% Mahabharata: supplementary passages - Udyogaparvan % Last updated: Tue Mar 13 2001 % Encoding: ASCII % Electronic text (C) Bhandarkar Oriental Research Institute, % Pune, India, 2001 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% % Book 05, star passages %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% % 5.1.1 % The introductory mantra: 05*0001_01 nArAyaNaM namaskRtya naraM caiva narottamam 05*0001_02 devIM sarasvatIM caiva tato jayam udIrayet % Before the introductory mantra, K1.4.5 Dn1 D2-5. % 8-10 ins.: 05*0002=00 janamejaya uvAca 05*0002_01 evaM nirvartya codvAhaM saMgataH saha bandhubhiH 05*0002_02 kAH kathAz ca cakArAsau vaizaMpAyana kIrtaya % After the introductory mantra, K2 ins.: 05*0003_01 mahAbhAratayaSTir vaH suparvavyAsavaMzajA 05*0003_02 skhalatAm avalambAya jAyatAM bhavavartmani % T1 begins with srigurubhyo namah | subham astu | avighnam astu | % srirama | udyogaparva | srimate ramanujaya namah |, which is % followed by: 05*0004_01 vRtte vivAhe hRSTAtmA yad uvAca yudhiSThiraH 05*0004_02 tat sarvaM kathayasveha kRtavanto yad uttaram % T2 begins with subham astu || avighnam astu || udyogaparva ||, % which is followed by: 05*0005_01 abhrazyAmaH piGgajaTAbaddhakalApaH 05*0005_02 prAMzur daNDI kRSNamRgatvakparidhAnaH 05*0005_03 sAkSAl lokAn pAvayamAnaH kavimukhyaH 05*0005_04 pArAzaryaH parvasu rUpaM vivRNotu % G5 begins with harih | om udyogaparva |, % which is followed by: 05*0006_01 oM vyAsaM vasiSThanaptAraM zakteH pautram akalmaSam 05*0006_02 parAzarAtmajaM vande zukatAtaM taponidhim 05*0006_03 vyAsAya viSNurUpAya vyAsarUpAya viSNave 05*0006_04 namo vai brahmanidhaye vAsiSThAya namo namaH % 5.1.9 % After 9ab, K5 ins.: 05*0007_01 kRSNena vRSNipravareNa tatra % 5.1.12 % B1.2.4 (all om. line 1) ins. after 12c: % Dn1 D1-3.7-9, after 12: 05*0008_01 etaiH parapreSyaniyogayuktair 05*0008_02 icchadbhir AptaM svakulena rAjyam % 5.1.21 % After 21, D1 ins.: 05*0009_01 tyaktAs tathA bandhujanena cAmI 05*0009_02 dharmeNa vairIn nihatAz ca hanyuH % 5.2.2 % After 2a, T2 ins.: 05*0010_01 jitA gatAraNyam itaH purA te % After 2b, T2 ins.: 05*0011_01 mAdrIsutau caiva kurupravIrau % 5.2.3 % After 3, % M repeats 20a-22d of the previous adhy., which is % followed by: 05*0012_01 tato vinAzaH kurupANDavAnAM 05*0012_02 sabAndhavAnAM bhavitAcireNa 05*0012_03 tasmAd yad uktaM madhusUdanena 05*0012_04 tat sarvalokasya hitaM yatadhvam % 5.2.4 % After 4ab, K2.3.5 D8.10 ins.: 05*0013_01 prayAtu dUtaH puruSaH pradhAno 05*0013_02 hitAya teSAM ca tathaiva caiSAm % 5.2.9 % After 9ab, Dn1 D2.3.7.8 ins.: 05*0014_01 sa dIvyamAnaH pratidIvya cainaM % After 9c, Dn1 % D2.3.7.8 ins.: 05*0015_01 hitvA hi karNaM ca suyodhanaM ca % 5.2.12 % K (except K4) D (except Ds D2.4.5.9; Dn2 % missing) T1 G1.4.5 ins. after 12: M ins. after 12* % (cf. v.l. 3): 05*0016_01 ayuddham AkAGkSata kauravANAM 05*0016_02 sAmnaiva duryodhanam Ahvayadhvam 05*0016_03 sAmnA jito 'rtho 'rthakaro bhaveta 05*0016_04 yuddhe 'nayo bhavitA neha so 'rthaH % 5.3.14 % After 14, D5.8 T2 ins.: 05*0017_01 dazAzA chAdayantaM mAm ekavIraM madotkaTam 05*0017_02 vijiSNuM manyate loko yudhyantaM ca mahItale 05*0017_03 satyaM mamAntevAsitvaM jayasya jayazAlinaH 05*0017_04 chinadmi yadi khaDgena bhISmAdInAM zirAMsy aham % 5.3.17 % After 17ab, Dn D4 (marg.) ins.: 05*0018_01 virATadrupadau vIrau yamakAlopamadyutI % 5.3.21 % After 21, K5 ins. the % foll. gloss on atatayin: 05*0019_01 agnido garadaz caiva zastrapANir dhanApahaH 05*0019_02 kSetradAraharaz caiva SaD ete hy AtatAyinaH 05*0019_03 AtatAyinam AyAntam api vedAntavAdinam 05*0019_04 jighAMsantaM jighAMsIyAn na tena brahmahA bhavet % 5.4.5 % After 5, % D5 ins.: 05*0020_01 aham eko 'pi jeSyAmi prAk caiva prahiNomi tam 05*0020_02 nAhaM kuryAM yad etad vai vizvAsAd eva zAzvatam % while T2 ins.: 05*0021_01 aham eko vijeSyAmi prAhatAn saMvidhAya ca 05*0021_02 nAhaM karomi tadvAkyaM praNipAtanapUrvakam % 5.4.9 % After 9ab, T2 ins.: 05*0022_01 tAvad dUtAn vayaM tUrNaM preSayiSyAma mAciram 05*0022_02 sa tu duryodhano nUnaM preSayiSyati tAn nRpAn % 5.4.20 % After 20c, T2 ins.: 05*0023_01 eko vIryabalotkaTaH 05*0023_02 vIrabAhuH subAhuz ca % After 20, T1 reads 18ab, while T2 M3-5 ins.: 05*0024_01 vIrabAhuz ca durdharSo bhUmipo jAlakITakaH % 5.4.22 % After 22, T2 ins.: 05*0025_01 ArSo devA budhaH sUtas tathA harihayopamaH % 5.5.1 % T G1.4.5 M ins. before vasudeva u. (M2, after % 5.4.27): 05*0026=00 vaizaMpAyanaH 05*0026_01 drupadenaivam ukte tu vAkye vAkyavizAradaH 05*0026_02 vasudevasutas tatra vRSNisiMho 'bravId idam % 5.5.6 % M (except M2) ins. after 6: T2, after 7ab: 05*0027_01 tasmAd yad anurUpaM hi sAMprataM tv iha manyase 05*0027_02 taM preSaya yathAnyAyaM kurubhyo nRpasattama % 5.5.8 % After 8ab, M ins.: 05*0028_01 kRtam ity eva saubhrAtram AcariSyanti pANDavAH % 5.5.16 % After 16, B (B4 missing) % D (except D1.10) T1 ins.: 05*0029_01 saMkulA ca tadA bhUmiz caturaGgabalAnvitA % 5.6.2 % After 2ab, % K3.5 B D (except D9) T G5 ins.: 05*0030_01 kRtabuddhiSu kartAraH kartRSu brahmavAdinaH % 5.6.18 % After 18, K Dn D1.3.4 (marg. % sec. m.).7.8 ins.: 05*0031_01 ziSyaiH parivRto vidvAn nItizAstrArthakovidaH 05*0031_02 pANDavAnAM hitArthAya kauravAn prati jagmivAn % 5.7.1 % B Dn Ds D2 (marg. sec. m.).3-8.10 S (except % M2; G3 missing) ins. after vaisam. u.: D9, after % 5.6.12: 05*0032_01 purohitaM te prasthApya nagaraM nAgasAhvayam 05*0032_02 dUtAn prasthApayAm AsuH pArthivebhyas tatas tataH 05*0032_03 prasthApya dUtAn anyatra dvArakAM puruSarSabhaH 05*0032_04 svayaM jagAma kauravyaH kuntIputro dhanaMjayaH % 5.7.6 % G5 ins. after 6: G4, after 8ab: 05*0033_01 siMhAsanagataM pazcAt parivRtya ca dRSTavAn % 5.7.8 % After 8ab, D8 ins.: 05*0034_01 ucchIrSataz cAsanasthaM dadarzAtha suyodhanam % while D10 ins.: 05*0035_01 pazcAd duryodhanaM bhUpam ucchIrSe saMsthitaM tadA % On the other hand, G4 ins. and G5 repeats 33* % after 8ab. G4 cont. after 33*: T1 ins. after 8ab: 05*0036_01 vaicitravIryajaM pazcAd yAdavAnAM dhuraMdharaH % Finally, M ins. after 8ab: 05*0037_01 pazcAd duryodhanaM zaurir apazyad amitadyutiH % 5.7.12 % After 12, G2 ins.: 05*0038=00 zrIbhagavAn uvAca 05*0038_01 svAgataM tava gAndhAre na mayA vidito bhavAn 05*0038_02 kiM cAgamanakRtyaM te kasmin kAle tvam AgataH 05*0038=02 duryodhanaH 05*0038_03 tvaddarzanArthI govinda ahaM pUrvam ihAgataH 05*0038_04 prItyarthI sa bhavAn sAhyaM mama dAtum ihArhati % while M ins.: 05*0039_01 dhArtarASTrasya tad vAkyaM zrutvAmaravarottamaH 05*0039_02 puruSottamas tv idaM vAkyaM duryodhanam abhASata % 5.7.17 % M (except M1) ins. after 17: % G1.4.5, after 18: 05*0040_01 etad viditvA kaunteya vicArya ca punaH punaH 05*0040_02 tAn vA varaya sAhAyye mAM sAcivyena vA punaH % 5.7.19 % After 19, B D % (except D1; D2 marg. sec. m.) ins.: 05*0041_01 nArAyaNam amitraghnaM kAmAj jAtam ajaM nRSu 05*0041_02 sarvakSatrasya purato devadAnavayor api % B (except B2) Dn D8.9 cont.: 05*0042_01 duryodhanas tu tat sainyaM sarvam Avarayat tadA % 5.7.30 % After 30, K3 B (B4 missing) D (except % D1.9; D2 marg. sec. m.) ins.: 05*0043_01 tataH pItAmbaradharo jagatsraSTA janArdanaH % 5.8.2 % After 2, B (B4 missing) D % (except D1; D2 marg. sec. m.) T G2 M3-5 ins.: 05*0044_01 akSauhiNIpatI rAjan mahAvIryaparAkramaH % 5.8.3 % After 3, % N (except K2 D1.9; B4 missing; D2 marg. sec. % m.) ins.: 05*0045_01 vicitrasragdharAH sarve vicitrAmbarabhUSaNAH % 5.8.6 % After 6, K D8 % T2 G2 (latter two om. line 1) M (except M2) ins.: 05*0046_01 zalyasya mantribhiH sarvair duryodhanavazAnugaiH 05*0046_02 avijJAtaM ca zalyasya hRdayasya priyaM kRtam % 5.8.7 % B (B4 missing) % Dn Ds D1 (om. line 3).2 (marg.).3-8.10 T2 G2 M1.3-5 % ins. after 7: D9 (om. line 1), after 49* (cf. v.l. % 10): T1 G1.5 ins. line 1 after stanza 7 and lines 2-4 % after stanza 8: G4 M2 (both om. line 1) ins. after 8: 05*0047_01 zilpibhir vividhaiz caiva krIDAs tatra prayojitAH 05*0047_02 tatra mAlyAni mAMsAni bhakSyaM peyaM ca satkRtam 05*0047_03 kUpAz ca vividhAkArA manoharSavivardhanAH 05*0047_04 vApyaz ca vividhAkArA audakAni gRhANi ca % 5.8.8 % After 8, T1 G1.4.5 M2 ins. lines 2-4 of % 47*; while T2 G2 ins.: 05*0048_01 tatra vAsAMsi mAlyAni bhakSyaM peyaM ca puSkalam 05*0048_02 gandhA ghrANasya sukhadA divyAz cittamanoharAH 05*0048_03 sarAMsi sAdaro rAjA savihaMgamRgAni ca % 5.8.10 % After 10, B (B4 missing) D (except % D1; D2 marg.) S (M1 om. lines 1 and 3) ins.: 05*0049_01 prasAdam eSAM dAsyAmi kuntIputro 'numanyatAm 05*0049_02 duryodhanAya tat sarvaM kathayanti sma vismitAH 05*0049_03 saMprahRSTo yadA zalyo diditsur api jIvitam % After line 1, S ins.: 05*0050_01 tataH prahRSTaM rAjAnaM jJAtvA te sacivAs tadA % 5.8.11 % For 11cd, T2 G2 M (except M1) subst.: 05*0051_01 dRSTvA duryodhanaM rAjA vismitaH sa narottamaH 05*0051_02 mantriNaz cApi zaMsanti madrarAjaM suvismitam 05*0051_03 duryodhanena te rAjaJ zuzrUSitam idaM prabho 05*0051_04 priyaM priyArhasya sataH kartum arhasi bhUmipa 05*0051_05 tam aGkam upavezyAzu mUrdhni cAghrAya madrarAT % 5.8.12 % After 12, S (G3 % missing) ins.: 05*0052_01 yathaiva pANDavAs tubhyaM tathaiva bhavato hy aham 05*0052_02 anumAnyaM ca pAlyaM ca bhaktaM ca bhaja mAM vibho 05*0052=02 zalyaH 05*0052_03 evam etan mahArAja yathA vadasi bhArata 05*0052_04 varaM dadAmi te prIta evam etad bhaviSyati % 5.8.13 % After 13, B (B4 missing) D % (except D1; D2 marg. sec. m.; D9 om. lines 4-7) S % (G3 missing) ins.: 05*0053=00 zalya uvAca 05*0053_01 gaccha duryodhana puraM svakam eva nararSabha 05*0053_02 ahaM gamiSye draSTuM vai yudhiSThiram ariMdamam 05*0053_03 dRSTvA yudhiSThiraM rAjan kSipram eSye narAdhipa 05*0053_04 avazyaM cApi draSTavyaH pANDavaH puruSarSabhaH 05*0053=04 duryodhana uvAca 05*0053_05 kSipram AgamyatAM rAjan pANDavaM vIkSya pArthiva 05*0053_06 tvayy adhInAH sma rAjendra varadAnaM smarasva naH 05*0053=06 zalya uvAca 05*0053_07 kSipram eSyAmi bhadraM te gacchasva svapuraM nRpa 05*0053_08 pariSvajya tathAnyonyaM zalyaduryodhanAv ubhau % After line 7, S (except T1 G2; G3 missing) ins.: 05*0054_01 dRSTvA tu pANDavAn rAjan na mithyA kartum utsahe % 5.8.15 % T G1.5 M2 ins. after 15: G2.4 M1, after 58*: 05*0055_01 cirAt tu dRSTvA rAjAnaM mAtulaM samitiMjayam 05*0055_02 AsanebhyaH samutpetuH sarve sahayudhiSThirAH % 5.8.16 % After 16, S (except M3-5; G3 missing) ins.: 05*0056_01 kRtAJjalir adInAtmA dharmAtmA zalyam abravIt 05*0056_02 svAgataM te 'stu vai rAjann etad Asanam AsyatAm 05*0056_03 tato nyaSIdac chalyaz ca kAJcane paramAsane 05*0056_04 tatra pAdyam athArghyaM ca nyavedayata pANDavaH % T1 G1.5 ins. % after 23 (transposed): T2 G2.4 M1.2, after 56*: 05*0057_01 nivedya cArghyaM vidhivan madrarAjAya bhArata 05*0057_02 kuzalaM pANDavo 'pRcchac chalyaM sarvasukhAvaham 05*0057_03 sa taiH parivRtaH sarvaiH pANDavair dharmacAribhiH % 5.8.18 % T G1.5 M2 ins. after 18ab: G2.4 M1, after 15: 05*0058_01 draupadI ca subhadrA ca abhimanyuz ca bhArata % 5.8.23 % After 23, % B (B4 missing; B1.3 om. line 7) D (except D1; D9 % om. lines 1, 2 and 7; Ds D2-8.10 om. line 7) S % (except G2; T2 om. line 1; G3 missing for lines 1-3 % and 5; T1 G1.4.5 M1.2 om. lines 1 and 8; M3-5 om. % lines 5 and 8) ins.: 05*0059_01 rAjarSINAM purANAnAM mArgam anviccha bhArata 05*0059_02 dAne tapasi satye ca bhava tAta yudhiSThira 05*0059_03 kSamA damaz ca satyaM ca ahiMsA ca yudhiSThira 05*0059_04 adbhutaz ca punar lokas tvayi rAjan pratiSThitaH 05*0059_05 mRdur vadAnyo brahmaNyo dAtA dharmaparAyaNaH 05*0059_06 dharmAs te viditA rAjan bahavo lokasAkSikAH 05*0059_07 sarvaM jagad idaM tAta viditaM te paraMtapa 05*0059_08 diSTyA kRcchram idaM rAjan pAritaM bharatarSabha 05*0059_09 diSTyA pazyAmi rAjendra dharmAtmAnaM sahAnugam 05*0059_10 nistIrNaM duSkaraM rAjaMs tvAM dharmanicayaM prabho % After line 5, % M3-5 ins.: 05*0060_01 utthAnaM saMyamo dAkSyam apramAdo dhRtiH smRtiH % 5.8.25 % After 25cd, % M3-5 ins.: 05*0061_01 duryodhanasya cAsmAkaM vizeSo 'tra na vidyate % After 25, B (B4 % missing) D (except D1.9; D2 marg. sec. m.) ins.: 05*0062_01 rAjann akartavyam api kartum arhasi sattama 05*0062_02 mama tv avekSayA vIra zRNu vijJApayAmi te % On the other hand, S (except M3-5) ins. after 25: 05*0063_01 spardhate hi sadA karNaH pArthena raNamUrdhani % 5.8.26 % After 26cd, % S ins.: 05*0064_01 vAsudevena sArathyaM kAryaM pArthasya mAtula % 5.8.28 % After 28, T2 ins.: 05*0065_01 tejovadhanimittaM mAM tat kariSyAmi te priyam % 5.8.30 % After 30, T1 G M1.2 ins.: 05*0066_01 ahaM tasya bhaviSyAmi sArathI raNamUrdhani % 5.8.36 % For 36cd, M3-5 subst.: 05*0067_01 devadAnavagandharvAH kiMnaroragarAkSasAH 05*0067_02 duHkhaM prAptA yathA rAjaMs tac chRNuSva narAdhipa % 5.9.11 % After 11ab, B (B1 marg.) D % (except D1; D2 marg.) ins.: 05*0068_01 hAvabhAvasamAyuktAH sarvAH saundaryazobhitAH % After 11, % M ins.: 05*0069_01 prajApatir bhaved eSa candro vaizravaNo yamaH 05*0069_02 varuNaH pAzahasto vA dharma eva bhavet svayam % 5.9.24 % After 24cd, K (except K2) % D8.10 ins.: 05*0070_01 ghorarUpo mahAraudras tIvras tIvraparAkramaH % After 24, K3 (om. lines 2-4) B % (B4 om. line 4) D (except D1; D2 marg.; D10 om. % line 1) ins.: 05*0071_01 ghAtitasya zirAMsyAjau jIvantIvAdbhutAni vai 05*0071_02 tato 'tibhItagAtras tu zakra Aste vicArayan 05*0071_03 athAjagAma parazuM skandhenAdAya vardhakiH 05*0071_04 tad araNyaM mahArAja yatrAste 'sau nipAtitaH % On the other hand, S ins. after 24: 05*0072_01 zirAMsi tasya jAyante trINy eva zakunAs trayaH 05*0072_02 tittiriH kalaviGkaz ca tathaiva ca kapiJjalaH 05*0072_03 vizvarUpazirAMsy eva jAyante tasya bhArata % 5.9.29 % M2-5 (which all om. 29cd) ins. after 29ab: % T (T2 om. line 1) G1.5 ins. after 29: 05*0073_01 mayA hi nihataH zete trizirAs tvaM ca viddhi vai 05*0073_02 sa prahvaH prAJjalir bhUtvA idaM vacanam abravIt % 5.9.39 % After 39ab, S (except M2) ins.: 05*0074_01 takSNe caiva varaM dattvA prahRSTas tridazezvaraH % After 39, S (T2 om. line 12) ins.: 05*0075_01 takSApi svagRhaM gatvA naiva zaMsati kasya cit 05*0075_02 athainaM nAbhijAnanti varSam ekaM tathAgatam 05*0075_03 atha saMvatsare pUrNe bhUtAH pazupateH prabho 05*0075_04 te cAkrozanta maghavAn naH prabhur brahmahA iti 05*0075_05 tata indro vrataM ghoram acarat pAkazAsanaH 05*0075_06 tapasA ca susaMyuktaH saha devair marudgaNaiH 05*0075_07 samudre ca pRthivyAM ca vanaspatiSu strISu ca 05*0075_08 vibhajya brahmahatyAM ca tAMz ca saMyojayad varaiH 05*0075_09 varadas tu varaM dattvA pRthivyai sAgarAya ca 05*0075_10 vanaspatibhyaH strIbhyaz ca brahmahatyAM nunoda tAm 05*0075_11 tatas tu zuddho bhagavAn devair lokaiz ca pUjitaH 05*0075_12 indrasthAnam upAtiSThat pUjyamAno maharSibhiH % N (B4 missing) ins. after 39: T, after 75*: 05*0076_01 mene kRtArtham AtmAnaM hatvA zatruM surArihA % 5.9.45 % After 45, M (except % M1) ins.: 05*0077_01 grastA lokAz ca vRtreNa sarve bharatasattama 05*0077_02 tvaSTRtejovivRddhena vRtreNa sumahAtmanA 05*0077_03 sarve gandhendriyarasA hRtA bhArata tena vai 05*0077_04 pRthivI vAyur AkAza Apo jyotiz ca paJcamaH 05*0077_05 hRtam etan mahArAja vRtreNa sumahAtmanA % 5.10.1 % Before 1, T2 M1.2 ins.: 05*0078=00 zalyaH 05*0078_01 AkhyAnam uttamam idam itihAsaM purAtanam 05*0078_02 zRNu me bhrAtRbhiH sArdhaM draupadyA ca jayAvaham % T2 cont.: 05*0079_01 evaM vicintya vibudhaiH zakras tribhuvanezvaraH 05*0079_02 vRtrasya maraNopAyaM punar vacanam abravIt % On the other hand, M1.2 ins. after 78*: 05*0080_01 sarvaM vyAptaM jagat tena vRtreNetIha naH zrutam 05*0080_02 vRtrabhUteSu lokeSu bhayam indram upAgamat 05*0080_03 athendro hi mahAtejAH sametya saha devataiH 05*0080_04 amantrayata tejasvI vRtrasya vadhakAraNAt % 5.10.5 % M ins. after 5ab (M2, which % om. 5ab, ins. after 4): 05*0081_01 praNipatya mahAtmAnaM sarvabhUtanamaskRtam % 5.10.8 % After 8, D9 ins.: 05*0082_01 gandharvoragarakSANAM sarveSAm amarottama % 5.10.14 % After % 14c, M3-5 ins.: 05*0083_01 cakruz caiva vibhor vacaH 05*0083_02 tataH sametya vRtreNa % 5.10.22 % After 22, K % (except K2) D1.2.8.10 ins.: 05*0084_01 etad veditum icchAmi bruvantu RSisattamAH % 5.10.31 % After 31, T G % M1.2 ins.: 05*0085_01 tataH saMdhiM mithaH kRtvA RSayo dIptatejasaH 05*0085_02 zakrasya saha vRtreNa punar jagmur yathAgatam % T G cont.: M subst. for 32ab: 05*0086_01 atha dIrghasya kAlasya zakraH saMcintya bhArata % 5.10.32 % T G M1.2 ins. % after 32cd (G4, which transp. 32ab and 32cd, ins. % after 32ab): 05*0087_01 abhisaMdhir mahendrasya saMdhikarmaNi yaH kRtaH 05*0087_02 RSibhis tv IritaM yac ca mahendras tad anusmaran % 5.10.34 % After 34cd, K D8 ins.: 05*0088_01 varaz cAnena saMprApto hy avadhyo daivatair api 05*0088_02 tat kathaM tv iha kartavyam upAyaM cintaye sadA % 5.10.38 % For 38ab, M3-5 subst.: 05*0089_01 jagrAha ca sa taM phenam indro vRtranibarhaNam 05*0089_02 nigRhya zakro bAhubhyAM prAhiNod vRtramastake % 5.10.42 % After 42, T G ins.: 05*0090_01 mahAdevasya bhUtaiz ca sa punar brahmahann iti 05*0090_02 AkruSTo nirbhayair bhUyo vrIDito balavRtrahA % 5.10.46 % After % 46ab, K2.4 ins.: 05*0091_01 rAjA vA kriyatAm adya mahendro vAtha mRgyatAm % 5.11.1 % After 1cd, B D % (except D1.9; D2 marg.) ins.: 05*0092_01 tejasvI ca yazasvI ca dhArmikaz caiva nityadA % After 1e, M1 ins.: 05*0093_01 devAz ca tridivezvarAH 05*0093_02 nahuSaM tvaM mahAbAho % 5.11.7 % B Dn Ds % D2 (marg.).3.4.7.10 ins. after 7: G1, after 15ab: 05*0094_01 abhiSiktaH sa rAjendra tato rAjA triviSTape 05*0094_02 dharmaM puraskRtya tadA sarvalokAdhipo 'bhavat % For line 1, D10 subst.: 05*0095_01 om ity ukte 'tha nahuSo devarAjye 'bhiSecitaH % 5.12.15 % After 15, K1-3 ins.: 05*0096_01 evam uktas tayA devyA vAkyam Aha bRhaspatiH % 5.13.10 % After % 10ab, K4 ins.: 05*0097_01 kva gato neti jAnImo devadeva jagatpate % while T2 ins.: 05*0098_01 avijJAtaH suragaNair gato na jJAyate prabho % 5.13.14 % K3 ins. after 14: K2, after 15ab: 05*0099=00 zalya uvAca 05*0099_01 viSNur visarjayAm Asa devAn sarSipurogamAn % 5.13.24 % After 24, K4 ins.: 05*0100_01 sA dRSTvA tAM tato devIM pratyuvAca yazasvinI % 5.14.2 % After 2, T2 ins.: 05*0101_01 evam uktA tathendrANyA devI vAkyam athAbravIt % 5.14.8 % After 8, K (except K5) D % (except Ds D1.9.10; D2 marg. sec. m.) ins.: 05*0102_01 sarasas tasya madhye tu padminI mahatI zubhA 05*0102_02 gaureNonnatanAlena padmena mahatA vRtA % 5.14.12 % After % 12ab, K (except K5) D8 ins.: 05*0103_01 kena cAsmi tavAkhyAta ihastho varavarNini % 5.14.15 % After 15, T G1.3-5 read 14ef. T % G1.3-5 ins. after 14ef (transposed): G2 M, after 15: 05*0104_01 yathaiva ca mahArAja tvayA vRtro niSUditaH % 5.15.18 % After 18, T2 G1.5 ins.: 05*0105_01 aham indro 'smi devAnAM lokAnAM ca mahezvaraH 05*0105_02 mayi havyaM ca kavyaM ca lokAz caiva sanAtanAH % 5.15.19 % After 19, T2 (om. % line 2) G1.5 ins.: 05*0106_01 hataujaso mayA sarve devagandharvadAnavAH 05*0106_02 yad yasya tejaH pazyAmi tasya tejo harAmy aham % 5.15.20 % T G1.3.4 % M1 (om. lines 1 and 4).2 ins. after 20ab: G2 (om. % lines 1-2), after 19cd: 05*0107_01 atha saMcintya nahuSo balavIryeNa bhArata 05*0107_02 visRjya supratIkaM ca nAgam airAvataM tathA 05*0107_03 haMsayuktaM vimAnaM ca hariyuktaM tathA ratham 05*0107_04 sa tu darpeNa mahatA paribhUya mahAmunIn % 5.15.26 % After 26, B5 Dn D2 (marg.).3-8 % T2 (marg.) ins.: 05*0108_01 hutvAgniM so 'bravId rAjaJ chakram anviSyatAm iti % 5.16.22 % After 22, T1 G (except G3) ins.: 05*0109_01 tat sarvaM kathayadhvaM me yathendratvam upeyivAn % 5.16.23 % After the ref., S ins.: 05*0110_01 tvayi praNaSTe deveza vizvaM pravyathitaM jagat 05*0110_02 parasparabhayodvignaM babhUvArtam arAjakam 05*0110_03 tato devaiH sagandharvaiH sarSisaMghaiH sapAvakaiH 05*0110_04 mAnuSo nahuSo rAjA devarAjye 'bhiSecitaH % 5.16.29 % After yathavat, N (except K1.3.5) T (T2 % marg. sec. m.) ins.: 05*0111_01 ca hi lokapAlAn 05*0111_02 sametya vai prItamanA mahendraH 05*0111_03 uvAca cainAn % 5.17.2 % After 2, S ins.: 05*0112_01 diSTyA hatAriM pazyAmo devarAjaM zatakratum 05*0112_02 diSTyA dharmaH sthito loke diSTyA lokAH pratiSThitAH % T G cont.: M ins. after 3ab: 05*0113_01 diSTyA pazyAma devendra diSTyA lokAn punarnavAn % 5.17.15 % K3.5 D8 T G M1 ins. % after 15: M2, after 16ab: 05*0114_01 dRSTvA yudhiSThiraM nAma tava vaMzasamudbhavam % T G M1.2 cont.: 05*0115_01 nihato brahmazApena prapadyasva triviSTapam % 5.17.16 % After % 16ab, K (except K2) D8 ins.: 05*0116_01 nahuSas tu sudurbuddhir durAtmA pApacetanaH % 5.18.18 % After 18, % K (except K2) D2.7.8 ins.: 05*0117_01 saMgrAme saMkSayo ghoro bhaviSyaty acirAd iva % 5.19.1 % K D7.8 ins. after vaisam. u. (K4, after 5.18. % 25): 05*0118_01 tataH zalyaH sahAnIkaH kampayann iva medinIm 05*0118_02 jagAma dhArtarASTrasya nagaraM nAgasAhvayam % 5.19.21 % After 21ab, T G4 ins.: 05*0119_01 AjagAma mahAbAhur yavanezaz ca pArthivaH % 5.21.16 % After 16, Dn2 D10 ins.: 05*0120_01 bahuzo jIyamAnasya karma dRSTaM tadaiva te % while T1 G1.5 ins.: 05*0121_01 virATanagare dhIraH kiM tvaM tatraiva nAgataH % 5.21.17 % After % 17, T1 G1.5 ins.: 05*0122_01 duryodhanaH sahAmAtyo vinaGkSayati na saMzayaH % 5.21.19 % After 19ab, K (K2 ins. % line 2 after 20ab) D1.8 ins.: 05*0123_01 duryodhanasamakSaM ca pArthivAnAM ca saMnidhau 05*0123_02 eSa vakSyati dharmAtmA vAkyaM vAkyavizAradaH % K4 cont.: 05*0124_01 asmad dhitam idaM vAkyaM bhISmeNoktaM mahAtmanA % 5.22.1 % T2 M ins. after 1: T1 G, % after 7ab: 05*0125_01 putro mahyaM mRtyuvazaM jagAma 05*0125_02 duryodhanaH saMjaya rAgabuddhiH % 5.22.7 % After 7, S (except G2) ins.: 05*0126_01 bhAgaM gantuM ghaTate mandabuddhir 05*0126_02 mahAtmanAM saMjaya dIptatejasAm % 5.22.16 % After 16, N % T1 G2 ins.: 05*0127_01 etad balaM pUrNam asmAkam evaM 05*0127_02 yat sAtvatAM nAsti tRtIyam anyat % 5.22.17 % After 17, B D (except % D1.2.9.10) ins.: 05*0128_01 ajAtazatruM prasaheta ko 'nyo 05*0128_02 yeSAM sa syAd agraNIr vRSNisiMhaH % 5.23.10 % After 10c, G5 ins.: 05*0129_01 zAradvataH kuzalI tAta vipraH % 5.23.19 % B D (except D9; D2 [marg.] om. lines 1-2; D4 % marg.) T2 G3.4 M (all eight S MSS. om. lines % 3-4) ins. after 19ab: T1 G5 (both om. lines 3-4), % after 19: 05*0130_01 droNaH saputraz ca kRpaz ca vIro 05*0130_02 nAsmAsu pApAni vadanti kaccit 05*0130_03 kaccid rAjyaM dhRtarASTraM saputraM 05*0130_04 sametyAhuH kuravaH sarva eva % 5.23.20 % After % 20, S (except G2) ins.: 05*0131_01 na taM dRSTvA kaccid atra pratIpaM 05*0131_02 gantA gRhAJ jAtu jagAma raGgAt % 5.24.9 % After % 9, K1.2 ins.: 05*0132_01 teSAM sarveSAM zamam evaM vidadhyAH % 5.25.15 % After 15ab, % D10 (marg.) ins.: 05*0133_01 dhanAni ratnAni bahUni rAjyaM 05*0133_02 kalyANarUpANi ca vAhanAni 05*0133_03 na durlabhAnIha narapradhAnA 05*0133_04 vRddhasya rAjJaH zAsane tiSThatAM vaH % 5.26.4 % After 4c, D2 ins.: 05*0134_01 kulAntakaM saMjaya ko 'bhivAJchet % while S ins.: 05*0135_01 karmAr abhedyac ca dharmAn apetam % After % 4, S ins.: 05*0136_01 tRSNAM tyajet sarvadharmAd apetAM % 5.26.5 % After 5, K4 ins.: 05*0137_01 saMmohanaM tasya mahat tathaitad 05*0137_02 yad asmAbhir viprayogo nRpasya % 5.29.5 % K5 (which om. 5f) ins. after 5cd: 05*0138_01 no vindanti kSatriyAH saMjayApi % 5.29.21 % S (except G2) ins. after 21 (M2, % which om. 21bcd ins. after 21a, om. also lines 1-3 % of the following up to -yen na): 05*0139_01 adhIyIta kSatriyo 'tho yajeta 05*0139_02 dadyAd dhanaM na tu yAceta kiM cit 05*0139_03 na yAjayen na tu cAdhyApayIta 05*0139_04 evaM smRtaH kSatradharmaH purANaH % 5.29.22 % After 22, B1 Dn D2 (marg.).3-8.9 (om. up to % adhitya) ins.: 05*0140_01 sa dharmAtmA dharmam adhItya puNyaM 05*0140_02 yad icchayA vrajati brahmalokam % 5.29.26 % For 26ab, S (except G2) % subst.: 05*0141_01 yatrApramatto rakSati bhUmipAlo 05*0141_02 niyojayan sveSu dharmeSu varNAn % 5.29.27 % Dn D1.2.5 (marg.).8 T2 ins. after 27 % (Dn1, which om. 27ef, ins. after 27cd): 05*0142_01 tatra puNyaM dasyuvadhena labhyate 05*0142_02 so 'yaM doSaH kurubhis tIvrarUpaH 05*0142_03 adharmajJair dharmam abudhyamAnaiH 05*0142_04 prAdurbhUtaH saMjaya tan na sAdhu 05*0142_05 tatra rAjA dhRtarASTraH saputro 05*0142_06 dhanaM haret pANDavAnAm akasmAt 05*0142_07 nAvekSante rAjadharmaM purANaM 05*0142_08 tadanvayAH kuravaH sarva eva % 5.29.28 % K2.4.5 D2 ins. after % 28e: K3, after 28f: 05*0143_01 svadharmaM vai paravittApahArAn 05*0143_02 nAsau dharmaH steyam Ahur vidhijJAH % 5.29.31 % K3 subst. for 31d: K4.5 ins. after 31d: 05*0144_01 kAmAtmAno mandabuddher viceSTAM % 5.29.40 % After % 40, T1 G1.4.5 ins.: 05*0145_01 jAnAsi tvaM dhArtarASTrasya mohaM 05*0145_02 durAtmanaH pApavazAnugasya % 5.29.47 % For 47ab, D9 subst. % (the sloka line): 05*0146_01 dhArtarASTro vanaM rAjA vyAghrAH pANDusutA matAH % To complete the Tristubh stanza, D8 ins. after 47ab: 05*0147_01 latAdharmA dhRtarASTrasya putrA 05*0147_02 naravyAghrAH saMjaya pANDaveyAH % On the other hand, S ins. after 47ab: 05*0148_01 siMhAbhiguptaM na vanaM vinazyet 05*0148_02 siMho na nazyeta vanAbhiguptaH % S ins. % after 148* (G1, after the first occurrence of 48): 05*0149_01 vanaM rAjA dhRtarASTro vane vyAghrAz ca pANDavAH % 5.30.9 % After 9, K4 B D (except D1.9; D2 % marg.) ins.: 05*0150_01 azrotriyA ye ca vasanti vRddhA 05*0150_02 manasvinaH zIlabalopapannAH 05*0150_03 AzaMsanto 'smAkam anusmaranto 05*0150_04 yathAzakti dharmamAtrAM carantaH 05*0150_05 zlAghasva mAM kuzalinaM sma tebhyo 05*0150_06 hy anAmayaM tAta pRccher jaghanyam % On the other hand, T G (except G2) ins. after 9: 05*0151_01 tato 'vyagras tanmanAH prAJjaliz ca 05*0151_02 kuryA namo madvacanena tebhyaH % K4 B D (except D1.9; D2 marg.) ins. after % 150*: T G (except G2) ins. after 151*: 05*0152_01 ye jIvanti vyavahAreNa rASTre 05*0152_02 ye pAlayanto nivasanti rASTre % T G (except G2) cont.: 05*0153_01 kRSIvalA bibhrati ye ca lokaM 05*0153_02 teSAM sarveSAM kuzalaM sma pRccheH % 5.30.13 % After % 13ab, D1 ins.: 05*0154_01 nivedayAsmAsu yathAnuvRttam % 5.30.16 % T1 G (except G2) M ins. after 16: T2 (which % om. 16) ins. after 15: 05*0155_01 tathaiva ye tasya vazAnugAz ca 05*0155_02 ye cApy anye pArthivAz ca pradhAnAH 05*0155_03 tebhyo yathArhaM kuzalaM sma sarvaM 05*0155_04 tathA vAcyaM madvacanAd dhi sUta % 5.30.21 % After 21, S % (except G2; M2 om. lines 1-6) ins.: 05*0156_01 bhUrizravAs tAta nipAtayodhI 05*0156_02 maheSvAso rathinAm uttamo 'gryaH 05*0156_03 gatvA sma taM madvacanena brUyAH 05*0156_04 zalyaM tathA madvacanAt pratItaH 05*0156_05 maheSvAso rathinAm uttamo 'gryaH 05*0156_06 samaH zalo rakSitA pRSTham asya 05*0156_07 hrIniSedho devitA vai matAkSaH 05*0156_08 satyavrataH purumitro jayaz ca 05*0156_09 ye prasthAnaM tatra me nAbhyanandaMs 05*0156_10 teSAM sarveSAM kuzalaM tAta pRccheH % 5.30.29 % After 29, K4 Ds ins.: 05*0157_01 vRddhAM gAndhArIM samupetya saMjaya 05*0157_02 kuntyA dvitIyAm abhivAdya pRccheH % 5.30.32 % After 32, G3 ins.: 05*0158_01 AkhyAya mAM kuzalinaM sma tebhyo 05*0158_02 hy anAmayaM saMjaya tAta pRccheH % 5.30.40 % After 40, S (except G2) ins.: 05*0159_01 na cApy etac chakyam ekena vaktuM 05*0159_02 nAnAdezyA bahavo jAtisaMghAH 05*0159_03 viproSito bAlavad draSTum icchan 05*0159_04 namasye 'haM saMjaya bhaimasenAn 05*0159_05 te me yathA vAcam imAM yathoktAM 05*0159_06 tvayocyamAnAM zRNuyus tathA kuru % 5.32.1 % After 1, S (except T2 G2) ins.: 05*0160_01 tatas tu saMjayaH kSipram ekAhnaiva paraMtapa 05*0160_02 yAti sma hAstinapuraM nizAkAle samAvizat % 5.32.3 % For % 3ab, B (B1 missing) D (except D1.2; for D9 see % above) T2 subst. (the anustubh lines): 05*0161_01 AcakSva dhRtarASTrAya dvAHstha mAM samupAgatam 05*0161_02 sakAzAt pANDuputrANAM saMjayaM mA ciraM kRthAH % After 3, B % (B1 missing) D (except D1.2.9) T2 ins.: 05*0162_01 nivedyam atrAtyayikaM hi me 'sti 05*0162_02 dvAHstho 'tha zrutvA nRpatiM jagAda % while G2 ins.: 05*0163_01 jAgarti ced abhivAdyasya pAdau 05*0163_02 nivedyAhaM pANDavoktiM sayuktim % 5.32.11 % After 11, G1.4.5 M (except M2) read 25ab, % which is followed by: 05*0164_01 akurvataH sidhyati cApi sarvaM 05*0164_02 tasmAd AhuH puruSaM karmaNo 'nyat % 5.32.30 % After 30, K4.5 B (B1 missing) D % (except D7; Dn2 missing; D1 marg.) T G (except % G3) ins.: 05*0165=00 dhRtarASTra uvAca 05*0165_01 anujJAto 'syAvasathaM paraihi 05*0165_02 prapadyasva zayanaM sUtaputra 05*0165_03 prAtaH zrotAraH kuravaH sabhAyAm 05*0165_04 ajAtazatror vacanaM tvayoktam % 5.33.7 % For 7, K % (K3 missing) subst.: 05*0166_01 evam uktaH pravizyAtha kSattA rAjAnam abravIt % 5.33.12 % After 12, S (except % T2) ins.: 05*0167_01 tan me brUhi vidura sarvaM yathAvat 05*0167_02 sAntvaM tasmai sarvam ajAtazatroH 05*0167_03 yathA ca nas tAta hitaM bhaveta 05*0167_04 prAjJAz ca sarve sukhino bhaveyuH % 5.33.16 % After the ref., % K (K3 missing) D1.2.7.8 S (except T2) ins.: 05*0168_01 rAjA lakSaNasaMpannas trailokyasyApi yo bhavet 05*0168_02 preSyas te preSitaz caiva dhRtarASTra yudhiSThiraH 05*0168_03 viparItataraz ca tvaM bhAgadheyena saMmataH 05*0168_04 arciSA prajJayA caiva dharmAtmA dharmakovidaH 05*0168_05 AnRzaMsyAd anukrozAd dharmAt satyaparAkramAt 05*0168_06 gurutvaM tvayi saMprekSya bahUn klezAMs titikSate 05*0168_07 duryodhane saubaleye karNe duHzAsane tathA 05*0168_08 eteSv aizvaryam AdhAya kathaM tvaM bhUtim icchasi 05*0168_09 AtmajJAnaM samArambhas titikSA dharmanityatA % After the above, K1.5 D2.7 read 17cd (repeating % it in its proper place); while S (except T2) cont.: 05*0169_01 vAksaMyamaz ca dAnaM ca naiteSv etAni kRtsnazaH 05*0169_02 ekasmAd vRkSAd yajJapAtrANi rAjan 05*0169_03 sruk ca droNI voDhanI pIDanI ca 05*0169_04 etad rAjan bruvato me nibodha 05*0169_05 ekasmAt puruSAj jAyate 'sac ca sac ca % 5.33.17 % After 17, T1 G1.5 M read 20; while % D2 ins.: 05*0170_01 yo 'nyathA santam AtmAnam anyathA pratipadyate 05*0170_02 kitavena kRtaM pApaM caureNAtmApahAriNA % 5.33.20 % After 20, D7 ins.: 05*0171_01 kAmAd arthaM vRNIte yo mokSAd arthaM sa vindati 05*0171_02 rAjanItiM samIkSyAtha sa vai paNDita ucyate % 5.33.31 % After 31, % D8 ins.: 05*0172_01 yaH prApya mAnuSaM janma mokSadvAram apAvRtam 05*0172_02 gRheSu sajjate mUDhas tam ArUDhacyutaM viduH % 5.33.34 % B (B1 missing) D (except % D1; Dn2 missing) T2 ins. after 34: K4 (which om. % 32-34) ins. after 31: 05*0173_01 zrAddhaM pitRbhyo na dadAti daivatAni na cArcati 05*0173_02 suhRn mitraM na labhate tam Ahur mUDhalakSaNam % 5.33.47 % After 47, N % (K3 B1 missing) T2 G1.2 ins.: 05*0174_01 so 'sya doSo na mantavyaH kSamA hi paramaM balam % D2 (marg.).3.4.7.10 T2 G1 cont.: 05*0175_01 kSamA guNo hy azaktAnAM zaktAnAM bhUSaNaM kSamA 05*0175_02 kSamA vazIkRtir loke kSamayA kiM na sAdhyate 05*0175_03 zAntikhaDgaH kare yasya kiM kariSyati durjanaH 05*0175_04 atRNe patito vahniH svayam evopazAmyati % D2 (marg.).3.4.7.10 (marg.) T2 G1 cont.: K (K3 % missing) B (B1 missing) Dn Ds D1.5.6.8.9 G2 ins. % after 174*: 05*0176_01 akSamAvAn paraM doSair AtmAnaM caiva yojayet % 5.33.49 % After 49, D2 ins. 180*, followed by % 178* (cf. v.l. 54, 52). On the other hand, T1 % G1.4.5 ins. after 49: 05*0177_01 pRthivyAM sAgarAntAyAM dvAv imau puruSAdhamau % 5.33.52 % K2.4.5 % D8.10 ins. after 52: K1, after 54: D2.7, after 180*: 05*0178_01 dvAv imau puruSau loke sUryamaNDalabhedinau 05*0178_02 parivrADyogayuktaz ca raNe cAbhimukho hataH % K2 D10 ins. after 53: K4, after 180*: K5 D8, % after 178*: Dn D3-7 T2, after 52: D2 G2 after 51: % T1 G1.4.5 (all four om. line 1), after 49: 05*0179_01 dvAv imau na virAjete viparItena karmaNA 05*0179_02 gRhasthaz ca nirArambhaH kAryavAMz caiva bhikSukaH % 5.33.54 % K2 Dn D3-7 T2 ins. after 54: K4 D10, after 178*: % K5 D8, after 179*: D2, after 49: 05*0180_01 dvAv ambhasi niveSTavyau gale baddhvA dRDhAM zilAm 05*0180_02 dhanavantam adAtAraM daridraM cAtapasvinam % 5.33.57 % After 57, N (except K1.2.5 % D1; K3 B1 missing) T ins.: 05*0181_01 haraNaM ca parasvAnAM paradArAbhimarzanam 05*0181_02 suhRdaz ca parityAgas trayo doSAH kSayAvahAH 05*0181_03 trividhaM narakasyedaM dvAraM nAzanam AtmanaH 05*0181_04 kAmaH krodhas tathA lobhas tasmAd etat trayaM tyajet 05*0181_05 bhaktaM ca bhajamAnaM ca tavAsmIti ca vAdinam 05*0181_06 trIn etAJ zaraNaM prAptAn viSame 'pi na saMtyajet 05*0181_07 varapradAnaM rAjyaM ca putrajanma ca bhArata 05*0181_08 zatroz ca mokSaNaM kRcchrAt trINi caikaM ca tatsamam % 5.33.61 % After 61, the Bombay, Calcutta and Kumbha- % konam ed. ins. the foll. stanza (which is noticed in % the comm. of Arj., but not found in our MSS.!): 05*0182_01 catvAri karmANy abhayaMkarANi 05*0182_02 bhayaM prayacchanty ayathAkRtAni 05*0182_03 mAnAgnihotram uta mAnamaunaM 05*0182_04 mAnenAdhItam uta mAnayajJaH % 5.33.69 % K4 D1-7 T2 ins. after 69: B Dn % Ds D8-10, after 72: T1, after 70: 05*0183_01 SaD imAni vinazyanti muhUrtam anavekSaNAt 05*0183_02 gAvaH sevA kRSir bhAryA vidyA vRSalasaMgatiH 05*0183_03 SaD ete hy avamanyante nityaM pUrvopakAriNam 05*0183_04 AcAryaM zikSitAH ziSyAH kRtadArAz ca mAtaram 05*0183_05 nArIM vigatakAmAs tu kRtArthAz ca prayojanam 05*0183_06 nAvaM nistIrNakAntArA AturAz ca cikitsakam 05*0183_07 Arogyam AnRNyam avipravAsaH 05*0183_08 sadbhir manuSyaiH saha saMprayogaH 05*0183_09 svapratyayA vRttir abhItavAsaH 05*0183_10 SaD jIvalokasya sukhAni rAjan 05*0183_11 IrSur ghRNI na saMtuSTaH krodhano nityazaGkitaH 05*0183_12 parabhAgyopajIvI ca SaD ete nityaduHkhitAH % K4 D1-7 T cont.: B Dn Ds D8.10 ins. after 69: 05*0184_01 arthAgamo nityam arogitA ca 05*0184_02 priyA ca bhAryA priyavAdinI ca 05*0184_03 vazyaz ca putro 'rthakarI ca vidyA 05*0184_04 SaD jIvalokasya sukhAni rAjan % 5.33.77 % After % 77ab, K2 ins.: 05*0185_01 yasyaitAni nimittAni tasyAsan naH parAbhavaH % 5.34.4 % After the ref., D8 ins.: 05*0186_01 sulabhAH puruSA rAjan satataM priyavAdinaH 05*0186_02 apriyasya ca pathyasya vaktA zrotA ca durlabhaH % 5.34.20 % After 20, Dn (for the first time) reads % 5.38.29, and Ds D2-4.7.8.10 (all first time) read % 5.38.29cd only. On the other hand, S (except G2) % ins. after 20: 05*0187_01 anarthe caiva niratam arthe caiva parAGmukham % 5.34.22 % After 22, B D (except D1.7.9) T2 ins.: 05*0188_01 supuSpitaH syAd aphalaH phalitaH syAd durAruhaH 05*0188_02 apakvaH pakvasaMkAzo na tu zIryeta karhi cit % 5.34.43 % After 43ab, B1 D5.6 T2 ins.: 05*0189_01 tAvan na tasya sukRtaM kiM cit kAryaM kadA cana % 5.34.49 % After 49, K2 D7 ins.: 05*0190_01 yathA yathA mahat tantraM vistaraz ca yathA yathA 05*0190_02 tathA tathA mahad duHkhaM sukhaM tu na tathA tathA % 5.34.62 % After % 62, K4.5 (om. line 2) B (B1.3.4 om. line 2) D (D2 % marg.; D9 om. line 1) T2 ins.: 05*0191_01 bandhur AtmAtmanas tasya yenaivAtmAtmanA jitaH 05*0191_02 sa eva niyato bandhuH sa eva niyato ripuH % 5.34.79 % T1 G1.4.5 ins. after 79: K2, after 78: 05*0192_01 na devA yaSTim AdAya rakSanti pazupAlavat 05*0192_02 yaM hi rakSitum icchanti buddhyA saMyojayanti tam % 5.35.5 % After 5, Dn % D2 (marg.).3.4.5 (marg.).8 T2 ins.: 05*0193_01 svayaMvare sthitA kanyA kezinI nAma nAmataH 05*0193_02 rUpeNApratimA rAjan viziSTapatikAmyayA 05*0193_03 virocano 'tha daiteyas tadA tatrAjagAma ha 05*0193_04 prAptum icchaMs tatas tatra daityendraM prAha kezinI % 5.35.9 % After 9, K1.5 B (except B1) Dn Ds D1.3.5-8 T2 % G1 ins.: 05*0194_01 atItAyAM ca zarvaryAm udite sUryamaNDale % Dn1 D3.7.8 T2 cont.: K4 D2.4.9 G2 ins. after 9: 05*0195_01 athAjagAma taM dezaM sudhanvA rAjasattama % K4 Dn1 D2-4.7-9 T2 cont.: 05*0196_01 virocano yatra vibho kezinyA sahitaH sthitaH % Dn1 D2-4.8 (all om. line 1) T2 cont.: K1.5 B % (except B1) Dn2 Ds D1.5.6 ins. after 194*: D10 % (which om. 9cd) ins. after 9ab: 05*0197_01 sudhanvA ca samAgacchat prAhlAdiM kezinIM tathA 05*0197_02 samAgataM dvijaM dRSTvA kezinI bharatarSabha 05*0197_03 pratyutthAyAsanaM tasmai pAdyam arghyaM dadau punaH % T1 G3.5 M ins. after 9: G1, after 194*: 05*0198_01 etasminn antare tatra sudhanvA pratyadRzyata 05*0198_02 iti hovAca vacanaM virocanam anuttamam % 5.35.11 % After 11ab, D1 ins.: 05*0199_01 na matto hy adhiko 'si tvaM guNato janmato 'pi vA % 5.35.12 % After the ref., K5 D1.8 ins. the foll. stanza (which % is reproduced in some of the old printed ed.): 05*0200_01 pitAputrau sahAsItAM dvau viprau dvau ca pArthivau 05*0200_02 dvau caiva vaizyau zUdrau ca na tv anyAv itaretaraM % 5.35.16 % After 16, K2.4.5 D (for D2 see below) % T1 (om. line 2).2 G (G4 damaged; all G om. line 2) % M1 (om. line 2) ins.: 05*0201=00 vidura uvAca 05*0201_01 evaM kRtapaNau kruddhau tatrAbhijagmatus tadA 05*0201_02 virocanasudhanvAnau prahrAdo yatra tiSThati % On the other hand, D2 ins. after 16: 05*0202_01 ity uktvA jagmatus tau tu prahrAdasya gRhaM prati 05*0202_02 gatvA taM dadRzus tatra daityAnAm IzvaraM tadA 05*0202_03 tAv AgatAv abhiprekSya prahrAdo vismitas tadA 05*0202_04 papracchAgamane hetuM ubhayor ditijas tataH % 5.35.18 % After 18ab, K2 ins.: 05*0203_01 tat tvAM sudhanvan pRcchAmi mA pRSTam anRtaM vadIH % 5.35.19 % After % 19, M2 ins. (cf. v.l. 21): 05*0204=00 prahlAdaH 05*0204_01 na kalmASo na kapilo na kRSNo na ca lohitaH 05*0204_02 aNIyAn kSuradhArAyAH ko dharmaM vaktum arhati 05*0204=02 sudhanvA 05*0204_03 yad yat tattvaM vakSyasi tvaM yadi vA nApi vakSyasi 05*0204_04 prahlAda praznam anaghaM mUrdhnA te viphaliSyati % 5.35.21 % After 21, N (except D9; K3 % missing) T2 G1.2 ins.: 05*0205_01 kiM brAhmaNAH svic chreyAMsa utAho svid virocanaH % K2 cont.: 05*0206_01 satyaM prabrUhi daityendra satyaM hi paramaM tapaH % 5.35.22 % T1 G (except G2) M1 cont.: 05*0207=00 viduraH 05*0207_01 Adityena sahAyAntaM prahlAdo haMsam abravIt 05*0207_02 dhRtarASTraM mahAprAjJaM sarvajJaM priyadarzanam 05*0207=02 prahlAdaH 05*0207_03 putravAn yo bhaved brahman sAkSye cApi bhavet sthitaH 05*0207_04 tayor vivadator haMsa kathaM dharmaH pravartate % T1 G1.3-5 cont.: K4 B D T2 G2 ins. after 22: 05*0208=00 sudhanvovAca 05*0208_01 gAM pradadyAs tv aurasAya yad vAnyat syAt priyaM dhanam 05*0208_02 dvayor vivadatos tathyaM vAcyaM ca matimaMs tvayA % 5.35.23 % T1 G (except % G2) ins. after 23: M1 (which om. 23), after 22: 05*0209=00 haMsaH 05*0209_01 pRSTo dharmaM na vibrUyAd gokarNazithilaM caran 05*0209_02 dharmAd bhrazyati rAjaMs tu nAsya loko 'sti na prajAH 05*0209_03 dharma etAn saMrujati yathA nady anukUlajAn 05*0209_04 ye dharmam anupazyantas tUSNIM dhyAyanta Asate 05*0209_05 zreSTho 'rdhaM tu haret tatra bhavet pAdaz ca kartari 05*0209_06 pAdas teSu sabhAsatsu yatra nindyo na nindyate 05*0209_07 anenA bhavati zreSTho mucyante ca sabhAsadaH 05*0209_08 kartAram eno gacchec ca nindyo yatra hi nindyate 05*0209=08 prahlAdaH 05*0209_09 mohAd vA caiva kAmAd vA mithyAvAdaM yadi bruvan 05*0209_10 dhRtarASTra tvAM pRcchAmi durvivaktA tu kAM vaset % 5.35.25 % After 25, S (except T2 G2) ins.: 05*0210_01 yAM ca rAtrim abhidrugdho yAM ca mitre priye mRte 05*0210_02 sarvasvena ca yo hIno durvivaktA tu tAM vaset % 5.35.43 % After 43, S (except % T2) ins.: 05*0211_01 na krodhino 'rtho na nRzaMsasya mitraM 05*0211_02 krUrasya na strI sukhino na vidyA 05*0211_03 na kAmino hrIr alasasya kozaH 05*0211_04 sarvaM tu na syAd anavasthitasya % 5.35.48 % After 48, N % (except B1 D9; K3 missing) T G1.2 ins.: 05*0212_01 ijyAdhyayanadAnAni tapaH satyaM kSamA ghRNA 05*0212_02 alobha iti mArgo 'yaM dharmasyASTavidhaH smRtaH % K (K3 missing) D (except Ds D9.10) T G1.2 % cont.: G4 ins. after 48: 05*0213_01 tatra pUrvacaturvargo dambhArtham api sevyate 05*0213_02 uttaras tu caturvargo nAmahAtmasu tiSThati % 5.35.50 % After 50, M ins.: 05*0214_01 atha yo naiva vibrUyAn na satyaM nAnRtaM vadet 05*0214_02 ye dharmam abhyasUyantas tUSNIM dhyAyanta Asate 05*0214_03 zreSThaH pAdaM haret tatra bhavet pAdaz ca kartari 05*0214_04 pAdas teSu sabhAsatsu yatra nindyo na nindyate 05*0214_05 anenAH zreSTho bhavati pramucyante sabhAsadaH 05*0214_06 eno gacchati kartAraM nindArho yatra nindyate % 5.35.51 % After 51, K4 B (except B1) D % (except D1) T2 ins.: 05*0215_01 tasmAt pApaM na kurvIta puruSaH zaMsitavrataH % 5.35.53 % After 53, B D % (except D1.9) T2 ins.: 05*0216_01 puNyaM kurvan puNyakIrtiH puNyaM sthAnaM sma gacchati % B Dn Ds D2-8.10 T2 cont.: K1.5 D1 T1 G1.2.5 % ins. after 53: 05*0217_01 tasmAt puNyaM niSeveta puruSaH susamAhitaH % 5.35.55 % After % 55ab, D7 ins.: 05*0218_01 pUjAM ca mahatIM prApya sa sarvatra virocate % 5.36.5 % After 5ab, D9 ins.: 05*0219_01 punAti hy AtmanAtmAnaM sukRtaM cAsya vindati % 5.36.29 % K4 B D (except D2) T2 ins. after 29 % (D3.4.7.9 ins. lines 3-4 after 28): T1, after 30: 05*0220_01 vRttaM yatnena saMrakSed vittam eti ca yAti ca 05*0220_02 akSINo vittataH kSINo vRttatas tu hato hataH 05*0220_03 gobhiH pazubhir azvaiz ca kRSyA ca susamRddhayA 05*0220_04 kulAni na prarohanti yAni hInAni vRttataH % 5.36.64 % After 64, D8 ins.: 05*0221_01 mahaty apy aparAdhe 'pi teSAM daNDo visarjanam % 5.37.7 % After 7, K2 B D % (except D2-4.9) T G (except G3) M1 ins. (a variant % version of 5.35.43): 05*0222_01 jarA rUpaM harati hi dhairyam AzA 05*0222_02 mRtyuH prANAn dharmacaryAm asUyA 05*0222_03 kAmo hriyaM vRttam anAryasevA 05*0222_04 krodhaH zriyaM sarvam evAbhimAnaH % 5.37.11 % After 11, N (except D9; K3 % missing) T G (except G3) ins.: 05*0223_01 AdezakRd vRttihantA dvijAnAM preSakaz ca yaH % 5.37.17 % After 17, % K4 B D (except D9) T G1 ins.: 05*0224_01 dyUtam etat purAkalpe dRSTaM vairakaraM nRNAm 05*0224_02 tasmAd dyUtaM na seveta hAsyArtham api buddhimAn % 5.37.23 % After 23, K5 D8 ins.: 05*0225_01 bANaH zAkuniko mantrI ekAkI stambhasevakaH 05*0225_02 sadyorogI vivAdI ca saptaitAn sevakAMs tyajet % 5.38.18 % After 18cd, N (K3 % B2 missing) T2 G1 M1 ins.: 05*0226_01 nAparIkSya mahIpAlaH kuryAt sacivam AtmanaH % 5.38.19 % K4 B (B2 missing) Dn Ds D1.3-6.8.9 T2 ins. after % 19ab: D7, after 19: D10 (which reads 20ab for the % first time after 19ab) ins. after 20ab: 05*0227_01 dharme cArthe ca kAme ca sa rAjA rAjasattamaH % 5.38.21 % K4 B % (B2 missing) Dn Ds D1.2 (marg.).3-6.8-10 T2 ins. % after 21: D7, after 22: 05*0228_01 anadhItya yathA vedAn na vipraH zrAddham arhati 05*0228_02 evam azrutaSADguNyo na mantraM zrotum arhati % 5.38.26 % D3.4.9 ins. after % 26ab: K4 D5 (marg.).7.8 T2, after 26: 05*0229_01 nyag bhUtvA paryupAsIta vadhyaM hanyAd bale sati % K4 D5 (marg.).7.8 cont.: 05*0230_01 ahanyamAno bhayakRn na hatAj jAyate bhayam % 5.39.4 % After 4, K4 % (om. line 6) B Dn Ds D2 (marg.; om. lines 5-6).3-8 % (D4.8 om. line 6).10 T2 (om. lines 5-6) ins.: 05*0231_01 uktaM mayA jAtamAtre 'pi rAjan 05*0231_02 duryodhanaM tyaja putraM tvam ekam 05*0231_03 tasya tyAgAt putrazatasya vRddhir 05*0231_04 asyAtyAgAt putrazatasya nAzaH 05*0231_05 na vRddhir bahumantavyA yA vRddhiH kSayam Avahet 05*0231_06 kSayo 'pi bahumantavyo yaH kSayo vRddhim Avahet % 5.39.10 % After % 10, B D (except D1.9; D2 marg.) T2 ins.: 05*0232_01 ye vai bhedanazIlAs tu sakAmA nistrapAH zaThAH % 5.39.25 % After 25ab, D2 ins.: 05*0233_01 sIdatA yat kRtaM tena tat pApaM samam aznute % 5.39.33 % After 33, Dn ins.: 05*0234_01 upasthitasya kAmasya prativAdo na vidyate 05*0234_02 api nirmuktadehasya kAmaraktasya kiM punaH % N (K3 missing) T2 M1 ins. after 33 (Dn, % after 234*): 05*0235_01 prAjJopasevinaM vaidyaM dhArmikaM priyadarzanam 05*0235_02 mitravantaM suvAkyaM ca suhRdaM paripAlayet 05*0235_03 duSkulInaH kulIno vA maryAdAM yo na laGghayet 05*0235_04 dharmApekSI mRdur hrImAn sa kulInazatAd varaH % After line 3, % D1 ins.: 05*0236_01 arthasaMtatikAmaz ca rakSed etAni nityazaH % 5.39.50 % After 50, N % (K3 missing; K5 D1 om. line 1; K2 B Ds D10 om. % line 2; D2 marg.) T2 ins.: 05*0237_01 na cAtiguNavatsv eSA nAtyantaM nirguNeSu ca 05*0237_02 naiSA guNAn kAmayate nairguNyAn nAnurajyate 05*0237_03 unmattA gaur ivAndhA zrIH kva cid evAvatiSThate % 5.39.57 % After 57ab, B2 marg. ins.: 05*0238_01 AtmanaH pratikUlAni vijAnan na samAcaret % 5.39.64 % After 64ab, N (K3 missing) % T2 ins.: 05*0239_01 malaM pRthivyA vAhIkAH puruSasyAnRtaM malam % 5.40.4 % K4 Dn % D2-6.8.9 T2 ins. after 4: D7, after 5: 05*0240_01 AlasyaM madamohau ca cApalaM goSThir eva ca 05*0240_02 stabdhatA cAbhimAnitvaM tathAtyAgitvam eva ca 05*0240_03 ete vai sapta doSAs tu sadA vidyArthinAM matAH % 5.40.16 % After 16ab, N (K3 missing) T2 G1 % (marg. sec. m.) ins.: 05*0241_01 apuSpAn aphalAn vRkSAn yathA tAta patatriNaH % After 16, N T2 ins.: 05*0242_01 tasmAt tu puruSo yatnAd dharmaM saMcinuyAc chanaiH % 5.42.7 % After 7ab, K1 (marg.).5 % Dn Ds D2 (marg. sec. m.).3.4.8.10 T G ins.: 05*0243_01 ahaMgatenaiva caran vimArgAn 05*0243_02 na cAtmano yogam upaiti kaz cit % 5.42.8 % After 8, K1 % (marg.).5 D (except D1.5.6.9; D7 om. lines 3-6) % T G (except G3) ins.: 05*0244_01 sadarthayogAn avagamAt samantAt 05*0244_02 pravartate bhogayogena dehI 05*0244_03 tad vai mahAmohanam indriyANAM 05*0244_04 mithyArthayogasya gatir hi nityA 05*0244_05 mithyArthayogAbhihatAntarAtmA 05*0244_06 smarann upAste viSayAn samantAt % 5.42.12 % K4 % B1-3 D3-6.8 ins. after 12: B4.5 Dn, after 11: 05*0245_01 amUDhavRtteH puruSasyeha kuryAt 05*0245_02 kiM vai mRtyus tArNa ivAsya vyAghraH % 5.42.14 % After 14, K5 % (om. lines 17-20) Dn Ds (om. lines 13-20) T G % (G3 om. lines 1-8) ins.: 05*0246=00 dhRtarASTra uvAca 05*0246_01 yAn evAhur ijyayA sAdhulokAn 05*0246_02 dvijAtInAM puNyatamAn sanAtanAn 05*0246_03 teSAM parArthaM kathayantIha vedA 05*0246_04 etad vidvAn naiti kathaM nu karma 05*0246=04 sanatsujAta uvAca 05*0246_05 evaM hy avidvAn upayAti tatra 05*0246_06 tathArthajAtaM ca vadanti vedAH 05*0246_07 sa neha AyAti paraM parAtmA 05*0246_08 prayAti mArgeNa nihatya mArgAn 05*0246=08 dhRtarASTra uvAca 05*0246_09 ko 'sau niyuGkte tam ajaM purANaM 05*0246_10 sa ced idaM sarvam anukrameNa 05*0246_11 kiM vAsya kAryam atha vA sukhaM ca 05*0246_12 tan me vidvan brUhi sarvaM yathAvat 05*0246=12 sanatsujAta uvAca 05*0246_13 doSo mahAn atra vibhedayoge 05*0246_14 hy anAdiyogena bhavanti nityAH 05*0246_15 tathAsya nAdhikyam apaiti kiM cid 05*0246_16 anAdiyogena bhavanti puMsaH 05*0246_17 ya etad vA bhagavAn sa nityo 05*0246_18 vikArayogena karoti vizvam 05*0246_19 tathA ca tacchaktir iti sma manyate 05*0246_20 tathArthayoge ca bhavanti vedAH % 5.42.16 % D8.10 T G ins. after % the ref.: K5, after 15: Ds, after 16ab: Dn1, after 16: 05*0247_01 tasmin sthito vApy ubhayaM hi nityaM 05*0247_02 jJAnena vidvAn pratihanti siddham 05*0247_03 tathAnyathA puNyam upaiti dehI 05*0247_04 tathAgataM pApam upaiti siddham 05*0247_05 gatvobhayaM karmaNA bhujyate 'sthiraM 05*0247_06 zubhasya pApasya sa cApi karmaNA % 5.42.18 % Dn1 Ds D8.10 T G ins. after 18: % K5 (which om. 18) ins. after 17: 05*0248_01 yeSAM dharme na ca spardhA teSAM tajjJAnasAdhanam 05*0248_02 te brAhmaNA ito muktAH svargaM yAnti triviSTapam 05*0248_03 tasya samyak samAcAram Ahur vedavido janAH 05*0248_04 nainaM manyeta bhUyiSThaM bAhyam AbhyantaraM janam % 5.42.21 % After 21ab, M ins.: 05*0249_01 eko vai hy antarAtmAnaM brAhmaNo hantum arhati % After 21, T2 % G1.4.5 ins.: 05*0250_01 kuzavalkalacelAdyaM brahmasvaM yogino viduH % 5.42.24 % After 24ab, K5 Dn1 Ds1 D8.10 % T G ins.: 05*0251_01 nirliGgam acalaM zuddhaM sarvadvandvavivarjitam % K5 Ds1 D8.10 T G cont.: Dn1 Ds2 ins. after 24: 05*0252_01 yo 'nyathA santam AtmAnam anyathA pratipadyate 05*0252_02 kiM tena na kRtaM pApaM coreNAtmApahAriNA % 5.42.28 % After % 28, K5 Dn1 Ds D8-10 T G ins.: 05*0253_01 lokaH svabhAvavRttir hi nimeSonmeSavat sadA % 5.43.1 % Before 1, K5 Dn1 Ds D8.10 T G ins.: 05*0254=00 dhRtarASTra uvAca 05*0254_01 kasyaiSa maunaH kataran nu maunaM 05*0254_02 prabrUhi vidvann iha maunabhAvam 05*0254_03 maunena vidvAn uta yAti maunaM 05*0254_04 kathaM mune maunam ihAcaranti 05*0254=04 sanatsujAta uvAca 05*0254_05 yato na vedA manasA sahainam 05*0254_06 anupravizanti tato 'tha maunam 05*0254_07 yatrotthito vedazabdas tathAyaM 05*0254_08 sa tanmayatvena vibhAti rAjan % 5.43.5 % K5 Dn D8-10 T G ins. % after the ref. (T1 G1, which om. the ref., ins. after % 4): Ds ins. after 5: 05*0255_01 tasyaiva nAmAdivizeSarUpair 05*0255_02 idaM jagad bhAti mahAnubhAva 05*0255_03 nirdizya samyak pravadanti vedAs 05*0255_04 tad vizvavairUpyam udAharanti 05*0255_05 tadartham uktaM tapa etad ijyA 05*0255_06 tAbhyAm asau puNyam upaiti vidvAn 05*0255_07 puNyena pApaM vinihatya pazcAt 05*0255_08 saMjAyate jJAnavidIpitAtmA 05*0255_09 jJAnena cAtmAnam upaiti vidvAn 05*0255_10 athAnyathA vargaphalAnukAGkSI 05*0255_11 asmin kRtaM tat parigRhya sarvam 05*0255_12 amutra bhuGkte punar eti mArgam % After the above, Ds repeats 5 (for v.l. see % below). On the other hand, D2 ins. after the ref.: 05*0256_01 tapas tapyati yo 'raNye munir mUlaphalAzanaH % K5 Ds (second time) D8-10 G2 Cs % subst. for 5cd: T G1.3.5 ins. after 5cd: 05*0257_01 brAhmaNAnAM tapaH svRddham anyeSAM tAvad eva tat % T1 G1.3 cont.: 05*0258_01 etat samRddham atyRddhaM tapo bhavati kevalam % 5.43.6 % K5 Dn Ds % D8-10 T G ins. after 6 (G1, which om. 5c-6d, ins. % after 5ab, om. at the same time the first line of the % insertion): 05*0259=00 sanatsujAta uvAca 05*0259_01 niSkalmaSaM tapas tv etat kevalaM paricakSate 05*0259_02 etat samRddham apy RddhaM tapo bhavati nAnyathA 05*0259_03 tapomUlam idaM sarvaM yan mAM pRcchasi kSatriya 05*0259_04 tapasA vedavidvAMsaH paraM tv amRtam ApnuyuH 05*0259=04 dhRtarASTra uvAca 05*0259_05 kalmaSaM tapaso brUhi zrutaM niSkalmaSaM tapaH 05*0259_06 sanatsujAta yenedaM vidyAM guhyaM sanAtanam % On the other hand, after 6, D2 repeats 256*, % and cont.: 05*0260_01 zrIr evam ekA yo 'dhIte tac ca tAvac ca tatsamam % 5.43.14 % After 14, T2 G1.3.4 (first % time) ins. 263* (cf. v.l. 17); which in T2 G1 is % followed by: 05*0261_01 doSatyAgo 'pramAdaH syAt sa cApy aSTaguNo mataH % 5.43.17 % For 16a-17b, % Ds D8.9 (om. the prior half of line 1).10 T G subst.: 05*0262_01 lokadveSo 'bhimAnaz ca vivAdaH prANipIDanam 05*0262_02 parivAdo 'tivAdaz ca paritApo 'kSamA dhRtiH 05*0262_03 asiddhiH pApakRtyaM ca hiMsA ceti prakIrtitAH % B4 % Dn Ds D8-10 T1 G5 Cs ins. after 17 (Ds repeats the % line after 20): K1, after 268*: K4 D1-7, after 20: % T2 G1.3.4, after 14 (G4 repeats the line after 17): 05*0263_01 mado 'STAdazadoSaH syAt tyAgo bhavati SaDguNaH % Dn Ds D8-10 T1 G2.4 ins. after 263*: % T2 (ins. line 1 after 15ab) G1.3 ins. after 17cd: 05*0264_01 viparyayAH smRtA ete madadoSA udAhRtAH 05*0264_02 zreyAMs tu SaDvidhas tyAgas tRtIyas tatra duSkaraH 05*0264_03 tena duHkhaM taranty eva tasmiMs tyakte jitaM bhavet % After line 1, T2 G1 ins.: 05*0265_01 doSA damasya ye proktAs tAn doSAn parivarjayet % 5.43.19 % B5 % (om. lines 1-2 and 8-11) Ds D8-10 T1 G2.3.5 ins. % after 19cd: Dn ins. lines 1-2 after 18ab, lines 3-7 % after 19cd and lines 8-11 after 21: T2 G1.4 ins. % lines 1 and 2 after 19cd and the rest after 18ab: 05*0266_01 iSTApUrtaM dvitIyaM syAn nityaM vairAgyayogataH 05*0266_02 kAmatyAgaz ca rAjendra sa tRtIya iti smRtaH 05*0266_03 apramAdI bhaved etaiH sa cApy aSTaguNo mahAn 05*0266_04 satyaM dhyAnaM samAdhAnaM codyaM vairAgyam eva ca 05*0266_05 asteyo brahmacaryaM ca tathAsaMgraha eva ca 05*0266_06 evaM doSA madasyoktAs tAn doSAn parivarjayet 05*0266_07 doSatyAgo 'pramAdaH syAt sa cApy aSTaguNo mataH 05*0266_08 tAMs tu satyamukhAn AhuH satye hy amRtam Ahitam 05*0266_09 satyAtmA bhava rAjendra satye lokAH pratiSThitAH 05*0266_10 nivRttenaiva doSeNa tapovratam ihAcaret 05*0266_11 etad dhAtRkRtaM vRttaM satyam eva satAM vratam % 5.43.20 % After 20ab, T2 G1.4 read 18cd, % while Dn ins.: 05*0267_01 na ca dravyais tad bhavati nopayuktaiz ca kAmataH % After 20, K1 D5 ins.: 05*0268_01 SaTprakAram imaM tyAgaM buddhvAnyan nAvaziSyate % 5.43.22 % After 22, Dn Ds D8-10 T G ins.: 05*0269_01 etat pApaharaM zuddhaM janmamRtyujarApaham % 5.43.29 % Ds % D8-10 T G ins. after 29: Dn, after 30: 05*0270_01 chandAMsi nAma dvipadAM variSTha 05*0270_02 svacchandayogena bhavanti tatra 05*0270_03 chandovidas tena ca tAn adhItya 05*0270_04 gatA hi vedasya na vedyam AryAH % D8.9 T2 G cont.: Dn Ds (om. lines 1-4) ins. after % 31: T1, after 31ab: M (except M2) ins. lines 5 and % 6 only after 31: 05*0271_01 na vedAnAM veditA kaz cid asti 05*0271_02 vedyena vedaM na vidur na vedyam 05*0271_03 yo veda vedaM sa ca veda vedyaM 05*0271_04 yo veda vedyaM na sa veda satyam 05*0271_05 yo veda vedAn sa ca veda vedyaM 05*0271_06 na taM vidur vedavido na vedAH 05*0271_07 tathApi vedena vidanti vedaM 05*0271_08 ye brAhmaNA vedavido bhavanti 05*0271_09 dhAmAMzabhAgasya tathA hi vedA 05*0271_10 yathA hi zAkhA ca mahIruhasya 05*0271_11 saMvedane caiva yathAmananti 05*0271_12 tasmin hi satye paramAtmano 'rthe % 5.43.32 % After 32ab, T2 G ins. (a % line noticed in Cs): 05*0272_01 evaM yo hi vijAnAti sa jAnAti paraM hi tat % while Ds D8.9 ins.: 05*0273_01 paraM hi tat paraM brahma jAnAty eva ca brAhmaNaH % and finally, D10 ins.: 05*0274_01 yo vai vijAnAti paraM mayoktaM 05*0274_02 sa vai vijAnAti paraM krameNa % Ds D8-10 G5 cont. (after their last insertion respec- % tively): T2 G1-4 ins. after 32: Dn T1, after 33: 05*0275_01 nAsya paryeSaNaM gacchet pratyarthiSu kathaM cana 05*0275_02 avicinvann imaM vede tataH pazyati taM prabhum % 5.43.36 % After 36ab, % Dn Ds D8-10 T G ins.: 05*0276_01 tan mUlato vyAkaraNaM vyAkarotIti tat tathA % 5.43.37 % After 37ab, K4 Dn Ds % D8-10 T G M1 ins.: 05*0277_01 jJAnAdiSu sthito 'py evaM kSatriya brahma pazyati % 5.44.2 % After 2ab, B1.5 Dn Ds D8-10 T2 G ins.: 05*0278_01 buddhau pralIne manasi pracintyA 05*0278_02 vidyA hi sA brahmacaryeNa labhyA % 5.44.3 % D8-10 S subst. for 3ab: Ds ins. % after 3: 05*0279_01 AdyAM vidyAM vadasi hi satyarUpAM 05*0279_02 yA prApyate brahmacaryeNa sadbhiH % Ds D8-10 S cont.: Dn ins. after 2: 05*0280_01 yAM prApyaitAM martyalokaM tyajanti 05*0280_02 yA vai vidyA guruvRddheSu nityA % Dn Ds D8-10 T G cont.: B4 ins. after 4: M1, % after 5: 05*0281=00 dhRtarASTra uvAca 05*0281_01 brahmacaryeNa yA vidyA zakyA veditum aJjasA 05*0281_02 tat kathaM brahmacaryaM syAd etad vidvan bravIhi me % 5.44.4 % After % 4, B4 ins. 281*; while D7 ins.: 05*0282_01 yadi sarve pramucyante kAmA ye hRdi saMsthitAH 05*0282_02 atha mRtyor mRta iti tatra brahma samaznute % 5.44.5 % D8-10 T1 G subst. for 5cd: Ds T2 ins. after 5ab: 05*0283_01 AcAryatas tu yaj janma tat satyaM vai tathAmRtam % T2 ins. after 5cd: 05*0284_01 tasmAt tAm eva yatnena buddhimAn pratipadyate % 5.44.8 % B1.4 (om. line % 2).5 Dn Ds T2 G1.3.5 ins. after 8: D8-10 G2, % after 8ab: 05*0285_01 ziSyavRttikrameNaiva vidyAm Apnoti yaH zuciH 05*0285_02 brahmacaryavratasyAsya prathamaH pAda ucyate % 5.44.10 % After 10, D8.10 ins. (cf. 287*): 05*0286_01 AcAryeNa kRtaM jJAtvA bhAvito 'smIti manyate 05*0286_02 taM guruM prati hRSTaH saMstRtIyaH pAda ucyate % D8 cont.: B1.5 Dn Ds D9 T G (except G4) ins. % after 10: 05*0287_01 AcAryeNAtmakRtaM vijAnaJ 05*0287_02 jJAtvA cArthaM bhAvito 'smIty anena 05*0287_03 yan manyate taM prati hRSTabuddhiH 05*0287_04 sa vai tRtIyo brahmacaryasya pAdaH % 5.44.11 % For 11, G4 subst.: 05*0288_01 evaM vasantaM yad upaplaved dhi 05*0288_02 nAcAryAya kRtam iti cAbhimAnAt 05*0288_03 prAjJo manye naitad ahaM karomi 05*0288_04 sa vai caturtho brahmacaryasya pAdaH % B1.5 Dn T1 ins. % after 11: Ds D8-10 T2 G, after 9 (cf. v.l. 9.): 05*0289_01 kAlena pAdaM labhate tathArthaM 05*0289_02 tataz ca pAdaM guruyogataz ca 05*0289_03 utsAhayogena ca pAdam Rcchec 05*0289_04 chAstreNa pAdaM ca tato 'bhiyAti % B1.5 Dn Ds D8-10 T1 G2.5 cont.: T2 G1.3.4 M1 % ins. after 13: 05*0290_01 jJAnAdayo dvAdaza yasya rUpam 05*0290_02 anyAni cAGgAni tathA balaM ca 05*0290_03 AcAryayoge phalatIti cAhur 05*0290_04 brahmArthayogena ca brahmacaryam % 5.44.15 % B1.5 Dn Ds D9.10 T G2.5 ins. after 15: G1.3.4, % after 16: D8, after 14: 05*0291_01 AkAGkSArthasya saMyogAd rasabhedArthinAm iva 05*0291_02 evaM hy etat samAjJAya tAdRg bhAvaM gatA ime % 5.44.24 % T2 G1 M1 ins. % after 24: D9.10 T1 G2, after 22: Ds D8, after 23: 05*0292_01 tad etad ahnA saMsthitaM bhAti sarvaM 05*0292_02 tad Atmavit pazyati jJAnayogAt % T2 G1 M1 cont.: 05*0293_01 tasmiJ jagat sarvam idaM pratiSThitaM 05*0293_02 ya etad vidur amRtAs te bhavanti % 5.45.3 % After 3, D1 ins.: 05*0294_01 apa eva sasarjAdau tAsu vIryam athAsRjat 05*0294_02 tad aNDam abhavad dhaimaM sahasrAMzusamaprabham 05*0294_03 tasmiJ jajJe svayaM brahmA sarvalokapitAmahaH 05*0294_04 yoginas taM prapazyanti bhagavantaM sanAtanam % 5.45.6 % After 6cd, G3 ins.: 05*0295_01 yasya deve parA bhaktir yathA deve tathA gurau 05*0295_02 tasya te kathitA hy arthAH prakAzante mahAtmanaH % 5.45.11 % After 11abc, % K1 ins.: 05*0296_01 yasmiMz ca pralayaM gatau 05*0296_02 tasmAd vai vAyur AtataH % After 11, T2 G2 M1.3 ins. (the refrain): 05*0297_01 yoginas taM prapazyanti bhagavantaM sanAtanam % M1.3 cont.: G1 ins. after 12: T1, after 13: 05*0298_01 yasmAd vai vAyur AyAto yasmAc ca prANa AgataH % D8-10 G2.5 ins. after 11: Ds T1 % G3 ins. after the repetition of 11: G1.4 ins. after % 18: M1, after 21: 05*0299_01 tat pratiSThAs tad amRtaM lokAs tad brahma tad yazaH 05*0299_02 bhUtAni jajJire tasmAt pralayaM yAnti tatra ca 05*0299_03 yoginas taM prapazyanti bhagavantaM sanAtanam % 5.45.14 % Dn Ds D8-10 T G2.3.5 M1 ins. % after 14 (T2, after 16): 05*0300_01 aGguSThamAtraH puruSo 'ntarAtmA 05*0300_02 liGgasya yogena sa yAti nityam 05*0300_03 tam Izam IDyam anukalpam AdyaM 05*0300_04 pazyanti mUDhA na virAjamAnam 05*0300_05 yoginas taM prapazyanti bhagavantaM sanAtanam % D8 on the other % hand ins. after 300*: 05*0301_01 nAtmAnam Atmastham avaiti mUDhaH 05*0301_02 saMsArakUpe parivartate yaH 05*0301_03 tyaktvAtmarUpaM viSayAMz ca bhuGkte 05*0301_04 sa vai jano gardabha eva sAkSAt 05*0301_05 yoginas taM prapazyanti bhagavantaM sanAtanam % 5.45.28 % After 28, K4 ins.: 05*0302_01 viSaM bhuGkSva sahAmAtyair vinAzaM prApnuhi dhruvam 05*0302_02 rAjan kena vinA nAbhyAM sphItaM kRSNAjinaM varam % 5.46.1 % Before the ref., G2 ins.: 05*0303_01 namaH puMse purANAya pUrNAnandAya viSNave 05*0303_02 nirastanikhiladhvAntatejase vizvahetave % 5.46.8 % After 8, D10 ins.: 05*0304_01 duHzAsanaH saubalaz ca zakuniH zalatozalau % while S ins.: 05*0305_01 ete cAnye ca bahavaH pArthivA bharatarSabha % 5.46.17 % After 17, S ins.: 05*0306_01 abrUtAM tAta dharmeNa vAsudevadhanaMjayau % 5.47.3 % After 3, K4 B D (D2 marg. sec. m.) ins.: 05*0307_01 saMzRNvatas tasya durbhASiNo vai 05*0307_02 durAtmanaH sUtaputrasya sUta 05*0307_03 yo yoddhum AzaMsati mAM sadaiva 05*0307_04 mandaprajJaH kAlapakvo 'timUDhaH % 5.47.7 % After 7ab, D2 ins.: 05*0308_01 tathA pAJcAlaiH sRJjayaiz cApi rAjan % 5.47.8 % After 8ab, % D2 ins.: 05*0309_01 nUnaM hy etAn nirdahed gANDivaM ca % 5.47.9 % After 9ab, D2 ins.: 05*0310_01 tapodamAbhyAM dharmaguptyA dhanena % 5.47.14 % After 14c, D10 ins.: 05*0311_01 api guptam indrakalpair nRpAlaiH % After 14, N (K2.3 % missing) ins.: 05*0312_01 senAgragaM daMzitaM bhImasenaM 05*0312_02 svAlakSaNaM vIrahaNaM pareSAm 05*0312_03 ghnantaM camUm antakasaMnikAzaM 05*0312_04 tadA smartA vacanasyAtimAnI 05*0312_05 yadA draSTA bhImasenena nAgAn 05*0312_06 nipAtitAn girikUTaprakAzAn 05*0312_07 kumbhair ivAsRg vamato bhinnakumbhAMs 05*0312_08 tadA yuddhaM dhArtarASTro 'nvatapsyat % 5.47.40 % B Dn Ds % D3-8.10 (marg.) ins. after 40: D9 (om. lines 3-4), % after 39: 05*0313_01 mahorasko dIrghabAhuH pramAthI 05*0313_02 yuddhe 'dvitIyaH paramAstravedI 05*0313_03 ziner naptA tAlamAtrAyudho 'yaM 05*0313_04 mahAratho vItabhayaH kRtAstraH % 5.47.49 % After % 49a, K4 B D (except D1.2.9) ins.: 05*0314_01 vidyut sphuliGgAn iva ghorarUpAn % 5.47.53 % After 53, K1.4 B D % (except D9; D2.3 marg. sec. m.; D4 om. line 1) ins.: 05*0315_01 asaMprAptAn astrapathaM parasya 05*0315_02 yadA draSTA nazyato dhArtarASTrAn 05*0315_03 akurvataH karma yuddhe samantAt 05*0315_04 tadA yuddhaM dhArtarASTro 'nvatapsyat % 5.47.58 % After 58ab, K5 ins. a variant of 47: 05*0316_01 yadA mUrvyAM mUlaniHzeSam ugraM 05*0316_02 mahAzabdaM vajraniSpeSatulyam 05*0316_03 dodhUyamAnasya mahAraNe mayA 05*0316_04 gAJjIvanAdaM zroSyate mandabuddhiH % 5.48.9 % After 9ab, K4 Dn1 D3.4 S ins.: 05*0317_01 dvidhAbhUtau mahAprAjJau viddhi brahman paraMtapau % 5.48.21 % After 21, K5 D10 ins.: 05*0318_01 tasmAd etau mahAbhAgau prapadya zaraNaM vibho 05*0318_02 zriyaM bhuGkSva mahAbAho saputrajJAtibAndhavaH % 5.48.30 % After 30, D8 % (marg. sec. m.) ins.: 05*0319_01 kAmAl lobhAc ca kAruNyAt snehAc ca bharatarSabha % D8 (marg. sec. m.) cont.: K4 Dn D3.4 ins. % after 30: 05*0320_01 nAcaraM vRjinaM kiM cid dhArtarASTrasya nityazaH 05*0320_02 ahaM hi pANDavAn sarvAn haniSyAmi raNe sthitAn 05*0320_03 prAg viruddhaiH zamaM sadbhiH kathaM vA kriyate punaH % 5.48.33 % K4 % D3.4 subst. for 33cd: D8 (marg. sec. m.) ins. % after 33cd: 05*0321_01 teSAm ekakalAM pUrNAM pANDavAnAM na cArhati % 5.48.37 % After 37, S ins.: 05*0322_01 sarve hy astravidaH zUrAH sarve prAptA mahad yazaH 05*0322_02 api sarvAmaraizvaryaM tyajeyur na punar jayam % 5.48.44 % After 44ab, D1.3.4 ins.: 05*0323_01 ajeyAH pANDavA rAjan sendrair api surAsuraiH % 5.49.14 % After 14, the % sequence of G5 is 17, 15, 23-27, 30cd, 28, 31-33, % 39ab, 34, 42, 36, 37, 44, 45! After 14, K1.5 B D % (except D3.4; D10 marg.) ins.: 05*0324_01 dhRSTadyumnena vIreNa yuddhe vaste 'bhyayuJjata % 5.49.37 % After 37, % T2 ins.: 05*0325_01 yaz ca droNavinAzAya samutpanno mahAmanAH 05*0325_02 dhRSTadyumnena senAnyA pANDavA abhyayuJjata % 5.49.41 % N (except D10; K2.3 missing) ins. % after 41 (D1, after 328*; D2 subst. for 41ab): 05*0326_01 akSauhiNyA parivRtaH pANDavAn yo 'bhisaMzritaH % D2 cont.: 05*0327_01 pANDavAn yo 'bhisaMsRtya Aste yadukulodbhavaH % 5.49.44 % After 44ab, N (K2.3 missing) ins.: 05*0328_01 yuddhe 'pratirathau vIrau pANDavArthe vyavasthitau % 5.50.12 % After 12ab, % D2 ins.: 05*0329_01 sa vai bhImo mahAvIryaH kruddhaH parapuraMjayaH % 5.50.14 % After 14ab, K4 B Dn Ds1 D2 (marg. sec. % m.).3-6.8.10 (marg.) M5 ins.: 05*0330_01 mahezvarasamaM krodhe ko hanyAd bhImam Ahave % 5.50.16 % After 16ab, % T2 ins.: 05*0331_01 hiDimbabakakirmIrapramukhAz ca mahAbalAH % 5.51.4 % After 4ab, N (K2.3 D9 missing) ins.: 05*0332_01 kRtAstrau balinAM zreSThau samareSv aparAjitau % 5.53.3 % After 3, % S ins.: 05*0333_01 svIkRtAs tair janapadAH kuravas te sajAGgalAH 05*0333_02 kathaM vIraur jitAM bhUmim akhilAM pratipadyathAH % 5.53.7 % After 7ab, D5 (marg.).8 ins.: 05*0334_01 prArthayanti mahAyuddhe nAnubandham avekSase % 5.53.17 % After % 17, S reads 18ef; while N (K2.3.5 D9 missing) ins.: 05*0335_01 bhaktyA hy asya virudhyante tava putraiH sadaiva te % 5.53.18 % After 18ab, K4 B D (except % D1; D2 marg. sec. m.; D9 missing) ins.: 05*0336_01 yo 'klezayat pANDuputrAn yo vidveSTy adhunApi vai % After 18cd, S ins.: 05*0337_01 aparokSaM mahArAja sAkSAc cainaM bravImy aham % 5.54.46 % After % 46cd, N (K2.3 D9 missing) ins.: 05*0338_01 na hantA vidyate cApi rAjan bhISmasya kaz cana % 5.54.50 % After 50, N (K2.3 D9 missing) ins.: 05*0339_01 naiteSAm arjunaH zakta ekaikaM prati vIkSitum 05*0339_02 sahitAs tu naravyAghrA haniSyanti dhanaMjayam % 5.54.57 % After 57, S ins.: 05*0340_01 pAJcAleSu ca bhagneSu ko 'nyaH sthAtum ihArhati % 5.55.8 % After 8, % K4 (om. line 2) B D (D9 missing; D2.10 marg. % sec. m.) ins.: 05*0341_01 bhImasenAnurodhAya hanUmAn mArutAtmajaH 05*0341_02 AtmapratikRtiM tasmin dhvaja AropayiSyati % 5.55.12 % After 12ab, % K4 Dn D2 (marg. sec. m.).3-6.8.10 ins.: 05*0342_01 bhuvy antarikSe divi vA narendra 05*0342_02 eSAM gatir hIyate nAtra sarvA % 5.56.32 % After 32, % D8 ins.: 05*0343_01 tataH zvetas tu vairATiH ketumAn vAhinIpatiH % 5.56.52 % After 52e, N (K2.3 D9 % missing) ins.: 05*0344_01 kauravANAM vinigrahe 05*0344_02 purastAd upayAtAnAM % 5.56.58 % After 58c, K4 B (except B4) D (except % D1; Dn2 marg. sec. m.; D9 missing) ins.: 05*0345_01 rAjyaM daddhvaM dharmarAjasya tUrNaM % 5.58.5 % After 5ab, K1.5 Ds1 % D6.8.10 ins.: 05*0346_01 ekaparyaGkazayanau dRSTau me kezavArjunau % 5.58.6 % After 6, S (except M4.5) ins.: 05*0347_01 satyAGkam upadhAnaM tu kRtvA zete janArdanaH % 5.58.9 % After 9, S (except G4) ins.: 05*0348_01 na nUnaM kalmaSaM kiM cin mama karmasu vidyate 05*0348_02 strIratnAbhyAM sametau yan mitho mAm abhyabhASatAm 05*0348_03 vismayo me mahAn AsId AstraM me bahu saMgatam 05*0348_04 hRSTAni caiva romANi dRSTvA tau sahitAv ubhau % 5.58.10 % After 10, S ins.: 05*0349_01 tato 'bhyacintayaM tatra dRSTvA tau puruSarSabhau % 5.58.16 % After 16, S ins.: 05*0350_01 bahizcarasya prANasya priyasya priyakAriNaH 05*0350_02 matimAn matim AsthAya kezavaH saMdadhe vacaH % 5.58.18 % After 18, N (K2.3 D9 missing; K4 % transp.) ins.: 05*0351_01 Avayor vacanAt sUta jyeSThAn apy abhivAdayan 05*0351_02 yavIyasaz ca kuzalaM pazcAt pRSTvaivam uttaram % 5.58.22 % After 22, S ins.: 05*0352_01 kRSNasya tad vacaH zrutvA bhayaM mAM mahad Avizat 05*0352_02 tava putrasya lobhaM tu vartamAnaM pramRzyataH % 5.59.3 % T G1.3.4 M ins. after 3ab: G2 (om. % line 1).5 (om. line 2), after 1: 05*0353_01 yadA tu mene bhUyiSThaM tad vaco guNadoSataH 05*0353_02 punar eva kurUNAM ca pANDavAnAM ca buddhimAn % 5.59.5 % After 5ab, S ins.: 05*0354_01 IdRze 'bhiniviSTasya pRthivIkSayakArake 05*0354_02 adharme cAyazasye ca kArye mahati dAruNe 05*0354_03 pANDavair vigrahas tAta sarvathA taM na rocaye % 5.62.1 % After 1, N % (K2.3 missing) ins.: 05*0355_01 vayaM ca te 'pi tulyA vai vIryeNa ca parAkramaiH 05*0355_02 samena vayasA caiva prAtibhena zrutena ca 05*0355_03 astreNa yodhayugyAsu zIghratve kauzale tathA % 5.62.5 % After 5, % N (K2.3 missing) ins. a passage given in App. I % (No. 3); while S ins.: 05*0356_01 sukhAny avApya sahitAH kRtvA karma suduSkaram 05*0356_02 visrabdhAH svargam eSyAmaH kAle prApte gatajvarAH 05*0356_03 athAbravIn mahArAjo dhRtarASTraH sudurmanAH 05*0356_04 viduraM viduSAM zreSThaM sarvapArthivasaMnidhau 05*0356_05 mohito mRtyupAzena kAlasya vazam AgataH 05*0356_06 tAta karNena sahitaH putro duryodhano mama % 5.62.26 % After 26, T2 % G2 ins.: 05*0357_01 AzAbaddhAH patanti sma sarva eva gatAsavaH % 5.62.29 % K4 % B Dn Ds D1-6.8.9 ins. after 29ab: K1 D7.10, % after 29: 05*0358_01 bhISmadroNaprabhRtayaH saMtrastAH sAdhuyAyinaH 05*0358_02 virATanagare bhagnAH kiM tatra tava dRzyatAm % 5.65.8 % After the ref., % Dn D2-6.8.9 ins.: 05*0359_01 ity uktena ca gAndhArI vyAsaz cAtrAjagAma ha 05*0359_02 AnItau vidureNeha sabhAM zIghraM pravezitau % After 8ab, K1 D8 ins.: 05*0360_01 trikAladarzI bhagavAn dhRtarASTraM mahAmuniH % 5.66.10 % After 10, D8 ins.: 05*0361_01 bhasmIkuryAj jagat sarvaM nimeSeNeti me matiH % while T G1.5 ins.: 05*0362_01 yatra bhAve 'pi yad rAjan pRcchase pANDavAn prati % 5.68.10 % After % 10cd, G5 ins.: 05*0363_01 purANasadanAc caiva purAtana iti smRtaH % 5.68.11 % After 11ab, G5 ins.: 05*0364_01 uddhoSayed dharer nAma kAkavat tattvacintane 05*0364_02 caraNAyudhavad dhyAne bakavat sarvataH sthitiH % 5.69.1 % After 1, T1 G1 ins.: 05*0365=00 saMjayaH 05*0365_01 vaktA vAcaM rAjamadhye sabhAyAM 05*0365_02 vRSNizreSTho munibhir bhrAjamAnaH % 5.70.1 % Before 1, D8 ins.: 05*0366=00 janamejaya uvAca 05*0366_01 prayAte saMjaye sAdhau pANDavAn prati vai tadA 05*0366_02 kiM cakruH pANDavAs tatra mama pUrvapitAmahAH 05*0366_03 etat sarvaM dvijazreSTha zrotum icchAmi zaMsa me % After 1ab, S (G1.5 om. line 10) ins.: 05*0367_01 arjunaM bhImasenaM ca mAdrIputrau ca bhrAtarau 05*0367_02 virATadrupadau caiva kekayAnAM mahAratham 05*0367_03 abravId upasaMgamya zaGkhacakragadAdharam 05*0367_04 abhiyAcAmahe gatvA prayAtuM kurusaMsadam 05*0367_05 yathA bhISmeNa droNena bAhlIkena ca dhImatA 05*0367_06 anyaiz ca kurubhiH sArdhaM na yudhyemahi saMyuge 05*0367_07 eSa naH prathamaH kalpa etan naH zreya uttamam 05*0367_08 evam uktvA sumanasas te 'bhijagmur janArdanam 05*0367_09 pANDavaiH saha rAjAno marutvantam ivAmarAH 05*0367_10 tathA ca duHsahAH sarve sadasyaiz ca nararSabhAH % T1 G1.2.4 cont.: 05*0368_01 janArdanaM samAsAdya kuntIputro yudhiSThiraH % On the other hand, M1 cont.: 05*0369_01 tato yudhiSThiro rAjann upagamya nararSabham % 5.70.6 % S ins. after 6 (G4, after 9ab): 05*0370_01 mRdupUrvaM sAmamizraM sAntvam ugraM ca mAdhava 05*0370_02 na tu tan nyAyam AsthAya garhitAz ca tato vayam % 5.70.81 % After 81, S ins.: 05*0371_01 evam uktaH pratyuvAca dharmarAjo janArdanam 05*0371_02 bhrAtqNAM samavetAnAM sa kAle puruSottamam % 5.70.82 % After 83, T1 G1.5 ins.: 05*0372_01 suyodhanaz ca duSTAtmA karNaz ca sahasaubalaH % 5.71.11 % After 11ab, N (K3 missing) T2 ins.: 05*0373_01 brAhmaNAnAM ca sAdhUnAM rAjJaz ca nagarasya ca % 5.71.16 % After 16, N (K3 missing; K5 % om.; B3 om. lines 4-6; D2 marg. sec. m.; D10 % marg.) T2 ins.: 05*0374_01 duHzAsanena pApena tadA dyUte pravartite 05*0374_02 anAthavat tadA devI draupadI sudurAtmanA 05*0374_03 AkRSya keze rudatI sabhAyAM rAjasaMsadi 05*0374_04 bhISmadroNapramukhato gaur iti vyAhRtA muhuH 05*0374_05 bhavatA vAritAH sarve bhrAtaro bhImavikramAH 05*0374_06 dharmapAzanibaddhAz ca na kiM cit pratipedire % 5.75.11 % After 11ab, D3.4.9 ins.: 05*0375_01 bAhuzAlin mahAvIrya bhImasena vicakSaNa % D4 (which om. 11c-13b) cont.: 05*0376_01 mAtrA syAd avadhAraNe % 5.77.1 % After 1ab, K4 B D (except D1.3.4.9; % D2.10 marg. sec. m.) ins.: 05*0377_01 pANDavAnAM kurUNAM ca pratipatsye nirAmayam % 5.79.4 % After % 4, D1 S ins.: 05*0378_01 brUhi madvacanaM kRSNa suyodhanam apaNDitam 05*0378_02 kRcchre vane vA vastavyaM pure vA nAgasAhvaye % 5.80.48 % After 48, G1 ins.: 05*0379_01 dyauH patet pRthivI zIryed dhimavAJ chithilIbhavet % G1 cont.: T1 G5 ins. after 48: 05*0380_01 zuSyet toyanidhiH kRSNe na me moghaM vaco bhavet % 5.81.16 % After 16c, T1 G1 ins.: 05*0381_01 bhUSaNair vividhair api 05*0381_02 vipraiz ca vividhaiz citrair % 5.81.21 % After 21ab, T2 % G2 ins.: 05*0382_01 sArathyakarmadakSeNa rakSitaM dArukeNa ca 05*0382_02 kRtvA pradakSiNaM zauriH prasthAnocitabhUSaNaH % 5.81.29 % After 29, K4 (marg.; om. line 2) S % (except G4) ins.: 05*0383_01 devatAbhyo namaskRtya brAhmaNAn svasti vAcya ca 05*0383_02 prayayau puNDarIkAkSaH sAtyakena sahAcyutaH % 5.81.46 % After 46ab, M1.2 ins.: 05*0384_01 saMkSAmyAtha namaskAryA sarveSAM vacanAd api % 5.81.47 % After 47, K4 T G ins.: 05*0385_01 yathAvayo yathAsthAnaM pUjayasva janArdana % 5.81.52 % After 52ab, K2 ins.: 05*0386_01 dadAti govinda paraM dharmarAjJe suyodhanaH % 5.81.62 % After 62, K4 (om. lines 8-10) ins. 388*. On % the other hand, S (except G3) ins. after 62: 05*0387_01 pitRdevAtithibhyaz ca kaccit pUjA svanuSThitA % 5.81.64 % S ins. % after 64: K4 (om. lines 8-10) ins. after 62: 05*0388_01 evam uktAH kezavena munayaH saMzitavratAH 05*0388_02 nAradapramukhAH sarve pratyanandanta kezavam 05*0388_03 adhaHzirAH sarpamAlI maharSiH satyadevalaH 05*0388_04 arvAvasuz ca jAnuz ca maitreyaH zunako balI 05*0388_05 bako dAlbhyaH sthUlazirAH kRSNadvaipAyanas tathA 05*0388_06 Ayodadhaumyo dhaumyaz ca ANimANDavyakauzikau 05*0388_07 dAmoSNISas triSavaNaH parNAdo ghaTajAnukaH 05*0388_08 mauJjAyano vAyubhakSaH pArAzaryo 'tha zArikaH 05*0388_09 zIlavAn azanirdhAtA zUnyapAlo 'kRtazramaH 05*0388_10 zvetaketuz ca katthAmA vaidaz cApi hiraNyadaH % 5.81.69 % S (except G5) ins. after 69: % K4, after 64: 05*0389_01 sabhAyAM madhurA vAcaH zuzrUSantas tvayeritAH 05*0389_02 kurUNAM pratipattiM ca zrotum icchAma kezava % 5.81.71 % After 71, M1.2 ins.: 05*0390_01 tvatpAdasparzasaMzuddhA bhUmir duSTavivarjitA 05*0390_02 dharmavRddhyA zobhamAnA prItiM cAdhAsyatIha naH % 5.81.72 % After 72, K4 Dn D3-6.8 S ins.: 05*0391_01 AsInam Asane divye balatejaHsamAhitam % 5.85.17 % K4 D2.5.8 % ins. after 17: D10, after 5.86.11ab: 05*0392_01 nirvairAn matsyapAJcAlAn pANDavAn kurubhiH saha 05*0392_02 kRtvA sukhaM yathAdharmaM kIrtiM ca samavApnuhi % 5.86.13 % After 13ab, M1.2 ins.: 05*0393_01 na bhedasyAntaraM dAtuM prayANAyAsya vA punaH % 5.87.2 % After 2, % T G ins.: 05*0394_01 prayayau puNDarIkAkSaH kurUNAM sadanaM prati 05*0394_02 Acakramuz ca panthAnaM grasamAnA ivAmbaram 05*0394_03 dArukeNa pracoditA hayAs tasya mahAtmanaH 05*0394_04 annAni zayyA vAsAMsi tathA ratnAni sarvazaH 05*0394_05 duryodhanena kRSNArthaM pathi saMvihitaM bahu 05*0394_06 tAH sabhAH puNDarIkAkSo ratnAni ca mahAyazAH 05*0394_07 nAbhyanandan mahAbAhur upAyAt kurusaMsadam % 5.87.15 % After 15, S ins.: 05*0395_01 te svadharmAn akurvanta saMpUjya madhusUdanam % 5.87.23 % After 23, B4 Dn ins. 417* (cf. v.l. 5.90. % 28); while D1 ins.: 05*0396_01 yA prItiH puNDarIkAkSa tavAgamanakAraNAt % 5.88.32 % After 32, M % reads 34cd; while N (except K1; K3 missing) ins.: 05*0397_01 yaM gatvAbhimukhaH saMkhye na jIvan kaz cid Avrajet 05*0397_02 yo jetA sarvabhUtAnAm ajeyo jiSNur acyuta % 5.88.42 % After 42, T G1.2.5 ins.: 05*0398_01 putrI drupadarAjasya vikhyAtA satyavAdinI % 5.88.54 % After 54, T2 G2 ins.: 05*0399_01 janmaprabhRti saMprAptaM duHkhaM nAnAvidhaM bahu 05*0399_02 azrupUrNamukhI khinnA sarvaM caivAnvacintayat % 5.88.55 % After % 55, D7.10 ins.: 05*0400_01 tan naH klezatamaM me syAt putraiH saha paraMtapa % 5.88.83 % After 83, M3-5 ins.: 05*0401_01 tAvad eva mahAbAhur nizAsu na sukhaM labhet % 5.88.84 % After 84, T1 G4 ins.: 05*0402_01 pazyatAM kuruputrANAM na me tad duHkhakAraNam % 5.88.86 % After 86, G5 ins.: 05*0403_01 sa tv asyA devaputrAyAs tvaM nAtho madhusUdana % 5.88.103 % S ins. after 103 % (M3-5, after 103ab): 05*0404_01 kurUNAM pANDavAnAM ca lokAnAM cAparAjita 05*0404_02 sarvasyaitasya vArSNeya gatis tvam asi mAdhava 05*0404_03 prabhAvaM buddhivIryaM ca tAdRzaM tava kezava % 5.89.2 % After 2ab, N (K3 missing) ins.: 05*0405_01 vicitrair Asanair yuktaM praviveza janArdanaH % 5.89.9 % After 9, K4 D2.5.8 S ins.: 05*0406_01 AsanaM sarvatobhadraM sarvaratnavibhUSitam 05*0406_02 kRSNArtham eva saMsiddhaM dhArtarASTrasya zAsanAt % 5.89.11 % After 11c, T2 G2 ins.: 05*0407_01 nAbhyanandaj janArdanaH 05*0407_02 punaH punaH kauraveyo bhojanena nyamantrayat 05*0407_03 asakRt prArthyamAno 'pi % 5.89.24 % After 23, K5 D10 ins.: 05*0408_01 pUjAM kRtAM prIyamANo ko vidvAMs tyaktum arhati % 5.89.31 % K4 D2.6.8 T G1.2.4 ins. after 31: K5 % (om. line 1) G3.5, after 25: Dn1, after 32: D3, % after 32ab: 05*0409_01 dviSadannaM na bhoktavyaM dviSantaM naiva bhojayet 05*0409_02 pANDavAn dviSase rAjan mama prANA hi pANDavAH % 5.89.37 % After 37, T2 % G2 ins.: 05*0410_01 na nItir asmat pUjA vo bhavatAM kurusattamAH 05*0410_02 duryodhanaz ca yuSmAsu na ca prItiM kariSyati 05*0410_03 ta evam uktAH kRSNena evam astv iti niryayuH % 5.89.40 % After 40, K4 S (G3 om. hapl. % from the posterior half of line 1 up to 41a) ins.: 05*0411_01 bhuktavatsu dvijendreSu niSaNNasya varAsane 05*0411_02 zuciH suprayato bhUtvA viduro 'nnam upAharat 05*0411_03 zraddhayA parayA yukta idaM vacanam abravIt 05*0411_04 saMbhramais tuSya govinda etan naH paramaM dhanam 05*0411_05 anyathA vA vizeSeNa kas tvAm arcitum arhati % T2 (marg. sec. m.) cont.: 05*0412_01 udArasya tRNaM vittaM zUrasya maraNaM tRNam 05*0412_02 viraktasya tRNaM nArI niHspRhasya tRNaM jagat % 5.89.41 % After 40, K4 S ins.: 05*0413_01 taM bhuktavantaM vividhAH suzabdAH sUtamAgadhAH 05*0413_02 abhituSTuvur AsInaM dAzArham aparAjitam % 5.90.4 % After 4, N (K3 missing; K5 om.) ins.: 05*0414_01 mUDhaz cAkRtabuddhiz ca indriyANAm anIzvaraH 05*0414_02 kAmAnusArI kRtyeSu sarveSv akRtanizcayaH % 5.90.18 % After 18, % K4 ins.: 05*0415_01 mAnI maurkhyeNa pArthAnAM na pazyaty adhikaM balam % 5.90.25 % After 25ab, % S ins.: 05*0416_01 mRtyur jayo veti kRtaikabhAvAH 05*0416_02 kAmAtmAno manyuvazAvinItAH % 5.90.28 % After 28, K4 B Dn % Ds D2 (marg.).3-9 ins.: 05*0417_01 yA me prItiH puSkarAkSa tvaddarzanasamudbhavA 05*0417_02 sA kim AkhyAyate tubhyam antarAtmAsi dehinAm % 5.91.1 % Before 1, K4 D8 S (except G1) ins.: 05*0418=00 vaizaMpAyanaH 05*0418_01 vidurasya vacaH zrutvA prazritaM puruSottamaH 05*0418_02 idaM hovAca vacanaM bhagavAn madhusUdanaH % 5.92.4 % After 4, K4 S (except G4) ins.: 05*0419_01 brahmAdivasudevAntaM vaMzaM samanukIrtayan 05*0419_02 tuSTuvuH kezavaM tatra bahavaH sUtamAgadhAH % 5.92.9 % For 9, S (transposing % the lines) subst.: 05*0420_01 tAn abhyanandad govindaH sAmnA paramavalgunA 05*0420_02 te 'bhyarcya devakIputraM divi zakram ivAmarAH % 5.92.11 % After 11, N (K3 missing; K5 om. line 2) ins.: 05*0421_01 tato rathena zubhreNa mahatA kiGkiNIkinA 05*0421_02 hayottamayujA zIghram upAtiSThata dArukaH % 5.92.22 % After 22, K2 ins.: 05*0422_01 yodhAH parazuhastAz ca zatazo 'tha sahasrazaH % 5.92.37 % K5 (which om. 38a-40b) ins. after 37: 05*0423=00 duryodhana uvAca 05*0423_01 bhISmadroNau parityajya tvayA mAM madhusUdana 05*0423_02 kimarthaM puNDarIkAkSa kRtaM vRSalabhojanam 05*0423=02 bhagavAn uvAca 05*0423_03 bhaktaM pRcchasi rAjendra AdaraM kiM na pRcchasi 05*0423_04 bhojanaM gatajIrNaM tu Adaram ajarAmaram 05*0423_05 AdareNopanItAni zAkAny api phalAni ca 05*0423_06 prINanti mama gAtrANi nAmRtaM mAnavarjitam 05*0423_07 varaM hAlAhalaM prItaM sadyaH prANaharaM ca yat 05*0423_08 na tu bhuktaM dhanADhyasya bhruvA kuTiliteyuSe (sic) 05*0423_09 na jAtiH kAraNaM tAta guNAH kalyANakAraNam 05*0423_10 cANDAlam api sadvRttaM taM devA brAhmaNaM viduH 05*0423_11 kaivartIgarbhasaMbhUto vyAso nAma mahAmuniH 05*0423_12 tapasA brAhmaNo jAtas tasmAj jAtir na kAraNam % 5.93.5 % K5 (which om. hapl. 5c-6d) % ins. after 5ab: 05*0424_01 tvan nimittaM vizeSeNa neha yuktaM viziSyate % 5.93.13 % After 13ab, D7 ins.: 05*0425_01 sahabhUtAs tathaivaite sarvanAzAya bhArata % After 13, S (except G3.4) ins.: 05*0426_01 hitaM hi dhArtarASTrANAM pANDavAnAM tathA hitam 05*0426_02 zame prayatamAnAnAM tava zAsanakAGkSiNAm % 5.93.21 % After 21ab, D3.4.9 ins.: 05*0427_01 ko nu tAn yudhi zatrughna sahitAn kurupANDavaiH % 5.93.45 % After 45, K4 B D (except % D1; D2.10 both marg.; Dn2 missing) ins.: 05*0428_01 vartAmahe tvayi ca tAM tvaM ca vartasva nas tathA % 5.94.11 % After 11, D5 (marg. sec. m.).8 % ins.: 05*0429_01 tapasvinau mahAtmAnau vedapratyayadarzakau % 5.94.19 % After 19, N (K3 Dn2 missing) ins.: 05*0430_01 tatas tAm AnupUrvIM sa punar evAnvakIrtayat % 5.94.24 % K4 Dn1 D2-4.8.9 ins. after 24: S ins. line 1 % after 24ab and line 2 after 24: 05*0431_01 saMnahyasva ca varmANi yAni cAnyAni santi te 05*0431_02 yad Ahvayasi darpeNa brAhmaNapramukhAJ janAn % 5.94.31 % After 31, N (K3 Dn2 missing) ins.: 05*0432_01 naitAdRk puruSo rAjan kSatradharmam anusmaran 05*0432_02 manasA nRpazArdUla bhavet purapuraMjayaH % 5.94.33 % After 33, N (K3 Dn2 missing) ins.: 05*0433_01 mA sma bhUyaH kSipeH kaM cid aviditvA balAbalam % 5.94.39 % After % 39ab, Dn ins.: 05*0434_01 kAmakrodhau lobhamohau madamAnau tathaiva ca 05*0434_02 mAtsaryAhaMkRtI caiva kramAd eta udAhRtAH % 5.94.42 % After 42, K4 % D (except Ds D1.7.10) S ins.: 05*0435_01 nirmAtA sarvalokAnAm IzvaraH sarvakarmakRt 05*0435_02 yasya nArAyaNo bandhur arjuno duHsaho yudhi 05*0435_03 kas tam utsahate jetuM triSu lokeSu bhArata 05*0435_04 vIraM kapidhvajaM jiSNuM yasya nAsti samo yudhi % 5.96.14 % After 14ab, G5 ins.: 05*0436_01 eSA vai vAruNI kanyA surA lokeSu vizrutA % 5.101.18 % After % 18, K1 ins.: 05*0437_01 maharSe zaMsa me sarvaM pRcchato jJAtum icchataH 05*0437_02 karAmalakavat sarvaM tava jJAnaM mahAmune % 5.102.1 % Before the ref., S ins.: 05*0438=00 kaNvaH 05*0438_01 mAtaler vacanaM zrutvA nArado munisattamaH 05*0438_02 abravIn nAgarAjAnam AryakaM kurunandana % 5.102.12 % After 12, Dn2 D8 ins.: 05*0439_01 katham icchAmi devarSe guNakezIM snuSAM prati % 5.102.16 % After 16, T G2.3.5 ins.: 05*0440=00 kaNvaH 05*0440_01 Aryakasya vacaH zrutvA garuDaM prati bhASitam % 5.102.20 % After 20, K4 D2-4.8.9 S ins.: 05*0441_01 AryakeNAbhyanujJAto gamyatAm iti bhArata % 5.103.7 % Dn1 D5.6.8 S ins. after 7: K4 % (which om. 6c-7d), after 6ab: 05*0442=00 kaNva uvAca 05*0442_01 zrutvA suparNavacanaM sumukho durmukhas tadA 05*0442_02 tyaktvA rUpaM vivarNas tu sarparUpadharo 'bhavat 05*0442_03 gatvA viSNusamIpaM tu pAdapIThaM samAzliSat 05*0442=03 indra uvAca 05*0442_04 na mayA kRtaM vainateya na mAM kroddhuM tvam arhasi 05*0442_05 dattAbhayaH sa sumukho viSNunA prabhaviSNunA 05*0442_06 zrutvA puraMdareNoktam uvAca vinatAsutaH % After line 3, Dn1 ins.: 05*0443_01 tataH puraMdaro vAkyam uvAca garuDaM prati % 5.103.14 % After 14ab, K4 D1.5.6.8 ins.: 05*0444_01 so 'haM pakSaikadezena kSobhaye sAgarAn api % 5.103.20 % After 20, S ins.: 05*0445_01 na tvaM vahasi mAM dorbhyAM moghaM tava vikatthanam % 5.103.22 % After 22ab, D8 ins.: 05*0446_01 spRSTamAtro nakhAgreNa garutmAn kazyapAtmajaH % D8 cont.: K4 D3.4.9 ins. after 22ab: 05*0447_01 svahastanyastabhAro 'bhUd dvayasya snehakAraNAt % On the other hand, S ins. after 22ab: 05*0448_01 AropitaM samudvoDhuM bhAraM taM nAzakad balAt % 5.103.30 % After 30, K4 Dn1 D2 (marg.).3.4.6 % (om. line 1).8.9 S ins.: 05*0449_01 pAdAGguSThena cikSepa sumukhaM garuDorasi 05*0449_02 tataH prabhRti rAjendra saha sarpeNa vartate 05*0449_03 evaM viSNubalAkrAnto garvanAzam upAgamat 05*0449_04 garuDo balavAn rAjan vainateyo mahAyazAH % 5.105.2 % After 2, % Dn1 D2 ins.: 05*0450_01 gAlavo duHkhito duHkhAd vilalApa suyodhana % 5.108.19 % After 19, K4 D2-4.8.9 ins.: 05*0451_01 diktrayaM te zrutaM brahmaJ zRNu cApy uttarAM dizam % 5.109.5 % After 5ab, K4 B % D (except D1.7) ins.: 05*0452_01 prakRtyA puruSaH sArdhaM yugAntAgnisamaprabhaH 05*0452_02 na sa dRzyo munigaNais tathA devaiH savAsavaiH 05*0452_03 gandharvayakSasiddhair vA naranArAyaNAd Rte 05*0452_04 atra viSNuH sahasrAkSaH sahasracaraNo 'vyayaH 05*0452_05 sahasrazirasaH zrImAn ekaH pazyati mAyayA % 5.111.4 % After % 4ab, K1 (marg.) ins.: 05*0453_01 tAM dRSTvA cArusarvAGgIM tApasIM brahmacAriNIm 05*0453_02 grahItuM hi manaz cakre rUpAt sAkSAd iva zriyam % 5.111.16 % After 16, D8 ins.: 05*0454_01 yadi tvam Atmano hy arthair mAM caivAdAtum icchasi 05*0454_02 tadaiva naSTadehas tu yad vai tvaM pannagAzana 05*0454_03 tasyaiva hi prasAdena devadevasya cintanAt 05*0454_04 tvaM tu sAGgas tu saMjAtaH punar eva bhaviSyasi % 5.113.11 % After 11ab, K4 Ds % D3.4.6.9 S ins.: 05*0455_01 mAdhavI nAma tArkSyeyaM sarvadharmapravAdinI % 5.113.14 % After 14, D3.4.8.9 S ins.: 05*0456_01 tasya tad vacanaM zrutvA brAhmaNaH saMzitavrataH % 5.114.2 % After 2, T G1.2.4 ins.: 05*0457_01 zroNyau lalATakakSau ca ghrANaM ceti SaDunnatam 05*0457_02 sUkSmANy aGguliparvANi kezalomanakhatvacaH 05*0457_03 svaraH sattvaM ca nAbhiz ca trigambhIraM pracakSate 05*0457_04 pANipAdatale rakte netrAntAsyanakhAni ca % 5.115.12 % After 12, G3 ins.: 05*0458_01 himavAMz caiva menAyAM gandhavatyAM parAzaraH % 5.115.13 % After 13ab, G3 ins.: 05*0459_01 maudgalyaz candrasenAyAm adityAM kAzyapo yathA % 5.115.14 % N (K3 om. lines 1 and 2; D10 om. line 4) % G3 (om. line 6) ins. after 14: G4, after 10ab: % G5 (om. line 6), after 12ab: 05*0460_01 zakuntalAyAM duHSanto dhRtyAM dharmaz ca zAzvataH 05*0460_02 damayantyAM nalaz caiva satyavatyAM ca nAradaH 05*0460_03 jaratkArur jaratkArvAM pulastyaz ca pratIcyayA 05*0460_04 menakAyAM yathorNAyus tumburuz caiva rambhayA 05*0460_05 vAsukiH zatazIrSAyAM kumAryAM ca dhanaMjayaH 05*0460_06 vaidehyAM ca yathA rAmo rukmiNyAM ca janArdanaH % After % line 3, G3 ins.: 05*0461_01 pulastyaz ca bharadvAjyAM vRttyAM dharmaz ca zAzvataH % 5.117.23 % After % 23ab, D2-4.9 ins.: 05*0462_01 gAlavaH prayayau zIghraM yayAtiM nahuSAtmajam % 5.120.1 % D3.4.8.9 G3 M (see below) ins. % after 1ab: T G1.2.4.5, after 1cd: 05*0463_01 samAruroha nRpatir aspRzan vasudhAtalam % After 1, D2 ins.: 05*0464=00 nArada uvAca 05*0464_01 pratyujjagAma taM sthAnaM devalokaM narAdhipaH 05*0464_02 avyApya divyasaMsthAnaM babhUva vigatajvaraH % 5.120.7 % After 7, D2 reads 5. % D3.4.8.9 S ins. after 7 (T2, after 5): 05*0465_01 yathA dharmaratir nityaM tena satyena khaM vraja % 5.120.14 % After 14, D2 ins.: 05*0466_01 yadi satyaM bravImy etat tena satyena vai vraja % 5.121.12 % After 12, K4 B D ins.: 05*0467_01 kathaM nu mama tatsarvaM vipranaSTaM mahAdyute % 5.121.16 % K5 ins. after 16ab: D7, after 16: 05*0468_01 yayAtez caiva rAjarSeH suhRdAM bhUtim icchatAm % 5.121.20 % After 20, T G (except % G3) ins.: 05*0469_01 sa bhavAn suhRdo vazyaM vaco gRhNAtu mAnRtam 05*0469_02 samarthair vigrahaM kRtvA viSamastho bhaviSyasi % T G2 cont.: 05*0470=00 vaizaMpAyanaH 05*0470_01 evam ukto nRpazreSTha nAradena suyodhanaH 05*0470_02 nAtiSThad vacane tasmiMs tatontas tasya tAdRzaH % 5.121.22 % After 22, D8 ins.: 05*0471_01 etat puNyatamaM rAjan yayAtez caritaM mahat 05*0471_02 yac chrutvA zrAvayitvA ca svargaM yAnti ha mAnavAH % 5.122.3 % After 3ab, T G % ins.: 05*0472_01 na maMsyante durAtmAnaH putrA mama janArdana % 5.122.4 % After 4ab, K4 B D (except D1; D2 marg. % sec. m.) ins.: 05*0473_01 na zRNoti mahAbAho vacanaM sAdhu bhASitam 05*0473_02 gAndhAryAz ca hRSIkeza vidurasya ca dhImataH 05*0473_03 anyeSAM caiva suhRdAM bhISmAdInAM hitaiSiNAm 05*0473_04 sa tvaM pApamatiM krUraM pApacittam acetanam 05*0473_05 anuzAdhi durAtmAnaM svayaM duryodhanaM nRpam % 5.122.38 % After 38, T G ins.: 05*0474_01 amitro nAtikartavyo nAtideyaH kadA cana 05*0474_02 jIvitaM hy api duHkhArtA na tyajanti kadA cana % 5.122.53 % After 53, K4 Dn D3.4.6.8.9 % ins.: 05*0475_01 yuddhe yena mahAdevaH sAkSAt saMtoSitaH zivaH % 5.124.5 % B Dn Ds % D6-8.10 ins. after 5ab: G4, after 4: 05*0476_01 bhImaseno gadApANis tAvat saMzAmya pANDavaiH % 5.124.8 % D8 ins. after % 8: D9, after 9: D2.3, after 11: 05*0477_01 yAvan na nizitA bANAH zarIreSu mahIkSitAm 05*0477_02 yAvan na pravizanty ete tAvac chAmyatu vaizasam % 5.126.15 % After 15, T G ins.: 05*0478_01 evaMvRttaH kathaM rAjye sthAtum arhasi pApakRt 05*0478_02 sa rAjyAc ca sukhAc caiva hAsyase kulapAMsana % 5.126.16 % After 16, N T1 G3.5 ins.: 05*0479_01 yac caibhyo yAcamAnebhyaH pitryam aMzaM na ditsasi 05*0479_02 tac ca pApa pradAtAsi bhraSTaizvaryo nipAtitaH % 5.126.43 % After 43, T G ins.: 05*0480_01 vartamAnaM jagat sarvaM muhUrtAn na bhaviSyati 05*0480_02 anyanAzena jagato lokasya ca paraMtapa % 5.127.10 % After % 10, K3 B Dn1 Ds D3.4.6.8-10 T1 G5 ins.: 05*0481_01 Aptum AptaM tathApIdam avinItena sarvathA % 5.127.19 % After 19, N (Dn2 missing) % T1 G5 ins.: 05*0482_01 duryodhana yad Aha tvAM pitA bharatasattama 05*0482_02 bhISmo droNaH kRpaH kSattA suhRdAM kuru tad vacaH % 5.128.2 % After 2, T % G (except G3) ins.: 05*0483_01 duryodhanaM dhArtarASTraM karNaM duHzAsano 'bravIt 05*0483_02 no cet saMdhAsyase rAjan svena kAmena pANDavaiH 05*0483_03 baddhvaiva tvAM pradAsyanti pANDuputrAya bhArata 05*0483_04 vaikartanaM tvAM ca mAM ca trIn etAn bharatarSabha 05*0483_05 pANDavebhyaH pradAsyanti bhISmadroNau pitA ca te 05*0483_06 duHzAsanasya tad vAkyaM nizamya bharatarSabha 05*0483_07 duryodhano dhArtarASTro niHzvasya prahasann iva 05*0483_08 ekAntam upasaMgamya mantraM punar amantrayat % 5.128.20 % After 20, T G ins.: 05*0484_01 ete na zaktAH sarve hi sAhasAt kartum udyatAH % 5.128.26 % After 26c, % G3 ins.: 05*0485_01 sAmAtyAH saha bandhubhiH 05*0485_02 adyaiva kRtakRtyas tu % 5.128.27 % After % 27ab, T G ins.: 05*0486_01 nigRhya rAjye rAjAnaM sthApayiSyAmi pANDavam 05*0486_02 eSa me nizcayo rAjan yady eSo 'sya vinizcayaH 05*0486_03 nardantu sahitAH zaGkhAH paNavAnakanisvanaiH 05*0486_04 anAyAsena pArthAnAM vartatAM ca zivaM mahat % 5.128.41 % B5 missing (cf. v.l. 18). Before 41, K % (except K3) D1.3.4.7-10 T2 ins. vidura u. (resp. % vidurah), which in K1 D1.3.4.8.9 is followed by: 05*0487_01 duryodhana nibodhedaM vacanaM mama sAMpratam % 5.128.44 % After 44, % D8 ins.: 05*0488_01 anekayugavarSAyur nihatya narakaM mRdhe 05*0488_02 nItvA kanyAsahasrANi upayeme yathAvidhi % 5.128.49 % After 49ab, D8 ins.: 05*0489_01 janmAntaram upAgamya hatavAn vAlinaM tathA 05*0489_02 anye ca bhrAtaras tasya kumbhakarNAdayo mRdhe 05*0489_03 bibhISaNaM tu saMsthApya sItAM cAdAya maithilIm 05*0489_04 pAlayAm Asa vidhivad rAjyaM nihatakaNTakam % 5.128.52 % After 52, D10 % (in marg.) ins.: 05*0490_01 tato 'nAdRtya vAkyAni duHzAsanapurogamAH 05*0490_02 niyantumanaso duSTAH kRSNaM matvA suyodhanam 05*0490_03 babandhuH pAzajAlena devamAyAvimohitAH 05*0490_04 prAkrozantaM ca rAjAnaM pratimucya savismayAH 05*0490_05 katham AsId idam iti tad adbhutam ivAbhavat 05*0490=05 ity adhikaM kva cit pustake dRSTaM tad asaMbaddhaM pratIyate % 5.129.1 % After 1, D8 ins.: 05*0491_01 yadA yadA pazyasi vAnaradhvajaM 05*0491_02 dhanurdharaM pANDavamadhyamaM raNe 05*0491_03 gadAgrahastaM bhramataM vRkodaraM 05*0491_04 tadA tadA dAsyasi sarvamedinIm % 5.129.4 % After 4cd, D3.4.8.9 S ins.: 05*0492_01 yugapac ca viniSpetuH sahitAH sarvadevatAH % 5.129.5 % After 5, D3.4.8.9 ins.: 05*0493_01 ugrAyudhadharAH sarve divyena vapuSAnvitAH % 5.129.11 % After 11, D8 ins.: 05*0494_01 sahasracaraNaH zrImAJ zatabAhuH sahasradRk 05*0494_02 talAni nAgalokaz ca gulphAdho dadRze tadA 05*0494_03 candrasUryau tathA netre grahA vai sarvataH sthitAH 05*0494_04 UrdhvalokAz ca sarve 'pi kukSau tasya vyavasthitAH 05*0494_05 saritaH sAgarAz caiva svedas tasya mahAtmanaH 05*0494_06 asthIni parvatAH sarve vRkSA romANi tasya hi 05*0494_07 nimeSaNaM rAtryahani jihvAyAM zAradA tathA % 5.129.13 % T G M1.2 % ins. after 13 (G3.5 repeating the lines after 496*): % Dn D3.4.8.9 M3-5 ins. after 496*: 05*0495_01 tatrAdbhutam abhUd rAjan dhRtarASTraH svacakSuSI 05*0495_02 labdhavAn vAsudevasya vizvarUpadidRkSayA 05*0495_03 labdhacakSuSam AsInaM dhRtarASTraM narAdhipAH 05*0495_04 vismitA RSibhiH sArdhaM tuSTuvur madhusUdanam % 5.129.14 % After 14, Dn D3.4.8.9 S ins.: 05*0496_01 tvam eva puNDarIkAkSa sarvasya jagataH prabhuH 05*0496_02 tasmAn me yAdavazreSTha prasAdaM kartum arhasi 05*0496_03 bhagavan mama netrANAm antardhAnaM vRNe punaH 05*0496_04 bhavantaM dRSTavAn asmi nAnyaM draSTum ihotsahe 05*0496=04 vaizaMpAyana uvAca 05*0496_05 tato 'bravIn mahAbAhur dhRtarASTraM janArdanaH 05*0496_06 adRzyamAne netre dve bhavetAM kurunandana % 5.129.15 % After 15, T1 ins.: 05*0497_01 duryodhano 'tha durbuddhiH karNAdyair durjanaiH saha 05*0497_02 mAdhavasya vapur dRSTvA babhUva trastacetanaH % 5.129.16 % After 16, T2 ins.: 05*0498_01 sarvalokezvaraH zauriH sarvadevAbhivanditaH % 5.129.26 % After 26, D8 ins.: 05*0499_01 nirguNair api govinda putrair upakRtaM mama 05*0499_02 trailokyanAtha pAdau te yadayatnAn namaskRtau % 5.130.3 % After 3ab, D3.4.8.9 S ins.: 05*0500_01 sarvaM kSatraM kSaNenaiva dahyate pArthavahninA % 5.130.17 % After 17, N (except K3) % ins.: 05*0501_01 kaleH pravartanAd rAjA pApam atyantam aznute % 5.130.18 % After 18a, T2 ins.: 05*0502_01 kAlaM bhavati kAraNam 05*0502_02 anityarAjA vasati % 5.131.37 % S ins. after the ref.: D3.4.9 after 37ab: 05*0503_01 parair vihanyamAnasya jIvitenApi kiM phalam % 5.132.29 % T2 G2 ins. after 29: G1.5, after 29ab: 05*0504_01 bhuGkSva yuddhena me zatrUJ jitvA tu raNamUrdhani % G1 cont.: 05*0505_01 niyacchann itarAn varNAn vinayan sarvaduSkRtAn % 5.132.36 % After 36, N (K5 missing) ins.: 05*0506_01 zAzvataM cAvyayaM caiva prajApativinirmitam % 5.133.2 % After 2ab, B Dn D3.4.9 % ins.: 05*0507_01 niyojayasi yuddhAya paramAteva mAM tathA % 5.133.3 % After 3, K4 % Dn D3.4.8-10 ins.: 05*0508_01 mayi vA saMgarahate priyaputre vizeSataH % while D6 ins.: 05*0509_01 mohAt saMgarhase mAtaH priyaM putraM vizeSataH % 5.133.6 % After 6ab, G5 ins.: 05*0510_01 aham eva bhaveyaM te ripur atyantaro mahAn % 5.133.9 % After 9c, B Dn Ds D6-8.10 ins.: 05*0511_01 durvinItena durdhiyA 05*0511_02 ramate yas tu putreNa % 5.133.14 % After 14ab. D3.4.9 % ins.: 05*0512_01 yat sukhaM prApyate tena na tad anyatra vidyate % while D8 ins.: 05*0513_01 prApyate neha zAntir hi nityam eva tu saMjaya % 5.134.21 % After 21, Ds % D1.8 ins.: 05*0514_01 iti zrutvA vaco mAtuH saMjayaH zatrubhiH saha 05*0514_02 kRtavAn saMyugaM kRSNa jayaM ca prAptavAn dhruvam % 5.135.5 % After 5, % T G (except G3) ins.: 05*0515_01 tathA cares tvaM zvetAzva yathA vAg abhyabhASata % 5.135.10 % G3 M ins. after 10: T G1.2.4.5, after 15 % (cf. v.l. 11): 05*0516_01 tAvad eva mahAbAhur nizAsu na sukhaM labhet % 5.135.13 % After 13ab, Ds2 ins.: 05*0517_01 vikramAdhigatA hy arthAH kSatradharmaratAv ubhau % 5.135.16 % After 16, M1 (inf. lin.) ins.: 05*0518_01 sarvadharmavizeSajJAM kule jAtAM yazasvinIm % 5.135.28 % After 28ab, S ins.: 05*0519_01 azvatthAmAnam AhUya mantrayitvA punaH punaH % 5.136.5 % After 5cd, % K4 B Dn1 Ds D3.4.7-10 ins.: 05*0520_01 nakulaM sahadevaM ca balavIryasamanvitau % 5.138.15 % After 15, B Dn Ds D6-8.10 ins.: 05*0521_01 agniM juhotu vai dhaumyaH saMzitAtmA dvijottamaH % 5.138.24 % After 24ab, K4 % Dn1 D8 ins.: 05*0522_01 Aroha tu rathaM pArthair bhrAtRbhiH saha pANDavaiH % 5.139.24 % After % 24, N (K5 om.; Dn2 missing) ins.: 05*0523_01 dhRSTadyumnaz ca pAJcAlyaH sAtyakiz ca mahArathaH % 5.139.36 % After 36, D8 ins.: 05*0524_01 rathadhvajAz ca kalpante yUpAz ca vitate kratau % On the other hand S ins. after 36: 05*0525_01 maitrAvaruNa AgnIdhrau mahAvIryau bhaviSyataH % 5.139.56 % After 56, % D3 (marg.).8 ins.: 05*0526_01 teSAm Ayuz ca putrAz ca dhanaM caiva bhaviSyati 05*0526_02 zRNvatAM cApi martyAnAM svargasthAnaM bhaviSyati % 5.140.11 % After 11, D8 ins. % (irrelevantly) what looks like a conundrum: 05*0527_01 na yAty azUnya eko 'pi na ca zUnyaM pratiSThitam 05*0527_02 na lokapAlAs tiSThanti na ca te dviguNAH smRtAH 05*0527_03 naiva sapta tathAnye vai nava saMkhyA na vidyate 05*0527_04 etadvAdvapadaM tatra bhaviSyati kathaM cana % 5.141.16 % After 16, D3.4 ins.: 05*0528_01 janasyAsvasthakAriNyas tat parAbhavalakSaNam % 5.141.22 % D3.4 % S (om. line 2) ins. after 22cd: Dn2, after 22: 05*0529_01 ekapakSAkSicaraNA nartakA ghoradarzanAH 05*0529_02 pakSiNo vyasRjan ghoraM tat parAbhavalakSaNam % 5.141.25 % After 25, % S (except M4) ins.: 05*0530_01 uttarA zaGkhavarNAbhA dizAM varNA udAhRtAH % 5.142.13 % After 13, B Dn Ds D6-8.10 ins.: 05*0531_01 iti me cintayantyA vai hRdi duHkhaM pravartate % 5.142.27 % After 27ab, K4 ins.: 05*0532_01 gaGgAtIre pRthApazyad upasthAnagataM vRSam % 5.142.30 % After % 30, K B2 Dn1 D2.7-9 ins.: 05*0533_01 utsmayan praNataH prAha kuntIM vaikartano vRSaH % 5.145.7 % After 7, N (except B5 % D7; Dn2 D5 missing) ins.: 05*0534_01 pitA vA dhRtarASTras taM gAndhArI vA kim abravIt % 5.145.10 % After 10ab, B Dn1 Ds D3.4.6-8.10 ins.: 05*0535_01 dhArtarASTrasya teSAM hi vacanaM kurusaMsadi % On the other hand, S (except G5) ins. after 10ab. 05*0536_01 pratikUlam ayuktaM ca hRdayaM nopasarpati % 5.147.4 % D8 ins. after 4: K5 (which om. % 4a-5b) ins. after 3: 05*0537_01 tasyAbhavaMs trayaH putrA druhyo 'nuH pUrur eva ca % 5.147.8 % After 8ab, D8 ins.: 05*0538_01 kulakSayaM cakArAsau rAjyalobhAd akAraNAt % 5.147.30 % After 30, N (Dn2 missing) % ins.: 05*0539_01 arAjaputro hy asvAmI pArakyaM hartum icchasi % 5.149.28 % After 28, T G (except G3) ins.: 05*0540_01 arjunenaivam ukte tu bhImo vAkyaM samAdade % 5.149.46 % After 46, Dn1 D3.4.8 S ins.: 05*0541_01 dhRSTadyumnam ahaM manye senApatim ariMdama % 5.149.48 % After 48, K B2 Dn1 D1-4.7.8 ins.: 05*0542_01 tad ugraM sAgaranibhaM kSubdhaM balasamAgamam 05*0542_02 rathapattigajodagraM mahormibhir ivAkulam 05*0542_03 dhAvatAm AhvayAnAnAM tanutrANi ca badhnatAm % 5.152.6 % After 6a, K (K3.4 om. % lines 4-5) B Dn1 Ds D2.6.8.10 ins.: 05*0543_01 sAyoguDajalopalAH 05*0543_02 sazAlabhindipAlAz ca samadhUc chiSTamudgarAH 05*0543_03 sakANDadaNDakAH sarve sasIraviSatomarAH 05*0543_04 sazUrpapiTakAH sarve sadAtrAGkuzatomarAH 05*0543_05 sakIlakrakacAH sarve % 5.152.7 % After 7, N (Dn2 missing) % G3.4 ins.: 05*0544_01 rukmajAlapraticchannA nAnAmaNivibhUSitAH % K3.5 cont.: 05*0545_01 vyAghracarmaparIdhAnAH suveSAH samalaMkRtAH % 5.152.9 % After 9, N (except Ds; Dn2 missing) ins.: 05*0546_01 baddhAbharaNanirvyUhA baddhacarmAsipaTTizAH % 5.152.21 % After 21ab, T G (except G3) ins.: 05*0547_01 paJcAzac ca zataM cAzvA narAH paJcaguNAs tataH % 5.152.31 % After 31ab, B2 D2.8 ins.: 05*0548_01 hRSTAH puSTAH susaMnaddhA vikrame dRDhanizcayAH % 5.153.6 % After 6ab, G4 ins.: 05*0549_01 tathApi niyatAH sarve kSatriyAs tu jaghanyajAH % 5.153.15 % After 15, K3 (marg. % sec. m.) ins.: 05*0550_01 ity uktvA pAdayos tasya nipapAta narAdhipaH 05*0550_02 rakSAsmAn rAjazArdUla tvAm ahaM zaraNaM gataH % 5.155.14 % After % 14ab, B2 ins.: 05*0551_01 kRtapratijJo rAjAsau vAsudevena nirjitaH % 5.155.22 % After 22ab, % N (Dn2 missing) ins.: 05*0552_01 haniSyAmi raNe bhAgaM yan me dAsyasi pANDava 05*0552_02 api droNakRpau vIrau bhISmakarNAv atho punaH 05*0552_03 atha vA sarva evaite tiSThantu vasudhAdhipAH % 5.155.31 % After % 31, K5 B Dn1 Ds D1.3.4.6-8.10 ins.: 05*0553_01 bhIto 'smIti kathaM brUyAM dadhAno gANDivaM dhanuH % 5.155.33 % After 33, S ins.: 05*0554_01 tac chrutvA vacanaM tasya vijayasya ca dhImataH % 5.156.15 % After 15, K (except % K4) B2 Dn1 D8 ins.: 05*0555_01 tasmAd anartham ApannaH sthiro bhUtvA nizAmaya % 5.157.1 % After 1ab, K3 (om. lines 2-6).4 B Dn1 % Ds D1.3.4.6-8.10 ins.: 05*0556_01 nyavizanta mahArAja kauraveyA yathAvidhi 05*0556_02 tatra duryodhano rAjA nivezya balam ojasA 05*0556_03 saMmAnayitvA nRpatIn nyasya gulmAMs tathaiva ca 05*0556_04 ArakSasya vidhiM kRtvA yodhAnAM tatra bhArata 05*0556_05 karNaM duHzAsanaM caiva zakuniM cApi saubalam 05*0556_06 AnAyya nRpatis tatra mantrayAm Asa bhArata % After 1, % K4 B Dn1 Ds D6.8.10 ins.: 05*0557_01 saMbhASitvA ca karNena bhrAtrA duHzAsanena ca % 5.157.5 % After 5ab, % K4 B Dn1 Ds D1.3.4.6-8.10 ins.: 05*0558_01 vAsudevasahAyasya garjataH sAnujasya te % 5.157.16 % After 16, K3.4 B Dn1 Ds % D1-4.6-8.10 ins.: 05*0559_01 virATanagare pArtha yas tvaM sUdo hy abhUH purA 05*0559_02 ballavo nAma vikhyAtas tan mamaiva hi pauruSam % 5.158.12 % After % 12, K4 B (except B5) Dn1 Ds D3.4.6-8.10 ins.: 05*0560_01 evaM katthasi kaunteya akatthan kuru pauruSam 05*0560_02 sUtaputraM sudurdharSaM zalyaM ca balinAM varam % 5.158.38 % After 38, Dn1 ins.: 05*0561_01 yuyutsutoyaM bhagadattamArutaM 05*0561_02 zuzugu(sic)hArdikyamahAsamudram % 5.158.39 % After 39ab, Dn1 ins.: 05*0562_01 bhISmavegam aparyantaM droNagrAhadurAsadam 05*0562_02 karNazalyajhaSAvartaM kAmbojavaDavAmukham % 5.160.26 % After 26a, K4 B Dn1 D3.6.8.10 ins.: 05*0563_01 yathoktaM sarvam abravIt 05*0563_02 kaitavyasya tu tad vAkyaM % 5.163.12 % After 12, K D1-4.8.10 ins.: 05*0564_01 kadarthIkRtya saMgrAme dApitAH karam uttamam % 5.163.19 % After 19, Ds ins.: 05*0565_01 eSa yotsyati saMgrAme ratha ekaguNo mataH % 5.164.12 % For 12, G2 subst.: 05*0566_01 pitAsya tu raNe karma mahat kartA na saMzayaH % 5.166.17 % After 17ab, % B2 Dn ins.: 05*0567_01 na tasyAsti samo yuddhe gadayA sAyakair api % 5.168.12 % After 12ab, B3 ins.: 05*0568_01 lokavIrau maheSvAsau tyaktAtmAnau mahArathau % 5.168.25 % After 25, D8 ins.: 05*0569_01 anyau virATasya sutau zaGkhazvetau mahArathau 05*0569_02 pANDavAnAM sahAyArthe mahat karma kariSyataH % 5.170.21 % After 21ab, S (except M1.2) ins.: 05*0570_01 praNipetuz ca sarve vai prazazaMsuz ca pArthivAH 05*0570_02 tata AdAya tAH kanyA nRpatIMz ca visRjya tAn % 5.171.9 % After 9ab, K4 B (B2 % missing) D (except D1.2) ins.: 05*0571_01 tasmAn mAM tvaM kuruzreSTha samanujJAtum arhasi % 5.172.3 % After 3, D2 (om. line 1) T G % M1 ins.: 05*0572_01 abhinandasva mAM rAjan sadA priyahite ratAm 05*0572_02 pratipAlaya mAM rAjan dharmAdIMz cara dharmataH 05*0572_03 tvaM hi me manasA dhyAtas tvayA cApy upamantritA % 5.174.14 % After 14, S ins.: 05*0573_01 tAM tathA bhAminIM dRSTvA zrutvA codvignamAnasaH % 5.174.17 % After 17ab, % N (except B5; K4 D3.4 om. lines 1-2) G3 ins.: 05*0574_01 rAjarSiH sa mahAtejA babhUvodvignamAnasaH 05*0574_02 tAM tathAvAdinIM zrutvA dRSTvA ca sa mahAtapAH 05*0574_03 rAjarSiH kRpayAviSTo mahAtmA hotravAhanaH % 5.175.27 % After 27, % K1-3 D8 ins.: 05*0575_01 evaM bruvati vai rAjJi kanyA vacanam abravIt % 5.177.7 % After 7a, % B3.5 Dn Ds D6.8.10 ins.: 05*0576_01 garjantam asuraM yathA 05*0576_02 samAhUto raNe rAma % 5.178.14 % After 14, T G M1 ins.: 05*0577_01 yadA prayAcyamAno 'pi prasAdaM na karoti me % 5.178.33 % After 33ab, % S ins.: 05*0578_01 samAhvaya mahAbAho yuddhAya tvaM tapodhana % 5.178.36 % After 36, % D7 ins.: 05*0579_01 adharmaH sumahAn eSa yac chayyAmaraNaM gRhe 05*0579_02 yadAjau nidhanaM yAti so 'sya dharmaH sanAtanaH % 5.178.37 % After 37ab, B Dn Ds D1.6.8.10 ins.: 05*0580_01 pazcAj jAtAni tejAMsi tRNeSu jvalitaM tvayA % 5.182.10 % After 10ab, K D1-4.7.8 % ins.: 05*0581_01 rUpaM tAsAM pazyati tatra lokaH 05*0581_02 sarvAs tA vai tIkSNarUpA vikozAH % 5.183.25 % After 25, D3.8 (both om. % lines 3-4) S (except M1.2) ins.: 05*0582_01 tato vai sahasotthAya rAmo mAm abhyavartata 05*0582_02 punar yuddhAya kauravya vihvalaH krodhamUrcchitaH 05*0582_03 AdadAno mahAbAhuH kArmukaM tAlasaMmitam 05*0582_04 zaraM cApy RSayo 'thainaM mA rAmety abruvan vacaH 05*0582_05 maharSimatam AsthAya krodhAviSTo 'pi bhArgavaH 05*0582_06 samAharad ameyAtmA zaraM kAlAntakopamam % 5.184.11 % D8 T G ins. after 11ab: B4 (om. line 2) D3, % after 13ab: 05*0583_01 upasthAsyati rAjendra svayam eva tavAnagha 05*0583_02 yena zatrUn mahAvIryAn prazAsiSyasi kaurava % 5.189.11 % After 11, N (Dn2 missing) ins.: 05*0584_01 sarvAn abhiprAyakRtAn kAmA&l lebhe ca kaurava % 5.189.12 % After 12ab, % N (Dn2 missing) ins.: 05*0585_01 yathAkAlaM tu sA devI mahiSI drupadasya ha % 5.190.23 % After % 23, D3.4.8 S ins.: 05*0586_01 avamatya ca vIryaM me kulaM cAritram eva ca 05*0586_02 vipralambhas tvayApUrvo manuSyeSu pravartitaH 05*0586_03 kuru sarvANi kAryANi bhuGkSva bhogAn anuttamAn 05*0586_04 abhiyAsyAmi zIghraM tvAM samuddhartuM sabAndhavam % 5.191.14 % After 14ab, % K3.4 B2 D1.2 ins.: 05*0587_01 upayAsyati hi kSipraM sahAmAtyair narAdhipaH % 5.193.2 % After 2ab, D3.4.8 S % ins.: 05*0588_01 svaM te puMstvaM pradAsyAmi strItvaM dhArayitAsmi te % 5.193.9 % After 9, S ins.: 05*0589_01 mAtuz ca rahite rAjan prasAdaM yakSajaM tathA % 5.193.33 % After 33ab, N ins.: 05*0590_01 maNiratnasuvarNAnAM mAlAbhiH paripUritam 05*0590_02 nAnAkusumagandhADhyaM siktasaMmRSTazobhitam % 5.195.11 % After 11, T1 G1.3.5 ins.: 05*0591_01 yAvad icched dharir ayaM tAvad asti na cAnyathA % 5.195.16 % After 16, K4 D3.8 ins.: 05*0592_01 vIravratadharAH sarve sarve sucaritavratAH % 5.195.19 % After 19ab, % B Dn Ds D3.4 (see below).6-8.10 ins.: 05*0593_01 zaGkhaz caiva mahAbAhur haiDimbaz ca mahAbalaH 05*0593_02 putro 'syAJjanaparvA tu mahAbalaparAkramaH 05*0593_03 zaineyaz ca mahAbAhuH sahAyo raNakovidaH 05*0593_04 abhimanyuz ca balavAn draupadyAH paJca cAtmajAH % 5.197.1 % After the ref., T1 % M1 ins.: 05*0594_01 saMjayenaivam uktas tu dhRtarASTraH sudurmanAH 05*0594_02 vipulaM cintayaMs tathau gAndhAryA vidureNa ca % 5.197.15 % After 15, % T G2.3.5 ins.: 05*0595_01 tau dRSTvA pRthivIpAlAn naSTam ity eva menire 05*0595_02 antarikSagatAH sarve devAH sendrapurogamAH %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% % Book 05, Appendix I passages %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% % After 5.39.31, N (K3 missing) T G1.4 ins.: 05_001_0001 asamyag upayuktaM hi jJAnaM sukuzalair api 05_001_0002 upalabhyApy aviditaM viditaM cApy anuSThitam 05_001_0003 pApodayaphalaM vidvAn yo nArabhati vardhate 05_001_0004 yas tu pUrvakRtaM pApam avimRzyAnuvartate 05_001_0005 so 'nyAparAdhe durmedhA viSame vinipAtyate 05_001_0006 mantrabhedasya SaT prAjJo dvArANImAni lakSayet 05_001_0007 arthasaMtatikAmaz ca rakSed etAni nityazaH 05_001_0008 madaM svapnam avijJAnam AkAraM cAtmasaMbhavam 05_001_0009 duSTAmAtyeSu vizrambhaM dUtAc cAkuzalAd api 05_001_0010 dvArANy etAni yo jJAtvA saMvRNoti sadA nRpaH 05_001_0011 trivargacaraNe yuktaH sa zatrUn adhitiSThati 05_001_0012 na vai zrutam avijJAya vRddhAn anupasevya ca 05_001_0013 dharmArthau vedituM zakyau bRhaspatisamair api 05_001_0014 naSTaM samudre patitaM naSTaM vAkyam azRNvati 05_001_0015 anAtmani zrutaM naSTaM naSTaM zrutam anagnikam 05_001_0016 matyA parIkSya medhAvI buddhyA saMpAdya cAsakRt 05_001_0017 zrutvA dRSTvAtha vijJAya prAjJo mantraM samAcaret % After adhy. 44, all MSS. (except D9.10 G2; % K2.3.5 missing) ins. the following addl. adhy. % (K4 om. lines 2-25; T G1.3-5 om. lines 5-23): 05_002=0000 sanatsujAta uvAca 05_002_0001 zokaH krodhaz ca lobhaz ca kAmo mAnaH parAsutA 05_002_0002 IrSyA moho vivitsA ca kRpAsUyA jugupsutA 05_002_0003 dvAdazaite mahAdoSA manuSyaprANanAzanAH 05_002_0004 ekaikam ete rAjendra manuSyAn paryupAsate 05_002_0005 yair AviSTo naraH pApaM mUDhasaMjJo vyavasyati 05_002_0006 spRhayAlur ugraH paruSo vAvadAnyaH 05_002_0007 krodhaM bibhran manasA vai vikatthI 05_002_0008 nRzaMsadharmAH SaD ime janA vai 05_002_0009 prApyApy arthaM nota sabhAjayante 05_002_0010 saMbhogasaMvid viSamo 'timAnI 05_002_0011 dattvA vikatthI kRpaNo durbalaz ca 05_002_0012 bahuprazaMsI vanitAdviT sadaiva 05_002_0013 saptaivoktAH pApazIlA nRzaMsAH 05_002_0014 dharmaz ca satyaM ca tapo damaz ca 05_002_0015 amAtsaryaM hrIs titikSAnasUyA 05_002_0016 dAnaM zrutaM caiva dhRtiH kSamA ca 05_002_0017 mahAvratA dvAdaza brAhmaNasya 05_002_0018 yo naitebhyaH pracyaved dvAdazabhyaH 05_002_0019 sarvAm apImAM pRthivIM sa ziSyAt 05_002_0020 tribhir dvAbhyAm ekato vArthito yo 05_002_0021 nAsya svam astIti ca veditavyam 05_002_0022 damas tyAgo 'thApramAda ity eteSv amRtaM sthitam 05_002_0023 etAni brahmamukhyAnAM brAhmaNAnAM manISiNAm 05_002_0024 sad vAsad vA parIvAdo brAhmaNasya na zasyate 05_002_0025 narakapratiSThAs te vai syur ya evaM kurvate narAH 05_002_0026 mado 'STAdazadoSaH sa syAt purA yo 'prakIrtitaH 05_002_0027 lokadveSyaM prAtikUlyam abhyasUyA mRSAvacaH 05_002_0028 kAmakrodhau pAratantryaM parivAdo 'tha paizunam 05_002_0029 arthahAnir vivitsA ca mAtsaryaM prANipIDanam 05_002_0030 IrSyA moho 'tivAdaz ca saMjJAnAzo 'bhyasUyitA 05_002_0031 tasmAt prAjJo na mAdyeta sadA hy etad vigarhitam 05_002_0032 sauhRde vai SaD guNA veditavyAH 05_002_0033 priye hRSyanty apriye ca vyathante 05_002_0034 syAd AtmanaH suciraM yAcate yo 05_002_0035 dadAty ayAcyam api deyaM khalu syAt 05_002_0036 iSTAn putrAn vibhavAn svAMz ca dArAn 05_002_0037 abhyarthitaz cArhati zuddhabhAvaH 05_002_0038 tyaktadravyaH saMvasen neha kAmAd 05_002_0039 bhuGkte karma svAziSaM bAdhate ca 05_002_0040 dravyavAn guNavAn evaM tyAgI bhavati sAttvikaH 05_002_0041 paJca bhUtAni paJcabhyo nivartayati tAdRzaH 05_002_0042 etat samRddham apy UrdhvaM tapo bhavati kevalam 05_002_0043 sattvAt pracyavamAnAnAM saMkalpena samAhitam 05_002_0044 yato yajJAH pravardhante satyasyaivAvarodhanAt 05_002_0045 manasAnyasya bhavati vAcAnyasyAtha karmaNA 05_002_0046 saMkalpasiddhaM puruSam asaMkalpo 'dhitiSThati 05_002_0047 brAhmaNasya vizeSeNa kiM cAnyad api me zruNu 05_002_0048 adhyApayen mahad etad yazasyaM 05_002_0049 vAco vikAraM kavayo vadanti 05_002_0050 asmin yoge sarvam idaM pratiSThitaM 05_002_0051 ye tad vidur amRtAs te bhavanti 05_002_0052 na karmaNA sukRtenaiva rAjan 05_002_0053 satyaM vadej juhuyAd vA yajed vA 05_002_0054 naitena bAlo 'mRtyum abhyeti rAjan 05_002_0055 ratiM cAsau na labhaty antakAle 05_002_0056 tUSNIm eka upAsIta ceSTeta manasApi na 05_002_0057 tathA saMstutinindAbhyAM prItiroSau vivarjayet 05_002_0058 atraiva tiSThan kSatriya brahmAvizati pazyati 05_002_0059 vedeSu cAnupUrvyeNa etad vidvan bravImi te 05_002=0059 Colophon. % After 5.62.5, N (K2.3 missing) ins.: 05_003_0001 yadA parikariSyanti aiNeyAn iva tantunA 05_003_0002 ataritrAn iva jale bAhubhir mAmakA raNe 05_003_0003 pazyantas te parAMs tatra rathanAgasamAkulAn 05_003_0004 tadA darpaM vimokSyanti pANDavAH sa ca kezavaH 05_003=0004 vidura uvAca 05_003_0005 iha niHzreyasaM prAhur vRddhA nizcitadarzinaH 05_003_0006 brAhmaNasya vizeSeNa damo dharmaH sanAtanaH 05_003_0007 tasya dAnaM kSamA siddhir yathAvad upapadyate 05_003_0008 damo dAnaM tapo jJAnam adhItaM cAnuvartate 05_003_0009 damas tejo vardhayati pavitraM dama uttamam 05_003_0010 vipApmA vRddhatejAs tu puruSo vindate mahat 05_003_0011 kravyAdbhya iva bhUtAnAm adAntebhyaH sadA bhayam 05_003_0012 teSAM ca pratiSedhArthaM kSatraM sRSTaM svayaMbhuvA 05_003_0013 AzrameSu caturSv Ahur damam evottamaM vratam 05_003_0014 tasya liGgaM pravakSyAmi yeSAM samudayo damaH 05_003_0015 kSamA dhRtir ahiMsA ca samatA satyam Arjavam 05_003_0016 indriyAbhijayo dhairyaM mArdavaM hrIr acApalam 05_003_0017 akArpaNyam asaMrambhaH saMtoSaH zraddadhAnatA 05_003_0018 etAni yasya rAjendra sa dAntaH puruSaH smRtaH 05_003_0019 kAmo lobhaz ca darpaz ca manyur nidrA vikatthanam 05_003_0020 mAna IrSyA ca zokaz ca naitad dAnto niSevate 05_003_0021 ajihmam azaThaM zuddham etad dAntasya lakSaNam 05_003_0022 alolupas tathAlpepsuH kAmAnAm avicintitA 05_003_0023 samudrakalpaH puruSaH sa dAntaH parikIrtitaH 05_003_0024 suvRttaH zIlasaMpannaH prasannAtmAtmavid budhaH 05_003_0025 prApyeha loke saMmAnaM sugatiM pretya gacchati 05_003_0026 abhayaM yasya bhUtebhyaH sarveSAm abhayaM yataH 05_003_0027 sa vai pariNataprajJaH prakhyAto manujottamaH 05_003_0028 sarvabhUtahito maitras tasmAn nodvijate janaH 05_003_0029 samudra iva gambhIraH prajJAtRptaH prazAmyati 05_003_0030 karmaNAcaritaM pUrvaM sadbhir AcaritaM ca yat 05_003_0031 tad evAsthAya modante dAntAH zamaparAyaNAH 05_003_0032 naiSkarmyaM vA samAsthAya jJAnatRpto jitendriyaH 05_003_0033 kAlAkAGkSI cara&l loke brahmabhUyAya kalpate 05_003_0034 zakunInAm ivAkAze padaM naivopalabhyate 05_003_0035 evaM prajJAnatRptasya muner vartma na dRzyate 05_003_0036 utsRjya vA gRhAn yas tu mokSam evAbhimanyate 05_003_0037 lokAs tejomayAs tasya kalpante zAzvatA divi 05_003=0037 Colophon. % After 5.90.1ab, K5 ins.: 05_004_0001 mahAtmAno yam icchanti tapaH kRtvA tv anekadhA 05_004_0002 sa devo 'sya samAyAto mama locanagocare 05_004_0003 tavAtithyaM jagannAtha kiM karomy adya kezava 05_004_0004 aham asmi mahIpIThe nirdhanAnAM ziromaNiH 05_004=0004 kRSNa uvAca 05_004_0005 sAdhu sAdhu mahAprAjJa sarvazAstravizArada 05_004_0006 yas tvaM vinayasaMpanno vayas tvayy eva dRzyate 05_004_0007 tavAdya vacasA tuSye dadAmi kurunandana 05_004_0008 varaM vRNISva dAsye 'haM yat te manasi rocate 05_004=0008 vidura uvAca 05_004_0009 acalA kezave bhaktir mAnasaM tvadgataM sadA 05_004_0010 dharme cintA kule janma dehi me madhusUdana 05_004_0011 mA matiH paradravyeSu paradAreSu mA matiH 05_004_0012 parApavAdinI jihvA mA bhUd deva kadA cana 05_004_0013 AsanaM sutasaMkIrNaM viprasaMkIrNamandiram 05_004_0014 hRdayaM zAstrasaMkIrNaM dehi me madhusUdana 05_004_0015 durbhikSe cAnnadAtAhaM subhikSe ca hiraNyadaH 05_004_0016 Ature 'haM bhayatrAtA trINi kRSNa bhavantu me 05_004_0017 satyaM zaucaM dayA dAnaM bhaktiz caiva janArdane 05_004_0018 etAn varAn ahaM yAce yadi tuSTo 'si mAdhava % S (T2 om. lines 12-17; G2 om. lines 6-9 and % 12-17) ins. after 5.92.11: K4 (om. lines 10-24), % after 421*: 05_005_0001 tasmai rathavaro yuktaH zuzubhe lokavizrutaH 05_005_0002 vAjibhiH sainyasugrIvameghapuSpabalAhakaiH 05_005_0003 sainyas tu zukapatrAbhaH sugrIvaH kiMzukaprabhaH 05_005_0004 meghapuSpo meghavarNaH pANDaras tu balAhakaH 05_005_0005 dakSiNaM cAvahat sainyaH sugrIvaH savyato 'vahat 05_005_0006 pRSThavAhau tayor AstAM meghapuSpabalAhakau 05_005_0007 vizvakarmakRtApIDA ratnajAlavibhUSitA 05_005_0008 AzritA vai rathe tasmin dhvajayaSTir azobhata 05_005_0009 vainateyaH sthitas tasyAM prabhAkaram iva spRzan 05_005_0010 tasya sattvavataH ketau bhujagArir azobhata 05_005_0011 tasya kIrtimatas tena bhAsvareNa virAjatA 05_005_0012 zuzubhe syandanazreSThaH patagendreNa ketunA 05_005_0013 rukmajAlaiH patAkAbhiH sauvarNena ca ketunA 05_005_0014 babhUva sa rathazreSThaH kAlasUrya ivoditaH 05_005_0015 pakSidhvajavitAnaiz ca rukmajAlakRtAntaraiH 05_005_0016 daNDamArgavibhAgaiz ca sukRtair vizvakarmaNA 05_005_0017 pravAlamaNihemaiz ca muktAvaiDUryabhUSaNaiH 05_005_0018 kiGkiNIzatasaMghaiz ca vAlajAlakRtAntaraiH 05_005_0019 kArtasvaramayIbhiz ca padminIbhir alaMkRtaH 05_005_0020 zuzubhe syandanazreSThas tApanIyaiz ca pAdapaiH 05_005_0021 vyAghrasiMhavarAhaiz ca govRSair mRgapakSibhiH 05_005_0022 tArAbhir bhAskaraiz cApi vAraNaiz ca hiraNmayaiH 05_005_0023 vajrAGkuzavimAnaiz ca kUbarAvartasaMdhiSu 05_005_0024 samucchritamahAnAbhiH stanayitnumahAsvanaH % After 5.114.2, D8 ins.: 05_006_0001 paJcadIrghaM caturhrasvaM paJcasUkSmaM SaDunnatam 05_006_0002 saptaraktaM trivistIrNaM trigambhIraM prazasyate 05_006_0003 paJcaiva dIrghA hanulocanAni 05_006_0004 bAhUrunAsAz ca sukhapradAni 05_006_0005 hrasvAni catvAri ca liGgapRSThe 05_006_0006 grIvA ca jaGghe ca hitapradAni 05_006_0007 sUkSmANi paJca dazanAGguliparvakezAs 05_006_0008 tvak caiva vai kararuhAz ca naduHkhitAnAm 05_006_0009 vakSo 'tha kaGkSAnakhanAsikAsyam 05_006_0010 aMsAntikaM ceti SaDunnatAni 05_006_0011 netrAntapAdakaratAlvadharoSThajihvA 05_006_0012 raktA nakhAz ca khalu sarvasukhAvahAni % [Lines 3-12 are a gloss on the preceding % 2 lines.] % After 5.128.17, T G ins.: 05_007_0001 yathA vArANasI dagdhA sAzvA sarathakuJjarA 05_007_0002 sAnubandhas tu kRSNena kAzInAm RSabho hataH 05_007_0003 tathA nAgapuraM dagdhvA zaGkhacakragadAdharaH 05_007_0004 svayaM kAlezvaro bhUtvA nAzayiSyati kauravAn 05_007_0005 pArijAtaharaM hy enam ekaM yadusukhAvaham 05_007_0006 nAbhyavartata saMrabdho vRtrahA vasubhiH saha 05_007_0007 prApya nirmocane pAzAn SaTsahasrAMs tarasvinaH 05_007_0008 hRtAs te vAsudevena hy upasaMkramya kauravAn 05_007_0009 dvAram AsAdya saubhasya vidhUya gadayA girim 05_007_0010 dyumatsenaH sahAmAtyaH kRSNena vinipAtitaH 05_007_0011 zeSavattvAt kurUNAM tu dharmApekSI tathAcyutaH 05_007_0012 kSamate puNDarIkAkSaH zaktaH san pApakarmaNAm 05_007_0013 ete hi yadi govindam icchanti saha rAjabhiH 05_007_0014 adyaivAtithayaH sarve bhaviSyanti yamasya te 05_007_0015 yathA vAyos tRNAgrANi vazaM yAnti balIyasaH 05_007_0016 tathA cakrabhRtaH sarve vazam eSyanti kauravAH % After 5.129.13, D8 ins.: 05_008_0001 dhRtarASTrAya pradadau bhagavAn divyacakSuSI 05_008_0002 dadarza paramaM rUpaM dhRtarASTro 'mbikAsutaH 05_008_0003 tato devAH sagandharvAH kiMnarAz ca mahoragAH 05_008_0004 RSayaz ca mahAbhAgA lokapAlaiH samanvitAH 05_008_0005 praNamya zirasA devaM tuSTuvuH prAJjali sthitAH 05_008_0006 krodhaM prabho saMhara saMhara svaM 05_008_0007 rUpaM ca yad darzitam AtmasaMstham 05_008_0008 yAvat tv ime devagaNaiH sametA 05_008_0009 lokAH samastA bhuvi nAzam IyuH 05_008_0010 tvaM ca kartA vikartA ca tvam eva parirakSase 05_008_0011 tvayA vyAptam idaM sarvaM jagat sthAvarajaGgamam 05_008_0012 kiyanmAtrA mahIpAlAH kiMvIryAH kiMparAkramAH 05_008_0013 yeSAm arthe mahAbAho divyaM rUpaM pradarzivAn 05_008_0014 evam uccAritA vAcaH saha devair vibhus tathA % After 5.157.5, K4 B Dn1 Ds D1.3.4.6-8.10 ins.: % The Fable of the Cat and the Mice 05_009_0001 jyeSThaM tathaiva kaunteyaM brUyAs tvaM vacanAn mama 05_009_0002 bhrAtRbhiH sahitaH sarvaiH somakaiz ca sakekayaiH 05_009_0003 kathaM vA dhArmiko bhUtvA tvam adharme manaH kRthAH 05_009_0004 ya icchasi jagat sarvaM nazyamAnaM nRzaMsavat 05_009_0005 abhayaM sarvabhUtebhyo dAtA tvam iti me matiH 05_009_0006 zrUyate hi purA gItaH zloko 'yaM bharatarSabha 05_009_0007 prahlAdenAtha bhadraM te hRte rAjye tu daivataiH 05_009_0008 yasya dharmadhvajo nityaM surAdhvaja ivocchritaH 05_009_0009 pracchannAni ca pApAni baiDAlaM nAma tad vratam 05_009_0010 atra te vartayiSyAmi AkhyAnam idam uttamam 05_009_0011 kathitaM nAradeneha pitur mama narAdhipa 05_009_0012 mArjAraH kila duSTAtmA nizceSTaH sarvakarmasu 05_009_0013 UrdhvabAhuH sthito rAjan gaGgAtIre kadA cana 05_009_0014 sa vai kRtvA manaHzuddhiM pratyayArthaM zarIriNAm 05_009_0015 karomi dharmam ity Aha sarvAn eva zarIriNaH 05_009_0016 tasya kAlena mahatA vizrambhaM jagmur aNDajAH 05_009_0017 sametya ca prazaMsanti mArjAraM taM vizAM pate 05_009_0018 pUjyamAnas tu taiH sarvaiH pakSibhiH pakSibhojanaH 05_009_0019 AtmakAryaM kRtaM mene caryAyAz ca kRtaM phalam 05_009_0020 atha dIrghasya kAlasya taM dezaM mUSikA yayuH 05_009_0021 dadRzus taM ca te tatra dhArmikaM vratacAriNam 05_009_0022 kAryeNa mahatA yuktaM dambhayuktena bhArata 05_009_0023 teSAM matir iyaM rAjann AsIt tatra vinizcaye 05_009_0024 bahumitrA vayaM sarve teSAM no mAtulo hy ayam 05_009_0025 rakSAM karotu satataM vRddhabAlasya sarvazaH 05_009_0026 upagamya tu te sarve biDAlam idam abruvan 05_009_0027 bhavatprasAdAd icchAmaz cartuM caiva yathAsukham 05_009_0028 bhavAn no gatir avyagrA bhavAn naH paramaH suhRt 05_009_0029 te vayaM sahitAH sarve bhavantaM zaraNaM gatAH 05_009_0030 bhavAn dharmaparo nityaM bhavAn dharme vyavasthitaH 05_009_0031 sa no rakSa mahAprajJa tridazAn iva vajrabhRt 05_009_0032 evam uktas tu taiH sarvair mUSikaiH sa vizAM pate 05_009_0033 pratyuvAca tataH sarvAn mUSikAn mUSikAntakRt 05_009_0034 dvayor yogaM na pazyAmi tapaso rakSaNasya ca 05_009_0035 avazyaM tu mayA kAryaM vacanaM bhavatAM hitam 05_009_0036 yuSmAbhir api kartavyaM vacanaM mama nityazaH 05_009_0037 tapasAsmi parizrAnto dRDhaM niyamam AsthitaH 05_009_0038 na cApi gamane zaktiM kAM cit pazyAmi cintayan 05_009_0039 so 'smi neyaH sadA tAtA nadIkUlam itaH sukham 05_009_0040 tatheti taM pratijJAya mUSikA bharatarSabha 05_009_0041 vRddhabAlam atho sarve mArjArAya nyavedayan 05_009_0042 tataH sa pApo duSTAtmA mUSikAn atha bhakSayan 05_009_0043 pIvaraz ca suvarNaz ca dRDhabandhaz ca jAyate 05_009_0044 mUSikANAM gaNaz cAtra bhRzaM saMkSIyate 'tha saH 05_009_0045 mArjAro vardhate cApi tejobalasamanvitaH 05_009_0046 tatas te mUSikAH sarve sametyAnyonyam abruvan 05_009_0047 mAtulo vardhate nityaM vayaM kSIyAmahe bhRzam 05_009_0048 tataH prAjJatamaH kaz ciD DiNDiko nAma mUSikaH 05_009_0049 abravId vacanaM rAjan mUSikANAM mahAgaNam 05_009_0050 gacchatAM vo nadItIraM sahitAnAM vizeSataH 05_009_0051 pRSThato 'haM gamiSyAmi sahaiva mAtulena tu 05_009_0052 sAdhu sAdhv iti te sarve pUjayAM cakrire tadA 05_009_0053 cakruz caiva yathAnyAyaM DiNDikasya vaco 'rthavat 05_009_0054 avijJAnAt tataH so 'tha DiNDikaM hy upabhuktavAn 05_009_0055 tatas te sahitAH sarve mantrayAm Asur aJjasA 05_009_0056 tatra vRddhatamaH kaz cit koliko nAma mUSikaH 05_009_0057 abravId vacanaM rAjaJ jJAtimadhye yathAtatham 05_009_0058 na mAtulo dharmakAmaz chadmamAtraM kRtA zikhA 05_009_0059 na mUlaphalabhakSasya viSThA bhavati lomazA 05_009_0060 asya gAtrANi vardhante gaNaz ca parihIyate 05_009_0061 adya saptASTadivasAn DiNDiko 'pi na dRzyate 05_009_0062 etac chrutvA vacaH sarve mUSikA vipradudruvuH 05_009_0063 biDAlo 'pi sa duSTAtmA jagAmaiva yathAgatam 05_009_0064 tathA tvam api duSTAtman baiDAlaM vratam AsthitaH 05_009_0065 carasi jJAtiSu sadA biDAlo mUSikeSv iva 05_009_0066 anyathA kila te vAkyam anyathA karma dRzyate 05_009_0067 dambhanArthAya lokasya vedAz copazamaz ca te 05_009_0068 tyaktvA chadma tv idaM rAjan kSatradharmaM samAzritaH 05_009_0069 kuru kAryANi sarvANi dharmiSTho 'si nararSabha 05_009_0070 bAhuvIryeNa pRthivIM labdhvA bharatasattama 05_009_0071 dehi dAnaM dvijAtibhyaH pitRbhyaz ca yathocitam 05_009_0072 kliSTAyA varSapUgAMz ca mAtur mAtRhite sthitaH 05_009_0073 pramArjAzru raNe jitvA saMmAnaM param Avaha 05_009_0074 paJca grAmA vRtA yatnAn nAsmAbhir apavarjitAH 05_009_0075 yudhyAmahe kathaM saMkhye kopayema ca pANDavAn 05_009_0076 tvatkRte duSTabhAvasya saMtyAgo vidurasya ca 05_009_0077 jAtuSe ca gRhe dAhaM smara taM puruSo bhava 05_009_0078 yac ca kRSNam avocas tvam AyAntaM kurusaMsadi 05_009_0079 ayam asmi sthito rAjaJ zamAya samarAya ca 05_009_0080 tasyAyam AgataH kAlaH samarasya narAdhipa 05_009_0081 etad arthaM mayA sarvaM kRtam etad yudhiSThira 05_009_0082 kiM nu yuddhAt paraM lAbhaM kSatriyo bahu manyate 05_009_0083 kiM ca tvaM kSatriyakule jAtaH saMprathito bhuvi 05_009_0084 droNAd astrANi saMprApya kRpAc ca bharatarSabha 05_009_0085 tulyayonau samabale vAsudevaM samAzritaH 05_009_0086 brUyAs tvaM vAsudevaM ca pANDavAnAM samIpataH 05_009_0087 AtmArthaM pANDavArthaM ca yatto mAM pratiyodhaya 05_009_0088 sabhAmadhye ca yad rUpaM mAyayA kRtavAn asi 05_009_0089 tat tathaiva punaH kRtvA sArjuno mAm abhidrava 05_009_0090 indrajAlaM ca mAyAM vai kuhakA vApi bhISaNA 05_009_0091 Attazastrasya saMgrAme vahanti pratigarjanAH 05_009_0092 vayam apy utsahema dyAM khaM ca gacchema mAyayA 05_009_0093 rasAtalaM vizA 'mopi aindraM vA puram eva tu 05_009_0094 darzayema ca rUpANi svazarIre bahUny api 05_009_0095 na tu paryAyataH siddhir buddhim Apnoti mAnuSIm 05_009_0096 manasaiva hi bhUtAni dhAtaiva kurute vaze 05_009_0097 yad bravISi ca vArSNeya dhArtarASTrAn ahaM raNe 05_009_0098 ghAtayitvA pradAsyAmi pArthebhyo rAjyam uttamam 05_009_0099 AcacakSe ca me sarvaM saMjayas tava bhASitam 05_009_0100 maddvitIyena pArthena vairaM vaH savyasAcinA 05_009_0101 sa satyasaMgaro bhUtvA pANDavArthe parAkramI 05_009_0102 yudhyasvAdya raNe yattaH pazyAmaH puruSo bhava 05_009_0103 yas tu zatrum abhijJAya zuddhaM pauruSam AsthitaH 05_009_0104 karoti dviSatAM zokaM sa jIvati sujIvitam 05_009_0105 akasmAc caiva te kRSNa khyAtaM loke mahad yazaH 05_009_0106 adyedAnIM vijAnImaH santi SaNDhAH sazRGgakAH 05_009_0107 madvidho nApi nRpatis tvayi yuktaH kathaM cana 05_009_0108 sannAhaM saMyuge kartuM kaMsabhRtye vizeSataH % which is followed by 5.157.16. % [For the fable, cf. Bilara-jataka (ed. Fausboll, % vol. 1, pp. 460-61), presenting a jackal (unaccount- % ably substituted for the cat), which similarly % pretends asceticism to beguile a troop of rats.] % After 5.157.17 (which is transposed), K4 B % Dn1 Ds D1 (om. lines 1-6). 3.4.6-8.10 ins.: 05_010_0001 yad bravISi ca kaunteya dhArtarASTrAn ahaM raNe 05_010_0002 nihaniSyAmi tarasA tasya kAlo 'yam AgataH 05_010_0003 tvaM hi bhojye puraskAryo bhakSye peye ca bhArata 05_010_0004 kva yuddhaM kva ca bhoktavyaM yudhyasva puruSo bhava 05_010_0005 zayiSyase hato bhUmau gadAm AliGgya bhArata 05_010_0006 tad vRthA ca sabhAmadhye valgitaM te vRkodara 05_010_0007 ulUka nakulaM brUhi vacanAn mama bhArata 05_010_0008 yudhyasvAdya sthiro bhUtva pazyAmas tava pauruSam 05_010_0009 yudhiSThirAnurAgaM ca dveSaM ca mayi bhArata 05_010_0010 kRSNAyAz ca pariklezaM smaredAnIM yathAtatham 05_010_0011 brUyAs tvaM sahadevaM ca rAjamadhye vaco mama 05_010_0012 yudhyedAnIM raNe yattaH klezAn smara ca pANDava 05_010_0013 virATadrupadau cobhau brUyAs tvaM vacanAn mama 05_010_0014 na dRSTapUrvA bhartAro bhRtyair api mahAguNaiH 05_010_0015 tathArthapatibhir bhRtyA yataH sRSTAH prajAs tataH 05_010_0016 azlAghyo 'yaM narapatir yuvayor iti cAgatam 05_010_0017 te yUyaM saMhatA bhUtvA tadvadhArthaM mamApi ca 05_010_0018 AtmArthaM pANDavArthaM ca prayudhyadhvaM mayA saha 05_010_0019 dhRSTadyumnaM ca pAJcAlyaM brUyAs tvaM vacanAn mama 05_010_0020 eSa te samayaH prApto labdhavyaz ca tvayApi saH 05_010_0021 droNam AsAdya samare jJAsyase hitam uttamam 05_010_0022 yudhyasva sasuhRt pApaM kuru karma suduSkaram 05_010_0023 zikhaNDinam atho brUhi ulUka vacanAn mama 05_010_0024 strIti matvA mahAbAhur na haniSyati kauravaH 05_010_0025 gAGgeyo dhanvinAM zreSTho yudhyedAnIM sunirbhayam 05_010_0026 kuru karma raNe yattaH pazyAmaH pauruSaM tava 05_010_0027 evam uktvA tato rAjA prahasyolUkam abravIt 05_010_0028 dhanaMjayaM punar brUhi vAsudevasya zRNvataH % After 5.157.18 (which is a variant of 5.158 % 11), K4 B Dn1 Ds D6.8.10 read for the first time % 5.158.12-41 (with v.l. and ins.), repeating the % passage in its proper place: 05_011_0001 asamAgamya bhISmeNa saMyuge kiM vikatthase 05_011_0002 ArurukSur yathA mandaH parvataM gandhamAdanam 05_011_0003 evaM katthasi kaunteya akatthan puruSo bhava 05_011_0004 sUtaputraM sudurdharSaM zalyaM ca balinAM varam 05_011_0005 droNaM ca balinAM zreSThaM zacIpatisamaM yudhi 05_011_0006 ajitvA saMyuge pArtha rAjyaM katham ihecchasi 05_011_0007 brAhme dhanuSi cAcAryaM vedayor antagaM dvayoH 05_011_0008 yudhi dhuryam avikSobhyam anIkacaram acyutam 05_011_0009 droNaM mahAdyutiM pArtha jetum icchasi tan mRSA 05_011_0010 na hi zuzruma vAtena merum unmathitaM girim 05_011_0011 anilo vA vahen meruM dyaur vApi nipaten mahIm 05_011_0012 yugaM vA parivarteta yady evaM syAd yathAttha mAm 05_011_0013 ko hy asti jIvitAkAGkSI prApyemam arimardanam 05_011_0014 pArtho vA itaro vApi ko 'nyaH svasti gRhAn vrajet 05_011_0015 katham AbhyAm abhidhyAtaH saMspRSTo dAruNena vA 05_011_0016 raNe jIvan pramucyeta padA bhUmim upaspRzan 05_011_0017 kiM darduraH kUpazayo yathemAM 05_011_0018 na budhyase rAjacamUM sametAm 05_011_0019 durAdharSAM devacamUprakAzAM 05_011_0020 guptAM narendrais tridazair iva dyAm 05_011_0021 prAcyaiH pratIcyair atha dAkSiNAtyair 05_011_0022 udIcyakAmbojazakaiH khazaiz ca 05_011_0023 zAlvaiH samatsyaiH kurumadhyadezyair 05_011_0024 mlecchaiH pulindair draviDAndhrakAJcyaiH 05_011_0025 nAnAjanaughaM yudhi saMpravRddhaM 05_011_0026 gAGgaM yathA vegam apAraNIyam 05_011_0027 mAM ca sthitaM nAgabalasya madhye 05_011_0028 yuyutsase manda kim alpabuddhe 05_011_0029 akSayyAv iSudhI caiva agnidattaM ca te ratham 05_011_0030 jAnImo hi raNe pArtha ketuM divyaM ca bhArata 05_011_0031 akatthamAno yudhyasva katthase 'rjuna kiM bahu 05_011_0032 paryAyAt siddhir etasya naitat sidhyati katthanAt 05_011_0033 yadIdaM katthanAl loke sidhyet karma dhanaMjaya 05_011_0034 sarve bhaveyuH siddhArthAH katthane ko hi durgataH 05_011_0035 jAnAmi te vAsudevaM sahAyaM 05_011_0036 jAnAmi te gANDivaM tAlamAtram 05_011_0037 jAnAmy ahaM tvAdRzo nAsti yoddhA 05_011_0038 jAnAnas te rAjyam etad dharAmi 05_011_0039 na tu paryAyadharmeNa siddhiM prApnoti mAnavaH 05_011_0040 manasaivAnukUlAni dhAtaiva kurute vaze 05_011_0041 trayodaza samA bhuktaM rAjyaM vilapatas tava 05_011_0042 bhUyaz caiva prazAsiSye tvAM nihatya sabAndhavam 05_011_0043 kva tadA gANDivaM te 'bhUd yat tvaM dAsapaNair jitaH 05_011_0044 kva tadA bhImasenasya balam AsIc ca phalguna 05_011_0045 sagadAd bhImasenAd vA phAlgunAd vA sagANDivAt 05_011_0046 na vai mokSas tadA yo 'bhUd vinA kRSNAm aninditAm 05_011_0047 sA vo dAsye samApannAn mocayAm Asa pArSatI 05_011_0048 amAnuSyaM samApannAn dAsakarmaNy avasthitAn 05_011_0049 avocaM yat SaNDhatilAn ahaM vas tathyam eva tat 05_011_0050 dhRtA hi veNI pArthena virATanagare tadA 05_011_0051 sUdakarmaNi vizrAntaM virATasya mahAnase 05_011_0052 bhImasenena kaunteya yat tu tan mama pauruSam 05_011_0053 evam eva sadA daNDaM kSatriyAH kSatriye dadhuH 05_011_0054 veNIM kRtvA SaNDhaveSaH kanyAM nartitavAn asi 05_011_0055 na bhayAd vAsudevasya na cApi tava phAlguna 05_011_0056 rAjyaM pratipradAsyAmi yudhyasva sahakezavaH 05_011_0057 na mAyA hIndrajAlaM vA kuhakA vApi bhISaNAH 05_011_0058 vyAttazastrasya saMgrAme vahanti pratigarjanAH 05_011_0059 vAsudevasahasraM vA phAlgunAnAM zatAni vA 05_011_0060 AsAdya mAm amogheSuM draviSyanti dizo daza 05_011_0061 saMyugaM gaccha bhISmeNa bhindhi vA zirasA girim 05_011_0062 tarasva vA mahAgAdhaM bAhubhyAM puruSodadhim 05_011_0063 zAradvatamahAmInaM saumadattitimiMgilam 05_011_0064 bhISmavegam aparyantaM droNagrAhadurAsadam 05_011_0065 karNazalyajhaSAvartaM kAmbojavaDavAmukham 05_011_0066 duHzAsanaughaM zalazalyamatsyaM 05_011_0067 suSeNacitrAyudhanAganakram 05_011_0068 jayadrathAdriM purumitragAdhaM 05_011_0069 durmarSaNodaM zakuniprapAtam 05_011_0070 zastraugham akSayyam abhipravRddhaM 05_011_0071 yadAvagAhya zramanaSTacetAH 05_011_0072 bhaviSyasi tvaM hatasarvabAndhavas 05_011_0073 tadA manas te paritApam eSyati 05_011_0074 tadA manas te tridivAdivAzucer 05_011_0075 nivartitA pArtha mahIprazAsanAt 05_011_0076 prazAmya rAjyaM hi sudurlabhaM tvayA 05_011_0077 bubhUSitaH svarga ivAtapasvinA 05_011=0077 Colophon. % After 5.159.6, K4 B Dn1 Ds D3.4.6-8.10 ins.: 05_012_0001 evam uktvA mahAbAhuH kezavo rAjasattama 05_012_0002 punar eva mahAprAjJaM yudhiSThiram udaikSata 05_012_0003 sRJjayAnAM ca sarveSAM kRSNasya ca yazasvinaH 05_012_0004 drupadasya saputrasya virATasya ca saMnidhau 05_012_0005 bhUmipAnAM ca sarveSAM madhye vAkyaM jagAda ha 05_012_0006 ulUko 'py arjunaM bhUyo yathoktaM vAkyam abravIt 05_012_0007 AzIviSam iva kruddhaM tudan vAkyazalAkayA 05_012_0008 kRSNAdIMz caiva tAn sarvAn yathoktaM vAkyam abravIt 05_012_0009 ulUkasya tu tad vAkyaM pApaM dAruNam Iritam 05_012_0010 zrutvA vicukSubhe pArtho lalATaM cApy amArjayat 05_012_0011 tad avasthaM tadA dRSTvA pArthaM sA samitir nRpa 05_012_0012 nAmRSyanta mahArAja pANDavAnAM mahArathAH 05_012_0013 adhikSepeNa kRSNasya pArthasya ca mahAtmanaH 05_012_0014 zrutvA te puruSavyAghrAH krodhAj jajvalur acyutAH 05_012_0015 dhRSTadyumnaH zikhaNDI ca sAtyakiz ca mahArathaH 05_012_0016 kekayA bhrAtaraH paJca rAkSasaz ca ghaTotkacaH 05_012_0017 draupadeyAbhimanyuz ca dhRSTaketuz ca pArthivaH 05_012_0018 bhImasenaz ca vikrAnto yamajau ca mahArathau 05_012_0019 utpetur AsanAt sarve krodhasaMraktalocanAH 05_012_0020 bAhUn pragRhya rucirAn raktacandanarUSitAn 05_012_0021 aGgadaiH pArihAryaiz ca keyUraiz ca vibhUSitAn 05_012_0022 dantAn danteSu niSpiSya sRkkiNI parilelihan 05_012_0023 teSAm AkArabhAvajJaH kuntIputro vRkodaraH 05_012_0024 udatiSThat sa vegena krodhena prajvalann iva 05_012_0025 udvRtya sahasA netre dantAn kaTakaTAyya ca 05_012_0026 hastaM hastena niSpiSya ulUkaM vAkyam abravIt 05_012_0027 azaktAnAm ivAsmAkaM protsAhananimittakam 05_012_0028 zrutaM te vacanaM mUrkha yat tvAM duryodhano 'bravIt 05_012_0029 tan me kathayato manda zruNu vAkyaM durAsadam 05_012_0030 sarvakSatrasya madhye tvaM yad vakSyasi suyodhanam 05_012_0031 zRNvataH sUtaputrasya pituz ca tvaM durAtmanaH 05_012_0032 asmAbhiH prItikAmais tu bhrAtur jyeSThasya nityazaH 05_012_0033 marSitaM te durAcAra tat tvaM na bahu manyase 05_012_0034 preSitaz ca hRSIkezaH zamAkAGkSI kurUn prati 05_012_0035 kulasya hitakAmena dharmarAjena dhImatA 05_012_0036 tvaM kAlacodito nUnaM gantukAmo yamakSayam 05_012_0037 gacchasvAhavam asmAbhis tac ca zvo bhavitA dhruvam 05_012_0038 mayApi ca pratijJAto vadhaH sabhrAtRkasya te 05_012_0039 sa tathA bhavitA pApa nAtra kAryA vicAraNA 05_012_0040 velAm atikramet sadyaH sAgaro varuNAlayaH 05_012_0041 parvatAz ca vizIryeyur mayoktaM na mRSA bhavet 05_012_0042 sahAyas te yadi yamaH kubero rudra eva vA 05_012_0043 yathApratijJaM durbuddhe prakariSyanti pANDavAH 05_012_0044 duHzAsanasya rudhiraM pAtA cAsmi yathepsitam 05_012_0045 yaz ceha pratisaMrabdhaH kSatriyo mAbhiyAsyati 05_012_0046 api bhISmaM puraskRtya taM neSyAmi yamakSayam 05_012_0047 yac caitad uktaM vacanaM mayA kSatrasya saMsadi 05_012_0048 yathaitad bhavitA satyaM tathaivAtmAnam Alabhe 05_012_0049 bhImasenavacaH zrutvA sahadevo 'py amarSaNaH 05_012_0050 krodhasaMraktanayanas tato vAkyam uvAca ha 05_012_0051 zauTIrazUrasadRzam anIkajanasaMsadi 05_012_0052 zRNu pApa vaco mahyaM yad vAcyo hi pitA tvayA 05_012_0053 nAsmAkaM bhavitA bhedaH kadA cit kurubhiH saha 05_012_0054 dhRtarASTrasya saMbandho yadi na syAt tvayA saha 05_012_0055 tvaM tu lokavinAzAya dhRtarASTrakulasya ca 05_012_0056 utpanno vairapuruSaH svakulaghnaz ca pApakRt 05_012_0057 janmaprabhRti cAsmAkaM pitA te pApapUruSaH 05_012_0058 ahitAni nRzaMsAni nityazaH kartum icchati 05_012_0059 tasya vairAnuSaGgasya gantAsmy antaM sudurgamam 05_012_0060 aham Adau nihatya tvAM zakuneH saMprapazyataH 05_012_0061 tato 'smi zakuniM hantA miSatAM sarvadhanvinAm 05_012_0062 bhImasya vacanaM zrutvA sahadevasya cobhayoH 05_012_0063 uvAca phAlguno vAkyaM bhImasenaM smayann iva 05_012_0064 bhImasena na te santi yeSAM vairaM tvayA saha 05_012_0065 mandA gRheSu sukhino mRtyupAzavazaM gatAH 05_012_0066 ulUkaz ca na te vAcyaH paruSaM puruSottama 05_012_0067 dUtAH kim aparAdhyante yathoktasyAnubhASiNaH 05_012_0068 evam uktvA mahAbAhuM bhImaM bhImaparAkramam 05_012_0069 dhRSTadyumnamukhAn vIrAn suhRdaH samabhASata 05_012_0070 zrutaM vas tasya pApasya dhArtarASTrasya bhASitam 05_012_0071 kutsanA vAsudevasya mama caiva vizeSataH 05_012_0072 zrutvA bhavantaH saMrabdhA asmAkaM hitakAmyayA 05_012_0073 prabhAvAd vAsudevasya bhavatAM ca prayatnataH 05_012_0074 samagraM pArthivaM kSatraM sarvaM na gaNayAmy aham 05_012_0075 bhavadbhiH samanujJAto vAkyam asya yad uttaram 05_012_0076 ulUke prApayiSyAmi yad vakSyAmi suyodhanam 05_012_0077 zvobhUte katthitasyAsya prativAkyaM camUmukhe 05_012_0078 gANDIvenAbhidhAsyAmi klIbA hi vacanottarAH 05_012_0079 tatas te pArthivAH sarve prazazaMsur dhanaMjayam 05_012_0080 tena vAkyopacAreNa vismitA rAjasattamAH 05_012_0081 anunIya ca tAn sarvAn yathAmAnyaM yathAvayaH 05_012_0082 dharmarAjas tadA vAkyaM tat prApyaM pratyabhASata 05_012_0083 AtmAnam avamanvAno na hi syAt pArthivottamaH 05_012_0084 tatrottaraM pravakSyAmi tava zuzrUSaNe rataH 05_012_0085 ulUkaM bharatazreSTha sAmapUrvam athorjitam 05_012_0086 duryodhanasya tad vAkyaM nizamya bharatarSabha 05_012_0087 atilohitanetrAbhyAm AzIviSa iva zvasan 05_012_0088 smayamAna iva krodhAt sRkkiNI parisaMlihan 05_012_0089 janArdanam abhiprekSya bhrAtqMz caivedam abravIt 05_012_0090 abhyabhASata kaitavyaM pragRhya vipulaM bhujam 05_012_0091 ulUka gaccha kaitavya brUhi tAta suyodhanam 05_012_0092 kRtaghnaM vairapuruSaM durmatiM kulapAMsanam 05_012_0093 pANDaveSu sadA pApa nityaM jihmaM pravartase 05_012_0094 svavIryAd yaH parAkramya pApa Ahvayate parAn 05_012_0095 abhItaH pUrayan vAkyam eSa vai kSatriyaH pumAn 05_012_0096 sa pApa kSatriyo bhUtvA asmAn AhUya saMyuge 05_012_0097 mAnyAmAnyAn puraskRtya yuddhaM mA gAH kulAdhama 05_012_0098 AtmavIryaM samAzritya bhRtyavIryaM ca kaurava 05_012_0099 Ahvayasva raNe pArthAn sarvathA kSatriyo bhava 05_012_0100 paravIryaM samAzritya yaH samAhvayate parAn 05_012_0101 azaktaH svayam AdAtum etad eva napuMsakam 05_012_0102 yas tvaM pareSAM vIryeNa AtmAnaM bahu manyase 05_012_0103 katham evam azaktas tvam asmAn samabhigarjasi % After 5.160.23, K4 B Dn1 Ds D3.6-8.10 ins.: 05_013_0001 yudhiSThiro 'pi kaitavyam ulUkam idam abravIt 05_013_0002 ulUka madvaco brUhi gatvA tAta suyodhanam 05_013_0003 svena vRttena me vRttaM nAdhigantuM tvam arhasi 05_013_0004 ubhayor antaraM veda sUnRtAnRtayor api 05_013_0005 na cAhaM kAmaye pApam api kITapipIlayoH 05_013_0006 kiM punar jJAtiSu vadhaM kAmayeyaM kathaM cana 05_013_0007 etadarthaM mayA tAta paJca grAmA vRtAH purA 05_013_0008 kathaM tava sudurbuddhe na prekSe vyasanaM mahat 05_013_0009 sa tvaM kAmaparItAtmA mUDhabhAvAc ca katthase 05_013_0010 tathaiva vAsudevasya na gRhNAsi hitaM vacaH 05_013_0011 kiM cedAnIM bahUktena yudhyasva saha bAndhavaiH 05_013_0012 mama vipriyakartAraM kaitavya brUhi kauravam 05_013_0013 zrutaM vAkyaM gRhIto 'rtho mataM yat te tathAstu tat 05_013_0014 bhImasenas tato vAkyaM bhUya Aha nRpAtmajam 05_013_0015 ulUka madvaco brUhi durmatiM pApapUruSam 05_013_0016 zaThaM naikRtikaM pApaM durAcAraM suyodhanam 05_013_0017 gRdhrodare vA vastavyaM pure vA nAgasAhvaye 05_013_0018 pratijJAtaM mayA yac ca sabhAmadhye narAdhama 05_013_0019 kartAhaM tad vacaH satyaM satyenaiva zapAmi te 05_013_0020 duHzAsanasya rudhiraM hatvA pAsyAmy ahaM mRdhe 05_013_0021 sakthinI tava bhaGktvaiva hatvA hi tava sodarAn 05_013_0022 sarveSAM dhArtarASTrANAm ahaM mRtyuH suyodhana 05_013_0023 sarveSAM rAjaputrANAm abhimanyur asaMzayam 05_013_0024 karmaNA toSayiSyAmi bhUyaz caiva vacaH zRNu 05_013_0025 hatvA suyodhana tvAM vai sahitaM sarvasodaraiH 05_013_0026 AkramiSye padA mUrdhni dharmarAjasya pazyataH 05_013_0027 nakulas tu tato vAkyam idam Aha mahIpate 05_013_0028 ulUka brUhi kauravyaM dhArtarASTraM suyodhanam 05_013_0029 zrutaM te gadato vAkyaM sarvam eva yathAtatham 05_013_0030 tathA kartAsmi kauravya yathA tvam anuzAsi mAm 05_013_0031 sahadevo 'pi nRpate idam Aha vaco 'rthavat 05_013_0032 suyodhana matir yA te vRthaiSA te bhaviSyati 05_013_0033 zociSyase mahArAja saputrajJAtibAndhavaH 05_013_0034 imaM ca klezam asmAkaM hRSTo yat tvaM nikatthase 05_013_0035 virATadrupadau vRddhAv ulUkam idam UcatuH 05_013_0036 dAsabhAvaM niyaccheva sAdhor iti matiH sadA 05_013_0037 tau ca dAsAv adAsau vA pauruSaM yasya yAdRzam 05_013_0038 zikhaNDI tu tato vAkyam ulUkam idam abravIt 05_013_0039 vaktavyo bhavatA rAjA pApeSv abhirataH sadA 05_013_0040 pazya tvaM mAM raNe rAjan kurvANaM karma dAruNam 05_013_0041 yasya vIryaM samAsAdya manyase vijayaM yudhi 05_013_0042 tam ahaM pAtayiSyAmi rathAt tava pitAmaham 05_013_0043 ahaM bhISmavadhAt sRSTo nUnaM dhAtrA mahAtmanA 05_013_0044 so 'haM bhISmaM haniSyAmi miSatAM sarvadhanvinAm 05_013_0045 dhRSTadyumno 'pi kaitavyam ulUkam idam abravIt 05_013_0046 suyodhano mama vaco vaktavyo nRpateH sutaH 05_013_0047 ahaM droNaM haniSyAmi sagaNaM sahabAndhavam 05_013_0048 kartA cAhaM tathA karma yathA nAnyaH kariSyati 05_013_0049 tam abravId dharmarAjaH kAruNyArthaM vaco mahat 05_013_0050 nAhaM jJAtivadhaM rAjan kAmayeyaM kathaM cana 05_013_0051 tavaiva doSAd durbuddhe sarvam etat tv anAvRtam 05_013_0052 avazyaM ca mayA kAryaM sarveSAM caritaM mahat 05_013_0053 sa gaccha mAciraM tAta ulUka yadi manyase 05_013_0054 iha vA tiSTha bhadraM te vayaM hi tava bAndhavAH 05_013_0055 ulUkas tu tato rAjan dharmaputraM yudhiSThiram 05_013_0056 Amantrya prayayau tatra yatra rAjA suyodhanaH 05_013_0057 ulUkas tata Agamya duryodhanam amarSaNam 05_013_0058 arjunasya samAdezaM yathoktaM sarvam abravIt 05_013_0059 vAsudevasya bhImasya dharmarAjasya pauruSam 05_013_0060 nakulasya virATasya drupadasya ca bhArata 05_013_0061 sahadevasya ca vaco dhRSTadyumnazikhaNDinoH % After 5.197.19cd, N ins.: 05_014_0001 cekitAnaH svasainyena mahatA pArthivarSabha 05_014_0002 dhRSTaketuz ca cedInAM praNetA pArthivo yayau 05_014_0003 sAtyakiz ca maheSvAso vRSNInAM pravaro rathaH 05_014_0004 vRtaH zatasahasreNa rathAnAM praNudan balI 05_014_0005 kSatradevabrahmadevau rathasthau puruSarSabhau 05_014_0006 jaghanaM pAlayantau ca pRSThato 'nuprajagmatuH 05_014_0007 zakaTApaNavezAz ca yAnaM yugyaM ca sarvazaH 05_014_0008 tatra nAgasahasrANi hayAnAm ayutAni ca 05_014_0009 phalgu sarvaM kalatraM ca yat kiM cit kRzadurbalam 05_014_0010 kozasaMcayavAhAMz ca koSThAgAraM tathaiva ca 05_014_0011 gajAnIkena saMgRhya zanaiH prAyAd yudhiSThiraH 05_014_0012 tam anvayAt satyadhRtiH saucittir yuddhadurmadaH 05_014_0013 zreNimAn vasudAnaz ca putraH kAzyasya vA vibhuH 05_014_0014 rathA viMzatisAhasrA ye teSAm anuyAyinaH 05_014_0015 hayAnAM caiva koTyaz ca mahatAM kiGkiNIkinAm 05_014_0016 gajA viMzatisAhasrA ISAdantAH prahAriNaH 05_014_0017 kulInA bhinnakaraTA meghA iva visarpiNaH 05_014_0018 SaSTir nAgasahasrANi dazAnyAni ca bhArata 05_014_0019 yudhiSThirasya yAny Asan yudhi senA mahAtmanaH 05_014_0020 kSaranta iva jImUtAH prabhinnakaraTAmukhAH 05_014_0021 rAjAnam anvayuH pazcAc calanta iva parvatAH 05_014_0022 evaM tasya balaM bhImaM kuntIputrasya dhImataH