jalaM zIghraM garuDAnilavikramaH 6116053a abhiSekAya rAmasya zatrughnaH sacivaiH saha 6116053c purohitAya zreSThAya suhRdbhyaz ca nyavedayat 6116054a tataH sa prayato vRddho vasiSTho brAhmaNaiH saha 6116054c rAmaM ratnamayo pIThe sahasItaM nyavezayat 6116055a vasiSTho vAmadevaz ca jAbAlir atha kAzyapaH 6116055c kAtyAyanaH suyajJaz ca gautamo vijayas tathA 6116056a abhyaSiJcan naravyAghraM prasannena sugandhinA 6116056c salilena sahasrAkSaM vasavo vAsavaM yathA 6116057a Rtvigbhir brAhmaNaiH pUrvaM kanyAbhir mantribhis tathA 6116057c yodhaiz caivAbhyaSiJcaMs te saMprahRSTAH sanaigamaiH 6116058a sarvauSadhirasaiz cApi daivatair nabhasi sthitaiH 6116058c caturhir lokapAlaiz ca sarvair devaiz ca saMgataiH 6116059a chatraM tasya ca jagrAha zatrughnaH pANDuraM zubham 6116059c zvetaM ca vAlavyajanaM sugrIvo vAnarezvaraH 6116059e aparaM candrasaMkAzaM rAkSasendro vibhISaNaH 6116060a mAlAM jvalantIM vapuSA kAJcanIM zatapuSkarAm 6116060c rAghavAya dadau vAyur vAsavena pracoditaH 6116061a sarvaratnasamAyuktaM maNiratnavibhUSitam 6116061c muktAhAraM narendrAya dadau zakrapracoditaH 6116062a prajagur devagandharvA nanRtuz cApsaro gaNAH 6116062c abhiSeke tad arhasya tadA rAmasya dhImataH 6116063a bhUmiH sasyavatI caiva phalavantaz ca pAdapAH 6116063c gandhavanti ca puSpANi babhUvU rAghavotsave 6116064a sahasrazatam azvAnAM dhenUnAM ca gavAM tathA 6116064c dadau zataM vRSAn pUrvaM dvijebhyo manujarSabhaH 6116065a triMzatkoTIr hiraNyasya brAhmaNebhyo dadau punaH 6116065c nAnAbharaNavastrANi mahArhANi ca rAghavaH 6116066a arkarazmipratIkAzAM kAJcanIM maNivigrahAm 6116066c sugrIvAya srajaM divyAM prAyacchan manujarSabhaH 6116067a vaidUryamaNicitre ca vajraratnavibhUSite 6116067c vAliputrAya dhRtimAn aGgadAyAGgade dadau 6116068a maNipravarajuSTaM ca muktAhAram anuttamam 6116068c sItAyai pradadau rAmaz candrarazmisamaprabham 6116069a araje vAsasI divye zubhAny AbharaNAni ca 6116069c avekSamANA vaidehI pradadau vAyusUnave 6116070a avamucyAtmanaH kaNThAd dhAraM janakanandinI 6116070c avaikSata harIn sarvAn bhartAraM ca muhur muhuH 6116071a tAm iGgitajJaH saMprekSya babhASe janakAtmajAm 6116071c pradehi subhage hAraM yasya tuSTAsi bhAmini 6116072a pauruSaM vikramo buddhir yasminn etAni nityadA 6116072c dadau sA vAyuputrAya taM hAram asitekSaNA 6116073a hanUmAMs tena hAreNa zuzubhe vAnararSabhaH 6116073c candrAMzucayagaureNa zvetAbhreNa yathAcalaH 6116074a tato dvivida maindAbhyAM nIlAya ca paraMtapaH 6116074c sarvAn kAmaguNAn vIkSya pradadau vasudhAdhipaH 6116075a sarvavAnaravRddhAz ca ye cAnye vAnarezvarAH 6116075c vAsobhir bhUSaNaiz caiva yathArhaM pratipUjitAH 6116076a yathArhaM pUjitAH sarve kAmai ratnaiz ca puSkalair 6116076c prahRSTamanasaH sarve jagmur eva yathAgatam 6116077a rAghavaH paramodAraH zazAsa parayA mudA 6116077c uvAca lakSmaNaM rAmo dharmajJaM dharmavatsalaH 6116078a AtiSTha dharmajJa mayA sahemAM; gAM pUrvarAjAdhyuSitAM balena 6116078c tulyaM mayA tvaM pitRbhir dhRtA yA; tAM yauvarAjye dhuram udvahasva 6116079a sarvAtmanA paryanunIyamAno; yadA na saumitrir upaiti yogam 6116079c niyujyamAno bhuvi yauvarAjye; tato 'bhyaSiJcad bharataM mahAtmA 6116080a rAghavaz cApi dharmAtmA prApya rAjyam anuttamam 6116080c Ije bahuvidhair yajJaiH sasuhRdbhrAtRbAndhavaH 6116081a pauNDarIkAzvamedhAbhyAM vAjapeyena cAsakRt 6116081c anyaiz ca vividhair yajJair ayajat pArthivarSabhaH 6116082a rAjyaM dazasahasrANi prApya varSANi rAghavaH 6116082c zatAzvamedhAn Ajahre sadazvAn bhUridakSiNAn 6116083a AjAnulambibAhuz ca mahAskandhaH pratApavAn 6116083c lakSmaNAnucaro rAmaH pRthivIm anvapAlayat 6116084a na paryadevan vidhavA na ca vyAlakRtaM bhayam 6116084c na vyAdhijaM bhayaM vApi rAme rAjyaM prazAsati 6116085a nirdasyur abhaval loko nAnarthaH kaM cid aspRzat 6116085c na ca sma vRddhA bAlAnAM pretakAryANi kurvate 6116086a sarvaM muditam evAsIt sarvo dharmaparo 'bhavat 6116086c rAmam evAnupazyanto nAbhyahiMsan parasparam 6116087a Asan varSasahasrANi tathA putrasahasriNaH 6116087c nirAmayA vizokAz ca rAme rAjyaM prazAsati 6116088a nityapuSpA nityaphalAs taravaH skandhavistRtAH 6116088c kAlavarSI ca parjanyaH sukhasparzaz ca mArutaH 6116089a svakarmasu pravartante tuSThAH svair eva karmabhiH 6116089c Asan prajA dharmaparA rAme zAsati nAnRtAH 6116090a sarve lakSaNasaMpannAH sarve dharmaparAyaNAH 6116090c dazavarSasahasrANi rAmo rAjyam akArayat