% Ramayana: Balakanda % Last updated: Thu Oct 21 2021 % Encoding: ASCII % 1001001a tapaHsvAdhyAyanirataM tapasvI vAgvidAM varam 1001001c nAradaM paripapraccha vAlmIkir munipuMgavam 1001002a ko nv asmin sAmprataM loke guNavAn kaz ca vIryavAn 1001002c dharmajJaz ca kRtajJaz ca satyavAkyo dRDhavrataH 1001003a cAritreNa ca ko yuktaH sarvabhUteSu ko hitaH 1001003c vidvAn kaH kaH samarthaz ca kaz caikapriyadarzanaH 1001004a AtmavAn ko jitakrodho dyutimAn ko 'nasUyakaH 1001004c kasya bibhyati devAz ca jAtaroSasya saMyuge 1001005a etad icchAmy ahaM zrotuM paraM kautUhalaM hi me 1001005c maharSe tvaM samartho 'si jJAtum evaMvidhaM naram 1001006a zrutvA caitat trilokajJo vAlmIker nArado vacaH 1001006c zrUyatAm iti cAmantrya prahRSTo vAkyam abravIt 1001007a bahavo durlabhAz caiva ye tvayA kIrtitA guNAH 1001007c mune vakSyAmy ahaM buddhvA tair yuktaH zrUyatAM naraH 1001008a ikSvAkuvaMzaprabhavo rAmo nAma janaiH zrutaH 1001008c niyatAtmA mahAvIryo dyutimAn dhRtimAn vazI 1001009a buddhimAn nItimAn vAgmI zrImAJ zatrunibarhaNaH 1001009c vipulAMso mahAbAhuH kambugrIvo mahAhanuH 1001010a mahorasko maheSvAso gUDhajatrur ariMdamaH 1001010c AjAnubAhuH suzirAH sulalATaH suvikramaH 1001011a samaH samavibhaktAGgaH snigdhavarNaH pratApavAn 1001011c pInavakSA vizAlAkSo lakSmIvAJ zubhalakSaNaH 1001012a dharmajJaH satyasaMdhaz ca prajAnAM ca hite rataH 1001012c yazasvI jJAnasaMpannaH zucir vazyaH samAdhimAn 1001013a rakSitA jIvalokasya dharmasya parirakSitA 1001013c vedavedAGgatattvajJo dhanurvede ca niSThitaH 1001014a sarvazAstrArthatattvajJa smRtimAn pratibhAnavAn 1001014c sarvalokapriyaH sAdhur adInAtmA vicakSaNaH 1001015a sarvadAbhigataH sadbhiH samudra iva sindhubhiH 1001015c AryaH sarvasamaz caiva sadaikapriyadarzanaH 1001016a sa ca sarvaguNopetaH kausalyAnandavardhanaH 1001016c samudra iva gAmbhIrye dhairyeNa himavAn iva 1001017a viSNunA sadRzo vIrye somavat priyadarzanaH 1001017c kAlAgnisadRzaH krodhe kSamayA pRthivIsamaH 1001018a dhanadena samas tyAge satye dharma ivAparaH 1001018c tam evaMguNasaMpannaM rAmaM satyaparAkramam 1001019a jyeSThaM zreSThaguNair yuktaM priyaM dazarathaH sutam 1001019c yauvarAjyena saMyoktum aicchat prItyA mahIpatiH 1001020a tasyAbhiSekasaMbhArAn dRSTvA bhAryAtha kaikayI 1001020c pUrvaM dattavarA devI varam enam ayAcata 1001020e vivAsanaM ca rAmasya bharatasyAbhiSecanam 1001021a sa satyavacanAd rAjA dharmapAzena saMyataH 1001021c vivAsayAm Asa sutaM rAmaM dazarathaH priyam 1001022a sa jagAma vanaM vIraH pratijJAm anupAlayan 1001022c pitur vacananirdezAt kaikeyyAH priyakAraNAt 1001023a taM vrajantaM priyo bhrAtA lakSmaNo 'nujagAma ha 1001023c snehAd vinayasaMpannaH sumitrAnandavardhanaH 1001024a sarvalakSaNasaMpannA nArINAm uttamA vadhUH 1001024c sItApy anugatA rAmaM zazinaM rohiNI yathA 1001025a paurair anugato dUraM pitrA dazarathena ca 1001025c zRGgaverapure sUtaM gaGgAkUle vyasarjayat 1001026a te vanena vanaM gatvA nadIs tIrtvA bahUdakAH 1001026c citrakUTam anuprApya bharadvAjasya zAsanAt 1001027a ramyam AvasathaM kRtvA ramamANA vane trayaH 1001027c devagandharvasaMkAzAs tatra te nyavasan sukham 1001028a citrakUTaM gate rAme putrazokAturas tadA 1001028c rAjA dazarathaH svargaM jagAma vilapan sutam 1001029a mRte tu tasmin bharato vasiSThapramukhair dvijaiH 1001029c niyujyamAno rAjyAya naicchad rAjyaM mahAbalaH 1001029e sa jagAma vanaM vIro rAmapAdaprasAdakaH 1001030a pAduke cAsya rAjyAya nyAsaM dattvA punaH punaH 1001030c nivartayAm Asa tato bharataM bharatAgrajaH 1001031a sa kAmam anavApyaiva rAmapAdAv upaspRzan 1001031c nandigrAme 'karod rAjyaM rAmAgamanakAGkSayA 1001032a rAmas tu punar AlakSya nAgarasya janasya ca 1001032c tatrAgamanam ekAgre daNDakAn praviveza ha 1001033a virAdhaM rAkSasaM hatvA zarabhaGgaM dadarza ha 1001033c sutIkSNaM cApy agastyaM ca agastya bhrAtaraM tathA 1001034a agastyavacanAc caiva jagrAhaindraM zarAsanam 1001034c khaDgaM ca paramaprItas tUNI cAkSayasAyakau 1001035a vasatas tasya rAmasya vane vanacaraiH saha 1001035c RSayo 'bhyAgaman sarve vadhAyAsurarakSasAm 1001036a tena tatraiva vasatA janasthAnanivAsinI 1001036c virUpitA zUrpaNakhA rAkSasI kAmarUpiNI 1001037a tataH zUrpaNakhAvAkyAd udyuktAn sarvarAkSasAn 1001037c kharaM trizirasaM caiva dUSaNaM caiva rAkSasam 1001038a nijaghAna raNe rAmas teSAM caiva padAnugAn 1001038c rakSasAM nihatAny Asan sahasrANi caturdaza 1001039a tato jJAtivadhaM zrutvA rAvaNaH krodhamUrchitaH 1001039c sahAyaM varayAm Asa mArIcaM nAma rAkSasam 1001040a vAryamANaH subahuzo mArIcena sa rAvaNaH 1001040c na virodho balavatA kSamo rAvaNa tena te 1001041a anAdRtya tu tad vAkyaM rAvaNaH kAlacoditaH 1001041c jagAma sahamArIcas tasyAzramapadaM tadA 1001042a tena mAyAvinA dUram apavAhya nRpAtmajau 1001042c jahAra bhAryAM rAmasya gRdhraM hatvA jaTAyuSam 1001043a gRdhraM ca nihataM dRSTvA hRtAM zrutvA ca maithilIm 1001043c rAghavaH zokasaMtapto vilalApAkulendriyaH 1001044a tatas tenaiva zokena gRdhraM dagdhvA jaTAyuSam 1001044c mArgamANo vane sItAM rAkSasaM saMdadarza ha 1001045a kabandhaM nAma rUpeNa vikRtaM ghoradarzanam 1001045c taM nihatya mahAbAhur dadAha svargataz ca saH 1001046a sa cAsya kathayAm Asa zabarIM dharmacAriNIm 1001046c zramaNIM dharmanipuNAm abhigaccheti rAghava 1001046e so 'bhyagacchan mahAtejAH zabarIM zatrusUdanaH 1001047a zabaryA pUjitaH samyag rAmo dazarathAtmajaH 1001047c pampAtIre hanumatA saMgato vAnareNa ha 1001048a hanumadvacanAc caiva sugrIveNa samAgataH 1001048c sugrIvAya ca tat sarvaM zaMsad rAmo mahAbalaH 1001049a tato vAnararAjena vairAnukathanaM prati 1001049c rAmAyAveditaM sarvaM praNayAd duHkhitena ca 1001049e vAlinaz ca balaM tatra kathayAm Asa vAnaraH 1001050a pratijJAtaM ca rAmeNa tadA vAlivadhaM prati 1001050c sugrIvaH zaGkitaz cAsIn nityaM vIryeNa rAghave 1001051a rAghavaH pratyayArthaM tu dundubheH kAyam uttamam 1001051c pAdAGguSThena cikSepa saMpUrNaM dazayojanam 1001052a bibheda ca punaH sAlAn saptaikena maheSuNA 1001052c giriM rasAtalaM caiva janayan pratyayaM tadA 1001053a tataH prItamanAs tena vizvastaH sa mahAkapiH 1001053c kiSkindhAM rAmasahito jagAma ca guhAM tadA 1001054a tato 'garjad dharivaraH sugrIvo hemapiGgalaH 1001054c tena nAdena mahatA nirjagAma harIzvaraH 1001055a tataH sugrIvavacanAd dhatvA vAlinam Ahave 1001055c sugrIvam eva tad rAjye rAghavaH pratyapAdayat 1001056a sa ca sarvAn samAnIya vAnarAn vAnararSabhaH 1001056c dizaH prasthApayAm Asa didRkSur janakAtmajAm 1001057a tato gRdhrasya vacanAt saMpAter hanumAn balI 1001057c zatayojanavistIrNaM pupluve lavaNArNavam 1001058a tatra laGkAM samAsAdya purIM rAvaNapAlitAm 1001058c dadarza sItAM dhyAyantIm azokavanikAM gatAm 1001059a nivedayitvAbhijJAnaM pravRttiM ca nivedya ca 1001059c samAzvAsya ca vaidehIM mardayAm Asa toraNam 1001060a paJca senAgragAn hatvA sapta mantrisutAn api 1001060c zUram akSaM ca niSpiSya grahaNaM samupAgamat 1001061a astreNonmuham AtmAnaM jJAtvA paitAmahAd varAt 1001061c marSayan rAkSasAn vIro yantriNas tAn yadRcchayA 1001062a tato dagdhvA purIM laGkAm Rte sItAM ca maithilIm 1001062c rAmAya priyam AkhyAtuM punar AyAn mahAkapiH 1001063a so 'bhigamya mahAtmAnaM kRtvA rAmaM pradakSiNam 1001063c nyavedayad ameyAtmA dRSTA sIteti tattvataH 1001064a tataH sugrIvasahito gatvA tIraM mahodadheH 1001064c samudraM kSobhayAm Asa zarair AdityasaMnibhaiH 1001065a darzayAm Asa cAtmAnaM samudraH saritAM patiH 1001065c samudravacanAc caiva nalaM setum akArayat 1001066a tena gatvA purIM laGkAM hatvA rAvaNam Ahave 1001066c abhyaSiJcat sa laGkAyAM rAkSasendraM vibhISaNam 1001067a karmaNA tena mahatA trailokyaM sacarAcaram 1001067c sadevarSigaNaM tuSTaM rAghavasya mahAtmanaH 1001068a tathA paramasaMtuSTaiH pUjitaH sarvadaivataiH 1001068c kRtakRtyas tadA rAmo vijvaraH pramumoda ha 1001069a devatAbhyo varAn prApya samutthApya ca vAnarAn 1001069c puSpakaM tat samAruhya nandigrAmaM yayau tadA 1001070a nandigrAme jaTAM hitvA bhrAtRbhiH sahito 'naghaH 1001070c rAmaH sItAm anuprApya rAjyaM punar avAptavAn 1001071a prahRSTamudito lokas tuSTaH puSTaH sudhArmikaH 1001071c nirAyamo arogaz ca durbhikSabhayavarjitaH 1001072a na putramaraNaM ke cid drakSyanti puruSAH kva cit 1001072c nAryaz cAvidhavA nityaM bhaviSyanti pativratAH 1001073a na vAtajaM bhayaM kiM cin nApsu majjanti jantavaH 1001073c na cAgrijaM bhayaM kiM cid yathA kRtayuge tathA 1001074a azvamedhazatair iSTvA tathA bahusuvarNakaiH 1001074c gavAM koTyayutaM dattvA vidvadbhyo vidhipUrvakam 1001075a rAjavaMzAJ zataguNAn sthApayiSyati rAghavaH 1001075c cAturvarNyaM ca loke 'smin sve sve dharme niyokSyati 1001076a dazavarSasahasrANi dazavarSazatAni ca 1001076c rAmo rAjyam upAsitvA brahmalokaM gamiSyati 1001077a idaM pavitraM pApaghnaM puNyaM vedaiz ca saMmitam 1001077c yaH paThed rAmacaritaM sarvapApaiH pramucyate 1001078a etad AkhyAnam AyuSyaM paThan rAmAyaNaM naraH 1001078c saputrapautraH sagaNaH pretya svarge mahIyate 1001079a paThan dvijo vAgRSabhatvam IyAt; syAt kSatriyo bhUmipatitvam IyAt 1001079c vaNigjanaH paNyaphalatvam IyAj; janaz ca zUdro 'pi mahattvam IyAt 1002001a nAradasya tu tad vAkyaM zrutvA vAkyavizAradaH 1002001c pUjayAm Asa dharmAtmA sahaziSyo mahAmuniH 1002002a yathAvat pUjitas tena devarSir nAradas tadA 1002002c ApRSTvaivAbhyanujJAtaH sa jagAma vihAyasam 1002003a sa muhUrtaM gate tasmin devalokaM munis tadA 1002003c jagAma tamasAtIraM jAhnavyAs tv avidUrataH 1002004a sa tu tIraM samAsAdya tamasAyA mahAmuniH 1002004c ziSyam Aha sthitaM pArzve dRSTvA tIrtham akardamam 1002005a akardamam idaM tIrthaM bharadvAja nizAmaya 1002005c ramaNIyaM prasannAmbu sanmanuSyamano yathA 1002006a nyasyatAM kalazas tAta dIyatAM valkalaM mama 1002006c idam evAvagAhiSye tamasAtIrtham uttamam 1002007a evam ukto bharadvAjo vAlmIkena mahAtmanA 1002007c prAyacchata munes tasya valkalaM niyato guroH 1002008a sa ziSyahastAd AdAya valkalaM niyatendriyaH 1002008c vicacAra ha pazyaMs tat sarvato vipulaM vanam 1002009a tasyAbhyAze tu mithunaM carantam anapAyinam 1002009c dadarza bhagavAMs tatra krauJcayoz cArunisvanam 1002010a tasmAt tu mithunAd ekaM pumAMsaM pApanizcayaH 1002010c jaghAna vairanilayo niSAdas tasya pazyataH 1002011a taM zoNitaparItAGgaM veSTamAnaM mahItale 1002011c bhAryA tu nihataM dRSTvA rurAva karuNAM giram 1002012a tathA tu taM dvijaM dRSTvA niSAdena nipAtitam 1002012c RSer dharmAtmanas tasya kAruNyaM samapadyata 1002013a tataH karuNaveditvAd adharmo 'yam iti dvijaH 1002013c nizAmya rudatIM krauJcIm idaM vacanam abravIt 1002014a mA niSAda pratiSThAM tvam agamaH zAzvatIH samAH 1002014c yat krauJcamithunAd ekam avadhIH kAmamohitam 1002015a tasyaivaM bruvataz cintA babhUva hRdi vIkSataH 1002015c zokArtenAsya zakuneH kim idaM vyAhRtaM mayA 1002016a cintayan sa mahAprAjJaz cakAra matimAn matim 1002016c ziSyaM caivAbravId vAkyam idaM sa munipuMgavaH 1002017a pAdabaddho 'kSarasamas tantrIlayasamanvitaH 1002017c zokArtasya pravRtto me zloko bhavatu nAnyathA 1002018a ziSyas tu tasya bruvato muner vAkyam anuttamam 1002018c pratijagrAha saMhRSTas tasya tuSTo 'bhavad guruH 1002019a so 'bhiSekaM tataH kRtvA tIrthe tasmin yathAvidhi 1002019c tam eva cintayann artham upAvartata vai muniH 1002020a bharadvAjas tataH ziSyo vinItaH zrutavAn guroH 1002020c kalazaM pUrNam AdAya pRSThato 'nujagAma ha 1002021a sa pravizyAzramapadaM ziSyeNa saha dharmavit 1002021c upaviSTaH kathAz cAnyAz cakAra dhyAnam AsthitaH 1002022a AjagAma tato brahmA lokakartA svayaM prabhuH 1002022c caturmukho mahAtejA draSTuM taM munipuMgavam 1002023a vAlmIkir atha taM dRSTvA sahasotthAya vAg yataH 1002023c prAJjaliH prayato bhUtvA tasthau paramavismitaH 1002024a pUjayAm Asa taM devaM pAdyArghyAsanavandanaiH 1002024c praNamya vidhivac cainaM pRSTvAnAmayam avyayam 1002025a athopavizya bhagavAn Asane paramArcite 1002025c vAlmIkaye maharSaye saMdidezAsanaM tataH 1002026a upaviSTe tadA tasmin sAkSAl lokapitAmahe 1002026c tad gatenaiva manasA vAlmIkir dhyAnam AsthitaH 1002027a pApAtmanA kRtaM kaSTaM vairagrahaNabuddhinA 1002027c yas tAdRzaM cAruravaM krauJcaM hanyAd akAraNAt 1002028a zocann eva muhuH krauJcIm upazlokam imaM punaH 1002028c jagAv antargatamanA bhUtvA zokaparAyaNaH 1002029a tam uvAca tato brahmA prahasan munipuMgavam 1002029c zloka eva tvayA baddho nAtra kAryA vicAraNA 1002030a macchandAd eva te brahman pravRtteyaM sarasvatI 1002030c rAmasya caritaM sarvaM kuru tvam RSisattama 1002031a dharmAtmano guNavato loke rAmasya dhImataH 1002031c vRttaM kathaya dhIrasya yathA te nAradAc chrutam 1002032a rahasyaM ca prakAzaM ca yad vRttaM tasya dhImataH 1002032c rAmasya saha saumitre rAkSasAnAM ca sarvazaH 1002033a vaidehyAz caiva yad vRttaM prakAzaM yadi vA rahaH 1002033c tac cApy aviditaM sarvaM viditaM te bhaviSyati 1002034a na te vAg anRtA kAvye kA cid atra bhaviSyati 1002034c kuru rAmakathAM puNyAM zlokabaddhAM manoramAm 1002035a yAvat sthAsyanti girayaH saritaz ca mahItale 1002035c tAvad rAmAyaNakathA lokeSu pracariSyati 1002036a yAvad rAmasya ca kathA tvatkRtA pracariSyati 1002036c tAvad Urdhvam adhaz ca tvaM mallokeSu nivatsyasi 1002037a ity uktvA bhagavAn brahmA tatraivAntaradhIyata 1002037c tataH saziSyo vAlmIkir munir vismayam Ayayau 1002038a tasya ziSyAs tataH sarve jaguH zlokam imaM punaH 1002038c muhur muhuH prIyamANAH prAhuz ca bhRzavismitAH 1002039a samAkSaraiz caturbhir yaH pAdair gIto maharSiNA 1002039c so 'nuvyAharaNAd bhUyaH zokaH zlokatvam AgataH 1002040a tasya buddhir iyaM jAtA vAlmIker bhAvitAtmanaH 1002040c kRtsnaM rAmAyaNaM kAvyam IdRzaiH karavANy aham 1002041a udAravRttArthapadair manoramais; tadAsya rAmasya cakAra kIrtimAn 1002041c samAkSaraiH zlokazatair yazasvino; yazaskaraM kAvyam udAradhIr muniH 1003001a zrutvA vas tu samagraM tad dharmAtmA dharmasaMhitam 1003001c vyaktam anveSate bhUyo yad vRttaM tasya dhImataH 1003002a upaspRzyodakaM saMyan muniH sthitvA kRtAJjaliH 1003002c prAcInAgreSu darbheSu dharmeNAnveSate gatim 1003003a janma rAmasya sumahad vIryaM sarvAnukUlatAm 1003003c lokasya priyatAM kSAntiM saumyatAM satyazIlatAm 1003004a nAnAcitrAH kathAz cAnyA vizvAmitrasahAyane 1003004c jAnakyAz ca vivAhaM ca dhanuSaz ca vibhedanam 1003005a rAmarAmavivAdaM ca guNAn dAzarathes tathA 1003005c tathAbhiSekaM rAmasya kaikeyyA duSTabhAvatAm 1003006a vyAghAtaM cAbhiSekasya rAmasya ca vivAsanam 1003006c rAjJaH zokavilApaM ca paralokasya cAzrayam 1003007a prakRtInAM viSAdaM ca prakRtInAM visarjanam 1003007c niSAdAdhipasaMvAdaM sUtopAvartanaM tathA 1003008a gaGgAyAz cApi saMtAraM bharadvAjasya darzanam 1003008c bharadvAjAbhyanujJAnAc citrakUTasya darzanam 1003009a vAstukarmanivezaM ca bharatAgamanaM tathA 1003009c prasAdanaM ca rAmasya pituz ca salilakriyAm 1003010a pAdukAgryAbhiSekaM ca nandigrAma nivAsanam 1003010c daNDakAraNyagamanaM sutIkSNena samAgamam 1003011a anasUyAsamasyAM ca aGgarAgasya cArpaNam 1003011c zUrpaNakhyAz ca saMvAdaM virUpakaraNaM tathA 1003012a vadhaM kharatrizirasor utthAnaM rAvaNasya ca 1003012c mArIcasya vadhaM caiva vaidehyA haraNaM tathA 1003013a rAghavasya vilApaM ca gRdhrarAjanibarhaNam 1003013c kabandhadarzanaM caiva pampAyAz cApi darzanam 1003014a zarbaryA darzanaM caiva hanUmaddarzanaM tathA 1003014c vilApaM caiva pampAyAM rAghavasya mahAtmanaH 1003015a RSyamUkasya gamanaM sugrIveNa samAgamam 1003015c pratyayotpAdanaM sakhyaM vAlisugrIvavigraham 1003016a vAlipramathanaM caiva sugrIvapratipAdanam 1003016c tArAvilApasamayaM varSarAtrinivAsanam 1003017a kopaM rAghavasiMhasya balAnAm upasaMgraham 1003017c dizaH prasthApanaM caiva pRthivyAz ca nivedanam 1003018a aGgulIyakadAnaM ca RkSasya biladarzanam 1003018c prAyopavezanaM caiva saMpAtez cApi darzanam 1003019a parvatArohaNaM caiva sAgarasya ca laGghanam 1003019c rAtrau laGkApravezaM ca ekasyApi vicintanam 1003020a ApAnabhUmigamanam avarodhasya darzanam 1003020c azokavanikAyAnaM sItAyAz cApi darzanam 1003021a abhijJAnapradAnaM ca sItAyAz cApi bhASaNam 1003021c rAkSasItarjanaM caiva trijaTAsvapnadarzanam 1003022a maNipradAnaM sItAyA vRkSabhaGgaM tathaiva ca 1003022c rAkSasIvidravaM caiva kiMkarANAM nibarhaNam 1003023a grahaNaM vAyusUnoz ca laGkAdAhAbhigarjanam 1003023c pratiplavanam evAtha madhUnAM haraNaM tathA 1003024a rAghavAzvAsanaM caiva maNiniryAtanaM tathA 1003024c saMgamaM ca samudrasya nalasetoz ca bandhanam 1003025a pratAraM ca samudrasya rAtrau laGkAvarodhanam 1003025c vibhISaNena saMsargaM vadhopAyanivedanam 1003026a kumbhakarNasya nidhanaM meghanAdanibarhaNam 1003026c rAvaNasya vinAzaM ca sItAvAptim areH pure 1003027a bibhISaNAbhiSekaM ca puSpakasya ca darzanam 1003027c ayodhyAyAz ca gamanaM bharatena samAgamam 1003028a rAmAbhiSekAbhyudayaM sarvasainyavisarjanam 1003028c svarASTraraJjanaM caiva vaidehyAz ca visarjanam 1003029a anAgataM ca yat kiM cid rAmasya vasudhAtale 1003029c tac cakArottare kAvye vAlmIkir bhagavAn RSiH 1004001a prAptarAjyasya rAmasya vAlmIkir bhagavAn RSiH 1004001c cakAra caritaM kRtsnaM vicitrapadam AtmavAn 1004002a kRtvA tu tan mahAprAjJaH sabhaviSyaM sahottaram 1004002c cintayAm Asa ko nv etat prayuJjIyAd iti prabhuH 1004003a tasya cintayamAnasya maharSer bhAvitAtmanaH 1004003c agRhNItAM tataH pAdau muniveSau kuzIlavau 1004004a kuzIlavau tu dharmajJau rAjaputrau yazasvinau 1004004c bhrAtarau svarasaMpannau dadarzAzramavAsinau 1004005a sa tu medhAvinau dRSTvA vedeSu pariniSThitau 1004005c vedopabRhmaNArthAya tAv agrAhayata prabhuH 1004006a kAvyaM rAmAyaNaM kRtsnaM sItAyAz caritaM mahat 1004006c paulastya vadham ity eva cakAra caritavrataH 1004007a pAThye geye ca madhuraM pramANais tribhir anvitam 1004007c jAtibhiH saptabhir baddhaM tantrIlayasamanvitam 1004008a hAsyazRGgArakAruNyaraudravIrabhayAnakaiH 1004008c bIbhatsAdirasair yuktaM kAvyam etad agAyatAm 1004009a tau tu gAndharvatattvajJau mUrcchanAsthAnakovidau 1004009c bhrAtarau svarasaMpannau gandharvAv iva rUpiNau 1004010a rUpalakSaNasaMpannau madhurasvarabhASiNau 1004010c bimbAd ivoddhRtau bimbau rAmadehAt tathAparau 1004011a tau rAjaputrau kArtsnyena dharmyam AkhyAnam uttamam 1004011c vAco vidheyaM tat sarvaM kRtvA kAvyam aninditau 1004012a RSINAM ca dvijAtInAM sAdhUnAM ca samAgame 1004012c yathopadezaM tattvajJau jagatus tau samAhitau 1004012e mahAtmAnau mahAbhAgau sarvalakSaNalakSitau 1004013a tau kadA cit sametAnAm RSINAM bhAvitAtmanAm 1004013c AsInAnAM samIpasthAv idaM kAvyam agAyatAm 1004014a tac chrutvA munayaH sarve bASpaparyAkulekSaNAH 1004014c sAdhu sAdhv ity tAv UcatuH paraM vismayam AgatAH 1004015a te prItamanasaH sarve munayo dharmavatsalAH 1004015c prazazaMsuH prazastavyau gAyamAnau kuzIlavau 1004016a aho gItasya mAdhuryaM zlokAnAM ca vizeSataH 1004016c ciranirvRttam apy etat pratyakSam iva darzitam 1004017a pravizya tAv ubhau suSThu tadA bhAvam agAyatAm 1004017c sahitau madhuraM raktaM saMpannaM svarasaMpadA 1004018a evaM prazasyamAnau tau tapaHzlAghyair maharSibhiH 1004018c saMraktataram atyarthaM madhuraM tAv agAyatAm 1004019a prItaH kaz cin munis tAbhyAM saMsthitaH kalazaM dadau 1004019c prasanno valkalaM kaz cid dadau tAbhyAM mahAyazAH 1004020a Azcaryam idam AkhyAnaM muninA saMprakIrtitam 1004020c paraM kavInAm AdhAraM samAptaM ca yathAkramam 1004021a prazasyamAnau sarvatra kadA cit tatra gAyakau 1004021c rathyAsu rAjamArgeSu dadarza bharatAgrajaH 1004022a svavezma cAnIya tato bhrAtarau sakuzIlavau 1004022c pUjayAm Asa pUjArhau rAmaH zatrunibarhaNaH 1004023a AsInaH kAJcane divye sa ca siMhAsane prabhuH 1004023c upopaviSTaiH sacivair bhrAtRbhiz ca paraMtapaH 1004024a dRSTvA tu rUpasaMpannau tAv ubhau vINinau tataH 1004024c uvAca lakSmaNaM rAmaH zatrughnaM bharataM tathA 1004025a zrUyatAm idam AkhyAnam anayor devavarcasoH 1004025c vicitrArthapadaM samyag gAyator madhurasvaram 1004026a imau munI pArthivalakSmaNAnvitau; kuzIlavau caiva mahAtapasvinau 1004026c mamApi tad bhUtikaraM pracakSate; mahAnubhAvaM caritaM nibodhata 1004027a tatas tu tau rAmavacaH pracoditAv; agAyatAM mArgavidhAnasaMpadA 1004027c sa cApi rAmaH pariSadgataH zanair; bubhUSayAsaktamanA babhUva ha 1005001a sarvApUrvam iyaM yeSAm AsIt kRtsnA vasuMdharA 1005001c prajApatim upAdAya nRpANAM jayazAlinAm 1005002a yeSAM sa sagaro nAma sAgaro yena khAnitaH 1005002c SaSTiH putrasahasrANi yaM yAntaM paryavArayan 1005003a ikSvAkUNAm idaM teSAM rAjJAM vaMze mahAtmanAm 1005003c mahad utpannam AkhyAnaM rAmAyaNam iti zrutam 1005004a tad idaM vartayiSyAmi sarvaM nikhilam AditaH 1005004c dharmakAmArthasahitaM zrotavyam anasUyayA 1005005a kosalo nAma muditaH sphIto janapado mahAn 1005005c niviSTaH sarayUtIre prabhUtadhanadhAnyavAn 1005006a ayodhyA nAma nagarI tatrAsIl lokavizrutA 1005006c manunA mAnavendreNa yA purI nirmitA svayam 1005007a AyatA daza ca dve ca yojanAni mahApurI 1005007c zrImatI trINi vistIrNA suvibhaktamahApathA 1005008a rAjamArgeNa mahatA suvibhaktena zobhitA 1005008c muktapuSpAvakIrNena jalasiktena nityazaH 1005009a tAM tu rAjA dazaratho mahArASTravivardhanaH 1005009c purIm AvAsayAm Asa divi devapatir yathA 1005010a kapATatoraNavatIM suvibhaktAntarApaNAm 1005010c sarvayantrAyudhavatIm upetAM sarvazilpibhiH 1005011a sUtamAgadhasaMbAdhAM zrImatIm atulaprabhAm 1005011c uccATTAladhvajavatIM zataghnIzatasaMkulAm 1005012a vadhUnATakasaGghaiz ca saMyuktAM sarvataH purIm 1005012c udyAnAmravaNopetAM mahatIM sAlamekhalAm 1005013a durgagambhIraparikhAM durgAm anyair durAsadAm 1005013c vAjivAraNasaMpUrNAM gobhir uSTraiH kharais tathA 1005014a sAmantarAjasaGghaiz ca balikarmabhir AvRtAm 1005014c nAnAdezanivAsaiz ca vaNigbhir upazobhitAm 1005015a prasAdai ratnavikRtaiH parvatair upazobhitAm 1005015c kUTAgAraiz ca saMpUrNAm indrasyevAmarAvatIm 1005016a citrAm aSTApadAkArAM varanArIgaNair yutAm 1005016c sarvaratnasamAkIrNAM vimAnagRhazobhitAm 1005017a gRhagADhAm avicchidrAM samabhUmau nivezitAm 1005017c zAlitaNDulasaMpUrNAm ikSukANDarasodakAm 1005018a dundubhIbhir mRdaGgaiz ca vINAbhiH paNavais tathA 1005018c nAditAM bhRzam atyarthaM pRthivyAM tAm anuttamAm 1005019a vimAnam iva siddhAnAM tapasAdhigataM divi 1005019c sunivezitavezmAntAM narottamasamAvRtAm 1005020a ye ca bANair na vidhyanti viviktam aparAparam 1005020c zabdavedhyaM ca vitataM laghuhastA vizAradAH 1005021a siMhavyAghravarAhANAM mattAnAM nadatAM vane 1005021c hantAro nizitaiH zastrair balAd bAhubalair api 1005022a tAdRzAnAM sahasrais tAm abhipUrNAM mahArathaiH 1005022c purIm AvAsayAm Asa rAjA dazarathas tadA 1005023a tAm agnimadbhir guNavadbhir AvRtAM; dvijottamair vedaSaDaGgapAragaiH 1005023c sahasradaiH satyaratair mahAtmabhir; maharSikalpair RSibhiz ca kevalaiH 1006001a puryAM tasyAm ayodhyAyAM vedavit sarvasaMgrahaH 1006001c dIrghadarzI mahAtejAH paurajAnapadapriyaH 1006002a ikSvAkUNAm atiratho yajvA dharmarato vazI 1006002c maharSikalpo rAjarSis triSu lokeSu vizrutaH 1006003a balavAn nihatAmitro mitravAn vijitendriyaH 1006003c dhanaiz ca saMcayaiz cAnyaiH zakravaizravaNopamaH 1006004a yathA manur mahAtejA lokasya parirakSitA 1006004c tathA dazaratho rAjA vasaJ jagad apAlayat 1006005a tena satyAbhisaMdhena trivargam anutiSThatA 1006005c pAlitA sA purI zreSThendreNa ivAmarAvatI 1006006a tasmin puravare hRSTA dharmAtmanA bahuzrutAH 1006006c narAs tuSTAdhanaiH svaiH svair alubdhAH satyavAdinaH 1006007a nAlpasaMnicayaH kaz cid AsIt tasmin purottame 1006007c kuTumbI yo hy asiddhArtho 'gavAzvadhanadhAnyavAn 1006008a kAmI vA na kadaryo vA nRzaMsaH puruSaH kva cit 1006008c draSTuM zakyam ayodhyAyAM nAvidvAn na ca nAstikaH 1006009a sarve narAz ca nAryaz ca dharmazIlAH susaMyatAH 1006009c muditAH zIlavRttAbhyAM maharSaya ivAmalAH 1006010a nAkuNDalI nAmukuTI nAsragvI nAlpabhogavAn 1006010c nAmRSTo nAnuliptAGgo nAsugandhaz ca vidyate 1006011a nAmRSTabhojI nAdAtA nApy anaGgadaniSkadhRk 1006011c nAhastAbharaNo vApi dRzyate nApy anAtmavAn 1006012a nAnAhitAgnir nAyajvA vipro nApy asahasradaH 1006012c kaz cid AsId ayodhyAyAM na ca nirvRttasaMkaraH 1006013a svakarmaniratA nityaM brAhmaNA vijitendriyAH 1006013c dAnAdhyayanazIlAz ca saMyatAz ca pratigrahe 1006014a na nAstiko nAnRtako na kaz cid abahuzrutaH 1006014c nAsUyako na cAzakto nAvidvAn vidyate tadA 1006015a na dInaH kSiptacitto vA vyathito vApi kaz cana 1006015c kaz cin naro vA nArI vA nAzrImAn nApy arUpavAn 1006015e draSTuM zakyam ayodhyAyAM nApi rAjanyabhaktimAn 1006016a varNeSv agryacaturtheSu devatAtithipUjakAH 1006016c dIrghAyuSo narAH sarve dharmaM satyaM ca saMzritAH 1006017a kSatraM brahmamukhaM cAsId vaizyAH kSatram anuvratAH 1006017c zUdrAH svadharmaniratAs trIn varNAn upacAriNaH 1006018a sA tenekSvAkunAthena purI suparirakSitA 1006018c yathA purastAn manunA mAnavendreNa dhImatA 1006019a yodhAnAm agnikalpAnAM pezalAnAm amarSiNAm 1006019c saMpUrNAkRtavidyAnAM guhAkesariNAm iva 1006020a kAmbojaviSaye jAtair bAhlIkaiz ca hayottamaiH 1006020c vanAyujair nadIjaiz ca pUrNAharihayopamaiH 1006021a vindhyaparvatajair mattaiH pUrNA haimavatair api 1006021c madAnvitair atibalair mAtaGgaiH parvatopamaiH 1006022a aJjanAd api niSkrAntair vAmanAd api ca dvipaiH 1006022c bhadramandrair bhadramRgair mRgamandraiz ca sA purI 1006023a nityamattaiH sadA pUrNA nAgair acalasaMnibhaiH 1006023c sA yojane ca dve bhUyaH satyanAmA prakAzate 1006024a tAM satyanAmAM dRDhatoraNArgalAm; gRhair vicitrair upazobhitAM zivAm 1006024c purIm ayodhyAM nRsahasrasaMkulAM; zazAsa vai zakrasamo mahIpatiH 1007001a aSTau babhUvur vIrasya tasyAmAtyA yazasvinaH 1007001c zucayaz cAnuraktAz ca rAjakRtyeSu nityazaH 1007002a dhRSTir jayanto vijayaH siddhArtho arthasAdhakaH 1007002c azoko mantrapAlaz ca sumantraz cASTamo 'bhavat 1007003a Rtvijau dvAv abhimatau tasyAstAm RSisattamau 1007003c vasiSTho vAmadevaz ca mantriNaz ca tathApare 1007004a zrImantaz ca mahAtmAnaH zAstrajJA dRDhavikramAH 1007004c kIrtimantaH praNihitA yathAvacanakAriNaH 1007005a tejaHkSamAyazaHprAptAH smitapUrvAbhibhASiNaH 1007005c krodhAt kAmArthahetor vA na brUyur anRtaM vacaH 1007006a teSAm aviditaM kiM cit sveSu nAsti pareSu vA 1007006c kriyamANaM kRtaM vApi cAreNApi cikIrSitam 1007007a kuzalA vyavahAreSu sauhRdeSu parIkSitAH 1007007c prAptakAlaM yathA daNDaM dhArayeyuH suteSv api 1007008a kozasaMgrahaNe yuktA balasya ca parigrahe 1007008c ahitaM cApi puruSaM na vihiMsyur adUSakam 1007009a vIrAz ca niyatotsAhA rAjazAstram anuSThitAH 1007009c zucInAM rakSitAraz ca nityaM viSayavAsinAm 1007010a brahmakSatram ahiMsantas te kozaM samapUrayan 1007010c sutIkSNadaNDAH saMprekSya puruSasya balAbalam 1007011a zucInAm ekabuddhInAM sarveSAM saMprajAnatAm 1007011c nAsIt pure vA rASTre vA mRSAvAdI naraH kva cit 1007012a kaz cin na duSTas tatrAsIt paradAraratir naraH 1007012c prazAntaM sarvam evAsId rASTraM puravaraM ca tat 1007013a suvAsasaH suvezAz ca te ca sarve suzIlinaH 1007013c hitArthaM ca narendrasya jAgrato nayacakSuSA 1007014a gurau guNagRhItAz ca prakhyAtAz ca parAkramaiH 1007014c videzeSv api vijJAtAH sarvato buddhinizcayAt 1007015a IdRzais tair amAtyais tu rAjA dazaratho 'naghaH 1007015c upapanno guNopetair anvazAsad vasuMdharAm 1007016a avekSamANaz cAreNa prajA dharmeNa raJjayan 1007016c nAdhyagacchad viziSTaM vA tulyaM vA zatrum AtmanaH 1007017a tair mantribhir mantrahitair niviSTair; vRto 'nuraktaiH kuzalaiH samarthaiH 1007017c sa pArthivo dIptim avApa yuktas; tejomayair gobhir ivodito 'rkaH 1008001a tasya tv evaM prabhAvasya dharmajJasya mahAtmanaH 1008001c sutArthaM tapyamAnasya nAsId vaMzakaraH sutaH 1008002a cintayAnasya tasyaivaM buddhir AsIn mahAtmanaH 1008002c sutArthaM vAjimedhena kimarthaM na yajAmy aham 1008003a sa nizcitAM matiM kRtvA yaSTavyam iti buddhimAn 1008003c mantribhiH saha dharmAtmA sarvair eva kRtAtmabhiH 1008004a tato 'bravId idaM rAjA sumantraM mantrisattamam 1008004c zIghram Anaya me sarvAn gurUMs tAn sapurohitAn 1008005a etac chrutvA rahaH sUto rAjAnam idam abravIt 1008005c Rtvigbhir upadiSTo 'yaM purAvRtto mayA zrutaH 1008006a sanatkumAro bhagavAn pUrvaM kathitavAn kathAm 1008006c RSINAM saMnidhau rAjaMs tava putrAgamaM prati 1008007a kAzyapasya tu putro 'sti vibhANDaka iti zrutaH 1008007c RzyazRGga iti khyAtas tasya putro bhaviSyati 1008008a sa vane nityasaMvRddho munir vanacaraH sadA 1008008c nAnyaM jAnAti viprendro nityaM pitranuvartanAt 1008009a dvaividhyaM brahmacaryasya bhaviSyati mahAtmanaH 1008009c lokeSu prathitaM rAjan vipraiz ca kathitaM sadA 1008010a tasyaivaM vartamAnasya kAlaH samabhivartata 1008010c agniM zuzrUSamANasya pitaraM ca yazasvinam 1008011a etasminn eva kAle tu lomapAdaH pratApavAn 1008011c aGgeSu prathito rAjA bhaviSyati mahAbalaH 1008012a tasya vyatikramAd rAjJo bhaviSyati sudAruNA 1008012c anAvRSTiH sughorA vai sarvabhUtabhayAvahA 1008013a anAvRSTyAM tu vRttAyAM rAjA duHkhasamanvitaH 1008013c brAhmaNAJ zrutavRddhAMz ca samAnIya pravakSyati 1008014a bhavantaH zrutadharmANo lokacAritravedinaH 1008014c samAdizantu niyamaM prAyazcittaM yathA bhavet 1008015a vakSyanti te mahIpAlaM brAhmaNA vedapAragAH 1008015c vibhANDakasutaM rAjan sarvopAyair ihAnaya 1008016a AnAyya ca mahIpAla RzyazRGgaM susatkRtam 1008016c prayaccha kanyAM zAntAM vai vidhinA susamAhitaH 1008017a teSAM tu vacanaM zrutvA rAjA cintAM prapatsyate 1008017c kenopAyena vai zakyam ihAnetuM sa vIryavAn 1008018a tato rAjA vinizcitya saha mantribhir AtmavAn 1008018c purohitam amAtyAMz ca preSayiSyati satkRtAn 1008019a te tu rAjJo vacaH zrutvA vyathitA vanatAnanAH 1008019c na gacchema RSer bhItA anuneSyanti taM nRpam 1008020a vakSyanti cintayitvA te tasyopAyAMz ca tAn kSamAn 1008020c AneSyAmo vayaM vipraM na ca doSo bhaviSyati 1008021a evam aGgAdhipenaiva gaNikAbhir RSeH sutaH 1008021c AnIto 'varSayad devaH zAntA cAsmai pradIyate 1008022a RzyazRGgas tu jAmAtA putrAMs tava vidhAsyati 1008022c sanatkumArakathitam etAvad vyAhRtaM mayA 1008023a atha hRSTo dazarathaH sumantraM pratyabhASata 1008023c yatharSyazRGgas tv AnIto vistareNa tvayocyatAm 1009001a sumantraz codito rAjJA provAcedaM vacas tadA 1009001c yatharSyazRGgas tv AnItaH zRNu me mantribhiH saha 1009002a lomapAdam uvAcedaM sahAmAtyaH purohitaH 1009002c upAyo nirapAyo 'yam asmAbhir abhicintitaH 1009003a RzyazRGgo vanacaras tapaHsvAdhyAyane rataH 1009003c anabhijJaH sa nArINAM viSayANAM sukhasya ca 1009004a indriyArthair abhimatair naracittapramAthibhiH 1009004c puram AnAyayiSyAmaH kSipraM cAdhyavasIyatAm 1009005a gaNikAs tatra gacchantu rUpavatyaH svalaMkRtAH 1009005c pralobhya vividhopAyair AneSyantIha satkRtAH 1009006a zrutvA tatheti rAjA ca pratyuvAca purohitam 1009006c purohito mantriNaz ca tathA cakruz ca te tadA 1009007a vAramukhyAs tu tac chrutvA vanaM pravivizur mahat 1009007c AzramasyAvidUre 'smin yatnaM kurvanti darzane 1009007e RSiputrasya ghorasya nityam AzramavAsinaH 1009008e pituH sa nityasaMtuSTo nAticakrAma cAzramAt 1009009a na tena janmaprabhRti dRSTapUrvaM tapasvinA 1009009c strI vA pumAn vA yac cAnyat sattvaM nagararASTrajam 1009010a tataH kadA cit taM dezam AjagAma yadRcchayA 1009010c vibhANDakasutas tatra tAz cApazyad varAGganAH 1009011a tAz citraveSAH pramadA gAyantyo madhurasvaraiH 1009011c RSiputram upAgamya sarvA vacanam abruvan 1009012a kas tvaM kiM vartase brahmaJ jJAtum icchAmahe vayam 1009012c ekas tvaM vijane ghore vane carasi zaMsa naH 1009013a adRSTarUpAs tAs tena kAmyarUpA vane striyaH 1009013c hArdAt tasya matir jAtA AkhyAtuM pitaraM svakam 1009014a pitA vibhANDako 'smAkaM tasyAhaM suta aurasaH 1009014c RzyazRGga iti khyAtaM nAma karma ca me bhuvi 1009015a ihAzramapado 'smAkaM samIpe zubhadarzanAH 1009015c kariSye vo 'tra pUjAM vai sarveSAM vidhipUrvakam 1009016a RSiputravacaH zrutvA sarvAsAM matir Asa vai 1009016c tad AzramapadaM draSTuM jagmuH sarvAz ca tena ha 1009017a gatAnAM tu tataH pUjAm RSiputraz cakAra ha 1009017c idam arghyam idaM pAdyam idaM mUlaM phalaM ca naH 1009018a pratigRhya tu tAM pUjAM sarvA eva samutsukAH 1009018c RSer bhItAz ca zIghraM tu gamanAya matiM dadhuH 1009019a asmAkam api mukhyAni phalAnImAni vai dvija 1009019c gRhANa prati bhadraM te bhakSayasva ca mA ciram 1009020a tatas tAs taM samAliGgya sarvA harSasamanvitAH 1009020c modakAn pradadus tasmai bhakSyAMz ca vividhAJ zubhAn 1009021a tAni cAsvAdya tejasvI phalAnIti sma manyate 1009021c anAsvAditapUrvANi vane nityanivAsinA 1009022a ApRcchya ca tadA vipraM vratacaryAM nivedya ca 1009022c gacchanti smApadezAt tA bhItAs tasya pituH striyaH 1009023a gatAsu tAsu sarvAsu kAzyapasyAtmajo dvijaH 1009023c asvasthahRdayaz cAsId duHkhaM sma parivartate 1009024a tato 'paredyus taM dezam AjagAma sa vIryavAn 1009024c manojJA yatra tA dRSTA vAramukhyAH svalaMkRtAH 1009025a dRSTvaiva ca tadA vipram AyAntaM hRSTamAnasAH 1009025c upasRtya tataH sarvAs tAs tam Ucur idaM vacaH 1009026a ehy AzramapadaM saumya asmAkam iti cAbruvan 1009026c tatrApy eSa vidhiH zrImAn vizeSeNa bhaviSyati 1009027a zrutvA tu vacanaM tAsAM sarvAsAM hRdayaMgamam 1009027c gamanAya matiM cakre taM ca ninyus tadA striyaH 1009028a tatra cAnIyamAne tu vipre tasmin mahAtmani 1009028c vavarSa sahasA devo jagat prahlAdayaMs tadA 1009029a varSeNaivAgataM vipraM viSayaM svaM narAdhipaH 1009029c pratyudgamya muniM prahvaH zirasA ca mahIM gataH 1009030a arghyaM ca pradadau tasmai nyAyataH susamAhitaH 1009030c vavre prasAdaM viprendrAn mA vipraM manyur Avizet 1009031a antaHpuraM pravizyAsmai kanyAM dattvA yathAvidhi 1009031c zAntAM zAntena manasA rAjA harSam avApa saH 1009032a evaM sa nyavasat tatra sarvakAmaiH supUjitaH 1009032c RzyazRGgo mahAtejAH zAntayA saha bhAryayA 1010001a bhUya eva ca rAjendra zRNu me vacanaM hitam 1010001c yathA sa devapravaraH kathAyAm evam abravIt 1010002a ikSvAkUNAM kule jAto bhaviSyati sudhArmikaH 1010002c rAjA dazaratho nAmnA zrImAn satyapratizravaH 1010003a aGgarAjena sakhyaM ca tasya rAjJo bhaviSyati 1010003c kanyA cAsya mahAbhAgA zAntA nAma bhaviSyati 1010004a putras tv aGgasya rAjJas tu lomapAda iti zrutaH 1010004c taM sa rAjA dazaratho gamiSyati mahAyazAH 1010005a anapatyo 'smi dharmAtmaJ zAntAbhartA mama kratum 1010005c Ahareta tvayAjJaptaH saMtAnArthaM kulasya ca 1010006a zrutvA rAjJo 'tha tad vAkyaM manasA sa vicintya ca 1010006c pradAsyate putravantaM zAntA bhartAram AtmavAn 1010007a pratigRhya ca taM vipraM sa rAjA vigatajvaraH 1010007c AhariSyati taM yajJaM prahRSTenAntarAtmanA 1010008a taM ca rAjA dazaratho yaSTukAmaH kRtAJjaliH 1010008c RzyazRGgaM dvijazreSThaM varayiSyati dharmavit 1010009a yajJArthaM prasavArthaM ca svargArthaM ca narezvaraH 1010009c labhate ca sa taM kAmaM dvijamukhyAd vizAM patiH 1010010a putrAz cAsya bhaviSyanti catvAro 'mitavikramAH 1010010c vaMzapratiSThAnakarAH sarvalokeSu vizrutAH 1010011a evaM sa devapravaraH pUrvaM kathitavAn kathAm 1010011c sanatkumAro bhagavAn purA devayuge prabhuH 1010012a sa tvaM puruSazArdUla tam Anaya susatkRtam 1010012c svayam eva mahArAja gatvA sabalavAhanaH 1010013a anumAnya vasiSThaM ca sUtavAkyaM nizamya ca 1010013c sAntaHpuraH sahAmAtyaH prayayau yatra sa dvijaH 1010014a vanAni saritaz caiva vyatikramya zanaiH zanaiH 1010014c abhicakrAma taM dezaM yatra vai munipuMgavaH 1010015a AsAdya taM dvijazreSThaM lomapAdasamIpagam 1010015c RSiputraM dadarzAdau dIpyamAnam ivAnalam 1010016a tato rAjA yathAnyAyaM pUjAM cakre vizeSataH 1010016c sakhitvAt tasya vai rAjJaH prahRSTenAntarAtmanA 1010017a lomapAdena cAkhyAtam RSiputrAya dhImate 1010017c sakhyaM saMbandhakaM caiva tadA taM pratyapUjayat 1010018a evaM susatkRtas tena sahoSitvA nararSabhaH 1010018c saptASTadivasAn rAjA rAjAnam idam abravIt 1010019a zAntA tava sutA rAjan saha bhartrA vizAmpate 1010019c madIyaM nagaraM yAtu kAryaM hi mahad udyatam 1010020a tatheti rAjA saMzrutya gamanaM tasya dhImataH 1010020c uvAca vacanaM vipraM gaccha tvaM saha bhAryayA 1010021a RSiputraH pratizrutya tathety Aha nRpaM tadA 1010021c sa nRpeNAbhyanujJAtaH prayayau saha bhAryayA 1010022a tAv anyonyAJjaliM kRtvA snehAt saMzliSya corasA 1010022c nanandatur dazaratho lomapAdaz ca vIryavAn 1010023a tataH suhRdam ApRcchya prasthito raghunandanaH 1010023c paurebhyaH preSayAm Asa dUtAn vai zIghragAminaH 1010023e kriyatAM nagaraM sarvaM kSipram eva svalaMkRtam 1010024a tataH prahRSTAH paurAs te zrutvA rAjAnam Agatam 1010024c tathA pracakrus tat sarvaM rAjJA yat preSitaM tadA 1010025a tataH svalaMkRtaM rAjA nagaraM praviveza ha 1010025c zaGkhadundubhinirghoSaiH puraskRtya dvijarSabham 1010026a tataH pramuditAH sarve dRSTvA taM nAgarA dvijam 1010026c pravezyamAnaM satkRtya narendreNendrakarmaNA 1010027a antaHpuraM pravezyainaM pUjAM kRtvA tu zAstrataH 1010027c kRtakRtyaM tadAtmAnaM mene tasyopavAhanAt 1010028a antaHpurANi sarvANi zAntAM dRSTvA tathAgatAm 1010028c saha bhartrA vizAlAkSIM prItyAnandam upAgaman 1010029a pUjyamAnA ca tAbhiH sA rAjJA caiva vizeSataH 1010029c uvAsa tatra sukhitA kaM cit kAlaM saha dvijA 1011001a tataH kAle bahutithe kasmiMz cit sumanohare 1011001c vasante samanuprApte rAjJo yaSTuM mano 'bhavat 1011002a tataH prasAdya zirasA taM vipraM devavarNinam 1011002c yajJAya varayAm Asa saMtAnArthaM kulasya vai 1011003a tatheti ca sa rAjAnam uvAca ca susatkRtaH 1011003c saMbhArAH saMbhriyantAM te turagaz ca vimucyatAm 1011004a tato rAjAbravId vAkyaM sumantraM mantrisattamam 1011004c sumantrAvAhaya kSipram Rtvijo brahmavAdinaH 1011005a tataH sumantras tvaritaM gatvA tvaritavikramaH 1011005c samAnayat sa tAn viprAn samastAn vedapAragAn 1011006a suyajJaM vAmadevaM ca jAbAlim atha kAzyapam 1011006c purohitaM vasiSThaM ca ye cAnye dvijasattamAH 1011007a tAn pUjayitvA dharmAtmA rAjA dazarathas tadA 1011007c idaM dharmArthasahitaM zlakSNaM vacanam abravIt 1011008a mama lAlapyamAnasya putrArthaM nAsti vai sukham 1011008c tadarthaM hayamedhena yakSyAmIti matir mama 1011009a tad ahaM yaSTum icchAmi zAstradRSTena karmaNA 1011009c RSiputraprabhAvena kAmAn prApsyAmi cApy aham 1011010a tataH sAdhv iti tad vAkyaM brAhmaNAH pratyapUjayan 1011010c vasiSThapramukhAH sarve pArthivasya mukhAc cyutam 1011011a RzyazRGgapurogAz ca pratyUcur nRpatiM tadA 1011011c saMbhArAH saMbhriyantAM te turagaz ca vimucyatAm 1011012a sarvathA prApyase putrAMz caturo 'mitavikramAn 1011012c yasya te dhArmikI buddhir iyaM putrArtham AgatA 1011013a tataH prIto 'bhavad rAjA zrutvA tad dvijabhASitam 1011013c amAtyAMz cAbravId rAjA harSeNedaM zubhAkSaram 1011014a gurUNAM vacanAc chIghraM saMbhArAH saMbhriyantu me 1011014c samarthAdhiSThitaz cAzvaH sopAdhyAyo vimucyatAm 1011015a sarayvAz cottare tIre yajJabhUmir vidhIyatAm 1011015c zAntayaz cAbhivardhantAM yathAkalpaM yathAvidhi 1011016a zakyaH kartum ayaM yajJaH sarveNApi mahIkSitA 1011016c nAparAdho bhavet kaSTo yady asmin kratusattame 1011017a chidraM hi mRgayante 'tra vidvAMso brahmarAkSasAH 1011017c vidhihInasya yajJasya sadyaH kartA vinazyati 1011018a tad yathA vidhipUrvaM me kratur eSa samApyate 1011018c tathAvidhAnaM kriyatAM samarthAH karaNeSv iha 1011019a tatheti ca tataH sarve mantriNaH pratyapUjayan 1011019c pArthivendrasya tad vAkyaM yathAjJaptam akurvata 1011020a tato dvijAs te dharmajJam astuvan pArthivarSabham 1011020c anujJAtAs tataH sarve punar jagmur yathAgatam 1011021a gatAnAM tu dvijAtInAM mantriNas tAn narAdhipaH 1011021c visarjayitvA svaM vezma praviveza mahAdyutiH 1012001a punaH prApte vasante tu pUrNaH saMvatsaro 'bhavat 1012001c abhivAdya vasiSThaM ca nyAyataH pratipUjya ca 1012002a abravIt prazritaM vAkyaM prasavArthaM dvijottamam 1012002c yajJo me kriyatAM vipra yathoktaM munipuMgava 1012003a yathA na vighnaH kriyate yajJAGgeSu vidhIyatAm 1012003c bhavAn snigdhaH suhRn mahyaM guruz ca paramo mahAn 1012004a voDhavyo bhavatA caiva bhAro yajJasya codyataH 1012004c tatheti ca sa rAjAnam abravId dvijasattamaH 1012005a kariSye sarvam evaitad bhavatA yat samarthitam 1012005c tato 'bravId dvijAn vRddhAn yajJakarmasu niSThitAn 1012006a sthApatye niSThitAMz caiva vRddhAn paramadhArmikAn 1012006c karmAntikAJ zilpakArAn vardhakIn khanakAn api 1012007a gaNakAJ zilpinaz caiva tathaiva naTanartakAn 1012007c tathA zucIJ zAstravidaH puruSAn subahuzrutAn 1012008a yajJakarma samIhantAM bhavanto rAjazAsanAt 1012008c iSTakA bahusAhasrI zIghram AnIyatAm iti 1012009a aupakAryAH kriyantAM ca rAjJAM bahuguNAnvitAH 1012009c brAhmaNAvasathAz caiva kartavyAH zatazaH zubhAH 1012010a bhakSyAnnapAnair bahubhiH samupetAH suniSThitAH 1012010c tathA paurajanasyApi kartavyA bahuvistarAH 1012011a AvAsA bahubhakSyA vai sarvakAmair upasthitAH 1012011c tathA jAnapadasyApi janasya bahuzobhanam 1012012a dAtavyam annaM vidhivat satkRtya na tu lIlayA 1012012c sarve varNA yathA pUjAM prApnuvanti susatkRtAH 1012013a na cAvajJA prayoktavyA kAmakrodhavazAd api 1012013c yajJakarmasu ye 'vyagrAH puruSAH zilpinas tathA 1012014a teSAm api vizeSeNa pUjA kAryA yathAkramam 1012014c yathA sarvaM suvihitaM na kiM cit parihIyate 1012015a tathA bhavantaH kurvantu prItisnigdhena cetasA 1012015c tataH sarve samAgamya vasiSTham idam abruvan 1012016a yathoktaM tat kariSyAmo na kiM cit parihAsyate 1012016c tataH sumantram AhUya vasiSTho vAkyam abravIt 1012017a nimantrayasya nRpatIn pRthivyAM ye ca dhArmikAH 1012017c brAhmaNAn kSatriyAn vaizyAJ zUdrAMz caiva sahasrazaH 1012018a samAnayasva satkRtya sarvadezeSu mAnavAn 1012018c mithilAdhipatiM zUraM janakaM satyavikramam 1012019a niSThitaM sarvazAstreSu tathA vedeSu niSThitam 1012019c tam Anaya mahAbhAgaM svayam eva susatkRtam 1012019e pUrvasaMbandhinaM jJAtvA tataH pUrvaM bravImi te 1012020a tathA kAzipatiM snigdhaM satataM priyavAdinam 1012020c sadvRttaM devasaMkAzaM svayam evAnayasva ha 1012021a tathA kekayarAjAnaM vRddhaM paramadhArmikam 1012021c zvazuraM rAjasiMhasya saputraM tam ihAnaya 1012022a aGgezvaraM mahAbhAgaM lomapAdaM susatkRtam 1012022c vayasyaM rAjasiMhasya tam Anaya yazasvinam 1012023a prAcInAn sindhusauvIrAn saurASThreyAMz ca pArthivAn 1012023c dAkSiNAtyAn narendrAMz ca samastAn Anayasva ha 1012024a santi snigdhAz ca ye cAnye rAjAnaH pRthivItale 1012024c tAn Anaya yathAkSipraM sAnugAn sahabAndhavAn 1012025a vasiSThavAkyaM tac chrutvA sumantras tvaritas tadA 1012025c vyAdizat puruSAMs tatra rAjJAm Anayane zubhAn 1012026a svayam eva hi dharmAtmA prayayau munizAsanAt 1012026c sumantras tvarito bhUtvA samAnetuM mahIkSitaH 1012027a te ca karmAntikAH sarve vasiSThAya ca dhImate 1012027c sarvaM nivedayanti sma yajJe yad upakalpitam 1012028a tataH prIto dvijazreSThas tAn sarvAn punar abravIt 1012028c avajJayA na dAtavyaM kasya cil lIlayApi vA 1012028e avajJayA kRtaM hanyAd dAtAraM nAtra saMzayaH 1012029a tataH kaiz cid ahorAtrair upayAtA mahIkSitaH 1012029c bahUni ratnAny AdAya rAjJo dazarathasya ha 1012030a tato vasiSThaH suprIto rAjAnam idam abravIt 1012030c upayAtA naravyAghra rAjAnas tava zAsanAt 1012031a mayApi satkRtAH sarve yathArhaM rAjasattamAH 1012031c yajJiyaM ca kRtaM rAjan puruSaiH susamAhitaiH 1012032a niryAtu ca bhavAn yaSTuM yajJAyatanam antikAt 1012032c sarvakAmair upahRtair upetaM vai samantataH 1012033a tathA vasiSThavacanAd RzyazRGgasya cobhayoH 1012033c zubhe divasa nakSatre niryAto jagatIpatiH 1012034a tato vasiSThapramukhAH sarva eva dvijottamAH 1012034c RzyazRGgaM puraskRtya yajJakarmArabhaMs tadA 1013001a atha saMvatsare pUrNe tasmin prApte turaGgame 1013001c sarayvAz cottare tIre rAjJo yajJo 'bhyavartata 1013002a RzyazRGgaM puraskRtya karma cakrur dvijarSabhAH 1013002c azvamedhe mahAyajJe rAjJo 'sya sumahAtmanaH 1013003a karma kurvanti vidhivad yAjakA vedapAragAH 1013003c yathAvidhi yathAnyAyaM parikrAmanti zAstrataH 1013004a pravargyaM zAstrataH kRtvA tathaivopasadaM dvijAH 1013004c cakruz ca vidhivat sarvam adhikaM karma zAstrataH 1013005a abhipUjya tato hRSTAH sarve cakrur yathAvidhi 1013005c prAtaHsavanapUrvANi karmANi munipuMgavAH 1013006a na cAhutam abhUt tatra skhalitaM vApi kiM cana 1013006c dRzyate brahmavat sarvaM kSemayuktaM hi cakrire 1013007a na teSv ahaHsu zrAnto vA kSudhito vApi dRzyate 1013007c nAvidvAn brAhmaNas tatra nAzatAnucaras tathA 1013008a brAhmaNA bhuJjate nityaM nAthavantaz ca bhuJjate 1013008c tApasA bhuJjate cApi zramaNA bhuJjate tathA 1013009a vRddhAz ca vyAdhitAz caiva striyo bAlAs tathaiva ca 1013009c anizaM bhuJjamAnAnAM na tRptir upalabhyate 1013010a dIyatAM dIyatAm annaM vAsAMsi vividhAni ca 1013010c iti saMcoditAs tatra tathA cakrur anekazaH 1013011a annakUTAz ca bahavo dRzyante parvatopamAH 1013011c divase divase tatra siddhasya vidhivat tadA 1013012a annaM hi vidhivat svAdu prazaMsanti dvijarSabhAH 1013012c aho tRptAH sma bhadraM te iti zuzrAva rAghavaH 1013013a svalaMkRtAz ca puruSA brAhmaNAn paryaveSayan 1013013c upAsate ca tAn anye sumRSTamaNikuNDalAH 1013014a karmAntare tadA viprA hetuvAdAn bahUn api 1013014c prAhuH suvAgmino dhIrAH parasparajigISayA 1013015a divase divase tatra saMstare kuzalA dvijAH 1013015c sarvakarmANi cakrus te yathAzAstraM pracoditAH 1013016a nASaDaGgavid atrAsIn nAvrato nAbahuzrutaH 1013016c sadasyas tasya vai rAjJo nAvAdakuzalo dvijaH 1013017a prApte yUpocchraye tasmin SaD bailvAH khAdirAs tathA 1013017c tAvanto bilvasahitAH parNinaz ca tathApare 1013018a zleSmAtakamayo diSTo devadArumayas tathA 1013018c dvAv eva tatra vihitau bAhuvyastaparigrahau 1013019a kAritAH sarva evaite zAstrajJair yajJakovidaiH 1013019c zobhArthaM tasya yajJasya kAJcanAlaMkRtA bhavan 1013020a vinyastA vidhivat sarve zilpibhiH sukRtA dRDhAH 1013020c aSTAzrayaH sarva eva zlakSNarUpasamanvitAH 1013021a AcchAditAs te vAsobhiH puSpair gandhaiz ca bhUSitAH 1013021c saptarSayo dIptimanto virAjante yathA divi 1013022a iSTakAz ca yathAnyAyaM kAritAz ca pramANataH 1013022c cito 'gnir brAhmaNais tatra kuzalaiH zulbakarmaNi 1013023a sa cityo rAjasiMhasya saMcitaH kuzalair dvijaiH 1013023c garuDo rukmapakSo vai triguNo 'STAdazAtmakaH 1013024a niyuktAs tatra pazavas tat tad uddizya daivatam 1013024c uragAH pakSiNaz caiva yathAzAstraM pracoditAH 1013024e zAmitre tu hayas tatra tathA jala carAz ca ye 1013025a RtvigbhiH sarvam evaitan niyuktaM zAstratas tadA 1013025c pazUnAM trizataM tatra yUpeSu niyataM tadA 1013025e azvaratnottamaM tasya rAjJo dazarathasya ha 1013026a kausalyA taM hayaM tatra paricarya samantataH 1013026c kRpANair vizazAsainaM tribhiH paramayA mudA 1013027a patatriNA tadA sArdhaM susthitena ca cetasA 1013027c avasad rajanIm ekAM kausalyA dharmakAmyayA 1013028a hotAdhvaryus tathodgAtA hayena samayojayan 1013028c mahiSyA parivRktyAtha vAvAtAm aparAM tathA 1013029a patatriNas tasya vapAm uddhRtya niyatendriyaH 1013029c Rtvik parama saMpannaH zrapayAm Asa zAstrataH 1013030a dhUmagandhaM vapAyAs tu jighrati sma narAdhipaH 1013030c yathAkAlaM yathAnyAyaM nirNudan pApam AtmanaH 1013031a hayasya yAni cAGgAni tAni sarvANi brAhmaNAH 1013031c agnau prAsyanti vidhivat samastAH SoDazartvijaH 1013032a plakSazAkhAsu yajJAnAm anyeSAM kriyate haviH 1013032c azvamedhasya caikasya vaitaso bhAga iSyate 1013033a tryaho 'zvamedhaH saMkhyAtaH kalpasUtreNa brAhmaNaiH 1013033c catuSTomam ahas tasya prathamaM parikalpitam 1013034a ukthyaM dvitIyaM saMkhyAtam atirAtraM tathottaram 1013034c kAritAs tatra bahavo vihitAH zAstradarzanAt 1013035a jyotiSTomAyuSI caiva atirAtrau ca nirmitau 1013035c abhijid vizvajic caiva aptoryAmo mahAkratuH 1013036a prAcIM hotre dadau rAjA dizaM svakulavardhanaH 1013036c adhvaryave pratIcIM tu brahmaNe dakSiNAM dizam 1013037a udgAtre tu tathodIcIM dakSiNaiSA vinirmitA 1013037c azvamedhe mahAyajJe svayambhuvihite purA 1013038a kratuM samApya tu tadA nyAyataH puruSarSabhaH 1013038c Rtvigbhyo hi dadau rAjA dharAM tAM kratuvardhanaH 1013039a Rtvijas tv abruvan sarve rAjAnaM gatakalmaSam 1013039c bhavAn eva mahIM kRtsnAm eko rakSitum arhati 1013040a na bhUmyA kAryam asmAkaM na hi zaktAH sma pAlane 1013040c ratAH svAdhyAyakaraNe vayaM nityaM hi bhUmipa 1013040e niSkrayaM kiM cid eveha prayacchatu bhavAn iti 1013041a gavAM zatasahasrANi daza tebhyo dadau nRpaH 1013041c dazakoTiM suvarNasya rajatasya caturguNam 1013042a Rtvijas tu tataH sarve pradaduH sahitA vasu 1013042c RzyazRGgAya munaye vasiSThAya ca dhImate 1013043a tatas te nyAyataH kRtvA pravibhAgaM dvijottamAH 1013043c suprItamanasaH sarve pratyUcur muditA bhRzam 1013044a tataH prItamanA rAjA prApya yajJam anuttamam 1013044c pApApahaM svarnayanaM dustaraM pArthivarSabhaiH 1013045a tato 'bravId RzyazRGgaM rAjA dazarathas tadA 1013045c kulasya vardhanaM tat tu kartum arhasi suvrata 1013046a tatheti ca sa rAjAnam uvAca dvijasattamaH 1013046c bhaviSyanti sutA rAjaMz catvAras te kulodvahAH 1014001a medhAvI tu tato dhyAtvA sa kiM cid idam uttamam 1014001c labdhasaMjJas tatas taM tu vedajJo nRpam abravIt 1014002a iSTiM te 'haM kariSyAmi putrIyAM putrakAraNAt 1014002c atharvazirasi proktair mantraiH siddhAM vidhAnataH 1014003a tataH prAkramad iSTiM tAM putrIyAM putra kAraNAt 1014003c juhAva cAgnau tejasvI mantradRSTena karmaNA 1014004a tato devAH sagandharvAH siddhAz ca paramarSayaH 1014004c bhAgapratigrahArthaM vai samavetA yathAvidhi 1014005a tAH sametya yathAnyAyaM tasmin sadasi devatAH 1014005c abruva&l lokakartAraM brahmANaM vacanaM mahat 1014006a bhagavaMs tvatprasAdena rAvaNo nAma rAkSasaH 1014006c sarvAnno bAdhate vIryAc chAsituM taM na zaknumaH 1014007a tvayA tasmai varo dattaH prItena bhagavan purA 1014007c mAnayantaz ca taM nityaM sarvaM tasya kSamAmahe 1014008a udvejayati lokAMs trIn ucchritAn dveSTi durmatiH 1014008c zakraM tridazarAjAnaM pradharSayitum icchati 1014009a RSIn yakSAn sagandharvAn asurAn brAhmaNAMs tathA 1014009c atikrAmati durdharSo varadAnena mohitaH 1014010a nainaM sUryaH pratapati pArzve vAti na mArutaH 1014010c calormimAlI taM dRSTvA samudro 'pi na kampate 1014011a tan mahan no bhayaM tasmAd rAkSasAd ghoradarzanAt 1014011c vadhArthaM tasya bhagavann upAyaM kartum arhasi 1014012a evam uktaH suraiH sarvaiz cintayitvA tato 'bravIt 1014012c hantAyaM vihitas tasya vadhopAyo durAtmanaH 1014013a tena gandharvayakSANAM devadAnavarakSasAm 1014013c avadhyo 'smIti vAg uktA tathety uktaM ca tan mayA 1014014a nAkIrtayad avajJAnAt tad rakSo mAnuSAMs tadA 1014014c tasmAt sa mAnuSAd vadhyo mRtyur nAnyo 'sya vidyate 1014015a etac chrutvA priyaM vAkyaM brahmaNA samudAhRtam 1014015c devA maharSayaH sarve prahRSTAs te 'bhavaMs tadA 1014016a etasminn antare viSNur upayAto mahAdyutiH 1014016c brahmaNA ca samAgamya tatra tasthau samAhitaH 1014017a tam abruvan surAH sarve samabhiSTUya saMnatAH 1014017c tvAM niyokSyAmahe viSNo lokAnAM hitakAmyayA 1014018a rAjJo dazarathasya tvam ayodhyAdhipater vibho 1014018c dharmajJasya vadAnyasya maharSisamatejasaH 1014018e tasya bhAryAsu tisRSu hrIzrIkIrtyupamAsu ca 1014018g viSNo putratvam Agaccha kRtvAtmAnaM caturvidham 1014019a tatra tvaM mAnuSo bhUtvA pravRddhaM lokakaNTakam 1014019c avadhyaM daivatair viSNo samare jahi rAvaNam 1014020a sa hi devAn sagandharvAn siddhAMz ca RSisattamAn 1014020c rAkSaso rAvaNo mUrkho vIryotsekena bAdhate 1014021a tad uddhataM rAvaNam RddhatejasaM; pravRddhadarpaM tridazezvaradviSam 1014021c virAvaNaM sAdhu tapasvikaNTakaM; tapasvinAm uddhara taM bhayAvaham 1015001a tato nArAyaNo viSNur niyuktaH surasattamaiH 1015001c jAnann api surAn evaM zlakSNaM vacanam abravIt 1015002a upAyaH ko vadhe tasya rAkSasAdhipateH surAH 1015002c yam ahaM taM samAsthAya nihanyAm RSikaNTakam 1015003a evam uktAH surAH sarve pratyUcur viSNum avyayam 1015003c mAnuSIM tanum AsthAya rAvaNaM jahi saMyuge 1015004a sa hi tepe tapas tIvraM dIrghakAlam ariMdama 1015004c yena tuSTo 'bhavad brahmA lokakRl lokapUjitaH 1015005a saMtuSTaH pradadau tasmai rAkSasAya varaM prabhuH 1015005c nAnAvidhebhyo bhUtebhyo bhayaM nAnyatra mAnuSAt 1015006a avajJAtAH purA tena varadAnena mAnavAH 1015006c tasmAt tasya vadho dRSTo mAnuSebhyaH paraMtapa 1015007a ity etad vacanaM zrutvA surANAM viSNur AtmavAn 1015007c pitaraM rocayAm Asa tadA dazarathaM nRpam 1015008a sa cApy aputro nRpatis tasmin kAle mahAdyutiH 1015008c ayajat putriyAm iSTiM putrepsur arisUdanaH 1015009a tato vai yajamAnasya pAvakAd atulaprabham 1015009c prAdurbhUtaM mahad bhUtaM mahAvIryaM mahAbalam 1015010a kRSNaM raktAmbaradharaM raktAsyaM dundubhisvanam 1015010c snigdhaharyakSatanujazmazrupravaramUrdhajam 1015011a zubhalakSaNasaMpannaM divyAbharaNabhUSitam 1015011c zailazRGgasamutsedhaM dRptazArdUlavikramam 1015012a divAkarasamAkAraM dIptAnalazikhopamam 1015012c taptajAmbUnadamayIM rAjatAntaparicchadAm 1015013a divyapAyasasaMpUrNAM pAtrIM patnIm iva priyAm 1015013c pragRhya vipulAM dorbhyAM svayaM mAyAmayIm iva 1015014a samavekSyAbravId vAkyam idaM dazarathaM nRpam 1015014c prAjApatyaM naraM viddhi mAm ihAbhyAgataM nRpa 1015015a tataH paraM tadA rAjA pratyuvAca kRtAJjaliH 1015015c bhagavan svAgataM te 'stu kim ahaM karavANi te 1015016a atho punar idaM vAkyaM prAjApatyo naro 'bravIt 1015016c rAjann arcayatA devAn adya prAptam idaM tvayA 1015017a idaM tu narazArdUla pAyasaM devanirmitam 1015017c prajAkaraM gRhANa tvaM dhanyam Arogyavardhanam 1015018a bhAryANAm anurUpANAm aznIteti prayaccha vai 1015018c tAsu tvaM lapsyase putrAn yadarthaM yajase nRpa 1015019a tatheti nRpatiH prItaH zirasA pratigRhya tAm 1015019c pAtrIM devAnnasaMpUrNAM devadattAM hiraNmayIm 1015020a abhivAdya ca tad bhUtam adbhutaM priyadarzanam 1015020c mudA paramayA yuktaz cakArAbhipradakSiNam 1015021a tato dazarathaH prApya pAyasaM devanirmitam 1015021c babhUva paramaprItaH prApya vittam ivAdhanaH 1015022a tatas tad adbhutaprakhyaM bhUtaM paramabhAsvaram 1015022c saMvartayitvA tat karma tatraivAntaradhIyata 1015023a harSarazmibhir udyotaM tasyAntaHpuram Ababhau 1015023c zAradasyAbhirAmasya candrasyeva nabho'MzubhiH 1015024a so 'ntaHpuraM pravizyaiva kausalyAm idam abravIt 1015024c pAyasaM pratigRhNISva putrIyaM tv idam AtmanaH 1015025a kausalyAyai narapatiH pAyasArdhaM dadau tadA 1015025c ardhAd ardhaM dadau cApi sumitrAyai narAdhipaH 1015025e kaikeyyai cAvaziSTArdhaM dadau putrArthakAraNAt 1015026a pradadau cAvaziSTArdhaM pAyasasyAmRtopamam 1015026c anucintya sumitrAyai punar eva mahIpatiH 1015027a evaM tAsAM dadau rAjA bhAryANAM pAyasaM pRthak 1015028a tAs tv etat pAyasaM prApya narendrasyottamAH striyaH 1015028c saMmAnaM menire sarvAH praharSoditacetasaH 1016001a putratvaM tu gate viSNau rAjJas tasya mahAtmanaH 1016001c uvAca devatAH sarvAH svayambhUr bhagavAn idam 1016002a satyasaMdhasya vIrasya sarveSAM no hitaiSiNaH 1016002c viSNoH sahAyAn balinaH sRjadhvaM kAmarUpiNaH 1016003a mAyAvidaz ca zUrAMz ca vAyuvegasamAJjave 1016003c nayajJAn buddhisaMpannAn viSNutulyaparAkramAn 1016004a asaMhAryAn upAyajJAn divyasaMhananAnvitAn 1016004c sarvAstraguNasaMpannAn amRtaprAzanAn iva 1016005a apsaraHsu ca mukhyAsu gandharvINAM tanUSu ca 1016005c yakSapannagakanyAsu RSkavidyAdharISu ca 1016006a kiMnarINAM ca gAtreSu vAnarINAM tanUSu ca 1016006c sRjadhvaM harirUpeNa putrAMs tulyaparAkramAn 1016007a te tathoktA bhagavatA tat pratizrutya zAsanam 1016007c janayAm Asur evaM te putrAn vAnararUpiNaH 1016008a RSayaz ca mahAtmAnaH siddhavidyAdharoragAH 1016008c cAraNAz ca sutAn vIrAn sasRjur vanacAriNaH 1016009a te sRSTA bahusAhasrA dazagrIvavadhodyatAH 1016009c aprameyabalA vIrA vikrAntAH kAmarUpiNaH 1016010a te gajAcalasaMkAzA vapuSmanto mahAbalAH 1016010c RkSavAnaragopucchAH kSipram evAbhijajJire 1016011a yasya devasya yad rUpaM veSo yaz ca parAkramaH 1016011c ajAyata samastena tasya tasya sutaH pRthak 1016012a golAGgUlISu cotpannAH ke cit saMmatavikramAH 1016012c RkSISu ca tathA jAtA vAnarAH kiMnarISu ca 1016013a zilApraharaNAH sarve sarve pAdapayodhinaH 1016013c nakhadaMSTrAyudhAH sarve sarve sarvAstrakovidAH 1016014a vicAlayeyuH zailendrAn bhedayeyuH sthirAn drumAn 1016014c kSobhayeyuz ca vegena samudraM saritAM patim 1016015a dArayeyuH kSitiM padbhyAm Aplaveyur mahArNavam 1016015c nabhastalaM vizeyuz ca gRhNIyur api toyadAn 1016016a gRhNIyur api mAtaGgAn mattAn pravrajato vane 1016016c nardamAnAMz ca nAdena pAtayeyur vihaMgamAn 1016017a IdRzAnAM prasUtAni harINAM kAmarUpiNAm 1016017c zataM zatasahasrANi yUthapAnAM mahAtmanAm 1016017e babhUvur yUthapazreSThA vIrAMz cAjanayan harIn 1016018a anye RkSavataH prasthAn upatasthuH sahasrazaH 1016018c anye nAnAvidhAJ zailAn kAnanAni ca bhejire 1016019a sUryaputraM ca sugrIvaM zakraputraM ca vAlinam 1016019c bhrAtarAv upatasthus te sarva eva harIzvarAH 1016020a tair meghavRndAcalakUTakalpair; mahAbalair vAnarayUthapAlaiH 1016020c babhUva bhUr bhImazarIrarUpaiH; samAvRtA rAmasahAyahetoH 1017001a nirvRtte tu kratau tasmin hayamedhe mahAtmanaH 1017001c pratigRhya surA bhAgAn pratijagmur yathAgatam 1017002a samAptadIkSAniyamaH patnIgaNasamanvitaH 1017002c praviveza purIM rAjA sabhRtyabalavAhanaH 1017003a yathArhaM pUjitAs tena rAjJA vai pRthivIzvarAH 1017003c muditAH prayayur dezAn praNamya munipuMgavam 1017004a gateSu pRthivIzeSu rAjA dazarathaH punaH 1017004c praviveza purIM zrImAn puraskRtya dvijottamAn 1017005a zAntayA prayayau sArdham RzyazRGgaH supUjitaH 1017005c anvIyamAno rAjJAtha sAnuyAtreNa dhImatA 1017006a kausalyAjanayad rAmaM divyalakSaNasaMyutam 1017006c viSNor ardhaM mahAbhAgaM putram ikSvAkunandanam 1017007a kausalyA zuzubhe tena putreNAmitatejasA 1017007c yathA vareNa devAnAm aditir vajrapANinA 1017008a bharato nAma kaikeyyAM jajJe satyaparAkramaH 1017008c sAkSAd viSNoz caturbhAgaH sarvaiH samudito guNaiH 1017009a atha lakSmaNazatrughnau sumitrAjanayat sutau 1017009c vIrau sarvAstrakuzalau viSNor ardhasamanvitau 1017010a rAjJaH putrA mahAtmAnaz catvAro jajJire pRthak 1017010c guNavanto 'nurUpAz ca rucyA proSThapadopamAH 1017011a atItyaikAdazAhaM tu nAma karma tathAkarot 1017011c jyeSThaM rAmaM mahAtmAnaM bharataM kaikayIsutam 1017012a saumitriM lakSmaNam iti zatrughnam aparaM tathA 1017012c vasiSThaH paramaprIto nAmAni kRtavAMs tadA 1017012e teSAM janmakriyAdIni sarvakarmANy akArayat 1017013a teSAM ketur iva jyeSTho rAmo ratikaraH pituH 1017013c babhUva bhUyo bhUtAnAM svayambhUr iva saMmataH 1017014a sarve vedavidaH zUrAH sarve lokahite ratAH 1017014c sarve jJAnopasaMpannAH sarve samuditA guNaiH 1017015a teSAm api mahAtejA rAmaH satyaparAkramaH 1017015c bAlyAt prabhRti susnigdho lakSmaNo lakSmivardhanaH 1017016a rAmasya lokarAmasya bhrAtur jyeSThasya nityazaH 1017016c sarvapriyakaras tasya rAmasyApi zarIrataH 1017017a lakSmaNo lakSmisaMpanno bahiHprANa ivAparaH 1017017c na ca tena vinA nidrAM labhate puruSottamaH 1017017e mRSTam annam upAnItam aznAti na hi taM vinA 1017018a yadA hi hayam ArUDho mRgayAM yAti rAghavaH 1017018c tadainaM pRSThato 'bhyeti sadhanuH paripAlayan 1017019a bharatasyApi zatrughno lakSmaNAvarajo hi saH 1017019c prANaiH priyataro nityaM tasya cAsIt tathA priyaH 1017020a sa caturbhir mahAbhAgaiH putrair dazarathaH priyaiH 1017020c babhUva paramaprIto devair iva pitAmahaH 1017021a te yadA jJAnasaMpannAH sarve samuditA guNaiH 1017021c hrImantaH kIrtimantaz ca sarvajJA dIrghadarzinaH 1017022a atha rAjA dazarathas teSAM dArakriyAM prati 1017022c cintayAm Asa dharmAtmA sopAdhyAyaH sabAndhavaH 1017023a tasya cintayamAnasya mantrimadhye mahAtmanaH 1017023c abhyAgacchan mahAtejo vizvAmitro mahAmuniH 1017024a sa rAjJo darzanAkAGkSI dvArAdhyakSAn uvAca ha 1017024c zIghram AkhyAta mAM prAptaM kauzikaM gAdhinaH sutam 1017025a tac chrutvA vacanaM tasya rAjavezma pradudruvuH 1017025c saMbhrAntamanasaH sarve tena vAkyena coditAH 1017026a te gatvA rAjabhavanaM vizvAmitram RSiM tadA 1017026c prAptam AvedayAm Asur nRpAyekSvAkave tadA 1017027a teSAM tad vacanaM zrutvA sapurodhAH samAhitaH 1017027c pratyujjagAma saMhRSTo brahmANam iva vAsavaH 1017028a sa dRSTvA jvalitaM dIptyA tApasaM saMzitavratam 1017028c prahRSTavadano rAjA tato 'rghyam upahArayat 1017029a sa rAjJaH pratigRhyArghyaM zAstradRSTena karmaNA 1017029c kuzalaM cAvyayaM caiva paryapRcchan narAdhipam 1017030a vasiSThaM ca samAgamya kuzalaM munipuMgavaH 1017030c RSIMz ca tAn yathA nyAyaM mahAbhAgAn uvAca ha 1017031a te sarve hRSTamanasas tasya rAjJo nivezanam 1017031c vivizuH pUjitAs tatra niSeduz ca yathArthataH 1017032a atha hRSTamanA rAjA vizvAmitraM mahAmunim 1017032c uvAca paramodAro hRSTas tam abhipUjayan 1017033a yathAmRtasya saMprAptir yathA varSam anUdake 1017033c yathA sadRzadAreSu putrajanmAprajasya ca 1017033e pranaSTasya yathA lAbho yathA harSo mahodaye 1017033g tathaivAgamanaM manye svAgataM te mahAmune 1017034a kaM ca te paramaM kAmaM karomi kim u harSitaH 1017034c pAtrabhUto 'si me vipra diSTyA prApto 'si dhArmika 1017034e adya me saphalaM janma jIvitaM ca sujIvitam 1017035a pUrvaM rAjarSizabdena tapasA dyotitaprabhaH 1017035c brahmarSitvam anuprAptaH pUjyo 'si bahudhA mayA 1017036a tad adbhutam idaM vipra pavitraM paramaM mama 1017036c zubhakSetragataz cAhaM tava saMdarzanAt prabho 1017037a brUhi yat prArthitaM tubhyaM kAryam AgamanaM prati 1017037c icchAmy anugRhIto 'haM tvadarthaparivRddhaye 1017038a kAryasya na vimarzaM ca gantum arhasi kauzika 1017038c kartA cAham azeSeNa daivataM hi bhavAn mama 1017039a iti hRdayasukhaM nizamya vAkyaM; zrutisukham AtmavatA vinItam uktam 1017039c prathitaguNayazA guNair viziSTaH; parama RSiH paramaM jagAma harSam 1018001a tac chrutvA rAjasiMhasya vAkyam adbhutavistaram 1018001c hRSTaromA mahAtejA vizvAmitro 'bhyabhASata 1018002a sadRzaM rAjazArdUla tavaitad bhuvi nAnyataH 1018002c mahAvaMzaprasUtasya vasiSThavyapadezinaH 1018003a yat tu me hRdgataM vAkyaM tasya kAryasya nizcayam 1018003c kuruSva rAjazArdUla bhava satyapratizravaH 1018004a ahaM niyamam AtiSThe siddhyarthaM puruSarSabha 1018004c tasya vighnakarau dvau tu rAkSasau kAmarUpiNau 1018005a vrate me bahuzaz cIrNe samAptyAM rAkSasAv imau 1018005c mArIcaz ca subAhuz ca vIryavantau suzikSitau 1018005e tau mAMsarudhiraugheNa vediM tAm abhyavarSatAm 1018006a avadhUte tathA bhUte tasmin niyamanizcaye 1018006c kRtazramo nirutsAhas tasmAd dezAd apAkrame 1018007a na ca me krodham utsraSTuM buddhir bhavati pArthiva 1018007c tathAbhUtA hi sA caryA na zApas tatra mucyate 1018008a svaputraM rAjazArdUla rAmaM satyaparAkramam 1018008c kAkapakSadharaM zUraM jyeSThaM me dAtum arhasi 1018009a zakto hy eSa mayA gupto divyena svena tejasA 1018009c rAkSasA ye vikartAras teSAm api vinAzane 1018010a zreyaz cAsmai pradAsyAmi bahurUpaM na saMzayaH 1018010c trayANAm api lokAnAM yena khyAtiM gamiSyati 1018011a na ca tau rAmam AsAdya zaktau sthAtuM kathaM cana 1018011c na ca tau rAghavAd anyo hantum utsahate pumAn 1018012a vIryotsiktau hi tau pApau kAlapAzavazaM gatau 1018012c rAmasya rAjazArdUla na paryAptau mahAtmanaH 1018013a na ca putrakRtaM snehaM kartum arhasi pArthiva 1018013c ahaM te pratijAnAmi hatau tau viddhi rAkSasau 1018014a ahaM vedmi mahAtmAnaM rAmaM satyaparAkramam 1018014c vasiSTho 'pi mahAtejA ye ceme tapasi sthitAH 1018015a yadi te dharmalAbhaM ca yazaz ca paramaM bhuvi 1018015c sthiram icchasi rAjendra rAmaM me dAtum arhasi 1018016a yady abhyanujJAM kAkutstha dadate tava mantriNaH 1018016c vasiSThapramukhAH sarve tato rAmaM visarjaya 1018017a abhipretam asaMsaktam AtmajaM dAtum arhasi 1018017c dazarAtraM hi yajJasya rAmaM rAjIvalocanam 1018018a nAtyeti kAlo yajJasya yathAyaM mama rAghava 1018018c tathA kuruSva bhadraM te mA ca zoke manaH kRthAH 1018019a ity evam uktvA dharmAtmA dharmArthasahitaM vacaH 1018019c virarAma mahAtejA vizvAmitro mahAmuniH 1018020a iti hRdayamanovidAraNaM; munivacanaM tad atIva zuzruvAn 1018020c narapatir agamad bhayaM mahad; vyathitamanAH pracacAla cAsanAt 1019001a tac chrutvA rAjazArdUla vizvAmitrasya bhASitam 1019001c muhUrtam iva niHsaMjJaH saMjJAvAn idam abravIt 1019002a UnaSoDazavarSo me rAmo rAjIvalocanaH 1019002c na yuddhayogyatAm asya pazyAmi saha rAkSasaiH 1019003a iyam akSauhiNI pUrNA yasyAhaM patir IzvaraH 1019003c anayA saMvRto gatvA yodhAhaM tair nizAcaraiH 1019004a ime zUrAz ca vikrAntA bhRtyA me 'stravizAradAH 1019004c yogyA rakSogaNair yoddhuM na rAmaM netum arhasi 1019005a aham eva dhanuSpANir goptA samaramUrdhani 1019005c yAvat prANAn dhariSyAmi tAvad yotsye nizAcaraiH 1019006a nirvighnA vratacaryA sA bhaviSyati surakSitA 1019006c ahaM tatra gamiSyAmi na rAma netum arhasi 1019007a bAlo hy akRtavidyaz ca na ca vetti balAbalam 1019007c na cAstrabalasaMyukto na ca yuddhavizAradaH 1019007e na cAsau rakSasAM yogyaH kUTayuddhA hi te dhruvam 1019008a viprayukto hi rAmeNa muhUrtam api notsahe 1019008c jIvituM munizArdUla na rAmaM netum arhasi 1019009a yadi vA rAghavaM brahman netum icchasi suvrata 1019009c caturaGgasamAyuktaM mayA saha ca taM naya 1019010a SaSTir varSasahasrANi jAtasya mama kauzika 1019010c duHkhenotpAditaz cAyaM na rAmaM netum arhasi 1019011a caturNAm AtmajAnAM hi prItiH paramikA mama 1019011c jyeSThaM dharmapradhAnaM ca na rAmaM netum arhasi 1019012a kiM vIryA rAkSasAs te ca kasya putrAz ca ke ca te 1019012c kathaM pramANAH ke caitAn rakSanti munipuMgava 1019013a kathaM ca pratikartavyaM teSAM rAmeNa rakSasAm 1019013c mAmakair vA balair brahman mayA vA kUTayodhinAm 1019014a sarvaM me zaMsa bhagavan kathaM teSAM mayA raNe 1019014c sthAtavyaM duSTabhAvAnAM vIryotsiktA hi rAkSasAH 1019015a tasya tad vacanaM zrutvA vizvAmitro 'bhyabhASata 1019015c paulastyavaMzaprabhavo rAvaNo nAma rAkSasaH 1019016a sa brahmaNA dattavaras trailokyaM bAdhate bhRzam 1019016c mahAbalo mahAvIryo rAkSasair bahubhir vRtaH 1019017a zrUyate hi mahAvIryo rAvaNo rAkSasAdhipaH 1019017c sAkSAd vaizravaNabhrAtA putro vizravaso muneH 1019018a yadA svayaM na yajJasya vighnakartA mahAbalaH 1019018c tena saMcoditau tau tu rAkSasau sumahAbalau 1019018e mArIcaz ca subAhuz ca yajJavighnaM kariSyataH 1019019a ity ukto muninA tena rAjovAca muniM tadA 1019019c na hi zakto 'smi saMgrAme sthAtuM tasya durAtmanaH 1019020a sa tvaM prasAdaM dharmajJa kuruSva mama putrake 1019020c devadAnavagandharvA yakSAH patagapannagAH 1019021a na zaktA rAvaNaM soDhuM kiM punar mAnavA yudhi 1019021c sa hi vIryavatAM vIryam Adatte yudhi rAkSasaH 1019022a tena cAhaM na zakto 'smi saMyoddhuM tasya vA balaiH 1019022c sabalo vA munizreSTha sahito vA mamAtmajaiH 1019023a katham apy amaraprakhyaM saMgrAmANAm akovidam 1019023c bAlaM me tanayaM brahman naiva dAsyAmi putrakam 1019024a atha kAlopamau yuddhe sutau sundopasundayoH 1019024c yajJavighnakarau tau te naiva dAsyAmi putrakam 1019025a mArIcaz ca subAhuz ca vIryavantau suzikSitau 1019025c tayor anyatareNAhaM yoddhA syAM sasuhRdgaNaH 1020001a tac chrutvA vacanaM tasya snehaparyAkulAkSaram 1020001c samanyuH kauziko vAkyaM pratyuvaca mahIpatim 1020002a pUrhvam arthaM pratizrutya pratijJAM hAtum icchasi 1020002c rAgavANAm ayukto 'yaM kulasyAsya viparyayaH 1020003a yad idaM te kSamaM rAjan gamiSyAmi yathAgatam 1020003c mithyApratijJaH kAkutstha sukhI bhava sabAndhavaH 1020004a tasya roSaparItasya vizvAmitrasya dhImataH 1020004c cacAla vasudhA kRtsnA viveza ca bhayaM surAn 1020005a trastarUpaM tu vijJAya jagat sarvaM mahAn RSiH 1020005c nRpatiM suvrato dhIro vasiSTho vAkyam abravIt 1020006a ikSvAkUNAM kule jAtaH sAkSAd dharma ivAparaH 1020006c dhRtimAnsuvrataH zrImAn na dharmaM hAtum arhasi 1020007a triSu lokeSu vikhyAto dharmAtmA iti rAghavaH 1020007c svadharmaM pratipadyasva nAdharmaM voDhum arhasi 1020008a saMzrutyaivaM kariSyAmIty akurvANasya rAghava 1020008c iSTApUrtavadho bhUyAt tasmAd rAmaM visarjaya 1020009a kRtAstram akRtAstraM vA nainaM zakSyanti rAkSasAH 1020009c guptaM kuzikaputreNa jvalanenAmRtaM yathA 1020010a eSa vigrahavAn dharma eSa vIryavatAM varaH 1020010c eSa buddhyAdhiko loke tapasaz ca parAyaNam 1020011a eSo 'strAn vividhAn vetti trailokye sacarAcare 1020011c nainam anyaH pumAn vetti na ca vetsyanti ke cana 1020012a na devA narSayaH ke cin nAsurA na ca rAkSasAH 1020012c gandharvayakSapravarAH sakiMnaramahoragAH 1020013a sarvAstrANi kRzAzvasya putrAH paramadhArmikAH 1020013c kauzikAya purA dattA yadA rAjyaM prazAsati 1020014a te 'pi putrAH kRzAzvasya prajApatisutAsutAH 1020014c naikarUpA mahAvIryA dIptimanto jayAvahAH 1020015a jayA ca suprabhA caiva dakSakanye sumadhyame 1020015c te suvAte 'strazastrANi zataM paramabhAsvaram 1020016a paJcAzataM sutA&l lebhe jayA nAma varAn purA 1020016c vadhAyAsurasainyAnAm ameyAn kAmarUpiNaH 1020017a suprabhAjanayac cApi putrAn paJcAzataM punaH 1020017c saMhArAn nAma durdharSAn durAkrAmAn balIyasaH 1020018a tAni cAstrANi vetty eSa yathAvat kuzikAtmajaH 1020018c apUrvANAM ca janane zakto bhUyaz ca dharmavit 1020019a evaM vIryo mahAtejA vizvAmitro mahAtapAH 1020019c na rAmagamane rAjan saMzayaM gantum arhasi 1021001a tathA vasiSThe bruvati rAjA dazarathaH sutam 1021001c prahRSTavadano rAmam AjuhAva salakSmaNam 1021002a kRtasvastyayanaM mAtrA pitrA dazarathena ca 1021002c purodhasA vasiSThena maGgalair abhimantritam 1021003a sa putraM mUrdhny upAghrAya rAjA dazarathaH priyam 1021003c dadau kuzikaputrAya suprItenAntarAtmanA 1021004a tato vAyuH sukhasparzo virajasko vavau tadA 1021004c vizvAmitragataM rAmaM dRSTvA rAjIvalocanam 1021005a puSpavRSTir mahaty AsId devadundubhinisvanaH 1021005c zaGkhadundubhinirghoSaH prayAte tu mahAtmani 1021006a vizvAmitro yayAv agre tato rAmo mahAyazAH 1021006c kAkapakSadharo dhanvI taM ca saumitrir anvagAt 1021007a kalApinau dhanuSpANI zobhayAnau dizo daza 1021007c vizvAmitraM mahAtmAnaM trizIrSAv iva pannagau 1021007e anujagmatur akSudrau pitAmaham ivAzvinau 1021008a baddhagodhAGgulitrANau khaDgavantau mahAdyutI 1021008c sthANuM devam ivAcintyaM kumArAv iva pAvakI 1021009a adhyardhayojanaM gatvA sarayvA dakSiNe taTe 1021009c rAmeti madhurA vANIM vizvAmitro 'bhyabhASata 1021010a gRhANa vatsa salilaM mA bhUt kAlasya paryayaH 1021010c mantragrAmaM gRhANa tvaM balAm atibalAM tathA 1021011a na zramo na jvaro vA te na rUpasya viparyayaH 1021011c na ca suptaM pramattaM vA dharSayiSyanti nairRtAH 1021012a na bAhvoH sadRzo vIrye pRthivyAm asti kaz cana 1021012c triSu lokeSu vA rAma na bhavet sadRzas tava 1021013a na saubhAgye na dAkSiNye na jJAne buddhinizcaye 1021013c nottare pratipattavyo samo loke tavAnagha 1021014a etadvidyAdvaye labdhe bhavitA nAsti te samaH 1021014c balA cAtibalA caiva sarvajJAnasya mAtarau 1021015a kSutpipAse na te rAma bhaviSyete narottama 1021015c balAm atibalAM caiva paThataH pathi rAghava 1021015e vidyAdvayam adhIyAne yazaz cApy atulaM bhuvi 1021016a pitAmahasute hy ete vidye tejaHsamanvite 1021016c pradAtuM tava kAkutstha sadRzas tvaM hi dhArmika 1021017a kAmaM bahuguNAH sarve tvayy ete nAtra saMzayaH 1021017c tapasA saMbhRte caite bahurUpe bhaviSyataH 1021018a tato rAmo jalaM spRSTvA prahRSTavadanaH zuciH 1021018c pratijagrAha te vidye maharSer bhAvitAtmanaH 1021018e vidyAsamudito rAmaH zuzubhe bhUrivikramaH 1021019a gurukAryANi sarvANi niyujya kuzikAtmaje 1021019c USus tAM rajanIM tatra sarayvAM susukhaM trayaH 1022001a prabhAtAyAM tu zarvaryAM vizvAmitro mahAmuniH 1022001c abhyabhASata kAkutsthaM zayAnaM parNasaMstare 1022002a kausalyA suprajA rAma pUrvA saMdhyA pravartate 1022002c uttiSTha narazArdUla kartavyaM daivam Ahnikam 1022003a tasyarSeH paramodAraM vacaH zrutvA nRpAtmajau 1022003c snAtvA kRtodakau vIrau jepatuH paramaM japam 1022004a kRtAhnikau mahAvIryau vizvAmitraM tapodhanam 1022004c abhivAdyAbhisaMhRSTau gamanAyopatasthatuH 1022005a tau prayAte mahAvIryau divyaM tripathagAM nadIm 1022005c dadRzAte tatas tatra sarayvAH saMgame zubhe 1022006a tatrAzramapadaM puNyam RSINAm ugratejasAm 1022006c bahuvarSasahasrANi tapyatAM paramaM tapaH 1022007a taM dRSTvA paramaprItau rAghavau puNyam Azramam 1022007c Ucatus taM mahAtmAnaM vizvAmitram idaM vacaH 1022008a kasyAyam AzramaH puNyaH ko nv asmin vasate pumAn 1022008c bhagavaJ zrotum icchAvaH paraM kautUhalaM hi nau 1022009a tayos tad vacanaM zrutvA prahasya munipuMgavaH 1022009c abravIc chrUyatAM rAma yasyAyaM pUrva AzramaH 1022010a kandarpo mUrtimAn AsIt kAma ity ucyate budhaiH 1022011a tapasyantam iha sthANuM niyamena samAhitam 1022011c kRtodvAhaM tu devezaM gacchantaM samarudgaNam 1022011e dharSayAm Asa durmedhA huMkRtaz ca mahAtmanA 1022012a dagdhasya tasya raudreNa cakSuSA raghunandana 1022012c vyazIryanta zarIrAt svAt sarvagAtrANi durmateH 1022013a tasya gAtraM hataM tatra nirdagdhasya mahAtmanA 1022013c azarIraH kRtaH kAmaH krodhAd devezvareNa ha 1022014a anaGga iti vikhyAtas tadA prabhRti rAghava 1022014c sa cAGgaviSayaH zrImAn yatrAGgaM sa mumoca ha 1022015a tasyAyam AzramaH puNyas tasyeme munayaH purA 1022015c ziSyA dharmaparA vIra teSAM pApaM na vidyate 1022016a ihAdya rajanIM rAma vasema zubhadarzana 1022016c puNyayoH saritor madhye zvas tariSyAmahe vayam 1022017a teSAM saMvadatAM tatra tapo dIrgheNa cakSuSA 1022017c vijJAya paramaprItA munayo harSam Agaman 1022018a arghyaM pAdyaM tathAtithyaM nivedyakuzikAtmaje 1022018c rAmalakSmaNayoH pazcAd akurvann atithikriyAm 1022019a satkAraM samanuprApya kathAbhir abhiraJjayan 1022019c nyavasan susukhaM tatra kAmAzramapade tadA 1023001a tataH prabhAte vimale kRtAhnikam ariMdamau 1023001c vizvAmitraM puraskRtya nadyAs tIram upAgatau 1023002a te ca sarve mahAtmAno munayaH saMzitavratAH 1023002c upasthApya zubhAM nAvaM vizvAmitram athAbruvan 1023003a Arohatu bhavAn nAvaM rAjaputrapuraskRtaH 1023003c ariSTaM gaccha panthAnaM mA bhUt kAlasya paryayaH 1023004a vizvAmitras tathety uktvA tAn RSIn abhipUjya ca 1023004c tatAra sahitas tAbhyAM saritaM sAgaraM gamAm 1023005a atha rAmaH sarinmadhye papraccha munipuGgavam 1023005c vAriNo bhidyamAnasya kim ayaM tumulo dhvaniH 1023006a rAghavasya vacaH zrutvA kautUhala samanvitam 1023006c kathayAm Asa dharmAtmA tasya zabdasya nizcayam 1023007a kailAsaparvate rAma manasA nirmitaM saraH 1023007c brahmaNA narazArdUla tenedaM mAnasaM saraH 1023008a tasmAt susrAva sarasaH sAyodhyAm upagUhate 1023008c saraHpravRttA sarayUH puNyA brahmasarazcyutA 1023009a tasyAyam atulaH zabdo jAhnavIm abhivartate 1023009c vArisaMkSobhajo rAma praNAmaM niyataH kuru 1023010a tAbhyAM tu tAv ubhau kRtvA praNAmam atidhArmikau 1023010c tIraM dakSiNam AsAdya jagmatur laghuvikramau 1023011a sa vanaM ghorasaMkAzaM dRSTvA nRpavarAtmajaH 1023011c aviprahatam aikSvAkaH papraccha munipuMgavam 1023012a aho vanam idaM durgaM jhillikAgaNanAditam 1023012c bhairavaiH zvApadaiH kIrNaM zakuntair dAruNArutaiH 1023013a nAnAprakAraiH zakunair vAzyadbhir bhairavasvanaiH 1023013c siMhavyAghravarAhaiz ca vAraNaiz cApi zobhitam 1023014a dhavAzvakarNakakubhair bilvatindukapATalaiH 1023014c saMkIrNaM badarIbhiz ca kiM nv idaM dAruNaM vanam 1023015a tam uvAca mahAtejA vizvAmitro mahAmuniH 1023015c zrUyatAM vatsa kAkutstha yasyaitad dAruNaM vanam 1023016a etau janapadau sphItau pUrvam AstAM narottama 1023016c maladAz ca karUSAz ca devanirmANanirmitau 1023017a purA vRtravadhe rAma malena samabhiplutam 1023017c kSudhA caiva sahasrAkSaM brahmahatyA yadAvizat 1023018a tam indraM snApayan devA RSayaz ca tapodhanAH 1023018c kalazaiH snApayAm Asur malaM cAsya pramocayan 1023019a iha bhUmyAM malaM dattvA dattvA kArUSam eva ca 1023019c zarIrajaM mahendrasya tato harSaM prapedire 1023020a nirmalo niSkarUSaz ca zucir indro yadAbhavat 1023020c dadau dezasya suprIto varaM prabhur anuttamam 1023021a imau janapadau sthItau khyAtiM loke gamiSyataH 1023021c maladAz ca karUSAz ca mamAGgamaladhAriNau 1023022a sAdhu sAdhv iti taM devAH pAkazAsanam abruvan 1023022c dezasya pUjAM tAM dRSTvA kRtAM zakreNa dhImatA 1023023a etau janapadau sthItau dIrghakAlam ariMdama 1023023c maladAz ca karUSAz ca muditau dhanadhAnyataH 1023024a kasya cit tv atha kAlasya yakSI vai kAmarUpiNI 1023024c balaM nAgasahasrasya dhArayantI tadA hy abhUt 1023025a tATakA nAma bhadraM te bhAryA sundasya dhImataH 1023025c mArIco rAkSasaH putro yasyAH zakraparAkramaH 1023026a imau janapadau nityaM vinAzayati rAghava 1023026c maladAMz ca karUSAMz ca tATakA duSTacAriNI 1023027a seyaM panthAnam AvArya vasaty atyardhayojane 1023027c ata eva ca gantavyaM tATakAyA vanaM yataH 1023028a svabAhubalam Azritya jahImAM duSTacAriNIm 1023028c manniyogAd imaM dezaM kuru niSkaNTakaM punaH 1023029a na hi kaz cid imaM dezaM zakroty Agantum IdRzam 1023029c yakSiNyA ghorayA rAma utsAditam asahyayA 1023030a etat te sarvam AkhyAtaM yathaitad daruNaM vanam 1023030c yakSyA cotsAditaM sarvam adyApi na nivartate 1024001a atha tasyAprameyasya muner vacanam uttamam 1024001c zrutvA puruSazArdUlaH pratyuvAca zubhAM giram 1024002a alpavIryA yadA yakSAH zrUyante munipuMgava 1024002c kathaM nAgasahasrasya dhArayaty abalA balam 1024003a vizvAmitro 'bravId vAkyaM zRNu yena balottarA 1024003c varadAnakRtaM vIryaM dhArayaty abalA balam 1024004a pUrvam AsIn mahAyakSaH suketur nAma vIryavAn 1024004c anapatyaH zubhAcAraH sa ca tepe mahat tapaH 1024005a pitAmahas tu suprItas tasya yakSapates tadA 1024005c kanyAratnaM dadau rAma tATakAM nAma nAmataH 1024006a dadau nAgasahasrasya balaM cAsyAH pitAmahaH 1024006c na tv eva putraM yakSAya dadau brahmA mahAyazAH 1024007a tAM tu jAtAM vivardhantIM rUpayauvanazAlinIm 1024007c jambhaputrAya sundAya dadau bhAryAM yazasvinIm 1024008a kasya cit tv atha kAlalsya yakSI putraM vyajAyata 1024008c mArIcaM nAma durdharSaM yaH zApAd rAkSaso 'bhavat 1024009a sunde tu nihate rAma agastyam RSisattamam 1024009c tATakA saha putreNa pradharSayitum icchati 1024010a rAkSasatvaM bhajasveti mArIcaM vyAjahAra saH 1024010c agastyaH paramakruddhas tATakAm api zaptavAn 1024011a puruSAdI mahAyakSI virUpA vikRtAnanA 1024011c idaM rUpam apahAya dAruNaM rUpam astu te 1024012a saiSA zApakRtAmarSA tATakA krodhamUrchitA 1024012c dezam utsAdayaty enam agastyacaritaM zubham 1024013a enAM rAghava durvRttAM yakSIM paramadAruNAm 1024013c gobrAhmaNahitArthAya jahi duSTaparAkramAm 1024014a na hy enAM zApasaMsRSTAM kaz cid utsahate pumAn 1024014c nihantuM triSu lokeSu tvAm Rte raghunandana 1024015a na hi te strIvadhakRte ghRNA kAryA narottama 1024015c cAturvarNyahitArthAya kartavyaM rAjasUnunA 1024016a rAjyabhAraniyuktAnAm eSa dharmaH sanAtanaH 1024016c adharmyAM jahi kAkutstha dharmo hy asyA na vidyate 1024017a zrUyate hi purA zakro virocanasutAM nRpa 1024017c pRthivIM hantum icchantIM mantharAm abhyasUdayat 1024018a viSNunA ca purA rAma bhRgupatnI dRDhavratA 1024018c anindraM lokam icchantI kAvyamAtA niSUditA 1024019a etaiz cAnyaiz ca bahubhI rAjaputramahAtmabhiH 1024019c adharmaniratA nAryo hatAH puruSasattamaiH 1025001a muner vacanam aklIbaM zrutvA naravarAtmajaH 1025001c rAghavaH prAJjalir bhUtvA pratyuvAca dRDhavrataH 1025002a pitur vacananirdezAt pitur vacanagauravAt 1025002c vacanaM kauzikasyeti kartavyam avizaGkayA 1025003a anuziSTo 'smy ayodhyAyAM gurumadhye mahAtmanA 1025003c pitrA dazarathenAhaM nAvajJeyaM ca tad vacaH 1025004a so 'haM pitur vacaH zrutvA zAsanAd brahma vAdinaH 1025004c kariSyAmi na saMdehas tATakAvadham uttamam 1025005a gobrAhmaNahitArthAya dezasyAsya sukhAya ca 1025005c tava caivAprameyasya vacanaM kartum udyataH 1025006a evam uktvA dhanurmadhye baddhvA muSTim ariMdamaH 1025006c jyAzabdam akarot tIvraM dizaH zabdena pUrayan 1025007a tena zabdena vitrastAs tATakA vanavAsinaH 1025007c tATakA ca susaMkruddhA tena zabdena mohitA 1025008a taM zabdam abhinidhyAya rAkSasI krodhamUrchitA 1025008c zrutvA cAbhyadravad vegAd yataH zabdo viniHsRtaH 1025009a tAM dRSTvA rAghavaH kruddhAM vikRtAM vikRtAnanAm 1025009c pramANenAtivRddhAM ca lakSmaNaM so 'bhyabhASata 1025010a pazya lakSmaNa yakSiNyA bhairavaM dAruNaM vapuH 1025010c bhidyeran darzanAd asyA bhIrUNAM hRdayAni ca 1025011a enAM pazya durAdharSAM mAyA balasamanvitAm 1025011c vinivRttAM karomy adya hRtakarNAgranAsikAm 1025012a na hy enAm utsahe hantuM strIsvabhAvena rakSitAm 1025012c vIryaM cAsyA gatiM cApi haniSyAmIti me matiH 1025013a evaM bruvANe rAme tu tATakA krodhamUrchitA 1025013c udyamya bAhU garjantI rAmam evAbhyadhAvata 1025014a tAm ApatantIM vegena vikrAntAm azanIm iva 1025014c zareNorasi vivyAdha sA papAta mamAra ca 1025015a tAM hatAM bhImasaMkAzAM dRSTvA surapatis tadA 1025015c sAdhu sAdhv iti kAkutsthaM surAz ca samapUjayan 1025016a uvAca paramaprItaH sahasrAkSaH puraMdaraH 1025016c surAz ca sarve saMhRSTA vizvAmitram athAbruvan 1025017a mune kauzike bhadraM te sendrAH sarve marudgaNAH 1025017c toSitAH karmaNAnena snehaM darzaya rAghave 1025018a prajApater kRzAzvasya putrAn satyaparAkramAn 1025018c tapobalabhRtAn brahman rAghavAya nivedaya 1025019a pAtrabhUtaz ca te brahmaMs tavAnugamane dhRtaH 1025019c kartavyaM ca mahat karma surANAM rAjasUnunA 1025020a evam uktvA surAH sarve hRSTA jagmur yathAgatam 1025020c vizvAmitraM pUjayitvA tataH saMdhyA pravartate 1025021a tato munivaraH prItis tATakA vadhatoSitaH 1025021c mUrdhni rAmam upAghrAya idaM vacanam abravIt 1025022a ihAdya rajanIM rAma vasema zubhadarzana 1025022c zvaH prabhAte gamiSyAmas tad AzramapadaM mama 1026001a atha tAM rajanIm uSya vizvAmiro mahAyazAH 1026001c prahasya rAghavaM vAkyam uvAca madhurAkSaram 1026002a patituSTo 'smi bhadraM te rAjaputra mahAyazaH 1026002c prItyA paramayA yukto dadAmy astrANi sarvazaH 1026003a devAsuragaNAn vApi sagandharvoragAn api 1026003c yair amitrAn prasahyAjau vazIkRtya jayiSyasi 1026004a tAni divyAni bhadraM te dadAmy astrANi sarvazaH 1026004c daNDacakraM mahad divyaM tava dAsyAmi rAghava 1026005a dharmacakraM tato vIra kAlacakraM tathaiva ca 1026005c viSNucakraM tathAtyugram aindraM cakraM tathaiva ca 1026006a vajram astraM narazreSTha zaivaM zUlavaraM tathA 1026006c astraM brahmaziraz caiva aiSIkam api rAghava 1026006e dadAmi te mahAbAho brAhmam astram anuttamam 1026007a gade dve caiva kAkutstha modakI zikharI ubhe 1026007c pradIpte narazArdUla prayacchAmi nRpAtmaja 1026008a dharmapAzam ahaM rAma kAlapAzaM tathaiva ca 1026008c vAruNaM pAzam astraM ca dadAny aham anuttamam 1026009a azanI dve prayacchAmi zuSkArdre raghunandana 1026010a dadAmi cAstraM painAkam astraM nArAyaNaM tathA 1026010c Agneyam astra dayitaM zikharaM nAma nAmataH 1026011a vAyavyaM prathamaM nAma dadAmi tava rAghava 1026011c astraM hayaziro nAma krauJcam astraM tathaiva ca 1026012a zakti dvayaM ca kAkutstha dadAmi tava cAnagha 1026012c kaGkAlaM musalaM ghoraM kApAlam atha kaGkaNam 1026013a dhArayanty asurA yAni dadAmy etAni sarvazaH 1026013c vaidyAdharaM mahAstraM ca nandanaM nAma nAmataH 1026014a asiratnaM mahAbAho dadAmi nRvarAtmaja 1026014c gAndharvam astraM dayitaM mAnavaM nAma nAmataH 1026015a prasvApanaprazamane dadmi sauraM ca rAghava 1026015c darpaNaM zoSaNaM caiva saMtApanavilApane 1026016a madanaM caiva durdharSaM kandarpadayitaM tathA 1026016c paizAcam astraM dayitaM mohanaM nAma nAmataH 1026016e pratIccha narazArdUla rAjaputra mahAyazaH 1026017a tAmasaM narazArdUla saumanaM ca mahAbalam 1026017c saMvartaM caiva durdharSaM mausalaM ca nRpAtmaja 1026018a satyam astraM mahAbAho tathA mAyAdharaM param 1026018c ghoraM tejaHprabhaM nAma paratejo'pakarSaNam 1026019a somAstraM ziziraM nAma tvASTram astraM sudAmanam 1026019c dAruNaM ca bhagasyApi zIteSum atha mAnavam 1026020a etAn nAma mahAbAho kAmarUpAn mahAbalAn 1026020c gRhANa paramodArAn kSipram eva nRpAtmaja 1026021a sthitas tu prAGmukho bhUtvA zucir nivaratas tadA 1026021c dadau rAmAya suprIto mantragrAmam anuttamam 1026022a japatas tu munes tasya vizvAmitrasya dhImataH 1026022c upatasthur mahArhANi sarvANy astrANi rAghavam 1026023a Ucuz ca muditA rAmaM sarve prAJjalayas tadA 1026023c ime sma paramodAra kiMkarAs tava rAghava 1026024a pratigRhya ca kAkutsthaH samAlabhya ca pANinA 1026024c manasA me bhaviSyadhvam iti tAny abhyacodayat 1026025a tataH prItamanA rAmo vizvAmitraM mahAmunim 1026025c abhivAdya mahAtejA gamanAyopacakrame 1027001a pratigRhya tato 'strANi prahRSTavadanaH zuciH 1027001c gacchann eva ca kAkutstho vizvAmitram athAbravIt 1027002a gRhItAstro 'smi bhagavan durAdharSaH surair api 1027002c astrANAM tv aham icchAmi saMhAraM munipuMgava 1027003a evaM bruvati kAkutsthe vizvAmitro mahAmuniH 1027003c saMhAraM vyAjahArAtha dhRtimAn suvrataH zuciH 1027004a satyavantaM satyakIrtiM dhRSTaM rabhasam eva ca 1027004c pratihArataraM nAma parAGmukham avAGmukham 1027005a lakSAkSaviSamau caiva dRDhanAbhasunAbhakau 1027005c dazAkSazatavaktrau ca dazazIrSazatodarau 1027006a padmanAbhamahAnAbhau dundunAbhasunAbhakau 1027006c jyotiSaM kRzanaM caiva nairAzya vimalAv ubhau 1027007a yaugandharaharidrau ca daityapramathanau tathA 1027007c pitryaM saumanasaM caiva vidhUtamakarAv ubhau 1027008a karavIrakaraM caiva dhanadhAnyau ca rAghava 1027008c kAmarUpaM kAmaruciM moham AvaraNaM tathA 1027009a jRmbhakaM sarvanAbhaM ca santAnavaraNau tathA 1027009c kRzAzvatanayAn rAma bhAsvarAn kAmarUpiNaH 1027010a pratIccha mama bhadraM te pAtrabhUto 'si rAghava 1027010c divyabhAsvaradehAz ca mUrtimantaH sukhapradAH 1027011a rAmaM prAJjalayo bhUtvAbruvan madhurabhASiNaH 1027011c ime sma narazArdUla zAdhi kiM karavAma te 1027012a gamyatAm iti tAn Aha yatheSTaM raghunandanaH 1027012c mAnasAH kAryakAleSu sAhAyyaM me kariSyatha 1027013a atha te rAmam Amantrya kRtvA cApi pradakSiNam 1027013c evam astv iti kAkutstham uktvA jagmur yathAgatam 1027014a sa ca tAn rAghavo jJAtvA vizvAmitraM mahAmunim 1027014c gacchann evAtha madhuraM zlakSNaM vacanam abravIt 1027015a kiM nv etan meghasaMkAzaM parvatasyAvidUrataH 1027015c vRkSaSaNDam ito bhAti paraM kautUhalaM hi me 1027016a darzanIyaM mRgAkIrNaM manoharam atIva ca 1027016c nAnAprakAraiH zakunair valgubhASair alaMkRtam 1027017a niHsRtAH sma munizreSTha kAntArAd romaharSaNAt 1027017c anayA tv avagacchAmi dezasya sukhavattayA 1027018a sarvaM me zaMsa bhagavan kasyAzramapadaM tv idam 1027018c saMprAptA yatra te pApA brahmaghnA duSTacAriNaH 1028001a atha tasyAprameyasya tad vanaM paripRcchataH 1028001c vizvAmitro mahAtejA vyAkhyAtum upacakrame 1028002a eSa pUrvAzramo rAma vAmanasya mahAtmanaH 1028002c siddhAzrama iti khyAtaH siddho hy atra mahAtapAH 1028003a etasminn eva kAle tu rAjA vairocanir baliH 1028003c nirjitya daivatagaNAn sendrAMz ca samarudgaNAn 1028003e kArayAm Asa tad rAjyaM triSu lokeSu vizrutaH 1028004a bales tu yajamAnasya devAH sAgnipurogamAH 1028004c samAgamya svayaM caiva viSNum Ucur ihAzrame 1028005a balir vairocanir viSNo yajate yajJam uttamam 1028005c asamApte kratau tasmin svakAryam abhipadyatAm 1028006a ye cainam abhivartante yAcitAra itas tataH 1028006c yac ca yatra yathAvac ca sarvaM tebhyaH prayacchati 1028007a sa tvaM surahitArthAya mAyAyogam upAzritaH 1028007c vAmanatvaM gato viSNo kuru kalyANam uttamam 1028008a ayaM siddhAzramo nAma prasAdAt te bhaviSyati 1028008c siddhe karmaNi deveza uttiSTha bhagavann itaH 1028009a atha viSNur mahAtejA adityAM samajAyata 1028009c vAmanaM rUpam AsthAya vairocanim upAgamat 1028010a trIn kramAn atha bhikSitvA pratigRhya ca mAnataH 1028010c Akramya lokA&l lokAtmA sarvabhUtahite rataH 1028011a mahendrAya punaH prAdAn niyamya balim ojasA 1028011c trailokyaM sa mahAtejAz cakre zakravazaM punaH 1028012a tenaiSa pUrvam AkrAnta AzramaH zramanAzanaH 1028012c mayApi bhaktyA tasyaiSa vAmanasyopabhujyate 1028013a etam Azramam AyAnti rAkSasA vighnakAriNaH 1028013c atra te puruSavyAghra hantavyA duSTacAriNaH 1028014a adya gacchAmahe rAma siddhAzramam anuttamam 1028014c tad AzramapadaM tAta tavApy etad yathA mama 1028015a taM dRSTvA munayaH sarve siddhAzramanivAsinaH 1028015c utpatyotpatya sahasA vizvAmitram apUjayan 1028016a yathArhaM cakrire pUjAM vizvAmitrAya dhImate 1028016c tathaiva rAjaputrAbhyAm akurvann atithikriyAm 1028017a muhUrtam atha vizrAntau rAjaputrAv ariMdamau 1028017c prAJjalI munizArdUlam UcatU raghunandanau 1028018a adyaiva dIkSAM praviza bhadraM te munipuMgava 1028018c siddhAzramo 'yaM siddhaH syAt satyam astu vacas tava 1028019a evam ukto mahAtejA vizvAmitro mahAmuniH 1028019c praviveza tadA dIkSAM niyato niyatendriyaH 1028020a kumArAv api tAM rAtrim uSitvA susamAhitau 1028020c prabhAtakAle cotthAya vizvAmitram avandatAm 1029001a atha tau dezakAlajJau rAjaputrAv ariMdamau 1029001c deze kAle ca vAkyajJAv abrUtAM kauzikaM vacaH 1029002a bhagavaJ zrotum icchAvo yasmin kAle nizAcarau 1029002c saMrakSaNIyau tau brahman nAtivarteta tatkSaNam 1029003a evaM bruvANau kAkutsthau tvaramANau yuyutsayA 1029003c sarve te munayaH prItAH prazazaMsur nRpAtmajau 1029004a adya prabhRti SaDrAtraM rakSataM rAghavau yuvAm 1029004c dIkSAM gato hy eSa munir maunitvaM ca gamiSyati 1029005a tau tu tad vacanaM zrutvA rAjaputrau yazasvinau 1029005c anidrau SaDahorAtraM tapovanam arakSatAm 1029006a upAsAM cakratur vIrau yattau paramadhanvinau 1029006c rarakSatur munivaraM vizvAmitram ariMdamau 1029007a atha kAle gate tasmin SaSThe 'hani samAgate 1029007c saumitram abravId rAmo yatto bhava samAhitaH 1029008a rAmasyaivaM bruvANasya tvaritasya yuyutsayA 1029008c prajajvAla tato vediH sopAdhyAyapurohitA 1029009a mantravac ca yathAnyAyaM yajJo 'sau saMpravartate 1029009c AkAze ca mahAJ zabdaH prAdur AsId bhayAnakaH 1029010a AvArya gaganaM megho yathA prAvRSi nirgataH 1029010c tathA mAyAM vikurvANau rAkSasAv abhyadhAvatAm 1029011a mArIcaz ca subAhuz ca tayor anucarAs tathA 1029011c Agamya bhImasaMkAzA rudhiraughAn avAsRjan 1029012a tAv Apatantau sahasA dRSTvA rAjIvalocanaH 1029012c lakSmaNaM tv abhisaMprekSya rAmo vacanam abravIt 1029013a pazya lakSmaNa durvRttAn rAkSasAn pizitAzanAn 1029013c mAnavAstrasamAdhUtAn anilena yathAghanAn 1029014a mAnavaM paramodAram astraM paramabhAsvaram 1029014c cikSepa paramakruddho mArIcor asi rAghavaH 1029015a sa tena paramAstreNa mAnavena samAhitaH 1029015c saMpUrNaM yojanazataM kSiptaH sAgarasaMplave 1029016a vicetanaM vighUrNantaM zIteSubalapIDitam 1029016c nirastaM dRzya mArIcaM rAmo lakSmaNam abravIt 1029017a pazya lakSmaNa zIteSuM mAnavaM dharmasaMhitam 1029017c mohayitvA nayaty enaM na ca prANair viyujyate 1029018a imAn api vadhiSyAmi nirghRNAn duSTacAriNaH 1029018c rAkSasAn pApakarmasthAn yajJaghnAn rudhirAzanAn 1029019a vigRhya sumahac cAstram AgneyaM raghunandanaH 1029019c subAhur asi cikSepa sa viddhaH prApatad bhuvi 1029020a zeSAn vAyavyam AdAya nijaghAna mahAyazAH 1029020c rAghavaH paramodAro munInAM mudam Avahan 1029021a sa hatvA rAkSasAn sarvAn yajJaghnAn raghunandanaH 1029021c RSibhiH pUjitas tatra yathendro vijaye purA 1029022a atha yajJe samApte tu vizvAmitro mahAmuniH 1029022c nirItikA dizo dRSTvA kAkutstham idam abravIt 1029023a kRtArtho 'smi mahAbAho kRtaM guruvacas tvayA 1029023c siddhAzramam idaM satyaM kRtaM rAma mahAyazaH 1030001a atha tAM rajanIM tatra kRtArthau rAmalakSaNau 1030001c USatur muditau vIrau prahRSTenAntarAtmanA 1030002a prabhAtAyAM tu zarvaryAM kRtapaurvAhNikakriyau 1030002c vizvAmitram RSIMz cAnyAn sahitAv abhijagmatuH 1030003a abhivAdya munizreSThaM jvalantam iva pAvakam 1030003c Ucatur madhurodAraM vAkyaM madhurabhASiNau 1030004a imau svo munizArdUla kiMkarau samupasthitau 1030004c AjJApaya yatheSTaM vai zAsanaM karavAva kim 1030005a evam ukte tatas tAbhyAM sarva eva maharSayaH 1030005c vizvAmitraM puraskRtya rAmaM vacanam abruvan 1030006a maithilasya narazreSTha janakasya bhaviSyati 1030006c yajJaH paramadharmiSThas tatra yAsyAmahe vayam 1030007a tvaM caiva narazArdUla sahAsmAbhir gamiSyasi 1030007c adbhutaM ca dhanUratnaM tatra tvaM draSTum arhasi 1030008a tad dhi pUrvaM narazreSTha dattaM sadasi daivataiH 1030008c aprameyabalaM ghoraM makhe paramabhAsvaram 1030009a nAsya devA na gandharvA nAsurA na ca rAkSasAH 1030009c kartum AropaNaM zaktA na kathaM cana mAnuSAH 1030010a dhanuSas tasya vIryaM hi jijJAsanto mahIkSitaH 1030010c na zekur AropayituM rAjaputrA mahAbalAH 1030011a tad dhanur narazArdUla maithilasya mahAtmanaH 1030011c tatra drakSyasi kAkutstha yajJaM cAdbhutadarzanam 1030012a tad dhi yajJaphalaM tena maithilenottamaM dhanuH 1030012c yAcitaM narazArdUla sunAbhaM sarvadaivataiH 1030013a evam uktvA munivaraH prasthAnam akarot tadA 1030013c sarSisaMghaH sakAkutstha Amantrya vanadevatAH 1030014a svasti vo 'stu gamiSyAmi siddhaH siddhAzramAd aham 1030014c uttare jAhnavItIre himavantaM ziloccayam 1030015a pradakSiNaM tataH kRtvA siddhAzramam anuttamam 1030015c uttarAM dizam uddizya prasthAtum upacakrame 1030016a taM vrajantaM munivaram anvagAd anusAriNAm 1030016c zakaTI zatamAtraM tu prayANe brahmavAdinAm 1030017a mRgapakSigaNAz caiva siddhAzramanivAsinaH 1030017c anujagmur mahAtmAnaM vizvAmitraM mahAmunim 1030018a te gatvA dUram adhvAnaM lambamAne divAkare 1030018c vAsaM cakrur munigaNAH zoNAkUle samAhitAH 1030019a te 'staM gate dinakare snAtvA hutahutAzanAH 1030019c vizvAmitraM puraskRtya niSedur amitaujasaH 1030020a rAmo 'pi sahasaumitrir munIMs tAn abhipUjya ca 1030020c agrato niSasAdAtha vizvAmitrasya dhImataH 1030021a atha rAmo mahAtejA vizvAmitraM mahAmunim 1030021c papraccha munizArdUlaM kautUhalasamanvitaH 1030022a bhagavan ko nv ayaM dezaH samRddhavanazobhitaH 1030022c zrotum icchAmi bhadraM te vaktum arhasi tattvataH 1030023a codito rAmavAkyena kathayAm Asa suvrataH 1030023c tasya dezasya nikhilam RSimadhye mahAtapAH 1031001a brahmayonir mahAn AsIt kuzo nAma mahAtapAH 1031001c vaidarbhyAM janayAm Asa caturaH sadRzAn sutAn 1031001e kuzAmbaM kuzanAbhaM ca AdhUrtarajasaM vasum 1031002a dIptiyuktAn mahotsAhAn kSatradharmacikIrSayA 1031002c tAn uvAca kuzaH putrAn dharmiSThAn satyavAdinaH 1031002e kriyatAM pAlanaM putrA dharmaM prApsyatha puSkalam 1031003a kuzasya vacanaM zrutvA catvAro lokasaMmatAH 1031003c nivezaM cakrire sarve purANAM nRvarAs tadA 1031004a kuzAmbas tu mahAtejAH kauzAmbIm akarot purIm 1031004c kuzanAbhas tu dharmAtmA paraM cakre mahodayam 1031005a AdhUrtarajaso rAma dharmAraNyaM mahIpatiH 1031005c cakre puravaraM rAjA vasuz cakre girivrajam 1031006a eSA vasumatI rAma vasos tasya mahAtmanaH 1031006c ete zailavarAH paJca prakAzante samantataH 1031007a sumAgadhI nadI ramyA mAgadhAn vizrutAyayau 1031007c paJcAnAM zailamukhyAnAM madhye mAleva zobhate 1031008a saiSA hi mAgadhI rAma vasos tasya mahAtmanaH 1031008c pUrvAbhicaritA rAma sukSetrA sasyamAlinI 1031009a kuzanAbhas tu rAjarSiH kanyAzatam anuttamam 1031009c janayAm Asa dharmAtmA ghRtAcyAM raghunandana 1031010a tAs tu yauvanazAlinyo rUpavatyaH svalaMkRtAH 1031010c udyAnabhUmim Agamya prAvRSIva zatahradAH 1031011a gAyantyo nRtyamAnAz ca vAdayantyaz ca rAghava 1031011c AmodaM paramaM jagmur varAbharaNabhUSitAH 1031012a atha tAz cArusarvAGgyo rUpeNApratimA bhuvi 1031012c udyAnabhUmim Agamya tArA iva ghanAntare 1031013a tAH sarvaguNasaMpannA rUpayauvanasaMyutAH 1031013c dRSTvA sarvAtmako vAyur idaM vacanam abravIt 1031014a ahaM vaH kAmaye sarvA bhAryA mama bhaviSyatha 1031014c mAnuSas tyajyatAM bhAvo dIrgham Ayur avApsyatha 1031015a tasya tad vacanaM zrutvA vAyor akliSTakarmaNaH 1031015c apahAsya tato vAkyaM kanyAzatam athAbravIt 1031016a antaz carasi bhUtAnAM sarveSAM tvaM surottama 1031016c prabhAvajJAz ca te sarvAH kim asmAn avamanyase 1031017a kuzanAbhasutAH sarvAH samarthAs tvAM surottama 1031017c sthAnAc cyAvayituM devaM rakSAmas tu tapo vayam 1031018a mA bhUt sa kAlo durmedhaH pitaraM satyavAdinam 1031018c nAvamanyasva dharmeNa svayaM varam upAsmahe 1031019a pitA hi prabhur asmAkaM daivataM paramaM hi saH 1031019c yasya no dAsyati pitA sa no bhartA bhaviSyati 1031020a tAsAM tad vacanaM zrutvA vAyuH paramakopanaH 1031020c pravizya sarvagAtrANi babhaJja bhagavAn prabhuH 1031021a tAH kanyA vAyunA bhagnA vivizur nRpater gRham 1031021c dRSTvA bhagnAs tadA rAjA saMbhrAnta idam abravIt 1031022a kim idaM kathyatAM putryaH ko dharmam avamanyate 1031022c kubjAH kena kRtAH sarvA veSTantyo nAbhibhASatha 1032001a tasya tad vacanaM zrutvA kuzanAbhasya dhImataH 1032001c zirobhiz caraNau spRSTvA kanyAzatam abhASata 1032002a vAyuH sarvAtmako rAjan pradharSayitum icchati 1032002c azubhaM mArgam AsthAya na dharmaM pratyavekSate 1032003a pitRmatyaH sma bhadraM te svacchande na vayaM sthitAH 1032003c pitaraM no vRNISva tvaM yadi no dAsyate tava 1032004a tena pApAnubandhena vacanaM na pratIcchatA 1032004c evaM bruvantyaH sarvAH sma vAyunA nihatA bhRSam 1032005a tAsAM tad vacanaM zrutvA rAjA paramadhArmikaH 1032005c pratyuvAca mahAtejAH kanyAzatam anuttamam 1032006a kSAntaM kSamAvatAM putryaH kartavyaM sumahat kRtam 1032006c aikamatyam upAgamya kulaM cAvekSitaM mama 1032007a alaMkAro hi nArINAM kSamA tu puruSasya vA 1032007c duSkaraM tac ca vaH kSAntaM tridazeSu vizeSataH 1032008a yAdRzIr vaH kSamA putryaH sarvAsAm avizeSataH 1032008c kSamA dAnaM kSamA yajJaH kSamA satyaM ca putrikAH 1032009a kSamA yazaH kSamA dharmaH kSamAyAM viSThitaM jagat 1032009c visRjya kanyAH kAkutstha rAjA tridazavikramaH 1032010a mantrajJo mantrayAm Asa pradAnaM saha mantribhiH 1032010c deze kAle pradAnasya sadRze pratipAdanam 1032011a etasminn eva kAle tu cUlI nAma mahAmuniH 1032011c UrdhvaretAH zubhAcAro brAhmaM tapa upAgamat 1032012a tapyantaM tam RSiM tatra gandharvI paryupAsate 1032012c somadA nAma bhadraM te UrmilA tanayA tadA 1032013a sA ca taM praNatA bhUtvA zuzrUSaNaparAyaNA 1032013c uvAsa kAle dharmiSThA tasyAs tuSTo 'bhavad guruH 1032014a sa ca tAM kAlayogena provAca raghunandana 1032014c parituSTo 'smi bhadraM te kiM karomi tava priyam 1032015a parituSTaM muniM jJAtvA gandharvI madhurasvaram 1032015c uvAca paramaprItA vAkyajJA vAkyakovidam 1032016a lakSmyA samudito brAhmyA brahmabhUto mahAtapAH 1032016c brAhmeNa tapasA yuktaM putram icchAmi dhArmikam 1032017a apatiz cAsmi bhadraM te bhAryA cAsmi na kasya cit 1032017c brAhmeNopagatAyAz ca dAtum arhasi me sutam 1032018a tasyAH prasanno brahmarSir dadau putram anuttamam 1032018c brahmadatta iti khyAtaM mAnasaM cUlinaH sutam 1032019a sa rAjA brahmadattas tu purIm adhyavasat tadA 1032019c kAmpilyAM parayA lakSmyA devarAjo yathA divam 1032020a sa buddhiM kRtavAn rAjA kuzanAbhaH sudhArmikaH 1032020c brahmadattAya kAkutstha dAtuM kanyAzataM tadA 1032021a tam AhUya mahAtejA brahmadattaM mahIpatiH 1032021c dadau kanyAzataM rAjA suprItenAntarAtmanA 1032022a yathAkramaM tataH pANiM jagrAha raghunandana 1032022c brahmadatto mahI pAlas tAsAM devapatir yathA 1032023a spRSTamAtre tataH pANau vikubjA vigatajvarAH 1032023c yuktAH paramayA lakSmyA babhuH kanyAzataM tadA 1032024a sa dRSTvA vAyunA muktAH kuzanAbho mahIpatiH 1032024c babhUva paramaprIto harSaM lebhe punaH punaH 1032025a kRtodvAhaM tu rAjAnaM brahmadattaM mahIpatiH 1032025c sadAraM preSayAm Asa sopAdhyAya gaNaM tadA 1032026a somadApi susaMhRSTA putrasya sadRzIM kriyAm 1032026c yathAnyAyaM ca gandharvI snuSAs tAH pratyanandata 1033001a kRtodvAhe gate tasmin brahmadatte ca rAghava 1033001c aputraH putralAbhAya pautrIm iSTim akalpayat 1033002a iSTyAM tu vartamAnAyAM kuzanAbhaM mahIpatim 1033002c uvAca paramaprItaH kuzo brahmasutas tadA 1033003a putras te sadRzaH putra bhaviSyati sudhArmikaH 1033003c gAdhiM prApsyasi tena tvaM kIrtiM loke ca zAzvatIm 1033004a evam uktvA kuzo rAma kuzanAbhaM mahIpatim 1033004c jagAmAkAzam Avizya brahmalokaM sanAtanam 1033005a kasya cit tv atha kAlasya kuzanAbhasya dhImataH 1033005c jajJe paramadharmiSTho gAdhir ity eva nAmataH 1033006a sa pitA mama kAkutstha gAdhiH paramadhArmikaH 1033006c kuzavaMzaprasUto 'smi kauziko raghunandana 1033007a pUrvajA bhaginI cApi mama rAghava suvratA 1033007c nAmnA satyavatI nAma RcIke pratipAditA 1033008a sazarIrA gatA svargaM bhartAram anuvartinI 1033008c kauzikI paramodArA sA pravRttA mahAnadI 1033009a divyA puNyodakA ramyA himavantam upAzritA 1033009c lokasya hitakAmArthaM pravRttA bhaginI mama 1033010a tato 'haM himavatpArzve vasAmi niyataH sukham 1033010c bhaginyAH snehasaMyuktaH kauzikyA raghunandana 1033011a sA tu satyavatI puNyA satye dharme pratiSThitA 1033011c pativratA mahAbhAgA kauzikI saritAM varA 1033012a ahaM hi niyamAd rAma hitvA tAM samupAgataH 1033012c siddhAzramam anuprApya siddho 'smi tava tejasA 1033013a eSA rAma mamotpattiH svasya vaMzasya kIrtitA 1033013c dezasya ca mahAbAho yan mAM tvaM paripRcchasi 1033014a gato 'rdharAtraH kAkutstha kathAH kathayato mama 1033014c nidrAm abhyehi bhadraM te mA bhUd vighno 'dhvanIha naH 1033015a niSpandAs taravaH sarve nilInA mRgapakSiNaH 1033015c naizena tamasA vyAptA dizaz ca raghunandana 1033016a zanair viyujyate saMdhyA nabho netrair ivAvRtam 1033016c nakSatratArAgahanaM jyotirbhir avabhAsate 1033017a uttiSThati ca zItAMzuH zazI lokatamonudaH 1033017c hlAdayan prANinAM loke manAMsi prabhayA vibho 1033018a naizAni sarvabhUtAni pracaranti tatas tataH 1033018c yakSarAkSasasaMghAz ca raudrAz ca pizitAzanAH 1033019a evam uktvA mahAtejA virarAma mahAmuniH 1033019c sAdhu sAdhv iti taM sarve munayo hy abhyapUjayan 1033020a rAmo 'pi saha saumitriH kiM cid AgatavismayaH 1033020c prazasya munizArdUlaM nidrAM samupasevate 1034001a upAsya rAtrizeSaM tu zoNAkUle maharSibhiH 1034001c nizAyAM suprabhAtAyAM vizvAmitro 'bhyabhASata 1034002a suprabhAtA nizA rAma pUrvA saMdhyA pravartate 1034002c uttiSThottiSTha bhadraM te gamanAyAbhirocaya 1034003a tac chrutvA vacanaM tasya kRtvA paurvAhNikIM kriyAm 1034003c gamanaM rocayAm Asa vAkyaM cedam uvAca ha 1034004a ayaM zoNaH zubhajalo gAdhaH pulinamaNDitaH 1034004c katareNa pathA brahman saMtariSyAmahe vayam 1034005a evam uktas tu rAmeNa vizvAmitro 'bravId idam 1034005c eSa panthA mayoddiSTo yena yAnti maharSayaH 1034006a te gatvA dUram adhvAnaM gate 'rdhadivase tadA 1034006c jAhnavIM saritAM zreSThAM dadRzur munisevitAm 1034007a tAM dRSTvA puNyasalilAM haMsasArasasevitAm 1034007c babhUvur muditAH sarve munayaH saharAghavAH 1034007e tasyAs tIre tataz cakrus te AvAsaparigraham 1034008a tataH snAtvA yathAnyAyaM saMtarpya pitRdevatAH 1034008c hutvA caivAgnihotrANi prAzya cAmRtavad dhaviH 1034009a vivizur jAhnavItIre zucau muditamAnasAH 1034009c vizvAmitraM mahAtmAnaM parivArya samantataH 1034010a saMprahRSTamanA rAmo vizvAmitram athAbravIt 1034010c bhagavaJ zrotum icchAmi gaGgAM tripathagAM nadIm 1034010e trailokyaM katham Akramya gatA nadanadIpatim 1034011a codito rAma vAkyena vizvAmitro mahAmuniH 1034011c vRddhiM janma ca gaGgAyA vaktum evopacakrame 1034012a zailendro himavAn nAma dhAtUnAm Akaro mahAn 1034012c tasya kanyA dvayaM rAma rUpeNApratimaM bhuvi 1034013a yA meruduhitA rAma tayor mAtA sumadhyamA 1034013c nAmnA menA manojJA vai patnI himavataH priyA 1034014a tasyAM gaGgeyam abhavaj jyeSThA himavataH sutA 1034014c umA nAma dvitIyAbhUt kanyA tasyaiva rAghava 1034015a atha jyeSThAM surAH sarve devatArthacikIrSayA 1034015c zailendraM varayAm Asur gaGgAM tripathagAM nadIm 1034016a dadau dharmeNa himavAMs tanayAM lokapAvanIm 1034016c svacchandapathagAM gaGgAM trailokyahitakAmyayA 1034017a pratigRhya trilokArthaM trilokahitakAriNaH 1034017c gaGgAm AdAya te 'gacchan kRtArthenAntarAtmanA 1034018a yA cAnyA zailaduhitA kanyAsId raghunandana 1034018c ugraM sA vratam AsthAya tapas tepe tapodhanA 1034019a ugreNa tapasA yuktAM dadau zailavaraH sutAm 1034019c rudrAyApratirUpAya umAM lokanamaskRtAm 1034020a ete te zaila rAjasya sute lokanamaskRte 1034020c gaGgA ca saritAM zreSThA umA devI ca rAghava 1034021a etat te dharmam AkhyAtaM yathA tripathagA nadI 1034021c khaM gatA prathamaM tAta gatiM gatimatAM vara 1035001a ukta vAkye munau tasminn ubhau rAghavalakSmaNau 1035001c pratinandya kathAM vIrAv Ucatur munipuMgavam 1035002a dharmayuktam idaM brahman kathitaM paramaM tvayA 1035002c duhituH zailarAjasya jyeSThAya vaktum arhasi 1035003a vistaraM vistarajJo 'si divyamAnuSasaMbhavam 1035003c trIn patho hetunA kena pAvayel lokapAvanI 1035004a kathaM gaGgAM tripathagA vizrutA sariduttamA 1035004c triSu lokeSu dharmajJa karmabhiH kaiH samanvitA 1035005a tathA bruvati kAkutsthe vizvAmitras tapodhanaH 1035005c nikhilena kathAM sarvAm RSimadhye nyavedayat 1035006a purA rAma kRtodvAhaH zitikaNTho mahAtapAH 1035006c dRSTvA ca spRhayA devIM maithunAyopacakrame 1035007a zitikaNThasya devasya divyaM varSazataM gatam 1035007c na cApi tanayo rAma tasyAm AsIt paraMtapa 1035008a tato devAH samudvignAH pitAmahapurogamAH 1035008c yad ihotpadyate bhUtaM kas tat pratisahiSyate 1035009a abhigamya surAH sarve praNipatyedam abruvan 1035009c devadeva mahAdeva lokasyAsya hite rata 1035009e surANAM praNipAtena prasAdaM kartum arhasi 1035010a na lokA dhArayiSyanti tava tejaH surottama 1035010c brAhmeNa tapasA yukto devyA saha tapaz cara 1035011a trailokyahitakAmArthaM tejas tejasi dhAraya 1035011c rakSa sarvAn imA&l lokAn nAlokaM kartum arhasi 1035012a devatAnAM vacaH zrutvA sarvalokamahezvaraH 1035012c bADham ity abravIt sarvAn punaz cedam uvAca ha 1035013a dhArayiSyAmy ahaM tejas tejasy eva sahomayA 1035013c tridazAH pRthivI caiva nirvANam adhigacchatu 1035014a yad idaM kSubhitaM sthAnAn mama tejo hy anuttamam 1035014c dhArayiSyati kas tan me bruvantu surasattamAH 1035015a evam uktAs tato devAH pratyUcur vRSabhadhvajam 1035015c yat tejaH kSubhitaM hy etat tad dharA dhArayiSyati 1035016a evam uktaH surapatiH pramumoca mahItale 1035016c tejasA pRthivI yena vyAptA sagirikAnanA 1035017a tato devAH punar idam Ucuz cAtha hutAzanam 1035017c praviza tvaM mahAtejo raudraM vAyusamanvitaH 1035018a tad agninA punar vyAptaM saMjAtaH zvetaparvataH 1035018c divyaM zaravaNaM caiva pAvakAdityasaMnibham 1035018e yatra jAto mahAtejAH kArtikeyo 'gnisaMbhavaH 1035019a athomAM ca zivaM caiva devAH sarSi gaNAs tadA 1035019c pUjayAm Asur atyarthaM suprItamanasas tataH 1035020a atha zaila sutA rAma tridazAn idam abravIt 1035020c samanyur azapat sarvAn krodhasaMraktalocanA 1035021a yasmAn nivAritA caiva saMgatA putrakAmyayA 1035021c apatyaM sveSu dAreSu notpAdayitum arhatha 1035021e adya prabhRti yuSmAkam aprajAH santu patnayaH 1035022a evam uktvA surAn sarvAJ zazApa pRthivIm api 1035022c avane naikarUpA tvaM bahubhAryA bhaviSyasi 1035023a na ca putrakRtAM prItiM matkrodhakaluSI kRtA 1035023c prApsyasi tvaM sudurmedhe mama putram anicchatI 1035024a tAn sarvAn vrIDitAn dRSTvA surAn surapatis tadA 1035024c gamanAyopacakrAma dizaM varuNapAlitAm 1035025a sa gatvA tapa AtiSThat pArzve tasyottare gireH 1035025c himavatprabhave zRGge saha devyA mahezvaraH 1035026a eSa te vistaro rAma zailaputryA niveditaH 1035026c gaGgAyAH prabhavaM caiva zRNu me sahalakSmaNaH 1036001a tapyamAne tapo deve devAH sarSigaNAH purA 1036001c senApatim abhIpsantaH pitAmaham upAgaman 1036002a tato 'bruvan surAH sarve bhagavantaM pitAmaham 1036002c praNipatya zubhaM vAkyaM sendrAH sAgnipurogamAH 1036003a yo naH senApatir deva datto bhagavatA purA 1036003c sa tapaH param AsthAya tapyate sma sahomayA 1036004a yad atrAnantaraM kAryaM lokAnAM hitakAmyayA 1036004c saMvidhatsva vidhAnajJa tvaM hi naH paramA gatiH 1036005a devatAnAM vacaH zrutvA sarvalokapitAmahaH 1036005c sAntvayan madhurair vAkyais tridazAn idam abravIt 1036006a zailaputryA yad uktaM tan na prajAsyatha patniSu 1036006c tasyA vacanam akliSTaM satyam eva na saMzayaH 1036007a iyam AkAzagA gaGgA yasyAM putraM hutAzanaH 1036007c janayiSyati devAnAM senApatim ariMdamam 1036008a jyeSThA zailendraduhitA mAnayiSyati taM sutam 1036008c umAyAs tad bahumataM bhaviSyati na saMzayaH 1036009a tac chrutvA vacanaM tasya kRtArthA raghunandana 1036009c praNipatya surAH sarve pitAmaham apUjayan 1036010a te gatvA parvataM rAma kailAsaM dhAtumaNDitam 1036010c agniM niyojayAm AsuH putrArthaM sarvadevatAH 1036011a devakAryam idaM deva samAdhatsva hutAzana 1036011c zailaputryAM mahAtejo gaGgAyAM teja utsRja 1036012a devatAnAM pratijJAya gaGgAm abhyetya pAvakaH 1036012c garbhaM dhAraya vai devi devatAnAm idaM priyam 1036013a ity etad vacanaM zrutvA divyaM rUpam adhArayat 1036013c sa tasyA mahimAM dRSTvA samantAd avakIryata 1036014a samantatas tadA devIm abhyaSiJcata pAvakaH 1036014c sarvasrotAMsi pUrNAni gaGgAyA raghunandana 1036015a tam uvAca tato gaGgA sarvadevapurohitam 1036015c azaktA dhAraNe deva tava tejaH samuddhatam 1036015e dahyamAnAgninA tena saMpravyathitacetanA 1036016a athAbravId idaM gaGgAM sarvadevahutAzanaH 1036016c iha haimavate pAde garbho 'yaM saMnivezyatAm 1036017a zrutvA tv agnivaco gaGgA taM garbham atibhAsvaram 1036017c utsasarja mahAtejAH srotobhyo hi tadAnagha 1036018a yad asyA nirgataM tasmAt taptajAmbUnadaprabham 1036018c kAJcanaM dharaNIM prAptaM hiraNyam amalaM zubham 1036019a tAmraM kArSNAyasaM caiva taikSNyAd evAbhijAyata 1036019c malaM tasyAbhavat tatra trapusIsakam eva ca 1036020a tad etad dharaNIM prApya nAnAdhAtur avardhata 1036021a nikSiptamAtre garbhe tu tejobhir abhiraJjitam 1036021c sarvaM parvatasaMnaddhaM sauvarNam abhavad vanam 1036022a jAtarUpam iti khyAtaM tadA prabhRti rAghava 1036022c suvarNaM puruSavyAghra hutAzanasamaprabham 1036023a taM kumAraM tato jAtaM sendrAH sahamarudgaNAH 1036023c kSIrasaMbhAvanArthAya kRttikAH samayojayan 1036024a tAH kSIraM jAtamAtrasya kRtvA samayam uttamam 1036024c daduH putro 'yam asmAkaM sarvAsAm iti nizcitAH 1036025a tatas tu devatAH sarvAH kArtikeya iti bruvan 1036025c putras trailokya vikhyAto bhaviSyati na saMzayaH 1036026a teSAM tad vacanaM zrutvA skannaM garbhaparisrave 1036026c snApayan parayA lakSmyA dIpyamAnam ivAnalam 1036027a skanda ity abruvan devAH skannaM garbhaparisravAt 1036027c kArtikeyaM mahAbhAgaM kAkutsthajvalanopamam 1036028a prAdurbhUtaM tataH kSIraM kRttikAnAm anuttamam 1036028c SaNNAM SaDAnano bhUtvA jagrAha stanajaM payaH 1036029a gRhItvA kSIram ekAhnA sukumAra vapus tadA 1036029c ajayat svena vIryeNa daityasainyagaNAn vibhuH 1036030a surasenAgaNapatiM tatas tam amaladyutim 1036030c abhyaSiJcan suragaNAH sametyAgnipurogamAH 1036031a eSa te rAma gaGgAyA vistaro 'bhihito mayA 1036031c kumArasaMbhavaz caiva dhanyaH puNyas tathaiva ca 1037001a tAM kathAM kauziko rAme nivedya madhurAkSaram 1037001c punar evAparaM vAkyaM kAkutstham idam abravIt 1037002a ayodhyAdhipatiH zUraH pUrvam AsIn narAdhipaH 1037002c sagaro nAma dharmAtmA prajAkAmaH sa cAprajaH 1037003a vaidarbhaduhitA rAma kezinI nAma nAmataH 1037003c jyeSThA sagarapatnI sA dharmiSThA satyavAdinI 1037004a ariSTanemiduhitA rUpeNApratimA bhuvi 1037004c dvitIyA sagarasyAsIt patnI sumatisaMjJitA 1037005a tAbhyAM saha tadA rAjA patnIbhyAM taptavAMs tapaH 1037005c himavantaM samAsAdya bhRguprasravaNe girau 1037006a atha varSa zate pUrNe tapasArAdhito muniH 1037006c sagarAya varaM prAdAd bhRguH satyavatAM varaH 1037007a apatyalAbhaH sumahAn bhaviSyati tavAnagha 1037007c kIrtiM cApratimAM loke prApsyase puruSarSabha 1037008a ekA janayitA tAta putraM vaMzakaraM tava 1037008c SaSTiM putrasahasrANi aparA janayiSyati 1037009a bhASamANaM naravyAghraM rAjapatnyau prasAdya tam 1037009c UcatuH paramaprIte kRtAJjalipuTe tadA 1037010a ekaH kasyAH suto brahman kA bahUJ janayiSyati 1037010c zrotum icchAvahe brahman satyam astu vacas tava 1037011a tayos tad vacanaM zrutvA bhRguH parama dhArmikaH 1037011c uvAca paramAM vANIM svacchando 'tra vidhIyatAm 1037012a eko vaMzakaro vAstu bahavo vA mahAbalAH 1037012c kIrtimanto mahotsAhAH kA vA kaM varam icchati 1037013a munes tu vacanaM zrutvA kezinI raghunandana 1037013c putraM vaMzakaraM rAma jagrAha nRpasaMnidhau 1037014a SaSTiM putrasahasrANi suparNabhaginI tadA 1037014c mahotsAhAn kIrtimato jagrAha sumatiH sutAn 1037015a pradakSiNam RSiM kRtvA zirasAbhipraNamya ca 1037015c jagAma svapuraM rAjA sabhAryA raghunandana 1037016a atha kAle gate tasmiJ jyeSThA putraM vyajAyata 1037016c asamaJja iti khyAtaM kezinI sagarAtmajam 1037017a sumatis tu naravyAghra garbhatumbaM vyajAyata 1037017c SaSTiH putrasahasrANi tumbabhedAd viniHsRtAH 1037018a ghRtapUrNeSu kumbheSu dhAtryas tAn samavardhayan 1037018c kAlena mahatA sarve yauvanaM pratipedire 1037019a atha dIrgheNa kAlena rUpayauvanazAlinaH 1037019c SaSTiH putrasahasrANi sagarasyAbhavaMs tadA 1037020a sa ca jyeSTho narazreSTha sagarasyAtmasaMbhavaH 1037020c bAlAn gRhItvA tu jale sarayvA raghunandana 1037020e prakSipya prahasan nityaM majjatas tAn nirIkSya vai 1037021a paurANAm ahite yuktaH pitrA nirvAsitaH purAt 1037022a tasya putro 'MzumAn nAma asamaJjasya vIryavAn 1037022c saMmataH sarvalokasya sarvasyApi priyaMvadaH 1037023a tataH kAlena mahatA matiH samabhijAyata 1037023c sagarasya narazreSTha yajeyam iti nizcitA 1037024a sa kRtvA nizcayaM rAjA sopAdhyAyagaNas tadA 1037024c yajJakarmaNi vedajJo yaSTuM samupacakrame 1038001a vizvAmitravacaH zrutvA kathAnte raghunandana 1038001c uvAca paramaprIto muniM dIptam ivAnalam 1038002a zrotum ichAmi bhadraM te vistareNa kathAm imAm 1038002c pUrvako me kathaM brahman yajJaM vai samupAharat 1038003a vizvAmitras tu kAkutstham uvAca prahasann iva 1038003c zrUyatAM vistaro rAma sagarasya mahAtmanaH 1038004a zaMkarazvazuro nAma himavAn acalottamaH 1038004c vindhyaparvatam AsAdya nirIkSete parasparam 1038005a tayor madhye pravRtto 'bhUd yajJaH sa puruSottama 1038005c sa hi dezo naravyAghra prazasto yajJakarmaNi 1038006a tasyAzvacaryAM kAkutstha dRDhadhanvA mahArathaH 1038006c aMzumAn akarot tAta sagarasya mate sthitaH 1038007a tasya parvaNi taM yajJaM yajamAnasya vAsavaH 1038007c rAkSasIM tanum AsthAya yajJiyAzvam apAharat 1038008a hriyamANe tu kAkutstha tasminn azve mahAtmanaH 1038008c upAdhyAya gaNAH sarve yajamAnam athAbruvan 1038009a ayaM parvaNi vegena yajJiyAzvo 'panIyate 1038009c hartAraM jahi kAkutstha hayaz caivopanIyatAm 1038010a yajJac chidraM bhavaty etat sarveSAm azivAya naH 1038010c tat tathA kriyatAM rAjan yathAchidraH kratur bhavet 1038011a upAdhyAya vacaH zrutvA tasmin sadasi pArthivaH 1038011c SaSTiM putrasahasrANi vAkyam etad uvAca ha 1038012a gatiM putrA na pazyAmi rakSasAM puruSarSabhAH 1038012c mantrapUtair mahAbhAgair Asthito hi mahAkratuH 1038013a tad gacchata vicinvadhvaM putrakA bhadram astu vaH 1038013c samudramAlinIM sarvAM pRthivIm anugacchata 1038014a ekaikaM yojanaM putrA vistAram abhigacchata 1038015a yAvat turagasaMdarzas tAvat khanata medinIm 1038015c tam eva hayahartAraM mArgamANA mamAjJayA 1038016a dIkSitaH pautrasahitaH sopAdhyAyagaNo hy aham 1038016c iha sthAsyAmi bhadraM vo yAvat turagadarzanam 1038017a ity uktvA hRSTamanaso rAjaputrA mahAbalAH 1038017c jagmur mahItalaM rAma pitur vacanayantritAH 1038018a yojanAyAm avistAram ekaiko dharaNItalam 1038018c bibhiduH puruSavyAghra vajrasparzasamair bhujaiH 1038019a zUlair azanikalpaiz ca halaiz cApi sudAruNaiH 1038019c bhidyamAnA vasumatI nanAda raghunandana 1038020a nAgAnAM vadhyamAnAnAm asurANAM ca rAghava 1038020c rAkSasAnAM ca durdharSaH sattvAnAM ninado 'bhavat 1038021a yojanAnAM sahasrANi SaSTiM tu raghunandana 1038021c bibhidur dharaNIM vIrA rasAtalam anuttamam 1038022a evaM parvatasaMbAdhaM jambUdvIpaM nRpAtmajAH 1038022c khananto nRpazArdUla sarvataH paricakramuH 1038023a tato devAH sagandharvAH sAsurAH sahapannagAH 1038023c saMbhrAntamanasaH sarve pitAmaham upAgaman 1038024a te prasAdya mahAtmAnaM viSaNNavadanAs tadA 1038024c UcuH paramasaMtrastAH pitAmaham idaM vacaH 1038025a bhagavan pRthivI sarvA khanyate sagarAtmajaiH 1038025c bahavaz ca mahAtmAno vadhyante jalacAriNaH 1038026a ayaM yajJahano 'smAkam anenAzvo 'panIyate 1038026c iti te sarvabhUtAni nighnanti sagarAtmajaH 1039001a devatAnAM vacaH zrutvA bhagavAn vai pitAmahaH 1039001c pratyuvAca susaMtrastAn kRtAntabalamohitAn 1039002a yasyeyaM vasudhA kRtsnA vAsudevasya dhImataH 1039002c kApilaM rUpam AsthAya dhArayaty anizaM dharAm 1039003a pRthivyAz cApi nirbhedo dRSTa eva sanAtanaH 1039003c sagarasya ca putrANAM vinAzo 'dIrghajIvinAm 1039004a pitAmahavacaH zrutvA trayas triMzad ariMdamaH 1039004c devAH paramasaMhRSTAH punar jagmur yathAgatam 1039005a sagarasya ca putrANAM prAdur AsIn mahAtmanAm 1039005c pRthivyAM bhidyamAnAyAM nirghAtasamanisvanaH 1039006a tato bhittvA mahIM sarvAM kRtvA cApi pradakSiNam 1039006c sahitAH sagarAH sarve pitaraM vAkyam abruvan 1039007a parikrAntA mahI sarvA sattvavantaz ca sUditAH 1039007c devadAnavarakSAMsi pizAcoragakiMnarAH 1039008a na ca pazyAmahe 'zvaM tam azvahartAram eva ca 1039008c kiM kariSyAma bhadraM te buddhir atra vicAryatAm 1039009a teSAM tad vacanaM zrutvA putrANAM rAjasattamaH 1039009c samanyur abravId vAkyaM sagaro raghunandana 1039010a bhUyaH khanata bhadraM vo nirbhidya vasudhAtalam 1039010c azvahartAram AsAdya kRtArthAz ca nivartatha 1039011a pitur vacanam AsthAya sagarasya mahAtmanaH 1039011c SaSTiH putrasahasrANi rasAtalam abhidravan 1039012a khanyamAne tatas tasmin dadRzuH parvatopamam 1039012c dizAgajaM virUpAkSaM dhArayantaM mahItalam 1039013a saparvatavanAM kRtsnAM pRthivIM raghunandana 1039013c zirasA dhArayAm Asa virUpAkSo mahAgajaH 1039014a yadA parvaNi kAkutstha vizramArthaM mahAgajaH 1039014c khedAc cAlayate zIrSaM bhUmikampas tadhA bhavet 1039015a taM te pradakSiNaM kRtvA dizApAlaM mahAgajam 1039015c mAnayanto hi te rAma jagmur bhittvA rasAtalam 1039016a tataH pUrvAM dizaM bhittvA dakSiNAM bibhiduH punaH 1039016c dakSiNasyAm api dizi dadRzus te mahAgajam 1039017a mahApadmaM mahAtmAnaM sumahAparvatopamam 1039017c zirasA dhArayantaM te vismayaM jagmur uttamam 1039018a tataH pradakSiNaM kRtvA sagarasya mahAtmanaH 1039018c SaSTiH putrasahasrANi pazcimAM bibhidur dizam 1039019a pazcimAyAm api dizi mahAntam acalopamam 1039019c dizAgajaM saumanasaM dadRzus te mahAbalAH 1039020a taM te pradakSiNaM kRtvA pRSTvA cApi nirAmayam 1039020c khanantaH samupakrAntA dizaM somavatIM tadA 1039021a uttarasyAM raghuzreSTha dadRzur himapANDuram 1039021c bhadraM bhadreNa vapuSA dhArayantaM mahIm imAm 1039022a samAlabhya tataH sarve kRtvA cainaM pradakSiNam 1039022c SaSTiH putrasahasrANi bibhidur vasudhAtalam 1039023a tataH prAguttarAM gatvA sAgarAH prathitAM dizam 1039023c roSAd abhyakhanan sarve pRthivIM sagarAtmajAH 1039024a dadRzuH kapilaM tatra vAsudevaM sanAtanam 1039024c hayaM ca tasya devasya carantam avidUrataH 1039025a te taM yajJahanaM jJAtvA krodhaparyAkulekSaNAH 1039025c abhyadhAvanta saMkruddhAs tiSTha tiSTheti cAbruvan 1039026a asmAkaM tvaM hi turagaM yajJiyaM hRtavAn asi 1039026c durmedhas tvaM hi saMprAptAn viddhi naH sagarAtmajAn 1039027a zrutvA tad vacanaM teSAM kapilo raghunandana 1039027c roSeNa mahatAviSTo huMkAram akarot tadA 1039028a tatas tenAprameyena kapilena mahAtmanA 1039028c bhasmarAzIkRtAH sarve kAkutstha sagarAtmajAH 1040001a putrAMz ciragatAJ jJAtvA sagaro raghunandana 1040001c naptAram abravId rAjA dIpyamAnaM svatejasA 1040002a zUraz ca kRtavidyaz ca pUrvais tulyo 'si tejasA 1040002c pitqNAM gatim anviccha yena cAzvo 'pahAritaH 1040003a antarbhaumAni sattvAni vIryavanti mahAnti ca 1040003c teSAM tvaM pratighAtArthaM sAsiM gRhNISva kArmukam 1040004a abhivAdyAbhivAdyAMs tvaM hatvA vighnakarAn api 1040004c siddhArthaH saMnivartasva mama yajJasya pAragaH 1040005a evam ukto 'MzumAn samyak sagareNa mahAtmanA 1040005c dhanur AdAya khaDgaM ca jagAma laghuvikramaH 1040006a sa khAtaM pitRbhir mArgam antarbhaumaM mahAtmabhiH 1040006c prApadyata narazreSTha tena rAjJAbhicoditaH 1040007a daityadAnavarakSobhiH pizAcapatagoragaiH 1040007c pUjyamAnaM mahAtejA dizAgajam apazyata 1040008a sa taM pradakSiNaM kRtvA pRSTvA caiva nirAmayam 1040008c pitqn sa paripapraccha vAjihartAram eva ca 1040009a dizAgajas tu tac chrutvA prItyAhAMzumato vacaH 1040009c AsamaJjakRtArthas tvaM sahAzvaH zIghram eSyasi 1040010a tasya tad vacanaM zrutvA sarvAn eva dizAgajAn 1040010c yathAkramaM yathAnyAyaM praSTuM samupacakrame 1040011a taiz ca sarvair dizApAlair vAkyajJair vAkyakovidaiH 1040011c pUjitaH sahayaz caiva gantAsIty abhicoditaH 1040012a teSAM tad vacanaM zrutvA jagAma laghuvikramaH 1040012c bhasmarAzIkRtA yatra pitaras tasya sAgarAH 1040013a sa duHkhavazam Apannas tv asamaJjasutas tadA 1040013c cukroza paramArtas tu vadhAt teSAM suduHkhitaH 1040014a yajJiyaM ca hayaM tatra carantam avidUrataH 1040014c dadarza puruSavyAghro duHkhazokasamanvitaH 1040015a dadarza puruSavyAghro kartukAmo jalakriyAm 1040015c salilArthI mahAtejA na cApazyaj jalAzayam 1040016a visArya nipuNAM dRSTiM tato 'pazyat khagAdhipam 1040016c pitqNAM mAtulaM rAma suparNam anilopamam 1040017a sa cainam abravId vAkyaM vainateyo mahAbalaH 1040017c mA zucaH puruSavyAghra vadho 'yaM lokasaMmataH 1040018a kapilenAprameyena dagdhA hIme mahAbalAH 1040018c salilaM nArhasi prAjJa dAtum eSAM hi laukikam 1040019a gaGgA himavato jyeSThA duhitA puruSarSabha 1040019c bhasmarAzIkRtAn etAn pAvayel lokapAvanI 1040020a tayA klinnam idaM bhasma gaGgayA lokakAntayA 1040020c SaSTiM putrasahasrANi svargalokaM nayiSyati 1040021a gaccha cAzvaM mahAbhAga saMgRhya puruSarSabha 1040021c yajJaM paitAmahaM vIra nirvartayitum arhasi 1040022a suparNavacanaM zrutvA so 'MzumAn ativIryavAn 1040022c tvaritaM hayam AdAya punar AyAn mahAyazAH 1040023a tato rAjAnam AsAdya dIkSitaM raghunandana 1040023c nyavedayad yathAvRttaM suparNavacanaM tathA 1040024a tac chrutvA ghorasaMkAzaM vAkyam aMzumato nRpaH 1040024c yajJaM nirvartayAm Asa yathAkalpaM yathAvidhi 1040025a svapuraM cAgamac chrImAn iSTayajJo mahIpatiH 1040025c gaGgAyAz cAgame rAjA nizcayaM nAdhyagacchata 1040026a agatvA nizcayaM rAjA kAlena mahatA mahAn 1040026c triMzadvarSasahasrANi rAjyaM kRtvA divaM gataH 1041001a kAladharmaM gate rAma sagare prakRtIjanAH 1041001c rAjAnaM rocayAm Asur aMzumantaM sudhArmikam 1041002a sa rAjA sumahAn AsId aMzumAn raghunandana 1041002c tasya putro mahAn AsId dilIpa iti vizrutaH 1041003a tasmin rAjyaM samAvezya dilIpe raghunandana 1041003c himavacchikhare ramye tapas tepe sudAruNam 1041004a dvAtriMzac ca sahasrANi varSANi sumahAyazAH 1041004c tapovanagato rAjA svargaM lebhe tapodhanaH 1041005a dilIpas tu mahAtejAH zrutvA paitAmahaM vadham 1041005c duHkhopahatayA buddhyA nizcayaM nAdhyagacchata 1041006a kathaM gaGgAvataraNaM kathaM teSAM jalakriyA 1041006c tArayeyaM kathaM caitAn iti cintA paro 'bhavat 1041007a tasya cintayato nityaM dharmeNa viditAtmanaH 1041007c putro bhagIratho nAma jajJe paramadhArmikaH 1041008a dilIpas tu mahAtejA yajJair bahubhir iSTavAn 1041008c triMzadvarSasahasrANi rAjA rAjyam akArayat 1041009a agatvA nizcayaM rAjA teSAm uddharaNaM prati 1041009c vyAdhinA narazArdUla kAladharmam upeyivAn 1041010a indralokaM gato rAjA svArjitenaiva karmaNA 1041010c rAjye bhagIrathaM putram abhiSicya nararSabhaH 1041011a bhagIrathas tu rAjarSir dhArmiko raghunandana 1041011c anapatyo mahAtejAH prajAkAmaH sa cAprajaH 1041012a sa tapo dIrgham AtiSThad gokarNe raghunandana 1041012c UrdhvabAhuH paJcatapA mAsAhAro jitendriyaH 1041013a tasya varSasahasrANi ghore tapasi tiSThataH 1041013c suprIto bhagavAn brahmA prajAnAM patir IzvaraH 1041014a tataH suragaNaiH sArdham upAgamya pitAmahaH 1041014c bhagIrathaM mahAtmAnaM tapyamAnam athAbravIt 1041015a bhagIratha mahAbhAga prItas te 'haM janezvara 1041015c tapasA ca sutaptena varaM varaya suvrata 1041016a tam uvAca mahAtejAH sarvalokapitAmaham 1041016c bhagIratho mahAbhAgaH kRtAJjalir avasthitaH 1041017a yadi me bhagavAn prIto yady asti tapasaH phalam 1041017c sagarasyAtmajAH sarve mattaH salilam ApnuyuH 1041018a gaGgAyAH salilaklinne bhasmany eSAM mahAtmanAm 1041018c svargaM gaccheyur atyantaM sarve me prapitAmahAH 1041019a deyA ca saMtatir deva nAvasIdet kulaM ca naH 1041019c ikSvAkUNAM kule deva eSa me 'stu varaH paraH 1041020a uktavAkyaM tu rAjAnaM sarvalokapitAmahaH 1041020c pratyuvAca zubhAM vANIM madhurAM madhurAkSarAm 1041021a manoratho mahAn eSa bhagIratha mahAratha 1041021c evaM bhavatu bhadraM te ikSvAkukulavardhana 1041022a iyaM haimavatI gaGgA jyeSThA himavataH sutA 1041022c tAM vai dhArayituM rAjan haras tatra niyujyatAm 1041023a gaGgAyAH patanaM rAjan pRthivI na sahiSyate 1041023c tAM vai dhArayituM vIra nAnyaM pazyAmi zUlinaH 1041024a tam evam uktvA rAjAnaM gaGgAM cAbhASya lokakRt 1041024c jagAma tridivaM devaH saha sarvair marudgaNaiH 1042001a devadeve gate tasmin so 'GguSThAgranipIDitAm 1042001c kRtvA vasumatIM rAma saMvatsaram upAsata 1042002a atha saMvatsare pUrNe sarvalokanamaskRtaH 1042002c umApatiH pazupatI rAjAnam idam abravIt 1042003a prItas te 'haM narazreSTha kariSyAmi tava priyam 1042003c zirasA dhArayiSyAmi zailarAjasutAm aham 1042004a tato haimavatI jyeSThA sarvalokanamaskRtA 1042004c tadA sAtimahad rUpaM kRtvA vegaM ca duHsaham 1042004e AkAzAd apatad rAma zive zivazirasy uta 1042005a naiva sA nirgamaM lebhe jaTAmaNDalamohitA 1042005c tatraivAbabhramad devI saMvatsaragaNAn bahUn 1042006a anena toSitaz cAsId atyarthaM raghunandana 1042006c visasarja tato gaGgAM haro bindusaraH prati 1042007a gaganAc chaMkaraziras tato dharaNim AgatA 1042007c vyasarpata jalaM tatra tIvrazabdapuraskRtam 1042008a tato devarSigandharvA yakSAH siddhagaNAs tathA 1042008c vyalokayanta te tatra gaganAd gAM gatAM tadA 1042009a vimAnair nagarAkArair hayair gajavarais tathA 1042009c pAriplavagatAz cApi devatAs tatra viSThitAH 1042010a tad adbhutatamaM loke gaGgApatanam uttamam 1042010c didRkSavo devagaNAH sameyur amitaujasaH 1042011a saMpatadbhiH suragaNais teSAM cAbharaNaujasA 1042011c zatAdityam ivAbhAti gaganaM gatatoyadam 1042012a ziMzumAroragagaNair mInair api ca caJcalaiH 1042012c vidyudbhir iva vikSiptair AkAzam abhavat tadA 1042013a pANDuraiH salilotpIDaiH kIryamANaiH sahasradhA 1042013c zAradAbhrair ivAkIrNaM gaganaM haMsasaMplavaiH 1042014a kva cid drutataraM yAti kuTilaM kva cid Ayatam 1042014c vinataM kva cid uddhUtaM kva cid yAti zanaiH zanaiH 1042015a salilenaiva salilaM kva cid abhyAhataM punaH 1042015c muhur UrdhvapathaM gatvA papAta vasudhAM punaH 1042016a tac chaMkarazirobhraSTaM bhraSTaM bhUmitale punaH 1042016c vyarocata tadA toyaM nirmalaM gatakalmaSam 1042017a tatrarSigaNagandharvA vasudhAtalavAsinaH 1042017c bhavAGgapatitaM toyaM pavitram iti paspRzuH 1042018a zApAt prapatitA ye ca gaganAd vasudhAtalam 1042018c kRtvA tatrAbhiSekaM te babhUvur gatakalmaSAH 1042019a dhUpapApAH punas tena toyenAtha subhAsvatA 1042019c punar AkAzam Avizya svA&l lokAn pratipedire 1042020a mumude mudito lokas tena toyena bhAsvatA 1042020c kRtAbhiSeko gaGgAyAM babhUva vigataklamaH 1042021a bhagIratho 'pi rAjarSir divyaM syandanam AsthitaH 1042021c prAyAd agre mahAtejAs taM gaGgA pRSThato 'nvagAt 1042022a devAH sarSigaNAH sarve daityadAnavarAkSasAH 1042022c gandharvayakSapravarAH sakiMnaramahoragAH 1042023a sarvAz cApsaraso rAma bhagIratharathAnugAH 1042023c gaGgAm anvagaman prItAH sarve jalacarAz ca ye 1042024a yato bhagIratho rAjA tato gaGgA yazasvinI 1042024c jagAma saritAM zreSThA sarvapApavinAzinI 1043001a sa gatvA sAgaraM rAjA gaGgayAnugatas tadA 1043001c praviveza talaM bhUmer yatra te bhasmasAtkRtAH 1043002a bhasmany athAplute rAma gaGgAyAH salilena vai 1043002c sarva lokaprabhur brahmA rAjAnam idam abravIt 1043003a tAritA narazArdUla divaM yAtAz ca devavat 1043003c SaSTiH putrasahasrANi sagarasya mahAtmanaH 1043004a sAgarasya jalaM loke yAvat sthAsyati pArthiva 1043004c sagarasyAtmajAs tAvat svarge sthAsyanti devavat 1043005a iyaM ca duhitA jyeSThA tava gaGgA bhaviSyati 1043005c tvatkRtena ca nAmnA vai loke sthAsyati vizrutA 1043006a gaGgA tripathagA nAma divyA bhAgIrathIti ca 1043006c tripatho bhAvayantIti tatas tripathagA smRtA 1043007a pitAmahAnAM sarveSAM tvam atra manujAdhipa 1043007c kuruSva salilaM rAjan pratijJAm apavarjaya 1043008a pUrvakeNa hi te rAjaMs tenAtiyazasA tadA 1043008c dharmiNAM pravareNAtha naiSa prApto manorathaH 1043009a tathaivAMzumatA tAta loke 'pratimatejasA 1043009c gaGgAM prArthayatA netuM pratijJA nApavarjitA 1043010a rAjarSiNA guNavatA maharSisamatejasA 1043010c mattulyatapasA caiva kSatradharmasthitena ca 1043011a dilIpena mahAbhAga tava pitrAtitejasA 1043011c punar na zaGkitA netuM gaGgAM prArthayatAnagha 1043012a sA tvayA samatikrAntA pratijJA puruSarSabha 1043012c prApto 'si paramaM loke yazaH paramasaMmatam 1043013a yac ca gaGgAvataraNaM tvayA kRtam ariMdama 1043013c anena ca bhavAn prApto dharmasyAyatanaM mahat 1043014a plAvayasva tvam AtmAnaM narottama sadocite 1043014c salile puruSavyAghra zuciH puNyaphalo bhava 1043015a pitAmahAnAM sarveSAM kuruSva salilakriyAm 1043015c svasti te 'stu gamiSyAmi svaM lokaM gamyatAM nRpa 1043016a ity evam uktvA devezaH sarvalokapitAmahaH 1043016c yathAgataM tathAgacchad devalokaM mahAyazAH 1043017a bhagIratho 'pi rAjarSiH kRtvA salilam uttamam 1043017c yathAkramaM yathAnyAyaM sAgarANAM mahAyazAH 1043017e kRtodakaH zucI rAjA svapuraM praviveza ha 1043018a samRddhArtho narazreSTha svarAjyaM prazazAsa ha 1043018c pramumoda ca lokas taM nRpam AsAdya rAghava 1043018e naSTazokaH samRddhArtho babhUva vigatajvaraH 1043019a eSa te rAma gaGgAyA vistaro 'bhihito mayA 1043019c svasti prApnuhi bhadraM te saMdhyAkAlo 'tivartate 1043020a dhanyaM yazasyam AyuSyaM svargyaM putryam athApi ca 1043020c idam AkhyAnam AkhyAtaM gaGgAvataraNaM mayA 1044001a vizvAmitravacaH zrutvA rAghavaH sahalakSmaNaH 1044001c vismayaM paramaM gatvA vizvAmitram athAbravIt 1044002a atyadbhutam idaM brahman kathitaM paramaM tvayA 1044002c gaGgAvataraNaM puNyaM sAgarasya ca pUraNam 1044003a tasya sA zarvarI sarvA saha saumitriNA tadA 1044003c jagAma cintayAnasya vizvAmitrakathAM zubhAm 1044004a tataH prabhAte vimale vizvAmitraM mahAmunim 1044004c uvAca rAghavo vAkyaM kRtAhnikam ariMdamaH 1044005a gatA bhagavatI rAtriH zrotavyaM paramaM zrutam 1044005c kSaNabhUteva sA rAtriH saMvRtteyaM mahAtapaH 1044005e imAM cintayataH sarvAM nikhilena kathAM tava 1044006a tarAma saritAM zreSThAM puNyAM tripathagAM nadIm 1044006c naur eSA hi sukhAstIrNA RSINAM puNyakarmaNAm 1044006e bhagavantam iha prAptaM jJAtvA tvaritam AgatA 1044007a tasya tad vacanaM zrutvA rAghavasya mahAtmanaH 1044007c saMtAraM kArayAm Asa sarSisaMghaH sarAghavaH 1044008a uttaraM tIram AsAdya saMpUjyarSigaNaM tatha 1044008c gaGgAkUle niviSTAs te vizAlAM dadRzuH purIm 1044009a tato munivaras tUrNaM jagAma saharAghavaH 1044009c vizAlAM nagarIM ramyAM divyAM svargopamAM tadA 1044010a atha rAmo mahAprAjJo vizvAmitraM mahAmunim 1044010c papraccha prAJjalir bhUtvA vizAlAm uttamAM purIm 1044011a kataro rAjavaMzo 'yaM vizAlAyAM mahAmune 1044011c zrotum icchAmi bhadraM te paraM kautUhalaM hi me 1044012a tasya tad vacanaM zrutvA rAmasya munipuMgavaH 1044012c AkhyAtuM tat samArebhe vizAlasya purAtanam 1044013a zrUyatAM rAma zakrasya kathAM kathayataH zubhAm 1044013c asmin deze hi yad vRttaM zRNu tattvena rAghava 1044014a pUrvaM kRtayuge rAma diteH putrA mahAbalAH 1044014c aditez ca mahAbhAgA vIryavantaH sudhArmikAH 1044015a tatas teSAM narazreSTha buddhir AsIn mahAtmanAm 1044015c amarA nirjarAz caiva kathaM syAma nirAmayAH 1044016a teSAM cintayatAM rAma buddhir AsId vipazcitAm 1044016c kSIrodamathanaM kRtvA rasaM prApsyAma tatra vai 1044017a tato nizcitya mathanaM yoktraM kRtvA ca vAsukim 1044017c manthAnaM mandaraM kRtvA mamanthur amitaujasaH 1044018a atha dhanvantarir nAma apsarAz ca suvarcasaH 1044018c apsu nirmathanAd eva rasAt tasmAd varastriyaH 1044018e utpetur manujazreSTha tasmAd apsaraso 'bhavan 1044019a SaSTiH koTyo 'bhavaMs tAsAm apsarANAM suvarcasAm 1044019c asaMkhyeyAs tu kAkutstha yAs tAsAM paricArikAH 1044020a na tAH sma pratigRhNanti sarve te devadAnavAH 1044020c apratigrahaNAc caiva tena sAdhAraNAH smRtAH 1044021a varuNasya tataH kanyA vAruNI raghunandana 1044021c utpapAta mahAbhAgA mArgamANA parigraham 1044022a diteH putrA na tAM rAma jagRhur varuNAtmajAm 1044022c adites tu sutA vIra jagRhus tAm aninditAm 1044023a asurAs tena daiteyAH surAs tenAditeH sutAH 1044023c hRSTAH pramuditAz cAsan vAruNI grahaNAt surAH 1044024a uccaiHzravA hayazreSTho maNiratnaM ca kaustubham 1044024c udatiSThan narazreSTha tathaivAmRtam uttamam 1044025a atha tasya kRte rAma mahAn AsIt kulakSayaH 1044025c adites tu tataH putrA diteH putrANa sUdayan 1044026a aditer AtmajA vIrA diteH putrAn nijaghnire 1044026c tasmin ghore mahAyuddhe daiteyAdityayor bhRzam 1044027a nihatya ditiputrAMs tu rAjyaM prApya puraMdaraH 1044027c zazAsa mudito lokAn sarSisaMghAn sacAraNAn 1045001a hateSu teSu putreSu ditiH paramaduHkhitA 1045001c mArIcaM kAzyapaM rAma bhartAram idam abravIt 1045002a hataputrAsmi bhagavaMs tava putrair mahAbalaiH 1045002c zakrahantAram icchAmi putraM dIrghatapo'rjitam 1045003a sAhaM tapaz cariSyAmi garbhaM me dAtum arhasi 1045003c IdRzaM zakrahantAraM tvam anujJAtum arhasi 1045004a tasyAs tad vacanaM zrutvA mArIcaH kAzyapas tadA 1045004c pratyuvAca mahAtejA ditiM paramaduHkhitAm 1045005a evaM bhavatu bhadraM te zucir bhava tapodhane 1045005c janayiSyasi putraM tvaM zakra hantAram Ahave 1045006a pUrNe varSasahasre tu zucir yadi bhaviSyasi 1045006c putraM trailokya hantAraM mattas tvaM janayiSyasi 1045007a evam uktvA mahAtejAH pANinA sa mamArja tAm 1045007c samAlabhya tataH svastIty uktvA sa tapase yayau 1045008a gate tasmin narazreSTha ditiH paramaharSitA 1045008c kuzaplavanam AsAdya tapas tepe sudAruNam 1045009a tapas tasyAM hi kurvatyAM paricaryAM cakAra ha 1045009c sahasrAkSo narazreSTha parayA guNasaMpadA 1045010a agniM kuzAn kASTham apaH phalaM mUlaM tathaiva ca 1045010c nyavedayat sahasrAkSo yac cAnyad api kAGkSitam 1045011a gAtrasaMvAhanaiz caiva zramApanayanais tathA 1045011c zakraH sarveSu kAleSu ditiM paricacAra ha 1045012a atha varSasahasretu dazone raghu nandana 1045012c ditiH paramasaMprItA sahasrAkSam athAbravIt 1045013a tapaz carantyA varSANi daza vIryavatAM vara 1045013c avaziSTAni bhadraM te bhrAtaraM drakSyase tataH 1045014a tam ahaM tvatkRte putra samAdhAsye jayotsukam 1045014c trailokyavijayaM putra saha bhokSyasi vijvaraH 1045015a evam uktvA ditiH zakraM prApte madhyaM divAkare 1045015c nidrayApahRtA devI pAdau kRtvAtha zIrSataH 1045016a dRSTvA tAm azuciM zakraH pAdataH kRtamUrdhajAm 1045016c ziraHsthAne kRtau pAdau jahAsa ca mumoda ca 1045017a tasyAH zarIravivaraM viveza ca puraMdaraH 1045017c garbhaM ca saptadhA rAma bibheda paramAtmavAn 1045018a bidhyamAnas tato garbho vajreNa zataparvaNA 1045018c ruroda susvaraM rAma tato ditir abudhyata 1045019a mA rudo mA rudaz ceti garbhaM zakro 'bhyabhASata 1045019c bibheda ca mahAtejA rudantam api vAsavaH 1045020a na hantavyo na hantavya ity evaM ditir abravIt 1045020c niSpapAta tataH zakro mAtur vacanagauravAt 1045021a prAJjalir vajrasahito ditiM zakro 'bhyabhASata 1045021c azucir devi suptAsi pAdayoH kRtamUrdhajA 1045022a tadantaram ahaM labdhvA zakrahantAram Ahave 1045022c abhindaM saptadhA devi tan me tvaM kSantum arhasi 1046001a saptadhA tu kRte garbhe ditiH paramaduHkhitA 1046001c sahasrAkSaM durAdharSaM vAkyaM sAnunayAbravIt 1046002a mamAparAdhAd garbho 'yaM saptadhA viphalIkRtaH 1046002c nAparAdho 'sti deveza tavAtra balasUdana 1046003a priyaM tu kRtam icchAmi mama garbhaviparyaye 1046003c marutAM saptaM saptAnAM sthAnapAlA bhavantv ime 1046004a vAtaskandhA ime sapta carantu divi putrakAH 1046004c mArutA iti vikhyAtA divyarUpA mamAtmajAH 1046005a brahmalokaM caratv eka indralokaM tathAparaH 1046005c divi vAyur iti khyAtas tRtIyo 'pi mahAyazAH 1046006a catvAras tu surazreSTha dizo vai tava zAsanAt 1046006c saMcariSyanti bhadraM te devabhUtA mamAtmajAH 1046006e tvatkRtenaiva nAmnA ca mArutA iti vizrutAH 1046007a tasyAs tad vacanaM zrutvA sahasrAkSaH puraMdaraH 1046007c uvAca prAJjalir vAkyaM ditiM balaniSUdanaH 1046008a sarvam etad yathoktaM te bhaviSyati na saMzayaH 1046008c vicariSyanti bhadraM te devabhUtAs tavAtmajAH 1046009a evaM tau nizcayaM kRtvA mAtAputrau tapovane 1046009c jagmatus tridivaM rAma kRtArthAv iti naH zrutam 1046010a eSa dezaH sa kAkutstha mahendrAdhyuSitaH purA 1046010c ditiM yatra tapaH siddhAm evaM paricacAra saH 1046011a ikSvAkos tu naravyAghra putraH paramadhArmikaH 1046011c alambuSAyAm utpanno vizAla iti vizrutaH 1046012a tena cAsId iha sthAne vizAleti purI kRtA 1046013a vizAlasya suto rAma hemacandro mahAbalaH 1046013c sucandra iti vikhyAto hemacandrAd anantaraH 1046014a sucandratanayo rAma dhUmrAzva iti vizrutaH 1046014c dhUmrAzvatanayaz cApi sRJjayaH samapadyata 1046015a sRJjayasya sutaH zrImAn sahadevaH pratApavAn 1046015c kuzAzvaH sahadevasya putraH paramadhArmikaH 1046016a kuzAzvasya mahAtejAH somadattaH pratApavAn 1046016c somadattasya putras tu kAkutstha iti vizrutaH 1046017a tasya putro mahAtejAH saMpraty eSa purIm imAm 1046017c Avasaty amaraprakhyaH sumatir nAma durjayaH 1046018a ikSvAkos tu prasAdena sarve vaizAlikA nRpAH 1046018c dIrghAyuSo mahAtmAno vIryavantaH sudhArmikAH 1046019a ihAdya rajanIM rAma sukhaM vatsyAmahe vayam 1046019c zvaH prabhAte narazreSTha janakaM draSTum arhasi 1046020a sumatis tu mahAtejA vizvAmitram upAgatam 1046020c zrutvA naravarazreSThaH pratyudgacchan mahAyazAH 1046021a pUjAM ca paramAM kRtvA sopAdhyAyaH sabAndhavaH 1046021c prAJjaliH kuzalaM pRSTvA vizvAmitram athAbravIt 1046022a dhanyo 'smy anugRhIto 'smi yasya me viSayaM mune 1046022c saMprApto darzanaM caiva nAsti dhanyataro mama 1047001a pRSTvA tu kuzalaM tatra parasparasamAgame 1047001c kathAnte sumatir vAkyaM vyAjahAra mahAmunim 1047002a imau kumArau bhadraM te devatulyaparAkramau 1047002c gajasiMhagatI vIrau zArdUlavRSabhopamau 1047003a padmapatravizAlAkSau khaDgatUNIdhanurdharau 1047003c azvinAv iva rUpeNa samupasthitayauvanau 1047004a yadRcchayaiva gAM prAptau devalokAd ivAmarau 1047004c kathaM padbhyAm iha prAptau kimarthaM kasya vA mune 1047005a bhUSayantAv imaM dezaM candrasUryAv ivAmbaram 1047005c parasparasya sadRzau pramANeGgitaceSTitaiH 1047006a kimarthaM ca narazreSThau saMprAptau durgame pathi 1047006c varAyudhadharau vIrau zrotum icchAmi tattvataH 1047007a tasya tad vacanaM zrutvA yathAvRttaM nyavedayat 1047007c siddhAzramanivAsaM ca rAkSasAnAM vadhaM tathA 1047008a vizvAmitravacaH zrutvA rAjA paramaharSitaH 1047008c atithI paramau prAptau putrau dazarathasya tau 1047008e pUjayAm Asa vidhivat satkArArhau mahAbalau 1047009a tataH paramasatkAraM sumateH prApya rAghavau 1047009c uSya tatra nizAm ekAM jagmatur mithilAM tataH 1047010a tAM dRSTvA munayaH sarve janakasya purIM zubhAm 1047010c sAdhu sAdhv iti zaMsanto mithilAM samapUjayan 1047011a mithilopavane tatra AzramaM dRzya rAghavaH 1047011c purANaM nirjanaM ramyaM papraccha munipuMgavam 1047012a zrImadAzramasaMkAzaM kiM nv idaM munivarjitam 1047012c zrotum icchAmi bhagavan kasyAyaM pUrva AzramaH 1047013a tac chrutA rAghaveNoktaM vAkyaM vAkyavizAradaH 1047013c pratyuvAca mahAtejA vizvamitro mahAmuniH 1047014a hanta te kathayiSyAmi zRNu tattvena rAghava 1047014c yasyaitad AzramapadaM zaptaM kopAn mahAtmanA 1047015a gautamasya narazreSTha pUrvam AsIn mahAtmanaH 1047015c Azramo divyasaMkAzaH surair api supUjitaH 1047016a sa ceha tapa AtiSThad ahalyAsahitaH purA 1047016c varSapUgAny anekAni rAjaputra mahAyazaH 1047017a tasyAntaraM viditvA tu sahasrAkSaH zacIpatiH 1047017c muniveSadharo 'halyAm idaM vacanam abravIt 1047018a RtukAlaM pratIkSante nArthinaH susamAhite 1047018c saMgamaM tv aham icchAmi tvayA saha sumadhyame 1047019a muniveSaM sahasrAkSaM vijJAya raghunandana 1047019c matiM cakAra durmedhA devarAjakutUhalAt 1047020a athAbravIt surazreSThaM kRtArthenAntarAtmanA 1047020c kRtArtho 'si surazreSTha gaccha zIghram itaH prabho 1047020e AtmAnaM mAM ca deveza sarvadA rakSa mAnadaH 1047021a indras tu prahasan vAkyam ahalyAm idam abravIt 1047021c suzroNi parituSTo 'smi gamiSyAmi yathAgatam 1047022a evaM saMgamya tu tayA nizcakrAmoTajAt tataH 1047022c sa saMbhramAt tvaran rAma zaGkito gautamaM prati 1047023a gautamaM sa dadarzAtha pravizantaM mahAmunim 1047023c devadAnavadurdharSaM tapobalasamanvitam 1047023e tIrthodakapariklinnaM dIpyamAnam ivAnalam 1047023g gRhItasamidhaM tatra sakuzaM munipuGgavam 1047024a dRSTvA surapatis trasto viSaNNavadano 'bhavat 1047025a atha dRSTvA sahasrAkSaM muniveSadharaM muniH 1047025c durvRttaM vRttasaMpanno roSAd vacanam abravIt 1047026a mama rUpaM samAsthAya kRtavAn asi durmate 1047026c akartavyam idaM yasmAd viphalas tvaM bhaviSyati 1047027a gautamenaivam uktasya saroSeNa mahAtmanA 1047027c petatur vRSaNau bhUmau sahasrAkSasya tatkSaNAt 1047028a tathA zaptvA sa vai zakraM bhAryAm api ca zaptavAn 1047028c iha varSasahasrANi bahUni tvaM nivatsyasi 1047029a vAyubhakSA nirAhArA tapyantI bhasmazAyinI 1047029c adRzyA sarvabhUtAnAm Azrame 'smin nivatsyasi 1047030a yadA caitad vanaM ghoraM rAmo dazarathAtmajaH 1047030c AgamiSyati durdharSas tadA pUtA bhaviSyasi 1047031a tasyAtithyena durvRtte lobhamohavivarjitA 1047031c matsakAze mudA yuktA svaM vapur dhArayiSyasi 1047032a evam uktvA mahAtejA gautamo duSTacAriNIm 1047032c imam Azramam utsRjya siddhacAraNasevite 1047032e himavacchikhare ramye tapas tepe mahAtapAH 1048001a aphalas tu tataH zakro devAn agnipurogamAn 1048001c abravIt trastavadanaH sarSisaMghAn sacAraNAn 1048002a kurvatA tapaso vighnaM gautamasya mahAtmanaH 1048002c krodham utpAdya hi mayA surakAryam idaM kRtam 1048003a aphalo 'smi kRtas tena krodhAt sA ca nirAkRtA 1048003c zApamokSeNa mahatA tapo 'syApahRtaM mayA 1048004a tan mAM suravarAH sarve sarSisaMghAH sacAraNAH 1048004c surasAhyakaraM sarve saphalaM kartum arhatha 1048005a zatakrator vacaH zrutvA devAH sAgnipurogamAH 1048005c pitRdevAn upetyAhuH saha sarvair marudgaNaiH 1048006a ayaM meSaH savRSaNaH zakro hy avRSaNaH kRtaH 1048006c meSasya vRSaNau gRhya zakrAyAzu prayacchata 1048007a aphalas tu kRto meSaH parAM tuSTiM pradAsyati 1048007c bhavatAM harSaNArthAya ye ca dAsyanti mAnavAH 1048008a agnes tu vacanaM zrutvA pitRdevAH samAgatAH 1048008c utpATya meSavRSaNau sahasrAkSe nyavedayan 1048009a tadA prabhRti kAkutstha pitRdevAH samAgatAH 1048009c aphalAn bhuJjate meSAn phalais teSAm ayojayan 1048010a indras tu meSavRSaNas tadA prabhRti rAghava 1048010c gautamasya prabhAvena tapasaz ca mahAtmanaH 1048011a tadAgaccha mahAteja AzramaM puNyakarmaNaH 1048011c tArayainAM mahAbhAgAm ahalyAM devarUpiNIm 1048012a vizvAmitravacaH zrutvA rAghavaH sahalakSmaNaH 1048012c vizvAmitraM puraskRtya AzramaM praviveza ha 1048013a dadarza ca mahAbhAgAM tapasA dyotitaprabhAm 1048013c lokair api samAgamya durnirIkSyAM surAsuraiH 1048014a prayatnAn nirmitAM dhAtrA divyAM mAyAmayIm iva 1048014c dhUmenAbhiparItAGgIM pUrNacandraprabhAm iva 1048015a satuSArAvRtAM sAbhrAM pUrNacandraprabhAm iva 1048015c madhye 'mbhaso durAdharSAM dIptAM sUryaprabhAm iva 1048016a sa hi gautamavAkyena durnirIkSyA babhUva ha 1048016c trayANAm api lokAnAM yAvad rAmasya darzanam 1048017a rAghavau tu tatas tasyAH pAdau jagRhatus tadA 1048017c smarantI gautamavacaH pratijagrAha sA ca tau 1048018a pAdyam arghyaM tathAtithyaM cakAra susamAhitA 1048018c pratijagrAha kAkutstho vidhidRSTena karmaNA 1048019a puSpavRSTir mahaty AsId devadundubhinisvanaiH 1048019c gandharvApsarasAM cApi mahAn AsIt samAgamaH 1048020a sAdhu sAdhv iti devAs tAm ahalyAM samapUjayan 1048020c tapobalavizuddhAGgIM gautamasya vazAnugAm 1048021a gautamo 'pi mahAtejA ahalyAsahitaH sukhI 1048021c rAmaM saMpUjya vidhivat tapas tepe mahAtapAH 1048022a rAmo 'pi paramAM pUjAM gautamasya mahAmuneH 1048022c sakAzAd vidhivat prApya jagAma mithilAM tataH 1049001a tataH prAguttarAM gatvA rAmaH saumitriNA saha 1049001c vizvAmitraM puraskRtya yajJavATam upAgamat 1049002a rAmas tu munizArdUlam uvAca sahalakSmaNaH 1049002c sAdhvI yajJasamRddhir hi janakasya mahAtmanaH 1049003a bahUnIha sahasrANi nAnAdezanivAsinAm 1049003c brAhmaNAnAM mahAbhAga vedAdhyayanazAlinAm 1049004a RSivATAz ca dRzyante zakaTIzatasaMkulAH 1049004c dezo vidhIyatAM brahman yatra vatsyAmahe vayam 1049005a rAmasya vacanaM zrutvA vizvAmitro mahAmuniH 1049005c nivezam akarod deze vivikte salilAyute 1049006a vizvAmitraM munizreSThaM zrutvA sa nRpatis tadA 1049006c zatAnandaM puraskRtya purohitam aninditam 1049007a Rtvijo 'pi mahAtmAnas tv arghyam AdAya satvaram 1049007c vizvAmitrAya dharmeNa dadur mantrapuraskRtam 1049008a pratigRhya tu tAM pUjAM janakasya mahAtmanaH 1049008c papraccha kuzalaM rAjJo yajJasya ca nirAmayam 1049009a sa tAMz cApi munIn pRSTvA sopAdhyAya purodhasaH 1049009c yathAnyAyaM tataH sarvaiH samAgacchat prahRSTavAn 1049010a atha rAjA munizreSThaM kRtAJjalir abhASata 1049010c Asane bhagavAn AstAM sahaibhir munisattamaiH 1049011a janakasya vacaH zrutvA niSasAda mahAmuniH 1049011c purodhA Rtvijaz caiva rAjA ca saha mantribhiH 1049012a AsaneSu yathAnyAyam upaviSTAn samantataH 1049012c dRSTvA sa nRpatis tatra vizvAmitram athAbravIt 1049013a adya yajJasamRddhir me saphalA daivataiH kRtA 1049013c adya yajJaphalaM prAptaM bhagavaddarzanAn mayA 1049014a dhanyo 'smy anugRhIto 'smi yasya me munipuMgava 1049014c yajJopasadanaM brahman prApto 'si munibhiH saha 1049015a dvAdazAhaM tu brahmarSe zeSam Ahur manISiNaH 1049015c tato bhAgArthino devAn draSTum arhasi kauzika 1049016a ity uktvA munizArdUlaM prahRSTavadanas tadA 1049016c punas taM paripapraccha prAJjaliH prayato nRpaH 1049017a imau kumArau bhadraM te devatulyaparAkramau 1049017c gajasiMhagatI vIrau zArdUlavRSabhopamau 1049018a padmapatravizAlAkSau khaDgatUNIdhanurdharau 1049018c azvinAv iva rUpeNa samupasthitayauvanau 1049019a yadRcchayaiva gAM prAptau devalokAd ivAmarau 1049019c kathaM padbhyAm iha prAptau kimarthaM kasya vA mune 1049020a varAyudhadharau vIrau kasya putrau mahAmune 1049020c bhUSayantAv imaM dezaM candrasUryAv ivAmbaram 1049021a parasparasya sadRzau pramANeGgitaceSTitaiH 1049021c kAkapakSadharau vIrau zrotum icchAmi tattvataH 1049022a tasya tad vacanaM zrutvA janakasya mahAtmanaH 1049022c nyavedayan mahAtmAnau putrau dazarathasya tau 1049023a siddhAzramanivAsaM ca rAkSasAnAM vadhaM tathA 1049023c tac cAgamanam avyagraM vizAlAyAz ca darzanam 1049024a ahalyAdarzanaM caiva gautamena samAgamam 1049024c mahAdhanuSi jijJAsAM kartum AgamanaM tathA 1049025a etat sarvaM mahAtejA janakAya mahAtmane 1049025c nivedya virarAmAtha vizvAmitro mahAmuniH 1050001a tasya tad vacanaM zrutvA vizvAmitrasya dhImataH 1050001c hRSTaromA mahAtejAH zatAnando mahAtapAH 1050002a gautamasya suto jyeSThas tapasA dyotitaprabhaH 1050002c rAmasaMdarzanAd eva paraM vismayam AgataH 1050003a sa tau niSaNNau saMprekSya sukhAsInau nRpAtmajau 1050003c zatAnando munizreSThaM vizvAmitram athAbravIt 1050004a api te munizArdUla mama mAtA yazasvinI 1050004c darzitA rAjaputrAya tapo dIrgham upAgatA 1050005a api rAme mahAtejo mama mAtA yazasvinI 1050005c vanyair upAharat pUjAM pUjArhe sarvadehinAm 1050006a api rAmAya kathitaM yathAvRttaM purAtanam 1050006c mama mAtur mahAtejo devena duranuSThitam 1050007a api kauzika bhadraM te guruNA mama saMgatA 1050007c mAtA mama munizreSTha rAmasaMdarzanAd itaH 1050008a api me guruNA rAmaH pUjitaH kuzikAtmaja 1050008c ihAgato mahAtejAH pUjAM prApya mahAtmanaH 1050009a api zAntena manasA gurur me kuzikAtmaja 1050009c ihAgatena rAmeNa prayatenAbhivAditaH 1050010a tac chrutvA vacanaM tasya vizvAmitro mahAmuniH 1050010c pratyuvAca zatAnandaM vAkyajJo vAkyakovidam 1050011a nAtikrAntaM munizreSTha yat kartavyaM kRtaM mayA 1050011c saMgatA muninA patnI bhArgaveNeva reNukA 1050012a tac chrutvA vacanaM tasya vizvAmitrasya dhImataH 1050012c zatAnando mahAtejA rAmaM vacanam abravIt 1050013a svAgataM te narazreSTha diSTyA prApto 'si rAghava 1050013c vizvAmitraM puraskRtya maharSim aparAjitam 1050014a acintyakarmA tapasA brahmarSir amitaprabhaH 1050014c vizvAmitro mahAtejA vetsy enaM paramAM gatim 1050015a nAsti dhanyataro rAma tvatto 'nyo bhuvi kaz cana 1050015c goptA kuzikaputras te yena taptaM mahat tapaH 1050016a zrUyatAM cAbhidAsyAmi kauzikasya mahAtmanaH 1050016c yathAbalaM yathAvRttaM tan me nigadataH zRNu 1050017a rAjAbhUd eSa dharmAtmA dIrgha kAlam ariMdamaH 1050017c dharmajJaH kRtavidyaz ca prajAnAM ca hite rataH 1050018a prajApatisutas tv AsIt kuzo nAma mahIpatiH 1050018c kuzasya putro balavAn kuzanAbhaH sudhArmikaH 1050019a kuzanAbhasutas tv AsId gAdhir ity eva vizrutaH 1050019c gAdheH putro mahAtejA vizvAmitro mahAmuniH 1050020a vizvamitro mahAtejAH pAlayAm Asa medinIm 1050020c bahuvarSasahasrANi rAjA rAjyam akArayat 1050021a kadA cit tu mahAtejA yojayitvA varUthinIm 1050021c akSauhiNIparivRtaH paricakrAma medinIm 1050022a nagarANi ca rASTrANi saritaz ca tathA girIn 1050022c AzramAn kramazo rAjA vicarann AjagAmaha 1050023a vasiSThasyAzramapadaM nAnApuSpaphaladrumam 1050023c nAnAmRgagaNAkIrNaM siddhacAraNasevitam 1050024a devadAnavagandharvaiH kiMnarair upazobhitam 1050024c prazAntahariNAkIrNaM dvijasaMghaniSevitam 1050025a brahmarSigaNasaMkIrNaM devarSigaNasevitam 1050025c tapazcaraNasaMsiddhair agnikalpair mahAtmabhiH 1050026a satataM saMkulaM zrImad brahmakalpair mahAtmabhiH 1050026c abbhakSair vAyubhakSaiz ca zIrNaparNAzanais tathA 1050027a phalamUlAzanair dAntair jitaroSair jitendriyaiH 1050027c RSibhir vAlakhilyaiz ca japahomaparAyaNaiH 1050028a vasiSThasyAzramapadaM brahmalokam ivAparam 1050028c dadarza jayatAM zreSTha vizvAmitro mahAbalaH 1051001a sa dRSTvA paramaprIto vizvAmitro mahAbalaH 1051001c praNato vinayAd vIro vasiSThaM japatAM varam 1051002a svAgataM tava cety ukto vasiSThena mahAtmanA 1051002c AsanaM cAsya bhagavAn vasiSTho vyAdideza ha 1051003a upaviSTAya ca tadA vizvAmitrAya dhImate 1051003c yathAnyAyaM munivaraH phalamUlam upAharat 1051004a pratigRhya ca tAM pUjAM vasiSThAd rAjasattamaH 1051004c tapo'gnihotraziSyeSu kuzalaM paryapRcchata 1051005a vizvAmitro mahAtejA vanaspatigaNe tathA 1051005c sarvatra kuzalaM cAha vasiSTho rAjasattamam 1051006a sukhopaviSTaM rAjAnaM vizvAmitraM mahAtapAH 1051006c papraccha japatAM zreSTho vasiSTho brahmaNaH sutaH 1051007a kaccit te kuzalaM rAjan kaccid dharmeNa raJjayan 1051007c prajAH pAlayase rAjan rAjavRttena dhArmika 1051008a kaccit te subhRtA bhRtyAH kaccit tiSThanti zAsane 1051008c kaccit te vijitAH sarve ripavo ripusUdana 1051009a kaccid bale ca koze ca mitreSu ca paraMtapa 1051009c kuzalaM te naravyAghra putrapautre tathAnagha 1051010a sarvatra kuzalaM rAjA vasiSThaM pratyudAharat 1051010c vizvAmitro mahAtejA vasiSThaM vinayAnvitaH 1051011a kRtvobhau suciraM kAlaM dharmiSThau tAH kathAH zubhAH 1051011c mudA paramayA yuktau prIyetAM tau parasparam 1051012a tato vasiSTho bhagavAn kathAnte raghunandana 1051012c vizvAmitram idaM vAkyam uvAca prahasann iva 1051013a AtithyaM kartum icchAmi balasyAsya mahAbala 1051013c tava caivAprameyasya yathArhaM saMpratIccha me 1051014a satkriyAM tu bhavAn etAM pratIcchatu mayodyatAm 1051014c rAjaMs tvam atithizreSThaH pUjanIyaH prayatnataH 1051015a evam ukto vasiSThena vizvAmitro mahAmatiH 1051015c kRtam ity abravId rAjA pUjAvAkyena me tvayA 1051016a phalamUlena bhagavan vidyate yat tavAzrame 1051016c pAdyenAcamanIyena bhagavaddarzanena ca 1051017a sarvathA ca mahAprAjJa pUjArheNa supUjitaH 1051017c gamiSyAmi namas te 'stu maitreNekSasva cakSuSA 1051018a evaM bruvantaM rAjAnaM vasiSThaH punar eva hi 1051018c nyamantrayata dharmAtmA punaH punar udAradhIH 1051019a bADham ity eva gAdheyo vasiSThaM pratyuvAca ha 1051019c yathA priyaM bhagavatas tathAstu munisattama 1051020a evam ukto mahAtejA vasiSTho japatAM varaH 1051020c AjuhAva tataH prItaH kalmASIM dhUtakalmaSaH 1051021a ehy ehi zabale kSipraM zRNu cApi vaco mama 1051021c sabalasyAsya rAjarSeH kartuM vyavasito 'smy aham 1051021e bhojanena mahArheNa satkAraM saMvidhatsva me 1051022a yasya yasya yathAkAmaM SaDraseSv abhipUjitam 1051022c tat sarvaM kAmadhug divye abhivarSakRte mama 1051023a rasenAnnena pAnena lehyacoSyeNa saMyutam 1051023c annAnAM nicayaM sarvaM sRjasva zabale tvara 1052001a evam uktA vasiSThena zabalA zatrusUdana 1052001c vidadhe kAmadhuk kAmAn yasya yasya yathepsitam 1052002a ikSUn madhUMs tathA lAjAn maireyAMz ca varAsavAn 1052002c pAnAni ca mahArhANi bhakSyAMz coccAvacAMs tathA 1052003a uSNADhyasyaudanasyApi rAzayaH parvatopamAH 1052003c mRSTAnnAni ca sUpAz ca dadhikulyAs tathaiva ca 1052004a nAnAsvAdurasAnAM ca SADavAnAM tathaiva ca 1052004c bhAjanAni supUrNAni gauDAni ca sahasrazaH 1052005a sarvam AsIt susaMtuSTaM hRSTapuSTajanAkulam 1052005c vizvAmitrabalaM rAma vasiSThenAbhitarpitam 1052006a vizvAmitro 'pi rAjarSir hRSTapuSTas tadAbhavat 1052006c sAntaH puravaro rAjA sabrAhmaNapurohitaH 1052007a sAmAtyo mantrisahitaH sabhRtyaH pUjitas tadA 1052007c yuktaH pareNa harSeNa vasiSTham idam abravIt 1052008a pUjito 'haM tvayA brahman pUjArheNa susatkRtaH 1052008c zrUyatAm abhidhAsyAmi vAkyaM vAkyavizArada 1052009a gavAM zatasahasreNa dIyatAM zabalA mama 1052009c ratnaM hi bhagavann etad ratnahArI ca pArthivaH 1052009e tasmAn me zabalAM dehi mamaiSA dharmato dvija 1052010a evam uktas tu bhagavAn vasiSTho munisattamaH 1052010c vizvAmitreNa dharmAtmA pratyuvAca mahIpatim 1052011a nAhaM zatasahasreNa nApi koTizatair gavAm 1052011c rAjan dAsyAmi zabalAM rAzibhI rajatasya vA 1052012a na parityAgam arheyaM matsakAzAd ariMdama 1052012c zAzvatI zabalA mahyaM kIrtir Atmavato yathA 1052013a asyAM havyaM ca kavyaM ca prANayAtrA tathaiva ca 1052013c Ayattam agnihotraM ca balir homas tathaiva ca 1052014a svAhAkAravaSaTkArau vidyAz ca vividhAs tathA 1052014c Ayattam atra rAjarSe sarvam etan na saMzayaH 1052015a sarva svam etat satyena mama tuSTikarI sadA 1052015c kAraNair bahubhI rAjan na dAsye zabalAM tava 1052016a vasiSThenaivam uktas tu vizvAmitro 'bravIt tataH 1052016c saMrabdhataram atyarthaM vAkyaM vAkyavizAradaH 1052017a hairaNyakakSyAgraiveyAn suvarNAGkuzabhUSitAn 1052017c dadAmi kuJjarANAM te sahasrANi caturdaza 1052018a hairaNyAnAM rathAnAM ca zvetAzvAnAM caturyujAm 1052018c dadAmi te zatAny aSTau kiGkiNIkavibhUSitAn 1052019a hayAnAM dezajAtAnAM kulajAnAM mahaujasAm 1052019c sahasram ekaM daza ca dadAmi tava suvrata 1052020a nAnAvarNavibhaktAnAM vayaHsthAnAM tathaiva ca 1052020c dadAmy ekAM gavAM koTiM zabalA dIyatAM mama 1052021a evam uktas tu bhagavAn vizvAmitreNa dhImatA 1052021c na dAsyAmIti zabalAM prAha rAjan kathaM cana 1052022a etad eva hi me ratnam etad eva hi me dhanam 1052022c etad eva hi sarvasvam etad eva hi jIvitam 1052023a darzaz ca pUrNamAsaz ca yajJAz caivAptadakSiNAH 1052023c etad eva hi me rAjan vividhAz ca kriyAs tathA 1052024a adomUlAH kriyAH sarvA mama rAjan na saMzayaH 1052024c bahUnAM kiM pralApena na dAsye kAmadohinIm 1053001a kAmadhenuM vasiSTho 'pi yadA na tyajate muniH 1053001c tadAsya zabalAM rAma vizvAmitro 'nvakarSata 1053002a nIyamAnA tu zabalA rAma rAjJA mahAtmanA 1053002c duHkhitA cintayAm Asa rudantI zokakarzitA 1053003a parityaktA vasiSThena kim ahaM sumahAtmanA 1053003c yAhaM rAjabhRtair dInA hriyeyaM bhRzaduHkhitA 1053004a kiM mayApakRtaM tasya maharSer bhAvitAtmanaH 1053004c yan mAm anAgasaM bhaktAm iSTAM tyajati dhArmikaH 1053005a iti sA cintayitvA tu niHzvasya ca punaH punaH 1053005c jagAma vegena tadA vasiSThaM paramaujasaM 1053006a nirdhUya tAMs tadA bhRtyAJ zatazaH zatrusUdana 1053006c jagAmAnilavegena pAdamUlaM mahAtmanaH 1053007a zabalA sA rudantI ca krozantI cedam abravIt 1053007c vasiSThasyAgrataH sthitvA meghadundubhirAviNI 1053008a bhagavan kiM parityaktA tvayAhaM brahmaNaH suta 1053008c yasmAd rAjabhRtA mAM hi nayante tvatsakAzataH 1053009a evam uktas tu brahmarSir idaM vacanam abravIt 1053009c zokasaMtaptahRdayAM svasAram iva duHkhitAm 1053010a na tvAM tyajAmi zabale nApi me 'pakRtaM tvayA 1053010c eSa tvAM nayate rAjA balAn matto mahAbalaH 1053011a na hi tulyaM balaM mahyaM rAjA tv adya vizeSataH 1053011c balI rAjA kSatriyaz ca pRthivyAH patir eva ca 1053012a iyam akSauhiNIpUrNA savAjirathasaMkulA 1053012c hastidhvajasamAkIrNA tenAsau balavattaraH 1053013a evam uktA vasiSThena pratyuvAca vinItavat 1053013c vacanaM vacanajJA sA brahmarSim amitaprabham 1053014a na balaM kSatriyasyAhur brAhmaNo balavattaraH 1053014c brahman brahmabalaM divyaM kSatrAt tu balavattaram 1053015a aprameyabalaM tubhyaM na tvayA balavattaraH 1053015c vizvAmitro mahAvIryas tejas tava durAsadam 1053016a niyuGkSva mAM mahAtejas tvadbrahmabalasaMbhRtAm 1053016c tasya darpaM balaM yat tan nAzayAmi durAtmanaH 1053017a ity uktas tu tayA rAma vasiSThaH sumahAyazAH 1053017c sRjasveti tadovAca balaM parabalArujam 1053018a tasyA humbhAravotsRSTAH pahlavAH zatazo nRpa 1053018c nAzayanti balaM sarvaM vizvAmitrasya pazyataH 1053019a sa rAjA paramakruddhaH krodhavisphAritekSaNaH 1053019c pahlavAn nAzayAm Asa zastrair uccAvacair api 1053020a vizvAmitrArditAn dRSTvA pahlavAJ zatazas tadA 1053020c bhUya evAsRjad ghorAJ zakAn yavanamizritAn 1053021a tair AsIt saMvRtA bhUmiH zakair yavanamizritaiH 1053021c prabhAvadbhir mahAvIryair hemakiJjalkasaMnibhaiH 1053022a dIrghAsipaTTizadharair hemavarNAmbarAvRtaiH 1053022c nirdagdhaM tad balaM sarvaM pradIptair iva pAvakaiH 1053023a tato 'strANi mahAtejA vizvAmitro mumoca ha 1054001a tatas tAn AkulAn dRSTvA vizvAmitrAstramohitAn 1054001c vasiSThaz codayAm Asa kAmadhuk sRja yogataH 1054002a tasyA humbhAravAj jAtAH kAmbojA ravisaMnibhAH 1054002c Udhasas tv atha saMjAtAH pahlavAH zastrapANayaH 1054003a yonidezAc ca yavanaH zakRddezAc chakAs tathA 1054003c romakUpeSu mecchAz ca harItAH sakirAtakAH 1054004a tais tan niSUditaM sainyaM vizvamitrasya tatkSaNAt 1054004c sapadAtigajaM sAzvaM sarathaM raghunandana 1054005a dRSTvA niSUditaM sainyaM vasiSThena mahAtmanA 1054005c vizvAmitrasutAnAM tu zataM nAnAvidhAyudham 1054006a abhyadhAvat susaMkruddhaM vasiSThaM japatAM varam 1054006c huMkAreNaiva tAn sarvAn nirdadAha mahAn RSiH 1054007a te sAzvarathapAdAtA vasiSThena mahAtmanA 1054007c bhasmIkRtA muhUrtena vizvAmitrasutAs tadA 1054008a dRSTvA vinAzitAn putrAn balaM ca sumahAyazAH 1054008c savrIDaz cintayAviSTo vizvAmitro 'bhavat tadA 1054009a saMdura iva nirvego bhagnadaMSTra ivoragaH 1054009c uparakta ivAdityaH sadyo niSprabhatAM gataH 1054010a hataputrabalo dIno lUnapakSa iva dvijaH 1054010c hatadarpo hatotsAho nirvedaM samapadyata 1054011a sa putram ekaM rAjyAya pAlayeti niyujya ca 1054011c pRthivIM kSatradharmeNa vanam evAnvapadyata 1054012a sa gatvA himavatpArzvaM kiMnaroragasevitam 1054012c mahAdevaprasAdArthaM tapas tepe mahAtapAH 1054013a kena cit tv atha kAlena devezo vRSabhadhvajaH 1054013c darzayAm Asa varado vizvAmitraM mahAmunim 1054014a kimarthaM tapyase rAjan brUhi yat te vivakSitam 1054014c varado 'smi varo yas te kAGkSitaH so 'bhidhIyatAm 1054015a evam uktas tu devena vizvAmitro mahAtapAH 1054015c praNipatya mahAdevam idaM vacanam abravIt 1054016a yadi tuSTo mahAdeva dhanurvedo mamAnagha 1054016c sAGgopAGgopaniSadaH sarahasyaH pradIyatAm 1054017a yAni deveSu cAstrANi dAnaveSu maharSiSu 1054017c gandharvayakSarakSaHsu pratibhAntu mamAnagha 1054018a tava prasAdAd bhavatu devadeva mamepsitam 1054018c evam astv iti devezo vAkyam uktvA divaM gataH 1054019a prApya cAstrANi rAjarSir vizvAmitro mahAbalaH 1054019c darpeNa mahatA yukto darpapUrNo 'bhavat tadA 1054020a vivardhamAno vIryeNa samudra iva parvaNi 1054020c hatam eva tadA mene vasiSTham RSisattamam 1054021a tato gatvAzramapadaM mumocAstrANi pArthivaH 1054021c yais tat tapovanaM sarvaM nirdagdhaM cAstratejasA 1054022a udIryamANam astraM tad vizvAmitrasya dhImataH 1054022c dRSTvA vipradrutA bhItA munayaH zatazo dizaH 1054023a vasiSThasya ca ye ziSyAs tathaiva mRgapakSiNaH 1054023c vidravanti bhayAd bhItA nAnAdigbhyaH sahasrazaH 1054024a vasiSThasyAzramapadaM zUnyam AsIn mahAtmanaH 1054024c muhUrtam iva niHzabdam AsId IriNasaMnibham 1054025a vadato vai vasiSThasya mA bhaiSTeti muhur muhuH 1054025c nAzayAmy adya gAdheyaM nIhAram iva bhAskaraH 1054026a evam uktvA mahAtejA vasiSTho japatAM varaH 1054026c vizvAmitraM tadA vAkyaM saroSam idam abravIt 1054027a AzramaM cirasaMvRddhaM yad vinAzitavAn asi 1054027c durAcAro 'si yan mUDha tasmAt tvaM na bhaviSyasi 1054028a ity uktvA paramakruddho daNDam udyamya satvaraH 1054028c vidhUma iva kAlAgnir yamadaNDam ivAparam 1055001a evam ukto vasiSThena vizvAmitro mahAbalaH 1055001c Agneyam astram utkSipya tiSTha tiSTheti cAbravIt 1055002a vasiSTho bhagavAn krodhAd idaM vacanam abravIt 1055003a kSatrabandho sthito 'smy eSa yad balaM tad vidarzaya 1055003c nAzayAmy eSa te darpaM zastrasya tava gAdhija 1055004a kva ca te kSatriyabalaM kva ca brahmabalaM mahat 1055004c pazya brahmabalaM divyaM mama kSatriyapAMsana 1055005a tasyAstraM gAdhiputrasya ghoram Agneyam uttamam 1055005c brahmadaNDena tac chAntam agner vega ivAmbhasA 1055006a vAruNaM caiva raudraM ca aindraM pAzupataM tathA 1055006c aiSIkaM cApi cikSepa ruSito gAdhinandanaH 1055007a mAnavaM mohanaM caiva gAndharvaM svApanaM tathA 1055007c jRmbhaNaM mohanaM caiva saMtApanavilApane 1055008a zoSaNaM dAraNaM caiva vajram astraM sudurjayam 1055008c brahmapAzaM kAlapAzaM vAruNaM pAzam eva ca 1055009a pinAkAstraM ca dayitaM zuSkArdre azanI tathA 1055009c daNDAstram atha paizAcaM krauJcam astraM tathaiva ca 1055010a dharmacakraM kAlacakraM viSNucakraM tathaiva ca 1055010c vAyavyaM mathanaM caiva astraM hayaziras tathA 1055011a zaktidvayaM ca cikSepa kaGkAlaM musalaM tathA 1055011c vaidyAdharaM mahAstraM ca kAlAstram atha dAruNam 1055012a trizUlam astraM ghoraM ca kApAlam atha kaGkaNam 1055012c etAny astrANi cikSepa sarvANi raghunandana 1055013a vasiSThe japatAM zreSThe tad adbhutam ivAbhavat 1055013c tAni sarvANi daNDena grasate brahmaNaH sutaH 1055014a teSu zAnteSu brahmAstraM kSiptavAn gAdhinandanaH 1055014c tad astram udyataM dRSTvA devAH sAgnipurogamAH 1055015a devarSayaz ca saMbhrAntA gandharvAH samahoragAH 1055015c trailokyam AsIt saMtrastaM brahmAstre samudIrite 1055016a tad apy astraM mahAghoraM brAhmaM brAhmeNa tejasA 1055016c vasiSTho grasate sarvaM brahmadaNDena rAghava 1055017a brahmAstraM grasamAnasya vasiSThasya mahAtmanaH 1055017c trailokyamohanaM raudraM rUpam AsIt sudAruNam 1055018a romakUpeSu sarveSu vasiSThasya mahAtmanaH 1055018c marIcya iva niSpetur agner dhUmAkulArciSaH 1055019a prAjvalad brahmadaNDaz ca vasiSThasya karodyataH 1055019c vidhUma iva kAlAgnir yamadaNDa ivAparaH 1055020a tato 'stuvan munigaNA vasiSThaM japatAM varam 1055020c amoghaM te balaM brahmaMs tejo dhAraya tejasA 1055021a nigRhItas tvayA brahman vizvAmitro mahAtapAH 1055021c prasIda japatAM zreSTha lokAH santu gatavyathAH 1055022a evam ukto mahAtejAH zamaM cakre mahAtapAH 1055022c vizvAmitro 'pi nikRto viniHzvasyedam abravIt 1055023a dhig balaM kSatriyabalaM brahmatejobalaM balam 1055023c ekena brahmadaNDena sarvAstrANi hatAni me 1055024a tad etat samavekSyAhaM prasannendriyamAnasaH 1055024c tapo mahat samAsthAsye yad vai brahmatvakArakam 1056001a tataH saMtaptahRdayaH smaran nigraham AtmanaH 1056001c viniHzvasya viniHzvasya kRtavairo mahAtmanA 1056002a sa dakSiNAM dizaM gatvA mahiSyA saha rAghava 1056002c tatApa paramaM ghoraM vizvAmitro mahAtapAH 1056002e phalamUlAzano dAntaz cacAra paramaM tapaH 1056003a athAsya jajJire putrAH satyadharmaparAyaNAH 1056003c haviSpando madhuSpando dRDhanetro mahArathaH 1056004a pUrNe varSasahasre tu brahmA lokapitAmahaH 1056004c abravIn madhuraM vAkyaM vizvAmitraM tapodhanam 1056005a jitA rAjarSilokAs te tapasA kuzikAtmaja 1056005c anena tapasA tvAM hi rAjarSir iti vidmahe 1056006a evam uktvA mahAtejA jagAma saha daivataiH 1056006c triviSTapaM brahmalokaM lokAnAM paramezvaraH 1056007a vizvAmitro 'pi tac chrutvA hriyA kiM cid avAGmukhaH 1056007c duHkhena mahatAviSTaH samanyur idam abravIt 1056008a tapaz ca sumahat taptaM rAjarSir iti mAM viduH 1056008c devAH sarSigaNAH sarve nAsti manye tapaHphalam 1056009a evaM nizcitya manasA bhUya eva mahAtapAH 1056009c tapaz cacAra kAkutstha paramaM paramAtmavAn 1056010a etasminn eva kAle tu satyavAdI jitendriyaH 1056010c trizaGkur iti vikhyAta ikSvAku kulanandanaH 1056011a tasya buddhiH samutpannA yajeyam iti rAghava 1056011c gaccheyaM svazarIreNa devAnAM paramAM gatim 1056012a sa vasiSThaM samAhUya kathayAm Asa cintitam 1056012c azakyam iti cApy ukto vasiSThena mahAtmanA 1056013a pratyAkhyAto vasiSThena sa yayau dakSiNAM dizam 1056013c vasiSThA dIrgha tapasas tapo yatra hi tepire 1056014a trizaGkuH sumahAtejAH zataM paramabhAsvaram 1056014c vasiSThaputrAn dadRze tapyamAnAn yazasvinaH 1056015a so 'bhigamya mahAtmAnaH sarvAn eva guroH sutAn 1056015c abhivAdyAnupUrvyeNa hriyA kiM cid avAGmukhaH 1056015e abravIt sumahAtejAH sarvAn eva kRtAJjaliH 1056016a zaraNaM vaH prapadye 'haM zaraNyAJ zaraNAgataH 1056016c pratyAkhyAto 'smi bhadraM vo vasiSThena mahAtmanA 1056017a yaSTukAmo mahAyajJaM tad anujJAtum arthatha 1056017c guruputrAn ahaM sarvAn namaskRtya prasAdaye 1056018a zirasA praNato yAce brAhmaNAMs tapasi sthitAn 1056018c te mAM bhavantaH siddhyarthaM yAjayantu samAhitAH 1056018e sazarIro yathAhaM hi devalokam avApnuyAm 1056019a pratyAkhyAto vasiSThena gatim anyAM tapodhanAH 1056019c guruputrAn Rte sarvAn nAhaM pazyAmi kAM cana 1056020a ikSvAkUNAM hi sarveSAM purodhAH paramA gatiH 1056020c tasmAd anantaraM sarve bhavanto daivataM mama 1057001a tatas trizaGkor vacanaM zrutvA krodhasamanvitam 1057001c RSiputrazataM rAma rAjAnam idam abravIt 1057002a pratyAkhyAto 'si durbuddhe guruNA satyavAdinA 1057002c taM kathaM samatikramya zAkhAntaram upeyivAn 1057003a ikSvAkUNAM hi sarveSAM purodhAH paramA gatiH 1057003c na cAtikramituM zakyaM vacanaM satyavAdinaH 1057004a azakyam iti covAca vasiSTho bhagavAn RSiH 1057004c taM vayaM vai samAhartuM kratuM zaktAH kathaM tava 1057005a bAlizas tvaM narazreSTha gamyatAM svapuraM punaH 1057005c yAjane bhagavAJ zaktas trailokyasyApi pArthiva 1057006a teSAM tad vacanaM zrutvA krodhaparyAkulAkSaram 1057006c sa rAjA punar evaitAn idaM vacanam abravIt 1057007a pratyAkhyAto 'smi guruNA guruputrais tathaiva ca 1057007c anyAM gatiM gamiSyAmi svasti vo 'stu tapodhanAH 1057008a RSiputrAs tu tac chrutvA vAkyaM ghorAbhisaMhitam 1057008c zepuH paramasaMkruddhAz caNDAlatvaM gamiSyasi 1057008e evam uktvA mahAtmAno vivizus te svam Azramam 1057009a atha rAtryAM vyatItAyAM rAjA caNDAlatAM gataH 1057009c nIlavastradharo nIlaH paruSo dhvastamUrdhajaH 1057009e cityamAlyAnulepaz ca AyasAbharaNo 'bhavat 1057010a taM dRSTvA mantriNaH sarve tyaktvA caNDAlarUpiNam 1057010c prAdravan sahitA rAma paurA ye 'syAnugAminaH 1057011a eko hi rAjA kAkutstha jagAma paramAtmavAn 1057011c dahyamAno divArAtraM vizvAmitraM tapodhanam 1057012a vizvAmitras tu taM dRSTvA rAjAnaM viphalIkRtam 1057012c caNDAlarUpiNaM rAma muniH kAruNyam AgataH 1057013a kAruNyAt sa mahAtejA vAkyaM parama dhArmikaH 1057013c idaM jagAda bhadraM te rAjAnaM ghoradarzanam 1057014a kim AgamanakAryaM te rAjaputra mahAbala 1057014c ayodhyAdhipate vIra zApAc caNDAlatAM gataH 1057015a atha tad vAkyam AkarNya rAjA caNDAlatAM gataH 1057015c abravIt prAJjalir vAkyaM vAkyajJo vAkyakovidam 1057016a pratyAkhyAto 'smi guruNA guruputrais tathaiva ca 1057016c anavApyaiva taM kAmaM mayA prApto viparyayaH 1057017a sazarIro divaM yAyAm iti me saumyadarzanam 1057017c mayA ceSTaM kratuzataM tac ca nAvApyate phalam 1057018a anRtaM nokta pUrvaM me na ca vakSye kadA cana 1057018c kRcchreSv api gataH saumya kSatradharmeNa te zape 1057019a yajJair bahuvidhair iSTaM prajA dharmeNa pAlitAH 1057019c guravaz ca mahAtmAnaH zIlavRttena toSitAH 1057020a dharme prayatamAnasya yajJaM cAhartum icchataH 1057020c paritoSaM na gacchanti guravo munipuMgava 1057021a daivam eva paraM manye pauruSaM tu nirarthakam 1057021c daivenAkramyate sarvaM daivaM hi paramA gatiH 1057022a tasya me paramArtasya prasAdam abhikAGkSataH 1057022c kartum arhasi bhadraM te daivopahatakarmaNaH 1057023a nAnyAM gatiM gamiSyAmi nAnyaH zaraNam asti me 1057023c daivaM puruSakAreNa nivartayitum arhasi 1058001a uktavAkyaM tu rAjAnaM kRpayA kuzikAtmajaH 1058001c abravIn madhuraM vAkyaM sAkSAc caNDAlarUpiNam 1058002a ikSvAko svAgataM vatsa jAnAmi tvAM sudhArmikam 1058002c zaraNaM te bhaviSyAmi mA bhaiSIr nRpapuMgava 1058003a aham Amantraye sarvAn maharSIn puNyakarmaNaH 1058003c yajJasAhyakarAn rAjaMs tato yakSyasi nirvRtaH 1058004a guruzApakRtaM rUpaM yad idaM tvayi vartate 1058004c anena saha rUpeNa sazarIro gamiSyasi 1058005a hastaprAptam ahaM manye svargaM tava narezvara 1058005c yas tvaM kauzikam Agamya zaraNyaM zaraNaM gataH 1058006a evam uktvA mahAtejAH putrAn paramadhArmikAn 1058006c vyAdideza mahAprAjJAn yajJasaMbhArakAraNAt 1058007a sarvAJ ziSyAn samAhUya vAkyam etad uvAca ha 1058008a sarvAn RSivarAn vatsA AnayadhvaM mamAjJayA 1058008c saziSyAn suhRdaz caiva sartvijaH subahuzrutAn 1058009a yad anyo vacanaM brUyAn madvAkyabalacoditaH 1058009c tat sarvam akhilenoktaM mamAkhyeyam anAdRtam 1058010a tasya tad vacanaM zrutvA dizo jagmus tadAjJayA 1058010c Ajagmur atha dezebhyaH sarvebhyo brahmavAdinaH 1058011a te ca ziSyAH samAgamya muniM jvalitatejasam 1058011c Ucuz ca vacanaM sarve sarveSAM brahmavAdinAm 1058012a zrutvA te vacanaM sarve samAyAnti dvijAtayaH 1058012c sarvadezeSu cAgacchan varjayitvA mahodayam 1058013a vAsiSThaM tac chataM sarvaM krodhaparyAkulAkSaram 1058013c yad Aha vacanaM sarvaM zRNu tvaM munipuMgava 1058014a kSatriyo yAjako yasya caNDAlasya vizeSataH 1058014c kathaM sadasi bhoktAro havis tasya surarSayaH 1058015a brAhmaNA vA mahAtmAno bhuktvA caNDAlabhojanam 1058015c kathaM svargaM gamiSyanti vizvAmitreNa pAlitAH 1058016a etad vacanaM naiSThuryam UcuH saMraktalocanAH 1058016c vAsiSThA munizArdUla sarve te samahodayAH 1058017a teSAM tad vacanaM zrutvA sarveSAM munipuMgavaH 1058017c krodhasaMraktanayanaH saroSam idam abravIt 1058018a yad dUSayanty aduSTaM mAM tapa ugraM samAsthitam 1058018c bhasmIbhUtA durAtmAno bhaviSyanti na saMzayaH 1058019a adya te kAlapAzena nItA vaivasvatakSayam 1058019c saptajAtizatAny eva mRtapAH santu sarvazaH 1058020a zvamAMsaniyatAhArA muSTikA nAma nirghRNAH 1058020c vikRtAz ca virUpAz ca lokAn anucarantv imAn 1058021a mahodayaz ca durbuddhir mAm adUSyaM hy adUSayat 1058021c dUSiTaH sarvalokeSu niSAdatvaM gamiSyati 1058022a prANAtipAtanirato niranukrozatAM gataH 1058022c dIrghakAlaM mama krodhAd durgatiM vartayiSyati 1058023a etAvad uktvA vacanaM vizvAmitro mahAtapAH 1058023c virarAma mahAtejA RSimadhye mahAmuniH 1059001a tapobalahatAn kRtvA vAsiSThAn samahodayAn 1059001c RSimadhye mahAtejA vizvAmitro 'bhyabhASata 1059002a ayam ikSvAkudAyAdas trizaGkur iti vizrutaH 1059002c dharmiSThaz ca vadAnyaz ca mAM caiva zaraNaM gataH 1059002e svenAnena zarIreNa devalokajigISayA 1059003a yathAyaM svazarIreNa devalokaM gamiSyati 1059003c tathA pravartyatAM yajJo bhavadbhiz ca mayA saha 1059004a vizvAmitravacaH zrutvA sarva eva maharSayaH 1059004c UcuH sametya sahitA dharmajJA dharmasaMhitam 1059005a ayaM kuzikadAyAdo muniH paramakopanaH 1059005c yad Aha vacanaM samyag etat kAryaM na saMzayaH 1059006a agnikalpo hi bhagavAJ zApaM dAsyati roSitaH 1059006c tasmAt pravartyatAM yajJaH sazarIro yathA divam 1059006e gacched ikSvAkudAyAdo vizvAmitrasya tejasA 1059007a tataH pravartyatAM yajJaH sarve samadhitiSThate 1059008a evam uktvA maharSayaH saMjahrus tAH kriyAs tadA 1059008c yAjakAz ca mahAtejA vizvAmitro 'bhavat kratau 1059009a Rtvijaz cAnupUrvyeNa mantravan mantrakovidAH 1059009c cakruH sarvANi karmANi yathAkalpaM yathAvidhi 1059010a tataH kAlena mahatA vizvAmitro mahAtapAH 1059010c cakArAvAhanaM tatra bhAgArthaM sarvadevatAH 1059011a nAhyAgamaMs tadAhUtA bhAgArthaM sarvadevatAH 1059011c tataH krodhasamAviSTo vizvamitro mahAmuniH 1059012a sruvam udyamya sakrodhas trizaGkum idam abravIt 1059012c pazya me tapaso vIryaM svArjitasya narezvara 1059013a eSa tvAM svazarIreNa nayAmi svargam ojasA 1059013c duSprApaM svazarIreNa divaM gaccha narAdhipa 1059014a svArjitaM kiM cid apy asti mayA hi tapasaH phalam 1059014c rAjaMs tvaM tejasA tasya sazarIro divaM vraja 1059015a uktavAkye munau tasmin sazarIro narezvaraH 1059015c divaM jagAma kAkutstha munInAM pazyatAM tadA 1059016a devalokagataM dRSTvA trizaGkuM pAkazAsanaH 1059016c saha sarvaiH suragaNair idaM vacanam abravIt 1059017a trizaGko gaccha bhUyas tvaM nAsi svargakRtAlayaH 1059017c guruzApahato mUDha pata bhUmim avAkzirAH 1059018a evam ukto mahendreNa trizaGkur apatat punaH 1059018c vikrozamAnas trAhIti vizvAmitraM tapodhanam 1059019a tac chrutvA vacanaM tasya krozamAnasya kauzikaH 1059019c roSam AhArayat tIvraM tiSTha tiSTheti cAbravIt 1059020a RSimadhye sa tejasvI prajApatir ivAparaH 1059020c sRjan dakSiNamArgasthAn saptarSIn aparAn punaH 1059021a nakSatramAlAm aparAm asRjat krodhamUrchitaH 1059021c dakSiNAM dizam AsthAya munimadhye mahAyazAH 1059022a sRSTvA nakSatravaMzaM ca krodhena kaluSIkRtaH 1059022c anyam indraM kariSyAmi loko vA syAd anindrakaH 1059022e daivatAny api sa krodhAt sraSTuM samupacakrame 1059023a tataH paramasaMbhrAntAH sarSisaMghAH surarSabhAH 1059023c vizvAmitraM mahAtmAnam UcuH sAnunayaM vacaH 1059024a ayaM rAjA mahAbhAga guruzApaparikSataH 1059024c sazarIro divaM yAtuM nArhaty eva tapodhana 1059025a teSAM tad vacanaM zrutvA devAnAM munipuMgavaH 1059025c abravIt sumahad vAkyaM kauzikaH sarvadevatAH 1059026a sazarIrasya bhadraM vas trizaGkor asya bhUpateH 1059026c ArohaNaM pratijJAya nAnRtaM kartum utsahe 1059027a sargo 'stu sazarIrasya trizaGkor asya zAzvataH 1059027c nakSatrANi ca sarvANi mAmakAni dhruvANy atha 1059028a yAval lokA dhariSyanti tiSThantv etAni sarvazaH 1059028c matkRtAni surAH sarve tad anujJAtum arhatha 1059029a evam uktAH surAH sarve pratyUcur munipuMgavam 1059030a evaM bhavatu bhadraM te tiSThantv etAni sarvazaH 1059030c gagane tAny anekAni vaizvAnarapathAd bahiH 1059031a nakSatrANi munizreSTha teSu jyotiHSu jAjvalan 1059031c avAkzirAs trizaGkuz ca tiSThatv amarasaMnibhaH 1059032a vizvAmitras tu dharmAtmA sarvadevair abhiSTutaH 1059032c RSibhiz ca mahAtejA bADham ity Aha devatAH 1059033a tato devA mahAtmAno munayaz ca tapodhanAH 1059033c jagmur yathAgataM sarve yajJasyAnte narottama 1060001a vizvAmitro mahAtmAtha prasthitAn prekSya tAn RSIn 1060001c abravIn narazArdUla sarvAMs tAn vanavAsinaH 1060002a mahAvighnaH pravRtto 'yaM dakSiNAm Asthito dizam 1060002c dizam anyAM prapatsyAmas tatra tapsyAmahe tapaH 1060003a pazcimAyAM vizAlAyAM puSkareSu mahAtmanaH 1060003c sukhaM tapaz cariSyAmaH paraM tad dhi tapovanam 1060004a evam uktvA mahAtejAH puSkareSu mahAmuniH 1060004c tapa ugraM durAdharSaM tepe mUlaphalAzanaH 1060005a etasminn eva kAle tu ayodhyAdhipatir nRpaH 1060005c ambarISa iti khyAto yaSTuM samupacakrame 1060006a tasya vai yajamAnasya pazum indro jahAra ha 1060006c pranaSTe tu pazau vipro rAjAnam idam abravIt 1060007a pazur adya hRto rAjan pranaSTas tava durnayAt 1060007c arakSitAraM rAjAnaM ghnanti doSA narezvara 1060008a prAyazcittaM mahad dhy etan naraM vA puruSarSabha 1060008c Anayasva pazuM zIghraM yAvat karma pravartate 1060009a upAdhyAya vacaH zrutvA sa rAjA puruSarSabha 1060009c anviyeSa mahAbuddhiH pazuM gobhiH sahasrazaH 1060010a dezAJ janapadAMs tAMs tAn nagarANi vanAni ca 1060010c AzramANi ca puNyAni mArgamANo mahIpatiH 1060011a sa putrasahitaM tAta sabhAryaM raghunandana 1060011c bhRgutuGge samAsInam RcIkaM saMdadarza ha 1060012a tam uvAca mahAtejAH praNamyAbhiprasAdya ca 1060012c brahmarSiM tapasA dIptaM rAjarSir amitaprabhaH 1060012e pRSTvA sarvatra kuzalam RcIkaM tam idaM vacaH 1060013a gavAM zatasahasreNa vikriNISe sutaM yadi 1060013c pazor arthe mahAbhAga kRtakRtyo 'smi bhArgava 1060014a sarve parisRtA dezA yajJiyaM na labhe pazum 1060014c dAtum arhasi mUlyena sutam ekam ito mama 1060015a evam ukto mahAtejA RcIkas tv abravId vacaH 1060015c nAhaM jyeSThaM narazreSThaM vikrINIyAM kathaM cana 1060016a RcIkasya vacaH zrutvA teSAM mAtA mahAtmanAm 1060016c uvAca narazArdUlam ambarISaM tapasvinI 1060017a mamApi dayitaM viddhi kaniSThaM zunakaM nRpa 1060018a prAyeNa hi narazreSTha jyeSThAH pitRSu vallabhAH 1060018c mAtqNAM ca kanIyAMsas tasmAd rakSe kanIyasam 1060019a uktavAkye munau tasmin munipatnyAM tathaiva ca 1060019c zunaHzepaH svayaM rAma madhyamo vAkyam abravIt 1060020a pitA jyeSTham avikreyaM mAtA cAha kanIyasam 1060020c vikrItaM madhyamaM manye rAjan putraM nayasva mAm 1060021a gavAM zatasahasreNa zunaHzepaM narezvaraH 1060021c gRhItvA paramaprIto jagAma raghunandana 1060022a ambarISas tu rAjarSI ratham Aropya satvaraH 1060022c zunaHzepaM mahAtejA jagAmAzu mahAyazAH 1061001a zunaHzepaM narazreSTha gRhItvA tu mahAyazAH 1061001c vyazrAmyat puSkare rAjA madhyAhne raghunandana 1061002a tasya vizramamANasya zunaHzepo mahAyazAH 1061002c puSkaraM zreSTham Agamya vizvAmitraM dadarza ha 1061003a viSaNNavadano dInas tRSNayA ca zrameNa ca 1061003c papAtAGke mune rAma vAkyaM cedam uvAca ha 1061004a na me 'sti mAtA na pitA jJAtayo bAndhavAH kutaH 1061004c trAtum arhasi mAM saumya dharmeNa munipuMgava 1061005a trAtA tvaM hi munizreSTha sarveSAM tvaM hi bhAvanaH 1061005c rAjA ca kRtakAryaH syAd ahaM dIrghAyur avyayaH 1061006a svargalokam upAznIyAM tapas taptvA hy anuttamam 1061006c sa me nAtho hy anAthasya bhava bhavyena cetasA 1061006e piteva putraM dharmAtmaMs trAtum arhasi kilbiSAt 1061007a tasya tad vacanaM zrutvA vizvAmitro mahAtapAH 1061007c sAntvayitvA bahuvidhaM putrAn idam uvAca ha 1061008a yatkRte pitaraH putrAJ janayanti zubhArthinaH 1061008c paralokahitArthAya tasya kAlo 'yam AgataH 1061009a ayaM munisuto bAlo mattaH zaraNam icchati 1061009c asya jIvitamAtreNa priyaM kuruta putrakAH 1061010a sarve sukRtakarmANaH sarve dharmaparAyaNAH 1061010c pazubhUtA narendrasya tRptim agneH prayacchata 1061011a nAthavAMz ca zunaHzepo yajJaz cAvighnato bhavet 1061011c devatAs tarpitAz ca syur mama cApi kRtaM vacaH 1061012a munes tu vacanaM zrutvA madhuSyandAdayaH sutAH 1061012c sAbhimAnaM narazreSTha salIlam idam abruvan 1061013a katham AtmasutAn hitvA trAyase 'nyasutaM vibho 1061013c akAryam iva pazyAmaH zvamAMsam iva bhojane 1061014a teSAM tad vacanaM zrutvA putrANAM munipuMgavaH 1061014c krodhasaMraktanayano vyAhartum upacakrame 1061015a niHsAdhvasam idaM proktaM dharmAd api vigarhitam 1061015c atikramya tu madvAkyaM dAruNaM romaharSaNam 1061016a zvamAMsabhojinaH sarve vAsiSThA iva jAtiSu 1061016c pUrNaM varSasahasraM tu pRthivyAm anuvatsyatha 1061017a kRtvA zApasamAyuktAn putrAn munivaras tadA 1061017c zunaHzepam uvAcArtaM kRtvA rakSAM nirAmayAm 1061018a pavitrapAzair Asakto raktamAlyAnulepanaH 1061018c vaiSNavaM yUpam AsAdya vAgbhir agnim udAhara 1061019a ime tu gAthe dve divye gAyethA muniputraka 1061019c ambarISasya yajJe 'smiMs tataH siddhim avApsyasi 1061020a zunaHzepo gRhItvA te dve gAthe susamAhitaH 1061020c tvarayA rAjasiMhaM tam ambarISam uvAca ha 1061021a rAjasiMha mahAsattva zIghraM gacchAvahe sadaH 1061021c nivartayasva rAjendra dIkSAM ca samupAhara 1061022a tad vAkyam RSiputrasya zrutvA harSaM samutsukaH 1061022c jagAma nRpatiH zIghraM yajJavATam atandritaH 1061023a sadasyAnumate rAjA pavitrakRtalakSaNam 1061023c pazuM raktAmbaraM kRtvA yUpe taM samabandhayat 1061024a sa baddho vAgbhir agryAbhir abhituSTAva vai surau 1061024c indram indrAnujaM caiva yathAvan muniputrakaH 1061025a tataH prItaH sahasrAkSo rahasyastutitarpitaH 1061025c dIrgham Ayus tadA prAdAc chunaHzepAya rAghava 1061026a sa ca rAjA narazreSTha yajJasya ca samAptavAn 1061026c phalaM bahuguNaM rAma sahasrAkSaprasAdajam 1061027a vizvAmitro 'pi dharmAtmA bhUyas tepe mahAtapAH 1061027c puSkareSu narazreSTha dazavarSazatAni ca 1062001a pUrNe varSasahasre tu vratasnAtaM mahAmunim 1062001c abhyAgacchan surAH sarve tapaHphalacikIrSavaH 1062002a abravIt sumahAtejA brahmA suruciraM vacaH 1062002c RSis tvam asi bhadraM te svArjitaiH karmabhiH zubhaiH 1062003a tam evam uktvA devezas tridivaM punar abhyagAt 1062003c vizvAmitro mahAtejA bhUyas tepe mahat tapaH 1062004a tataH kAlena mahatA menakA paramApsarAH 1062004c puSkareSu narazreSTha snAtuM samupacakrame 1062005a tAM dadarza mahAtejA menakAM kuzikAtmajaH 1062005c rUpeNApratimAM tatra vidyutaM jalade yathA 1062006a dRSTvA kandarpavazago munis tAm idam abravIt 1062006c apsaraH svAgataM te 'stu vasa ceha mamAzrame 1062006e anugRhNISva bhadraM te madanena sumohitam 1062007a ity uktA sA varArohA tatrAvAsam athAkarot 1062007c tapaso hi mahAvighno vizvAmitram upAgataH 1062008a tasyAM vasantyAM varSANi paJca paJca ca rAghava 1062008c vizvAmitrAzrame saumya sukhena vyaticakramuH 1062009a atha kAle gate tasmin vizvAmitro mahAmuniH 1062009c savrIDa iva saMvRttaz cintAzokaparAyaNaH 1062010a buddhir muneH samutpannA sAmarSA raghunandana 1062010c sarvaM surANAM karmaitat tapo'paharaNaM mahat 1062011a ahorAtrApadezena gatAH saMvatsarA daza 1062011c kAmamohAbhibhUtasya vighno 'yaM pratyupasthitaH 1062012a viniHzvasan munivaraH pazcAttApena duHkhitaH 1062013a bhItAm apsarasaM dRSTvA vepantIM prAJjaliM sthitAm 1062013c menakAM madhurair vAkyair visRjya kuzikAtmajaH 1062013e uttaraM parvataM rAma vizvAmitro jagAma ha 1062014a sa kRtvA naiSThikIM buddhiM jetukAmo mahAyazAH 1062014c kauzikItIram AsAdya tapas tepe sudAruNam 1062015a tasya varSasahasraM tu ghoraM tapa upAsataH 1062015c uttare parvate rAma devatAnAm abhUd bhayam 1062016a amantrayan samAgamya sarve sarSigaNAH surAH 1062016c maharSizabdaM labhatAM sAdhv ayaM kuzikAtmajaH 1062017a devatAnAM vacaH zrutvA sarvalokapitAmahaH 1062017c abravIn madhuraM vAkyaM vizvAmitraM tapodhanam 1062018a maharSe svAgataM vatsa tapasogreNa toSitaH 1062018c mahattvam RSimukhyatvaM dadAmi tava kauzika 1062019a brahmaNaH sa vacaH zrutvA vizvAmitras tapodhanaH 1062019c prAJjaliH praNato bhUtvA pratyuvAca pitAmaham 1062020a brahmarSi zabdam atulaM svArjitaiH karmabhiH zubhaiH 1062020c yadi me bhagavAn Aha tato 'haM vijitendriyaH 1062021a tam uvAca tato brahmA na tAvat tvaM jitendriyaH 1062021c yatasva munizArdUla ity uktvA tridivaM gataH 1062022a viprasthiteSu deveSu vizvAmitro mahAmuniH 1062022c UrdhvabAhur nirAlambo vAyubhakSas tapaz caran 1062023a dharme paJcatapA bhUtvA varSAsv AkAzasaMzrayaH 1062023c zizire salilasthAyI rAtryahAni tapodhanaH 1062024a evaM varSasahasraM hi tapo ghoram upAgamat 1062025a tasmin saMtapyamAne tu vizvAmitre mahAmunau 1062025c saMbhramaH sumahAn AsIt surANAM vAsavasya ca 1062026a rambhAm apsarasaM zakraH saha sarvair marudgaNaiH 1062026c uvAcAtmahitaM vAkyam ahitaM kauzikasya ca 1063001a surakAryam idaM rambhe kartavyaM sumahat tvayA 1063001c lobhanaM kauzikasyeha kAmamohasamanvitam 1063002a tathoktA sApsarA rAma sahasrAkSeNa dhImatA 1063002c vrIDitA prAJjalir bhUtvA pratyuvAca surezvaram 1063003a ayaM surapate ghoro vizvAmitro mahAmuniH 1063003c krodham utsrakSyate ghoraM mayi deva na saMzayaH 1063003e tato hi me bhayaM deva prasAdaM kartum arhasi 1063004a tAm uvAca sahasrAkSo vepamAnAM kRtAJjalim 1063004c mA bhaiSi rambhe bhadraM te kuruSva mama zAsanam 1063005a kokilo hRdayagrAhI mAdhave ruciradrume 1063005c ahaM kandarpasahitaH sthAsyAmi tava pArzvataH 1063006a tvaM hi rUpaM bahuguNaM kRtvA paramabhAsvaram 1063006c tam RSiM kauzikaM rambhe bhedayasva tapasvinam 1063007a sA zrutvA vacanaM tasya kRtvA rUpam anuttamam 1063007c lobhayAm Asa lalitA vizvAmitraM zucismitA 1063008a kokilasya tu zuzrAva valgu vyAharataH svanam 1063008c saMprahRSTena manasA tata enAm udaikSata 1063009a atha tasya ca zabdena gItenApratimena ca 1063009c darzanena ca rambhAyA muniH saMdeham AgataH 1063010a sahasrAkSasya tat karma vijJAya munipuMgavaH 1063010c rambhAM krodhasamAviSTaH zazApa kuzikAtmajaH 1063011a yan mAM lobhayase rambhe kAmakrodhajayaiSiNam 1063011c dazavarSasahasrANi zailI sthAsyasi durbhage 1063012a brAhmaNaH sumahAtejAs tapobalasamanvitaH 1063012c uddhariSyati rambhe tvAM matkrodhakaluSIkRtAm 1063013a evam uktvA mahAtejA vizvAmitro mahAmuniH 1063013c azaknuvan dhArayituM kopaM saMtApam AgataH 1063014a tasya zApena mahatA rambhA zailI tadAbhavat 1063014c vacaH zrutvA ca kandarpo maharSeH sa ca nirgataH 1063015a kopena sa mahAtejAs tapo 'paharaNe kRte 1063015c indriyair ajitai rAma na lebhe zAntim AtmanaH 1064001a atha haimavatIM rAma dizaM tyaktvA mahAmuniH 1064001c pUrvAM dizam anuprApya tapas tepe sudAruNam 1064002a maunaM varSasahasrasya kRtvA vratam anuttamam 1064002c cakArApratimaM rAma tapaH paramaduSkaram 1064003a pUrNe varSasahasre tu kASThabhUtaM mahAmunim 1064003c vighnair bahubhir AdhUtaM krodho nAntaram Avizat 1064004a tato devAH sagandharvAH pannagAsurarAkSasAH 1064004c mohitAs tejasA tasya tapasA mandarazmayaH 1064004e kazmalopahatAH sarve pitAmaham athAbruvan 1064005a bahubhiH kAraNair deva vizvAmitro mahAmuniH 1064005c lobhitaH krodhitaz caiva tapasA cAbhivardhate 1064006a na hy asya vRjinaM kiM cid dRzyate sUkSmam apy atha 1064006c na dIyate yadi tv asya manasA yad abhIpsitam 1064006e vinAzayati trailokyaM tapasA sacarAcaram 1064006g vyAkulAz ca dizaH sarvA na ca kiM cit prakAzate 1064007a sAgarAH kSubhitAH sarve vizIryante ca parvatAH 1064007c prakampate ca pRthivI vAyur vAti bhRzAkulaH 1064008a buddhiM na kurute yAvan nAze deva mahAmuniH 1064008c tAvat prasAdyo bhagavAn agnirUpo mahAdyutiH 1064009a kAlAgninA yathA pUrvaM trailokyaM dahyate 'khilam 1064009c devarAjye cikIrSeta dIyatAm asya yan matam 1064010a tataH suragaNAH sarve pitAmahapurogamAH 1064010c vizvAmitraM mahAtmAnaM vAkyaM madhuram abruvan 1064011a brahmarSe svAgataM te 'stu tapasA sma sutoSitAH 1064011c brAhmaNyaM tapasogreNa prAptavAn asi kauzika 1064012a dIrgham Ayuz ca te brahman dadAmi samarudgaNaH 1064012c svasti prApnuhi bhadraM te gaccha saumya yathAsukham 1064013a pitAmahavacaH zrutvA sarveSAM ca divaukasAm 1064013c kRtvA praNAmaM mudito vyAjahAra mahAmuniH 1064014a brAhmaNyaM yadi me prAptaM dIrgham Ayus tathaiva ca 1064014c oMkAro 'tha vaSaTkAro vedAz ca varayantu mAm 1064015a kSatravedavidAM zreSTho brahmavedavidAm api 1064015c brahmaputro vasiSTho mAm evaM vadatu devatAH 1064015e yady ayaM paramaH kAmaH kRto yAntu surarSabhAH 1064016a tataH prasAdito devair vasiSTho japatAM varaH 1064016c sakhyaM cakAra brahmarSir evam astv iti cAbravIt 1064017a brahmarSitvaM na saMdehaH sarvaM saMpatsyate tava 1064017c ity uktvA devatAz cApi sarvA jagmur yathAgatam 1064018a vizvAmitro 'pi dharmAtmA labdhvA brAhmaNyam uttamam 1064018c pUjayAm Asa brahmarSiM vasiSThaM japatAM varam 1064019a kRtakAmo mahIM sarvAM cacAra tapasi sthitaH 1064019c evaM tv anena brAhmaNyaM prAptaM rAma mahAtmanA 1064020a eSa rAma munizreSTha eSa vigrahavAMs tapaH 1064020c eSa dharmaH paro nityaM vIryasyaiSa parAyaNam 1064021a zatAnandavacaH zrutvA rAmalakSmaNasaMnidhau 1064021c janakaH prAJjalir vAkyam uvAca kuzikAtmajam 1064022a dhanyo 'smy anugRhIto 'smi yasya me munipuMgava 1064022c yajJaM kAkutstha sahitaH prAptavAn asi dhArmika 1064023a pAvito 'haM tvayA brahman darzanena mahAmune 1064023c guNA bahuvidhAH prAptAs tava saMdarzanAn mayA 1064024a vistareNa ca te brahman kIrtyamAnaM mahat tapaH 1064024c zrutaM mayA mahAtejo rAmeNa ca mahAtmanA 1064025a sadasyaiH prApya ca sadaH zrutAs te bahavo guNAH 1064026a aprameyaM tapas tubhyam aprameyaM ca te balam 1064026c aprameyA guNAz caiva nityaM te kuzikAtmaja 1064027a tRptir AzcaryabhUtAnAM kathAnAM nAsti me vibho 1064027c karmakAlo munizreSTha lambate ravimaNDalam 1064028a zvaH prabhAte mahAtejo draSTum arhasi mAM punaH 1064028c svAgataM tapasAM zreSTha mAm anujJAtum arhasi 1064029a evam uktvA munizreSThaM vaideho mithilAdhipaH 1064029c pradakSiNaM cakArAzu sopAdhyAyaH sabAndhavaH 1064030a vizvAmitro 'pi dharmAtmA saharAmaH salakSmaNaH 1064030c svaM vATam abhicakrAma pUjyamAno maharSibhiH 1065001a tataH prabhAte vimale kRtakarmA narAdhipaH 1065001c vizvAmitraM mahAtmAnam AjuhAva sarAghavam 1065002a tam arcayitvA dharmAtmA zAstradRSTena karmaNA 1065002c rAghavau ca mahAtmAnau tadA vAkyam uvAca ha 1065003a bhagavan svAgataM te 'stu kiM karomi tavAnagha 1065003c bhavAn AjJApayatu mAm AjJApyo bhavatA hy aham 1065004a evam uktaH sa dharmAtmA janakena mahAtmanA 1065004c pratyuvAca munir vIraM vAkyaM vAkyavizAradaH 1065005a putrau dazarathasyemau kSatriyau lokavizrutau 1065005c draSTukAmau dhanuH zreSThaM yad etat tvayi tiSThati 1065006a etad darzaya bhadraM te kRtakAmau nRpAtmajau 1065006c darzanAd asya dhanuSo yatheSTaM pratiyAsyataH 1065007a evam uktas tu janakaH pratyuvAca mahAmunim 1065007c zrUyatAm asya dhanuSo yad artham iha tiSThati 1065008a devarAta iti khyAto nimeH SaSTho mahIpatiH 1065008c nyAso 'yaM tasya bhagavan haste datto mahAtmanA 1065009a dakSayajJavadhe pUrvaM dhanur Ayamya vIryavAn 1065009c rudras tu tridazAn roSAt salIlam idam abravIt 1065010a yasmAd bhAgArthino bhAgAn nAkalpayata me surAH 1065010c varAGgAni mahArhANi dhanuSA zAtayAmi vaH 1065011a tato vimanasaH sarve devA vai munipuMgava 1065011c prasAdayanti devezaM teSAM prIto 'bhavad bhavaH 1065012a prItiyuktaH sa sarveSAM dadau teSAM mahAtmanAm 1065013a tad etad devadevasya dhanUratnaM mahAtmanaH 1065013c nyAsabhUtaM tadA nyastam asmAkaM pUrvake vibho 1065014a atha me kRSataH kSetraM lAGgalAd utthitA mama 1065014c kSetraM zodhayatA labdhvA nAmnA sIteti vizrutA 1065015a bhUtalAd utthitA sA tu vyavardhata mamAtmajA 1065015c vIryazulketi me kanyA sthApiteyam ayonijA 1065016a bhUtalAd utthitAM tAM tu vardhamAnAM mamAtmajAm 1065016c varayAm Asur Agamya rAjAno munipuMgava 1065017a teSAM varayatAM kanyAM sarveSAM pRthivIkSitAm 1065017c vIryazulketi bhagavan na dadAmi sutAm aham 1065018a tataH sarve nRpatayaH sametya munipuMgava 1065018c mithilAm abhyupAgamya vIryaM jijJAsavas tadA 1065019a teSAM jijJAsamAnAnAM vIryaM dhanur upAhRtam 1065019c na zekur grahaNe tasya dhanuSas tolane 'pi vA 1065020a teSAM vIryavatAM vIryam alpaM jJAtvA mahAmune 1065020c pratyAkhyAtA nRpatayas tan nibodha tapodhana 1065021a tataH paramakopena rAjAno munipuMgava 1065021c arundhan mithilAM sarve vIryasaMdeham AgatAH 1065022a AtmAnam avadhUtaM te vijJAya munipuMgava 1065022c roSeNa mahatAviSTAH pIDayan mithilAM purIm 1065023a tataH saMvatsare pUrNe kSayaM yAtAni sarvazaH 1065023c sAdhanAni munireSTha tato 'haM bhRzaduHkhitaH 1065024a tato devagaNAn sarvAMs tapasAhaM prasAdayam 1065024c daduz ca paramaprItAz caturaGgabalaM surAH 1065025a tato bhagnA nRpatayo hanyamAnA dizo yayuH 1065025c avIryA vIryasaMdigdhA sAmAtyAH pApakAriNaH 1065026a tad etan munizArdUla dhanuH paramabhAsvaram 1065026c rAmalakSmaNayoz cApi darzayiSyAmi suvrata 1065027a yady asya dhanuSo rAmaH kuryAd AropaNaM mune 1065027c sutAm ayonijAM sItAM dadyAM dAzarather aham 1066001a janakasya vacaH zrutvA vizvAmitro mahAmuniH 1066001c dhanur darzaya rAmAya iti hovAca pArthivam 1066002a tataH sa rAjA janakaH sacivAn vyAdideza ha 1066002c dhanur AnIyatAM divyaM gandhamAlyavibhUSitam 1066003a janakena samAdiSThAH sacivAH prAvizan purIm 1066003c tad dhanuH purataH kRtvA nirjagmuH pArthivAjJayA 1066004a nRpAM zatAni paJcAzad vyAyatAnAM mahAtmanAm 1066004c maJjUSAm aSTacakrAM tAM samUhus te kathaM cana 1066005a tAm AdAya tu maJjUSAm AyatIM yatra tad dhanuH 1066005c suropamaM te janakam Ucur nRpatimantriNaH 1066006a idaM dhanurvaraM rAjan pUjitaM sarvarAjabhiH 1066006c mithilAdhipa rAjendra darzanIyaM yadIcchasi 1066007a teSAM nRpo vacaH zrutvA kRtAJjalir abhASata 1066007c vizvAmitraM mahAtmAnaM tau cobhau rAmalakSmaNau 1066008a idaM dhanurvaraM brahmaJ janakair abhipUjitam 1066008c rAjabhiz ca mahAvIryair azakyaM pUrituM tadA 1066009a naitat suragaNAH sarve nAsurA na ca rAkSasAH 1066009c gandharvayakSapravarAH sakiMnaramahoragAH 1066010a kva gatir mAnuSANAM ca dhanuSo 'sya prapUraNe 1066010c AropaNe samAyoge vepane tolane 'pi vA 1066011a tad etad dhanuSAM zreSTham AnItaM munipuMgava 1066011c darzayaitan mahAbhAga anayo rAjaputrayoH 1066012a vizvAmitras tu dharmAtmA zrutvA janakabhASitam 1066012c vatsa rAma dhanuH pazya iti rAghavam abravIt 1066013a maharSer vacanAd rAmo yatra tiSThati tad dhanuH 1066013c maJjUSAM tAm apAvRtya dRSTvA dhanur athAbravIt 1066014a idaM dhanurvaraM brahman saMspRzAmIha pANinA 1066014c yatnavAMz ca bhaviSyAmi tolane pUraNe 'pi vA 1066015a bADham ity eva taM rAjA muniz ca samabhASata 1066015c lIlayA sa dhanur madhye jagrAha vacanAn muneH 1066016a pazyatAM nRSahasrANAM bahUnAM raghunandanaH 1066016c Aropayat sa dharmAtmA salIlam iva tad dhanuH 1066017a AropayitvA maurvIM ca pUrayAm Asa vIryavAn 1066017c tad babhaJja dhanur madhye narazreSTho mahAyazAH 1066018a tasya zabdo mahAn AsIn nirghAtasamanisvanaH 1066018c bhUmikampaz ca sumahAn parvatasyeva dIryataH 1066019a nipetuz ca narAH sarve tena zabdena mohitAH 1066019c varjayitvA munivaraM rAjAnaM tau ca rAghavau 1066020a pratyAzvaste jane tasmin rAjA vigatasAdhvasaH 1066020c uvAca prAJjalir vAkyaM vAkyajJo munipuMgavam 1066021a bhagavan dRSTavIryo me rAmo dazarathAtmajaH 1066021c atyadbhutam acintyaM ca atarkitam idaM mayA 1066022a janakAnAM kule kIrtim AhariSyati me sutA 1066022c sItA bhartAram AsAdya rAmaM dazarathAtmajam 1066023a mama satyA pratijJA ca vIryazulketi kauzika 1066023c sItA prANair bahumatA deyA rAmAya me sutA 1066024a bhavato 'numate brahmaJ zIghraM gacchantu mantriNaH 1066024c mama kauzika bhadraM te ayodhyAM tvaritA rathaiH 1066025a rAjAnaM prazritair vAkyair Anayantu puraM mama 1066025c pradAnaM vIryazulkAyAH kathayantu ca sarvazaH 1066026a muniguptau ca kAkutsthau kathayantu nRpAya vai 1066026c prIyamANaM tu rAjAnam Anayantu suzIghragAH 1066027a kauzikaz ca tathety Aha rAjA cAbhASya mantriNaH 1066027c ayodhyAM preSayAm Asa dharmAtmA kRtazAsanAt 1067001a janakena samAdiSTA dUtAs te klAntavAhanAH 1067001c trirAtram uSitvA mArge te 'yodhyAM prAvizan purIm 1067002a te rAjavacanAd dUtA rAjavezmapravezitAH 1067002c dadRzur devasaMkAzaM vRddhaM dazarathaM nRpam 1067003a baddhAJjalipuTAH sarve dUtA vigatasAdhvasAH 1067003c rAjAnaM prayatA vAkyam abruvan madhurAkSaram 1067004a maithilo janako rAjA sAgnihotrapuraskRtaH 1067004c kuzalaM cAvyayaM caiva sopAdhyAyapurohitam 1067005a muhur muhur madhurayA snehasaMyuktayA girA 1067005c janakas tvAM mahArAja pRcchate sapuraHsaram 1067006a pRSTvA kuzalam avyagraM vaideho mithilAdhipaH 1067006c kauzikAnumate vAkyaM bhavantam idam abravIt 1067007a pUrvaM pratijJA viditA vIryazulkA mamAtmajA 1067007c rAjAnaz ca kRtAmarSA nirvIryA vimukhIkRtAH 1067008a seyaM mama sutA rAjan vizvAmitrapuraHsaraiH 1067008c yadRcchayAgatair vIrair nirjitA tava putrakaiH 1067009a tac ca rAjan dhanur divyaM madhye bhagnaM mahAtmanA 1067009c rAmeNa hi mahArAja mahatyAM janasaMsadi 1067010a asmai deyA mayA sItA vIryazulkA mahAtmane 1067010c pratijJAM tartum icchAmi tad anujJAtum arhasi 1067011a sopAdhyAyo mahArAja purohitapuraskRtaH 1067011c zIghram Agaccha bhadraM te draSTum arhasi rAghavau 1067012a prItiM ca mama rAjendra nirvartayitum arhasi 1067012c putrayor ubhayor eva prItiM tvam api lapsyase 1067013a evaM videhAdhipatir madhuraM vAkyam abravIt 1067013c vizvAmitrAbhyanujJAtaH zatAnandamate sthitaH 1067014a dUtavAkyaM tu tac chrutvA rAjA paramaharSitaH 1067014c vasiSThaM vAmadevaM ca mantriNo 'nyAMz ca so 'bravIt 1067015a guptaH kuzikaputreNa kausalyAnandavardhanaH 1067015c lakSmaNena saha bhrAtrA videheSu vasaty asau 1067016a dRSTavIryas tu kAkutstho janakena mahAtmanA 1067016c saMpradAnaM sutAyAs tu rAghave kartum icchati 1067017a yadi vo rocate vRttaM janakasya mahAtmanaH 1067017c purIM gacchAmahe zIghraM mA bhUt kAlasya paryayaH 1067018a mantriNo bADham ity AhuH saha sarvair maharSibhiH 1067018c suprItaz cAbravId rAjA zvo yAtreti sa mantriNaH 1067019a mantriNas tu narendrasya rAtriM paramasatkRtAH 1067019c USuH pramuditAH sarve guNaiH sarvaiH samanvitAH 1068001a tato rAtryAM vyatItAyAM sopAdhyAyaH sabAndhavaH 1068001c rAjA dazaratho hRSTaH sumantram idam abravIt 1068002a adya sarve dhanAdhyakSA dhanam AdAya puSkalam 1068002c vrajantv agre suvihitA nAnAratnasamanvitAH 1068003a caturaGgabalaM cApi zIghraM niryAtu sarvazaH 1068003c mamAjJAsamakAlaM ca yAnayugyam anuttamam 1068004a vasiSTho vAmadevaz ca jAbAlir atha kAzyapaH 1068004c mArkaNDeyaz ca dIrghAyur RSiH kAtyAyanas tathA 1068005a ete dvijAH prayAntv agre syandanaM yojayasva me 1068005c yathA kAlAtyayo na syAd dUtA hi tvarayanti mAm 1068006a vacanAc ca narendrasya sA senA caturaGgiNI 1068006c rAjAnam RSibhiH sArdhaM vrajantaM pRSThato 'nvagAt 1068007a gatvA caturahaM mArgaM videhAn abhyupeyivAn 1068007c rAjA tu janakaH zrImAJ zrutvA pUjAm akalpayat 1068008a tato rAjAnam AsAdya vRddhaM dazarathaM nRpam 1068008c janako mudito rAjA harSaM ca paramaM yayau 1068008e uvAca ca narazreSTho narazreSThaM mudAnvitam 1068009a svAgataM te mahArAja diSTyA prApto 'si rAghava 1068009c putrayor ubhayoH prItiM lapsyase vIryanirjitAm 1068010a diSTyA prApto mahAtejA vasiSTho bhagavAn RSiH 1068010c saha sarvair dvijazreSThair devair iva zatakratuH 1068011a diSTyA me nirjitA vighnA diSTyA me pUjitaM kulam 1068011c rAghavaiH saha saMbandhAd vIryazreSThair mahAtmabhiH 1068012a zvaH prabhAte narendrendra nirvartayitum arhasi 1068012c yajJasyAnte narazreSTha vivAham RSisaMmatam 1068013a tasya tad vacanaM zrutvA RSimadhye narAdhipaH 1068013c vAkyaM vAkyavidAM zreSThaH pratyuvAca mahIpatim 1068014a pratigraho dAtRvazaH zrutam etan mayA purA 1068014c yathA vakSyasi dharmajJa tat kariSyAmahe vayam 1068015a tad dharmiSThaM yazasyaM ca vacanaM satyavAdinaH 1068015c zrutvA videhAdhipatiH paraM vismayam AgataH 1068016a tataH sarve munigaNAH parasparasamAgame 1068016c harSeNa mahatA yuktAs tAM nizAm avasan sukham 1068017a rAjA ca rAghavau putrau nizAmya pariharSitaH 1068017c uvAsa paramaprIto janakena supUjitaH 1068018a janako 'pi mahAtejAH kriyA dharmeNa tattvavit 1068018c yajJasya ca sutAbhyAM ca kRtvA rAtrim uvAsa ha 1069001a tataH prabhAte janakaH kRtakarmA maharSibhiH 1069001c uvAca vAkyaM vAkyajJaH zatAnandaM purohitam 1069002a bhrAtA mama mahAtejA yavIyAn atidhArmikaH 1069002c kuzadhvaja iti khyAtaH purIm adhyavasac chubhAm 1069003a vAryAphalakaparyantAM pibann ikSumatIM nadIm 1069003c sAMkAzyAM puNyasaMkAzAM vimAnam iva puSpakam 1069004a tam ahaM draSTum icchAmi yajJagoptA sa me mataH 1069004c prItiM so 'pi mahAtejA imAM bhoktA mayA saha 1069005a zAsanAt tu narendrasya prayayuH zIghravAjibhiH 1069005c samAnetuM naravyAghraM viSNum indrAjJayA yathA 1069006a AjJayA tu narendrasya AjagAma kuzadhvajaH 1069007a sa dadarza mahAtmAnaM janakaM dharmavatsalam 1069007c so 'bhivAdya zatAnandaM rAjAnaM cApi dhArmikam 1069008a rAjArhaM paramaM divyam AsanaM cAdhyarohata 1069008c upaviSTAv ubhau tau tu bhrAtarAv amitaujasau 1069009a preSayAm Asatur vIrau mantrizreSThaM sudAmanam 1069009c gaccha mantripate zIghram aikSvAkam amitaprabham 1069009e AtmajaiH saha durdharSam Anayasva samantriNam 1069010a aupakAryAM sa gatvA tu raghUNAM kulavardhanam 1069010c dadarza zirasA cainam abhivAdyedam abravIt 1069011a ayodhyAdhipate vIra vaideho mithilAdhipaH 1069011c sa tvAM draSTuM vyavasitaH sopAdhyAyapurohitam 1069012a mantrizreSThavacaH zrutvA rAjA sarSigaNas tadA 1069012c sabandhur agamat tatra janako yatra vartate 1069013a sa rAjA mantrisahitaH sopAdhyAyaH sabAndhavaH 1069013c vAkyaM vAkyavidAM zreSTho vaideham idam abravIt 1069014a viditaM te mahArAja ikSvAkukuladaivatam 1069014c vaktA sarveSu kRtyeSu vasiSTho bhagavAn RSiH 1069015a vizvAmitrAbhyanujJAtaH saha sarvair maharSibhiH 1069015c eSa vakSyati dharmAtmA vasiSTho me yathAkramam 1069016a tUSNIMbhUte dazarathe vasiSTho bhagavAn RSiH 1069016c uvAca vAkyaM vAkyajJo vaidehaM sapurohitam 1069017a avyaktaprabhavo brahmA zAzvato nitya avyayaH 1069017c tasmAn marIciH saMjajJe marIceH kazyapaH sutaH 1069018a vivasvAn kazyapAj jajJe manur vaivaisvataH smRtaH 1069018c manuH prajApatiH pUrvam ikSvAkus tu manoH sutaH 1069019a tam ikSvAkum ayodhyAyAM rAjAnaM viddhi pUrvakam 1069019c ikSvAkos tu sutaH zrImAn vikukSir udapadyata 1069020a vikukSes tu mahAtejA bANaH putraH pratApavAn 1069020c bANasya tu mahAtejA anaraNyaH pratApavAn 1069021a anaraNyAt pRthur jajJe trizaGkus tu pRthoH sutaH 1069021c trizaGkor abhavat putro dhundhumAro mahAyazAH 1069022a dhundhumArAn mahAtejA yuvanAzvo mahArathaH 1069022c yuvanAzvasutaH zrImAn mAndhAtA pRthivIpatiH 1069023a mAndhAtus tu sutaH zrImAn susaMdhir udapadyata 1069023c susaMdher api putrau dvau dhruvasaMdhiH prasenajit 1069024a yazasvI dhruvasaMdhes tu bharato nAma nAmataH 1069024c bharatAt tu mahAtejA asito nAma jAyata 1069025a saha tena gareNaiva jAtaH sa sagaro 'bhavat 1069025c sagarasyAsamaJjas tu asamaJjAd athAMzumAn 1069026a dilIpo 'MzumataH putro dilIpasya bhagIrathaH 1069026c bhagIrathAt kakutsthaz ca kakutsthasya raghus tathA 1069027a raghos tu putras tejasvI pravRddhaH puruSAdakaH 1069027c kalmASapAdo hy abhavat tasmAj jAtas tu zaGkhaNaH 1069028a sudarzanaH zaGkhaNasya agnivarNaH sudarzanAt 1069028c zIghragas tv agnivarNasya zIghragasya maruH sutaH 1069029a maroH prazuzrukas tv AsId ambarISaH prazuzrukAt 1069029c ambarISasya putro 'bhUn nahuSaH pRthivIpatiH 1069030a nahuSasya yayAtis tu nAbhAgas tu yayAtijaH 1069030c nAbhAgasya babhUvAja ajAd dazaratho 'bhavat 1069030e tasmAd dazarathAj jAtau bhrAtarau rAmalakSmaNau 1069031a AdivaMzavizuddhAnAM rAjJAM paramadharmiNAm 1069031c ikSvAkukulajAtAnAM vIrANAM satyavAdinAm 1069032a rAmalakSmaNayor arthe tvatsute varaye nRpa 1069032c sadRzAbhyAM narazreSTha sadRze dAtum arhasi 1070001a evaM bruvANaM janakaH pratyuvAca kRtAJjaliH 1070001c zrotum arhasi bhadraM te kulaM naH kIrtitaM param 1070002a pradAne hi munizreSTha kulaM niravazeSataH 1070002c vaktavyaM kulajAtena tan nibodha mahAmune 1070003a rAjAbhUt triSu lokeSu vizrutaH svena karmaNA 1070003c nimiH paramadharmAtmA sarvasattvavatAM varaH 1070004a tasya putro mithir nAma janako mithiputrakaH 1070004c prathamo janako nAma janakAd apy udAvasuH 1070005a udAvasos tu dharmAtmA jAto vai nandivardhanaH 1070005c nandivardhanaputras tu suketur nAma nAmataH 1070006a suketor api dharmAtmA devarAto mahAbalaH 1070006c devarAtasya rAjarSer bRhadratha iti zrutaH 1070007a bRhadrathasya zUro 'bhUn mahAvIraH pratApavAn 1070007c mahAvIrasya dhRtimAn sudhRtiH satyavikramaH 1070008a sudhRter api dharmAtmA dhRSTaketuH sudhArmikaH 1070008c dhRSTaketos tu rAjarSer haryazva iti vizrutaH 1070009a haryazvasya maruH putro maroH putraH pratIndhakaH 1070009c pratIndhakasya dharmAtmA rAjA kIrtirathaH sutaH 1070010a putraH kIrtirathasyApi devamIDha iti smRtaH 1070010c devamIDhasya vibudho vibudhasya mahIdhrakaH 1070011a mahIdhrakasuto rAjA kIrtirAto mahAbalaH 1070011c kIrtirAtasya rAjarSer mahAromA vyajAyata 1070012a mahAroMNas tu dharmAtmA svarNaromA vyajAyata 1070012c svarNaroMNas tu rAjarSer hrasvaromA vyajAyata 1070013a tasya putradvayaM jajJe dharmajJasya mahAtmanaH 1070013c jyeSTho 'ham anujo bhrAtA mama vIraH kuzadhvajaH 1070014a mAM tu jyeSThaM pitA rAjye so 'bhiSicya narAdhipaH 1070014c kuzadhvajaM samAvezya bhAraM mayi vanaM gataH 1070015a vRddhe pitari svaryAte dharmeNa dhuram Avaham 1070015c bhrAtaraM devasaMkAzaM snehAt pazyan kuzadhvajam 1070016a kasya cit tv atha kAlasya sAMkAzyAd agamat purAt 1070016c sudhanvA vIryavAn rAjA mithilAm avarodhakaH 1070017a sa ca me preSayAm Asa zaivaM dhanur anuttamam 1070017c sItA kanyA ca padmAkSI mahyaM vai dIyatAm iti 1070018a tasyApradAnAd brahmarSe yuddham AsIn mayA saha 1070018c sa hato 'bhimukho rAjA sudhanvA tu mayA raNe 1070019a nihatya taM munizreSTha sudhanvAnaM narAdhipam 1070019c sAMkAzye bhrAtaraM zUram abhyaSiJcaM kuzadhvajam 1070020a kanIyAn eSa me bhrAtA ahaM jyeSTho mahAmune 1070020c dadAmi paramaprIto vadhvau te munipuMgava 1070021a sItAM rAmAya bhadraM te UrmilAM lakSmaNAya ca 1070021c vIryazulkAM mama sutAM sItAM surasutopamAm 1070022a dvitIyAm UrmilAM caiva trir vadAmi na saMzayaH 1070022c dadAmi paramaprIto vadhvau te raghunandana 1070023a rAmalakSmaNayo rAjan godAnaM kArayasva ha 1070023c pitRkAryaM ca bhadraM te tato vaivAhikaM kuru 1070024a maghA hy adya mahAbAho tRtIye divase prabho 1070024c phalgunyAm uttare rAjaMs tasmin vaivAhikaM kuru 1070024e rAmalakSmaNayor arthe dAnaM kAryaM sukhodayam 1071001a tam uktavantaM vaidehaM vizvAmitro mahAmuniH 1071001c uvAca vacanaM vIraM vasiSThasahito nRpam 1071002a acintyAny aprameyAni kulAni narapuMgava 1071002c ikSvAkUNAM videhAnAM naiSAM tulyo 'sti kaz cana 1071003a sadRzo dharmasaMbandhaH sadRzo rUpasaMpadA 1071003c rAmalakSmaNayo rAjan sItA cormilayA saha 1071004a vaktavyaM ca narazreSTha zrUyatAM vacanaM mama 1071005a bhrAtA yavIyAn dharmajJa eSa rAjA kuzadhvajaH 1071005c asya dharmAtmano rAjan rUpeNApratimaM bhuvi 1071005e sutAdvayaM narazreSTha patnyarthaM varayAmahe 1071006a bharatasya kumArasya zatrughnasya ca dhImataH 1071006c varayema sute rAjaMs tayor arthe mahAtmanoH 1071007a putrA dazarathasyeme rUpayauvanazAlinaH 1071007c lokapAlopamAH sarve devatulyaparAkramAH 1071008a ubhayor api rAjendra saMbandhenAnubadhyatAm 1071008c ikSvAkukulam avyagraM bhavataH puNyakarmaNaH 1071009a vizvAmitravacaH zrutvA vasiSThasya mate tadA 1071009c janakaH prAJjalir vAkyam uvAca munipuMgavau 1071010a sadRzaM kulasaMbandhaM yad AjJApayathaH svayam 1071010c evaM bhavatu bhadraM vaH kuzadhvajasute ime 1071010e patnyau bhajetAM sahitau zatrughnabharatAv ubhau 1071011a ekAhnA rAjaputrINAM catasRNAM mahAmune 1071011c pANIn gRhNantu catvAro rAjaputrA mahAbalAH 1071012a uttare divase brahman phalgunIbhyAM manISiNaH 1071012c vaivAhikaM prazaMsanti bhago yatra prajApatiH 1071013a evam uktvA vacaH saumyaM pratyutthAya kRtAJjaliH 1071013c ubhau munivarau rAjA janako vAkyam abravIt 1071014a paro dharmaH kRto mahyaM ziSyo 'smi bhavatoH sadA 1071014c imAny AsanamukhyAni AsetAM munipuMgavau 1071015a yathA dazarathasyeyaM tathAyodhyA purI mama 1071015c prabhutve nAsit saMdeho yathArhaM kartum arhathaH 1071016a tathA bruvati vaidehe janake raghunandanaH 1071016c rAjA dazaratho hRSTaH pratyuvAca mahIpatim 1071017a yuvAm asaMkhyeya guNau bhrAtarau mithilezvarau 1071017c RSayo rAjasaMghAz ca bhavadbhyAm abhipUjitAH 1071018a svasti prApnuhi bhadraM te gamiSyAmi svam Alayam 1071018c zrAddhakarmANi sarvANi vidhAsya iti cAbravIt 1071019a tam ApRSTvA narapatiM rAjA dazarathas tadA 1071019c munIndrau tau puraskRtya jagAmAzu mahAyazAH 1071020a sa gatvA nilayaM rAjA zrAddhaM kRtvA vidhAnataH 1071020c prabhAte kAlyam utthAya cakre godAnam uttamam 1071021a gavAM zatasahasrANi brAhmaNebhyo narAdhipaH 1071021c ekaikazo dadau rAjA putrAn uddhizya dharmataH 1071022a suvarNazRGgAH saMpannAH savatsAH kAMsyadohanAH 1071022c gavAM zatasahasrANi catvAri puruSarSabhaH 1071023a vittam anyac ca subahu dvijebhyo raghunandanaH 1071023c dadau godAnam uddizya putrANAM putravatsalaH 1071024a sa sutaiH kRtagodAnair vRtaz ca nRpatis tadA 1071024c lokapAlair ivAbhAti vRtaH saumyaH prajApatiH 1072001a yasmiMs tu divase rAjA cakre godAnam uttamam 1072001c tasmiMs tu divase zUro yudhAjit samupeyivAn 1072002a putraH kekayarAjasya sAkSAd bharatamAtulaH 1072002c dRSTvA pRSTvA ca kuzalaM rAjAnam idam abravIt 1072003a kekayAdhipatI rAjA snehAt kuzalam abravIt 1072003c yeSAM kuzalakAmo 'si teSAM saMpraty anAmayam 1072004a svasrIyaM mama rAjendra draSTukAmo mahIpate 1072004c tadartham upayAto 'ham ayodhyAM raghunandana 1072005a zrutvA tv aham ayodhyAyAM vivAhArthaM tavAtmajAn 1072005c mithilAm upayAtAs tu tvayA saha mahIpate 1072005e tvarayAbhyupayAto 'haM draSTukAmaH svasuH sutam 1072006a atha rAjA dazarathaH priyAtithim upasthima 1072006c dRSTvA paramasatkAraiH pUjArhaM samapUjayat 1072007a tatas tAm uSito rAtriM saha putrair mahAtmabhiH 1072007c RSIMs tadA puraskRtya yajJavATam upAgamat 1072008a yukte muhUrte vijaye sarvAbharaNabhUSitaiH 1072008c bhrAtRbhiH sahito rAmaH kRtakautukamaGgalaH 1072008g vasiSThaM purataH kRtvA maharSIn aparAn api 1072009a vasiSTho bhagavAn etya vaideham idam abravIt 1072010a rAjA dazaratho rAjan kRtakautukamaGgalaiH 1072010c putrair naravarazreSTha dAtAram abhikAGkSate 1072011a dAtRpratigrahItRbhyAM sarvArthAH prabhavanti hi 1072011c svadharmaM pratipadyasva kRtvA vaivAhyam uttamam 1072012a ity uktaH paramodAro vasiSThena mahAtmanA 1072012c pratyuvAca mahAtejA vAkyaM paramadharmavit 1072013a kaH sthitaH pratihAro me kasyAjJA saMpratIkSyate 1072013c svagRhe ko vicAro 'sti yathA rAjyam idaM tava 1072014a kRtakautukasarvasvA vedimUlam upAgatAH 1072014c mama kanyA munizreSTha dIptA vahner ivArciSaH 1072015a sajjo 'haM tvatpratIkSo 'smi vedyAm asyAM pratiSThitaH 1072015c avighnaM kurutAM rAjA kimarthaM hi vilambyate 1072016a tadvAkyaM janakenoktaM zrutvA dazarathas tadA 1072016c pravezayAm Asa sutAn sarvAn RSigaNAn api 1072017a abravIj janako rAjA kausalyAnandavardhanam 1072017c iyaM sItA mama sutA sahadharmacarI tava 1072017e pratIccha cainAM bhadraM te pANiM gRhNISva pANinA 1072018a lakSmaNAgaccha bhadraM te UrmilAm udyatAM mayA 1072018c pratIccha pANiM gRhNISva mA bhUt kAlasya paryayaH 1072019a tam evam uktvA janako bharataM cAbhyabhASata 1072019c gRhANa pANiM mANDavyAH pANinA raghunandana 1072020a zatrughnaM cApi dharmAtmA abravIj janakezvaraH 1072020c zrutakIrtyA mahAbAho pANiM gRhNISva pANinA 1072021a sarve bhavantaH saMyAz ca sarve sucaritavratAH 1072021c patnIbhiH santu kAkutsthA mA bhUt kAlasya paryayaH 1072022a janakasya vacaH zrutvA pANIn pANibhir aspRzan 1072022c catvAras te catasRNAM vasiSThasya mate sthitAH 1072023a agniM pradakSiNaM kRtvA vediM rAjAnam eva ca 1072023c RSIMz caiva mahAtmAnaH saha bhAryA raghUttamAH 1072023e yathoktena tathA cakrur vivAhaM vidhipUrvakam 1072024a puSpavRSTir mahaty AsId antarikSAt subhAsvarA 1072024c divyadundubhinirghoSair gItavAditranisvanaiH 1072025a nanRtuz cApsaraHsaMghA gandharvAz ca jaguH kalam 1072025c vivAhe raghumukhyAnAM tad adbhutam ivAbhavat 1072026a IdRze vartamAne tu tUryodghuSTaninAdite 1072026c trir agniM te parikramya Uhur bhAryA mahaujasaH 1072027a athopakAryAM jagmus te sadArA raghunandanaH 1072027c rAjApy anuyayau pazyan sarSisaMghaH sabAndhavaH 1073001a atha rAtryAM vyatItAyAM vizvAmitro mahAmuniH 1073001c ApRcchya tau ca rAjAnau jagAmottaraparvatam 1073002a vizvAmitro gate rAjA vaidehaM mithilAdhipam 1073002c ApRcchyAtha jagAmAzu rAjA dazarathaH purIm 1073003a atha rAjA videhAnAM dadau kanyAdhanaM bahu 1073003c gavAM zatasahasrANi bahUni mithilezvaraH 1073004a kambalAnAM ca mukhyAnAM kSaumakoTyambarANi ca 1073004c hastyazvarathapAdAtaM divyarUpaM svalaMkRtam 1073005a dadau kanyA pitA tAsAM dAsIdAsam anuttamam 1073005c hiraNyasya suvarNasya muktAnAM vidrumasya ca 1073006a dadau paramasaMhRSTaH kanyAdhanam anuttamam 1073006c dattvA bahudhanaM rAjA samanujJApya pArthivam 1073007a praviveza svanilayaM mithilAM mithilezvaraH 1073007c rAjApy ayodhyAdhipatiH saha putrair mahAtmabhiH 1073008a RSIn sarvAn puraskRtya jagAma sabalAnugaH 1073008c gacchantaM tu naravyAghraM sarSisaMghaM sarAghavam 1073009a ghorAH sma pakSiNo vAco vyAharanti tatas tataH 1073009c bhaumAz caiva mRgAH sarve gacchanti sma pradakSiNam 1073010a tAn dRSTvA rAjazArdUlo vasiSThaM paryapRcchata 1073010c asaumyAH pakSiNo ghorA mRgAz cApi pradakSiNAH 1073010e kim idaM hRdayotkampi mano mama viSIdati 1073011a rAjJo dazarathasyaitac chrutvA vAkyaM mahAn RSiH 1073011c uvAca madhurAM vANIM zrUyatAm asya yat phalam 1073012a upasthitaM bhayaM ghoraM divyaM pakSimukhAc cyutam 1073012c mRgAH prazamayanty ete saMtApas tyajyatAm ayam 1073013a teSAM saMvadatAM tatra vAyuH prAdur babhUva ha 1073013c kampayan medinIM sarvAM pAtayaMz ca drumAJ zubhAn 1073014a tamasA saMvRtaH sUryaH sarvA na prababhur dizaH 1073014c bhasmanA cAvRtaM sarvaM saMmUDham iva tad balam 1073015a vasiSTha RSayaz cAnye rAjA ca sasutas tadA 1073015c sasaMjJA iva tatrAsan sarvam anyad vicetanam 1073016a tasmiMs tamasi ghore tu bhasmacchanneva sA camUH 1073016c dadarza bhImasaMkAzaM jaTAmaNDaladhAriNam 1073017a kailAsam iva durdharSaM kAlAgnim iva duHsaham 1073017c jvalantam iva tejobhir durnirIkSyaM pRthagjanaiH 1073018a skandhe cAsajya parazuM dhanur vidyudgaNopamam 1073018c pragRhya zaramukhyaM ca tripuraghnaM yathA haram 1073019a taM dRSTvA bhImasaMkAzaM jvalantam iva pAvakam 1073019c vasiSThapramukhA viprA japahomaparAyaNAH 1073019e saMgatA munayaH sarve saMjajalpur atho mithaH 1073020a kaccit pitRvadhAmarSI kSatraM notsAdayiSyati 1073020c pUrvaM kSatravadhaM kRtvA gatamanyur gatajvaraH 1073020e kSatrasyotsAdanaM bhUyo na khalv asya cikIrSitam 1073021a evam uktvArghyam AdAya bhArgavaM bhImadarzanam 1073021c RSayo rAma rAmeti madhurAM vAcam abruvan 1073022a pratigRhya tu tAM pUjAm RSidattAM pratApavAn 1073022c rAmaM dAzarathiM rAmo jAmadagnyo 'bhyabhASata 1074001a rAma dAzarathe vIra vIryaM te zrUyate 'dhutam 1074001c dhanuSo bhedanaM caiva nikhilena mayA zrutam 1074002a tad adbhutam acintyaM ca bhedanaM dhanuSas tvayA 1074002c tac chrutvAham anuprApto dhanur gRhyAparaM zubham 1074003a tad idaM ghorasaMkAzaM jAmadagnyaM mahad dhanuH 1074003c pUrayasva zareNaiva svabalaM darzayasva ca 1074004a tad ahaM te balaM dRSTvA dhanuSo 'sya prapUraNe 1074004c dvandvayuddhaM pradAsyAmi vIryazlAghyam idaM tava 1074005a tasya tad vacanaM zrutvA rAjA dazarathas tadA 1074005c viSaNNavadano dInaH prAJjalir vAkyam abravIt 1074006a kSatraroSAt prazAntas tvaM brAhmaNasya mahAyazAH 1074006c bAlAnAM mama putrANAm abhayaM dAtum arhasi 1074007a bhArgavANAM kule jAtaH svAdhyAyavratazAlinAm 1074007c sahasrAkSe pratijJAya zastraM nikSiptavAn asi 1074008a sa tvaM dharmaparo bhUtvA kAzyapAya vasuMdharAm 1074008c dattvA vanam upAgamya mahendrakRtaketanaH 1074009a mama sarvavinAzAya saMprAptas tvaM mahAmune 1074009c na caikasmin hate rAme sarve jIvAmahe vayam 1074010a bruvaty evaM dazarathe jAmadagnyaH pratApavAn 1074010c anAdRtyaiva tad vAkyaM rAmam evAbhyabhASata 1074011a ime dve dhanuSI zreSThe divye lokAbhivizrute 1074011c dRDhe balavatI mukhye sukRte vizvakarmaNA 1074012a atisRSTaM surair ekaM tryambakAya yuyutsave 1074012c tripuraghnaM narazreSTha bhagnaM kAkutstha yat tvayA 1074013a idaM dvitIyaM durdharSaM viSNor dattaM surottamaiH 1074013c samAnasAraM kAkutstha raudreNa dhanuSA tv idam 1074014a tadA tu devatAH sarvAH pRcchanti sma pitAmaham 1074014c zitikaNThasya viSNoz ca balAbalanirIkSayA 1074015a abhiprAyaM tu vijJAya devatAnAM pitAmahaH 1074015c virodhaM janayAm Asa tayoH satyavatAM varaH 1074016a virodhe ca mahad yuddham abhavad romaharSaNam 1074016c zitikaNThasya viSNoz ca parasparajayaiSiNoH 1074017a tadA taj jRmbhitaM zaivaM dhanur bhImaparAkramam 1074017c huMkAreNa mahAdevaH stambhito 'tha trilocanaH 1074018a devais tadA samAgamya sarSisaMghaiH sacAraNaiH 1074018c yAcitau prazamaM tatra jagmatus tau surottamau 1074019a jRmbhitaM tad dhanur dRSTvA zaivaM viSNuparAkramaiH 1074019c adhikaM menire viSNuM devAH sarSigaNAs tadA 1074020a dhanU rudras tu saMkruddho videheSu mahAyazAH 1074020c devarAtasya rAjarSer dadau haste sasAyakam 1074021a idaM ca viSNavaM rAma dhanuH parapuraMjayam 1074021c RcIke bhArgave prAdAd viSNuH sa nyAsam uttamam 1074022a RcIkas tu mahAtejAH putrasyApratikarmaNaH 1074022c pitur mama dadau divyaM jamadagner mahAtmanaH 1074023a nyastazastre pitari me tapobalasamanvite 1074023c arjuno vidadhe mRtyuM prAkRtAM buddhim AsthitaH 1074024a vadham apratirUpaM tu pituH zrutvA sudAruNam 1074024c kSatram utsAdayaM roSAj jAtaM jAtam anekazaH 1074025a pRthivIM cAkhilAM prApya kAzyapAya mahAtmane 1074025c yajJasyAnte tadA rAma dakSiNAM puNyakarmaNe 1074026a dattvA mahendranilayas tapobalasamanvitaH 1074026c zrutavAn dhanuSo bhedaM tato 'haM drutam AgataH 1074027a tad idaM vaiSNavaM rAma pitRpaitAmahaM mahat 1074027c kSatradharmaM puraskRtya gRhNISva dhanuruttamam 1074028a yojayasva dhanuH zreSThe zaraM parapuraMjayam 1074028c yadi zaknoSi kAkutstha dvandvaM dAsyAmi te tataH 1075001a zrutvA taj jAmadagnyasya vAkyaM dAzarathis tadA 1075001c gauravAd yantritakathaH pitU rAmam athAbravIt 1075002a zrutavAn asmi yat karma kRtavAn asi bhArgava 1075002c anurundhyAmahe brahman pitur AnRNyam AsthitaH 1075003a vIryahInam ivAzaktaM kSatradharmeNa bhArgava 1075003c avajAnAmi me tejaH pazya me 'dya parAkramam 1075004a ity uktvA rAghavaH kruddho bhArgavasya varAyudham 1075004c zaraM ca pratisaMgRhya hastAl laghuparAkramaH 1075005a Aropya sa dhanU rAmaH zaraM sajyaM cakAra ha 1075005c jAmadagnyaM tato rAmaM rAmaH kruddho 'bravId vacaH 1075006a brAhmaNo 'sIti pUjyo me vizvAmitrakRtena ca 1075006c tasmAc chakto na te rAma moktuM prANaharaM zaram 1075007a imAM vA tvadgatiM rAma tapobalasamArjitAn 1075007c lokAn apratimAn vApi haniSyAmi yad icchasi 1075008a na hy ayaM vaiSNavo divyaH zaraH parapuraMjayaH 1075008c moghaH patati vIryeNa baladarpavinAzanaH 1075009a varAyudhadharaM rAma draSTuM sarSigaNAH surAH 1075009c pitAmahaM puraskRtya sametAs tatra saMghazaH 1075010a gandharvApsarasaz caiva siddhacAraNakiMnarAH 1075010c yakSarAkSasanAgAz ca tad draSTuM mahad adbhutam 1075011a jaDIkRte tadA loke rAme varadhanurdhare 1075011c nirvIryo jAmadagnyo 'sau ramo rAmam udaikSata 1075012a tejobhir hatavIryatvAj jAmadagnyo jaDIkRtaH 1075012c rAmaM kamala patrAkSaM mandaM mandam uvAca ha 1075013a kAzyapAya mayA dattA yadA pUrvaM vasuMdharA 1075013c viSaye me na vastavyam iti mAM kAzyapo 'bravIt 1075014a so 'haM guruvacaH kurvan pRthivyAM na vase nizAm 1075014c iti pratijJA kAkutstha kRtA vai kAzyapasya ha 1075015a tad imAM tvaM gatiM vIra hantuM nArhasi rAghava 1075015c manojavaM gamiSyAmi mahendraM parvatottamam 1075016a lokAs tv apratimA rAma nirjitAs tapasA mayA 1075016c jahi tAJ zaramukhyena mA bhUt kAlasya paryayaH 1075017a akSayyaM madhuhantAraM jAnAmi tvAM surezvaram 1075017c dhanuSo 'sya parAmarzAt svasti te 'stu paraMtapa 1075018a ete suragaNAH sarve nirIkSante samAgatAH 1075018c tvAm apratimakarmANam apratidvandvam Ahave 1075019a na ceyaM mama kAkutstha vrIDA bhavitum arhati 1075019c tvayA trailokyanAthena yad ahaM vimukhIkRtaH 1075020a zaram apratimaM rAma moktum arhasi suvrata 1075020c zaramokSe gamiSyAmi mahendraM parvatottamam 1075021a tathA bruvati rAme tu jAmadagnye pratApavAn 1075021c rAmo dAzarathiH zrImAMz cikSepa zaram uttamam 1075022a tato vitimirAH sarvA dizA copadizas tathA 1075022c surAH sarSigaNA rAmaM prazazaMsur udAyudham 1075023a rAmaM dAzarathiM rAmo jAmadagnyaH prazasya ca 1075023c tataH pradakSiNIkRtya jagAmAtmagatiM prabhuH 1076001a gate rAme prazAntAtmA rAmo dAzarathir dhanuH 1076001c varuNAyAprameyAya dadau haste sasAyakam 1076002a abhivAdya tato rAmo vasiSTha pramukhAn RSIn 1076002c pitaraM vihvalaM dRSTvA provAca raghunandanaH 1076003a jAmadagnyo gato rAmaH prayAtu caturaGgiNI 1076003c ayodhyAbhimukhI senA tvayA nAthena pAlitA 1076004a rAmasya vacanaM zrutvA rAjA dazarathaH sutam 1076004c bAhubhyAM saMpariSvajya mUrdhni cAghrAya rAghavam 1076005a gato rAma iti zrutvA hRSTaH pramudito nRpaH 1076005c codayAm Asa tAM senAM jagAmAzu tataH purIm 1076006a patAkAdhvajinIM ramyAM tUryodghuSTaninAditAm 1076006c siktarAjapathAM ramyAM prakIrNakusumotkarAm 1076007a rAjapravezasumukhaiH paurair maGgalavAdibhiH 1076007c saMpUrNAM prAvizad rAjA janaughaiH samalaMkRtAm 1076008a kausalyA ca sumitrA ca kaikeyI ca sumadhyamA 1076008c vadhUpratigrahe yuktA yAz cAnyA rAjayoSitaH 1076009a tataH sItAM mahAbhAgAm UrmilAM ca yazasvinIm 1076009c kuzadhvajasute cobhe jagRhur nRpapatnayaH 1076010a maGgalAlApanaiz caiva zobhitAH kSaumavAsasaH 1076010c devatAyatanAny Azu sarvAs tAH pratyapUjayan 1076011a abhivAdyAbhivAdyAMz ca sarvA rAjasutAs tadA 1076011c remire muditAH sarvA bhartRbhiH sahitA rahaH 1076012a kRtadArAH kRtAstrAz ca sadhanAH sasuhRjjanAH 1076012c zuzrUSamANAH pitaraM vartayanti nararSabhAH 1076013a teSAm atiyazA loke rAmaH satyaparAkramaH 1076013c svayambhUr iva bhUtAnAM babhUva guNavattaraH 1076014a rAmas tu sItayA sArdhaM vijahAra bahUn RtUn 1076014c manasvI tadgatas tasyA nityaM hRdi samarpitaH 1076015a priyA tu sItA rAmasya dArAH pitRkRtA iti 1076015c guNAd rUpaguNAc cApi prItir bhUyo vyavardhata 1076016a tasyAz ca bhartA dviguNaM hRdaye parivartate 1076016c antarjAtam api vyaktam AkhyAti hRdayaM hRdA 1076017a tasya bhUyo vizeSeNa maithilI janakAtmajA 1076017c devatAbhiH samA rUpe sItA zrIr iva rUpiNI 1076018a tayA sa rAjarSisuto 'bhirAmayA; sameyivAn uttamarAjakanyayA 1076018c atIva rAmaH zuzubhe 'tikAmayA; vibhuH zriyA viSNur ivAmarezvaraH